και είσαι μέσα και στον Πειραιά!

και είσαι μέσα και στον Πειραιά! Υπό την ίδια διεύθυνση λειτουργεί και δεύτερο κατάστημα της εταιρείας στην περιοχή Βρυώνη, στον Πειραιά (Ηρώων Πολυτεχνείου 108 & Σαχτούρη). Δύο από τα καλύτερα καταστήματα της αλυσίδας βρίσκονται στον Πειραιά. Το κατάστημα ΓΕΡΜΑΝΟΣ στο Πασαλιμάνι (Βασιλέως Γεωργίου Α 28) ήταν το πρώτο κατάστημα της γνωστής εταιρείας στον Πειραιά και διανύει ήδη τη 2 η δεκαετία λειτουργίας του. Από το Νοέμβριο του 2007 το κατάστημα λειτουργεί υπό νέα διεύθυνση και με νέο προσωπικό κατακτώντας μια σειρά από σημαντικές διακρίσεις: Το 2010 το κατάστημα ΓΕΡΜΑΝΟΣ στο Πασαλιμάνι αναδείχθηκε πρώτο σε service κατάστημα της εταιρείας. Δύο χρόνια αργότερα, το 2012, αναδείχθηκε καλύτερο κατάστημα Νοτίου Ελλάδας ενώ το 2013 ήταν το καλύτερο κατάστημα της αλυσίδας πανελλαδικά! Στα καταστήματα ΓΕΡΜΑΝΟΣ θα βρείτε τα πάντα για τη σταθερή και κινητή τηλεφωνία, το ίντερνετ, αλλά και προϊόντα εικόνας ήχου, πληροφορικής, ηλεκτρονικά παιχνίδια. Το εξειδικευμένο προσωπικό είναι πάντα στη διάθεσή σας έτοιμο να σας προσφέρει τις γνώσεις και τις υψηλού επιπέδου υπηρεσίες του, αλλά και να σας βοηθήσει να επιλέξετε το κατάλληλο για εσάς προϊόν. Διότι η τεχνολογία (και στον Πειραιά) θέλει το ΓΕΡΜΑΝΟ της! ΒΑΣ.ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α 28 ΠΕΙΡΑΙΑΣ Τηλ.: 2104137105 ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 108 & ΣΑΧΤΟΥΡΗ ΠΕΙΡΑΙΑΣ Τηλ.: 2104287100 www.e-germanos.gr

editorial αλλά και να σας φανεί χρήσιμο με τις προτάσεις, τις ιδέες και τις απόψεις σημαντικών ανθρώπων που καταγράφονται στις σελίδες του. Με πολύ σεβασμό στην ιστορία του Πειραιά, επιχειρήσαμε ένα μικρό αφιέρωμα στο μεγάλο λιμάνι με τη λαμπρή ιστορία και σας προτρέπουμε να ταξιδέψετε μαζί μας πίσω στο χρόνο. Από ένα καλοκαιρινό όμως περιοδικό όπως το ΤΟΥ- ΡΙΣΤΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝ, δε θα μπορούσε να λείπει ένα ταξίδι στον Πόρο, «δυο βήματα από την Αθήνα», που κρύβει όλες τις ομορφιές του κόσμου. Τρεις σημαντικές παρεμβάσεις φιλοξενεί το φετινό τεύχος του περιοδικού μας ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝ: του Αντιπεριφερειάρχη Πειραιά Γιώργου Γαβρίλη, που αναφέρεται στην ανάπτυξη της πόλης και του λιμανιού, του Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου Πειραιά Γιώργου Δαβάκη, με επίσης αναφορά στην πόλη του Πειραιά και τις τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξής της, καθώς και άρθρο παρέμβαση του πρώην Δημάρχου Πόρου Σπύρου Σπυρίδων με τίτλο «Ο θαλάσσιος τουρισμός πρέπει να εκφράζεται ενιαία και δυναμικά». Καλοκαιρινό, δροσερό κι ελκυστικό και το φετινό μας τεύχος, φιλοδοξεί να σας χαρίσει στιγμές ξενοιασιάς Ένα νησί του οποίου οι κάτοικοι παλεύουν μόνοι τους να το κρατήσουν ψηλά στις προτιμήσεις των ταξιδιωτών, χωρίς να μπορεί η σημερινή Δημοτική Αρχή να συνδράμει στο ελάχιστο σε αυτό, αφού με τη συμπεριφορά της περισσότερο δημιουργεί, παρά επιλύει προβλήματα. Για το τέλος αφήσαμε το αφιέρωμα στο Λιμεναρχείο Πόρου που, χωρίς να «φυλάει Θερμοπύλες», δημιουργεί την αίσθηση ασφάλειας και σιγουριάς, έχοντας ως σημείο αναφοράς του το Λιμενάρχη, Αντιπλοίαρχο Γιάννη Αθηναίο. Σας εύχομαι καλή ανάγνωση. Βασίλης Λαζαρίδης Εκδότης - Δημοσιογράφος ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: Ενημέρωση Ε.Π.Ε. ΕΚΔΟΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: Βασίλης Λαζαρίδης ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Γιάννης Δημακόπουλος ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Μαρία Φουστιέρη ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ: Όλγα Παπαμιμίκου CREATIVE DIRECTOR: Μιχάλης Ποθητός ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Αλέξανδρος Λαζάρου ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Φωτεινή Ματζουράνη Διεύθυνση: Καραϊσκου 88, Τ.Κ. 185 32 Πειραιάς Τηλ.: 210 41 38 240 Fax: 210 41 38 241 Ιστοσελίδα: www.mellon.gr E-mail: bill_lazaridis@yahoo.gr 04 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2015 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝ

Πόρος - Γαλατάς με την ασφάλεια της «Κυριακής» ΑΝΕΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΞΙΟΠΙΣΤΑ H ΤΡΟΙΖΗΝΙΑΚΗ Ν.Ε.ιδρύθηκε το 1999 και δραστηριοποιείται στη γραμμή Πόρου-Γαλατά. H εταιρεία έχει υπό τη διαχείρισή της δύο πλοία, το Ε/Γ-Ο/Γ ΚΥΡΙΑΚΗ Ν.Π. 7252 και το Ε/Γ-Ο/Γ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Δ. Ν.Π. 11965. Τo Ε/Γ-Ο/Γ ΚΥΡΙΑΚΗ είναι αμφίπλωρο και κατασκευάστηκε το 2000 και το ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Δ. είναι μονόπλωρο και κατασκευάστηκε το 2010. Το ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Δ. είναι παράλληλα χαρακτηρισμένο σαν φορτηγό και δύναται να εκτελεί ναυλώσεις στην Αίγινα, Μέθανα, Αγκίστρι, Ύδρα και σε όλες τις κοντινές αποστάσεις γύρω από τον Πόρο. ΤΡΟΙΖΗΝΙΑΚΗ Ν.Ε. Γραφείο: 22980-42262 S&P: 69374-08004 email: info@triziniaki.gr

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΧΙΝΟΣ 20 ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ Πρώτο τραπέζι θέα! Στο καλύτερο σημείο της Πειραϊκής, βρίσκεται και σας περιμένει το μεζεδοπωλείο «Αχινός». Κυριολεκτικά «πάνω» στη θάλασσα, με απεριόριστη θέα από όλα του τα σημεία, θυμίζει γραφικό κυκλαδονήσι. 06 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2015 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝ

Με έμφαση στα θαλασσινά, χρησιμοποιώντας τις καλύτερες πρώτες ύλες προσφέρει μεζέδες και πιάτα από γαυράκι τηγανιτό μέχρι ολόφρεσκα πρώτα ψάρια. Χύμα κρασί, ούζο ή τσίπουρο όπως και παγωμένη μπύρα για κάθε στιγμή της ημέρας. Δίπλα στη θάλασσα, με αρώματα, γεύσεις και ήχους από Ελλάδα το ωραίο και ποιοτικό γίνεται προσιτό. Ο «Αχινός» αποτελεί ευχάριστη απόδραση από τους εξαντλητικούς ρυθμούς της πόλης και ιδανικό προορισμό για τους λάτρεις το καλού φαγητού. Ζεστός και προσιτός χώρος φτιαγμένος με μεράκι, με κυρίαρχα στοιχεία την σπιτική κουζίνα και την φιλοξενία. ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝ 07 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2015

Ο «Αχινός» μπορεί να καλύψει τα εταιρικά σας γεύματα, εκδηλώσεις όπως γάμος και βάπτιση ή οποιαδήποτε άλλη συγκέντρωση μεγάλου αριθμού ατόμων. Ο κατάλογος μπορεί να ικανοποιήσει και και κρεατοφαγικές επιθυμίες, χωρίς να χαλάσει κανένα γούστο. Υπάρχει ελεύθερος δημόσιος χώρος στάθμευσης και δυνατότητα εξυπηρέτησης σε ολιγάριθμη μεταφορά. Σωστή εξυπηρέτηση, τίμιο προϊόν και καταπληκτική θέα, συνθέτουν το τρίπτυχο που συνοδεύει τον «Αχινό» όλα αυτά τα χρόνια. Και επειδή στον «Αχινό» αρέσει να σας προσφέρει τα καλύτερα, απολαύστε ζωντανή μουσική κάθε Σάββατο βράδυ και Κυριακή μεσημέρι! 08 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2015 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝ

Ο «Αχινός» είναι ιδανικός προορισμός και για τις εκδηλώσεις σας. Δεξιώσεις γάμων, βαπτίσεων, εταιρικές ή πολιτιστικές εκδηλώσεις αποκτούν ιδιαίτερη αξία στον υπέροχο χώρο του «Αχινού». Αναλόγως του καιρού και της εποχής, στον εξωτερικό χώρο του μπορεί να καλύψει έως και 200 άτομα. Στον εσωτερικό του χώρο καλύπτει έως και 70 άτομα. ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝ 09 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2015

Υπάρχουν επίσης πλήθος από εταιρικά μενού σε μεγάλη ποικιλία. Εντυπωσιάστε τους καλεσμένους σας, προσφέροντάς τους ένα υπέροχο επαγγελματικό γεύμα, γεμάτο από υπέροχες γεύσεις, στο μοναδικό περιβάλλον του «Αχινού». 10 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2015 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝ

Εδώ και 20 χρόνια ο «Αχινός» προσφέρει θαλασσινά και ουζάκι πάνω στο κύμα του όμορφου Πειραιά. Θα δοκιμάσετε μεζέδες θαλασσινών και ψαράκι σε μοναδικές τιμές σε ποιότητα δοκιμασμένη. Στο εστιατόριο - ψαροταβέρνα «Αχινός» θα βρείτε ολόφρεσκα ψάρια στα κάρβουνα όλες τις εποχές του χρόνου, και θα συναντήσετε ευγενέστατο προσωπικό που θα σας εξυπηρετήσει άψογα. Ο «Αχινός» λειτουργεί καθημερινά από τις 10.00 το πρωί - 12.00 το βράδυ. INFO Ακτή Θεμιστοκλέους 51 Πειραιάς (πλαζ Φρεαττύδας) Τηλ : 210-4526944 Fax : 210-4286238 www.axinos.gr E-Mail: info@axinos.gr ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝ 11 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2015

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΠΕΙΡΑΙΑΣ Το μεγάλο λιμάνι με τη λαμπρή ιστορία

ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΑΒΡΙΛΗΣ ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΠΕΙΡΑΙΑ «Χρειάζεται καινοτομία, έξυπνες ιδέες και κυρίως συνεργασία» «Υπάρχουν πολλά σημεία σε ολόκληρη την περιοχή του Πειραιά, που σίγουρα κινούν το ενδιαφέρον ξένων επισκεπτών αλλά έχουν μείνει στην. αφάνεια εξαιτίας της έλλειψης συντονισμένης πολιτικής» Η ανάδειξη της περιοχής του Πειραιά ως τουριστικού προορισμού είναι ένα μεγάλο στοίχημα για την Αυτοδιοίκηση και το σύνολο των φορέων, κοινωνικών, εργατικών και εργοδοτικών. Από το αποτέλεσμα, μάλιστα, μπορούν να υπάρξουν σημαντικότατα οφέλη για την τοπική οικονομία και όχι μόνο. Είναι γεγονός ότι μέχρι τώρα μετράμε μόνο χαμένες ευκαιρίες. Οι αιτίες θα πρέπει να αναζητηθούν σε αποσπασματικές πρωτοβουλίες φορέων, ανυπαρξία τοπικής τουριστικής πολιτικής και στην αδυναμία αξιοποίησης της κρουαζιέρας αλλά και γενικότερα του επιβατικού λιμανιού. Για τη νέα Περιφερειακή Αρχή η περιοχή πρέπει να μελετηθεί και να διαμορφωθεί μια τουριστική στρατηγική ως ενιαίο σύνολο τόσο σε τοπικό επίπεδο όσο και γενικότερα για την Αττική. Μια τέτοια αντίληψη διαμορφώνει νέα δεδομένα τουριστικής ανάπτυξης και προσέλκυσης επισκεπτών καθώς θα αξιοποιηθεί το κάθε αξιοθέατο, εντός των ορίων της Περιφέρειας. Βέβαια, η επιτυχία της στρατηγικής βασίζεται στην συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων, που δεν θα πρέπει να περιορίζονται σε άγονους ανταγωνισμούς, καταστροφικούς για όλους. Αντίθετα, θα πρέπει να λειτουργούν συμπληρωματικά διαμορφώνοντας δυνατά τουριστικά «πακέτα», στα οποία μπορούν να εντάσσονται προγράμματα, ανάλογα με τα ενδιαφέροντα των επισκεπτών. Για παράδειγμα, ένα «πακέτο» θα μπορούσε να περιλαμβάνει, εκτός από τη διαμονή, κάποια γεύματα σε εστιατόρια στο Μικρολίμανο, επίσκεψη στο χώρο της Οσίας Ξένης, που βρίσκεται το Μουσείο του Μπλόκου της Κοκκινιάς, μια εκδρομή π.χ. στο ηφαίστειο των Μεθάνων κ.ο.κ. Υπάρχουν πολλά σημεία σε ολόκληρη την περιοχή του Πειραιά, που σίγουρα κινούν το ενδιαφέρον ξένων επισκεπτών αλλά έχουν μείνει στην. αφάνεια εξαιτίας της έλλειψης συντονισμένης πολιτικής. Ένα άλλο κρίσιμο θέμα είναι η τουριστική σύνδεση του λιμανιού με τις πόλεις. Σε σχέση με αυτό, η συζήτηση επικεντρώνεται- και όχι άδικα- στην προσέλκυση επιβατών κρουαζιέρας, με όλες τις δυσκολίες, που έχει κάτι τέτοιο, λόγω της ιδιαιτερότητας αυτού του τρόπου ψυχαγωγίας αλλά και εξωγενών δυσκολιών, όπως π.χ. είναι το κόστος του αεροδρομίου «Ελ. Βενιζέλος». Πάντως, πήραμε την πρωτοβουλία και συνεχίζουμε μαζί με τον Δήμο Πειραιά και φορείς της κρουαζιέρας, επιμελητήρια τον ΟΛΠ κ.λπ. και δημιουργήσαμε ένα φορουμ διαλόγου για να μελετήσουμε από κοινού κάθε δυνατότητα, που υπάρχει ώστε να αυξηθεί η επισκεψιμότητα στην περιοχή από επιβάτες κρουαζιεροπλοίων αλλά και να πολλαπλασιαστούν οι αφίξεις κρουαζιεροπλοίων. Ωστόσο, μια άλλη μεγάλη πρόκληση, για την οποία δεν έχει, ακόμα, αναπτυχθεί ανάλογη κινητικότητα είναι οι δυνατότητες προσέλκυσης στην περιοχή Ελλήνων ή ξένων επιβατών των πλοίων της ακτοπλοΐας. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία από το κεντρικό λιμάνι του Πειραιά διακινούνται ετησίως περίπου 12 εκατομμύρια επιβάτες, δηλαδή περισσότεροι από τον πληθυσμό της Ελλάδας. Ιδιαίτερα το καλοκαίρι η κίνηση είναι αυξημένη από τουρίστες που κατευθύνονται από και προς τα νησιά αλλά και Έλληνες, που διακινούνται από και προς τα νησιά, χωρίς να είναι κάτοικοι της Αττικής, δηλαδή εν δυνάμει επισκέπτες. Όλο αυτό τον κόσμο οφείλουμε να τον προσελκύσουμε στην περιοχή μας. Να περάσει από τα αξιοθέατά μας, να κάνει να ψώνια του στα καταστήματά μας και- γιατί όχι- να μείνει στα ξενοδοχεία της περιοχής και να διασκεδάσει εδώ. Εάν κερδίσουμε αυτά τα «στοιχήματα»- προκλήσεις είναι σίγουρο ότι η τοπική οικονομία θα πάρει νέα ώθηση και θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. Όμως, χρειάζεται καινοτομία, έξυπνες ιδέες και κυρίως ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ. Να δώσουν τα χέρια όλοι οι εμπλεκόμενοι και να κινηθούν ενωτικά. Μόνο έτσι θα έχουμε θετικά αποτελέσματα και θα αθροίζουμε πολλαπλασιαστικά οφέλη. Η νέα Περιφερειακή Αρχή είναι έτοιμη να συμβάλλει με όλες τις δυνάμεις σε μια τέτοια προσπάθεια. ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝ 13 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2015

ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΑΒΑΚΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΗΜ. ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ «Η πόλη του Πειραιά και η Περιφέρεια έχουν τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης» «Η σημερινή Δημοτική Αρχή υπό τον Δήμαρχο, Γιάννη Μώραλη, έχει αντιληφθεί τα τεράστια οφέλη που μπορεί να έχει η ανάδειξη του Πειραιά ως Τουριστικού Προορισμού» Είναι γεγονόςότι ο Πειραιάς έχει καθιερωθεί σαν Εμπορικό Λιμάνι και Διαμετακομιστικό Κέντρο, με αποτέλεσμα να λειτουργεί περισσότερο ως γέφυρα που συνδέει το Κέντρο με τα Νησιά και τους τουριστικούς προορισμούς της Χώρας και να απαξιώνει τη δική του δυνατότητα να λειτουργεί ως τουριστικός προορισμός ο ίδιος. Κατά συνέπεια εδώ βλέπουμε τον Πειραιά να «αδικεί» τον εαυτό του. Γιατί τόσο η Πόλη όσο και η ευρύτερη Περιφέρεια του Πειραιά, έχουν τεράστιες δυνατότητες τουριστικής ανάπτυξης, οι οποίες δυστυχώς απαξιώνονται και δεν παρέχουν τα οφέλη που πρέπει. Για τον λόγο αυτό και επειδή πέρα από τις φυσικές ομορφιές ο Πειραιάς έχει πολλά ακόμα αξιοθέατα όπως το Αρχαιολογικό Μουσείο, το Ναυτικό Μουσείο, το Δημοτικό Θέατρο, τις μαγευτικές γωνιές του Μικρολίμανου του Νέου Φαλήρου, της Πειραϊκής, του Λιμένα Ζέας, της Καστέλλας που μπορούν να αποτελέσουν πόλους έλξης για τους τουρίστες και να δώσουν στη Πόλη μας την αξία και τη σημασία που της οφείλεται με βάση τη θέση και την ιστορία της, πέρα φυσικά από τα οικονομικά οφέλη. Για τους λόγους αυτούς κάθε προσπάθεια προβολής του Πειραιά ως Τουριστικού προορισμού είναι αξιέπαινη και αναγκαία και πρέπει να έχει τη στήριξη όλων μας. Σίγουρα η σημερινή Δημοτική Αρχή υπό τον Δήμαρχο, Γιάννη Μώραλη, έχει αντιληφθεί τα τεράστια οφέλη που μπορεί να έχει η ανάδειξη του Πειραιά ως Τουριστικού Προορισμού και έχει προχωρήσει σε συγκεκριμένες ενέργειες και δράσεις προς την επίτευξη του σκοπού αυτού. Υπό την έννοια αυτή η προσπάθεια που γίνεται από το ενδιαφέρον, από κάθε άποψη Περιοδικό «ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝ» κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Βοηθάει οπωσδήποτε τον Πειραιά και είναι ευθύνη όλων μας, να συνδράμουμε ώστε να έχει την καλύτερη δυνατή επιτυχία. ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝ 15 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2015

ΑΦΙΕΡΩΜΑ Πειραιάς Το μεγάλο λιμάνι με τη λαμπρή ιστορία Η περιοχή του Πειραιά φαίνεται να κατοικείται ήδη από τη νεολιθική περίοδο και έφτασε στο μεγαλύτερο σημείο ακμής στην κλασική εποχή, όταν ανακηρύχθηκε για πρώτη φορά σε δήμος, αποτελώντας συγκεκριμένα έναν από τους δήμους του άστεως της αρχαίας Αθήνας, και επιλέχθηκε ως το επίνειο της αθηναϊκής πόλης-κράτους. Ακολούθησε μια μακρά περίοδος παρακμής όπου ο Πειραιάς ερημώθηκε κατά καιρούς, φτάνοντας μέχρι τον 19ο αιώνα και την μεταφορά της πρωτεύουσας του νεοσύστατου τότε ελληνικού κράτους στην Αθήνα το 1834, οπότε ξεκίνησε μια περίοδος ανάπτυξης της πόλης, με την σταδιακή αύξηση του πληθυσμού της και τον άρτιο πολεοδομικό της σχεδιασμό με βάση το σύστημα που εφάρμοσε ο Ιππόδαμος ο Μιλήσιος στον σχεδιασμό του αρχαίου Πειραιά, που αποτελεί πρότυπο πολεοδομικού σχεδιασμού μέχρι και σήμερα. Μάλιστα ο Πειραιάς είχε προταθεί το 1832 από τον Gutensohn, αρχιτέκτονα του Λουδοβίκου Α' της Βαυαρίας, για πρωτεύουσα της Ελλάδας η οποία θα επεκτεινόταν σταδιακά προς την Αθήνα, αλλά τελικά έγινε το αντίστροφο αφού επιλέχθηκε η Αθήνα για πρωτεύουσα και ο Πειραιάς αργότερα ενσωματώθηκε στην περιφέρεια πρωτευούσης. Ο Πειραιάς στην σύγχρονη εποχή είναι το μεγαλύτερο βιομηχανικό κέντρο της χώρας, ενώ διαθέτει τον μεγαλύτερο λιμένα της Ευρώπης και τον τρίτο στον κόσμο σε επιβατική κίνηση, που τον καθιστά ως το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο της ελληνικής οικονομίας, ενώ μέσω αυτού συνδέεται ακτοπλοϊκά με τα νησιά του Αιγαίου. Ως τμήμα του πολεοδομικού συγκροτήματος Αθηνών εξυπηρετείται συγκοινωνιακά από πληθώρα μέσων: λεωφορεία, τρόλεϊ, τον Προαστιακό Σιδηρόδρομο, το Τραμ Αθήνας και το Μετρό Αθήνας, προς το παρόν από την παλαιά γραμμή του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου και μελλοντικά από την επέκταση της γραμμής του μετρό, ενώ συνδέεται και με το σιδηροδρομικό δίκτυο του ΟΣΕ. Άμεσες πηγές για τη μελέτη της ιστορίας και τοπογραφίας του Πειραιά αποτελούν οι διάφορες επιγραφές, ευρήματα αρχαίων τάφων, θεμέλια ναών, νεωσοίκων, κτιρίων και τειχών και αρχαίων λιμενικών έργων, σε συνδυσμό πάντα με τις περικοπές αρχαίων συγγραφέων που αναφέρονται στον Πειραιά, σπουδαιότεροι των οποίων ήταν οι: Θουκυδίδης, Ξενοφών, Αριστοτέλης, Πλούταρχος, Ισοκράτης, Πλάτων, Λυκούργος, Δημοσθένης, Ηρόδοτος και Πολυδεύκης. Ο αρχαιότερος όμως αυτών ο Διόδωρος ο περιηγητής (4ος αιώνας π.χ.) ήταν αυτός που πρώτος συνέγραψε για την Αττική, τον οποίον και ακολούθησε ο Ηλιόδωρος που συνέγραψε έργο εκ 15 βιβλίων για τα μνημεία της Αθήνας. Από τους αιώνες της παρακμής στο θαύμα της αναδημιουργίας Το 1829, όταν ακούγονταν οι τελευταίοι απόηχοι από τους κρότους των αρμάτων του οχτάχρονου εθνικού ξεσηκωμού και μέσα από τα χαλάσματα και τ' αποκαϊδια ξεπρόβαλλε η αρτιγέννητη "Ελληνική Πολιτεία", όλα έδειχναν πως δεν θα αργούσε να ξανανθίσει η ζωή στον έρημο αυτό τόπο. Και "η θέσις, η καλούμενη Πειραιεύς" των τελευταίων επαναστατικών χρόνων θ' ανασυρόταν από την αφάνεια των αιώνων της 16 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2015 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝ

παρακμής κι αποβάλλοντας οριστικά τα ξενικά της ονόματα, θα αποκτούσε πάλι την παλιά της αίγλη. 'Οπως και έγινε σε μία σύντομη σχετικά χρονική διαδρομή, που κάλυπτει τις έξι τελευταίες δεκαετίες του δεκάτου ενάτου αιώνα με το θαύμα της δημιουργίας του νεότερου Πειραιά. Στη νεόερη ιστορική πορεία του Πειραιά δύο χρονολογίες σημαδεύουν καθοριστικά το επικό ξεκίνημα για τη δημιουργία: το 1829 και το 1835. Το 1829 φτάνουν στον τόπο αυτό οι πρώτοι νέοι του κάτοικοι - πέντε τον αριθμό - κι ανάμεσά τους ο Γιαννακός Τζελέπης, που η ιστορική μνήμη διασώζει ως τις μέρες μας το όνομα του στην ομώνυμη ακτή. Και το 1835 ιδρύεται ο Δήμος Πειραιώς, με πρώτο δήμαρχο τον Υδραίο Κυριάκο Σερφιώτη. Εν τω μεταξύ, μετά τη μεταφορά της πρωτεύουσας του νεοσύστατου ελληνικού κράτους από το Ναύπλιο στην Αθήνα (1834) και τη διαγραφόμενη πλέον προοπτική για μελλοντική ανάπτυξη του πειραϊκού λιμένα, αρχίζει να εκδηλώνεται εντονότερο το ενδιαφέρον για τον εποικισμό του Πειραιά από τους ανθρώπους που προέρχονταν από όλα τα σημεία του ελληνικού χώρου, με σταθερή αύξηση από χρόνο σε χρόνο του αριθμού τους. Οι άνθρωποι αυτοί που, όπως αποδείχθηκε στην πράξη, διέθεταν και ικανότητες και δυνατότητες, αποτέλεσαν το δυναμικό "πυρήνα" του πληθυσμού της νέας πόλης. Στις υπεράνθρωπες προσπάθειές τους οφείλει, κυρίως, ο Πειραιάς την αναδημιουργία του και την ανάδειξη του - τελικά - στο σπουδαιότερο εμποροναυτιλιακό κέντρο της χώρας. Και ακόμα στο γεγονός ότι είχε την τύχη, στη διάρκεια του δεκάτου ενάτου αιώνα, να κατευθύνουν τις τύχες του άνθρωποι δραστήριοι και δημιυργικοί, με ευρύτητα οραματισμών, που αγάπησαν τον τόπο και έθεσαν τις βάσεις για την μελλοντική προκοπή του. Οι φωτισμένοι πρώην δημοτικοί άρχοντες του νεότερου Πειραιά υπήρξαν κατά πάντα άξιοι και με ευγνωμοσύνη αναφέρεται σ' αυτούς η τοπική ιστορική μνήμη: Κυριάκος Α. Σερφιώτης (δήμαρχος από το 1835-41), Πέτρος Σ. Ομηρίδης (1841-45, 1848-54), Αντώνιος Θεοχάρης (1845-48), Λουκάς Δ. Ράλλης (1855-66), Δημήτριος Α. Μουτζόπουλος (1866-74), Τρύφων Α. Μουτζόπουλος (1874-83, 1895-1903), Αριστείδης Σκυλίτσης (1883-87), Θεόδωρος Γ. Ρετσίνας (1887-95). Παράλληλα όμως με τις προσπάθειες των πρώτων "εποίκων" και τη σημαντική συμβολή των δημιουργικών δημάρχων και ορισμένα γεγονότα, ως τα τέλη του δεκάτου ενάτου αιώνα, συνέβαλαν αποφασιστικά στην εξέλιξη του Πειραιά και στην ανάδειξη του σε πρώτο λιμάνι της χώρας, θέση που επί πενήντα χρόνια διεκδίκησε πεισματικά από τη Σύρο, το σπουδαιότερο ναυτιλιάκο κέντρο της εποχής. Ενδεικτικά σημειώνουμε από τα γεγονότα αυτά τη σιδηροδρομική σύνδεση με την Αθήνα, το 1869 και αργότερα, προς τα τέλη του αιώνα, με τις άλλες πόλεις της Ελλάδας, τις πρώτες αξιόλογες προσπάθειες για τη βιομηχανική ανάπτυξη του τόπου, που χρονικά πρέπει να τοπο- ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝ 17 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2015

θετηθούν ανάμεσα στο 1860 και το 1870 και τη διάνοιξη της διώρυγας της Κορίνθου, το 1893, που έκανε πλεονεκτικότερη τη θέση του Πειραιά προς τη Δύση, σε συνδιασμό και με την οριστική στροφή της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας προς τον ατμό, γύρω στις αρχές του αιώνα μας. Το Δημοτικό Θέατρο Η απόφαση για την ανέγερση του Δημοτικού Θεάτρου του Πειραιά πάρθηκε επί Δημάρχου Τρύφωνα Μουτζόπουλου και με Δημοτικό Συμβούλιο που το αποτελούσαν οι Ι. Μελετόπουλος, Α. Ζωγράφος, Σ. Αναστασόπουλος, Γ. Καψαμπέλης, Ι. Χριστοφίδης, Γ. Βραχνός, Δ. Πικιώνης, Κ. Παναγιωτόπουλος, Α. Βολανάκης, Αρ. Σκυλίτσης, Α. Πεπεμούντας, Ι. Σκλαβούνος, Γ. Σεργόπουλος, Χ. Ριζιώτης, Α. Μανίνας, Α. Δαμάσκος και Β. Τσάτσης, το 1883, τελευταία χρονιά της δημαρχιακής περιόδου. Στις επόμενες εκλογές (1883), Δήμαρχος αναδείχθηκε ο Αριστείδης Σκυλίτσης - Ομηρίδης με δημοτικούς συμβούλους τους Γ. Λυμπεράκη, Α. Μελετόπουλο, Β. Οριγώνη, Α. Δαμάσκο, Ι. Ζίζηλα, Ν. Χριστοφίδη, Γ. Ζωγράφο, Α. Αντωνιάδη, Κ. Βασιλειάδη, Α. Ρετσίνα, Ν. Παγκώστα, Γ. Λυμπεράκη, Χρ. Σταμόπουλο και Ι. Σκλαβούνο, οι οποίοι υιοθέτησαν το ζήτημα και επίσπευσαν τον ίδιο χρόνο τις σχετικές εργασίες επιψηφίζοντας δάνειο 200.000 δραχμών για την ανέγερση, προκηρύσσοντας σχετικές δημοπρασίες. Στις 23 Οκτωβρίου του 1883 οι αθηναϊκές εφημερίδες αναδημοσιεύουν σχόλιο της πειραϊκής εφημερίδας "Σφαίρα" που πρώτη κοινοποίησε περιγραφή του εγκριθέντος τελικά σχεδίου του "αναγερθησομένου δημοτικού θεάτρου" του Πειραιά. Σύμφωνα με αυτήν... το μήκος του θέλει είναι 45 μέτρων, 34 δε το πλάτος και 30 το ύψος, διηρημένον ανά 10 μέτρα εις την σκηνήν τον υπ αυτήν χώρον και τον υπέρ την σκηνήν. Θα περιέχη τρεις σειράς θεωρείων, εκάστην ανά 23 και υπερώον μετά τριών σειρών βαθμίδων, αμφιθεατρικώς. Ούτω θα δύναται να εμπεριλάβη ανέτως 1154, εν ανάγκη 1400 θεατάς. Έχει επτά εν συνόλω εξόδους, δύο δια τους εν τη σκηνή και πέντε δια τους εν πλατεία και τοις θεωρείοις. Η κεντρική δε του θεάτρου είσοδος έσται ευρεία και πολυτελής. Η θέρμανση αυτού θέλει γίνεσθαι κατά το σύστημα όπερ εφήρμοσαν εν θεάτρω της Βιέννης. Εν τω ισοπέδω της πλατείας θέλουσιν είναι, εις την διάθεσιν των θεατών, δύο ευρύχωρα καφενεία, υπεράνω δε αυτών, δια τους εν τοις θεωρείοις, δύο όμοιαι αίθουσαι. Έξωθεν επί των παροδίων του θεάτρου θέλουσι κατασκευασθή οκτώ αποθήκαι διατιθέμεναι υπό του Δήμου επί ενοικίω. Υπολογίζονται τα υπέρ αυτού κατά μέσον όρον ετησίως έσοδα εις 42.000 δραχμές, περίπου, το ποσόν δε τούτο προς 7% ανταποκρίνεται εις κεφάλαιον 600.000 δραχμών. Έτσι ξεκίνησε η κατασκευή του μεγάλου και υπέροχου έργου στο οικόπεδο που χωροθετήθηκε επί δημαρχίας του Αρ. Σκυλίτση (1883-87) σε κεντρικό στην πλατεία Κοραή σε σχέδια που εκπόνησε ο Πειραιώτης αρχιτέκτονας Ι. Λαζαρίμος, καθηγητής του Πολυτεχνείου με προϋπολογισθείσα δαπάνη 450.000 δραχμές που τελικά ανήλθε, παρά τις χαρακτηριστικές περικοπές της αρχιτεκτονικής πρόσοψης στο διπλάσιο, από τις οποίες οι 200.000 18 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2015 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝ

δραχμές είχαν διατεθεί μόνο για την εντυπωσιακή διακόσμηση. Το όλο όμως οικοδόμημα δεν ολοκληρώθηκε στην ίδια δημαρχιακή περίοδο, αλλά μετά από δώδεκα χρόνια, επί δημαρχίας Θεοδώρου Ρετσίνα, το 1895. Οδοιπορικό στον Πειραιά Ας ξεκινήσουμε τον περίπατό μας στην «καρδιά της πόλης» από τη Ζέα, το γνωστό σε όλους Πασαλιμάνι, όπου συγκεντρώνονται οι περισσότεροι Πειραιώτες - και το οποίο, όπως έχει διαπιστωθεί, προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον τόσο στους 'Eλληνες όσο και στους ξένους τουρίστες που επισκέπτονται τον Πειραιά. Διασχίζοντας την ακτή Τρύφ. Μουτσοπούλου, στο αριστερό μας χέρι, βλέπουμε και μαγαζιά που προσφέρουν έτοιμο φαγητό. Στα πεζοδρόμια υπάρχουν τραπέζια με ομπρέλες για φαγητό ή ποτό, όπου μπορεί κανείς να «ρεμβάζει» ή απλώς να παρατηρεί τους περαστικούς, αφού το Πασαλιμάνι είναι ο συνηθέστερος χώρος περιπάτου για τους Πειραιώτες. Στα περισσότερα «στενά», σε όλη την περιοχή, υπάρχουν επίσης πολλά μπαρ, όπου ακούγεται, κατά κανόνα, ελληνική μουσική. Φτάνοντας στην Πλατεία Αλεξάνδρας, την ωραιότερη ίσως πλατεία του Πειραιά, συναντάμε, στη γωνία της στροφής προς την Καστέλλα, το κέντρο «Τσίλλερ» και συνεχίζοντας τη διαδρομή μας, ακολουθούμε την Ακτή Παύλου Κουντουριώτου, με την πλαζ «Βοτσαλάκια» κάτωθέ μας, για να προχωρήσουμε, στη συνέχεια, προς τη γραφική Καστέλα, όπου βλέπουμε πολυτελή «μπιστρό», μπυραρίες, και «cafe-restaurants», ξενοδοχεία και μικρά club όπου διασκεδάζουν οι νέοι. Μέσα στα «στενά» και τα δρομάκια με τα σκαλοπάτια, υπάρχουν πολλά νεοκλασικά κτίρια, που οι Πειραιώτες διατηρούν για επαγγελματική στέγη. Αφήνοντας την Καστέλλα, κατηφορίζουμε προς το Μικρολίμανο (Τουρκολίμανο), τον λιμενίσκο Μουνιχίας των αρχαίων και, ασφαλώς το πιο γραφικό από τα φυσικά λιμάνια του Πειραιά, που, με τα εκεί αγκυροβολημένα κότερα και τα άλλα μικρά σκάφη αναψυχής, διασώζει ως τις ημέρες μας μια «ψευδαίσθηση» επιβίωσης της ανεπανάληπτης εποχής των ιστίων. Πολλά «μαγαζιά» λειτουργούν κατά μήκος της παραλίας (Ακτής Κουμουνδούρου) του γραφικού λιμενίσκου. Οι παραδοσιακές ταβέρνες είναι κυριολεκτικά δίπλα στη θάλασσα και σερβίρουν φρέσκα ψάρια σε πολύ καλές τιμές. Ανάμεσά τους υπάρχουν σύγχρονες καφετέριες που την άνοιξη και το καλοκαίρι σερβίρουν επίσης έξω, δίπλα στη θάλασσα. Οι εικόνες και οι μυρωδιές μπερδεύονται και ζαλίζουν με γοητευτικό τρόπο τον επισκέπτη. Από τη μία το εξαίσιο φαγητό των παραδοσιακών «ψαράδικων» και από την άλλη η «παρουσία» του σύγχρονου Πειραιά και του μοντέρνου τρόπου διασκέδασης. Το Μικρολίμανο συνδυάζει το παραδοσιακό με το μοντέρνο. Χειμώνα και καλοκαίρι, μοιάζει με νησί έτσι καθώς προβάλλει, με τη θάλασσα και τα μαγαζιά του. Και με «επιστέγασμα», στην αριστερή «άκρη» στον εισερχόμενο στο λιμενίσκο, το επιβλητικό και πολυτελέστατο εντευκτήριο του «Ναυτικού Ομίλου Ελλάδος». Ήδη έχει αρχίσει να εκτελείται, με πρωτοβουλία του Δήμου και της ΔΕΠΕΠ, ένα ευρύτατο πρόγραμμα «ανάπλασης» του Μικρολίμανου. ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝ 19 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2015

Στο υψηλότερο σημείο του Πειραιά (86,59 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας) βρίσκεται ο λόφος του Προφήτη Ηλία, με το υπαίθριο δημοτικό θέατρο «ΒΕΑ- ΚΕΙΟ», που το καλοκαίρι αποτελεί το κέντρο μιας αξιόλογης καλλιτεχνικής κίνησης, με εμφανίσεις ελληνικών και ξένων θιάσων, φολκλορικών συγκροτημάτων διεθνούς φήμης κ.α. Το «BOWLING CENTER», που λειτουργεί επίσης εκεί, με το καταπράσινο πάρκο γύρω - γύρω και το γήπεδο μπάσκετ, έχει θέα προς το Φάληρο και το Σαρωνικό. Στην κορυφή του λόφου βρίσκεται η εκκλησία του Προφήτη Ηλία, όπου κάθε χρόνο, ανήμερα της γιορτής, οργανώνεται πανηγύρι, στο οποίο συμμετέχει όλος σχεδόν ο Πειραιάς. Κατεβαίνοντας από τον λόφο του Προφήτη Ηλία, επιστρέφουμε στο Μικρολίμανο και από την Ακτή Δηλαβέρη ανεβαίνουμε στη μικρή γέφυρα και μπαίνουμε στο χώρο του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας, με τα διαμορφωμένα πάρκα, τις παιδικές χαρές, τα γήπεδα τέννις, βόλλεϋ και μπάσκετ. Το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας χρησιμοποιείται, τα τελευταία χρόνια και ως Εκθεσιακό κέντρο και έχουν οργανωθεί σ αυτό πολλές ενδιαφέρουσες ελληνικές και διεθνείς εκθέσεις. Στην ίδια περιοχή κοντά στον ιερό ναό της Μυρτιδιώτισσας, λειτουργεί και το άλλο θερινό δημοτικό θέατρο, το «Μενάνδρειο» (ή Δελφινάριο), στο οποίο παρουσιάζονται συνήθως «επιθεωρήσεις» από γνωστούς θιάσους με μεγάλη, κατά κανόνα, προσέλευση θεατών. Από τις σκάλες του Σταθμού των Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων Αθηνών - Πειραιώς, περνάμε απέναντι, στο Νέο Φάληρο, το χιλιοτραγουδισμένο, μια από τις πιο ζεστές και πιο όμορφες συνοικίες του Πειραιά. Παιδικές χαρές, το «Λούνα Παρκ», το Στάδιο Καραϊσκάκη, με το μνημείο του απελευθερωτή του Πειραιά, οι αλέες, οι πλατείες και τα πολλά νεοκλασικά κτίρια που το κοσμούν εξακολουθούν να δίνουν στην περιοχή μια «νότα» παλαιότητας, που θυμίζει κάτι από τον Πειραιά που χάθηκε. Χωρίς όμως να μπορούν να διασώσουν τη μνήμη του Νέου Φαλήρου του χθες, με την εξέδρα του, τις λουτρικές εγκαταστάσεις, το περίφημο Θέατρο του Σταθμού, το πολυτελέστατο ξενοδοχείο «Ακταίον», την «Ταραντέλα» - που έχουν, δυστυχώς, οριστικά και αμετάκλητα χαθεί μέσα στην καταλυτική «δίνη» του χρόνου. Από το Νέο Φάληρο επιστρέφουμε στο Πασαλιμάνι. Αλλά από διαφορετική, αυτή τη φορά, κατεύθυνση. Ακολουθώντας την παλιά οδό Τροχιοδρόμων, για να περάσουμε από τη συνοικία Γούβα του Βάβουλα, κοντά στον αρχαιολογικό χώρο της Πύλης του πειραϊκού περιβόλου, όπου λειτουργούν σήμερα πολλά μεζεδοπωλεία και «ουζερί» με ελληνικούς και «ρεμπέτικους» ήχους, που συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον όχι μόνο των Πειραιωτών αλλά και των κατοίκων ολόκληρης της Αττικής, καθώς και των ξένων τουριστών που επισκέπτονται τον Πειραιά. Οι ρυθμοί είναι παραδοσιακοί, το γλέντι ξέφρενο. Καμιά φορά οι χώροι των μαγαζιών δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν το πλήθος των θαμώνων τους και έτσι εκείνοι χορεύουν και στα δρομάκια. Αν θέλετε να διασκεδάσετε 20 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2015 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝ

πραγματικά και αυθεντικά, οι περιοχές αυτές με τα μεζεδοπωλεία τους θα ικανοποιήσουν σίγουρα τις προσδοκίες σας. Ακολουθώντας την οδό 34ου Συντάγματος και - τη φυσική της προέκταση - τη λεωφόρο Ηρώων Πολυτεχνείου φτάνουμε στο Δημοτικό Θέατρo. Μία ανάσα... Και για ξεκούραση, ανάλογα με την ώρα ή τη διάθεση, ένα παραδοσιακό παγωτό στη «Στάνη» ή ένα ούζο στο «Χαϊλαϊφ», στην Πλατεία Κοραή... Αφού ανανεώσουμε τις δυνάμεις μας ακολουθούμε την οδό Καραϊσκου και στρίβοντας αριστερά, κατηφορίζουμε την Σωτήρος Διός, που έχει διαμορφωθεί σε πεζόδρομο και είναι ένας από τους πιο εμπορικούς δρόμους του Πειραιά, με διάφορα καταστήματα αλλά και με πολλούς γραφικούς «τύπους», κυρίως πλανόδιους μικροπωλητές ή ξένους - συνήθως - οργανοπαίκτες, που, κατά κανόνα, αυτοσχεδιάζουν. Λίγα λεπτά αρκούν για να επιστρέψουμε στο Πασαλιμάνι απ όπου ξεκινήσαμε... Από το Πασαλιμάνι, με κατεύθυνση πλέον προς τα δεξιά, συνεχίζουμε τον περίπατό μας στην «καρδιά της πόλης», που θα ολοκληρωθεί με τη διαδρομή στην παραλία που εκτείνεται κατά μήκος της Πειραϊκής Χερσονήσου, έως τη Σχολή Δοκίμων. Και που δεν έχουν άδικο όσοι την έχουν χαρακτηρίσει ως την κορυφαία αισθητική «έκφανση» του Πειραϊκού τοπίου... Περνάμε πρώτα από τη Λέσχη του Ολυμπιακού, που από τότε που ιδρύθηκε - το 1925 - ίσαμε σήμερα δεν έχει μόνο άρρηκτα συνδεθεί με την αθλητική παράδοση του τόπου, αλλά έχει, κυριολεκτικά, ταυτιστεί με την ίδια την ιστορία του. Πειραιάς και Ολυμπιακός είναι έννοιες αλληλένδετες. Και ο χώρος μπροστά από τη Λέσχη του «καίγεται» - χωρίς υπερβολή - από τις κροτίδες και τα πυροτεχνήματα των χιλιάδων οπαδών του σε κάθε πανηγυρισμό νέου θριάμβου του «Θρύλου» στο ποδόσφαιρο ή στο μπάσκετ. Λίγο πιο πέρα, δεξιά μας, το κτίριο του Ναυτικού Νοσοκομείου (άλλοτε «Ρωσικού»), που ιδρύθηκε στις αρχές του αιώνα μας από την τότε βασίλισσα Όλγα, με δαπάνες του τσάρου, για να νοσηλεύονται τα πληρώματα των ρωσικών πολεμικών πλοίων που κατέπλεαν συχνά στον Πειραιά. Από την παλιά Φρεαττύδα έχει απομείνει μόνον η μιρκή πλατεία με την προτομή του ποιητή που την ύμνησε, του Λάμπρου Πορφύρα (1879-1932) - και που σύχναζε, σχεδόν καθημερινά, στις ταβέρνες της περιοχής. Στη θέση του πανάρχαιου ορμίσκου της, όπου «έκειτο το εν Φρεαττοί φονικόν δικαστήριον» - ένας ιδιόμορφος θεσμός του αρχαίου αττικού δικαίου - και που επιχωματώθηκε, προβάλλει σήμερα η «Μαρίνα Ζέας» με τις σύγχρονες εγκαταστάσεις της και το εκεί κτίριο του «Ναυτικού Μουσείου της Ελλάδος». Κατά μήκος της παραλίας και ως το τέρμα της Πειραϊκής Χερσονήσου διασώζονται κατάλοιπα του αρχαίου πειραϊκού τείχους, πολλά σε καλή κατάσταση. Αλλά πάντα «απομεινάρια» - και τίποτ άλλο - του κλέους του αρχαίου Πειραιά. Ακόμα οι φυσικοί ορμίσκοι που σχηματίζονται διαδοχικά σε διάφορα σημεία της παραλίας («Σκαφάκι», «ΜπαΪκούτση», Αφροδίτης ή Παλάσκα) προσδίδουν ένα πρόσθετο τόνο γραφικότητας σ αυτή τη διαδρομή. Και σαν σταματήσει κανείς και θελήσει ν απολαύσει τη μοναδικότητα του τοπίου, το βλέμμα ξεκουράζεται στη γαλήνια έκσταση του Σαρωνικού, με τα «περιγράμματα» των πιο κοντινών νησιών, της Σαλαμίνας και της Αίγινας να διαγράφονται, αχνά κάποιες φορές, στον ορίζοντα. Παράλληλα, από την άλλη μεριά του δρόμου, κάποιες ψαροταβέρνες (δύο-τρεις απ αυτές πολυτελείας) και πολλά ουζερί διαδέχονται το ένα το άλλο. Το μάτι «ερεθίζεται» από το γραφικό θέαμα που αντυκρίζει, με τα χταπόδια και τα άλλα θαλασσινά να λιάζονται, να να τα απολαύσουν σε λίγο οι θαμώνες των κέντρων. Και ο περίπατός μας τερματίζεται στη Σχολή Δοκίμων. Δεν μας έχει χαρίσει απλώς μια σπάνια αισθητική απόλαυση. Αλλά παράλληλα - μας έχει βοηθήσει να καταλήξουμε και σε μια ικανοποιητική, ευτυχώς, διαπίστωση: Ότι τουλάχιστον σ αυτό το κομμάτι της πόλης - την Πειραϊκή χερσόνησο και τις συνοικίες της γύρω περιοχής (Άγιο Βασίλειο, Πηγάδα, Άγιο Νείλο, Χατζηκυριάκειο), με το έντονο τοπικό τους χρώμα ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝ 21 ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2015