ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΛΟΥΡΙΩΤΙΣΣΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2012-2013 Βαθμός:... Ολογράφως:... Υπογραφή:... ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2013 ΜΑΘΗΜΑ: XHMEIA ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 28 Μαΐου 2013 ΤΑΞΗ: A ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΡΟΝΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: 1 ώρα ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜO:... TMHMA: ΑΡ:. ΤΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΟΔΗΓΙΕΣ 9 ΣΕΛΙΔΕΣ 1. Να γράψετε μόνο με πέννα χρώματος μπλε. 2. Δεν επιτρέπεται η χρήση διορθωτικού υγρού. 3. Να γράψετε τις απαντήσεις σας στο εξεταστικό δοκίμιο, στον κενό χώρο, μετά από κάθε ερώτηση. 4. Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από τα μέρη Α, Β, Γ. 5. Να απαντήσετε σ όλα τα μέρη. Στα μέρη Β και Γ έχετε επιλογή. 6. Παρακαλείστε όπως γράφετε ευανάγνωστα. ΜΕΡΟΣ Α Να απαντήσετε σ όλες τις ερωτήσεις 1 έως 3. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με πέντε (5) μονάδες. ΕΡΩΤΗΣΗ 1 Να ονομάσετε τις πιο κάτω χημικές ενώσεις. KCl (μ.5) MgO... H2SO4 NaOH CaCO3. 1
ΕΡΩΤΗΣΗ 2 Χημικό στοιχείο Χ έχει ηλεκτρονική δομή 2/8/7. (μ.5) Να βρείτε: i. Τον αριθμό των πρωτονίων του στοιχείου Χ... ii. iii. iv. Τον αριθμό των ηλεκτρονίων του στοιχείου Χ.. Την ομάδα και περίοδο του στοιχείου Χ στον περιοδικό πίνακα... Να χαρακτηρίσετε το στοιχείο Χ ως μέταλλο ή αμέταλλο. ΕΡΩΤΗΣΗ 3 Να συμπληρώσετε κατάλληλα τον πιο κάτω πίνακα. (μ.5) ΣΤΟΙΧΕΙΟ Α Ζ p n e 31 15 P 9 Be. 4 Fe 56 26 ΜΕΡΟΣ Β Από τις τρεις (3) ερωτήσεις να απαντήσετε μόνο στις δύο (2). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με δέκα (10) μονάδες. ΕΡΩΤΗΣΗ 4 Α. Να γράψετε τους χημικούς τύπους των πιο κάτω χημικών ενώσεων. (μ.3) Χλωριούχος σίδηρος (ιι).. Υδροξείδιο του ασβεστίου... Υδροχλωρικό οξύ. 2
Οξείδιο του χαλκού (ιι).. Ανθρακικό μαγνήσιο.... Νιτρικό νάτριο.. Β. Δίνονται τα πιο κάτω χημικά στοιχεία και οι ατομικοί τους αριθμοί: (μ.5) 1H, 7N, 8O, 11Na, 17Cl, 19K. i) Να δείξετε με την βοήθεια των ηλεκτρονίων της εξωτερικής στιβάδας, σύμβολα Lewis, τον σχηματισμό των χημικών δεσμών στις πιο κάτω χημικές ενώσεις. α) NaCl β) K2O γ) NH3 δ) H2O ε) CaCl2 ii) Να χαρακτηρίσετε το είδος του χημικού δεσμού στις περιπτώσεις α έως δ. Αν ο δεσμός είναι ομοιοπολικός να αναφέρετε κατά πόσο είναι πολωμένος ή μη πολωμένος. (μ.2) α).. β).. γ).. δ)... 3
ΕΡΩΤΗΣΗ 5 Α. Δίνονται δύο δοχεία χωρίς ετικέτα στο καθένα από τα οποία υπάρχει μία λευκή στερεή ουσία, που μπορεί να είναι χλωριούχο νάτριο (NaCl) ή ζάχαρη ( C12H22O11). Να περιγράψετε πειραματικό τρόπο με τον οποίο θα διακρίνετε σε ποιο δοχείο βρίσκεται η κάθε ουσία και να δικαιολογήσετε την απάντηση σας. (μ.5) Β. Να συμπληρώσετε κατάλληλα τον πιο κάτω πίνακα. (μ.5) ΣΤΟΙΧΕΙΟ/ ΑΤΟΜΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΗΛΕΚΡΟΝΙΚΗ ΔΟΜΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΟΜΑΔΑ ΜΕΤΑΛΛΟ/ ΑΜΕΤΑΛΛΟ 12Mg.O 2,6.Ar 3 Όγδοη (VΙΙΙ) 19Κ 4
ΕΡΩΤΗΣΗ 6 Α. Σε τρεις δοκιμαστικούς σωλήνες Α και Β και Γ που περιέχουν διάλυμα υδροχλωρικού οξέος, (HCl), προσθέτουμε: (μ.7) Στον Α ένα κομματάκι ταινίας μαγνησίου, (Mg). Στο Β ένα κομματάκι χαλκού, (Cu). Στο Γ ένα κομματάκι ψευδαργύρου, (Zn). i. Να αναφέρετε τρεις παρατηρήσεις που θα κάνετε στον σωλήνα Α. ii. Να γράψετε την χημική αντίδραση που πραγματοποιείται στον σωλήνα Γ. iii. Να αναφέρετε σε ποιο σωλήνα δεν πραγματοποιείται καμία αντίδραση και να δικαιολογήστε την απάντηση σας... iv. Να γράψετε την σειρά δραστικότητας των πιο πάνω μετάλλων αρχίζοντας από το λιγότερο δραστικό. Β. Να βρεθεί ο μαζικός αριθμός του αργιλίου (Al) αν είναι γνωστό ότι το κατιόν του αργιλίου Al 3 + περιέχει 10 ηλεκτρόνια και 14 νετρόνια επεξηγώντας την σκέψη σας.. (μ.3) 5
ΜΕΡΟΣ Γ Από τις δύο (2) ερωτήσεις να απαντήσετε μόνο τη μία(1). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με δεκαπέντε (15) μονάδες. ΕΡΩΤΗΣΗ 7 Α. Δίνονται τα χημικά στοιχεία Α και Β. Το στοιχείο Α βρίσκεται στην δεύτερη ομάδα και δεύτερη περίοδο, ενώ το στοιχείο Β ανήκει στην έβδομη ομάδα τρίτη περίοδο του περιοδικού πίνακα. Ζητούνται: i. Το είδος του χημικού δεσμού που θα προκύψει από την ένωση των στοιχείων Α και Β. Να δικαιολογήσετε την απάντηση σας. (μ.3)............ ii. Να δείξετε με την βοήθεια των ηλεκτρονίων της εξωτερικής στιβάδας το σχηματισμό του χημικού δεσμού και το χημικό τύπο της ένωσης που θα προκύψει. (μ.4) Β. Δίνονται τρία δοχεία χωρίς ετικέτα τα οποία περιέχουν τις πιο κάτω στερεές ουσίες: ΝαCl CuCl2, CaCl2 Να περιγράψετε ένα απλό πείραμα και να αναφέρετε τις παρατηρήσεις, που θα σας επιτρέψουν να διακρίνετε σε ποιο δοχείο βρίσκεται η κάθε στερεά ουσία. (μ.4) 6
Γ. Δίνεται το πιο κάτω τμήμα του περιοδικού πίνακα. Τα γράμματα δεν αντιπροσωπεύουν τα χημικά σύμβολα των στοιχείων. Αφού το μελετήσετε να απαντήσετε στις ερωτήσεις που ακολουθούν. Α Β Γ Δ Ε Ζ Μ Θ Λ ι. Ποιο/α από τα χημικά στοιχεία ανήκουν στα αλογόνα;.(μ.1) ιι. Να γράψετε τον ατομικό αριθμό του χημικού στοιχείου Ζ... (μ.1) ιιι. Ποια από τα στοιχεία Δ, Ε, Ζ, Μ, έχουν παρόμοιες ιδιότητες;... (μ.1) ιv. Ποιο είναι το όνομα της ομάδας στην οποία ανήκουν τα στοιχεία Ζ και Λ και ποιο το όνομα της ομάδας στην οποία ανήκουν τα στοιχεία Δ και Μ; (μ.1)...... ΕΡΩΤΗΣΗ 8 Α. i. Σε γυάλινη λεκάνη με νερό προσθέτουμε κομματάκι νατρίου (Νa). Να γράψετε τρεις παρατηρήσεις που θα κάνετε. (μ.3) ii. Nα γράψετε τι θα παρατηρήσετε να συμβαίνει αν προσθέσουμε στην λεκάνη πιο πάνω σταγόνες φαινολοφθαλεΐνης. Δικαιολογήστε την απάντηση σας. (μ.1) 7
Β. Δίδονται οι ακόλουθες χημικές ουσίες. (μ.5) KCl, I2, HNO3, CaCl2, HCl Να γράψετε ποια/ποιες από τις πιο πάνω ουσίες. (επιτρέπεται και η επανάληψη των ενώσεων). Eίναι ευδιάλυτη/ες στο νερό... Είναι ευδιάλυτη/ες στο πετρέλαιο. Είναι κρυσταλλικά σώματα Τα διαλύματα τους είναι καλοί αγωγοί του ηλεκτρικού ρεύματος... Αποτελούνται από μόρια... Γ. Να γράψετε δύο παρατηρήσεις που θα κάνετε στα πιο κάτω πειράματα καθώς και τη χημική αντίδραση σε κάθε περίπτωση. i. Σε δοκιμαστικό σωλήνα που περιέχει γαλάζιο διάλυμα θειικού χαλκού προσθέσαμε κομματάκι σιδήρου. (μ.2) Παρατηρήσεις... Χημική αντίδραση (μ.1) CuSO4 + Fe + 8
ii. Σε δοκιμαστικό σωλήνα που περιέχει νερό προσθέσαμε μικρή ποσότητα ασβεστίου. (μ.2) Παρατηρήσεις. Χημική αντίδραση (μ.1) Ca + H2O +. ΤΕΛΟΣ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟΥ ΔΟΚΙΜΙΟΥ Η διευθύντρια Χρυστάλλα Νικολαΐδου 9
10