Έμπειρα Συστήματα Εργαστήριο Χρυσόστομος Στύλιος E-class: Ανακοινώσεις, διαφάνειες, εργασίες, χρήσιμοι σύνδεσμοι, κλπ. 1
Εργασίες Θα δοθεί υποχρεωτική εργασία: Ανάπτυξη ενός έμπειρου συστήματος σε γλώσσα προγραμματισμού Clips Ο βαθμός των εργασιών θα αποτελέσει το 50% του τελικού βαθμού. Οι εργασίες θα είναι για ζεύγη φοιτητών. 2
Έμπειρος άνθρωπος (Εμπειρογνώμονας) Εμπειρία Ικανότητες Εξειδίκευση Λήψη αποφάσεων Γνώση Επίλυση προβλημάτων 3
Έμπειρο Σύστημα Ένα έμπειρο σύστημα είναι ένα «ευφυές πρόγραμμα υπολογιστή που χρησιμοποιεί τη γνώση και διαδικασίες εξαγωγής συμπερασμάτων για να επιλύσει προβλήματα που είναι αρκετά δύσκολα έτσι ώστε να απαιτούν ιδιαίτερη εμπειρία από ανθρώπους για την επίλυσή τους.» Edward Feigenbaum
Ορισμοί εμπείρων συστημάτων ΤΝ προσέγγιση Ένα έμπειρο σύστημα είναι ένα πρόγραμμα υπολογιστή που χρησιμοποιεί την γνώση, εμπειρία και εξειδίκευση των εμπειρογνωμόνων σε μια περιοχή εφαρμογής για υλοποιήσει παρόμοιες λειτουργίες με αυτές που συνήθως επιτελεί ο εμπειρογνώμονας στο συγκεκριμένο πεδίο Τεχνολογική προσέγγιση Ένα έμπειρο σύστημα είναι ένα πρόγραμμα υπολογιστή που λειτουργεί εφαρμόζοντας έναν μηχανισμό εξαγωγής συμπερασμάτων σε ένα σύνολο εξειδικευμένων εμπειριών, που έχουν τη μορφή της βάσης γνώσης προκειμένου να επιλύσουν προβλήματα στο συγκεκριμένο πεδίο εφαρμογής» 5
Τι είναι ένα έμπειρο Σύστημα? Χρήστης Στοιχεία Εξειδίκευση Βάση Γνώσης Μηχανισμός Εξαγωγής Συμπερασμάτων 6
Έμπειρα συστήματα Συστήματα που παρέχουν συμβουλές και/ή λύνουν προβλήματα όπως ένας άνθρωπος εμπειρογνώμονας. Για συγκεκριμένους εξειδικευμένους τομείς. π.χ. διάγνωση ασθενειών, βλαβών, ερμηνεία δεδομένων. Ενσωματώνουν τη γνώση και τους μηχανισμούς συλλογιστικής ανθρώπων-εμπειρογνωμόνων. Αντικατάσταση ή υποβοήθηση εμπειρογνώμονα: π.χ. αντικατάσταση σε περιπτώσεις όπου δεν είναι διαθέσιμος εμπειρογνώμονας. π.χ. υποβοήθηση εμπειρογνώμονα σε περιπτώσεις που έχει μικρή εμπειρία (π.χ. νέος γιατρός). 7
Η έμφαση είναι στη γνώση και όχι στη μεθοδολογία 1. Τα πιο δύσκολα και ενδιαφέροντα προβλήματα δεν έχουν λύσεις που στηρίζονται σε απλούς, γνωστούς αλγορίθμους 2. Οι εμπειρογνώμονες πετυχαίνουν πολύ καλές αποδόσεις επειδή διαθέτουν γνώση του συστήματος και των προβλημάτων του 3. Η γνώση είναι σπάνια και πολύτιμη πηγή, Αποτελείται από περιγραφές, συσχετίσεις και διαδικασίες για κάθε πεδίο εφαρμογής. Μπορεί να πάρει διάφορες μορφές και είναι δύσκολο να κατηγοριοποιηθεί Είναι προτιμότερο να αποκαλούνται αυτά τα συστήματα: Συστήματα βασισμένα σε γνώση 8
Ανάπτυξη ενός Έμπειρου Συστήματος Διαλογική Διαδικασία Σαφής Γνώση Εμπειρογνώμο νας Μηχανικός γνώσης Βάση Γνώσης του έμπειρου συστήματος
Παραδείγματα εφαρμογών Διάγνωση βλαβών ή ασθενειών. Βάσει παρατηρήσεων και μετρήσεων. Παροχή συμβουλών. π.χ. τρόπος διόρθωσης βλάβης. Ερμηνεία δεδομένων. π.χ. ερμηνεία δεδομένων χημικών μετρήσεων. Πρόγνωση εξέλιξης καταστάσεων. π.χ. εντοπισμός ευκαιριών κέρδους, πρόβλεψη κινδύνων. Εκπαιδευτικά βοηθήματα. Κατανόηση και αξιολόγηση απαντήσεων μαθητών, παροχή διευκρινίσεων. όπως κάνει ο δάσκαλος. Διαμόρφωση συστημάτων π.χ. επιλογή εξαρτημάτων συστήματος μεταξύ εναλλακτικών. 10
Παραδείγματα εφαρμογών Παρακολούθηση διαδικασιών. Συγκρίνει τις μετρήσεις με τα αναμενόμενα αποτελέσματα για να αξιολογήσει την απόδοση Σχεδιασμός. Προτείνει ενέργειες για επιτευχθεί ένα επιθυμητό αποτέλεσμα Διόρθωση. Προτείνει ενέργειες για την αποκατάσταση ενός προβλήματος/ βλάβης Έλεγχος. Ελέγχει μια διαδικασία χρησιμοποιώντας τα περισσότερα από τα παραπάνω. 11
Περίληψη Τι είναι ο εμπειρογνώμονας? Τι είναι ένα έμπειρο σύστημα? Χαρακτηριστικά Προσομοίωση ανθρώπινης σκέψης Γνώση Επίλυση προβλημάτων 12