ΚΡΟΥΣΜΑΤΑ ΤΥΦΟΕΙΔΗ ΠΥΡΕΤΟΥ/ΠΑΡΑΤΥΦΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΑ ΜΕ ΤΑΞΙΔΙ ΣΕ ΕΝΔΗΜΙΚΕΣ ΧΩΡΕΣ, ΕΛΛΑΔΑ, 2004-2013 Κ. Μέλλου, Θ. Σιδερόγλου, Μ. Ποταμίτη-Κόμη, Θ. Γεωργακοπούλου, Χ. Χατζηχριστοδούλου Γραφείο Τροφιμογενών Νοσημάτων ΚΕΕΛΠΝΟ 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ταξιδιωτικής (Γεωγραφικής & Τροπικής) Ιατρικής 11 13 Απριλίου 2014, Αθήνα
Τυφοειδής πυρετός/παράτυφος Παθογόνο αίτιο: Salmonella typhi, Salmonella paratyphi (A, B, C) Περίοδος επώασης: τυφοειδής (3-40 ημέρες, συνήθως 13-17), παρατυφοειδής (7-10 ημέρες) Περίοδος μεταδοτικότητας: συνήθως μετά την πρώτη εβδομάδα του χρόνου επώασης μέχρι και την ανάρρωση ή και αργότερα σε ορισμένες περιπτώσεις Υποδόχα: ο άνθρωπος, σπανίως ορισμένα κατοικίδια ζώα για S. paratyphi Β
Τυφοειδής πυρετός / παράτυφος και χρόνια φορεία 2-5% Συνήθως άτομα μέσης ηλικίας, ιδιαίτερα γυναίκες Εγκατάσταση παθογόνου στη χοληδόχο κύστη (σπανιότερα στο έντερο ή το ουροποιητικό σύστημα) Οι παράτυφοι Α και C δεν έχουν χρόνιους φορείς Στον τυφοειδή η μικροβιοφορία χρόνιας μορφής είναι σημαντικά συχνότερη από ότι στον παράτυφο Β
Επιδημιολογία του νοσήματος Ενδημικά νοσήματα σε χώρες της Αφρικής και της Ασίας Στις ανεπτυγμένες χώρες τα κρούσματα αφορούν κυρίως ταξιδιώτες σε ενδημικές περιοχές Μέση δηλούμενη επίπτωση στην Ευρώπη: 3,1 κρούσματα/1.000.000 πληθυσμού [δεδομένα ECDC, 2010].
Εκτίμηση συχνότητας Υποεκτίμηση της συχνότητας στις αναπτυσσόμενες χώρες - Κλινική εικόνα παρόμοια με εκείνη πολλών άλλων εμπύρετων νοσημάτων - Δυνατότητα εργαστηριακής διάγνωσης περιορισμένη Εκτίμηση αφορά τις κλινικές μορφές της νόσου
Εκτιμάται ότι 17 εκατομμύρια περιπτώσεις τυφοειδούς πυρετού παγκοσμίως κάθε χρόνο 600 000 θάνατοι [WHO data] Στις ΗΠΑ, σχεδόν 5.700 περιπτώσεις αναγνωρίζονται ετησίως έως και το 75% αυτών μετά από ταξίδι σε ενδημική χώρα
Επιτήρηση του Νοσήματος στην Ελλάδα Σύστημα Υποχρεωτικής Δήλωσης Νοσημάτων (ΣΥΔΝ) Δημογραφικά χαρακτηριστικά, κλινικά, εργαστηριακά ευρήματα και παράγοντες κινδύνου Εθνικότητα Ταξίδι στο εξωτερικό Σύνδεση με άλλο κρούσμα
Ορισμός κρούσματος Ι Κλινικά κριτήρια α) Εμφάνιση επίμονου πυρετού ή β) Τουλάχιστον 2 από τα ακόλουθα : - Πονοκέφαλο - Βραδυκαρδία - Μη παραγωγικό βήχα - Διάρροια, δυσκοιλιότητα, κακουχία ή κοιλιακό άλγος [Παρατυφοειδής: ίδια συμπτώματα - συνήθως ηπιότερη κλινική εικόνα] Εργαστηριακά κριτήρια Απομόνωση Salmonella Typhi ή Salmonella Paratyphi σε κλινικό δείγμα
Ορισμός κρούσματος ΙΙ Κατάταξη κρούσματος Α. Πιθανό κρούσμα Κάθε ασθενής που πληροί τα κλινικά κριτήρια και έχει επιδημιολογική σύνδεση Β. Επιβεβαιωμένο κρούσμα Κάθε ασθενής που πληροί τα κλινικά κριτήρια και έχει επιβεβαιωθεί εργαστηριακά Επιδημιολογικά κριτήρια Τουλάχιστον ένα από τα: - Έκθεση σε κοινή πηγή - Μετάδοση από άτομο σε άτομο - Έκθεση σε μολυσμένο τρόφιμο / πόσιμο νερό
Επιδημιολογικά δεδομένα 2004-2013 121 συνολικά δηλωθέντα κρούσματα, 77 (63,6%) τυφοειδούς πυρετού και 44 (36,4%) παράτυφου Μέση ετήσια δηλούμενη επίπτωση: - τυφοειδής: 0,7 κρούσματα /1.000.000 - παρατυφοειδής: 0,4 κρούσματα/1.000.000
Διαχρονική εξέλιξη της δηλούμενης επίπτωσης (αριθμός κρουσμάτων/1000000 πληθυσμού), Ελλάδα, ΣΥΔΝ, 2004-2013
Παράγοντες κινδύνου, ΣΥΔΝ 2004-2013 54 κρούσματα (44,6%) ανέφεραν πρόσφατο ταξίδι στο εξωτερικό 46 από αυτούς αλλοδαπή εθνικότητα Ταξίδι κυρίως ταξίδι μεταναστών στη χώρα καταγωγής τους (85,7%) 88,9% των κρουσμάτων μετά από ταξίδι ήταν άνδρες και η μέση ηλικία των κρουσμάτων ήταν 28,9 έτη (SD: 12,4)
Συχνότερα αναφερόμενοι προορισμοί Στο σύνολο των 42 κρουσμάτων με διαθέσιμη πληροφορία 22 ανέφεραν ταξίδι στο Πακιστάν (εκ των οποίων 21 Πακιστανικής εθνικότητας) 12 ανέφεραν ταξίδι στην Ινδία (εκ των οποίων 8 Ινδοί μετανάστες) 3 στο Μπαγκλαντές (και οι 3 από το Μπαγκλαντές)
Σύγκριση «εισαγόμενων» και μη «εισαγόμενων» κρουσμάτων Πλειονότητα των κρουσμάτων σε ταξιδιώτες άνδρες (48/54), στα υπόλοιπα κρούσματα ίση αναλογία ανδρών/ γυναικών Η μέση ηλικία των κρουσμάτων δεν διέφερε στατιστικά σημαντικά μεταξύ ταξιδιωτών και μη ταξιδιωτών
Συμπεράσματα Χαμηλή δηλούμενη επίπτωση στη χώρα Υψηλή συχνότητα πρόσφατου ταξιδιού στο εξωτερικό (εισαγόμενα κρούσματα) Ιδιαίτερα μεταξύ αλλοδαπών Το ταξίδι στο εξωτερικό αφορούσε κυρίως ταξίδι των αλλοδαπών στη χώρα καταγωγής τους (VFRs) Διαφορές στην κατανομή κατά φύλο και ηλικιακή ομάδα - πλειονότητα οικονομικών μεταναστών στη χώρα νεαροί ενήλικες άνδρες
Χρησιμότητα επιδημιολογικών δεδομένων Συμβουλευτική ταξιδιωτών Τα δεδομένα μπορούν να αποτελέσουν βάση (παράλληλα με τα διεθνή δεδομένα) για τη συμβουλευτική προ ταξιδίου σε ενδημικές χώρες Ο εμβολιασμός προτεινόμενο μέτρο πρόληψης για ταξιδιώτες σε ενδημικές χώρες Έγκαιρη ολοκλήρωση εμβολιασμού πριν το ταξίδι (τουλάχιστον 1-2 εβδ., ανάλογα με τον τύπο του εμβολίου) σε περίπτωση παλαιότερου εμβολιασμού πιθανόν να χρειαστεί εμβολιασμός εκ νέου (φθίνουσα ανοσία) Λήψη αντιβιοτικών δεν προφυλάσσει από τον τυφοειδή πυρετό
Προκλήσεις Αύξηση της πληρότητας δήλωσης των κρουσμάτων τυφοειδούς / παρατυφοειδούς πυρετού στο ΣΥΔΝ Λήψη μέτρων ελέγχου και πρόληψης μετάδοσης του νοσήματος (χειριστές τροφίμων) Παρακολούθηση επιδημιολογικών χαρακτηριστικών νοσημάτων / έγκαιρη αναγνώριση αλλαγών / λήψη μέτρων / αλλαγή συστάσεων
Βιβλιογραφικές αναφορές Heymann DL. Control of Communicable Diseases Manual. Washington DC: American Public Health Association; 2008. ECDC: Annual Epidemiological Report on Communicable Diseases in Europe 2010. Stockholm, European Centre for Disease Prevention and Control, 2010. Available from: http://ecdc.europa.eu/en/publications/publication s/1011_sur_annual_epidemiological_report_o n_communicable_diseases_in_europe.pdf
Σας ευχαριστώ πολύ!