Οδοντιατρική Σχολή Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Οδοντιατρική αντιμετώπιση παιδιών και εφήβων με σχιστία Δρ. Σωτηρία Γκιζάνη Επικ. Καθηγήτρια Εργαστήριο Παιδοδοντιατρικής
Από τις πιο συχνές γναθοπροσωπικές ανωμαλίες Προβλήματα από το στόμα, μύτη, αυτιά κ.α. Πολύπλοκη θεραπευτική αντιμετώπιση Απαραίτητη η συντονισμένη αντιμετώπιση των σχιστιών από ομάδα ειδικών επιστημόνων υγείας Το βέλτιστο αποτέλεσμα των διορθωτικών επεμβάσεων επιτυγχάνεται από χρονοδιάγραμμα που καθορίζεται από την αύξηση και ανάπτυξη του στοματογναθικού συμπλέγματος
Προβλήματα που αφορούν το στόμα Οδοντική τερηδόνα Νόσοι του περιοδοντίου Συγγενείς ανωμαλίες δοντιών
Επιβαρυντικοί παράγοντες για δημιουργία τερηδόνας Πλημμελής στοματική υγιεινή Ύπαρξη ουλώδους ιστού (επανειλημμένες χειρουργικές επεμβάσεις)
Επιβαρυντικοί παράγοντες για δημιουργία τερηδόνας Αβαθής ουλοπαρειακή αύλακα στην περιοχή της σχιστίας Βραχύ άνω χείλος Συνωστισμός δοντιών
Ορθοδοντικά προβλήματα Υπεράριθμα δόντια Υπάρχουν στο 21% των ασθενών με σχιστία Συχνότερα στη περιοχή του πλάγιου τομέα στη πλευρά της σχιστίας Ελλείποντα δόντια Συμβαίνει στο 50% των ασθενών με σχιστία Συχνότερα στη περιοχή του πλάγιου τομέα στη πλευρά της σχιστίας Δυσπλασία δοντιών Συμβαίνει στο 27% των ασθενών με σχιστία Συχνότερα ο κεντρικός τομέας στην πλευρά της σχιστίας
Ορθοδοντικά προβλήματα Έκτοπη ανατολή πρώτων μόνιμων γομφίων άνω γνάθου Συμβαίνει στο 25-30% των ασθενών με σχιστία Πιθανά εξαιτίας του μικρότερου μήκους του τόξου της άνω γνάθου Καθυστέρηση ανατολής δοντιών Συμβαίνει κυρίως στη πλευρά της σχιστίας
Ορθοδοντικά προβλήματα Περιστροφές των κεντρικών τομέων της άνω γνάθου Οπίσθια σταυροειδής σύγκλειση Πρόσθια σταυροειδής σύγκλειση Ελλιπής αύξηση της άνω γνάθου
Προβλήματα ακοής Ωτίτιδα μέσου ωτός Συμβαίνει στο 50% των ασθενών με σχιστία Συντελεί στη καθυστέρηση ανάπτυξης της ομιλίας Συντελεί στην απώλεια ακοής (βαρηκοΐα)
Προβλήματα ομιλίας Προφορά ήχων Σχετίζονται με: Την ύπαρξη ουλώδους ιστού από τις χειρουργικές επεμβάσεις Στενή άνω γνάθο Ανωμαλίες στη σύγκλειση Μικρή και/ή σταθερή υπερώα Προβλήματα ακοής Προβλήματα στη προφορά ήχων Παράλειψη ήχων Αντικατάσταση ήχων Παραμόρφωση ήχων Προσθήκη ήχων
Προβλήματα στη φωνή Ποιότητα Ρινολαλιά Ένταση Δυνατός ή μαλακός ήχος που σχετίζεται με έλλειψη ακοής Ύψος Βραχνή Σχηματισμός οζιδίων στις φωνητικές χορδές
Ψυχολογικά και κοινωνικά προβλήματα Η περισσότερη ευπαθής ομάδα είναι οι έφηβοι ηλικίας 13-15 ετών με χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο Τα άτομα με σχιστία επιτυγχάνουν υψηλότερο επίπεδο μόρφωσης από τους γονείς τους Η οικονομική και επαγγελματική αποκατάστασή τους είναι παρόμοια με αυτή των γονέων Η διευρυμένη οικογένεια παίζει σημαντικό ρόλο Οι ενήλικες με σχιστία όταν παντρεύονται βρίσκονται σε μεγάλη ηλικία και έχουν λιγότερα παιδιά
Πιθανές αιτίες αρνητικής συμπεριφοράς Προβλήματα διατροφής, ομιλίας, ακοής Πιθανές αρνητικές επιπτώσεις από τη νοσηλεία στο νοσοκομείο Υπερπροστατευτικοί γονείς Διαταραχή της φυσιολογικής ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης του παιδιού Φόβος του παιδιού για οδοντιατρική θεραπεία Προηγούμενη κακή εμπειρία
Αντιμετώπιση στο ιατρείο Ο οδοντίατρος πρέπει να παρέχει αρκετό χρόνο για τη διαχείριση συμπεριφοράς, εξοικείωση με το περιβάλλον και τη σταδιακή ανάπτυξη εμπιστοσύνης. Για τη καλύτερη γνωριμία και επαφή με τους γονείς, την απόκτηση της εμπιστοσύνης τους.
Πρόγραμμα προαγωγής της στοματικής υγείας Επίσκεψη στον οδοντίατρο από την ανατολή του πρώτου νεογιλού δοντιού Έμφαση στην στοματική υγιεινή με φθοριούχο οδοντόπαστα (>=1000 ppm) Συμβουλές για υγιεινή διατροφή και περιορισμός των ζαχαρούχων τροφών και χυμών στα ενδιάμεσα των γευμάτων Τακτικοί επανέλεγχοι (συνήθως κάθε 3 ή 6 μήνες)
Διατροφή Γάλα και νερό στο μπιμπερό Ειδικό ποτηράκι για μικρά παιδιά από 6 μηνών.
Οι γονείς Στοματική υγιεινή συχνά φοβούνται μήπως κάνουν κακό στην περιοχή της σχιστίας που έχει χειρουργηθεί ανησυχούν μήπως η αιμορραγία μετά το βούρτσισμα προέρχεται από την κακοποίηση της περιοχής που έχει υποστεί χειρουργική επέμβαση Αλλά πρέπει να μάθουν πώς να το ανασηκώνουν, γλιστρώντας ένα δάχτυλο κατά μήκος της φατνιακής ακρολοφίας με προσοχή (όταν το άνω χείλος επιδιορθωθεί) να έχουν καλή πρόσβαση στην πρόσθια περιοχή του στόματος για να βοηθήσουν το παιδί τους κατά το βούρτσισμα των δοντιών του
Βούρτσισμα δοντιών Μικρή οδοντόβουρτσα (ακόμα μέχρι και πέρα την ανατολή των 1 ων μόνιμων γομφίων) Ιδανική σε έλλειψη βάθους ουλοπαρειακής αύλακας Μονοθύσανη βούρτσα για το μεσοδόντιο καθάρισμα και σε περιπτώσεις συνωστισμού και στροφών των δοντιών Ιδιαίτερα χρήσιμη και για δόντια στην σκληρή υπερώα
Τοπική αναισθησία Η αναισθησία στη πρόσθια περιοχή της άνω γνάθου, όταν η σχιστία διέρχεται τη φατνιακή απόφυση, επιτυγχάνεται με: Έγχυση του αναισθητικού στο τομικό τρήμα Αμφοτερόπλευρη έγχυση αναισθητικού Υποκόγχια αναισθησία
Συμβολή του παιδοδοντίατρου Μέλος της ομάδας αντιμετώπισης από τη γέννηση του παιδιού Προληπτική φροντίδα από την ανατολή του 1 ου νεογιλού δοντιού με συχνότητα επανεξετάσεων κάθε 3-6 μήνες ανάλογα με τις ανάγκες του Έγκαιρη αποκατάσταση των δοντιών Διαμόρφωση θετικής στάσης για την οδοντιατρική φροντίδα