Χαιρετισμός Ελπίδας Κεραυνού Παπαηλιού στην εκδήλωση «Οι Σχέσεις Κύπρου Ευρωπαϊκής Ένωσης σε Μετάβαση. Σχεδιάζοντας ξανά την Ευρωπαϊκή μας Πορεία» Δευτέρα, 17 Ιουνίου 2012 Κτήριο Υπηρεσίας Έρευνας Εξοχότατε Πρόεδρε της Κυπριακής Δημοκρατίας, Κύριε Κυβερνητικέ Εκπρόσωπε, Κύριοι Βουλευτές, Φίλοι Δήμαρχοι, Κύριε Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Κύριε Επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωκοινοβουλίου, Κύριε Πρέσβη, Κυρίες και κύριοι, Σας καλωσορίζω στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, στον υπαίθριο χώρο του κτηρίου της Υπηρεσίας Έρευνας και Διεθνούς Συνεργασίας, και στη Δημόσια Συζήτηση με θέμα «Οι Σχέσεις Κύπρου Ευρωπαϊκής Ένωσης σε Μετάβαση. Σχεδιάζοντας ξανά την Ευρωπαϊκή μας Πορεία». 1
Από την αρχή της λειτουργίας του, το Πανεπιστήμιο υπηρετεί σε διαρκή βάση την κοινωνική του αποστολή στο πλαίσιο της οποίας εντάσσονται ως στόχοι η ενίσχυση της Κοινωνίας των Πολιτών, η διαμόρφωση μιας νέας βάσης στις σχέσεις του Κράτους με τους Πολίτες και η ενδυνάμωση της εμπιστοσύνης των πολιτών απέναντι στους Θεσμούς. Το Πανεπιστήμιο, ως ο κατεξοχήν χώρος της ελεύθερης διακίνησης ιδεών, βρίσκεται στην πρωτοπορία της προσπάθειας για μια Κύπρο που να μπορεί να ανταποκριθεί αποτελεσματικά σε σύγχρονα κοινωνικά φαινόμενα και νέες προκλήσεις. Επιδιώκουμε την εμπέδωση μιας κουλτούρας ανοικτού διαλόγου που να διεξάγεται κατά τρόπο συγκροτημένο, τεκμηριωμένο και νηφάλιο. Ως Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, αναλάβαμε την πρωτοβουλία ίδρυσης και λειτουργίας του Europe Direct στη Λεμεσό, ενός Κέντρου Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης που σε συνεργασία με τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης και την Αναπτυξιακή Εταιρεία Λεμεσού, λειτουργεί σε αυτό εδώ το κτήριο από τον περασμένο Γενάρη. Το Κέντρο αποτελεί μέρος ενός πανευρωπαϊκού δικτύου και απευθύνεται προς τους πολίτες και τους οργανωμένους φορείς της κοινωνίας αποσκοπώντας μεταξύ άλλων: 2
Στην παροχή έγκυρης πληροφόρησης στους πολίτες σε σχέση με τα κοινοτικά τους δικαιώματα, τη νομοθεσία, τα κοινοτικά προγράμματα και τις κοινοτικές χρηματοδοτήσεις, Στην προώθηση και ενθάρρυνση της ενεργού συμμετοχής των πολιτών στις ευρωπαϊκές δράσεις και Στη διοργάνωση ημερίδων και εκδηλώσεων ενημερωτικού και επιμορφωτικού χαρακτήρα για θέματα που αφορούν όλες τις πτυχές της ζωής των ευρωπαίων πολιτών. Το θέμα της αποψινής συζήτησης, οι σχέσεις δηλαδή της Κύπρου με την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν θα μπορούσε να ήταν πιο ουσιώδες και ταυτόχρονα πιο επίκαιρο. Είναι γεγονός ότι το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μια ενίσχυση της δυσπιστίας των Ευρωπαίων πολιτών έναντι της Ένωσης, ενώ καταγράφεται και μια απογοήτευση σε σχέση με το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Σύμφωνα με τα ευρήματα πρόσφατης έρευνας του Ινστιτούτου Pew Research Center, η θετική διάθεση των Ευρωπαίων έναντι της ευρωπαϊκής ενοποίησης περιορίστηκε από 60% σε 45%. Με την εμπιστοσύνη των πολιτών να κλονίζεται, ιδιαίτερα στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, και τον ευρωσκεπτισμό να διατυπώνεται εντονότερα 3
από πολλές και διαφορετικές περιοχές του πολιτικού φάσματος, οι ηγεσίες των ισχυρών κρατών μελών αλλά και οι θεσμικοί αξιωματούχοι της Ένωσης έχουν ένα αναμφίβολα απαιτητικό έργο μπροστά τους: να επανεύρει η Ευρωπαϊκή Ένωση τον βηματισμό της ως καθολικός και ελπιδοφόρος φορέας συλλογικής ανάπτυξης και προόδου. Μπορούμε με σχετική ασφάλεια να υποθέσουμε ότι η αύξηση των αρνητικών τοποθετήσεων των πολιτών έναντι της Ένωσης συνδέονται σε μεγάλο βαθμό με την παρούσα οικονομική συγκυρία και τις βασικές επιλογές που έγιναν σε σχέση με την αντιμετώπιση της κρίσης. Παρόλα αυτά, η αποστασιοποίηση των πολιτών από τις ευρωπαϊκές θεσμικές και πολιτικές διεργασίες δεν είναι τωρινό φαινόμενο. Εάν ανατρέξουμε στις εκλογικές διαδικασίες για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, θα διαπιστώσουμε ότι η αποχή αυξάνεται με εντυπωσιακούς ρυθμούς. Το 1979, στις πρώτες Ευρωεκλογές που έγιναν σε μόλις 9 κράτη-μέλη η μέση αποχή ήταν 38%. Στα χρόνια που ακολούθησαν, και καθώς οι χώρες-μέλη αυξάνονταν, μεγάλωνε και η μέση αποχή, από το 41% του 1981, στο 55% του 2004 και στο 57% του 2009. Σε λιγότερο από 1 χρόνο από σήμερα, θα διεξαχθούν οι επόμενες Ευρωεκλογές και νομίζω ότι το φαινόμενο της μη συμμετοχής των πολιτών, θα έπρεπε να προβληματίζει εντονότερα την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόσο σε επίπεδο Επιτροπής όσο και στο επίπεδο 4
του Ευρωκοινοβουλίου, αλλά και τις πολιτικές ηγεσίες σε εθνικό επίπεδο. Για τη θέση της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τις ενδεχόμενες εθνικές μας επιδιώξεις αλλά και τις πεποιθήσεις των Κυπρίων απέναντι στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, θα αναφερθούν οι σημερινοί προσκεκλημένοι ομιλητές. Είμαι βέβαιη ότι μέσα από τις απόψεις που θα παραθέσουν, θα δημιουργήσουν πρόσφορο έδαφος για μια επί της ουσίας συζήτηση που θα ακολουθήσει γύρω από όλα αυτά τα θέματα. Κύριε Πρόεδρε, Κυρίες και κύριοι, Ξεχωριστή θέση στην αποψινή μας συνεύρεση έχει και η Απονομή του Βραβείου Πρωτοποριακής Δημιουργίας «Γιάννος Κρανιδιώτης» στον Πρέσβη Ανδρέα Μαυρογιάννη, γενικό διευθυντή του Υπουργείου Εξωτερικών και τέως Υφυπουργό Προεδρίας για Ευρωπαϊκά Θέματα. Ένα βραβείο που καθιέρωσε ο ΟΠΕΚ προς τιμήν του έργου και της μνήμης του Γιάννου Κρανιδιώτη, ενός πρωτοπόρου οραματιστή και πρωτεργάτη της ευρωπαϊκής ταυτότητας της πατρίδας μας, ενός λαμπρού 5
συμπατριώτη μας που δεν εκτιμήσαμε, όσο αναλογούσε στο έργο του, ενόσω ήταν μαζί μας. Σας Ευχαριστώ. 6