ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης καταγράφει τη σύνθεση της απασχόλησης ανά Περιφέρεια και ειδικότερα την ποσοστιαία κατανομή κατά τομέα παραγωγής (πρωτογενής, δευτερογενής, τριτογενής) καθώς και σε τρεις κλάδους: κατασκευές, μεταφορές και εμπόριο. Η σύνθεση της απασχόλησης αποτελεί βασικό διαρθρωτικό χαρακτηριστικό της οικονομίας μιας περιοχής και επηρεάζεται, ανάμεσα στα άλλα, και από τη βελτίωση της διακίνησης του ανθρώπινου δυναμικού ή της προσπελασιμότητας των αγορών εργασίας. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Το 2004, στο σύνολο της Ζώνης IV, ο τριτογενής αντιπροσωπεύει το 61% των απασχολουμένων. Ακολουθούν ο δευτερογενής (21%) και ο πρωτογενής με 18%. Η Ζώνη IV διαφοροποιείται ελαφρώς από το σύνολο της Χώρας. Στον πρωτογενή τομέα το ποσοστό των απασχολουμένων είναι μεγαλύτερο από το αντίστοιχο σε επίπεδο Χώρας (12%) και στον τριτογενή μικρότερο (68% σε επίπεδο Χώρας). Στο δευτερογενή τομέα η Ζώνη IV ακολουθεί την εθνική κατανομή. Την τετραετία 2000-2004, ο αριθμός των απασχολουμένων στον πρωτογενή τομέα, εμφάνισε σημαντική μείωση, μικρότερη όμως από την αντίστοιχη της χώρας. Στο δευτερογενή το ποσοστό απασχολούμενων αυξήθηκε κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες λιγότερο από ότι στο σύνολο της Χώρας και στον τριτογενή τομέα αυξήθηκε σχεδόν κατά μία μονάδα λιγότερο. Σε διαπεριφερειακό επίπεδο παρατηρούνται διαφοροποιήσεις: Το 2004, το ποσοστό των απασχολουμένων στον πρωτογενή τομέα στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη,, είναι υπερδιπλάσιο από το αντίστοιχο εθνικό παρά τη μείωση κατά 22% την περίοδο 2000-2004 και είναι το μεγαλύτερο, μαζί με τη Θεσσαλία, της Ζώνης IV. Στην Κεντρική Μακεδονία το ποσοστό των απασχολουμένων στον πρωτογενή τομέα είναι το μικρότερο της Ζώνης, παραμένει όμως μεγαλύτερο κατά μία μονάδα από το ποσοστό της Χώρας. Ταυτόχρονα, παρατηρείται μια μεγάλη μείωση του ποσοστού των απασχολουμένων στον πρωτογενή τομέα σε όλες τις Περιφέρειες της Ζώνης IV. Στο δευτερογενή τομέα, το μεγαλύτερο ποσοστό μεταβολής την πενταετία 2000-2004 εμφανίζεται στην Περιφέρεια Θεσσαλίας (24%) και το μικρότερο στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (-9%). Το χαμηλότερο ποσοστό απασχολουμένων στον δευτερογενή τομέα παρουσιάζουν η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη και η Θεσσαλία 1
και το υψηλότερο η Δυτική Μακεδονία, ενώ στο σύνολό της η Ζώνη των 5 Περιφερειών κυμαίνεται κοντά στον εθνικό μέσο όρο. Τέλος, στον τριτογενή τομέα απασχολείται πάνω από το 60% των απασχολούμενων της Κεντρικής Μακεδονίας και της Ηπείρου, ενώ η μεγαλύτερη αύξηση καταγράφεται και πάλι στη Θεσσαλία (16,9%). Όλες οι Περιφέρειες της Ζώνης IV παρουσιάζουν αύξηση των απασχολούμενων στον τριτογενή τομέα κατά τη διάρκεια της περιόδου 2000-2004. Σε ό,τι αφορά τους κλάδους κατασκευές και εμπόριο-μεταφορές, τα ποσοστά απασχόλησης είναι 0,6 και 5,2 μονάδες μικρότερα στη Ζώνη IV σε σύγκριση με τα αντίστοιχα της Χώρας για το έτος 2004. Μεγάλη είναι η διαφορά στην μεταβολή των απασχολουμένων στις κατασκευές την περίοδο 2000-2004: στη Ζώνη IV αυξήθηκε κατά 11,5% και για το σύνολο της Χώρας αυξήθηκε κατά 16,7%. Δεύτερη μεγαλύτερη μεταβολή σε επίπεδο χώρας, μετά τα Ιόνια Νησιά, είναι η Θεσσαλία (36,7%). Στους κλάδους εμπόριο και μεταφορές, για τους οποίους τα διαθέσιμα στοιχεία είναι αθροιστικά, μεγαλύτερη συγκέντρωση παρουσιάζουν οι Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας και Ηπείρου, ωστόσο χαμηλότερη από το αντίστοιχο ποσοστό της Χώρας. Σε όλες τις Περιφέρειες της Ζώνης παρατηρείται αύξηση άνω του 20% των απασχολουμένων στο εμπόριο και τις μεταφορές. Τέλος, με τη χρήση ενός συντελεστή συμμετοχής (location quotient) προκύπτει ότι σε επίπεδο αριθμού απασχολούμενων ο πρωτογενής κυριαρχεί συγκριτικά με το μέσο εθνικό όρο και στις 5 Περιφέρειες της Ζώνης, όπως και στις υπόλοιπες Περιφέρειες της Χώρας εκτός της Αττικής και του Νοτίου Αιγαίου όπου κυριαρχεί ο τριτογενής. ΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ στη ΖΩΝΗ IV, 2004 (σε χιλιάδες) 18% 61% 21% Πρωτογενής Δευτερογενής Τριτογενής 2
ΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ, 2004 (σε χιλιάδες) NUTS Περιφέρεια-Νομός Συνολική απασχόληση Πρωτογενής Δευτερογενής Τριτογενής ποσοστό ποσοστό ποσοστό gr11 Ανατ.Μακεδ.. & Θράκη 235,8 64,1 27,2% 42,9 18,2% 128,8 54,6% gr12 Κεντρική Μακεδονία 741,0 99,4 13,4% 156,2 21,1% 485,5 65,5% gr13 Δυτική Μακεδονία 102,5 18,2 17,8% 30,7 30,0% 53,6 52,3% gr14 Θεσσαλία 305,6 73,4 24,0% 56,5 18,5% 175,7 57,5% gr21 Ήπειρος 129,3 24,0 18,6% 25,1 19,4% 80,3 62,1% zniv Ζώνη IV 1.514 279 18,4% 311 20,6% 924 61,0% gr22 Ιόνια Νησιά 90,4 14,1 15,6% 12,2 13,5% 64,2 71,0% gr23 Δυτική Ελλάδα 275,4 64,0 23,2% 46,0 16,7% 165,5 60,1% gr24 Στερεά Ελλάδα 210,0 37,0 17,6% 56,4 26,9% 116,6 55,5% gr25 Πελοπόννησος 245,6 71,9 29,3% 40,5 16,5% 133,2 54,2% gr31 Αττική 1672,5 11,0 0,7% 346,6 20,7% 1315,0 78,6% gr41 Βόρειο Αιγαίο 72,1 12,1 16,8% 9,9 13,7% 50,2 69,6% gr42 Νότιο Αιγαίο 124,3 10,3 8,3% 23,1 18,6% 90,9 73,1% gr43 Κρήτη 264,3 55,8 21,1% 38,1 14,4% 170,4 64,5% gr Ελλάδα 4.468,9 555,1 12,4% 884,1 19,8% 3.029,7 67,8% Πηγή Δεδομένων: EUROSTAT, 07/2008 ΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ, 2004 (σε χιλιάδες) NUTS Νομός-Περιφέρεια Συνολική απασχόληση Κατασκευές (%) στο σύνολο Εμπορικές δραστηριότητες* και Μεταφορές** (%) στο σύνολο gr11 Αν. Μακεδ. & Θράκη 235,8 14,0 5,9% 58,4 24,8% gr12 Κεντρική Μακεδονία 741,0 47,4 6,4% 230,0 31,0% gr13 Δυτική Μακεδονία 102,5 10,8 10,5% 23,6 23,0% gr14 Θεσσαλία 305,6 24,6 8,0% 83,2 27,2% gr21 Ηπειρος 129,3 12,7 9,8% 35,4 27,4% zniv Ζώνη IV 1.514 109,5 7,2% 431 28,4% gr22 Ιονίοι Νήσοι 90,4 9,5 10,5% 41,2 45,6% gr23 Δυτική Ελλάδα 275,4 24,4 8,9% 83,4 30,3% gr24 Στερεά Ελλάδα 210,0 20,3 9,7% 62,5 29,8% gr25 Πελοπόννησος 245,6 18,2 7,4% 64,7 26,3% gr31 Αττική 1672,5 130,2 7,8% 560,7 33,5% gr41 Βόρειο Αιγαίο 72,1 4,9 6,8% 23,3 32,3% gr42 Νότιο Αιγαίο 124,3 13,9 11,2% 56,0 45,1% gr43 Κρήτη 264,3 19,5 7,4% 87,4 33,1% gr Σύνολο Χώρας 4.468,9 350,3 7,8% 1409,7 31,5% Πηγή Δεδομένων: EUROSTAT, 07/2008 * Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή αυτοκινήτων, οχημάτων και ειδών προσωπικής και οικιακής χρήσης ** Μεταφορές, αποθήκευση και επικοινωνίες 3
ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΤΟΜΕΑΚΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ, 2000-2004 NUTS Περιφέρεια-Νομός Συνολική απασχόληση Πρωτογενής Δευτερογενής Τριτογενής Κατασκευές Εμπορικές δραστηριότητες* και Μεταφορές** gr11 Αν. Μακεδ.& Θράκη -7,59% -35,91% -4,80% 13,08% -23,46% 23,47% gr12 Κεντρική Μακεδονία 3,59% -22,21% -1,32% 13,85% -0,23% 29,81% gr13 Δυτική Μακεδονία 4,07% -10,32% 5,06% 9,71% 20,65% 21,53% gr14 Θεσσαλία 2,37% -22,13% 8,54% 15,76% 9,19% 25,08% gr21 Ηπειρος 15,67% -6,41% 17,60% 24,83% 25,00% 25,53% zniv Ζώνη IV 2,51% -23,43% 1,46% 14,71% 2,37% 27,01% gr22 Ιονίοι Νήσοι 4,24% -46,55% 8,56% 27,73% 26,67% 37,95% gr23 Δυτική Ελλάδα 6,51% -26,01% 4,41% 30,23% 4,27% 26,98% gr24 Στερεά Ελλάδα 10,18% -10,94% 14,48% 17,97% 15,96% 24,73% gr25 Πελοπόννησος 7,93% -9,63% 8,59% 21,95% 4,47% 23,86% gr31 Αττική 5,43% -9,16% 2,26% 6,58% 30,07% 35,49% gr41 Βόρειο Αιγαίο 17,89% -6,73% 8,17% 29,30% 15,07% 31,49% gr42 Νότιο Αιγαίο 8,55% -27,40% 27,11% 9,63% 32,38% 46,94% gr43 Κρήτη 1,10% -36,97% 29,61% 17,77% 27,39% 31,54% gr Σύνολο Χώρας 4,84% -23,00% 4,68% 12,34% 16,74% 31,15% Πηγή Δεδομένων: EUROSTAT, 07/2008 * Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή αυτοκινήτων, οχημάτων και ειδών προσωπικής και οικιακής χρήσης ** Μεταφορές, αποθήκευση και επικοινωνίες ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ Πηγές Τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν για τον υπολογισμό του δείκτη προέρχονται από τη βάση δεδομένων της Eurostat,. Μεθοδολογία Η ΑΠΑ της Ζώνης IV προκύπτει ως άθροισμα της ΑΠΑ των πέντε περιφερειών της Ζώνης (Ήπειρος, Δυτική Μακεδονία, Κεντρική Μακεδονία, Ανατολική Μακεδονία & Θράκη, Θεσσαλία). Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής της ΑΠΑ προκύπτει από την εφαρμογή του τύπου του αποπληθωρισμού στις σταθερές τιμές της ΑΠΑ (τιμές 1995). Οι σταθερές τιμές υπολογίστηκαν με τη χρήση των αποπληθωριστών, που υπολογίζει η Eurostat για κάθε Χώρα. Η τομεακή εξειδίκευση του κάθε νομού προκύπτει από την εφαρμογή του Συντελεστή Συμμετοχής (Location Quotient), ο οποίος συγκρίνει το ποσοστό συμμετοχής κάθε τομέα σε ένα Νομό σε σύγκριση το αντίστοιχο ποσοστό σε εθνικό επίπεδο. 4
5
Χάρτης 1: Τομεακή Σύνθεση Απασχόλησης ανά Περιφέρεια, 2004 6
Χάρτης 2: Απασχόληση σε εμπορικές δραστηριότητες και μεταφορές ανά Περιφέρεια, 2004 7