ΟΔΗΓΟΣ ΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Α

ΟΔΗΓΟΣ ΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Α ΥΠΟ ΦΩΤΟΥΛΑΣ Π. ΜΠΑΜΠΑΤΣΙΚΟΥ ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Κάθε φοιτητής είναι υποχρεωμένος να εκπονήσει μια πτυχιακή εργασία με θέμα που πρέπει να έχει άμεση σχέση με τα πραγματικά προβλήματα της υγείας και των υπηρεσιών υγείας. Τα τακτικά και έκτακτα μέλη (με πλήρες ωράριο) του Ε.Π. του Τμήματος προτείνουν θέματα πτυχιακής εργασίας, τα οποία εγκρίνονται από τον Τομέα μαθημάτων και ανακοινώνονται έγκαιρα στους φοιτητές. Τα θέματα των πτυχιακών εργασιών πρέπει να είναι σχετικά με τα γνωστικά αντικείμενα που διδάσκονται στο κάθε Τομέα. Κοινό θέμα πτυχιακής εργασίας (Ερευνητικό) μπορεί να ανατεθεί και σε ομάδα μέχρι 3 (τριών) φοιτητών. Α. Επιλογή Θέματος Υπάρχουν δύο τρόποι: 1. Κάθε φοιτητής κατά τη διάρκεια του ΣΤ και αρχές του Ζ εξαμήνου επιλέγει θέμα πτυχιακής Εργασίας (μόνο για ερευνητική) μετά από συνεννόηση με τον επιβλέποντα Καθηγητή. 2. Κάθε φοιτητής στις αρχές του Ζ εξαμήνου επιλέγει την πτυχιακή εργασία που τον ενδιαφέρει μεταξύ των θεμάτων που ανακοινώνονται από την Επιτροπή Πτυχιακών Εργασιών ή την Γραμματεία του Τμήματος. Η διαδικασία είναι η εξής: 1. Ο φοιτητής έρχεται σε επικοινωνία με τον επιβλέποντα Καθηγητή, ανάλογα με το θέμα που επέλεξε. 2. Ο φοιτητής κατεβάζει το αντίστοιχο έντυπο διαδικασίας ISO (ΕΝ24-1), που αφορά την ανάληψη πτυχιακής εργασίας το συμπληρώνει, και το υπογράφει. Το έντυπο το υπογράφει και ο επιβλέπων Καθηγητής. 3. Το παραπάνω έντυπο συμπληρωμένο και υπογεγραμμένο από τον επιβλέποντα Καθηγητή το καταθέτει στην Γραμματεία του Τμήματος. 1

4. Εάν ο Καθηγητής έχει συμπληρώσει τον αριθμό των φοιτητών τότε οι ενδιαφερόμενοι φοιτητές, μπορούν να επιλέξουν άλλο θέμα και άλλον Καθηγητή. Οι πτυχιακές εργασίες μπορεί να είναι ερευνητικές ή εμπεριστατωμένες ανασκοπήσεις και να έχουν ως στόχο τους την παραγωγή νέας γνώσης στο πεδίο της Νοσηλευτικής. Η συλλογή των στοιχείων είναι καθαρά ευθύνη του Φοιτητή και ο φόρτος εργασίας συνυπολογίζεται στο χρόνο και τις Πιστωτικές Μονάδες εκπόνησης της πτυχιακής του Εργασίας. Β. Επίβλεψη πτυχιακής εργασίας Με την έναρξη της συνεργασίας Εκπαιδευτικού και Φοιτητή συμπληρώνεται το Δελτίο Συνεργασίας (βλ. Παράρτημα εγγράφων) το οποίο θα φέρει τις πρωτότυπες υπογραφές του επιβλέποντος Καθηγητή και του φοιτητή. Κάθε φοιτητής σε όλη τη διάρκεια εκπόνησης της πτυχιακής Εργασίας πρέπει να επικοινωνεί τακτικά με τον επιβλέποντα Καθηγητή του. Στην πρώτη συνάντηση καταρτίζεται ένα γενικό σχέδιο εξέλιξης της πτυχιακής εργασίας. Τα πνευματικά δικαιώματα (copyright) που προκύπτουν από την ολοκλήρωση της πτυχιακής εργασίας ανήκουν στο φοιτητή, στον επιβλέποντα Καθηγητή και στο τμήμα. Επίσης δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί μέρος της ή ολόκληρη χωρίς την έγγραφη άδεια του φοιτητή και του επιβλέποντα Καθηγητή. Ότι αναγράφονται στην πτυχιακή εργασία δεν αποτελούν απαραίτητα και απόψεις της επιτροπής που την ενέκρινε ή του Τμήματος. Γ. Κατάθεση πτυχιακής εργασίας Με το πέρας της συγγραφής της πτυχιακής εργασίας ο φοιτητής κατεβάζει το αντίστοιχο έντυπο διαδικασίας ISO (ΕΝ24-2) και υποβάλλεται στην Γραμματεία του τμήματος αίτηση Εξέτασης Πτυχιακής Εργασίας αφού υπογραφεί από τον επιβλέποντα Καθηγητή. Ένα (1) αντίγραφο πτυχιακής εργασίας εγκεκριμένο και υπογεγραμμένο από τον επιβλέποντα Καθηγητή σε ηλεκτρονική μορφή (CD) παραδίδεται μετά την εξέταση της Πτυχιακής Εργασίας στη Γραμματεία του τμήματος. Τρία (3) δε αντίγραφα CD παραδίδονται στην Επιτροπή Εξέτασης. 2

Δ. Επιτροπή Εξέτασης και Βαθμολόγησης πτυχιακής εργασίας Οι Πτυχιακές Εργασίες παρουσιάζονται σε τακτές ημερομηνίες, που ορίζονται στην αρχή κάθε ακαδημαϊκού έτους από το Συμβούλιο του Τμήματος. Οι ημερομηνίες είναι τρείς (3) στη διάρκεια κάθε Ακαδημαϊκού Έτους. Ο Υπεύθυνος του τομέα στην οποία ανήκει ο επιβλέπων Καθηγητής και στον οποίο τομέα έχει εκπονηθεί η πτυχιακή εργασία ορίζει την Τριμελή Επιτροπή της οποίας ένα μέλος είναι και ο επιβλέπων Καθηγητής. Το πρόγραμμα παρουσίασης πτυχιακών εργασιών καταρτίζεται από τον Υπεύθυνο του Τομέα και ανακοινώνεται τουλάχιστον πέντε ημέρες πριν από την ημέρα της παρουσίασης. Στο πρόγραμμα αναφέρονται ονοματεπώνυμο φοιτητών, ο επιβλέπων Καθηγητής και τα υπόλοιπα μέλη της τριμελούς επιτροπής, ο τίτλος της πτυχιακής εργασίας, η ημερομηνία, η ώρα και ο τόπος διεξαγωγής της αξιολόγησης. Η βαθμολογία της πτυχιακής εργασίας προκύπτει από τον μέσο όρο της βαθμολογίας των τριών αξιολογητών, αντίστοιχο έντυπο διαδικασίας ISO (ΕΝ24-3), Πρακτικό Επιτροπής Αξιολόγησης Πτυχιακής Εργασίας. Την παρουσίαση της Πτυχιακής εργασίας μπορούν να την παρακολουθήσουν Φοιτητές εφόσον το επιθυμούν. Η παρουσίαση γίνεται σε power point (εφόσον είναι ερευνητική) και η διάρκεια της είναι περίπου 10-20 λεπτά. Οι διαφάνειες που παρουσιάζονται να είναι διαμορφωμένες για την παρουσίαση (όχι κατευθείαν αναπαραγωγή των σελίδων της διπλωματικής εργασίας). Ε. Προδιαγραφές έντυπης μορφής της πτυχιακής Δομή Ακολουθεί παράδειγμα (σελ.5-7) Κείμενο Στην δημοτική γλώσσα με μονοτονικό σύστημα γραφής Το κείμενο να ακολουθεί μία λογική σειρά Το ύφος του γραπτού πρέπει να είναι ομοιογενές Οι παράγραφοι να είναι μικρές, σαφείς και συνεκτικές Κάθε ενότητα (κεφάλαιο) πρέπει να αρχίζει σε νέα σελίδα. 3

Οι ενότητες (κεφάλαια) και οι υποενότητες ( υποκεφάλαια) πρέπει να έχουν αρίθμηση και τίτλο ο οποίος να είναι ο ίδιος ακριβώς όπως αναφέρεται στα Περιεχόμενα. Η γραμματική είναι μια κύρια συνιστώσα στην παρουσίαση του κειμένου Τα ορθογραφικά λάθη πρέπει να αποφεύγονται Η αρίθμηση των σελίδων θα πρέπει να είναι συνεχής και να γίνεται με αραβικούς αριθμούς συνήθως είτε στο πάνω δεξιό είτε στο κάτω δεξιό μέρος της σελίδας (1, 2, 3), αρχίζοντας από τη σελίδα της πρώτης ενότητας. Λατινικοί αριθμοί (i, ii, iii, iv) μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τις προκαταρκτικές σελίδες (αφιερώσεις, ευχαριστίες, περιεχόμενα, πρόλογο, εισαγωγή) με εξαίρεση το εξώφυλλο το οποίο δεν έχει αρίθμηση Οι εικόνες, οι πίνακες και τα γραφήματα θα πρέπει να εμφανίζονται μέσα στο κείμενο στη σελίδα στην οποία αναφέρονται για πρώτη φορά ή αμέσως μετά στην επόμενη σελίδα Οι βιβλιογραφικές παραπομπές στο κείμενο θα πρέπει να ακολουθούν κατά προτίμηση το σύστημα Vancouver, να είναι ενιαίο σε όλη την εργασία και να αναφέρονται στο τέλος της πτυχιακής εργασίας{ κατάλογος (Βιβλιογραφία) } και όχι στο τέλος κάθε ενότητας (κεφαλαίου) Στο τέλος της πτυχιακής εργασίας παρατίθεται πλήρης κατάλογος της συνολικής βιβλιογραφίας, όπου αναγράφονται μόνο οι βιβλιογραφικές παραπομπές που χρησιμοποιήθηκαν στο κείμενο. Οδηγίες αναλυτικές στα δύο (2) Περιοδικά του τμήματος το «Βήμα του Ασκληπιού» και το «Health Science Journal». Το κείμενο πρέπει να είναι τυπωμένο σε λευκό χαρτί μεγέθους Α 4 και το διάστιχο να είναι μονό ή 1,5 Πλήρης στοίχιση του κειμένου Ικανά περιθώρια της σελίδας πάνω (2,5 cm), κάτω (2,5 cm), δεξιά (2,0 cm) και αριστερά (3,0 cm) Η γραμματοσειρά που χρησιμοποιείται εντός κειμένου πρέπει να είναι Times New Roman ή Arial. Το μέγεθος της γραμματοσειράς για τα επί μέρους στοιχεία προσδιορίζεται ως εξής : Τίτλοι Ενοτήτων ή κεφαλαίων: 16 bold Τίτλοι υποενοτήτων ή υποκεφαλαίου: 14 bold Τίτλοι υπο-υποενοτήτων ή υπο-υποκεφαλαίων: 12 bold Κείμενο : 12 Βιβλιογραφικές παραπομπές (δείκτες, εκθέτες): 12 4

Ακολουθούν ειδικές οδηγίες για τη δομή της Πτυχιακής Εργασίας 5

ΕΞΩΦΥΛΛΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΘΗΝΑΣ Σ.Ε.Υ.Π. ΤΜΗΜΑ: ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ Α ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: «..» ΦΟΙΤΗΤΗΣ/ΤΡΙΑ:. ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ/ΤΡΙΑ.. ΑΘΗΝΑ ΜΗΝΑΣ/ΕΤΟΣ 6

2 ο ΦΥΛΛΟ Αφιέρωση/ εις (προαιρετικά) 3 ο ΦΥΛΛΟ Ευχαριστίες (προαιρετικά) 4 ο ΦΥΛΛΟ Περιεχόμενα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΕΛΙ Α Πρόλογος (ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΑ)... i Εισαγωγή (ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ)... ii ΜΕΡΟΣ 1 Ο ή ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ 1 (Τίτλος Ενότητας).. 16 bold... 1 1.1... 1 1.2... 9 2 (Τίτλος Ενότητας).. 16 bold.... 10 2.1 (Τίτλος υποενότητας ή υποκεφαλαίου) 14 bold... 10 2.2... 17 2.3... 19 2.4... 20 3 (Τίτλος Ενότητας).. 16 bold.... 30 3.1 (Τίτλος υποενότητας ή υποκεφαλαίου) 14 bold... 30 3.1.1 (Τίτλος υπο-υποενότητας ή υπο-υποκεφαλαίου) 12 bold... 31 3.1.2... 40 3.1.3... 41 7

ΜΕΡΟΣ 2 Ο ή ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΣΚΟΠΟΣ... 42 ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ... 42 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ... 43 ΣΥΖΗΤΗΣΗ... 50 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ... 58 ΠΕΡΙΛΗΨΗ (ΕΛΛΗΝΙΚΗ)... 70 ΠΕΡΙΛΗΨΗ (ΑΓΓΛΙΚΗ)... 71 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 72 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ (εργαλείο συλλογής δεδομένων, συντομογραφίες κ.λ.π.)... 80 ΑΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΟΙ ΟΔΗΓΙΕΣ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΔΙΝΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ 8

ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ ΣΕΥΠ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ Α ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΦΟΙΤΗΤΟΥ/ΤΡΙΑΣ.. ΘΕΜΑ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ.. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΑΝΑΘΕΣΗΣ.. ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΗΤΡΩΟΥ. ΤΗΛ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ. ΠΟΡΕΙΑ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πρώτη επικοινωνία εκπαιδευτικού-φοιτητού: Ημερομηνία ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Υπογραφή Εκπαιδευτικού Υπογραφή Φοιτητού. Δεύτερη επικοινωνία εκπαιδευτικού-φοιτητού σε διάστημα δύο μηνών από την πρώτη επικοινωνία: Ημερομηνία. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Υπογραφή Εκπαιδευτικού Υπογραφή Φοιτητού. Πρόοδος φοιτητού σε διάστημα δύο μηνών από την δεύτερη επικοινωνία: Ημερομηνία ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Υπογραφή Εκπαιδευτικού Υπογραφή Φοιτητού. Η παράδοση της πτυχιακής εργασίας γίνεται στο τέλος της Πρακτικής Άσκησης στο Επάγγελμα: Ημερομηνία.. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Υπογραφή Εκπαιδευτικού Υπογραφή Φοιτητού. 9

Βιβλιογραφικές Παραπομπές (Σύστημα Vancouver) 1. Οι Βιβλιογραφικές παραπομπές στο κείμενο, όπως και στους πίνακες και στις εικόνες με τους τίτλους τους, προσδιορίζονται με αραβικούς αριθμούς (εκθέτης). 1, 2 Τελείες ή κόμματα σημειώνονται πριν τη βιβλιογραφική παραπομπή. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ ΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ Π.χ.. ενώ η νοσηρότητα είναι επιδεκτική τόσο σε διαφυγές όσο και σε πολλαπλές καταγραφές. 8 {στο τέλος της πρότασης ακολουθεί τελεία και έπεται η βιβλιογραφική αναφορά υπό μορφή εκθέτη.} Π.χ...συνόλου των θανάτων στους άνδρες 5 και είναι η κύρια αιτία θανάτου σε άνδρες ηλικίας 45 ετών και άνω και σε γυναίκες ηλικίας 65 ετών και άνω. 6 Π.χ. Το εύρημα της παρούσης μελέτης έρχεται σε αντίθεση με αυτό των Lagiou και συν., 14 όπου μελετήθηκαν 633 μαθητές { το κόμμα πριν τον δείκτη γιατί ακολουθεί δευτερεύουσα πρόταση} Π.χ. Οι Kannel και συν. 16 καθώς και οι Mann και συν. 17 ερμηνεύοντας τη διαφορά στη συχνότητα της στεφανιαίας νόσου στα δύο φύλα την απέδωσαν στον πιθανό. 18 Τα ισχαιμικά αποτελούν το 80% του συνόλου των εγκεφαλικών επεισοδίων, 19-23 εξωκρανιακών ή ενδοκρανιακών αρτηριών. 24 οφείλονται δε σε θρομβοεμβολές Π.χ. Οι Μπαμπάτσικου και Πολυκανδριώτη 15 αναφέρουν ότι.. {αν είναι δύο συγγραφείς μόνο μιας εργασίας πρέπει να αναφερθούν και οι δύο} 10

2. Η αρίθμηση των Βιβλιογραφικών παραπομπών στον βιβλιογραφικό κατάλογο (ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-REFERENCES) γίνεται κατά αύξοντα αριθμό και με τη σειρά που εμφανίζονται και αριθμούνται στο κείμενο με τον ακόλουθο τρόπο. Προηγούνται τα ονόματα των συγγραφέων (μετά το επώνυμο και το όνομα -χωρίς τελείες- ακολουθεί κόμμα και το επώνυμο του επόμενου συγγραφέα κ.ο.κ.)-τελεία- ακολουθεί ο τίτλος της εργασίας τελεία- ο τίτλος του περιοδικού ή η σύντμηση του το έτος (κόμμα ή ;) ο τόμος του περιοδικού, σε παρένθεση αν υπάρχει τεύχος, άνω κάτω τελεία και οι σελίδες του άρθρου (πρώτη, παύλα και τελευταία). ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ 1. Τυπικό άρθρο περιοδικού Αναφέρονται τα επώνυμα και τα αρχικά των ονομάτων όλων των συγγραφέων χωρίς τελείες μέχρι έξι (όταν είναι περισσότεροι ακολουθεί η ένδειξη et al για τα Αγγλικά άρθρα, στα Ελληνικά άρθρα γράφουμε και συν.) ή αν θέλουμε μπορεί να αναφέρουμε όλους τους συγγραφείς, ο τίτλος της εργασίας, ο τίτλος ή η συντομογραφία του περιοδικού, το έτος δημοσίευσης, ο αριθμός του τόμου, το τεύχος η πρώτη και η τελευταία σελίδα της δημοσίευσης. Clement K. Genetics of human obesity. C R Biol 2006; 329(8):608-622. Ελευθερίου Α, Κουτής Χ, Σπυρόπουλος Π, Τσαβουρέλου Α, Μπαμπάτσικου Φ, Χατζηχριστοδούλου Χ, και συν. Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση οσφυαλγίας. Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας και Φαρμακοκινητικής (Epitheorese Klinikes Farmakologias kai Farmakokinetikes) 2008; 26(2):151-158. Γουρνή Μ, Πολυκανδριώτη Μ, Μπαμπάτσικου Φ, Γουρνή Π, Φάρος Ε, Ρούπα Ζ. ιερεύνηση αιτιών ανδρικής υπογονιμότητας. Το Βήμα του Ασκληπιού 2009; 8(3): 208-221. Wolf-Maier K, Cooper RS, Banegas JR, Giampaoli S, Hense HW, Joffres M, et al. Hypertension prevalence and blood pressure levels in 6 European countries, Canada, and the United States. JAMA 2003; 289(18): 2363-2369. 11

Babatsikou F, Vorou R, Vardaki Z, Galani S, Ktenas E, Koutis C. Childhood vaccination uptake and factors affecting this in Athens, Greece. Health Science Journal 2010; 4 (4): 237-244. Kalandidi A, Tzonou A, Toupadaki N, Lan SJ, koutis C, Drogari P, Notara V, Hsieh CC, Toutouzas P, Trichopoulos D. A case-control study of coronary heart disease in Athens, Greece. Int J Epidemiol 1992;21(6):1074-1080. Σε περίπτωση που κάποια περιοδικά χρησιμοποιούν προσδιοριστικά γράμματα που είτε προηγούνται είτε ακολουθούν τους αριθμούς της σελίδας π.χ Ρ (για τα Πρακτικά), Α (για τις Περιλήψεις), και S (για τα παραρτήματα) τότε θα πρέπει αυτά πάντα να χρησιμοποιούνται και στην Βιβλιογραφική παραπομπή των σελίδων. Tzimas S, Korogiannos Chr, Chalkias A, Koutis Ch, Babatsikou F, Tatsis G. Asthma and other respiratory diseases in old sections of Athens and Salonica. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine 2001; 163 (5): A367. Ho KK, Pinsky J, Kannel WB, Lewe D. The Epidemiology of heart failure: The Framingham study. J Am Coll Cardiol 1993; 22 (4 suppl A): 6A-13A. Babatsikou F, Korogiannos Chr, Tatsis N, Koutis Ch, et al. Lung tuberculosis in patients with normal chest x-ray. European Respiratory Journal 2000; 16 (Sup.31): 326s. 2. Βιβλία και άλλες Μονογραφίες Γράφονται τα επώνυμα των συγγραφέων και ακολουθούν τα αρχικά των ονομάτων τους, ο τίτλος του βιβλίου- αν έχει γίνει επιμέλεια (ο αριθμός έκδοσης και ο τόμος), η έδρα του εκδοτικού οίκου, το όνομα του εκδοτικού οίκου, ο χρόνος έκδοσης και οι σελίδες. Τριχόπουλος. Επιδημιολογία. 3η έκδοση. Αθήνα, Επιστημονικές Εκδόσεις Γρ.Παρισιάνος, 1982: 155 Eisen ΗΝ. Immunology: an introduction to molecular and cellular principles of the immune response. 5th ed. New York, Harper and Row, 1974: 406. 12

Bennett J, Brachman P. Νοσοκομειακές Λοιμώξεις. Ελληνική Επιμέλεια Χ. Κουτής, Αθήνα, Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης, 2004:652-658. Κουτής Χ. Ηπατίτιδα Β και Πρωτοπαθής Καρκίνος του Ήπατος. Αθήνα, Εκδόσεις ΕΛΛΗΝ, 1998:28-38. 3. Κεφάλαιο σε ένα βιβλίο Αναφέρονται τα επώνυμα των συγγραφέων και ακολουθούν τα αρχικά των ονομάτων τους, ο τίτλος του κεφαλαίου, η αναφορά του βιβλίου όπως ανωτέρω, αφού προηγηθεί η λέξη «Στο» ή "In", σελίδες του κεφαλαίου (πρώτη και τελευταία). Αναστασίου-Νανά ΜΙ, Κρεμαστινός, Κυριακίδης Μ, Μιχαηλίδης Α, Στεφανάδης Χ. Ισχαιμική Καρδιακή Νόσος. Στο: Παθολογία, ΕΠ Τομέα Παθολογίας, τόμος Ι, Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης, Αθήνα 2002,147-178. Βλαχόπουλος Χ. Κάπνισμα. Στο: Στεφανάδης Χ.(συγρ.). Παθήσεις της Καρδιάς. Τόμος Ι, Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης, Αθήνα 2005,285-290. Wilson PWF, Anderson KM, Castelli WP. The impact of triglycerides on coronary heart disease: the Framingham study. In Gotto AM Jr, Paoletti R (eds). Atherosclerosis Reviews. New York, NY: Raven Press 1991, 22:5963. Ζυγά Σ, Μπαμπάτσικου Φ, Χριστοδούλου Ε. Ο εκπαιδευτικός ρόλος του νοσηλευτή στο πλαίσιο αγωγής υγείας. Στο: Επιστημονικό Σύγγραμμα Εισαγωγή στη Νοσηλευτική Επιστήμη. Επιμέλεια Σ. Ζυγά. Εκδόσεις Βήτα, Αθήνα 2010, 153-162. 4. Πρακτικά Συνεδρίων- Ημερίδων Αναφέρεται το όνομα του συγγραφέα, τίτλος άρθρου, όνομα συνεδρίου, οργανωτής, τόπος, έτος έκδοσης πρακτικών, σελίδες. Μπαμπάτσικου Φ, Ιορδάνου Π, Κουτής Χ, Βαρδάκη Ζ, Κυρίτση Ε. Η στάση των φοιτητών έναντι της νηστείας. Πρακτικά 25 oυ Ετήσιου 13

Πανελληνίου Νοσηλευτικού Συνεδρίου, Ε.Σ.Ν.Ε., Ηράκλειο Κρήτης 19-21 Μαΐου 1998:272-279. 5. Φορείς Εκθέσεις Αναφέρεται ο Φορέας, ο τίτλος, ο μήνας έκδοσης, το έτος έκδοσης, ο τόπος, οι σελίδες (πρώτη και τελευταία), σε ελληνική ή ξενόγλωσση βιβλιογραφία ανάλογα με το πώς έχει εκδοθεί και τι στοιχεία περιέχει. World Health Organization. Leptospirosis, India: report of the investigation of a post-cyclone outbreak in Orissa, November 1999. Weekly Epidemiological Report 2000; 75:217-223. Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Εθνικό Σχέδιο ράσης για την ημόσια Υγεία 2008-2012. Αθήνα, 2008. Όταν αναφέρουμε πηγές- πληροφορίες από σελίδες του ιαδικτύου, προσέχουμε να σημειώνουμε όλη τη διεύθυνση ώστε ο αναγνώστης να βρίσκει με ένα κλικ τη ζητούμενη πληροφορία. Πρέπει ν αναφέρεται το όνομα του συγγραφέα ή οργανισμού, εφ όσον αναγράφονται και επίσης η Ηλεκτρονική ιεύθυνση της σελίδας από την οποία προέρχονται (τίτλος άρθρου, η ημερομηνία του εγγράφου, ημερομηνία ανάκτησης, διεύθυνση διαδικτυακού τόπου-url), οι δε εργασίες από το διαδίκτυο στον βιβλιογραφικό κατάλογο παρατίθενται, σύμφωνα με τον τρόπο που περιγράφεται στη συνέχεια. Faulkner-Wiley I. Laura was killed by anorexia. She was 80. Retrieved March 30, 2008 from (Ανάκτηση 30 Μαρτίου 2008 από)http://www.guardian.co.uk/education/2001/jun/07/medicalsc ience.healthandwellbeing1.html Σύμφωνα με τα παραπάνω είναι προφανές ότι δεν μπορούμε να αναφέρουμε ως πηγή μια μηχανή αναζήτησης π.χ www.google.com, www.in.gr κ.λ.π. 14

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Boulogne A. Comment rédiger une bibliographie. Nathan, Paris, 2002. 2. Hall G. How to write a paper. Ελληνική Επιμέλεια Χ. Λιονής, Χ. Στεφανάδης, Γ. Χρούσσος, Α.Σ. Αντωνίου. Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ.Πασχαλίδης, Αθήνα 2007. 3. Huth E. How to write a publish paper in the Medical Sciences. Ελληνική Επιμέλεια. Βώρος. Επιστημονικές Εκδόσεις Παρισιάνος, Αθήνα 2005. 4. Ζαφειρόπουλος Κ. Πως γίνεται μια επιστημονική δημοσίευση; Επιστημονική έρευνα και συγγραφή εργασιών. Εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ, Αθήνα 2005. 5. Κουτής Χ. Σημειώσεις Μεθοδολογίας Έρευνας στο Μ.Π.Σ. «Προαγωγή και Αγωγή Υγείας», Αθήνα 2004-2010. 6. Κουτής Χ. Σημειώσεις Μεθοδολογίας Έρευνας στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Υγιεινή και Ασφάλεια της Εργασίας», Αθήνα 2005-2011. 7. Μπαμπάτσικου Φ. Σημειώσεις Μεθοδολογίας Έρευνας στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Εργαστηριακή και Κλινική Νοσηλευτική Καρδιολογία», Αθήνα 2008-11. 8. Μπαμπάτσικου Φ. Σημειώσεις Μεθοδολογίας Έρευνας στο Μ.Π.Σ. «Εφηρμοσμένη ημόσια Υγεία», Αθήνα 2009-11. 9. Οδηγίες προς τους συγγραφείς. Περιοδικό «Νοσηλευτική», Αθήνα 2008. 10. Οδηγίες προς τους συγγραφείς. www.vima-asklipiou.gr, Αθήνα 2010. 11. Οδηγίες προς τους συγγραφείς. www.hsj.gr, Αθήνα 2010. 12. http://www.eap. gr/ odigies.htm ΚΑΛΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ Φ.Μ. 15