ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ Το Συμβούλιο του ΕΟΧ Βρυξέλλες, 16 Μαΐου 2017 (OR. en) EEE 1602/1/17 REV 1 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Θέμα: Συμπεράσματα της 47ης συνόδου του Συμβουλίου του ΕΟΧ (Βρυξέλλες, 16 Μαΐου 2017) 1. Η τεσσαρακοστή έβδομη σύνοδος του Συμβουλίου του ΕΟΧ πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στις 16 Μαΐου 2017 υπό την Προεδρία του κ. Louis Grech, Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και Υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Μάλτας, ο οποίος εκπροσώπησε την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στη σύνοδο παρέστησαν ο κ. Frank Bakke-Jensen, Υπουργός ΕΟΧ και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Νορβηγίας, ο κ. Guðlaugur Þór Þórðarson, Υπουργός Εξωτερικών της Ισλανδίας και η κα Aurelia Frick, Υπουργός Εξωτερικών του Λιχτενστάιν, καθώς και μέλη του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αντιπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης. Πολιτικός διάλογος 2. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ αναγνώρισε ότι η στενή εταιρική σχέση μεταξύ της ΕΕ και των κρατών ΕΟΧ-ΕΖΕΣ είναι η καλύτερη εγγύηση για τη μακροπρόθεσμη ευημερία και σταθερότητα όλων. Συναφώς, το Συμβούλιο του ΕΟΧ σημείωσε ότι, στο πλαίσιο του πολιτικού διαλόγου, οι υπουργοί επρόκειτο να συζητήσουν τις επιπτώσεις της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ στη συμφωνία του ΕΟΧ και την Αρκτική. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ τόνισε ότι είναι σημαντικό να συνεχισθεί η πρακτική της πρόσκλησης αξιωματούχων των κρατών ΕΟΧ-ΕΖΕΣ σε συνεδριάσεις πολιτικού διαλόγου σε επίπεδο αρμόδιων ομάδων του Συμβουλίου της ΕΕ. EEE 1602/1/17 REV 1 ΜΜ/νικ 1
3. Αναφορικά με την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, το Συμβούλιο του ΕΟΧ υπογράμμισε ότι είναι σημαντικό να διαφυλαχθεί η συμφωνία του ΕΟΧ και να διασφαλισθεί η διατήρηση της ομοιογενούς εσωτερικής αγοράς, με εύρυθμη λειτουργία, στην Ευρώπη. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ ζήτησε στενό διάλογο και διαρκή ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ της ΕΕ και των κρατών ΕΟΧ-ΕΖΕΣ σχετικά με τις διαπραγματεύσεις μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου βάσει του άρθρου 50 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ και σχετικά με τις μελλοντικές σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου, δεδομένου ότι η αποχώρηση θα επηρεάσει και τη συμφωνία για τον ΕΟΧ. Συνεργασία στον ΕΟΧ 4. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ αναγνώρισε τον κεντρικό ρόλο που παίζει η Συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (Συμφωνία για τον ΕΟΧ), για πάνω από 20 χρόνια, στην προώθηση της οικονομικής ολοκλήρωσης μεταξύ της ΕΕ και των κρατών ΕΟΧ-ΕΖΕΣ. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ τόνισε ότι η συμφωνία αποδείχθηκε ανθεκτική και μπόρεσε να προσαρμοσθεί στις τροποποιήσεις των Συνθηκών και στις διευρύνσεις της ΕΕ. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ αναγνώρισε τη θετική συμβολή των κρατών ΕΟΧ-ΕΖΕΣ στη διαδικασία διαμόρφωσης αποφάσεων στο πλαίσιο της νομοθεσίας και των προγραμμάτων της ΕΕ που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ, μέσω της συμμετοχής τους στις αρμόδιες επιτροπές, ομάδες εμπειρογνωμόνων, μελέτες και οργανισμούς, καθώς και με την υποβολή παρατηρήσεων των κρατών ΕΟΧ-ΕΖΕΣ. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ υπογράμμισε ότι είναι σημαντικό να προσκαλούνται οι υπουργοί των κρατών ΕΟΧ-ΕΖΕΣ σε άτυπες υπουργικές συνόδους και διασκέψεις της ΕΕ που άπτονται της συμμετοχής των κρατών ΕΟΧ-ΕΖΕΣ στην εσωτερική αγορά, ενώ εξέφρασε την εκτίμησή του προς την τρέχουσα μαλτέζικη και την προσεχή εσθονική Προεδρία οι οποίες προτίθενται να συνεχίσουν την πρακτική αυτή. EEE 1602/1/17 REV 1 ΜΜ/νικ 2
5. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ τόνισε τη σημασία της εύρυθμης λειτουργίας της ενιαίας αγοράς ως μοχλού για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε όλη την Ευρώπη και εξήρε τα μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί για την υλοποίηση των προτάσεων που περιλαμβάνονται στη στρατηγική για την ψηφιακή ενιαία αγορά και τη στρατηγική για την αναβάθμιση της ενιαίας αγοράς, οι οποίες δρομολογήθηκαν το 2015, με σκοπό να αξιοποιηθεί πλήρως το ανεκμετάλλευτο δυναμικό ανάπτυξης και παραγωγικότητας της ενιαίας αγοράς. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ συμφώνησε ότι απαιτείται ολοκληρωμένη προσέγγιση για την αντιμετώπιση ορισμένων από τις κυριότερες προκλήσεις της ενιαίας αγοράς και τόνισε τη σημασία της στενής συμμετοχής των κρατών ΕΟΧ-ΕΖΕΣ στη μελλοντική μελέτη και ανάπτυξη των πολιτικών και πρωτοβουλιών που αφορούν την ενιαία αγορά. Τονίζοντας ότι η βαθύτερη γνώση της Συμφωνίας για τον ΕΟΧ στο σύνολο του ΕΟΧ είναι προς το συμφέρον όλων των συμβαλλόμενων μερών, το Συμβούλιο του ΕΟΧ κάλεσε την ΕΕ και τα κράτη ΕΟΧ-ΕΖΕΣ να εξασφαλίσουν άμεση και εύκολη πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τη Συμφωνία για τον ΕΟΧ. Συζήτηση προσανατολισμού ενέργεια και κλιματική αλλαγή 6. Διενεργήθηκε συζήτηση προσανατολισμού με θέμα την από κοινού ανταπόκριση στη Συμφωνία των Παρισίων και στους σχετικούς στόχους μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για το 2030. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ τόνισε ότι είναι πολύ σημαντικό να συνεχισθεί η στενή συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και των κρατών ΕΟΧ-ΕΖΕΣ όσον αφορά την περιβαλλοντική και την ενεργειακή πολιτική, καθώς και την πολιτική σε θέματα κλιματικής αλλαγής, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη το Πλαίσιο του 2030 για το κλίμα και την ενέργεια και τη Στρατηγική-πλαίσιο για μια ανθεκτική Ενεργειακή Ένωση με μακρόπνοη πολιτική για την κλιματική αλλαγή. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ σημείωσε ότι τα κράτη ΕΟΧ-ΕΖΕΣ παραμένουν βασικοί εταίροι της ΕΕ ως αξιόπιστοι προμηθευτές ενέργειας και τόνισε ότι πρέπει να συνεχιστεί η στενή συνεργασία στους τομείς της εσωτερικής αγοράς ενέργειας της ενεργειακής ασφάλειας της εμπορίας εκπομπών της προώθησης ανταγωνιστικής, ανθεκτικής στην αλλαγή του κλίματος, ασφαλούς και βιώσιμης ενέργειας με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα της ενεργειακής απόδοσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας της δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CCS) και της δέσμευσης και χρήσης διοξειδίου του άνθρακα (CCU) καθώς και σε άλλα περιβαλλοντικά θέματα όπως τα απόβλητα, τα χημικά προϊόντα, η διαχείριση των υδάτινων πόρων και η βιομηχανική ρύπανση. EEE 1602/1/17 REV 1 ΜΜ/νικ 3
Χρηματοδοτικός μηχανισμός 7. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ προέβαλε τη σημασία της αλληλεγγύης μεταξύ των χωρών της Ευρώπης για να ξεπεραστούν οι κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις και εξέφρασε ανησυχία σχετικά με την ανεργία των νέων που παραμένει υψηλή σε ορισμένα κράτη μέλη του ΕΟΧ. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ επικρότησε τη θετική συμβολή των χρηματοδοτικών μηχανισμών του ΕΟΧ και της Νορβηγίας για την περίοδο 2009-2014 και των προκατόχων τους στη μείωση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων σε όλο τον ΕΟΧ. Κατόπιν της προσωρινής εφαρμογής των συμφωνιών ΕΟΧ και του νορβηγικού χρηματοδοτικού μηχανισμού για την περίοδο 2014-2021, το Συμβούλιο του ΕΟΧ εξέφρασε ικανοποίηση για την πρόοδο που σημειώθηκε στις διαπραγματεύσεις για τη σύναψη μνημονίων συμφωνίας μεταξύ των κρατών ΕΟΧ-ΕΖΕΣ και των δικαιούχων χωρών της ΕΕ. Κεφαλαιακοί έλεγχοι 8. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ επεσήμανε ότι η ελεύθερη κυκλοφορία των κεφαλαίων αποτελεί μια από τις θεμελιώδεις ελευθερίες της εσωτερικής αγοράς, καθώς και αναπόσπαστο τμήμα του κεκτημένου ΕΟΧ και αναγνώρισε ότι τυχόν περιορισμοί μπορούν να είναι μόνον προσωρινοί σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 43 της Συμφωνίας για τον ΕΟΧ. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ εξέφρασε ικανοποίηση για την πρόοδο του συνολικού σχεδίου της ισλανδικής κυβέρνησης για την άρση των κεφαλαιακών ελέγχων χωρίς να απειλείται η οικονομική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα στη χώρα, ιδίως τις πρόσφατες ενέργειες για την άρση των κεφαλαιακών ελέγχων όσον αφορά ιδιώτες, εταιρείες και συνταξιοδοτικά ταμεία. Προγράμματα της ΕΕ 9. Αναγνωρίζοντας τη συμβολή των προγραμμάτων της ΕΕ στη δημιουργία μιας πιο ανταγωνιστικής, καινοτόμου και κοινωνικής Ευρώπης, το Συμβούλιο του ΕΟΧ επικρότησε τη συμμετοχή των κρατών ΕΟΧ-ΕΖΕΣ σε προγράμματα που ενδιαφέρουν τον ΕΟΧ, στα οποία και συνεισέφεραν χρηματοδοτικά. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ αναγνώρισε ιδιαίτερα την ενεργό συμμετοχή και την πλήρη ένταξη των κρατών ΕΖΕΣ-ΕΟΧ στον ευρωπαϊκό χώρο έρευνας και την επιτυχή σύνδεση της Νορβηγίας και της Ισλανδίας με το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020», το εμβληματικό πρόγραμμα της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ θα συνεχίσει να αποδίδει μέγιστη σημασία στην ενοποίηση και την εναρμόνιση της πολιτικής των κρατών ΕΟΧ-ΕΖΕΣ με την ΕΕ στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας. EEE 1602/1/17 REV 1 ΜΜ/νικ 4
Ενσωμάτωση πράξεων της ΕΕ που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ 10. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ, σημειώνοντας την έκθεση προόδου της Μικτής Επιτροπής του ΕΟΧ, δήλωσε ότι εκτιμά την προσπάθειά της για την εξασφάλιση επιτυχούς και εύρυθμης λειτουργίας της Συμφωνίας για τον ΕΟΧ επί συνεχούς βάσεως. 11. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ επικρότησε τις συνεχιζόμενες προσπάθειες με τις οποίες επιδιώκεται να μειωθεί ο αριθμός των πράξεων της ΕΕ που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ και δεν έχουν ενσωματωθεί ακόμη στη Συμφωνία για τον ΕΟΧ καθώς και να επιταχυνθεί η διαδικασία ενσωμάτωσης. Μολονότι επαίνεσε όλα τα βήματα που έχουν γίνει κατά τα τελευταία χρόνια, το Συμβούλιο του ΕΟΧ σημείωσε ότι ο αριθμός των πράξεων που θα πρέπει να ενσωματωθούν είναι ακόμη υπερβολικά υψηλός. 12. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ ζήτησε να συνεχισθούν οι εργασίες προκειμένου να μειωθεί σημαντικά και μακροπρόθεσμα ο αριθμός των εκκρεμών ζητημάτων και, συνακόλουθα, να διατηρηθούν η ασφάλεια δικαίου και η ομοιογένεια στον ΕΟΧ. Ο κοινός αυτός στόχος μπορεί να επιτευχθεί μέσω πολιτικής βούλησης και ενισχυμένου διαλόγου μεταξύ των αρμόδιων εμπειρογνωμόνων και οργάνων. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ κάλεσε όλα τα μέρη να συμμετάσχουν εποικοδομητικά στην εξεύρεση λύσεων στα δύσκολα ζητήματα που παραμένουν σε εκκρεμότητα. 13. Το Συμβούλιο ΕΟΧ επικρότησε ιδίως την ενσωμάτωση στη Συμφωνία για τον ΕΟΧ της τρίτης δέσμης για την εσωτερική αγορά ενέργειας, των ενωσιακών νομικών πράξεων στον τομέα της βιολογικής παραγωγής και του κανονισμού περί φαρμάκων για παιδιατρική χρήση. Επικρότησε την πρόοδο που σημειώθηκε τους τελευταίους μήνες στον τομέα των κοινών κανόνων και προτύπων για οργανισμούς επιθεώρησης και ελέγχου πλοίων. 14. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ τόνισε επίσης ότι είναι σημαντικό να ενσωματωθούν και να εφαρμοσθούν ταχέως νομοθετικές πράξεις που εκκρεμούν στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών και εκπροσωπούν πάνω από το ένα τρίτο των εκκρεμοτήτων ώστε να εξασφαλισθούν ίσοι όροι ανταγωνισμού στον σημαντικό αυτόν τομέα στο σύνολο του ΕΟΧ. 15. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ σημείωσε ότι απαιτείται περαιτέρω πρόοδος σε ορισμένα σημαντικά εκκρεμή ζητήματα και ευελπιστεί ότι οι εργασίες θα ολοκληρωθούν το συντομότερο, ιδίως όσον αφορά την τρίτη οδηγία για τις ταχυδρομικές υπηρεσίες. EEE 1602/1/17 REV 1 ΜΜ/νικ 5
16. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ σημείωσε περαιτέρω ότι για ορισμένες αποφάσεις της Μικτής Επιτροπής έληξε η εξάμηνη προθεσμία που ορίζεται στη Συμφωνία για τον ΕΟΧ όσον αφορά την ολοκλήρωση των συνταγματικών διαδικασιών. Παρότρυνε τα κράτη ΕΟΧ-ΕΖΕΣ να εντείνουν τις προσπάθειές τους ώστε να επιλυθούν τα εκκρεμή ζητήματα το συντομότερο δυνατόν και να αποφεύγονται τέτοιες καθυστερήσεις στο μέλλον. Γεωργικές συναλλαγές 17. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ επιβεβαίωσε ότι τα συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας είχαν επιβεβαιώσει τη δέσμευσή τους, σύμφωνα με το άρθρο 19 της Συμφωνίας για τον ΕΟΧ, να συνεχίσουν τις προσπάθειές τους για την προοδευτική απελευθέρωση του εμπορίου γεωργικών προϊόντων. 18. Όσον αφορά τη συμφωνία με τη μορφή ανταλλαγής επιστολών μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ισλανδίας περί χορήγησης συμπληρωματικών εμπορικών προτιμήσεων για γεωργικά προϊόντα, που συνήφθη το 2015, το Συμβούλιο του ΕΟΧ ενθαρρύνει τα συμβαλλόμενα μέρη να οριστικοποιήσουν τις εσωτερικές τους διαδικασίες ώστε η συμφωνία να τεθεί σε ισχύ το ταχύτερο δυνατόν. 19. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ εξήρε τη μονογράφηση, στις 5 Απριλίου 2017, της συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Νορβηγίας σχετικά με τη χορήγηση συμπληρωματικών εμπορικών προτιμήσεων για γεωργικά προϊόντα βάσει του άρθρου 19 της συμφωνίας για τον ΕΟΧ και δήλωσε ότι προσβλέπει στην υπογραφή της. 20. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ παροτρύνει τα συμβαλλόμενα μέρη να συνεχίσουν το διάλογο για την επανεξέταση του εμπορικού καθεστώτος για τα μεταποιημένα γεωργικά προϊόντα, στο πλαίσιο του άρθρου 2 παράγραφος 2 και του άρθρου 6 του πρωτοκόλλου 3 της Συμφωνίας για τον ΕΟΧ, με σκοπό να προωθήσουν περαιτέρω τις εμπορικές συναλλαγές στον τομέα αυτό. Συναφώς, το Συμβούλιο του ΕΟΧ σημείωσε τα πρόσφατα μέτρα που πήραν η ΕΕ και η Ισλανδία για να απελευθερώσουν περαιτέρω τις συναλλαγές μεταποιημένων γεωργικών προϊόντων, σε αμοιβαία βάση, στο πλαίσιο του πρωτοκόλλου 3 της Συμφωνίας για τον ΕΟΧ. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ σημείωσε την αναστολή των διαπραγματεύσεων μεταξύ της ΕΕ και της Νορβηγίας για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων. Ψάρια και προϊόντα αλιείας 21. Το Συμβούλιο του ΕΟΧ εξέφρασε την ικανοποίησή του για την προσωρινή εφαρμογή του πρωτοκόλλου για το εμπόριο ψαριών και αλιευτικών προϊόντων μεταξύ της Ισλανδίας και της ΕΕ από 1ης Αυγούστου 2016 και του πρωτοκόλλου για το εμπόριο ψαριών και αλιευτικών προϊόντων μεταξύ της Νορβηγίας και της ΕΕ από 1ης Σεπτεμβρίου 2016. EEE 1602/1/17 REV 1 ΜΜ/νικ 6
Κοινοβουλευτική συνεργασία 22. Αναγνωρίζοντας τον σημαντικό ρόλο της κοινοβουλευτικής συνεργασίας εντός του ΕΟΧ, το Συμβούλιο του ΕΟΧ σημείωσε το ψήφισμα που ενέκρινε η Μικτή Κοινοβουλευτική Επιτροπή του ΕΟΧ κατά τη συνεδρίασή της στο Στρασβούργο στις 14 Δεκεμβρίου 2016 με τίτλο ετήσια έκθεση της Μικτής Επιτροπής του ΕΟΧ σχετικά με τη λειτουργία της Συμφωνίας του ΕΟΧ το 2015. EEE 1602/1/17 REV 1 ΜΜ/νικ 7