ΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ETOΣ IΔPYΣEΩΣ 1979

ΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ ETOΣ IΔPYΣEΩΣ 1979 ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΧΡΗΣΕΩΣ 2012 ΑΘΗΝΑΙ

Tο Ίδρυμα Iωάννου Φ. Kωστοπούλου ευχαριστεί θερμά την εταιρία DDB για τον σχεδιασμό του Aπολογισμού Xρήσεως 2012. 2

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜOΣ ΧΡHΣΕΩΣ 2012 Προσωπογραφία του Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου (Οξυγραφία του Α. Τάσσου) Το Ίδρυμα φέρει το όνομα του Ιδρυτού της Τραπέζης, που σήμερα ονομάζεται Alpha Bank.

Σύντομο Ιστορικό Το κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου ιδρύθηκε το 1979, με την ευκαιρία του εορτασμού των εκατό χρόνων της Τραπέζης Πίστεως, νυν Alpha Bank, εις μνήμην του Ιδρυτού της Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου, από τον τότε Πρόεδρό της Σπύρο Ι. Κωστόπουλο και τη σύζυγό του Ευρυδίκη. Σύμφωνα με το σκοπό του, όπως αυτός ορίζεται στο καταστατικό συστάσεως και λειτουργίας του, το Ίδρυμα επιδιώκει την ενδυνάμωση και προώθηση του Ελληνικού πολιτισμού, των γραμμάτων και των τεχνών εντός και εκτός της Ελληνικής επικράτειας. 4

Tο Διοικητικό Συμβούλιο Γιάννης Σ. Κωστόπουλος Πρόεδρος Δ.Σ. Αναστασία Σ. Κωστοπούλου Αντιπρόεδρος Δ.Σ. Δημήτριος Π. Μαντζούνης Ταμίας Θάνος Μ. Βερέμης Σύμβουλος Θεόδωρος Ν. Φιλάρετος Σύμβουλος Έκτωρ Π. Βερύκιος Διευθυντής Κατερίνα Χ. Κοσκινά Καλλιτεχνικός Διευθυντής Αθανάσιος Γ. Ευθυμιόπουλος Οικονομικές Υπηρεσίες Γραμματεία Ασημίνα Ε. Στρογγύλη Μάγδα Ν. Τζεπκινλή Alpha Private Banking Xρηματοοικονομικός Σύμβουλος 5

Έκθεση επί του Απολογισμού της Χρήσεως 2012 Στον ετήσιο Απολογισμό του Ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου για το 2012 αποτυπώνεται, τόσο στα οικονομικά μεγέθη όσο και στις δραστηριότητες, η έντονη επίδραση της συνεχιζόμενης κρίσεως στην χώρα. Ωστόσο, στον ίδιο απολογισμό αντανακλάται και η επιθυμία για κάλυψη των αναγκών που προκύπτουν. Το Ίδρυμα καλείται να θέσει προτεραιότητες και να συνδράμει στον χώρο της κοινωνικής προσφοράς, χωρίς να αμελήσει την υλοποίηση δράσεων που προβάλλουν και προάγουν τον ελληνικό πολιτισμό εντός και εκτός των συνόρων της χώρας μας, ειδικότερα κατά τη δύσκολη αυτή περίοδο. Η κρίση οδήγησε και σε σημαντική περικοπή των δαπανών του Ιδρύματος πρωτίστως για τα λειτουργικά έξοδά του και δευτερευόντως για τις δαπάνες προς επίτευξη του σκοπού του. Αποτέλεσμα υπήρξε η μείωση του Προσωπικού και η συρρίκνωση του αριθμού των δωρεών σε όλα τα πεδία ενδιαφέροντός μας. Εν συνεχεία, παρουσιάζονται επιγραμματικά οι δράσεις και τα προγράμματα που ενεκρίθησαν από το Διοικητικό Συμβούλιο και κατατάσσονται στις πέντε βασικές θεματικές, μέσα από τις οποίες το Ίδρυμα υλοποιεί το σκοπό του. Εκπαίδευση-Σπουδές Ενδεικτική περίπτωση ιεραρχήσεως των αναγκών και των προτεραιοτήτων στον ασθμαίνοντα εκπαιδευτικό τομέα αποτέλεσε η προσπάθεια υποστηρίξεως των Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών στο εξωτερικό. Υπό αυτήν την σκοπιά επιλέξαμε να ενισχύσουμε το Πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών του ομότιτλου Ινστιτούτου του Πανεπιστημίου του Μύνστερ στη Β. Ρηνανία - Βεστφαλία. Η κίνηση αυτή ήταν συμβολική αλλά επέφερε ουσιαστικά αποτελέσματα, δεδομένου ότι με τη δωρεά μας καλύφθηκε η αμοιβή του Λέκτορα των Νέων Ελληνικών και εξασφαλίστηκε με αυτόν τον τρόπο η λειτουργία δύο τμημάτων αρχαρίων και προχωρημένων φοιτητών, προερχόμενων από διάφορους γνωστικούς κλάδους, κατά το χειμερινό εξάμηνο Οκτώβριος 2012/Φεβρουάριος 2013. Στο ίδιο πνεύμα και με στόχο την στήριξη των ελλήνων επιστημόνων και ανθρώπων των τεχνών και του πνεύματος, το Ίδρυμα εξακολούθησε να στηρίζει το Πρόγραμμα Υποτροφιών Fulbright για Έλληνες ερευνητές και καλλιτέχνες στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Οι τρεις υποτροφίες στους κυρίους Φώτιο Φλεβοτόμο, Ορέστη Kουράκη και Γεώργιο Παπαϊωάννου για το ακαδημαϊκό έτος 2012-2013 ήταν εξάμηνης διάρκειας και αφορούσαν αντίστοιχα τους τομείς καλών τεχνών, φωτογραφίας και σπουδών κινηματογράφου. Παράλληλα, στο πλαίσιο της συνεργασίας μας με το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) υποστηρίξαμε για μια ακόμη φορά την ερευνητική έδρα «Σταύρος Κωστόπουλος» που για το 2012 απονεμήθηκε στον Δρα Ιωάννη Αρμακόλα για τη δημιουργία του Προγράμματος Νοτιοανατολικής Ευρώπης, ενός ιδιαιτέρως επίκαιρου εγχειρήματος για τη μελέτη και ανάλυση των κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών εξελίξεων στις βαλκανικές χώρες. Στα κυριότερα αποτελέσματα της προσπάθειας αυτής 6

συγκαταλέχθησαν πάνω από είκοσι δημοσιεύσεις, μια σειρά συζητήσεων στρογγυλής τραπέζης με τη συμμετοχή Πρέσβεων των βαλκανικών χωρών στην Ελλάδα, συνεργασίες με φορείς της περιοχής και συμμετοχές σε πολυάριθμα συνέδρια. Έρευνα-Επιστήμες και Πολιτιστική Κληρονομιά- Παράδοση Δεδομένων των δυσκολιών που οι ερευνητές αντιμετωπίζουν προκειμένου να επιτελέσουν το έργο τους σε σημαντικά πεδία των ανθρωπιστικών επιστημών, εστιάσαμε σε δράσεις όπως εκδόσεις, μελέτες και προγράμματα σχετιζόμενα με την αρχαιολογία, την ιστορία και την παράδοση, τομείς με επιστημονικό αλλά και κοινωνικό χαρακτήρα, που ανιχνεύουν το μακρινό και το εγγύς μας παρελθόν και προάγουν τη συλλογική μνήμη. Στο επίκεντρο της έρευνας τις τελευταίες δεκαετίες βρίσκεται το ζήτημα της μεταβάσεως από τη Μέση στην Ανώτερη Παλαιολιθική Εποχή και της διαδοχής του Ανθρώπου του Νεάντερταλ από τον Ανατομικά Σύγχρονο Άνθρωπο. Το θέμα αυτό αποτελεί το αντικείμενο μελέτης του αρχαιολόγου Ανδρέα Ντάρλα στην ανασκαφή που διενεργείται στο σπήλαιο Κολομίνιτσα Μάνης, με την οικονομική στήριξη του Ιδρύματός μας. Μέχρι τώρα έχουν αντληθεί πολλά στοιχεία που αφορούν όλη την Ελλάδα και όχι μόνο τη Μάνη, καθώς πρόκειται για μία από τις ελάχιστες παλαιολιθικές έρευνες στη χώρα μας. Τα ευρήματα, επίσης, στο σπήλαιο Μελιτζιά έχουν δώσει πολύτιμες πληροφορίες για το περιβάλλον (κλίμα, χλωρίδα, πανίδα), τον τρόπο ζωής, την τεχνολογία (λίθινα και οστέινα εργαλεία) και τις πνευματικές ανησυχίες (κοσμήματα, χρωστικές ύλες) των Homo sapiens των μέσων και ύστερων φάσεων της Ανώτερης Παλαιολιθικής Εποχής. Σημαντική, όμως, απεδείχθη και η διδακτορική διατριβή του αρχαιολόγου Νεκτάριου Καραδήμα στον τομέα της ιστορίας της Αιγαιακής Αρχαιολογίας. Η συγκεκριμένη διατριβή, που εκδόθηκε με δωρεά του Ιδρύματος, κατέδειξε τον τρόπο με τον οποίο οι πρώτοι μελετητές, από την Αναγέννηση μέχρι το 1875, ανακάλυψαν και εντόπισαν προϊστορικές θέσεις, διενήργησαν τις πρώτες προϊστορικές ανασκαφές, επινόησαν όρους και θέσπισαν χρονολογικά συστήματα. Με αυτόν τον τρόπο αφενός ήρθε στο φως το έργο αγνώστων ή λίγο γνωστών μελετητών και αφετέρου απεδόθη μερικώς το οφειλόμενο χρέος μεταγενέστερων αρχαιολόγων του τέλους του δέκατου ένατου και των αρχών του εικοστού αιώνα σε αυτούς. Χωρίς να μειώνεται η αξία των μεγάλων επιτευγμάτων όπως των ανασκαφών του Schliemann και του Evans, η διατριβή κατέδειξε ότι κατά την περίοδο πριν από την δεκαετία του 1870 διατυπώθηκαν θεωρίες που συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα. Ένα άλλο σπουδαίο και μακράς πνοής πρόγραμμα που ενισχύεται σταθερά είναι οι ενάλιες αρχαιολογικές έρευνες στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, που το Ελληνικό Ινστιτούτο Μελετών Αρχαίας και Μεσαιωνικής Αλεξανδρείας εξακολουθεί να διενεργεί, αρχής γενομένης το 1998. Με την οικονομική 7

στήριξη του Ιδρύματός μας πραγματοποιήθηκε η 24η αποστολή του που εστίασε στον υποθαλάσσιο χώρο της Άκρας Λοχιάδος και έφερε στο φως ελληνορωμαϊκά αρχιτεκτονικά μέλη που ανασύρθηκαν προς συντήρηση και μελέτη. Άξια μνείας είναι η συνδρομή μας και στην Πανεπιστημιακή Ανασκαφή στη θέση Παραβέλα του Άργους Ορεστικού του Νομού Καστοριάς. Στο πλαίσιο του ανασκαφικού και παράλληλα εθνοαρχαιολογικού αυτού προγράμματος φωτογραφήθηκαν κινητά ευρήματα, όπως νομίσματα και κοσμήματα, και διεξήχθη ανοικτή συζήτηση με αφορμή τον εορτασμό των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της περιοχής. Εκδηλώσεις μνήμης πραγματοποίησε με τη βοήθειά μας και το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» για την εκατοστή επέτειο από τους Βαλκανικούς Πολέμους και την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Στην ιστορική έκθεση «Βαλκανικοί Πόλεμοι 1912-1913: η αυγή του ελληνικού 20ου αιώνα» που παρουσιάστηκε στο Μουσείο Μπενάκη (12 Δεκεμβρίου 2012-10 Μαρτίου 2013) ανασυντέθηκαν τα δραματικά γεγονότα εκείνης της περιόδου και αναδείχτηκε η συμβολή τους στη διαμόρφωση της πραγματικότητας του ελληνικού 20ου αιώνα. Την ίδια εποχή και πιο συγκρεκριμένα το 1910 ιδρύθηκε ο Σύλλογος Κυριών Καλαμάτας όπου προήδρευσε μέχρι το 1923 η Ευσταθία Κωστοπούλου, σύζυγος του Ιωάννου Φ. Κωστόπουλου, εις μνήμην του οποίου συνεστήθη το Ίδρυμά μας. Εκείνα αλλά και τα μετέπειτα δύσκολα χρόνια ήταν σημαντική η ανιδιοτελής, εθελοντική δράση των Κυριών του Συλλόγου που συνεχίζει μέχρι σήμερα να προάγει το έργο της προσφοράς. Το βιβλίο - λεύκωμα «Ένας αιώνας προσφοράς του Συλλόγου Κυριών Καλαμάτας (1910-2010)» που εκδόθηκε με δωρεά του Ιδρύματός μας αναφέρεται στις προσπάθειές τους να στηρίξουν τους συνανθρώπους τους εδώ και έναν αιώνα, από τους Βαλκανικούς Πολέμους, τη Μικρασιατική Καταστροφή, την Κατοχή του 40 έως και τις ημέρες μας. Παράλληλα, ενισχύσαμε εγχειρήματα που βρίσκονταν στο στάδιο της προετοιμασίας και αναμένεται η ολοκλήρωσή τους, όπως η ελληνική έκδοση του καταλόγου της εκθέσεως Au royaume d Alexandre le Grand. La Macédoine antique που πραγματοποιήθηκε στο Λούβρο (Οκτώβριος 2011 - Ιανουάριος 2012). Ο κατάλογος, αναθεωρημένος και εμπλουτισμένος, θα περιλαμβάνει εισαγωγικά κείμενα και λήμματα πλειάδος επιστημόνων, Ελλήνων και ξένων, που θα συνοδεύονται από φωτογραφίες έργων, μνημείων και ευρημάτων, προερχόμενες από τον ελλαδικό χώρο και τα μουσεία της Ελλάδος, αλλά και από μουσεία του εξωτερικού. Το Ίδρυμά μας, επίσης, συνδιοργανώνει με την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών ημερίδα υπό τον τίτλο «Φόρος τιμής στον Carl και την Elizabeth Blegen. Μνήμη της οδού Πλουτάρχου 9». Στόχος της ημερίδας θα είναι να παρουσιάσει λιγότερο γνωστές πτυχές της ζωής και των επιστημονικών ενδιαφερόντων του ζεύγους Blegen στην Ελλάδα, καθώς και να αναδείξει το μέγεθος της συμβολής του Carl Blegen στην προϊστορική αρχαιολογία, από τις πρώτες ανασκαφές του στην Κορινθία μέχρι την επανέναρξη των ανασκαφών του 8

Schliemann στην Τροία και τελικά την ανακάλυψη του ανακτόρου του Νέστορα στην Πύλο τις δεκαετίες του 1950 και 1960. Το Ίδρυμα έχει ένα πρόσθετο ενδιαφέρον για την ημερίδα αυτή εκ του γεγονότος ότι η οικία Blegen στην οδό Πλουτάρχου 9 αποτελεί σήμερα την έδρα του. Κοινωνική Προσφορά Παρεμβάσεις, περιορισμένες βέβαια αριθμητικά αλλά αξιόλογες ως προς τη στόχευση και το αποτέλεσμα, πραγματοποιήθηκαν από το Ίδρυμα και το 2012 στον τομέα της κοινωνικής προσφοράς. Εστιάσαμε κυρίως στις ανάγκες των παιδιών που η καθημερινότητά τους επηρεάζεται σημαντικά από την κρίση, αλλά και σε άλλες ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Το Ίδρυμα Ευσταθίας Ι. Κωστοπούλου παραμένει το αντιπροσωπευτικότερο δείγμα της προσφοράς μας. Από την έναρξη λειτουργίας του Πρότυπου Βρεφονηπιακού Σταθμού του «Το Περιβόλι της Γιαγιάς» το 1993 στην Καλαμάτα μέχρι και σήμερα, αποτελεί ασφαλές καταφύγιο και προσφέρει ποιοτική βιωματική εκπαίδευση σε παιδιά προσχολικής ηλικίας που προέρχονται από οικογένειες με πολύ χαμηλά εισοδήματα και ψυχοκοινωνικά προβλήματα που, ιδιαίτερα σήμερα, έχουν ενταθεί. Μέσω του παιδοκεντρικού τρόπου διδασκαλίας που εφαρμόζεται τα παιδιά μαθαίνουν να είναι δημιουργικά, ανεξάρτητα και αυτόνομα, να αξιοποιούν τα ταλέντα τους, να ικανοποιούν τις επιθυμίες τους, να έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και κριτική σκέψη, να εκφράζουν τα συναισθήματά τους, να αναπτύσσουν την άμιλλα και να συμμετέχουν ενεργά στην κοινότητα στην οποία ζουν. Παράλληλα, το 2012 έγιναν προσπάθειες ενδυναμώσεως των σχέσεων και των συνεργασιών του σταθμού με φορείς της πόλεως σε επίπεδο παροχής κοινωνικών υπηρεσιών όπως η Πρόνοια, το Κοινωνικό Παντοπωλείο, το Κοινωνικό Ιατρείο, το Γραφείο Χωριών SOS, το Κέντρο Ημέρας για παιδιά με αυτισμό, το Νοσοκομείο Καλαμάτας, ο ΟΑΕΔ, το Κέντρο Εκπαίδευσης Κοινωνικής Υποστήριξης και Κατάρτισης Ατόμων με Αναπηρίες (ΚΕΚΥΚΑμεΑ), με σκοπό την παραπομπή των οικογενειών σε αυτούς για ακόμη περισσότερη βοήθεια. Με πρωτοβουλία μάλιστα του σταθμού οργανώθηκε συνάντηση των ως άνω κοινωνικών φορέων στον χώρο του. Επιπλέον σημαντικό κοινωνικό έργο επιτελεί και η Εταιρεία Κοινωνικής και Περιβαλλοντικής Δράσης «Ηλιοτρόπιο» που με τη συνδρομή του Ιδρύματός μας υλοποίησε άλλο ένα ειδικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά με αναπηρίες με τίτλο «Ο φίλος μου θέλει να είναι μαζί μου αλλά δεν μπορεί» - Αναπηρία και Απομόνωση. Το πρόγραμμα συνετέλεσε στην αποφυγή του αποκλεισμού των παιδιών και νέων με αναπηρίες από το περιβάλλον, στην αναγνώριση του αναφαίρετου δικαιώματος που έχουν να γνωρίσουν και να αγαπήσουν τη φύση και, εν τέλει, στην εξάλειψη των προκαταλήψεων και την καλλιέργεια πνεύματος σεβασμού απέναντι στη διαφορετικότητα. Αναγνωρίζοντας εξάλλου το δικαίωμα στην εργασία, τη σπουδαιότητα της επαγγελματικής 9

αποκαταστάσεως και της επιμορφώσεως ατόμων με προβλήματα οράσεως, το Ίδρυμα στήριξε το σωματείο «Φάρος Τυφλών της Ελλάδος» που έχει δημιουργήσει την Μονάδα Κατεργασίας Μεταλλικών Εξαρτημάτων. Με τη δωρεά μας συμβάλλαμε στην ολοκλήρωση της γραμμής παραγωγής της Μονάδας και στη συνεπακόλουθη διατήρηση θέσεων εργασίας και τη βιωσιμότητα των εργαστηρίων του σωματείου. Τέχνες Σε πείσμα των καιρών και με συνεπή στάση απένταντι σε έναν εκ των βασικών σκοπών λειτουργίας του, το Ίδρυμα τάχθηκε για μια ακόμη φορά στο πλευρό των τεχνών και των δημιουργών που πλήττονται σοβαρά από την οικονομική κρίση. Η έκθεση «Ο Edward Lear και τα Ιόνια Nησιά» που παρουσιάστηκε το καλοκαίρι 2012 στο Μουσείο Ασιατικής Τέχνης Κέρκυρας πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία των Ιδρυμάτων Α.Γ. Λεβέντη και Μποδοσάκη. Το σημαντικό αυτό εγχείρημα απότισε φόρο τιμής στον βικτωριανό καλλιτέχνη, σκιτσογράφο και ποιητή Edward Lear (1812-1888) που με ζήλο και αγάπη περιηγήθηκε πεζός τα Ιόνια Νησιά, αλλά και ολόκληρη την Ελλάδα και άλλες χώρες, κατά τα τέλη του 19ου αιώνα. Εκτέθηκαν ενενήντα περίπου τοπιογραφίες - σχέδια, χαρακτικά, ακουαρέλες, και ελαιογραφίες - που προέρχονταν από μουσεία και ιδιωτικές συλλογές της Ελλάδας και του εξωτερικού. Στο Μουσείο Μπενάκη παρουσιάστηκε ενδελεχώς στο ελληνικό κοινό το έργο του σπουδαίου έλληνα γλύπτη Κώστα Κουλεντιανού (1918-1995), που έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Γαλλία. Σε συνδιοργάνωση με την TepArtFoundry, η μεγάλη αναδρομική έκθεσή του στο Κτήριο της οδού Πειραιώς διήρκεσε από τον Σεπτέμβριο 2012 έως τον Ιανουάριο 2013. Στόχος της εκθέσεως ήταν η επανεκτίμηση του ρόλου που έπαιξε στην καλλιτεχνική δημιουργία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό ο σημαντικός αυτός γλύπτης. Παρουσιάστηκαν 120 έργα, αντιπροσωπευτικά όλων των περιόδων δημιουργίας του καλλιτέχνη, από τα πρώτα έργα της δεκαετίας του 1940, όταν ακόμα δούλευε σε πηλό, έως τα μνημειακά του έργα σε σίδερο των τελευταίων δεκαετιών. Μεταξύ αυτών παρουσιάστηκαν και έργα που ανήκουν στη Συλλογή Έργων Τέχνης της Alpha Bank και του Ιδρύματός μας που υποστήριξε οικονομικά το σημαντικό αυτό εγχείρημα. Επιτυχημένη αποδείχθηκε και η εξωστρέφεια της Ομάδας ΑΦΗ που μετά τη σημαντική επιτυχία της διπλής εκθέσεως «Άνω Κάτω, η ΑΦΗ στο Μουσείο Μπενάκη» έγινε γνωστή στο γερμανικό κοινό χάρη στην ποιοτική δουλειά των μελών της διοργανώνοντας με δωρεά του Ιδρύματός μας έκθεση στην Handwerksform Hannover με τίτλο afi.gr. Η συνεργασία αυτή απέδωσε καρπούς, καθώς η ομάδα ήλθε σε επαφή με γερμανούς καλλιτέχνες και με άλλους οργανισμούς και μουσεία στη Γερμανία και έθεσε τις βάσεις για συμμετοχές σε διεθνείς εκθέσεις και νέες συνεργασίες. Αξίζει ακόμη να σημειωθεί ότι με την υποστήριξή μας εκδόθηκε ο καλαίσθητος κατάλογος της εκθέσεως της φωτογράφου Κλεοπάτρας Χαρίτου με τίτλο «Τα Προσφυγικά της Λεωφόρου Αλεξάνδρας». 10

Τα γνωστά σε όλους μας Bauhaus κτηριακά σύνολα της δεκαετίας του 30, όπου τότε εγκαταστάθηκαν οι οικογένειες των προσφύγων και που απασχόλησαν πολύ την κοινή γνώμη και τον τύπο από τα τέλη της δεκαετίας του 90 και μετά, παρουσιάζονται σαν ανθρώπινα σώματα μέσα στα οποία η φωτογράφος, όπως η ίδια αναφέρει, ψηλάφησε τη μνήμη και, παρά την εγκατάλειψη και την παρακμή, συνάντησε, χρησιμοποιώντας επί πέντε χρόνια τα 200 κλειδιά διαμερισμάτων που είχε στη διάθεσή της, ενδείξεις ζωής. Μνήμες μοναδικές ξυπνά και το ντοκιμαντέρ «encardia, η πέτρα που χορεύει» που παρουσιάζει τη γλώσσα και την πλούσια μουσική και χορευτική παράδοση των Ελληνοφώνων της Κάτω Ιταλίας. Πιο συγκεκριμένα, η ταινία, που ενισχύθηκε από το Ίδρυμα, παρακολουθεί το ελληνικό μουσικό συγκρότημα encardia που εδώ και οκτώ χρόνια ταξιδεύει στα ελληνόφωνα χωριά και πόλεις της Νότιας Ιταλίας και έχει αναδείξει δύο βασικά στοιχεία του πολιτισμού που αναπτύχθηκε εκεί: τα «γκρίκο», ένα αρχαιοελληνικό γλωσσικό ιδίωμα με προσμίξεις ιταλικών λέξεων που ομιλείται μέχρι σήμερα στις περιοχές της Γκρετσία Σαλεντίνα και της Καλαβρίας κυρίως μέσα από τα τραγούδια και την ποίηση και την «ταραντέλλα πίτσικα», την παραλλαγή του γνωστού ιταλικού χορού που στην περιοχή απέκτησε μαγικοθρησκευτικές και θεραπευτικές διαστάσεις. Μας αποκαλύπτεται έτσι μια «άλλη Ελλάδα» που παραμένει ζωντανή μέσα από την ποίηση, τη μουσική και το χορό. Δημιουργικό Μουσικό Εργαστήρι για Παιδιά και Νέους που πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο 2012 στο πλαίσιο του αδιαμφισβήτητα πλέον επιτυχούς Φεστιβάλ Μουσικής Δωματίου Παξών είτε αυτόνομες όπως το Φεστιβάλ Σύγχρονου Χορού «Ένα μικρό βήμα» σε δημόσιους χώρους στην Κέρκυρα που όμως συνυφαίνεται με την καθημερινότητα του σύγχρονου αστικού τοπίου, καθώς αυτό λειτουργεί ως πλατφόρμα επικοινωνίας ιδεών, ως πηγή για άντληση ερεθισμάτων καλλιτεχνικής δημιουργίας και, εν τέλει, ως σκηνή-τόπος συναντήσεως για χορευτές και πολίτες/θεατές. Συνοψίζοντας, παρόλες τις δυσκολίες, τις προκλήσεις και τις οριακές καταστάσεις που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν σε όλα τα πεδία στοχεύσεώς μας φορείς με αναγνωρισμένο έργο, όπως η Ορχήστα των Χρωμάτων που το 2012 λειτούργησε βάσει σχεδίου διασώσεως και χάρη στην οικονομική στήριξη του ιδιωτικού τομέα, συμπεριλαμβανομένου και του Ιδρύματός μας, αλλά και νεόκοποι φορείς με καινοτόμες προτάσεις, υλοποιήθηκαν πολύ αξιόλογες δράσεις και προγράμματα, συγχροτισμένα με τις ιδιαιτερότητες της εποχής, αλλά ποιοτικά και αποτελεσματικά. Τέλος, το Ίδρυμα συνέδραμε νέες προσπάθειες είτε ενσωματωμένες σε καθιερωμένα προγράμματα όπως το Δεύτερο 11

Έκθεση επί του Απολογισμού της Χρήσεως 2012 Κατά το 2012 το Ίδρυμα διέθεσε το 54% των εσόδων του για την εκτέλεση των σκοπών του και το 46% για τις επενδύσεις διαθεσίμων και παγίων με σκοπό την ενίσχυση της περιουσίας του. Το 2012 ενισχύθηκαν: Εκπαίδευση-Σπουδές ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ για την χορήγηση δύο υποτροφιών σε μαθητές του Δευτεροβάθμιου Σχολείου ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΙΔΡΥΜΑ FULBRIGHT) για την χορήγηση υποτροφιών σε Έλληνες πολίτες για σπουδές ή διεξαγωγή έρευνας στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΕΣΧΗ ΒΙΒΛΙΟΥ για την ίδρυση και τον εμπλουτισμό Δανειστικών Βιβλιοθηκών ελεύθερου διαβάσματος ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ (ΕΛΙΑΜΕΠ) για τη συνέχιση στηρίξεως της ερευνητικής έδρας «Σταύρος Κωστόπουλος» ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΟΥ ΜΥΝΣΤΕΡ Β. ΡΗΝΑΝΙΑΣ - ΒΕΣΤΦΑΛΙΑΣ, ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ για την αμοιβή του ωρομίσθιου λέκτορα των Νέων Ελληνικών του Ινστιτούτου. Έρευνα-Επιστήμες ΑΡΧΕΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ (ΑΣΚΙ) για την καταλογογράφηση, ψηφιοποίηση και προβολή των αρχείων των Μιχάλη και Λεωνίδα Κύρκου ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΩΝ για την πραγματοποίηση του 37ου Πανελληνίου Συνεδρίου της Ενώσεως (Δημοτικό Θέατρο Αργοστολίου, 6-9.9.2012) ΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ ΤΗΣ ΑΚΡΟΠΟΛΕΩΣ για την εκτύπωση αρχαιολογικών και εκπαιδευτικών οδηγών και εντύπων σχετικά με την αρχαιολογία και την αρχαία τοπογραφία των Αθηνών ΙΔΡΥΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ Φ. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ / ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ για τη συνδιοργάνωση επιστημονικής ημερίδος με τίτλο «Φόρος τιμής στον Carl και την Elizabeth Blegen. Μνήμη της οδού Πλουτάρχου 9» (Αθήνα, Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών, Cotsen Hall, 31.5.2013) ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ για την ηλεκτρονική έκδοση των Πρακτικών της επιστημονικής συναντήσεως με τίτλο «Στην Αθήνα του 19ου αιώνα. Πόλη- Αρχαιολογία-Νομισματική» και για την έκδοση του ερευνητικού έργου με τίτλο «Τα Βυζαντινά Μολυβδόβουλλα του Νομισματικού Μουσείου» ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΚΑΡΑΔΗΜΑΣ για την έκδοση της διδακτορικής διατριβής του με τίτλο «Ιστορία της Αιγαιακής Αρχαιολογίας. Από την Αναγέννηση μέχρι και το έτος 1875». Κοινωνική Προσφορά ΗΛΙΟΤΡΟΠΙΟ, ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ για την πραγματοποίηση του ειδικού εκπαιδευτικού προγράμματος για παιδιά με αναπηρίες με τίτλο «Ο φίλος μου θέλει να είναι μαζί μου αλλά δεν μπορεί» - Αναπηρία και Απομόνωση 12

ΙΔΡΥΜΑ ΕΥΣΤΑΘΙΑΣ Ι. ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ για τη λειτουργία του Βρεφονηπιακού Σταθμού «Το Περιβόλι της Γιαγιάς» ΜΟΥΣΕΙΟ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ - ΚΕΝΤΡΟ ΓΑΙΑ για την ενίσχυση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του Μουσείου ΜΠΕΝΑΚΕΙΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΗΦΙΣΙΑΣ για τον εμπλουτισμό της δανειστικής του βιβλιοθήκης ΦΑΡΟΣ ΤΥΦΛΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ για την αγορά δύο καλουπιών της Μονάδος Κατεργασίας Μεταλλικών Εξαρτημάτων. Πολιτιστική Κληρονομιά- Παράδοση ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΩΝ «ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ» για την πραγματοποίηση της εκθέσεως «Βαλκανικοί Πόλεμοι 1912-1913: η αυγή του ελληνικού 20ου αιώνα» (Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη, 12.12.2012-10.03.2013) καθώς και παράλληλων εκδηλώσεων με αφορμή την επέτειο των εκατό χρόνων από τους Βαλκανικούς Πολέμους και την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕΛΕΤΩΝ ΑΡΧΑΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ για τη συνέχιση των ενάλιων αρχαιολογικών ερευνών στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΡΙΓΚΗΠΟΝΝΗΣΩΝ για την ενίσχυση του έργου της ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ, ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ για τη διενέργεια του ανασκαφικού και παράλληλου εθνοαρχαιολογικού προγράμματος στη θέση Παραβέλα του Άργους Ορεστικού του Νομού Καστοριάς ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ ΝΕΑΝΙΔΩΝ - Σ.Ε.Ν. για τη δημιουργία ιστοσελίδος του Συλλόγου ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΥΡΙΩΝ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ για την έκδοση του επετειακού λευκώματος με τίτλο «Ένας αιώνας προσφοράς του Συλλόγου Κυριών Καλαμάτας (1910-2010)» ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΦΙΛΩΝ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΛΑΪΚΩΝ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΦΟΙΒΟΥ ΑΝΩΓΕΙΑΝΑΚΗ για την έκδοση εκπαιδευτικού οδηγού για νέους για τα λαϊκά μουσικά όργανα και για το Μουσείο Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων TΑΜΕΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΕΩΝ (ΤΑΠ) για την ελληνική έκδοση του συνοδευτικού καταλόγου της εκθέσεως με τίτλο Au royaume d Alexandre le Grand. La Macédoine antique ΑΝΔΡΕΑΣ ΝΤΑΡΛΑΣ για τη συνέχιση των ανασκαφικών εργασιών στα παλαιολιθικά σπήλαια Μελιτζιά και Κολομίνιτσα Μάνης. Τέχνες ΕΚΘΕΣΗ «Ο EDWARD LEAR & ΤΑ ΙΟΝΙΑ ΝΗΣΙΑ», συμπαραγωγή με Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη και Ίδρυμα Μποδοσάκη (Μουσείο Ασιατικής Τέχνης Κέρκυρας, 25.5-31.8.2012) ΙΔΡΥΜΑ ΘΡΑΚΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ για την πραγματοποίηση διαδραστικού εικαστικού εργαστηρίου ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ για την πραγματοποίηση αναδρομικής εκθέσεως 13

«Κώστας Κουλεντιανός. Ο τελευταίος ακροβάτης του μοντερνισμού» (Κτήριο Οδού Πειραιώς, 28.9.2012-13.1.2013) OSCS ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΕΓΕΡΣΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ για την πραγματοποίηση του φεστιβάλ σύγχρονου χορού σε αστικό τοπίο «Ένα Μικρό Βήμα» (Κέρκυρα, 6-12.8.2012) PAXOS FESTIVAL TRUST για την πραγματοποίηση του Δεύτερου Εργαστηρίου Μουσικής Σύνθεσης για Παιδιά και Νέους στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Μουσικής Δωματίου Παξών (Σχολικό Κέντρο Παξών, Μπογδανάτικα, 11-15.9.2012) POULIDIS PRODUCTIONS για την παραγωγή της ταινίας ντοκιμαντέρ «encardia, η πέτρα που χορεύει» ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΟΡΧΗΣΤΡΑΣ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ για τη λειτουργία της Ορχήστρας ΑΝΔΡΕΑΣ - ΦΟΙΒΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ για την ολοκλήρωση των μουσικών του σπουδών στο πρόγραμμα Bachelor of Classical Piano Performance του Boyer College of Music and Dance του Πανεπιστημίου Temple στη Φιλαδέλφεια ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΑΝΟΠΟΥΛΟΣ (JONNEK JONNEKSSON) για την έκδοση φωτογραφικού λευκώματος με θέμα τη σύγχρονη ελληνική καθημερινότητα ΙΟΝΙΑΝ - ΗΛΙΑΣ ΚΑΝΤΕΣΑ για τη συνέχιση των μουσικών του σπουδών στην Ακαδημία Μουσικών Σπουδών του Wurzburg ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ για την παρουσίαση εκθέσεως της Ομάδας Καλλιτεχνών ΑΦΗ με τίτλο afi.gr, Kunst-Handwerk aus Griechenland (Handwerksform Hannover, Γερμανία, 17.3-14.4.2012) ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ ΧΑΡΙΤΟΥ για την έκδοση καταλόγου, συνοδευτικού εκθέσεως φωτογραφίας με θέμα «Τα Προσφυγικά της Λ. Αλεξάνδρας» (Μουσείο Μπενάκη, Κτήριο Οδού Πειραιώς, 6.4-6.5-2012). 14

Ισολογισμός της 31.12.2012 (Ποσά σε Ευρώ χωρίς δεκαδικά ψηφία) Ενεργητικό ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ Καταθέσεις στην Alpha Βank 178.030 Tαμείο 372 178.402 ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΕ ΧΡΕΟΓΡΑΦΑ Μετοχές εταιριών εισηγμένων στο Χρηματιστήριο 6.620.000 Αpha Bank Α.Ε. 50.091.763 375.000 Εθνικής Τραπέζης 3.133.680 102.040 EFG Eurobank Ergasias 1.349.257 25.000 Τραπέζης της Ελλάδος 527.647 230.000 ΟΤΕ 4.142.071 142.000 ΔΕΗ 1.793.112 250.000 S & B Βιομ. Ορυκτών Α.Ε. 1.520.153 215.000 Τσιμέντων Τιτάν Α.Ε. 3.509.587 146.000 COCA COLA E.E.E. 2.023.712 164.000 MOTOR OIL 2.453.487 405.000 ΕΛΛΑΚΤΩΡ Α.Ε. 2.828.299 73.372.768 Τίτλοι Ελληνικού Δημοσίου - Ξένων Κρατών 1) Ομόλογα εκδόσεως E.F.S.F. 1.394.240 2) Ομόλογα Ελληνικού Δημοσίου 2.927.925 3) Ομόλογα Alpha Credit Group 9.407.254 4) Ομόλογα ΕΙΒ Λουξεμβ. 2.999.194 16.728.613 90.101.381 Προθεσμιακή κατάθεση 750.000 ΠΑΓΙΑ Κτήρια - εγκαταστάσεις κτηρίων 2.560.000 Έργα τέχνης 1) Εκ κληρονομίας 104.768 2) Εκ δωρητών 201.451 306.219 Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός 227.182 Μείον: Αποσβέσεις 177.326 49.856 Έξοδα αναδιοργανώσεως 49.180 Μείον: Αποσβέσεις 35.474 13.706 ΣΥΜΜ. ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ 1.500 Πελάτες - Χρεώστες διάφοροι 21.420 ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 93.982.484 Παθητικό Κεφάλαιο Ιδρύματος 93.973.056 Υποχρεώσεις 9.428 ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ 93.982.484 15

Aπολογισμός Οικονομικού έτους 2012 (Ποσά σε Ευρώ χωρίς δεκαδικά ψηφία) ΕΙΣΠΡAΞΕΙΣ (ΕΣΟΔΑ) ΤΑΚΤΙΚΑ ΕΣΟΔΑ Πρόσοδοι από μερίσματα μετοχών 61.762 Τοκομερίδια ομολόγων 724.780 Υπεραξία χρεογράφων (discount) 86.504 Τόκοι καταθέσεων 9.796 ΕΚΤΑΚΤΑ ΕΣΟΔΑ Έσοδα από δωρεές 65.135 Από πωλήσεις Βιβλίων 904 Λοιπά έσοδα 111 882.842 66.150 Υπόλοιπο προηγούμενης διαχειρίσεως 42.687 ΣΥΝΟΛΟ ΕΣΟΔΩΝ 991.679 Ρευστοποιήσεις επενδύσεων 12.821.669 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΕΣΟΔΩΝ 13.813.348 ΠΛΗΡΩΜΕΣ (ΕΞΟΔΑ) ΕΚΤΕΛΕΣΕΩΣ ΣΚΟΠΟΥ Δαπάνες εκτελέσεως σκοπού 317.000 ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Χρεογράφων - Βάσει προϋπολ. 270.430 Παγίων 69 270.499 ΤΑΚΤΙΚΑ ΕΞΟΔΑ Αμοιβές και έξοδα προσωπικού 172.261 Γενικά έξοδα 53.579 225.840 ΕΚΤΑΚΤΑ ΕΞΟΔΑ Ζημίες ανταλλαγής ομολόγων 7.192.933 Υπόλοιπο παρούσης διαχ. 178.402 ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΟΔΩΝ 8.184.674 Επανεπενδ. χρεογράφων 5.628.674 ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΟΔΩΝ 13.813.348 16

IΔPYMA IΩANNOY Φ. KΩΣTOΠOYΛOY Πλουτάρχου 9, Aθήναι 106 75, Tηλ.: +30 210 729 3503, Fax: +30 210 729 3508 e-mail: info@costopoulosfoundation.org, http://www.costopoulosfoundation.org