ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ Έτος:2012-2013 Σχολείο:3 ο ΓΕ.Λ Αγίων Αναργύρων Τάξη:ΤΕ1 Επιβλέποντες καθηγητές/τριες : Μέμμου Φραντζέσκα,Κωνσταντόπουλος Μεταξάς Ομάδα «ANONYMOUS» Μέλη της ομάδας : Παούρη Μίνα Παπάζογλου Γιώργος Στεργιούλα Κωνσταντίνα Σπυρόπουλος Νίκος Τσελέντης Γιώργος Χήρα Μαργαρίτα
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1)Ευχαριστίες 2)Περίληψη 3)Πολεμικές τέχνες Αρχαία Ελλάδα Πάλη Πυγμαχία Παγκράτιο Ενδυμασία Αθλητών Οι υπόλοιπες χώρες o Ταϊλάνδη Μούι Τάι o Ιαπωνία Σούμο Νινζούτσου (Νίντζα) o Κίνα Φου τζο Πάι Νύχι του Αετού Τάι Τσι Τσουάν Γου Τάνγκ 4)Βιβλιογραφία 5)Παράρτημα 2
ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Η ομάδα μας «ANONYMOUS» θα ήθελε να ευχαριστήσει την σχολή πολεμικών τεχνών Vteam Petridis και τον Muralha από την σχολή DNA για τον χρόνο που μας αφιέρωσαν και φυσικά τους καθηγητές που μας βοήθησαν, ήταν πάντα δίπλα μας και για την υπομονή που έδειξαν. Πιο συγκεκριμένα την καθηγήτρια Μέμμου Φρατζέσκα για την υπομονή που έδειξε και την πολύτιμη βοήθειά της σε σχέση με τις πληροφορίες που μας έδωσε, τον καθηγητή Κωνσταντόπουλο Μεταξά που ήταν πάντα δίπλα μας και τους καθηγητές Αβούρη Ευγενία, Μούσιου Ελένη,Ντουσάκη Νίκο για την καθοδήγηση που μας παρείχαν κυρίως στο θέμα της δόμησης των εργασιών. 3
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Οι πολεμικές τέχνες είναι μέθοδοι αυτοάμυνας επί του αντιπάλου με την βοήθεια του σώματος ή όπλων.επικράτησαν κυρίως στον Ελλαδικό χώρο καθώς και σε άλλες περιοχές όπως στην Νοτιοανατολική Ασία.Τα πιο δημοφιλή ελληνικά μαχητικά αθλήματα είναι το Παγκράτιο ή Πάμμαχον,η Πάλη και η Πυγμαχία.Σε σχέση με τις πολεμικές τέχνες που ευδοκίμησαν στο εξωτερικό γνωστά είναι τα Σούμο, Μούι Τάι, Νινζούτσου, κ.α..η ομάδα μας «ANONYMOUS» ασχολήθηκε κυρίως με τις πολεμικές τέχνες από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα και την ιστορική αλλά και τεχνική τους εξέλιξη. 4
ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Ένα από τα σημαντικότερα θέματα των αρχαίων Ελλήνων είναι η εκγύμναση του σώματος που είχε σκοπό το αποτέλεσμα της αρμονίας. Δε χωρούσε για τον Έλληνα η μονόπλευρη αντίληψη μιας ανθρώπινης οντότητας που είναι μονο πνευματική η μόνο γυμνασμένη. Η αρμονική σύζευξη αυτών των δυο ήταν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η γυμναστική ήταν για τους Αρχαίους το κυριότερο μέσο αγωγής των νέων και για αυτό υπήρχαν πάρα πολλά δημόσια γυμναστήρια. Έργο των παιδοτρίβων και γυμναστών ήταν «καλούς τε και ισχυρούς ποιείν τους ανθρώπους τα σώματα» (Πλάτων). 5
ΠΑΛΗ Η πάλη είναι ένα αρχαίο ολυμπιακό άθλημα στο οποίο δυο άνδρες πάλευαν και ο δυνατότερος στεφόταν νικητής. Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν το νικητή της πάλης σπουδαιότερο όλων αυτός είναι και ο λόγος που στο αρχαίο ολυμπιακό πένταθλο ο τελικός νικητής ήταν ο νικητής του 5ου σε σειρά αγωνίσματος της πάλης. Στις μέρες μας έχουμε την ελληνορωμαϊκή πάλη και την ελεύθερη πάλη. Η πάλη αποτελεί ένα όμορφο άθλημα που γυμνάζει τους νέους σωματικά και πνευματικά. Η Ελλάδα έχει μεγάλη παράδοση στο άθλημα με αρκετούς ολυμπιονίκες και πρωταθλητές κόσμου ή Ευρώπης. Στην ελληνορωμαϊκή πάλη απαγορεύεται ρητά το κράτημα του αντιπάλου κάτω από το γοφό, η τρικλοποδιές και η ενεργή χρησιμοποίηση των ποδιών στην εκτέλεση κάθε ενέργειας. Στην ελευθέρα πάλη αντίθετα επιτρέπεται το κράτημα του αντιπάλου από τα πόδια, η τρικλοποδιές και η ενεργή χρησιμοποίηση των ποδιών στην εκτέλεση κάθε ενέργειας. Να σημειωθεί οτι οι αθλητές αγωνίζονταν ανάλογα με τα κιλά και είχαν καθορισμένη ενδυμασία. Στο ολυμπιακό πρόγραμμα έχει εισαχθεί και η ελευθέρα πάλη με τέσσερις κατηγορίες κιλών(48-55-63-72). 6
Ο παλαιστής που κερδίζει δύο περιόδους ανακυρήσσεται νικητής του μάτς. Εφόσον μπορεί να ανακυρηχθεί νικητής μετά τις δύο περιόδους η τρίτη περίοδος καταργείται. Με την πτώση σταματά το μάτς χωρίς να ληφθεί υπόψη η περίοδος στην οποία πραγματοποιήθηκε. Σε περίπτωση ισοβαθμίας σε μια περίοδο ο νικητής θα καθοριστεί εξετάζοντας διαδοχικά την αξία των τεχνιτών βαθμών, ενώ αν υφίσταται ακόμα η ισοβαθμία ο πρώτος τεχνικός βαθμός καθορίζει τον νικητή. ΠΥΓΜΑΧΙΑ Αγώνισμα που επίσης θεωρείται από τα παλαιότερα, γνωστό ήδη στη μινωική αλλά και τη μυκηναϊκή εποχή. Η πυγμή αναφέρεται στον Όμηρο ως ένα από τα αγωνίσματα που έγιναν προς τιμήν του Πατρόκλου. Κατά τη μυθολογία την πυγμή εφεύρε ο Απόλλωνας, αλλά και ο Ηρακλής, ο Θησέας και άλλοι ήρωες. Προστάτης, ωστόσο, του αγωνίσματος θεωρείτο ο Απόλλωνας. Η πυγμή ως αγώνισμα στην Ολυμπία εισάγεται στην 23η Ολυμπιάδα (688 π.χ.), και για τους παίδες στην 41η (616 π.χ.). Οι αντίπαλοι αγωνίζονταν έως ότου ο ένας από τους δύο πέσει αναίσθητος ή παραδεχτεί την ήττα του. Και στη πυγμή, όπως και στην πάλη, τα ζεύγη των πυκτών καθορίζονταν με κλήρο. Σε παραστάσεις αγγείων που απεικονίζουν σκηνές πυγμαχίας φαίνεται ότι οι αντίπαλοι 7
στέκονταν αντιμέτωποι με το αριστερό πόδι μπροστά και λυγισμένο το δεξί. Τα χτυπήματα γίνονταν κυρίως στο κεφάλι και το πρόσωπο.δεν υπήρχε χρονικός περιορισμός στη διάρκεια του αγώνα, και οι αθλητές αγωνίζονταν μέχρις ότου ο ένας από τους δύο αθλητές αναγκαστεί να απαγορεύσει, να παραδεχτεί δηλαδή την ήττα του ή να πέσει αναίσθητος. Οι αθλητές κατά τη διεξαγωγή του αγωνίσματος φορούσαν στα χέρια τους ιμάντες, οι οποίοι μάλιστα ήταν γνωστοί ήδη στη μυκηναϊκή εποχή. Ο Όμηρος, μάλιστα, μας δίνει λεπτομερή περιγραφή των ιμάντων που φορούσαν οι πύκτες: ήταν λουρίδες από λεπτό δέρμα βοδιού, τις οποίες τύλιγαν στα χέρια τους. Αργότερα, στη πρώτη φάλαγγα των δαχτύλων πρόσθεσαν λουρίδες από σκληρό δέρμα και στο εσωτερικό έβαζαν μαλλί. Από τον 4ο αι. π.χ. και ως τα τέλη του 2ου αι. μ.χ. οι πύκτες αντί να δένουν τους ιμάντες, φορούσαν ένα είδος γαντιού από έτοιμους περιτυλιγμένους ιμάντες. Τέλος, στα ρωμαϊκά χρόνια οι πυγμάχοι χρησιμοποιούσαν ένα πυγμαχικό γάντι ενισχυμένο με σίδερο και μολύβι. Από τους ονομαστότερους πυγμάχους της αρχαιότητας ήταν ο Διαγόρας ο Ρόδιος, πατέρας της Καλλιπάτειρας. ΠΑΓΚΡΑΤΙΟ Το Παγκράτιον ήταν ένα αγώνισμα των αρχαίων Ελλήνων, ένας συνδυασμός πάλης και πυγμαχίας χωρίς ιμάντες. Η ονομασία προέρχεται από τις λέξεις παν + κρατείν, δηλαδή νικητής γινόταν αυτός που "κατέχει την κυρίαρχη δύναμη" ή αυτός που "κυριαρχεί απόλυτα", ενώ οι αθλητές ονομάζονταν παγκρατιαστές. 8
Το άθλημα αυτό, που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί και πολεμική τέχνη, εισήχθη στους Ολυμπιακούς Αγώνες το 648 π.χ. στην 33η Ολυμπιάδα. Ήταν θεαματικό, δημοφιλές και επικίνδυνο, αφού είχε ως αποτέλεσμα πολλές φορές ως και το θάνατο του ενός των αντιπάλων. Οι αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες μετά το 200 π.χ. εισήγαγαν κι έναν λιγότερο βίαιο διαγωνισμό "Παγκρατίου παίδων" για τα νέα αγόρια. Το Παγκράτιο συνδύαζε το χτύπημα και την αρπαγή (λαβή) και ήταν αγώνας, που κερδιζόταν με την υποβολή του αντιπάλου. Ένας αγωνιζόμενος θα μπορούσε να επισημάνει την υποβολή του με ανάταση του χεριού ή ενός δακτύλου του, αλλά μερικές φορές η μόνη μορφή υποβολής ήταν ο θάνατος ενός από τους αγωνιζόμενους. Υπήρχαν δύο είδη παγκρατίου: Το ένα διεξαγόταν σε όρθια στάση και ήταν λιγότερο επικίνδυνο, ονομαζόταν δε "Άνω ή ορθοστάνδην παγκράτιο". Στο άλλο συνεχιζόταν ο αγώνας και μετά την πτώση ενός από τους αντιπάλους, ο οποίος κατόπιν τούτου ήταν ευάλωτος σε κτυπήματα του αντιπάλου. Το είδος αυτό ονομαζόταν "Κάτω παγκράτιο". 9
Το Παγκράτιον ήταν υπόθεση των βαρύτερων και πιο δυνατών αθλητών. Στην πραγματικότητα υπήρχαν μόνο τρεις κανόνες: οι αγωνιζόμενοι δεν είχαν το δικαίωμα να βγάλουν ο ένας τα μάτια του άλλου, να δαγκώσουν ο ένας τον άλλον ή να τον χτυπήσουν στην περιοχή των όρχεων. ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΑΘΛΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ Οι αρχαίοι Έλληνες αγωνίζονταν γυμνοί. Για αυτούς το γυμνό σώμα δεν ήταν ντροπή γιαί το έντυνε η αρετή και η ανδρεία. Τα σώματα τους έδειχναν την προσπάθεια και την προπόνηση που είχαν κάνει.στην Αρχαία Ελλάδα ντροπή θεωρούνταν το αγύναστο σώμα επειδή έδειχνε άνθρωπο χωρίς μόρφωση.το καλύτερο σώμα ήταν του πενταθλητή,δηλαδή με μακριά πόδια,ευλίγιστη μέση και ψηλό κορμό. 10
ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ Ταϊλάνδη Μούι Τάι Ίσως το πιο σκληρό (στην πραγματική, γηγενή εκδοχή του) μαχητικό άθλημα, η ταϊλανδέζικη πυγμαχία ή μούι τάι, είναι κατά μία έννοια ο πρόγονος του σύγχρονου κικ μπόξινγκ και, στο μέτρο που μπορεί κανείς να ελέγξει την ιστορία του, εξελίσσεται από τα μέσα του 16ου αιώνα ως σήμερα οι παλιότερες αναφορές του μιλούν για τον πρίγκιπα Ναρεσουέν του Σιάμ (όπως ήταν τότε η ονομασία της Ταϊλάνδης) και για τη νίκη του επί του πρίγκιπαδιαδόχου της Βιρμανίας (του σημερινού Μιανμάρ) μέσω αυτής ακριβώς της τέχνης το 1560. Η νίκη αυτή έκανε το βασιλιά της Βιρμανίας να μην επιτεθεί στο Σιάμ και συνέβαλλε στην εξάπλωση της τέχνης στη χώρα, όμως ακόμα και αν δεν είναι έτσι (ελάχιστα αρχεία σώζονται από την εποχή του Σιάμ), οι βασιλείς της χώρας στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην αύξηση της δημοτικότητάς της και στην αναβάθμισή της σε εθνικό άθλημα της Ταϊλάνδης. Τεχνικά το μούι τάι χαρακτηρίζεται από τη χρήση οκτώ «όπλων»: πρόκειται για τις δύο γροθιές, τους δύο αγκώνες, τα δύο γόνατα και τα δύο πόδια (με την έννοια του τμήματος που βρίσκεται κάτω από 11
τα γόνατα) και οι πυγμάχοι τα χρησιμοποιούν όλα με ταχύτατες εναλλαγές προκειμένου, όπως και στην κλασσική πυγμαχία είτε να σημειώσουν τεχνικά σημεία, είτε να βγάλουν τον αντίπαλο εκτός αγώνα με νοκ-ντάουν ή νοκ-άουτ μια σημαντική διαφορά με την κλασσική πυγμαχία είναι ότι ακόμα και σήμερα γίνονται αγώνες όπου οι πυγμάχοι δε φορούν γάντια αλλά απλώς τυλίγουν τα χέρια τους με υφασμάτινες ταινίες (μπαντάζ. Σήμα κατατεθέν του μούι τάι είναι τα ιδιαίτερα επώδυνα χαμηλή κυκλικά λακτίσματα που εκτελούνται με τις κνήμες οι ταϊλανδοί πυγμάχοι αφιερώνουν πολλές ώρες στο να κάνουν τις κνήμες τους ιδιαίτερα ανθεκτικές ώστε να μπορούν να εκτελούν τα συγκεκριμένα λακτίσματα που έχουν ως στόχο τους μηρούς του αντιπάλου. Ακόμακαι αν κανείς δε σκοπεύει να ακολουθήσει την εξαντλητική προπόνηση των ταϊλανδών πυγμάχων και την επαγγελματική τους πορεία, το μούι τάι παραμένει μια από τις πιο έντονες σωματικά ασκήσεις του χώρου των πολεμικών τεχνών. Εξοπλισμός: Φόρμα γυμναστικής, σορτς αντίστοιχα με της κλασσικής πυγμαχίας αλλά μακρύτερα, γάντια (αναλόγως κατηγορίας), προστατευτικές ταινίες που φοριούνται μέσα από τα γάντια (μπαντάζ), προστατευτικό κράνος, προστατευτική μασέλα. 12
Ιαπωνία Σούμο Λίγα είναι τα μαχητικά αθλήματα που είναι τόσο διάσημα και ταυτόχρονα τόσο παρεξηγημένα στο δυτικό κόσμο όσο το σούμο, το εθνικό άθλημα της Ιαπωνίας και το κλασσικότερο σύστημα ζίου ζίτσου στην παράδοση της χώρας. Με τις ρίζες του να χάνονται στους τελετουργικούς χορούς και στις παραστάσεις των σιντοϊστικών τεμενών και με αναφορές στο αρχαίο κείμενο «Κοτζίκι», σύμφωνα με το οποίο δύο θεοί αποφάσισαν παλεύοντας σε ποιον ανήκουν τα νησιά που αποτελούν την Ιαπωνία, το σούμο είναι σήμερα μια από τις πιο αναγνωρίσιμες εικόνες της χώρας και ειδικά από τις εικόνες που γεφυρώνουν το παρελθόν με το παρόν της για το τελευταίο ευθύνονται τα τελετουργικά του στοιχεία με πιο χαρακτηριστικά το μέγεθος των αθλητών που συμμετέχουν στην επαγγελματική (και πιο γνωστή) του εκδοχή, την κόμμωσή τους (που παραπέμπει στην κόμμωση των σαμουράι), οι εντυπωσιακές ενδυμασίες των διαιτητών (που επίσης παραπέμπουν στους σαμουράι και περιλαμβάνουν ένα μικρό σπαθί) και το πέταγμα αλατιού στο ρινγκ για λόγους εξαγνισμού. 13
Τεχνικά το σούμο είναι πολύ απλό: οι δύο αθλητές προσπαθούν να αναγκάσουν ο ένας τον άλλον είτε να βγει έξω από τον κύκλο διαμέτρου 4,5 μέτρων που ορίζει τον αγωνιστικό χώρο είτε να ακουμπήσει στο έδαφος με οποιοδήποτε σημείο του σώματός του πέρα από τις πατούσες για να το πετύχουν αυτό έχουν στο οπλοστάσιό τους ογδόντα δύο τεχνικές αν και, όπως πολύ συχνά συμβαίνει με τα μαχητικά αθλήματα που κατάγονται από πολεμικές τέχνες, κάθε παλαιστής έχει τις τεχνικές που προτιμάει και που συνήθως χρησιμοποιεί στους αγώνες. Οι αγώνες δεν έχουν χρονικό όριο καθώς ο συνδυασμός της έντασης με τους πολύ απλούς κανόνες οδηγεί σε λήξη εντός μερικών δευτερολέπτων ή, στην καλύτερη περίπτωση λίγων λεπτών. Αποτέλεσμα της έντασης αυτής (αλλά και των διαστάσεών τους) είναι ότι οι αθλητές του σούμο τραυματίζονται πολύ συχνά και η καριέρα τους, παρότι μπορεί να γίνει εξαιρετικά προσοδοφόρα διαρκεί πολύ λίγο όσοι την ολοκληρώνουν είτε δραστηριοποιούνται ως προπονητές ή ιδιοκτήτες «στάβλων» παλαιστών, είτε επιστρέφουν στις κανονικές τους διαστάσεις και ζουν μια φυσιολογική ζωή. Εξοπλισμός: Ο βασικός εξοπλισμός του σούμο είναι η φαρδιά ζώνη «μαουάσι» (καθώς οι αθλητές παλεύουν γυμνοί, στην πραγματικότητα δε χρειάζεται τίποτα άλλο). Αντίθετα, στο επαγγελματικό σούμο, το οποίο ωστόσο δεν υπάρχει πουθενά εκτός Ιαπωνίας, οι αθλητές έχουν σωρεία ρούχων και αξεσουάρ, κυρίως για χρήση εκτός αγωνιστικού χώρου. 14
Νινζούτσου Στην Ιαπωνική φιλοσοφία των πολεμικών τεχνών που ενσωματώνει στοιχεία τόσο από το βουδισμό, όσο κι από τη σιντοϊσμό συναντούμε μία σέκτα τόσο παλιά που η γέννηση της χάνεται στο πέρασμα των αιώνων. Στην κυριολεξία Νίντζα σημαίνει κατάσκοπος.έξω από την Ιαπωνία ακόμα και σήμερα λίγα πράγματα είναι γνωστά για το Ninjutsu,την τέχνη των Νίντζα και αυτά κυρίως για εμπορικούς λόγους. Πρέπει να γεννηθεί κανείς σε οικογένεια Νίντζα,για να εκπαιδευτεί και να αποδεχτεί την τέχνη τους το Ninjutsu. Το Ninjutsu είναι θέμα απόκρυφο, όχι απαγορευμένο. Ακόμα κι σήμερα, στην Ιαπωνία, ξαφνιάζει το πόσο λίγα είναι γνωστά για τους Νίντζα.Προέρχονται από ένα κοινωνικό ψήγμα για το οποίο κανείς Ιαπωνέζος δεν μπορεί να αισθάνεται περήφανος. Οι Samurai, λόγου χάρη, οι πολεμιστές της φεουδαρχικής Ιαπωνίας, ήταν ευγενείς και ανήκαν στην τάξη Bushi. Σε κανέναν άλλο δεν επιτρεπόταν να γίνει Samurai και να φορά δυο σπαθιά. Το Ninjutsu είναι μια πανάρχαια τέχνη. Κατά το πέρασμα των αιώνων οι Ιάπωνες υιοθέτησαν ένα σωρό στοιχεία του κινέζικου πολιτισμού. Η Ιαπωνική κοινωνία ήταν από πάντα αυστηρά διαστρωματωμένη. Οι Samurai μίσθωναν τους Νίντζα για να κάνουν για λογαριασμό τους εμπρησμούς, δολοφονίες και κάθε είδους ανορθόδοξες ενέργειες, που στους ίδιους απαγορεύονταν. Λόγου χάρη, η ιστορία λέει ότι η πρώτη σημαντική εμφάνιση των Νίντζα γίνεται τον 6ο μ.χ. αιώνα, όταν χρησιμοποιήθηκαν ως κατασκόποι. Ήταν τόσες οι ικανότητες τους, που ο αριθμός τους αυξήθηκε εντυπωσιακά κατά τη διάρκεια των περιόδων Heian και Kamakura 15
.Οι περισσότεροι ζούσαν νότια. Το Kyoto το έλεγχαν στην κυριολεξία μετά το πέσιμο του ήλιου. Στην Ιαπωνική παράδοση υπάρχει αρκετή δόση δεισιδαιμονίας. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε ακόμα και για μαγεία. Στην ιστορία της Ιαπωνίας συχνά είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσεις το πραγματικό γεγονός από το μύθο. Στους Νίντζα αποδίδονται κατορθώματα που θα ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθούν χωρίς την επιστράτευση κάποιας μαγικής δύναμης. Πολύ συχνά, οι Νίντζα ήταν έμπειροι Yogien δηλαδή χημικοί. Τα δηλητήρια που χρησιμοποιούν οι Νίντζα αν τα καταπιείς, είναι απολύτως ακίνδυνα. Μια από τις δημοφιλέστερες τεχνικές για τη χρησιμοποίηση τους ήταν να τα επεξεργάζεσαι ώσπου να γίνουν παχύρρευστα κι έπειτα να το αλείφουν στο shuriken το οποίο όταν εκτοξεύεται σκοτώνει και μόνο που θα γρατσουνίσει τον αντίπαλο. Πριν τριακόσια τόσα χρόνια ήταν η τελευταία φορά που χρησιμοποιήθηκαν σε κάτι πολύ σημαντικό. Κατά τη διάρκεια του δέκατου έβδομου αιώνα στην Ιαπωνία έγιναν μεγάλες αλλαγές. Η χώρα, από πολλές απόψεις, έπαψε να είναι αυτό που ήταν. Ωστόσο, τέτοιες παραδόσεις δύσκολα σβήνουν, ακόμα και με την επέμβαση του χρόνου. Τελικά το τι σημαίνει Νίντζα ( 忍 忍 ) δεν είναι εύκολο ν απαντηθεί όπως συμβαίνει με τόσα άλλα που αφορούν την Ιαπωνία. Άλλωστε, η αρχή τους βρίσκεται κάπου αλλού, στη μακρά μιλιταριστική ιστορία της χώρας. 16
Κίνα Φού τζο Πάι Το φου τζο πάι, είναι ένα ακόμα σύγχρονο κινεζικό στιλ «σύγχρονο» με την έννοια ότι ή γενεαλογία του εμφανίζεται στα μέσα του 19ου αιώνα, με το δάσκαλο Ουόνγκ Μπιλ Χονγκ (1841-1934), ο οποίος είχε μελετήσει το στιλ χανγκ γκαρ μέχρι που κάποια στιγμή μαθήτευσε κοντά σε κάποιον μοναχό ο οποίος και του δίδαξε τα επιπλέον στοιχεία που πρόσθεσε στο χανγκ γκαρ για να δημιουργήσει το σημερινό φου τζο πάι. Διάδοχος του Ουόνγκ Μπιλ Χονγκ και συνεχιστής του στο σύστημα ήταν ο ανιψιός του, Ουόνγκ Μουν Τόι (1907-1960) ο οποίος και το μετέφερε στις ΗΠΑ, ενώ ακόμα μεγαλύτερη άνθιση γνώρισε μετά τη δεκαετία του 1960 από το μαθητή του Ουόνγκ Μουν Τόι, Ουάι Χονγκ Νγκ (γ. 1938). Καθώς οι δύο από τους τρεις σημαντικότερους δασκάλους της γενεαλογίας του είχαν μελετήσει χανγκ γκαρ (εκτός από τον Ουόνγκ Μπιλ Χονγκ, και ο Ουόνγκ Μουν Τόι ήταν επί πολλά χρόνια μαθητής αυτής της τέχνης), μπορεί κανείς να δει αρκετές ομοιότητες μεταξύ τους, αν και η μετακίνηση του κέντρου της τέχνης στις ΗΠΑ, έχει προσθέσει μια ακόμα σημαντική διάσταση, αυτή των αγώνων. Η αγωνιστική διάσταση, η οποία απουσιάζει από τα περισσότερα στιλ κουνγκ φου, και η οποία κάνει το συγκεκριμένο στιλ πολύ ελκυστικό ειδικά στους νεότερους ασκούμενους- οφείλεται στον Ουάι Χονγκ Νγκ: αυτός ήταν που οργάνωσε το πρώτο ανοιχτό πρωτάθλημα κουνγκ φου πλήρους επαφής στις ΗΠΑ το 1971, επιτρέποντας έτσι σε όσους ενδιαφέρονταν για τις κινεζικές πολεμικές τέχνες, να τις δουν και σε ένα πλαίσιο διαφορετικό από το 17
συνηθισμένο, δηλαδή αυτό των προκαθορισμένων φορμών. Ακολουθώντας την τάση της εποχής, το αγωνιστικό φου τζο πάι γίνεται σήμερα με τους κανόνες της ήμι-επαφής (semi-contact) και βεβαίως με τη χρήση προστατευτικού εξοπλισμού, ενώ στις σχολές του, διδάσκεται ξεχωριστά και μια μορφή «εφαρμοσμένου» φου τζο πάι, τεχνικών δηλαδή που έχουν ως στόχο την εκπαίδευση στην αυτοάμυνα. Εξοπλισμός: Μαύρη φόρμα τύπου καράτε. Προστατευτικός εξοπλισμός για όσους ασκούνται στο αγωνιστικό φου τζο πάι. Νύχι του αετού Το «Νύχι του Αετού», όπως έχει επικρατήσει να λέγεται στην Ελλάδα(στα κινεζικά ονομάζεται «Γινγκ Τζάο Φάαν Τζι Μεν» ή «Γινγκ Τζόου Πάι»), φέρεται να ξεκινάει το 12ο αιώνα, με το στρατηγό Γιούε Φέι (1103-1142) ο θρύλος λέει ότι ο στρατηγός Γιούε Φέι δημιούργησε για τους στρατιώτες του ένα σύστημα τεχνικών μάχης τόσο αποτελεσματικό ώστε ούτε αυτός ούτε ο στρατός του νικήθηκαν ποτέ σε καμία μάχη. Αργότερα, προς τα τέλη της Δυναστείας Μινγκ, το σύστημα εισάγεται στο ναό Σαολίν από τον μεγάλο δάσκαλο-μοναχό Λι Τσουν Τζεν ο οποίος ήταν γνώστης ενός άλλου στιλ που ονομαζόταν «Φάαν Τζι». Το σύστημα αυτό χρησιμοποιεί ένα ευρύ φάσμα περίτεχνων και ακροβατικών τεχνικών καθώς και ταχύτατα λακτίσματα σε ψηλούς στόχους στο σύστημα που προέρχεται από το Γιούε Φέι, τα λακτίσματα ήταν χαμηλότερα και στόχευαν στην περιοχή από τη μέση ως το στέρνο. 18
Με την ενσωμάτωση του νέου συστήματος στο ναό Σαολίν και την συνένωση του με το σύστημα που προερχόταν από το στρατηγό Γιούε Φέι, το Νύχι του Αετού διευρύνθηκε με πολλές φόρμες, τόσο σε τεχνικές με γυμνά χέρια όσο και με όπλα, για ένα, δύο ή περισσότερα άτομα. Με αυτή του τη μορφή, παρέμεινε στο ναό Σαολίν για αρκετές γενιές μέχρι που διδάχθηκε σε έναν εκτός του ναού μοναχών, τον Λάου Σι Τζουν χάρη σ αυτόν και τους μαθητές του, διδάχθηκε και διαδόθηκε και εκτός του συγκεκριμένου ναού. Στην περίοδο του τέλους του 19ου και της αρχής του 20ου αι. εισάγεται ως ένα από τα κύρια στυλ στην περίφημη Ένωση Τσίν Γού στη Σαγκάη και αργότερα στο Χονγκ Κόνγκ, και διδάσκεται από μεγάλους δασκάλους όπως οι Τσεν Τσι Τζεν και Λάου Φατ Μανγκ. Έτσι αργότερα κατάφερε να διαδοθεί και εκτός Κίνας, καθώς οι πολιτικές συνθήκες της χώρας μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο καθιστούν προβληματική τη διδασκαλία και τη διάδοση των παραδοσιακών τεχνών (πολεμικών και μη) στην ηπειρωτική ενδοχώρα. Οι τεχνικές στο Νύχι του Αετού περιλαμβάνουν αρπαγές, χτυπήματα, πιάσιμο και έλεγχο, ρίψεις, ρήξεις και εξαρθρώσεις, χτυπήματα σε ζωτικά σημεία/σημεία βελονισμού, γρήγορες εναλλαγές στάσεων και απεμπλοκή με χρήση ακροβατικών, συνδυασμούς μακρινών, μέσων και κοντινών τεχνικών, χρήση και συνδυασμό εξωτερικών και εσωτερικών δυνάμεων, συνδυασμούς ψηλών και χαμηλών στάσεων κ.α. Πυρήνα του συστήματος αποτελούν η σειρά από 10 φόρμες/δρόμους Σινγκ Τσουάν, η σειρά 50 τεχνικών Λιάν Τσουάν και η σειρά των 108 Σαν Σόου τύπου Τούι Ντα η τελευταία είναι ένα σύνολο 108 τεχνικών εμπλοκής και απεμπλοκής σε μορφή πάλης και τσιν-να. Τα τρία αυτά σετ, ως 19
καρδιά του συστήματος, διδάσκονται στους προχωρημένους μαθητές. Παράλληλα με τις μαχητικές τεχνικές, οι ασκούμενοι στο Νύχι του Αετού διδάσκονται εκτενώς και ασκήσεις νέι-κουνγκ και τσι-κουνγκ. Οι ασκήσεις αυτές συμβάλλουν στην ανάπτυξη και καλλιέργεια της εσωτερικής δύναμης αλλά και στη βελτίωση της σωματικής και ψυχικής κατάστασης του ασκούμενου. Πέραν των παραπάνω, σημαντικό ρόλο στην εξάσκηση στο Νύχι του Αετού, εκτός από τις πολλές και διάφορες φόρμες με γυμνά χέρια, παίζουν και οι φόρμες τεχνικών με όπλα όπως κοντάρια, ξίφη, λόγχες κ.λπ. ιδιαίτερα τα τελευταία θεωρούνται από τους ασκούμενους στην τέχνη και ως ένας ακόμη δεσμός με την παράδοση του στρατηγού Γιούε Φέι, του θρυλικού ιδρυτή του στιλ ο οποίος εκτός από μεγάλος στρατηγός, καλλιγράφος και ποιητής, φημιζόταν για την ικανότητά του στα συγκεκριμένα όπλα. Εξοπλισμός: Κινεζική φόρμα, λευκή ή μαύρη (σακάκι, παντελόνι, παπούτσια τύπου «κουνγκ φου»). Όπλα (ραβδιά διαφόρων τύπων, ξίφη κ.λπ.) ξύλινα ή μεταλλικά (συνήθως διατίθενται από τη σχολή). Τάι τσι τσουάν Το Ται τσι τσουάν (πολλές φορές προφέρεται και Ται τζι τσουάν) είναι µια Κινέζικη εσωτερική πολεµική τέχνη, που στηρίζεται πάνω στις αρχές της χαλάρωσης και της απαλότητας τόσο στην εξάσκηση της όσο και στην καθηµερινή ζωή. Η εκπαίδευση στο Ταιτσι τσουάν αναπτύσσει εσωτερική δύναµη και αρµονία µέσω του συντονισµού 20
και της χαλάρωσης του Νού και του Σώµατος. Εξωτερικά το Ταιτσι είναι µια τέχνη για την υγεία και αυτοάµυνα. Εσωτερικά είναι µια επιστήµη του Νού και της εσωτερικής ενέργειας. Λέγεται ότι το Ται τσι τσουάν δηµιουργήθηκε πριν από 700 χρόνια περίπου από τον Ταοϊστη µοναχό Τσανγκ Σαν Φένγκ. Οι αρχές του σχηµατίστηκαν εδώ και 2500 χρόνια από τον Λάο Τσέ, το ιδρυτή του Ταοϊσµού, στο βιβλίο του Ταο Τε Τσίνγκ και είχαν εκφραστεί χιλιάδες χρόνια πριν από αυτό, στο βιβλίο του Ι τσίνγκ. Υπάρχουν λίγα αποµείνοντα γραπτά γνωστά ως Κλασσικά κείµενα του Ται τσι. Ο Ταοϊσµός παρέχει µια φιλοσοφία ενώ το Ται τσι τσουάν παρέχει µια πρακτική µέθοδο όπου θέτει τις Ταοϊστικές αρχές σε εφαρµογή. Όλες οι κινήσεις είναι κυκλικές και συνεχείς. Αυτό επιτυγχάνεται χρησιµοποιώντας την πρόθεση,και όχι τη µυϊκη δύναµη. Η συνείδηση παράγει την πρόθεση, η οποία κινεί το τσι (ζωτική ενέργεια). Όταν το τσι κινείται, οι κλειδώσεις εκτείνονται όπως όταν φυσάς µέσα σε έναλαστιχένιο σωλήνα. Έτσι το τσι κινεί το σώµα. 21
Γου τανγκ Τα όρη Βουτάν (ή Γουτάν, αναλόγως πώς το διαβάζει κανείς) στην επαρχία Χουμπέι της κεντρικής Κίνας είναι η δεύτερη περιοχή της χώρας που συνδέεται στενά με τις πολεμικές τέχνες η πρώτη είναι, βεβαίως, ο ναός Σαολίν της επαρχίας Χενάν στη βορειοανατολική πλευρά της χώρας. Ο λόγος που η περιοχή συνδέεται με τις πολεμικές τέχνες είναι επειδή για κάποιο απροσδιόριστο χρονικό διάστημα φέρεται να έζησε εκεί ένας δάσκαλος που βρίσκεται στα όρια της ιστορίας και της μυθολογίας, ο ταοϊστής «αθάνατος» ιερέας Ζανγκ Σανφένγκ. Ο Ζανγκ, πιστώνεται τη δημιουργία των λεγόμενων «νεϊτζιά» ή «εσωτερικών πολεμικών τεχνών» στις οποίες συγκαταλέγονται το τάι τσι τσουάν, το μπα κουά τσανγκ, το σινγκ γι τσουάν, το μπατζί τσουάν και το βουτάν τζιάν (ή ξίφος βουτάν). Εκτός από νεϊτζιά, οι τέχνες αυτές ονομάζονται από κάποιους και «βουτάν τσουάν» και ως τέτοιες τις καταγράφουμε κι εμείς στον οδηγό που διαβάζετε. Το τάι τσι τσουάν και το μπα κουά τσανγκ έχουν τις δικές τους καταχωρήσεις αυτό επειδή τυγχάνουν μεγαλύτερης δημοτικότητας και υπάρχουν αρκετές σχολές που τις διδάσκουν. Από τις υπόλοιπες τρεις, το σινγκ γι τσουάν, ένα στιλ κουνγκ φου με άμεσες γραμμικές κινήσεις και χαμηλές στάσεις, έχει αρχίσει τα τελευταία χρόνια να κερδίζει έδαφος, ενώ τα μπατζί τσουάν και βουτάν τζιάν παραμένουν σχετικά άγνωστα το πρώτο από τα δύο χαρακτηρίζεται από κοφτές τεχνικές και χτυπήματα από κοντινή απόσταση καθώς και από χτυπήματα με τον αγκώνα, ενώ το δεύτερο, το οποίο όπως μαρτυρά και η ονομασία του, κάνει χρήση του ίσιου ξίφους (τζιάν) περιλαμβάνει φόρμες κατά μόνας και σε 22
ζευγάρι και, παρότι θεωρείται ότι έχει γεννηθεί πριν από πέντε αιώνες, την εποχή της δυναστείας Μινγκ (1368-1644), η γενεαλογία καταγράφεται σαφώς από τις αρχές του 20ου αιώνα και συγκεκριμένα από τον δάσκαλο Σουνγκ Γουέι Γι. Εξοπλισμός: Απλά αθλητικά ρούχα (τ-σερτ, παντελόνι φόρμας) και ίσια παπούτσια (αθλητικά ή τύπου «κουνγκ φου») ή κινέζικες φόρμες, μαύρες ή λευκές με μακρύ σακάκι. ΜΟΧΑΜΕΝΤ ΑΛΙ O Μοχάμεντ Άλι (πραγματικό όνομα Κάσιους Μαρσέλους Κλέι, γεν. 17 Ιανουαρίου 1942) ήταν Αμερικανός επαγγελματίας πυγμάχος. Αποσύρθηκε οριστικά από την ενεργό δράση το 1981, έχοντας φτάσει συνολικά στις 56 νίκες, με μόλις πέντε ήττες και κατακτώντας τρεις φορές τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή βαρέων βαρών καθώς και ένα χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1960. Στη δεκαετία του 1960 ασπάστηκε το Ισλάμ, προσχωρώντας στην οργάνωση των «Μαύρων Μουσουλμάνων» και μετονομάστηκε σε Μοχάμεντ Άλι. Κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του, έχει λάβει πολυάριθμες τιμητικές διακρίσεις, όπως το «Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας», ενώ το 2005 ιδρύθηκε προς τιμή του το «Κέντρο Μοχάμεντ Άλι», αφιερωμένο στη ζωή του, στην αθλητική σταδιοδρομία του και στα ιδανικά που υπερασπίστηκε,ο Κάσιους 23
Κλέι γεννήθηκε στο Λούισβιλ της πολιτείας του Κεντάκι στο νότο των ΗΠΑ. Η ενασχόλησή του με τηνπυγμαχία ξεκίνησε όταν ήταν στην ηλικία των δώδεκα ετών, αρχικά σε ερασιτεχνικό επίπεδο. Το 1960 κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης, στην κατηγορία των 87.5 κιλών, γεγονός που σηματοδότησε την έναρξη της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας στην πυγμαχία. Στις 25 Φεβρουαρίου του 1964, διεκδίκησε για πρώτη φορά τον τίτλο του πρωταθλητή, από τον Σόνι Λίστον, νικώντας στην αναμέτρησή τους μετά από έξι γύρους. Κατόρθωσε να υπερασπιστεί τον τίτλο του απέναντι στον Λίστον το Μάιο του 1965, επικρατώντας του αντιπάλου του με νοκ άουτ στον πρώτο γύρο του αγώνα, ενώ ακολούθησαν και άλλες επιβλητικές νίκες επί σπουδαίων πυγμάχων όπως οι Φλόυντ Πάτερσον, Χένρι Κούπερ και Μπράιαν Λόντον. Αξιοσημείωτη υπήρξε και η αναμέτρησή του με τον Κλίβελαντ Γουίλιαμς, στις 14 Νοεμβρίου του 1966, όταν στη διάρκεια των τριών γύρων της, επέφερε στον αντίπαλό του περισσότερα από εκατό χτυπήματα, προκάλεσε τέσσερις πτώσεις του, ενώ ο ίδιος δέχθηκε μόλις τρία χτυπήματα. Τον Απρίλιο του 1967, στη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ, αρνήθηκε να καταταγεί στον αμερικανικό στρατό για θρησκευτικούς λόγους. Επιπλέον του αφαιρέθηκε ο τίτλος του πρωταθλητή και αποκλείστηκε από κάθε αθλητική διοργάνωση των Ηνωμένων Πολιτειών για τρεισήμισι χρόνια, ενώ καταδικάστηκε σε πέντε χρόνια φυλάκισης, ποινή που ωστόσο αναιρέθηκε τέσσερα χρόνια αργότερα από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ. Επέστρεψε στην αγωνιστική δράση τον Οκτώβριο του 1970 και ενώ ο τίτλος του πρωταθλητή ανήκε πλέον στον Τζο Φρέιζερ. Οι εμφανίσεις του, μετά την πολυετή αποχή του, δεν υπήρξαν ανάλογες με αυτές που 24
είχαν προηγηθεί. Στις 8 Μαρτίου του 1971 διεκδίκησε τον τίτλο του πρωταθλητή βαρέων βαρών από τον Τζο Φρέιζερ, ωστόσο ηττήθηκε για πρώτη φορά στη σταδιοδρομία του, στα σημεία, μετά από αγώνα 15 γύρων που χαρακτηρίστηκε ως «η αναμέτρηση του αιώνα». Το 1978 απώλεσε τον τίτλο του πρωταθλητή από τον χρυσό ολυμπιονίκη του Μόντρεαλ Λέον Σπινκς, τον οποίο απέκτησε ξανά, συνολικά για τρίτη φορά, επτά μήνες αργότερα. Αποχώρησε από την αγωνιστική δράση για τα επόμενα δύο χρόνια. Η επιστροφή του συνοδεύτηκε από μία ήττα από τον Λάρι Χολμς το 1980, ενώ τον επόμενο χρόνο έδωσε τον τελευταίο αγώνα του, χάνοντας με αντίπαλο τον Τρέβορ Μπέρμπικ. Το 1983 διαγνώστηκε πως πάσχει από το σύνδρομο Πάρκινσον και κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του η κατάσταση της υγείας του έχει επιδεινωθεί. Μετά την απόσυρσή του από την πυγμαχία, ο Μοχάμεντ Αλί έχει τιμηθεί αρκετές φορές για την αθλητική αλλά και κοινωνική προσφορά του. Το 1996 επιλέχθηκε για την αφή της ολυμπιακής φλόγας κατά την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων που διοργανώθηκαν στην Ατλάντα των ΗΠΑ, ενώ το 2005 τιμήθηκε με το «Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας»[3]. Τον ίδιο χρόνο τιμήθηκε επίσης με το χρυσό «Μετάλλιο Ειρήνης Otto Hahn» για την πολύχρονη συμμετοχή του στο αμερικανικό κίνημα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη χειραφέτηση των μαύρων παγκοσμίως, καθώς και για το έργο του ως πρεσβευτής καλής θέλεησης των Ηνωμένων Εθνών[4]. Στις 19 Δεκεμβρίου 2005 ιδρύθηκε προς τιμή του το μη κερδοσκοπικό «Κέντρο Μοχάμεντ Άλι», αφιερωμένο στη ζωή του, στην αθλητική σταδιοδρομία του και στα ιδανικά που υπερασπίστηκε. Πατέρας εννέα παιδιών, ο Μοχάμεντ Αλί ζει σήμερα, μαζί με την τέταρτη σύζυγό του, στο Σκότσντειλ της Αριζόνα. 25
26
Βιβλιογραφία http://el.wikipedia.org/wiki/%ce%9c%ce%bf%cf%87%ce%ac%ce%bc%ce%b5%ce%bd%c F%84_%CE%86%CE%BB%CE%B9 http://www.polemikes-tehnes.gr/martial-arts.php?cat_id=40 http://www.polemikes-tehnes.gr/martial-arts.php?cat_id=12 https://el.wikipedia.org/wiki/%ce%a0%ce%ac%ce%bb%ce%b7 http://el.wikipedia.org/wiki/%ce%a0%cf%85%ce%b3%ce%bc%ce%b1%cf%87%ce%af%c E%B1 http://www.pangration.org/history.html http://www.polemikes-tehnes.gr/martial-arts.php 27
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Παγκράτιο 28
Πάλη 29
Πυγμαχία 30
Μούι Τάι 31
Σούμο 32
Νινζούτσου 33
Φου τζο πάι 34
Τάι τσι τσουάν 35
Νύχι του αετού 36
Γου τανγκ 37