ΘΕΜΑ: Ασφαλιστικά θέματα Εθελοντών Μακράς θητείας και Ανακατατασσομένων Εφέδρων Αξιωματικών Μακράς Διαρκείας που παραμένουν στο στρατό. Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις των παρ. 4 και 6 του άρθρου 13 του ν.1848/1989 (ΦΕΚ 112 Α) καθώς και αυτές της παρ. 2 του άρθρου 18 και 12 του άρθρου 20 του ν.2084/1992 (ΦΕΚ 165Α ) και σας γνωρίζουμε τα κατωτέρω: Α.ΕΘΕΛΟΝΤΈΣ ΜΑΚΡΑΣ ΘΗΤΕΙΑΣ (Σχετικές εγκύκλιοι 23/1986, 46/1986, 99/1986, 14/1990) Α.1. ΙΣΤΟΡΙΚΟ Με τις ανωτέρω σχετικές εγκυκλίους δόθηκαν οδηγίες για την ασφάλιση στον κλάδο Σύνταξης του ΙΚΑ και την επικουρική ασφάλιση του ΙΚΑ- ΤΕΑΜ των εθελοντών πενταετούς υποχρέωσης (πρώην οπλιτών με πενταετή στρατιωτική υποχρέωση) όλων των σωμάτων. Με τις διατάξεις της παρ. 4 του άρθρου 13 του ν.1848/1989. που σας κοινοποιείται, στους ανωτέρω έχει δοθεί η δυνατότητα μετά από τη συμπλήρωση της 5ετούς υποχρέωσης να παραμείνουν στο στρατό ως Εθελοντές Μακράς Θητείας και μέχρι τη συμπλήρωση 35ετούς συντάξιμης υπηρεσίας. Η ένταξη τους γίνεται μετά από την υποβολή σχετικής αίτησης στις μονάδες όπου υπηρετούν (ένα μήνα πριν από τη συμπλήρωση της 5ετίας) και την έκδοση σχετικής Απόφασης από τον Υπουργό Εθνικής Αμύνης μετά από πρόταση των αρμοδίων Συμβουλίων. Για την ασφ/ση ή όχι στο ΙΚΑ των ανωτέρω για το διάστημα μετά την 5ετία δεν είχαν δοθεί οδηγίες, με αποτέλεσμα άλλοι να συνεχίζουν την ασφάλιση και άλλοι όχι. Α.2. ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΜΕΧΡΙ 31/12/1992-ΜΗ ΥΠΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΟΥ ΙΚΑ - ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ Οι διατάξεις του ν.1848/89 αν και ρύθμισαν τα θέματα της υπηρεσιακής κατάστασης των Εθελοντών Μακράς θητείας δεν ρύθμισαν και τα ασφαλιστικά τους και κατ επέκταση και τα συνταξιοδοτικά τους θέματα από την υπαγωγή τους στο θεσμό των Εθελοντών Μακράς θητείας. Οι διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 13 προέβλεπαν ότι θα ρυθμιστούν με έκδοση Π.Δ/τος μετά από πρόταση των Υπουργών Εθνικής Αμύνης και Οικονομικών, το οποίο όμως ουδέποτε εκδόθηκε.
Με τα ανωτέρω νομοθετικά δεδομένα μετά τη συμπλήρωση της 5ετίας και την παραμονή τους στο στρατό ως Εθελοντών Μακράς θητείας δεν υπάγονταν στην ασφάλιση του ΙΚΑ. Αυτό γιατί ως κατηγορία εργαζομένων δε μπορούσε να καλυφθεί από τη γενική διάταξη υπαγωγής στην ασφάλιση του ΙΚΑ (άρθρο 2 παρ. 1 περ. α εδαφ. α αν.ν.1846/51 όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 2 παρ. 1 ν.4476/65) εφόσον η εργασιακή τους σχέση δεν είναι αυτή της εξαρτημένης εργασίας, ούτε από αυτές της περ. δ του ανωτέρω άρθρου εφόσον δεν είναι έκτακτο, ημερομίσθιο ή με σύμβαση προσωπικό του δημοσίου αλλά ούτε και από αυτές της σύμβασης μίσθωσης έργου (άρθρο τέταρτο ν.1305/1982 όπως το πρώτο εδάφιο αντικαταστάθηκε από την παρ 3 του άρθρου 1 του ν.1759/1988). Εξάλλου επειδή δεν υπήγοντο στην ασφ/ση για τους ανωτέρω λόγους υπήρξε και στην περίπτωση της 5ετίας ειδική νομοθετική ρύθμιση για να υπαχθούν. Τα ασφαλιστικά θέματα ρυθμίστηκαν για πρώτη φορά με τις διατάξεις της παρ. 12 του άρθρου 20 του ν.2084/1992 και έτσι οι Εθελοντές Μακράς θητείας εφόσον έχουν καταταγεί στο στρατό μέχρι 31/12/1992 ασφαλίζονται και συνταξιοδοτούνται από το Δημόσιο. Ως ημερομηνία κατάταξης τους θεωρείται αυτή της αρχικής τους κατάταξης στο στράτευμα ως εθελοντών 5ετούς υποχρέωσης σύμφωνα με το περιεχόμενο του 2071370/1339/0092/21.11.1994 εγγράφου του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Α.3. ΑΚΥΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΥ ΧΩΡΗΣΕ ΣΤΟ ΙΚΑ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΕΙΣΦΟΡΩΝ Παρά το γεγονός ότι οι εθελοντές Μακράς θητείας που έχουν καταταγεί μέχρι 31/12/1992 δεν υπάγονται στην ασφάλιση του ΙΚΑ σύμφωνα με τον ανωτέρω 2084/92 νόμο οι στρατιωτικές υπηρεσίες ενεργούσαν κρατήσεις εισφορών (στα προβλεπόμενα κάθε φορά ποσοστά για τον εργοδότη και τον ασφαλισμένο) για τον κλάδο σύνταξης και για ΙΚΑ-ΤΕΑΜ για το μετά την 5ετία διάστημα. Η ασφάλιση αυτή όπου χώρησε είναι παράνομη και πρέπει να ακυρωθεί. Δε δημιουργεί για όσους ασφαλίστηκαν κανένα δικαίωμα εκτός από αυτό της επιστροφής των εισφορών που καταβλήθηκαν αχρεωστήτως. Για να επιστραφούν πρέπει να υποβληθεί σχετικό αίτημα από την αρμόδια στρατιωτική υπηρεσία στο αρμόδιο υποκ/μα ΙΚΑ προκειμένου το τελευταίο να προβεί στην ακύρωση της ασφάλισης και την επιστροφή των εισφορών που αντιστοιχούν σ αυτή. Απαραίτητη προϋπόθεση το αίτημα να συνοδεύεται από τα Δελτία Ασφαλιστικής Ταυτότητας και Εισφορών για όσους η ασφάλιση έχει χωρήσει με αγορά και επικόλληση ενσήμων και τα Ατομικά Δελτία Εισφορών για όσους η ασφάλιση έχει χωρήσει μηχανογραφικά. Σημειώνουμε ότι για τα ανωτέρω είχαμε ενημερώσει και το Γενικό Επιτελείο Στρατού με το έγγραφο μας Α21/448/32/13.8.1993. Το έγγραφο μας αυτό συνόδευσε πολλά αιτήματα στρατιωτικών υπηρεσιών σε υποκαταστήματα μας σε όλη τη χώρα. Πιστεύουμε λοιπόν ότι στις περισσότερες περιπτώσεις θα έχει ήδη η ακύρωση και η επιστροφή των εισφορών.
Διευκρινίζουμε ότι το έγγραφο μας δεν προσδιόριζε το αρμόδιο υποκ/μα εφόσον ως τέτοιο είναι πάντοτε αυτό όπου πραγματοποιήθηκε η απασχόληση και υλοποιήθηκε η ασφάλιση. Προφορικώς όμως - επειδή όπως μας ενημέρωσαν η συγκεκριμένη κατηγορία εργαζομένων μετακινήθηκε σε πολλές στρατιωτικές μονάδες - δώσαμε οδηγίες στα υποκαταστήματα μας κατ'εξαίρεση η ακύρωση της ασφάλισης και η επιστροφή των εισφορών να γίνει από το υποκατάστημα που υπηρετούν όταν υποβάλεται το αίτημα αφού προηγηθεί σχετικός έλεγχος της καταβολής των εισφορών με τα υποκαταστήματα που προηγήθηκαν. Α.4. ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΕΘΕΛΟΝΤΗ 5ΕΤΟΥΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ-ΑΚΥΡΩΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΙΚΑ Εφόσον η υπηρεσία ως εθελοντών 5ετούς υποχρέωσης για όσους έχουν καταταγεί μέχρι 31/12/92 αναγνωριστεί για οποιονδήποτε λόγο ως πραγματική συντάξιμη υπηρεσία από το Δημόσιο και εκδοθεί σχετική αναγνωριστική πράξη από την αρμόδια υπηρεσία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους πρέπει να ακυρωθεί η αντίστοιχη ασφάλιση που χώρησε στο ΙΚΑ κατ'εφαρμογή του άρθρου 3 του αν.ν.1846/51. Σκοπός των τελευταίων διατάξεων είναι να αποκλείσει από την ασφάλιση του ΙΚΑ κάθε χρονικό διάστημα που αναγνωρίστηκε οποτεδήποτε και με οποιοδήποτε τρόπο από το Δημόσιο και υπολογίστηκε ως συντάξιμο κατά τη συνταξιοδοτική νομοθεσία που το διέπει. Έτσι επέρχεται ανατροπή του ασφαλιστικού δεσμού που είχε δημιουργηθεί με το ίδρυμα και η ασφάλιση που χώρησε νόμιμα στο ΙΚΑ ακυρώνεται. Επειδή με την ακύρωση δημιουργείται και δικαίωμα για επιστροφή των εισφορών το οποίο όμως υπόκειται σε παραγραφή παρακαλείται το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους προς το οποίο κοινοποιείται η παρούσα είτε να ενημερώνει απευθείας το ΙΚΑ με κοινοποίηση της πράξης αναγνώρισης που εκδίδει είτε υποχρεώνοντας τον ενδιαφερόμενο να το πράξει. Α.5. ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ 1/1/1993 ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΣΤΟ ΙΚΑ Για τους προαναφερόμενους εθελοντές που κατατάσσονται μετά την 1/1/93 ισχύον τα εξής: Με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 18 του ν.2084 /1992 ορίζεται ότι οι στρατιωτικοί που δεν καταλαμβάνονται από τις διατάξεις του άρθρου 7 (δηλαδή δεν ανήκουν σ αυτούς που αποκτούν δικαίωμα σύνταξης από το Δημόσιο) ασφαλίζονται από 1/1/1993 στο ΙΚΑ ή στον οικείο φορέα κύριας ασφάλισης αναλόγως με την ειδικότητά τους.
Στις διατάξεις αυτές περιλαμβάνονται και οι Εθελοντές Μακράς θητείας που κατατάχθηκαν για πρώτη φορά ως εθελοντές 5ετούς υποχρέωσης μετά την 1/1/1993. Οι ανωτέρω θα ασφαλίζονται από την πρώτη ημέρα κατάταξης τους στο στράτευμα στο ΙΚΑ εφόσον λόγω ειδικότητας δεν θα καλύπτοντα από άλλο φορέα κύριας ασφάλισης. Κλάδοι ασφάλισης Οι κλάδοι για τους οποίους θα χωρήσει η ασφάλιση είναι οι εξής: -ο κλάδος Σύνταξης και -η επικουρική ασφάλιση του ΙΚΑ-ΤΕΑΜ εφόσον για την εργασία τους αυτή δεν καλύπτονται από άλλο φορέα επικουρικής ασφάλισης. Η ανωτέρω ασφάλιση θα καλύπτει όσους έχουν καταταγεί μετά την 1/1/93 τόσο για την 5ετία που υπηρετούν ως εθελοντές 5ετούς υποχρέωσης όσο και μετά την υπαγωγή τους στο θεσμό των εθελοντών Μακράς θητείας. Περίθαλψη Όσον αφορά την κάλυψη της συγκεκριμένης κατηγορίας για περίθαλψη σημειώνουμε ότι τόσο κατά την 5ετία που υπηρετούν ως εθελοντές πενταετούς υποχρέωσης όσο και μετά την υπαγωγή τους στο θεσμό των Εθελοντών Μακράς θητείας καλύπτονται από το Δημόσιο με τις διατάξεις του π.δ/τος 432/1983 (ΦΕΚ 162Α). Η κάλυψη που τους παρέχεται είναι για τον αντίστοιχο κλάδο Παροχών Ασθενείας & Μητρότητας σε είδος. Ωστόσο όμως δεν μπορούν να έχουν από το ΙΚΑ συμπληρωματική κάλυψη για τον κλάδο Παροχών Ασθενείας & Μητρότητας σε χρήμα γιατί η εργασιακή τους σχέση δεν είναι αυτή της εξαρτημένης εργασίας, ούτε του εκτάκτου προσωπικού του δημοσίου, ούτε της μίσθωσης έργου όπως προειπώθηκε και στην παρ. Α.2. ανωτέρω. Β.ΑΝΑΚΑΤΑΤΑΣΣΟΜΕΝΟΙ ΕΦΕΔΡΟΙ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ ΜΑΚΡΑΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ ΣΤΟ ΣΤΡΑΤΟ (σχετικές εγκύκλιοι: 11/1973,37/1991) Β.1. ΙΣΤΟΡΙΚΟ Για τους ανακατατασσόμενους Εφέδρους Αξιωματικούς μακράς διαρκείας που ανανεώνουν την παραμονή τους στο στράτευμα δόθηκαν οδηγίες με τις ανωτέρω σχετικές εγκυκλίους. Σύμφωνα μ αυτές οι ανακατατασσόμενοι έφεδροι αξιωματικοί που εθελοντικά έχουν ανακαταταχθεί για χρονική διάρκεια έξι (6) ετών που καθορίζεται εφάπαξ και μπορεί να παραταθεί μετά τη λήξη της για ένα (1) ή δύο (2) ακόμη έτη, κατά το χρόνο της ανακατάταξης τους αυτής υπάγονται στην ασφάλιση του κλάδου Σύνταξης του ΙΚΑ και στην επικουρική ασφάλιση του ΙΚΑ-ΤΕΑΜ. Σε περίπτωση όμως που οι ανωτέρω
κάνουν χρήση των διατάξεων του ν.1680/87 (ΦΕΚ 7Α) και ζητήσουν την ανανέωση της παραμονής τους στο στράτευμα με τις διατάξεις αυτές μετά την 5ετία η 8ετία τότε δεν υπάγονται στην ασφάλιση του ΙΚΑ. Μετά τη δημοσίευση του Ν.2084/92 για τους παραπάνω ισχύουν τα εξής: Β.2. ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΜΕΧΡΙ 31/12/92 - ΥΠΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ Με τις διατάξεις της παρ. 12 του άρθρου 20 του ν.2084/92 ξεκαθαρίζει ότι οι ανωτέρω υπάγονται στην ασφάλιση του Δημοσίου για το μετά την 6ετία ή 8ετία διάστημα εφόσον η αρχική κατάταξη τους έγινε μέχρι 31/12/92 Β.3. ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΤΗΣ ΜΑΚΡΑΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ ΑΝΑΚΑΤΑΤΑΞΗΣ - ΑΚΥΡΟΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΙΚΑ Εφόσον η υπηρεσία του χρόνου της ανακατάταξης μακράς διαρκείας για τον οποίο εχώρησε ασφ/ση στο ΙΚΑ αναγνωριστεί από το Δημόσιο ως πραγματική συντάξιμη υπηρεσία ισχύουν και γιαυτούς όσα προεκτέθηκαν στο κεφ. Α.4. της παρούσας εγκυκλίου. Β.4 ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ 1/1/93-ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΙΚΑ Ισχύουν όσα προεκτέθηκαν στο κεφ. Α.5 της παρούσας εγκυκλίου τόσο για τους κλάδους ασφάλισης όσο και για τα πρόσωπα που καταλαμβάνει η ασφάλιση αυτή. Και για την κατηγορία δηλαδή αυτή η ασφάλιση στο ΙΚΑ θα καταλαμβάνει τόσο την περίοδο της ανακατάταξης μακράς διάρκειας όσο και την περίοδο που θα κάνουν χρήση των διατάξεων του ν.1680/87. Κοινοποίηση 1.Γενικό Επιτελείο Στρατού Δ/νση Οικονομικού 2.Γενικό Λογ. του Κράτους Σίνα 2-4 10165-ΑΘΗΝΑ Με εντολή του Διοικητή Ο ΔΕΥΘΥΝΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ-ΕΣΟΔΟΝ Κ.ΠΟΛΙΤΗΣ Ακριβές Αντίγραφο Ο ΤΜΗΜ/ΧΗΣ ΔΙΕΚ/ΣΗΣ & ΠΡΩΤ/ΛΟΥ ΧΡ.ΚΑΡΥΓΙΑΝΝΗΣ