ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη. Ενότητα 7: Γαλάτας, Ρωμαίους, Α και Β Κορινθίους. Αικατερίνη Τσαλαμπούνη. Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας.
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας 3
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Γαλάτας, Ρωμαίους, Α και Β Κορινθίους.
Επιστολή Προς Γαλάτας.
Περιεχόμενο της επιστολής. Ο Παύλος εκθέτει το «ευαγγέλιό» του: ελευθερία από το Μωσαϊκό Νόμο που προσφέρει ο Ιησούς Χριστός δικαίωση του ανθρώπου μέσα από την πίστη. Ο Παύλος αναλύει τη σκέψη του σε τόνο πολεμικό, γιατί αντιμετωπίζει μία συγκεκριμένη κατάσταση στις εκκλησίες της Γαλατίας.
Ιστορικές συνθήκες. Η επιστολή απευθύνεται στις εκκλησίες της Γαλατίας (1,2). Η Γαλατία μία περιοχή στην κεντρική Μ. Ασία (Β. Γαλατία) ή ρωμαϊκή επαρχία της Γαλατίας (Ν. Γαλατία). Δεν είναι βέβαιο σε ποιο από τα δύο αναφέρεται ο Παύλος.
Βόρεια και Νότια Γαλατία. Εικόνα 1: Βόρεια Και Νότια Γαλατία. http://www.jesuswalk.com/galatians/maps/galatians-map-1200x959x300.jpg [9/6/2013].
Θεωρία Ν. Γαλατίας. Η συνήθεια του Παύλου να χρησιμοποιεί τις επίσημες ονομασίες των ρωμαϊκών επαρχιών. Ύπαρξη Ιουδαίων στη Ν. Γαλατία. Η αναφορά στο Βαρνάβα που ήταν συνοδός του Παύλου στην α περιοδεία του αποστόλου.
Θεωρία Β. Γαλατίας. Ο Παύλος χρησιμοποιεί ονομασίες επαρχιών όχι πάντοτε με την επίσημη ρωμαϊκή ονομασία. Η προσφώνηση «ὦ ἀνόητοι Γαλάται» ταιριάζει στην εθνολογική Γαλατία. Ιουδαϊκές κοινότητες υπήρχαν και στη Β. Γαλατία. Ο Βαρνάβας ήταν γνωστός στις χριστιανικές κοινότητες.
Χρόνος και τόπος συγγραφής. Το πρόβλημα του χρόνου και τόπου συγγραφής συνδέεται με το πρόβλημα των παραληπτών (θεωρία Βόρειας και Νότιας Γαλατίας). Θεωρία της Νότιας Γαλατίας η επιστολή γράφηκε νωρίς (48/49 μ.χ.) από την Αντιόχεια η αρχαιότερη επιστολή της Κ.Δ.; Θεωρία της Βόρειας Γαλατίας 54/55 μ.χ. Έφεσος.
Τα προβλήματα στις εκκλησίες της Γαλατίας (1). Το ζήτημα στη Γαλατία είναι η περιτομή και η τήρηση του Νόμου (2, 3. 7-9 κ.ά.). Λίγο καιρό μετά την επίσκεψη του Παύλου στη Γαλατία Ιουδαιοχριστιανοί διδάσκαλοι έφτασαν εκεί κι άρχισαν να κηρύττουν την τήρηση του Νόμου. Οι περισσότεροι χριστιανοί της Γαλατίας ήταν πρώην εθνικοί. Άγνωστη η ταυτότητα των Ιουδαιοχριστιανών διδασκάλων.
Τα προβλήματα στις εκκλησίες της Γαλατίας (2). Ο Παύλος δε συμπαθεί αυτούς τους διδασκάλους (1, 7. 5,10εξ. 6, 12-13). Οι διδάσκαλοι είναι ιουδαϊκής καταγωγής Χριστιανοί (1, 6-9). Για τον Παύλο έχουν εισβάλει στον χώρο της δικής του ιεραποστολής (2, 7-9). Πιέζουν τους χριστιανούς της Γαλατίας να κάνουν περιτομή και να τηρήσουν το Μωσαϊκό Νόμο (2, 11-14. 4, 10). Οι διδάσκαλοι έχουν επιτυχία στο έργο τους. Αμφισβητούν την αποστολικότητα του Παύλου.
Τα θεολογικά ερωτήματα. Τι χρειάζεται κάποιος για να είναι μέλος της εσχατολογικής κοινότητας της Εκκλησίας; Τι πρέπει να κάνει κάποιος για να σωθεί; Ποιος είναι ο ρόλος του Μωσαϊκού Νόμου μετά την έλευση του Ιησού Χριστού;
Η απάντηση του Παύλου. Ο Παύλος υπερασπίζεται τον εαυτό του και το αποστολικό του αξίωμα (1, 1 2, 21). Αναπτύσσει τη θεολογία του για τη δικαίωση μέσω της πίστης (3, 1 5, 12). Όλοι οι πιστοί τα αληθινά παιδιά του Αβραάμ. Ο Νόμος σημαντικός ως παιδαγωγός στην περίοδο πριν την έλευση του Ιησού. Η έλευση του Ιησού σήμανε την απελευθέρωση από την αμαρτία ο Νόμος δεν χρειάζεται πλέον. Οι χριστιανοί πρέπει να επιλέξουν μεταξύ ελευθερίας και Νόμου (5, 13 6, 18).
Επιστολή Προς Ρωμαίους.
Η ίδρυση της εκκλησίας της Ρώμης. Δεν είναι γνωστό ποιοι ίδρυσαν την Εκκλησία της Ρώμης. Ρόλο πρέπει να διαδραμάτισαν έμποροι και Ιουδαίοι που κατοικούσαν στην Ρώμη και οι οποίοι βρέθηκαν στην Ιερουσαλήμ κατά την Πεντηκοστή.
Περιεχόμενο της επιστολής. Εισαγωγή (1, 1-15). Α Μέρος: θεολογικό/δογματικό (1, 16-11, 36). Δικαίωση εκ πίστεως (1, 16-8, 39). Σωτηρία του Ισραήλ και των εθνικών (9-11). Β Μέρος: πρακτικό/ηθικό (12, 1 16, 25). οι ηθικές απαιτήσεις της δικαιοσύνης του Θεού (12, 1 15, 13). Ιεραποστολικά σχέδια του Παύλου (15, 14 33).
Σκοπός συγγραφής. Ο Παύλος σκοπεύει να συνεχίσει την ιεραποστολική του δράση προς τα δυτικά πιθανόν στην Ισπανία (15, 23-26). Ο Παύλος συζητά γενικότερα θεολογικά ζητήματα κι όχι επιμέρους προβλήματα μίας συγκεκριμένης κοινότητας. Πιθανόν ταυτόχρονα επιθυμεί να επιλύσει εσωτερικά προβλήματα ενότητας της Εκκλησίας της Ρώμης (σχέσεις πρώην Ιουδαίων και πρώην εθνικών χριστιανών).
Στοιχεία για τη συγγραφή της επιστολής. Το όνομα του γραμματέα: Τέρτιος (16,22) 57-58 μ.χ. Πιθανός τόπος συγγραφής: η Κόρινθος (βλ. την αναφορά στον Γάιο και στην Φοίβη στο Ρωμ 16).
Α και Β Προς Κορινθίους Επιστολές.
Η ίδρυση της εκκλησίας της Κορίνθου. Μετά την αποτυχία του κηρύγματος του ευαγγελίου στην Αθήνα (Πρξ 17, 16-34) ο Παύλος φτάνει στην Κόρινθο. Η Κόρινθος ήταν ρωμαϊκή αποικία, πρωτεύουσα της Αχαΐας και σημαντικό εμπορικό κέντρο. Ο Παύλος κηρύττει στην Κόρινθο για 18 μήνες. Μένει μαζί με το ζεύγος Ακύλα και Πρίσκιλλα και κηρύττει. Έρχεται σε σύγκρουση με τους Ιουδαίους της πόλης. Οδηγείται μπροστά στον ανθύπατο Γαλλίωνα (51/52 μ.χ.). Από εδώ γράφει την Α Θεσσαλονικείς.
Τα γεγονότα μετά την αποχώρηση του Παύλου. Είναι άγνωστο γιατί ο Παύλος αποφάσισε να αναχωρήσει από την Κόρινθο. Αφήνει ως διάδοχό του τον Απολλώ (Πρξ 18, 24-28. 19, 1). Ο Παύλος φτάνει στην Έφεσο και παραμένει εκεί για τρία χρόνια (Πρξ 18, 18-19). Ενώ βρίσκεται στην Έφεσο, παραμένει σε επαφή με τους Κορίνθιους χριστιανούς. Διάφορα μέλη της κοινότητας (Στεφανάς, Φορτουνάτος, Αχαϊκός και οι άνθρωποι της Χλόης) του φέρνουν ειδήσεις και ερωτήματα. Ο Παύλος γράφει την Α Κορ.
Η συγγραφή της Α Κορ. Ο Παύλος γράφει την Α Κορ ως μία επιστολή αλλά μάλλον σε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα. Από την επιστολή συμπεραίνουμε ότι υπήρχαν προβλήματα ενότητας στην πρώτη κοινότητα κι ότι κάποιοι Κορίνθιοι αμφισβητούσαν την αποστολικότητα του Παύλου. Στην επιστολή ο Παύλος αναφέρει τα σχέδιά του να επισκεφτεί την Κόρινθο ξανά.
Τα γεγονότα μετά την Α Κορ. Δεν είναι απόλυτα σαφές τι συνέβη μετά την αποστολή της επιστολής. Ο Παύλος και οι συνεργάτες του φαίνεται ότι αντιμετώπισαν μία σοβαρή απειλή (2 Κορ 1, 8-11): φυλάκιση ή ασθένεια; Και πάλι στην 2 Κορ ο Παύλος αναφέρει ότι σκοπεύει να επισκεφτεί την Κόρινθο. Στη Β Κορ 2, 1-2. 5-11. 7, 9 αναφέρεται ότι ο Παύλος επισκέφτηκε την πόλη κι είχε μία τραυματική εμπειρία. Φαίνεται ότι μεταξύ της Α Κορ και της Β Κορ μεσολάβησε και μία άλλη επιστολή (επιστολή των δακρύων 2 Κορ 2, 3-4). Στην Κόρινθο έφτασαν κάποιοι διδάσκαλοι, οι οποίοι κατηγορούν τον Παύλο και δημιουργούν προβλήματα (2 Κορ 11, 4-5. 12-15). Ο Παύλος υπεραμύνεται της αποστολικότητάς του και οργανώνει έρανο για την Εκκλησία της Ιερουσαλήμ.
Περιεχόμενο της Α Κορ. Η επιστολή αποτελείται από μία σειρά επιμέρους θέματα. Το κύριο ωστόσο θέμα της επιστολής είναι η ενότητα της Εκκλησία.
Θέματα της Α Κορ. Το νόημα του σταυρού (κεφ. 1-4): ο σταυρός παρέχει έναν εναλλακτικό τρόπο γνώση του Θεού. Αποκαλύπτει ένα Θεό που αρνείται να συμβιβαστεί με την ανθρώπινη λογική. Ζώντας ως μέλος της κοινότητας (κεφ. 5-6): ο Παύλος ανησυχεί, γιατί η κοινότητα λειτουργεί ως μία ομάδα εθνικών. Το κάθε μέλος φέρει ευθύνη, γιατί είναι ο ναός του Αγίου Πνεύματος. Απαντήσεις σε ερωτήματα των Κορινθίων (7-16): σχέσεις των συζύγων, ειδωλόθυτα, θέματα λατρείας, η ανάσταση.
Περιεχόμενο Β Κορ. Στην επιστολή δε βρίσκουμε τα θέματα που απασχόλησαν τον απόστολο στην Α Κορ. Η θεολογία του συνυφαίνεται με διάφορα προσωπικά ζητήματα. Δεν είναι βέβαιο, εάν η επιστολή είναι μία επιστολή ή περισσότερες.
Θέματα της Β Κορ. Προσωπικά ζητήματα (1, 12 2, 13). Η αυθεντική διακονία του λόγου (2, 14 6, 10): οι διάκονοι του ευαγγελίου έχουν την αυθεντία από τον Θεό και την ευθύνη απέναντι σε εκείνον. Δεν είναι αρκετό να κηρύττει κανείς το ευαγγέλιο, αλλά να ζει το ευαγγέλιο. Η λογεία (κεφ. 8-9): σκοπό έχει να βοηθήσει οικονομικά την κοινότητα της Ιερουσαλήμ είναι σύμβολο της ενότητας των εκκλησιών η πράξη των εξ εθνών χριστιανών θα οδηγήσει τον Ισραήλ στη σωτηρία. Ο Παύλος υπερασπίζεται την αποστολικότητά του (κεφ. 10-13).
Χρόνος και τόπος συγγραφής. Α Κορ: Έφεσος 55 μ.χ. Β Κορ: Μακεδονία 56 μ.χ.
Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων Το Έργο αυτό κάνει χρήση των ακόλουθων έργων: Εικόνες/Σχήματα/Διαγράμματα/Φωτογραφίες Εικόνα 1: Βόρεια και Νότια Γαλατία. http://www.jesuswalk.com/galatians/maps/galatians -map-1200x959x300.jpg [9/6/2013]. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας
Σημείωμα Αναφοράς Copyright Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Αικατερίνη Τσαλαμπούνη. «Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη. Γαλάτας, Ρωμαίους, Α και Β Κορινθίους». Έκδοση: 1.0. Θεσσαλονίκη 2014. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: http://eclass.auth.gr/courses/ocrs377/. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά - Παρόμοια Διανομή [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. [1] http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/ Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Τέλος ενότητας Επεξεργασία: Δημοσθένης Κακλαμάνος. Θεσσαλονίκη, 9.6.2015.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Σημειώματα
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας