Ομιλία Διευθυντή Τεκμηρίωσης και Μελετών Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (Σ.Β.Β.Ε.) κ. Χρήστου Γεωργίου στην ημερίδα: «Η κρίση στον τομέα της οικοδομής και των κατασκευών» του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος Τίτλος ομιλίας: «Προτάσεις πολιτικής για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων της οικοδομής και των κατασκευών» Θεσσαλονίκη, Παρασκευή 16 Απριλίου 2010 (Προσφωνήσεις) Η σημερινή εκδήλωση αποτελεί ακόμη μία αξιέπαινη πρωτοβουλία του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος. Θα ήθελα να εκφράσω τις θερμές ευχαριστίες εκ μέρους της διοίκησης του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος για την πρόσκληση στην εκδήλωση αυτή, η οποία επιβεβαιώνει τη στενή συνεργασία των δύο φορέων. Κυρίες και Κύριοι, Ο κλάδος των δομικών υλικών αποτελεί αναπτυξιακό βαρόμετρο για την ελληνική οικονομία, ενώ διαχρονικά αποτέλεσε την ατμομηχανή ανάπτυξης για πολλές περιοχές της χώρας μας, αν όχι για ολόκληρη την χώρα. 1 Τα στατιστικά στοιχεία μας υποδεικνύουν ότι αποτελεί αναμφισβήτητα έναν εκ των σημαντικότερων κλάδων, με σημαντική εξαγωγική διείσδυση στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, αφού πολλές μεταποιητικές επιχειρήσεις του κλάδου αναπτύσσουν στα Βαλκάνια και την ΝΑ Ευρώπη ισχυρή εξαγωγική δραστηριότητα. Παρόλα αυτά, ο κλάδος δέχθηκε ισχυρό πλήγμα από τη διεθνή οικονομική κρίση. Το προοίμιο της κακής πορείας του κλάδου φάνηκε ήδη από τους πρώτους μήνες της κρίσης. Ειδικότερα, όπως έδειξε μελέτη ισολογισμών 280 επιχειρήσεων μελών του ΣΒΒΕ για το 2008 με κύκλο εργασιών κάτω των 200 εκατομμυρίων ευρώ και έδρα στο Βορειοελλαδικό Τόξο (ενσωματώνονται ουσιαστικά μόνο 4 μήνες από την εκδήλωση της κρίσης) οι επιχειρήσεις δομικών 2 1
υλικών παρουσίασαν μείωση πωλήσεων, με αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση της κερδοφορίας τους. Μάλιστα, τα ενοποιημένα αποτελέσματα των επιχειρήσεων του δείγματος ήταν αρνητικά, δηλαδή αθροιστικά οι επιχειρήσεις του κλάδου κατέγραψαν ζημίες κατά το 2008. Ως φυσιολογική εξέλιξη αυτών συμπιέζονται τα περιθώρια κέρδους, ενώ η δανειακή επιβάρυνση των επιχειρήσεων αυξάνεται σημαντικά. Εξέλιξη ενοποιημένου κύκλου εργασιών επιχειρήσεων δομικών υλικών με έδρα στο Βορειοελλαδικό Τόξο (σε σταθερές τιμές 2005) Εκατομμύρια 250 240 238,1 230 224,0 224,3 223,4 220 219,0 215,5 210 200 202,7 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Πηγή: ΣΒΒΕ, Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Μελετών Επεξεργασία ισολογισμών επιχειρήσεων Περιθώριο Καθαρού Κέρδους Εξέλιξη ενοποιημένων καθαρών αποτελεσμάτων επιχειρήσεων δομικών υλικών 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 5,5% 6,2% - 1,8% 1,6% 3,9% 1,4% - 0,8% Απόδοση Περιουσιακών Κεφαλαίων (ROI) 5,8% 2,8% - 0,8% 0,7% 1,9% 5,4% - 0,4% Πηγή: ΣΒΒΕ, Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Μελετών Επεξεργασία ισολογισμών επιχειρήσεων Εάν δε λάβουμε υπόψη ότι τα αποτελέσματα αυτά περιλαμβάνουν μόνον την αρχή της κρίσης, μπορούμε να αντιληφθούμε τον αντίκτυπο που αυτή έχει στη συνέχεια, δηλαδή κατά το 2009 (ήδη τα πρώτα δημοσιευμένα στοιχεία αποτυπώνουν το μέγεθος της κρίσης, ενώ στο τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2010 θα έχουμε την ολοκληρωμένη εικόνα). Σε σχετική έρευνα γνώμης του ΣΒΒΕ σχετικά με τον αντίκτυπο της κρίσης που υλοποιήθηκε τον Ιούνιο 2009 και επαναλήφθηκε τον Ιανουάριο του 2010, τα αποτελέσματα που καταγράφηκαν για τις επιχειρήσεις του κλάδου δομικών υλικών ήταν τα ακόλουθα: 2
Τον Ιούνιο του 2009, 8 στις 10 επιχειρήσεις ανέφεραν ότι μειώθηκαν οι πωλήσεις τους, ενώ 9 στις 10 σημείωσαν μείωση κερδών. Μάλιστα, σύμφωνα με τις προβλέψεις τους για το 2 ο εξάμηνο του 2009, 7 στις 10 ανέφεραν ότι αναμένουν περαιτέρω μείωση των κερδών ενώ περισσότερες από τις μισές ότι αναμένουν μείωση των πωλήσεων. Δυστυχώς, οι προβλέψεις τους αυτές επαληθεύτηκαν, και μάλιστα με μεγαλύτερη ένταση, όπως αποδεικνύουν τα αποτελέσματα της αντίστοιχης έρευνας που πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2010. 3 Τον Ιανουάριο του 2010, σχεδόν 8 στις 10 επιχειρήσεις του κλάδου δομικών υλικών αναφέρουν ότι επηρεάστηκε η κερδοφορία τους (αρνητικά) αρκετά έως πολύ κατά το τελευταίο εξάμηνο, ενώ σχεδόν 6 στις 10 αναφέρουν το ίδιο για τις πωλήσεις τους. Παράλληλα, η κρίση δρα ανασταλτικά στην ανάληψη επενδύσεων. «Κατά πόσο η παγκόσμια οικονομική κρίση, τους ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ 6 ΜΗΝΕΣ έχει επηρεάσει αρκετά έως πολύ στην επιχείρησή σας» (ποσοστό επιχειρήσεων του δείγματος έρευνα Ιανουαρίου 2010) Την κερδοφορία της 76,5% Τις πωλήσεις της Τα επενδυτικά σας σχέδια 58,8% 58,8% Την οικονομία της περιφέρειας στην οποία είσαστε εγκατεστημένοι Τη χώρα συνολικά Τη Θεσσαλονίκη Την πορεία του κλάδου στον οποίο ανήκετε 52,9% 52,9% 52,9% 47,1% Τη Βόρεια Ελλάδα Τη γενικότερη λειτουργία της επιχείρησής σας Τη ρευστότητά της Την γενικότερη επιχειρηματική δραστηριότητα στην περιφέρειά σας Τον κλάδο της μεταποίησης στην περιφέρειά σας 47,1% 47,1% 47,1% 41,2% 35,3% Το κόστος δανεισμού 35,3% Τη θέση της επιχείρησής σας στον κλάδο στον οποίο ανήκει 17,6% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Πηγή: ΣΒΒΕ, Έρευνα Οι επιπτώσεις της χρηματοπιστωτικής κρίσης στις επιχειρήσεις μέλη του ΣΒΒΕ, Ιανουάριος 2010 Γίνεται αντιληπτό ότι η αρνητική αυτή συγκυρία έχει επηρεάσει σειρά σημαντικών παραγόντων λειτουργίας των επιχειρήσεων: η ρευστότητα περισσότερων από τις μισές επιχειρήσεις έχει παρουσιάσει επιδείνωση κατά το 2009, ενώ και ο αριθμός των πελατών έχει μειωθεί. Ως εκ τούτου, η μειωμένη ζήτηση και η αδυναμία των επιχειρήσεων να καλύπτουν τα έξοδά τους οδηγεί στη μείωση της δυναμικότητάς τους. Επιπλέον, την υφιστάμενη κατάσταση επιδεινώνει περαιτέρω η σημαντική αύξηση των ανείσπρακτων οφειλών, η οποία και αντανακλά ακριβώς την ασφυξία που επικρατεί στην αγορά σε όρους ρευστότητας. Για την αναστροφή της πτωτικής πορείας, οι επιχειρήσεις σημειώνουν ως σημαντικότερους παράγοντες την πάταξη της διαφθοράς στο δημόσιο τομέα, την 3
αύξηση των δημόσιων επενδύσεων, την πληρωμή των οφειλών του κράτους προς τις επιχειρήσεις, την ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων και την παροχή ενισχύσεων και κινήτρων για τη διατήρηση υφισταμένων θέσεων εργασίας. Θα μπορούσαμε να σημειώσουμε και να αναλύουμε τους παράγοντες που διαμόρφωσαν αυτή την κατάσταση επί μακρόν. Θεωρώ όμως ότι πλέον, αποτελεί κοινό τόπο και όλοι μας αναγνωρίζουμε τις αιτίες που συνετέλεσαν σ αυτή. Και θεωρώ ότι στην παρούσα φάση πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα η εφαρμογή και υλοποίηση εκείνων των μέτρων που θα σταθεροποιήσουν την αγορά και θα διαμορφώσουν τις κατάλληλες συνθήκες για την ανάκαμψή της. 4 Η αρχή πρέπει να γίνει με την υλοποίηση ενός ειδικού προγράμματος για την ενίσχυση των επιχειρήσεων του κλάδου της οικοδομικής δραστηριότητας. Παράλληλα, θα αποτελούσε ενέργεια προς τη σωστή κατεύθυνση η άμεση υλοποίηση του προγράμματος που εξαγγέλθηκε για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια. Μια ακόμη θετική ενέργεια που θα ενισχύσει τις επιχειρήσεις του κλάδου δομικών υλικών την περίοδο της οικονομικής κρίσης είναι η εύκολη πρόσβαση στη χρηματοδότηση των πολιτών και η περιστολή του κόστους δανεισμού για την απόκτηση κατοικίας. Έτσι, θα δοθεί ώθηση στην οικοδομική δραστηριότητα, η οποία τους τελευταίους μήνες παρουσιάζει πτώση μέχρι και 40% σε σχέση με πέρυσι. Στον ΣΒΒΕ, αναγνωρίζοντας τη σημασία του κλάδου για την ελληνική οικονομία, και ειδικότερα της περιφέρειας και του βορειοελλαδικού τόξου, έχουμε θέσει σε προτεραιότητα τη διαμόρφωση εκείνων που ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων δομικών υλικών και κατασκευών. Ειδικότερα, συμπεριλάβαμε τον κλάδο δομικών υλικών και κατασκευών στις εκδηλώσεις κλαδικού χαρακτήρα του πολυσυνεδρίου «ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ 2020», το οποίο διοργάνωσε ο ΣΒΒΕ με την υποστήριξη της EUROBANK κατά το διάστημα Οκτωβρίου 2009 Φεβρουαρίου 2010. Οι προτάσεις πολιτικής για την υποστήριξη του κλάδου έχουν ως εξής: 1. βασικό πρόβλημα του κλάδου, και κυρίως των υγιών επιχειρήσεων, είναι η ανυπαρξία συγκεκριμένων προδιαγραφών για τα εγχωρίως παραγόμενα προϊόντα. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την ανυπαρξία ελέγχου της αγοράς, έχει σαν αποτέλεσμα την κυκλοφορία προϊόντων του κλάδου αμφίβολης ποιότητας και αμφίβολης ασφάλειας για τον καταναλωτή. Για τους παραπάνω λόγους προτάθηκε αφενός η δημιουργία πλατφόρμας προδιαγραφών για τα δομικά προϊόντα και αφετέρου η βελτίωση του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου ελέγχου της αγοράς. Μέσω της θέσπισης προδιαγραφών υποβοηθείται ουσιαστικά τόσο η τεχνολογική αναβάθμιση του κλάδου όσο και η ανάπτυξη προϊόντων με συγκριτικά τεχνολογικά πλεονεκτήματα, γεγονός που μπορεί να τα καταστήσει διεθνώς ανταγωνιστικά. Σήμερα, η έλλειψη προδιαγραφών αναγκάζει τις επιχειρήσεις να παράγουν προϊόντα χαμηλών ή/και ανύπαρκτων προδιαγραφών. Η θέσπιση προδιαγραφών με βεβαιότητα θα ανατρέψει τη σημερινή κατάσταση στον κλάδο και θα ενισχύσει την εγχώρια και διεθνή ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων. Επιπλέον επισημάνθηκε ότι εφόσον δημιουργηθεί η πλατφόρμα των προδιαγραφών του κλάδου των δομικών υλικών, σε συνδυασμό με την πλούσια τεχνογνωσία των επιχειρήσεων του 4
κλάδου, αυτή μπορεί να αποτελέσει από μόνη της ακόμη και εξαγώγιμη τεχνολογία για τη χώρα. Για την προστασία των καταναλωτών θα πρέπει να υπάρξει καμπάνια ενημέρωσης για τις προδιαγραφές των προϊόντων δομικών υλικών που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά. Τέλος, οι επιχειρήσεις του κλάδου, μέσω των κλαδικών τους φορέων, θα πρέπει να συμπεριληφθούν στις επιτροπές σύνταξης τεχνικών προδιαγραφών, αλλά και στις σχετικές τεχνολογικές πλατφόρμες και φόρα, ούτως ώστε να έχουν ουσιαστικό λόγο σε καίρια ζητήματα που αφορούν τη λειτουργία τους και την ανταγωνιστικότητά τους. 2. η απουσία εργαστηρίων πιστοποίησης των παραγόμενων προϊόντων, επιβαρύνει με επιπλέον κόστος λειτουργίας τις επιχειρήσεις του κλάδου. Συνεπώς, για πληθώρα δοκιμών και ακολούθως πιστοποίηση προδιαγραφών οι ελληνικές επιχειρήσεις αναγκάζονται να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες εργαστηρίων του εξωτερικού. Προτείνουμε ήταν να καλυφθεί το σχετικό κενό από την πολιτεία, ή/και από τον ιδιωτικό τομέα με την ενίσχυση της πολιτείας. 3. η κατασκευή έργων υποδομής από την πολιτεία μπορεί να δώσει ώθηση στον κατασκευαστικό κλάδο και κατά συνέπεια και στον κλάδο των δοµικών υλικών. Η παραγωγή δημοσίων έργων στη χώρα μας δεν χρησιμοποιεί προϊόντα συγκεκριμένων προδιαγραφών ασφάλειας και ποιότητας, με αποτέλεσμα τη χρήση υλικών και προϊόντων χαμηλού κόστους και εισαγωγής. Κατά συνέπεια, είναι αμφίβολο αν τα τελικά παραδοτέα από τις κατασκευαστικές εταιρείες ακολουθούν τις προδιαγραφές ποιότητας, εξοικονόμησης ενέργειας και προστασίας περιβάλλοντος που τίθενται από την ΕΕ. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να υπάρχουν συγκεκριμένες νομοθετικές και διοικητικές παρεμβάσεις από τα συναρμόδια Υπουργεία που θα καθορίσουν συγκεκριμένες προδιαγραφές πετυχαίνοντας αφενός την καλύτερη ποιότητα των δημοσίων έργων και αφετέρου τη στήριξη τη εγχώριας παραγωγής που, σε κάθε περίπτωση, έχει τη δυνατότητα παραγωγής προϊόντων συγκεκριμένων, και υψηλών, προδιαγραφών. 4. η παραοικονομία πλήττει την ανταγωνιστικότητα των υγιών επιχειρήσεων του κλάδου. Το κράτος θα πρέπει να θεσμοθετήσει τους κατάλληλους μηχανισμούς, ούτως ώστε η κάθε μορφή παραοικονομίας να μειωθεί στο ελάχιστο, για να μπορέσουν έτσι οι υγιείς επιχειρήσεις να ανταγωνισθούν με τους ίδιους όρους εκείνους που φοροδιαφεύγουν και εισφοροδιαφεύγουν συστηματικά. 5. για τον κλάδο το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο είναι ιδιαίτερα πολύπλοκο, δαιδαλώδες και, κυρίως, σε οποιοδήποτε νόμο, υπάρχουν συναρμοδιότητες υπουργείων που καθιστούν την εφαρμογή του ιδιαίτερα δύσκολη. Κατά συνέπεια θα πρέπει να εξορθολογισθεί και να απλοποιηθεί το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο, κύρια όσον αφορά το Υπουργείο Υποδομών (πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ) και να επανεξετασθούν οι υφιστάμενες συναρμοδιότητες των υπουργείων. 5
6. στην Ελλάδα, τα κτίρια καταναλώνουν για θέρμανση και ψύξη περίπου το 36 40% της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα. Η διαπίστωση αυτή δημιουργεί την ανάγκη για παραγωγή υλικών στα κτίρια που μειώνουν τις θερμικές απώλειες, και, κατά συνέπεια, το κόστος χρήσης του κτιρίου. Παράλληλα, οι σύγχρονες τάσεις στη βιομηχανία δομικών υλικών σχετίζονται με την παραγωγή οικολογικών προϊόντων φιλικών προς το περιβάλλον, αλλά, κυρίως, ασφαλή για την υγεία τόσο του τεχνίτη εφαρμοστή, όσο και για τους χρήστες των κτιρίων. 7. οι επιχειρήσεις του κλάδου στην πλειοψηφία τους είναι ενεργοβόρες. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να τροποποιηθούν και να βελτιστοποιηθούν διεργασίες παραγωγής που για την εκτέλεσή τους απαιτούνται υψηλά ποσά ενέργειας, ούτως ώστε να υπάρξει μείωση τόσο των περιβαλλοντικών ρύπων που εκλύονται όσο και του αντίστοιχου κόστους λειτουργίας. Συμπληρωματικά προτάθηκε να υπάρξουν κίνητρα από την πολιτεία για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και συνεννοήσεις με τη ΔΕΗ για ρυθμίσεις ούτως ώστε η κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος να μετακινείται χρονικά και έτσι να μην απαιτούνται ολοένα και μεγαλύτερες επενδύσεις από πλευράς ΔΕΗ για την ικανοποίηση της ζήτησης. 8. σε αρκετές χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), διαπιστώνονται φαινόμενα προστατευτισμού. Αυτό έχει σαν συνέπεια τη δημιουργία σημαντικών προσκομμάτων και γραφειοκρατικών δυσκολιών, που καθιστούν ασύμφορη από τη χώρα μας κάθε προσπάθεια εξαγωγής προϊόντων στις χώρες αυτές. 5 Στο πλαίσιο αυτό προτάθηκε είτε η άρση των προσκομμάτων με την υπογραφή διακρατικών συμφωνιών, είτε η επιβολή ανάλογων μέτρων προστασίας από τα εισαγόμενα, των εγχωρίως παραγομένων προϊόντων. 9. η ενίσχυση της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων του κλάδου μπορεί να συμβεί όταν εντοπισθούν ξένες αγορές στις οποίες οι επιχειρήσεις μας έχουν συγκεκριμένα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. Η παρουσία επιχειρήσεων του κλάδου στις ξένες αγορές μπορεί να γίνει τόσο με εμπορικές όσο και με παραγωγικές επενδύσεις. 10. ο κλάδος των δομικών υλικών πρέπει να δώσει μεγάλη έμφαση στην καινοτομία, στην παρακολούθηση της εξέλιξης της τεχνολογίας και στα θέματα της ποιότητας και της πιστοποίησης. Όμως, απαραίτητες προϋποθέσεις γι αυτό είναι η παιδεία και η εκπαίδευση που πρέπει να λαμβάνουν μηχανικοί, τεχνικοί και επαγγελματίες του κλάδου. Συμπληρωματικά, η ύπαρξη τμήματος Έρευνας και Ανάπτυξης κρίθηκε απαραίτητη για μια εταιρεία, τόσο για την παρακολούθηση των τεχνικών εξελίξεων του κλάδου όσο και για την προσφορά σύγχρονων και βελτιωμένων προϊόντων. 6
11. από τους περίπου 400.000 υφιστάμενους ανελκυστήρες της χώρας μας, οι μισοί και πλέον χρήζουν ανακαίνισης προκειμένου να βελτιωθεί το επίπεδο της ασφάλειας. Αυτό συμβαίνει αφενός λόγω των παρωχημένων κανονισμών ασφαλείας και ελεγκτικών μεθόδων, οι οποίες ήταν σε ισχύ τις προηγούμενες δεκαετίες και αφετέρου λόγω της φυσιολογικής φθοράς που έχει επέλθει με το πέρασμα των χρόνων. Μόνο κατά το τελευταίο έτος έχουν συμβεί δεκάδες γνωστά ατυχήματα σε ανελκυστήρες, εκ των οποίων τα 4 δυστυχώς θανατηφόρα. Επιπρόσθετα, οι εν λόγω παλαιοί ανελκυστήρες έχουν μεγάλα περιθώρια εξοικονόμησης ενέργειας μέσω της αντικατάστασης του κινητήριου μηχανισμού και της οδήγησης του. Η διαδικασία αναβάθμισης της ασφάλειας των ανελκυστήρων, όπως αυτή ξεκίνησε το 2005 έχει φθίνουσα πορεία λόγω των αλλεπάλληλων παρατάσεων που έχουν δοθεί από το πρώην Υπουργείο Ανάπτυξης. Προτείνεται η αναπροσαρμογή των προθεσμιών, διατηρώντας τον ίδιο χρονικό ορίζοντα, αλλά λαμβάνοντας υπ όψιν την εποχή εγκατάστασης του ανελκυστήρα, ούτως ώστε οι παλαιότεροι (και ως συνήθως πιο επικίνδυνοι) ανελκυστήρες να ελεγχθούν και να διορθωθούν το συντομότερο. Επίσης, η εγκατάσταση πόρτας θαλάμου σε όλους ανεξαιρέτως τους ανελκυστήρες κρίνεται μείζονος σημασίας, δεδομένου ότι σύμφωνα με επίσημα ευρωπαϊκά στατιστικά αποτελεί την κυριότερη αιτία σοβαρών ατυχημάτων. 12. οι προτεραιότητες ενίσχυσης της έρευνας, έτσι όπως αυτές θεσπίστηκαν από την πολιτεία, δεν συμπεριλαμβάνουν τον κλάδο των δομικών υλικών. 13. Η σημασία του κλάδου για την ελληνική οικονομία θα έπρεπε να υπαγορεύει τη συμπερίληψή του σε προκηρύξεις ερευνητικών προγραμμάτων, όπως π.χ. το πρόγραμμα «Συνεργασία». Κυρίες και Κύριοι, Θα το επαναλάβω ακόμη μία φορά: ο κλάδος δομικών υλικών και κατασκευών αποτελεί θεμέλιο της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας και πρέπει να βρίσκεται στις προτεραιότητες της αναπτυξιακής πολιτικής. Και για να γίνει αυτό απαιτείται η επαναφορά της μεταποίησης στο επίκεντρο της κυβερνητικής πολιτικής. Προς τούτο, προτείνουμε: 1. την άσκηση (έμμεσης) κλαδικής βιομηχανικής πολιτικής, και ενίσχυσης δυναμικών κλάδων της μεταποίησης, με ταυτόχρονη ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων περιοχών και περιφερειών της χώρας, κατ αντιστοιχία με πολιτικές που ακολούθησαν άλλες ευρωπαϊκές χώρες και με τη χρηματοδότηση κατά προτεραιότητα της παραγωγικής βάσης της χώρας. 6 2. την άσκηση ουσιαστικής βιομηχανικής πολιτικής, με τη μετεξέλιξη της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας (ΓΓΒ) του Υπουργείου Οικονομικών, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, από φορέα εφαρμογής, υλοποίησης και διαχείρισης προγραμμάτων, σε φορέα σχεδιασμού, παραγωγής και άσκησης βιομηχανικής πολιτικής. Η έμπρακτη συνεισφορά των μεταποιητικών επιχειρήσεων στη χάραξη μιας «νέας βιομηχανικής πολιτικής» στη χώρα είναι δεδομένη. Σήμερα στο περιβάλλον της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης 7
απαιτείται η σύμπραξη όλων των φορέων, ώστε σύντομα να αναδειχθούν οι κατευθύνσεις αλλαγής του αναπτυξιακού προτύπου της χώρας. Και αυτό καθώς η πρόκληση παραμένει, είναι μία, κοινή και διαχρονική: η ανάπτυξη της Ελλάδας στο μέλλον πρέπει να στηριχθεί στη δυναμικότητα της ελληνικής οικονομίας, που θα προέλθει μόνο μέσα από την εκμετάλλευση των συγκριτικών της πλεονεκτημάτων, που θα έρθουν ως αποτέλεσμα δομικών αλλαγών στην οικονομία μας. Σας ευχαριστώ. 8