ΟΡΟΙ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΑΝΟΙΚΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ Ι. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΒΑΣΕΙ ΧΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΟΡΙΩΝ Οι συμβάσεις που συνάπτονται με βάση το Ν.4412/16, διακρίνονται σε δυο (2) κατηγορίες με βάση την εκτιμώμενη αξία του προϋπολογισμού τους, τις εξής: Σε συμβάσεις εκτιμώμενης αξίας άνω των ορίων υποχρεωτικής δημοσίευσης στην εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Σε συμβάσεις εκτιμώμενης αξίας κάτω των ορίων μη υποχρεωτικής δημοσίευσης στην εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υπενθυμίζουμε ότι τα κατώτατα όρια των συμβάσεων που απαιτούν δημοσίευση στην Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι τα ακόλουθα : α) 5.225.000,00 ευρώ για τις δημόσιες συμβάσεις έργων, β) 135.000,00 ευρώ για δημόσιες συμβάσεις προμηθειών και υπηρεσιών που ανατίθενται από Κεντρικές Κυβερνητικές Αρχές και για διαγωνισμούς μελετών που διοργανώνονται από τις εν λόγω αρχές, γ) 209.000,00 ευρώ για δημόσιες συμβάσεις προμηθειών και υπηρεσιών που ανατίθενται από µη Κεντρικές Αναθέτουσες Αρχές και για διαγωνισμούς μελετών που διοργανώνονται από τις εν λόγω αρχές και δ) 750.000,00 ευρώ για δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών που αφορούν κοινωνικές και άλλες ειδικές υπηρεσίες. Στην περίπτωση των Αναθέτοντων Φορέων που δραστηριοποιούνται στους τομείς ύδατος, ενέργειας, μεταφορών και ταχυδρομικών υπηρεσιών, τα κατώτατα όρια μεταβάλλονται ως εξής: α) 418.000,00 ευρώ για τις συμβάσεις προμηθειών και υπηρεσιών, καθώς και για τους διαγωνισµούς μελετών, β) 5.225.000,00 ευρώ για τις συμβάσεις έργων, γ) 1.000.000,00 ευρώ για συμβάσεις υπηρεσιών που αφορούν κοινωνικές και άλλες ειδικές υπηρεσίες. 1
ΙΙ. ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗΣ ( ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗΣ ) 1.1 Δημοσίευσης προκήρυξης σύμβασης άνω των ορίων Βιβλίου Ι και ΙΙ: Α. Δημοσίευση στην Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης 35 ημέρες τουλάχιστον,πριν την ορισθείσα στη διακήρυξη ημερομηνία παραλαβής των προσφορών. προθεσμία αυτή δύναται να συντμηθεί κατά 5 ημέρες όταν η Αναθέτουσα Αρχή /Φορέας αποδέχεται την υποβολή προσφορών με ηλεκτρονικά μέσα, λχ με χρήση ΕΣΗΔΗΣ (άρθρο 27 παρ. 1 και 4 Ν. 4412/16 και άρθρο 264 παρ. 1 και 4). Σε περίπτωση που έχει δημοσιευτεί προκαταρκτική προκήρυξη, η ελάχιστη προθεσμία των 35 ημερών δύναται να περιοριστεί σε 15 ημέρες εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις της παρ.2 του αρθ. 27 Ν. 4412/16. Β. Δημοσίευση στο ΚΗΜΔΗΣ ( άρθρο 38 3 Ν.4412/16 ) τουλάχιστον 22 μέρες πριν από την ημερομηνία παραλαβής των προσφορών. Μέχρι την έκδοση της απόφασης της 6 του άρθρου 38 στο ΚΗΜΔΗΣ δημοσιεύεται το πλήρες κείμενο της διακήρυξης (άρθρο 376 5). Γ. Δημοσιεύσεις στον Τύπο -Αναρτήσεις α. Η περίληψη της διακήρυξης ( προκήρυξη) για τη σύναψη σύμβασης Προμηθειών Υπηρεσιών: 1.Δημοσιεύεται σε δύο (2) τουλάχιστον οικονομικές εφημερίδες και σε μία (1) τοπική εφημερίδα ημερήσια ή εβδομαδιαία. Εάν δεν υπάρχει τοπική εφημερίδα, η δημοσίευση γίνεται σε μία ημερήσια ή εβδομαδιαία της έδρας του νομού (άρθρο 5 1 (α1) ΕΚΠΟΤΑ, άρθρο 377περ (82).(ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ 1-1-2018 (άρθρο 379 10 Ν.4412/16) 2.Αναρτάται σε εμφανές μέρος της υπηρεσίας που διενεργεί το διαγωνισμό (άρθρο 5 1 περ (α2) ΕΚΠΟΤΑ) π.χ ιστοσελίδα της υπηρεσίας). 3.Δημοσιεύεται στο τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων της εφημερίδας της κυβέρνησης μέχρι να εκδοθεί η Υπουργική Απόφαση της παρ 6 του άρθρου 38Ν.4412/16 ( άρθρο 8 6β Ν.2741/99 και 379 3, 9 άρθρου 38 και 5 άρθρου 376 Ν.4412/16). 2
Η δημοσίευση στο Τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων της Εφημερίδας της Κυβέρνησης θα αντικατασταθεί από τη δημοσίευση της προκήρυξης του διαγωνισμού στο ΚΗΜΔΗΣ όταν εκδοθεί η υπουργική απόφαση της παρ. 6 αρθ. 38. ( άρθρο 38 9) 4.Δημοσιεύεται στο νομαρχιακό και τοπικό τύπο βάσει του άρθρου 3 Ν.3548/07 (ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ 1-1-2021) (άρθρο377 περ.(35) και άρθρο 379 12 Ν.4412/16). 5.Αναρτάται υποχρεωτικά και στο διαδίκτυο κατά τους ορισμούς του νόμου 3861/10 (Πρόγραμμα Διαύγεια). β. Η περίληψη της διακήρυξης ( προκήρυξη ) για τη σύναψη σύμβασης Μελετών: Σύμφωνα με το άρθρο 12 Ν. 3316/05: 1.Δημοσιεύεται σε μία (1) ημερήσια εφημερίδα της πρωτευούσης με πανελλήνια κυκλοφορία, Καταργείται την 1-1-2018. ( άρθρο 377παρ 1 περ(40)και άρθρο 379 παρ 10). 2.Δημοσιεύεται σε μία (1) ημερήσια εφημερίδα της πρωτεύουσας του νομού, στον οποίο πρόκειται να κατασκευαστεί το έργο, το οποίο αφορά η μελέτη ή η υπηρεσία ή της έδρας της Περιφέρειας, αν στην έδρα του νόμου δεν εκδίδεται ημερήσια εφημερίδα ή αν το έργο θα εκτελεστεί σε περισσότερους νομούς, Καταργείται την 1-1-2021 ( άρθρο 377 1 περ(40)και άρθρο 379 παρ 12). 3.Δημοσιεύεται στο ΚΗΜΔΗΣ (άρθρο 38 παρ 3) τουλάχιστον 22 μέρες πριν από την ημερομηνία παραλαβής των προσφορών. Μέχρι την έκδοση της απόφασης της παρ 6 του άρθρου 38 στο ΚΗΜΔΗΣ δημοσιεύεται το πλήρες κείμενο της διακήρυξης ( άρθρο 376 παρ 5). 4.Αναρτάται υποχρεωτικά και στο διαδίκτυο κατά τους ορισμούς του νόμου 3861/10 (Πρόγραμμα Διαύγεια). 5.Αναρτάται στην ιστοσελίδα της Αναθέτουσας Αρχής (άρθρο 67). ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ: Δεν απαιτείται δημοσίευση στο Φ.Ε.Κ ( ΕΛ.ΣΥΝ : Πράξη 2875/12 Τμήμα ΙV ). 3
γ. Η περίληψη της διακήρυξης ( προκήρυξη)για τη σύναψη σύμβασης Έργων: 1.Δημοσιεύεται σε δύο (2) τουλάχιστον ημερήσιες εφημερίδες ΚΑΤΑΡΓΕΙΤΑΙ 1-1-2018 (άρθρο 377 παρ1 περ.(31) και 379 παρ 10) 2.Αναρτάται υποχρεωτικά στο διαδίκτυο κατά τους ορισμούς του Ν 3861/10 (Πρόγραμμα Διαύγεια). 3.Δημοσιεύεται στο ΚΗΜΔΗΣ (άρθρο 38 παρ 3 Ν.4412/16) τουλάχιστον 22 μέρες πριν από την ημερομηνία παραλαβής των προσφορών. Μέχρι την έκδοση της απόφασης της παρ 6 του άρθρου 38 στο ΚΗΜΔΗΣ δημοσιεύεται το πλήρες κείμενο της διακήρυξης (άρθρο 376 5). 4.Δημοσιεύεται στο τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων της Εφημερίδας της Κυβέρνησης ( άρθρο 377 1 περ( 37) και 376 4 ). Η δημοσίευση στο Τεύχος Διακηρύξεων Δημοσίων Συμβάσεων της Εφημερίδας της Κυβέρνησης θα αντικατασταθεί από τη δημοσίευση της προκήρυξης του διαγωνισμού στο ΚΗΜΔΗΣ όταν εκδοθεί η υπουργική απόφαση της παρ. 6 αρθ. 38.(άρθρο 38 9) 5.Αναρτάται στην ιστοσελίδα της Αναθέτουσας Αρχής (άρθρο 67). 6.Δημοσιεύεται σύμφωνα με το άρθρο 15Ν.3669/08 ως εξής: Εφόσον η εκτέλεση του έργου, λαβαίνει χώρα εντός των νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης: α. Δημοσιεύεται σε τουλάχιστον μία (1) ημερήσια και μία (1) εβδομαδιαία τοπικές εφημερίδες, που έχουν την έδρα τους σε δήμο ή κοινότητα εντός των νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης. β. Δημοσιεύεται σε δύο (2) τουλάχιστον εβδομαδιαίες εφημερίδες του δήμου ή της κοινότητας που εδρεύει ο φορέας. (Σε περίπτωση που δεν υπάρχουν, οι περιλήψεις των διακηρύξεων δημοσιεύονται σε δύο τουλάχιστον εβδομαδιαίες εφημερίδες της οικείας Περιφέρειας. Αν οι δήμοι στους οποίους θα λάβει χώρα η εκτέλεση του έργου είναι περισσότεροι από έναν, η δημοσίευση της διακήρυξης γίνεται σε τουλάχιστον μία (1) ημερήσια τοπική εφημερίδα κάθε δήμου ή κοινότητας και μία (1) εβδομαδιαία τοπική εφημερίδα, 4
από εκείνες που έχουν την έδρα τους σε έναν από τους δήμους στους οποίους θα λάβει χώρα η εκτέλεση του έργου.. (ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ 1-1-2021 ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΑΝΩΤΕΡΩ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΩΝ /άρθρο 377 1 περ (31) και 379 12). Εφόσον η εκτέλεση του έργου, λαμβάνει χώρα εκτός των νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης: α. Δημοσιεύεται σε δύο (2)ημερήσιες και (1)μία εβδομαδιαία Νομαρχιακή (σε νομούς που εκδίδεται ημερήσια νομαρχιακή εφημερίδα) β. Δημοσιεύεται σε (2)εβδομαδιαίες Νομαρχιακές (σε νομούς που δεν εκδίδεται ημερήσια νομαρχιακή εφημερίδα) γ. Δημοσιεύεται σε μία (1)ημερήσια και (1)μία εβδομαδιαία Νομαρχιακή του κάθε νομού στους οποίους θα ασκηθεί η δραστηριότητα (όταν η δραστηριότητα που θα ασκηθεί,θα πραγματοποιηθεί σε περισσότερους από ένα Νομούς). δ. Δημοσιεύεται σε δύο (2) ημερήσιες και (1) εβδομαδιαία νομαρχιακή που έχουν την έδρα τους σε 2 τουλάχιστον νησιά. (ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ 1-1-2021ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΑΝΩΤΕΡΩ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΩΝ /άρθρο 377 1 περ (31) και 379 12). 1.2. Δημοσίευση προκήρυξης σύμβασης κάτω των ορίων Βιβλίου Ι και ΙΙ: Όλες οι ως άνω δημοσιεύσεις των διακηρύξεων των διαγωνιστικών διαδικασιών, ισχύουν και για τις συμβάσεις κάτω των ορίων εκτός από την δημοσίευση στην Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. ΙΙΙ. ΔΙΚΑΙΟΥΜΕΝΟΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ: Οι δικαιούμενοι συμμετοχής στον ανοικτό διαγωνισμό είναι: Φυσικά ή νομικά πρόσωπα, κοινοπραξίες φυσικών ή/ και νομικών προσώπων: των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των χωρών του Ε.Ο.Χ.(Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος),των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επιπλέον της Ισλανδίας,του Λιχτενστάιν και της Νορβηγίας 5
των κρατών-μελών της Συμφωνίας Δημοσίων Συμβάσεων (Σ.Δ.Σ./ G.P.A.), του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου (Π.Ο.Ε),η οποία κυρώθηκε από την Ελλάδα με το Ν.2513/97 Οι οικονομικοί φορείς που προέρχονται από χώρες που έχουν υπογράψει διμερείς συμφωνίες ή συμφωνίες σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση, που έχουν την καταστατική τους έδρα και δραστηριοποιούνται στις προαναφερθείσες χώρες. Οι ενώσεις φυσικών ή νομικών προσώπων με κοινή προσφορά που πληρούν τα παραπάνω χαρακτηριστικά (άρθρο 25). ΙV. ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ: Στους ανοικτούς διαγωνισμούς άνω των ορίων, τα δικαιολογητικά συμμετοχής αντικαθίστανται με το Ε.Ε.Ε.Σ. (Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Σύμβασης) που συνιστά ηλεκτρονικά τυποποιημένο έντυπο του ευρωπαϊκού κανονισμού 2016/07 του οποίου η χρήση είναι υποχρεωτική σύμφωνα με το υπ αριθμ. πρωτ. 3828/06-09-2016 έγγραφο της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ (αναρτημένο στα «Ενημερωτικά Σημειώματα» της ιστοσελίδας e- dimos.gr). Όταν πρόκειται για συμβάσεις κάτω των ορίων, τα δικαιολογητικά συμμετοχής αντικαθίστανται με το Τ.Ε.Υ.Δ. (Τυποποιημένο Έντυπο Υπεύθυνης Δήλωσης) που καταρτίζεται από της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. Μέχρι την κατάρτισή του, τα δικαιολογητικά συμμετοχής αντικαθίστανται από την Υπεύθυνη Δήλωση του Ν. 1599/86. Ο φάκελος δικαιολογητικών συμμετοχής εκτός των ανωτέρω τυποποιημένων εντύπων (Ε.Ε.Ε.Σ ή Τ.Ε.Υ.Δ) περιλαμβάνει την εγγύηση συμμετοχής και τα δικαιολογητικά νομιμοποίησης και εκπροσώπησης των συμμετεχόντων (αρθ. 79 και 93). Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται από την διακήρυξη υποβάλλονται μόνο από τον προσωρινό ανάδοχο ένα στάδιο πριν την κατακύρωση του διαγωνισμού. V. ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗΣ: Για την έναρξη της διαδικασίας του ανοικτού διαγωνισμού, εκδίδεται απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου (ΕΛ.ΣΥΝ. Τμήμα VII, Πράξεις 326/13 και 33/12). Απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου απαιτείται και για την έναρξη της διαδικασίας του ανοικτού 6
διαγωνισμού για τη σύναψη σύμβασης υπηρεσιών (ΕΛ.ΣΥΝ. Τμήμα VI Αποφ. 1502/2012, Κλιμ. Ζ 421/2012, 329/2012). Στις διακηρύξεις καθορίζονται: (α) οι απαράβατοι όροι, απόκλιση από τους οποίους συνεπάγεται την απόρριψη της προσφοράς (αρθ. 53 παρ. 2 ιζ ). (β) η υποχρέωση του συμμετέχοντος ως προς την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του που αφορούν σε περιβαλλοντικές, κοινωνικοασφαλιστικές και υποχρεώσεις απορρέουσες από την Εργατική Νομοθεσία (αρθ. 18 παρ. 2 και αρθ. 53 παρ. 2 ιη ). (γ) η σειρά ισχύος των εγγράφων της σύμβασης όπως αυτά ορίζονται στο αρθ. 2 παρ. 1 περ. 14 και ιδίως είναι: Η προκήρυξη Οι τεχνικές προδιαγραφές και οι συγγραφές υποχρεώσεων Τα υποδείγματα των εγγράφων που συμπληρώνουν και προσκομίζουν οι προσφέροντες Η διακήρυξη ή η πρόσκληση σε διαπραγμάτευση Το Ε.Ε.Ε.Σ. ή το Τ.Ε.Υ.Δ. ή η Υπεύθυνη Δήλωση του Ν. 1599/86 Οι συμπληρωματικές πληροφορίες που τυχόν παρέχει η αναθέτουσα αρχή Το σχέδιο της σύμβασης μετά των παραρτημάτων της Κάθε σχετικό έγγραφο που εκδίδεται στα πλαίσια της διαδικασίας σύναψης της σύμβασης (δ) η οικονομική προσφορά, η οποία στις διαδικασίες σύναψης σύμβασης προμήθειας ή υπηρεσίας δίνεται ανά μονάδα. Στους διαγωνισμούς προμηθειών με κριτήριο κατακύρωσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομικής άποψης προσφορά βάσει τιμής (την χαμηλότερη τιμή), η προσφερόμενη τιμή δίνεται υποχρεωτικά και ποσοστό έκπτωσης επί της τιμής αναφοράς, εάν η ισχύουσα νομοθεσία προβλέπει τον προσδιορισμό τιμών αναφοράς για τα δημοπρατούμενα είδη. (ε) οι όροι της διαγωνιστικής διαδικασίας οι οποίοι καταρτίζονται από την Οικονομική Επιτροπή (αρθ. 72 παρ. 1 ε Ν. 3852/10). (στ) τα στάδια υλοποίησης του ανοικτού διαγωνισμού καταγράφονται σε τρία πρακτικά των επιτροπών διαγωνισμών, τα εξής: Πρακτικό ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής 7
Πρακτικό αξιολόγησης τεχνικών προσφορών Πρακτικό αξιολόγησης οικονομικών προσφορών VI. ΑΡΜΟΔΙΑ ΟΡΓΑΝΑ ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑΣ: Η Οικονομική Επιτροπή καταρτίζει όρους,διεξάγει και κατακυρώνει το αποτέλεσμα των δημοπρασιών (αρθ. 72 παρ. 1 ε Ν. 3852/10). Για τη διεξαγωγή του ανοικτού διαγωνισμού συγκροτούνται οι επιτροπές του άρθρου 221. Πιο συγκεκριμένα, συγκροτούνται οι εξής επιτροπές: Α. Επιτροπής Διενέργειας Β. Επιτροπή Αξιολόγησης Τεχνικών και Οικονομικών Προσφορών Γ. Επιτροπή Εξέτασης Ενστάσεων (μόνο για προμήθειες και γενικής φύσης υπηρεσίες) Δ. Επιτροπή Παραλαβής. Η επιτροπή Διενέργειας και η επιτροπή Αξιολόγησης Τεχνικών και Οικονομικών Προσφορών συγκροτούνται με απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 72 παρ. 1 ε Ν. 3852/10 (βλέπε και ΕΛ.ΣΥΝ: Τμήμα IV,Πράξεις 2263/11,2014,2729/10 ) Η επιτροπή ενστάσεων και η επιτροπή παραλαβής συγκροτούνται με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ( άρθρο 65 1 ν.3852/10. Το Δημοτικό Συμβούλιο,σύμφωνα με τις ως άνω ίδιες διατάξεις,είναι αρμόδιο και για τη κήρυξη έκπτωσης του αναδόχου σε όσες περιπτώσεις προβλέπεται η έκπτωση του VII. ΕΝΝΟΜΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ: Για συμβάσεις κάτω των ορίων μέχρι 31-12-2016, ασκείται ένσταση κατά των αποφάσεων της Οικονομικής Επιτροπής σύμφωνα με τις διατάξεις του αρθ. 127 σε συνδ. με τις διατάξεις της. 4 αρθ. 100 και δεν προβλέπεται πλέον ένσταση κατά των πρακτικών των επιτροπών διαγωνισμού. Η προθεσμία άσκησής της είναι 5 ημέρες από την κοινοποίηση της προσβαλλόμενης πράξης στον ενδιαφερόμενο οικονομικό φορέα. 8
Η ένσταση κατά της διακήρυξης ή της πρόσκλησης υποβάλλεται 5 ημέρες πριν από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών. Ένσταση ασκείται και κατά κάθε πράξης που εκδίδεται στα πλαίσια της διαδικασίας σύναψης της σύμβασης (λχ. απόφαση οικονομικής επιτροπής κατακύρωσης του αποτελέσματος ή κατά απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου για κήρυξη αναδόχου ως εκπτώτου). Για συμβάσεις από 1-1-2017 με εκτιμώμενη αξία (άνευ ΦΠΑ) μικρότερη των 60.000 ασκείται ένσταση του άρθρου 127 Ν.4412/16 κατά πράξεων της Αναθέτουσας Αρχής ενώπιον της. Η ένσταση κατά της διακήρυξης ή της πρόσκλησης υποβάλλεται 5 ημέρες πριν από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών. Ασκείται ένσταση του άρθρου 127 Ν.4412/16 και κατά κάθε πράξης που εκδίδεται στα πλαίσια της διαδικασίας σύναψης της σύμβασης (λχ. απόφαση οικονομικής επιτροπής κατακύρωσης του αποτελέσματος η κατά απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου για κήρυξη αναδόχου ως εκπτώτου). Η προθεσμία άσκησής της είναι 5 ημέρες από την κοινοποίηση της προσβαλλόμενης πράξης στον ενδιαφερόμενο οικονομικό φορέα. Η άσκηση της ένστασης του άρθρου 127 δεν αποκλείει την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 227 Ν.3852/10 «Πρόγραμμα Καλλικράτης», βάσει των οποίων ασκείται ειδική διοικητική προσφυγή και αίτηση θεραπείας ενώπιον του Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Για συμβάσεις από 1-1-2017 με εκτιμώμενη αξία (άνευ ΦΠΑ) μεγαλύτερη των 60.000 εφαρμόζεται το Βιβλίο IV (αρθ. 345-373) του Ν. 4412/16. Σύμφωνα με τις διατάξεις του αρθ. 345 παρ. 1, κάθε ενδιαφερόμενος ο οποίος έχει ή είχε συμφέρον να του ανατεθεί συγκεκριμένη σύμβαση Ν. 4412/16 και έχει ή είχε υποστεί ή ενδέχεται να υποστεί ζημία από εκτελεστή πράξη ή παράλειψη της αναθέτουσας αρχής, υποχρεούται να ασκήσει προδικαστική προσφυγή ενώπιον της ΑΕΠΠ πριν την υποβολή των ενδίκων βοηθημάτων του Τίτλου 3, ήτοι προτού ζητήσει δικαστική προστασία στο στάδιο που προηγείται της σύναψης της σύμβασης Η προσφυγή αυτή ασκείται στις διαφορές που προκύπτουν κατά τη διαδικασία ανάθεσης ή τροποποίησης συμβάσεων με εκτιμώμενη αξία άνω των 60.000 προ ΦΠΑ και ανεξάρτητα από τη φύση τους. 9
Επιπλέον, δεν επιτρέπεται η άσκηση άλλης διοικητικής προσφυγής κατά των εκτελεστών πράξεων ή παραλείψεων της αναθέτουσας αρχής κατά τη διαδικασία της ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων εκτός από την προδικαστική προσφυγή του άρθρου 362 (άρθρο 360 παρ. 1) εφόσον η εκτιμώμενη αξία των συμβάσεων είναι άνω των 60.000. 10