biblecentre.org Σκιές της Εκκλησίας: Ασενέθ Michael Hardt
Σκιές της Εκκλησίας: Ασενέθ Γένεσις 41:45-54, 47:11 English version Στην Ασενέθ βρίσκουμε μια δροσερή εικόνα της εκκλησίας στην Παλαιά Διαθήκη, διαφορετική απ αυτήν της Εύας και άλλων που γνωρίσαμε ήδη. Η περίοδος Ο ακριβής χρόνος που εμφανίζεται στη σκηνή η Ασενέθ, έχει μεγάλο ενδιαφέρον για πολλούς λόγους. Προτού αναφερθεί τ όνομά της, διαβάζουμε ότι ο Ιωσήφ καλείται έξω απ τη φυλακή για να ερμηνεύσει τα όνειρα του Φαραώ. Συγκλονισμένος με την ερμηνεία αυτή ο Φαραώ μπορεί μονάχα να πεί: δυνάμεθα να εύρωμεν καθώς τούτον, άνθρωπον εις τον οποίον υπάρχει το πνεύμα του Θεού ; (Γεν. 41:38). Ετσι αποφασίζει να δώσει στον Ιωσήφ την υψηλότερη θέση μετά απ τον εαυτό του (εδ. 39, 40). Σύντομα δίδεται στον Ιωσήφ η Ασενέθ (1) μετά τα παθήματά του και (2) μετά την εξύψωσή του. Ομοια, σχηματίστηκε και η Εκκλησία μετά τα παθήματα του Χριστού και την εξύψωσή Του (Εφεσ. 4:8). Τι συμβαίνει όμως με την οικογένεια του Ιωσήφ και τα αδέλφια του που τον είχαν πουλήσει; Οταν δόθηκε η Ασενέθ στον Ιωσήφ, αυτοί δεν γνώριζαν τίποτα σχετικά με την εξύψωσή του. Απ ό,τι αυτοί γνώριζαν, ήταν ακόμα ενας δούλος που είχε πουληθεί στους εθνικούς. Πάλι εδώ έχουμε μια θαυμάσια αποτύπωση του Κυρίου μας που δέχτηκε την νύμφη Του ενώ εξακολουθούσε να είναι απερριμένος από τον επίγειο λαό Του. Ας σημειώσουμε επίσης τα λόγια του Φαραώ προς τον Ιωσήφ: Ιδού, σε κατέστησα εφ όλης της γής Αιγύπτου (εδ. 41). Δεν επαναλαμβάνονται μήπως μ εναν θαυμαστό τρόπο στα γραπτά του Παύλου προς τους Εφεσίους κεφ. 1, όπου σημειώνει ότι ο Θεός φανερώνοντας μια θαυμαστή δύναμη ανέστησε τον Χριστό από τους νεκρούς και τον κάθισε στα δεξιά Του, πάνω από κάθε αρχή και εξουσία, δύναμη και κυριότητα, και επί παντός ονόματος, όχι μόνο σ εκείνον τον αιώνα αλλά και στο μέλλον, και υπέταξε τα πάντα υπό τους πόδας Του, και Τον έκανε κεφαλή υπέρ άνω πάντων στην εκκλησία (Εφεσ. 1:20-22); Η Ασενέθ είναι η γυναίκα που του εδόθη στην εξύψωσή του. Το μονοπάτι του Ιωσήφ για την Αίγυπτο όπου και απέκτησε τη σύζυγό του, ήταν ένα μονοπάτι γεμάτο από παθήματα, όμως σε κανένα απ αυτά τα παθήματα δεν ενεπλάκη η Ασενέθ. Για εκείνην, η ένωσή της με τον Ιωσήφ σημαίνει μόνο χαρά και δόξα. Ομοίως και η Εκκλησία δεν έχει να μοιραστεί τα παθήματα του Κυρίου που την οδήγησαν στην ένωσή της με το Χριστό. Είναι αλήθεια ότι η Εκκλησία μοιράζεται την απόρριψη του Χριστού, όμως στα παθήματα του σταυρού όπου εξασφάλισε τη Νύμφη Του, Αυτός ήταν μόνος (Εφεσ. 5:25, Ματθ. 13:46). Ας κοιτάξουμε για μια στιγμή πώς ο Ιωσήφ ιππεύει την δεύτερη άμαξα, και εκήρυττον, έμπροσθεν αυτού, Γονατίσατε!. Αυτή είναι η κατάλληλη έκφραση. Γονατίσατε είναι η κατάλληλη εντολή προς όλη την ανθρωπότητα σήμερα, στους καιρούς μετά τα παθήματα του Χριστού, όπου του εχει δοθεί η Εκκλησία Του. Η αντίσταση των πολλών ν ακολουθήσουν αυτή την εντολή σήμερα δεν θα τους εμποδίσει στο τέλος, να κλείνουν το γόνυ σ Αυτόν (Φιλιπ. 2:9, 10). Το όνομα www.biblecentre.org 2
Η αλλαγή του ονόματος στον Ιωσήφ δηλώνει ότι έλαβε έναν εξαιρετικά ιδιαίτερο χαρακτήρα σ αυτή την περίοδο της ζωής του: Και ονόμασε ο Φαραώ τον Ιωσήφ Ζαφνάθ πανεάχ, και έδωκεν εις αυτόν δια γυναίκα Ασενέθ, την θυγατέρα του Ποτιφερά ιερέως της Ων (εδ. 45). Οι δύο εναλλακτικές ερμηνείες αυτού του ονόματος σχετίζονται ιδιαίτερα με τον χαρακτήρα του Κυρίου κατά την περίοδο της Εκκλησίας. Η Εβραϊκή ερμηνεία - ο Αποκαλύπτων μυστικά παρουσιάζει Αυτόν ως τον Μόνο που μας αποκάλυψε τα μυστήρια που κανένας άλλος δεν γνώριζε πριν την περίοδο της Εκκλησίας. Μόνο αν σκεφτούμε τα μυστικά της αγάπης του Πατρός και του ονόματός Του που μας αποκαλύφτηκαν και αναγγέλθηκαν (Ιωαν. 17:6, 26). Η Χριστιανική περίοδος είναι η περίοδος όπου το μυστήριο της εκκλησίας και του Χριστού έγινε γνωστό (Εφεσ. 5:32, Ρωμ. 16:25, Κολοσ. 1:26, 27). Το μυστήριο του θελήματος του Θεού τώρα μας έχει αναγγελθεί για να συγκεφαλαιώσει τα πάντα εν τω Χριστώ (Εφεσ. 1:9, 10). Ακολουθώντας την Αιγυπτιακή ερμηνεία του ονόματος Ζαφνάθ πανεάχ, το μήνυμα που έχουμε δεν είναι λιγότερο επιβλητικό. Σωτήρας του κόσμου είναι ο τίτλος με τον οποίο παρουσιάζεται σήμερα στον κόσμο ο Κύριος Ιησούς μέσα από τα ευαγγέλια. Δεν είναι πλέον απλά ο Ιησούς που θα σώσει το λαό του απ τις αμαρτίες τους (Ματθ. 1:21), αλλά ο Σωτήρας ολόκληρου του κόσμου* (1 Ιωαν. 4:14 και Ιωαν. 4:42). Κατά τη διάρκεια της εκκλησιαστικής περιόδου (δηλαδή από την Πεντηκοστή μέχρι την Aρπαγή), ο Κύριος δεν παίρνει το χαρακτήρα του ως Κύριος ο Θεός ή ως Παντοδύναμος αλλά ως Σωτήρας του κόσμου και ως ο Αποκαλύπτων Μυστικά. Ασενέθ Η Ασενέθ μας παρουσιάζεται ως η κόρη του Ποτιφερά ιερέα της Ων (εδ. 45). Αυτή βρίσκεται σε μεγάλη αντίθεση με την Ρεβέκκα όταν ο Αβραάμ επέμενε ότι μόνο από τον οίκο του θα ήταν κατάλληλη μια γυναίκα νύμφη για τον Ισαάκ. Αυτό συνέβη γιατί η Ρεββέκα αποτυπώνει την Εκκλησία (εκ καλώ = καλώ έξω) δηλαδή αυτή που κλήθηκε έξω απ το περιβάλλον της για * Αυτή είναι η παγκόσμια διάσταση του έργου Του, και όχι παγκοσμιοποίηση. Η σωτηρία Του προσφέρεται σ ολόκληρο τον κόσμο, αλλά επωφελούνται αυτής μόνον οι πιστεύοντες (Ρωμ. 3:22). να ταξιδεύσει και να συναντήσει τον Ισαάκ στο τέλος του ταξιδιού της. Η Ασενέθ παρουσιάζει μια διαφορετική αλήθεια. Αυτή είναι οι Εθνικοί, οι ξένοι προς τις υποσχέσεις του Ισραήλ. Είναι μια εικόνα της Εκκλησίας σαν η νύμφη που ήρθε από τα έθνη και όχι αποκλειστικά από τον Ισραήλ. Επιπλέον, ο Φαραώ του έδωσε ως γυναίκα την Ασενέθ. Είναι αλήθεια ότι ο Κύριος εργάστηκε και υπέφερε για ν αποκτήσει τη νύμφη Του. Αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι η Εκκλησία δόθηκε σ Αυτόν από τον Πατέρα. Ετσι ο Κύριος προσευχήθηκε: Πατέρα Αγιε, φύλαξε αυτούς τους οποίους μου έδωσες και ακόμα: Πατέρα θέλω εκείνοι τους οποίους μου έδωσες να είναι εκεί όπου είμαι εγώ (Ιωαν. 17:6, 26). Είναι πολύ ελκυστικό να σκεφτόμαστε ότι η Εκκλησία αποτελείται από εκείνους που εδόθηκαν στον Κύριο σαν δώρο από το Θεό, τον Πατέρα Του. Το επόμενο εδάφιο (εδ. 46) αναφέρει ότι ο Ιωσήφ ήταν τριάντα χρονών όταν στάθηκε ενώπιον του Φαραώ. Κάποιοι έλαβαν αυτή τη χρονική στιγμή της ζωής του (μετά την αναφορά της Ασενέθ) για ν αποτυπώσουν το γεγονός ότι η Εκκλησία ήταν ήδη στη σκέψη του Κυρίου και στη σκέψη του Θεού προτού αρχίσει Εκείνος την δημόσια μαρτυρία του (στην ηλικία των 30), και προτού παραδοθεί γι αυτήν στο σταυρό. Είτε πρόκειται εδώ για μια τέτοια εικόνα είτε όχι, το αφήνουμε στην εκτίμηση των αναγνωστών μας το γεγονός φυσικά είναι αληθινό. Τα έτη της αφθονίας και τα έτη της πείνας www.biblecentre.org 3
Ηδη σημειώσαμε ότι η Ασενέθ παρουσιάστηκε στον Ιωσήφ μετά τα παθήματά του και την εξύψωσή του, και στην περίοδο κατά την οποία ήταν ξένος προς τους αδελφούς του. Το εδάφιο 47 μας φέρνει μια άλλη λεπτομέρεια μεγάλου ενδιαφέροντος όσον αφορά την χρονική περίοδο: Και εκαρποφόρησεν η γή πλουσιοπαρόχως εις τα επτά έτη της αφθονίας. Η περίοδος της Εκκλησίας αντιστοιχεί με τα έτη της αφθονίας στα οποία άνδρες και γυναίκες έχουν ευλογηθεί έτσι όπως ποτέ άλλος δεν έχει ευλογηθεί νωρίτερα (Εφεσ. 1:3). Εξω απ την εκκλησιαστική περίοδο, κανένας πιστός δεν έχει εξουσιοδοτηθεί να ισχυριστεί ότι αυτός ή αυτή ήταν εκλεγμένοι πρό καταβολής κόσμου ή ότι έγιναν αποδεκτοί εν τω ηγαπημένω. Ούτε ακόμα κι ο μεγαλύτερος άνθρωπος του Θεού, ούτε ακόμα κι ο Αδάμ στην αθωότητά του, θα μπορούσαν να ισχυριστούν ότι είναι ενωμένοι με τον Χριστό, ή ότι έχουν το Χριστό ως κεφαλή, ή ότι κατέχουν κάποιες από τις πολλές ευλογίες που ανήκουν μόνο στους Χριστιανούς. Εχοντας μιλήσει γι αυτά το ερώτημα που τίθεται είναι αν απολαμβάνουμε αυτά τα πλούτη ή αν ζούμε σαν ζητιάνοι στην περίοδο της αφθονίας. Κατά την περίοδο της αφθονίας η Ασενέθ γέννησε δύο υιούς, και διατυπώνεται κατηγορηματικά ότι αυτό συνέβη: πριν τα έτη της πείνας (εδ. 50). Η σειρά των γεγονότων είναι τέλεια προσαρμοσμένη για ν αποτυπώσει ότι η Εκκλησία και ο καιρός της καρπερότητάς της ανήκει στην περίοδο της αφθονίας πριν την περίοδο της θλίψης (Ματθ. 24:21, Αποκ. 3:10, Αποκ. 6-19). Τα ονόματα των δύο υιών (εδ. 51, 52) εκφράζουν κάτι που σημαίνει η Εκκλησία για τον Κύριο Ιησού. Μανασσής σημαίνει με έκανε να λησμονήσω και αποτυπώνει το γεγονός ότι, κατά τη περίοδο της οικονομίας της Εκκλησίας, ο Κύριος παραμέρισε τον Ισραήλ σαν να μην είχε καθόλου σχέσεις μαζί του ως ο εκλεκτός επίγειος λαός Του. Θα επανασυστήσει αυτή τη σχέση και θα τον οδηγήσει σε μετάνοια αφού αρπαχθεί η Εκκλησία για να είναι μαζί Του. Ετσι μόνο η σχέση του Ιωσήφ με την Ασενέθ περιγράφεται προτού οδηγήσει τους αδελφούς του σε μετάνοια. Εφραίμ σημαίνει διπλή καρποφορία πράγμα που μας μιλάει για το διπλό μερίδιο των υιών του Ιωσήφ που θα λάβουν εξ αιτίας του δικαιώματος της γέννησής τους (σαν πρωτότοκοι). Αυτός ο διπλός καρπός αποτυπώνει την ευημερία της παρούσας οικογένειας, την Εκκλησία που περιμένει την αποκατάσταση του Ισραήλ. Η γή Η τελευταία αναφορά που γίνεται σ αυτό το άρθρο σχετικά με την Ασενέθ είναι μια αρνητική αναφορά, μπορούμε να πούμε, γιατί μας δίνει οδηγίες για το τί δεν ειπώθηκε σχετικά μ αυτήν. Αμέσως με την έλευση των ετών της πείνας, τ αδέλφια του Ιωσήφ έρχονται στην Αίγυπτο, και τελικά αποκαθίστανται όταν ομολογούν την αμαρτία τους. Ετσι μετακινείται όλη η οικογένεια μαζί με τον πατέρα τους στην Αίγυπτο και δέχονται το καλλίτερο μερίδιο της γής: Και κατώκησεν ο Ιωσήφ τον πατέρα αυτού και τους αδελφούς αυτού, και έδωκεν εις αυτούς ιδιοκτησίαν εν τη γή της Αιγύπτου, εις το καλήτερον της γής, εν τη γή Ραμεσσή, καθώς προσέταξεν ο Φαραώ (Γεν. 47:11). Καμία αναφορά δεν έχουμε εδώ για την Ασενέθ. Γιατί; Ο λόγος είνα απλός. Ενώ τ αδέλφια του Ιωσήφ (και ο πατέρας τους) είναι μια εικόνα του έθνους του Ισραήλ που δέχεται πλούσια την επίγεια ευλογία υπό την βασιλεία του αληθινού Ιωσήφ, για την Ασενέθ δεν δίδεται τέτοια μερίδα, δηλαδή για την εκκλησία. Αυτή απολαμβάνει μια καλίτερη ενωμένη με τον Ιωσήφ που είναι η κεφαλή όλων των πραγμάτων. Στη χιλιετία, ο Ισραήλ θα απολαύσει ευλογίες στη γή, στη γή που έχει υποσχεθεί προς τους προγόνους του (Αβραάμ, Ισαάκ, και Ιακώβ ιδιαιτέρως). Ο ρόλος της Εκκλησίας αυτήν την περίοδο αποτυπώνεται πιο παραστατικά στην εικόνα της ουράνιας Ιερουσαλήμ στην Αποκάλυψη 21 που χωρίς αμφιβολία δικαιούται μια ξεχωριστή μελέτη. Είναι αρκετό να πούμε εδώ, ότι η Εκκλησία δεν είναι το επίγειο έθνος υπό την διακυβέρνηση του βασιλιά, αλλά η ουράνια νύμφη Εκείνου που την επιθυμεί για να μοιραστεί την εξύψωσή Του. Ας μη παζαρεύουμε αυτή την υψηλή κλήση και το προνόμιό μας για κάποια χαμηλότερα (για παράδειγμα, ανακατευόμενοι σε www.biblecentre.org 4
προσπάθειες βελτίωσης της κοινωνίας, να κάνουμε τη γή ένα καλίτερο μέρος κ.α.). Κάνοντας έτσι το μόνο που πετυχαίνουμε είναι να φανερώνουμε ότι δεν εκτιμούμε πραγματικά το στενό δεσμό και τη σχέση μας με τον αληθινό Ιωσήφ, ο Οποίος είναι ο Αποκαλύπτων μυστικά σε μας και ο Σωτήρας του κόσμου, προσφέροντας σωτηρία σε όσους πιστεύουν. Μετάφραση Λ. Π www.biblecentre.org 5