Το Πανεπιστήμιο Αθηνών Το κεντρικό κτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών, 1912.
Το Πανεπιστήμιο Αθηνών μέσα από τις συλλογές του Ιστορικού Αρχείου (1837-1937). Η πρόσοψη του κτηρίου που στεγάζεται το Ιστορικό Αρχείο, στην Οδό Σκουφά.
Το Πανεπιστήμιο συγκέντρωσε από νωρίς το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, όπως αποτυπώθηκε στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και στις ίδιες τις αίθουσες διδασκαλίας. Ελάτε μαζί μου, λόγου χάρη, στην αίθουσα όπου κάνει τις καθημερινές του παραδόσεις ο καθηγητής Μανούσης, και θα τη βρείτε γεμάτη όχι μόνο από τακτικούς φοιτητές αλλά και από άλλους που εκμεταλλεύονται με ενθουσιασμό την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ένα ενδιαφέρον κεφάλαιο από την Παγκόσμια Ιστορία. Βρίσκονται εδώ ο αδειούχος στρατιώτης με την γκρίζα στολή του, και δίπλα του ο ιερέας της ενορίας με το μακρύ μαύρο ράσο του και το καμηλαύκι του. Σ ένα άλλο θρανίο είναι ένας νέος που, καθώς δείχνουν τα μακριά του μαλλιά, προορίζεται για το ιερατικό λειτούργημα. Εδώ κι εκεί ανακατεμένοι μ αυτούς είναι αρκετοί κάτοικοι της πόλης που ξεφεύγοντας, από τις έγνοιες της ημέρας, μπαίνουν για μια δυο ώρες στο Πανεπιστήμιο πριν να γυρίσουν στα σπίτια τους. 1860
Η Μεγάλη Ιδέα Το Ελληνικόν πανδιδακτήριον, Βασιλεύ, καθιδρυμένον εις τας παρά Σου εκ νέου ανεγερθείσας περικλεείς Αθήνας, και κείμενον μεταξύ της Εσπέρας και της Έω, είναι προωρισμένον να λαμβάνη αφ ενός μέρους τα σπέρματα της σοφίας, και αφού τα αναπτύξη εν εαυτώ ιδίαν τινα και γόνιμον ανάπτυξιν, να τα μεταδίδη εις την γείτονα Έω νεαρά και καρποφόρα. Κωνσταντίνος Σχινάς, 1837.
Το Πανεπιστήμιο ανάλαβε την αναπαραγωγή του επιστημονικού-εκπαιδευτικού προσωπικού της χώρας, το οποίο στελέχωσε τη δημόσια μηχανή και τον ιδιωτικό τομέα. Θάλαμος νοσηλείας του Αιγινήτειου Νοσοκομείου στη δεκαετία του 1920. Το εργαστήριο του Οδοντιατρικού Σχολείου στις αρχές της δεκαετίας του 1920.
Το Πανεπιστήμιο αποτέλεσε, τουλάχιστον έως τον Μεσοπόλεμο, τον κατεξοχήν χώρο δημιουργίας και διάχυσης επιστημονικού λόγου. Μικροβιολογικό εργαστήριο, αίθουσα ασκήσεων. Η αίθουσα ασκήσεων ανατομίας στη δεκαετία του 1930. Παιδιατρική Κλινική, θάλαμος ασθενών.
Το διδακτικό προσωπικό του Αθήνησι κατέλαβε ηγεμονική θέση στην πολιτική και κοινωνική ζωή της χώρας. Ο Καθηγητής της Χημείας Αναστάσιος Χρηστομάνος. Ο Καθηγητής της Φαρμακευτικής και Χημείας Ξαυέριος Λάνδερερ και οι βοηθοί του.
Το φοιτητικό σώμα αποτέλεσε μια σημαντική παράμετρο στο δημόσιο βίο συμμετέχοντας ενεργά σε όλους τους πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες. Συλλαλητήριο φοιτητών και εργατών κατά την διάρκεια της δικτατορίας του Παγκάλου, 1926.
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΧΗΜΕΙΟΥ ΤΗΝ ΔΕΚΑΕΤΙΑ 1890 Αναλύσεις φωταερίου Αθηνών. Αναλύσεις υδάτων της δεξαμενής των Αθηνών και του Αδριάνειου υδραγωγείου. Αναλύσεις 20 ειδών σταφίδων για περιεχόμενου σακχάρου. Αναλύσεις σταφίδων της οινοποιητικής εταιρείας ΖΑΝΟΥ και ΡΩΣ. Χημική εξέταση διαφόρων αρχαίων αγαλμάτων, μετά από αίτηση της Αρχαιολογικής Εταιρείας και της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής. Αναλύσεις αρχαίων νομισμάτων και τμημάτων αρχαίων αγαλμάτων, μεταλλικού σιδήρου των στηλών του επισκευαζόμενου Παρθενώνα, του πράσινου χρώματος για την ανακαίνιση του Στρατιωτικού νοσοκομείου, του ντοματοζωμού και του αλευριού της στρατιωτικής επιμελητείας. Κοντά στην βρωμο-λίμνη των Μεθάνων ανακαλύφθηκε από τον Α. Χρηστομάνο αλκαλικό ιαματικό νερό σε θερμοκρασία 40 ο C το οποίο ήταν ανώτερο από τ άλλα ελληνικά νερά για το σημαντικό ποσό του λιθίου που περιείχε. Απευθύνθηκε στο υπουργείο Εσωτερικών για να του επιτραπεί με δικές του δαπάνες η υπέρ του δημοσίου επιτόπια έρευνα για να βρεθεί η αναβλύζουσα πηγή και να γνωματεύσει για το πώς θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί. Η αίτηση δεν είχε καμιά ανταπόκριση.
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΧΗΜΕΙΟΥ ΤΗΝ ΔΕΚΑΕΤΙΑ 1890 Με εντολή Ιατροσυνεδρίου ανάλυση: α) γαιώδους ουσίας από την οποία δηλητηριάστηκαν πρόβατα της περιφέρειας Κορίνθου, β) διαφόρων «μυστήριων φαρμάκων» όπως ένα αντιπυρετικό ελιξίριο. Με εντολή υπουργείου Εσωτερικών ανάλυση: α) υδάτων για τον καθαρισμό των οδών στην Αθήνα και στον Πειραιά, β) ελληνικού οπίου, το οποίο καλλιεργούταν στην Τριανταφυλλίδειο σχολή και αποδείχθηκε ότι είναι ανώτερο από πολλά εμπορεύσιμα είδη του οπίου και μπορούσε να ευδοκιμήσει η συστηματική του καλλιέργεια, γ) θειικού χαλκού για τον ραντισμό αμπελιών, δ) δειγμάτων ελληνικών κεράμων, τα οποία συγκρίθηκαν με κέραμο από τη Μασσαλία, αποδεικνύοντας ότι οι κέραμοι κατασκευής Δηλαβέρη ήταν σχεδόν εφάμιλλοι με τους ξένους, ε) δειγμάτων κινίνης, από τα οποία πολλά ήταν νοθευμένα, παντοπωλείων των Τρικάλων στ) σε συνεργασία με νομομηχανικούς υπόδειξη μέτρων για εξυγίανση χώρων έξω από εργοστάσια. Με εντολή υπουργείου Παιδείας ανάλυση των ευρημάτων των Αντικυθήρων κυρίως των αγαλμάτων.
Οι συλλογές του Αρχείου (1837-1970) περιλαμβάνουν περισσότερα από 2.000.000 τεκμήρια. Έχουν ψηφιοποιηθεί περισσότερες από 750.000 σελίδες τεκμηρίων.
Τα αρχεία Συγκλήτου, Πρωτοκόλλου, Εθιμοτυπίας και Αρχείο Διεύθυνσης Σχολών.
Τα αρχεία των Σχολών
Προσωπικά Αρχεία Καθηγητών Αλληλογραφία από το αρχείο του Σπύρου Λάμπρου.
Φωτογραφικό, ηχητικό και κινηματογραφικό υλικό
Συλλογή πορτραίτων Πανεπιστημιακών Καθηγητών Αναστάσιος Διομήδης Κυριακός (1843-1923) Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Θεόδωρος Αρεταίος (1829-1893) Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής
Συλλογή πορτραίτων Πανεπιστημιακών Καθηγητών Γεώργιος Ράλλης (1804-1883) Καθηγητής της Νομικής Σχολής Κωνσταντίνος Σχινάς (1801-1870) Καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής
Παραρτήματα του Πανεπιστημίου
Βιβλιοθήκη Το αναγνωστήριο της Πανεπιστημιακής Λέσχης στη δεκαετία του 1930
Άξονες λειτουργίας του Ι.Α. ΕΚΠΑ Συνεχή και διαρκής μέριμνα για τη διάσωση του αρχείου του Πανεπιστημίου Αθηνών, τόσο του υλικού που έχει παραχθεί στο παρελθόν και θεωρείται ήδη αρχειακό, όσο και του τρέχοντος υλικού που παράγεται στη συγχρονία και που θα καταστεί αρχειακό στο μέλλον. Ιδιαίτερη φροντίδα δίνεται προς την κατεύθυνση της διάσωσης, της συλλογής και του εμπλουτισμού της αρχειακής συλλογής του Πανεπιστημίου Αθηνών με υλικό που λανθάνει και δεν απόκειται στις κεντρικές υπηρεσίες του Πανεπιστημίου (π.χ. προσωπικά αρχεία καθηγητών, τεκμηριωτικό υλικό για το φοιτητικό, καθώς και για το συνδικαλιστικό κίνημα, κ.α.).
Άξονες λειτουργίας του Ι.Α. ΕΚΠΑ Ο δεύτερος άξονας λειτουργίας του Ιστορικού Αρχείου αφορά στη διάθεση όλου αυτού του υλικού στην έρευνα μέσω της λειτουργίας αναγνωστηρίου αλλά και μέσω της ψηφιοποίησης και ηλεκτρονική διαχείρισης του υλικού του. Τα τελευταία χρόνια έχουν ήδη ψηφιοποιηθεί και ταξινομηθεί ηλεκτρονικά περίπου 750.000 ιστορικά τεκμήρια, τα οποία περιλαμβάνουν λυτά έγγραφα, βιβλιοδετημένες σελίδες μεγάλου σχήματος (κώδικες), έντυπα, φωτογραφίες.
Άξονες λειτουργίας του Ι.Α. ΕΚΠΑ Το ΙΑ.ΕΚΠΑ είναι ένα πολύπλευρο κέντρο έρευνας, ιστορικού και κοινωνιολογικού χαρακτήρα. Η διεξαγωγή έρευνας, η διοργάνωση και ο συντονισμός επιμορφωτικών σεμιναρίων και προγραμμάτων, η επιστημονική συνεργασία με παρόμοια κέντρα και ινστιτούτα της ημεδαπής και αλλοδαπής, η διοργάνωση ημερίδων, διαλέξεων, συνεδρίων, σεμιναρίων και εκδηλώσεων σε παρεμφερείς τομείς, η πραγματοποίηση επιστημονικών δημοσιεύσεων, αποτελούν ορισμένες από τις δραστηριότητές του.
Εκδόσεις
Φυλλάδια
Σεμινάρια - Εκδηλώσεις
Σεμινάρια - Εκδηλώσεις