τεχνολογία Card Χάρτης splitter Ψηφιακών v3 Συχνοτήτων

Card Χάρτης splitter Ψηφιακών v3 Συχνοτήτων Ψηφιακή Τάξη στη χώρα της Αναλογικής Αταξίας Όλα ήταν έτοιµα! Το ραδιόφωνο, όπως το γνωρίσαµε στην αναλογική του µορφή, είχε κλείσει τον κύκλο του. Η ψηφιακή τεχνολογία µε τη µορφή του Digital Audio Broadcasting (DAB) ήταν έτοιµη να πάρει τη σκυτάλη από την ραδιοφωνική ζώνη των FM, να την εκτοπίσει και να την αντικαταστήσει. Προσέφερε ευκολίες και δυνατότητες, τις οποίες δεν ήταν σε θέση να δώσει το αναλογικό ραδιόφωνο. Καλύτερος ήχος, πληροφορίες προγράµµατος, οµοιόµορφη και συνεχής κάλυψη, αυξηµένη εµβέλεια, ψηφιακή αίσθηση, άρωµα προχωρηµένης τεχνολογίας όλα ήταν σχεδιασµένα κατά τον καλύτερο τρόπο. Κι όµως, το επίγειο ψηφιακό ραδιόφωνο απέτυχε! Τώρα ήρθε η σειρά για την ανάλογη δοκιµασία της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης. Γράφει ο Γιώργος Κακαβιάτος Hερµηνεία του φαινοµένου της εµπορικής αποτυχίας κάποιας εξελιγµένης τεχνολογίας δεν είναι απλή, αλλά δεν είναι και κάτι που συµβαίνει για πρώτη φορά. Οι σύγχρονες κοινωνίες δοκιµάζουν νέες τεχνολογίες και επιλέγουν αυτές που τους ταιριάζουν καλύτερα. Όπως φαίνεται ό- µως, προτιµούν την οµαλή τεχνολογική εξέλιξη, την αργή αλλά σταθερή πρόοδο, απ ό,τι τη ριζική αλλαγή και την απότοµη α- νατροπή των δεδοµένων. Η κοινοτοπία φαίνεται ότι παίζει πιο σηµαντικό ρόλο από την καινοτοµία, εκτός κι αν η βελτίωση είναι προφανής, ακόµη και στον αδαή ή το οικονοµικό όφελος ση- µαντικό και αναµφισβήτητο. Ή ακόµη, αν η αλλαγή επιβληθεί άνωθεν! Τα λάθη διδάσκουν. Και η αποτυχία του Ψηφιακού Ραδιόφωνου ήταν «µεγάλο σχολείο». Εποµένως, για να µην επαναληφθούν τα ίδια και µε την Ψηφιακή Τηλεόραση, θα πρέπει να εφαρµοστούν λιγότερο φιλελεύθερες προσεγγίσεις. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Commission) η οποία συντονίζει, επιβάλλει και ελέγχει όλες τις προσπάθειες εκσυγχρονισµού, αποφάσισε την αναγκαστική 118 ΟΡΥΦΟΡΙΚΑ νέα ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2007

µετάβαση στην ψηφιακή µορφή της επίγειας τηλεόρασης (DVB- T). Μέχρι το 2015, τα 25 κράτη-µέλη της Ε.Ε. θα πρέπει να έχουν αναπτύξει τις κατάλληλες υποδοµές για την εκποµπή ψηφιακού σήµατος. Από την 1η Ιανουαρίου 2015 και µετά, δεν θα επιτρέπονται αναλογικές τηλεοπτικές εκποµπές στον ευρωπαϊκό χώρο. Η µετάβαση µπορεί να ξεκινήσει άµεσα και ήδη πολλές από τις χώρες της υτικής Ευρώπης έχουν κάνει την επίγεια ψηφιακή TV πραγµατικότητα. Ποιες χώρες έκαναν πρώτες την ψηφιακή µετάπτωση Το Λουξεµβούργο ολοκλήρωσε πρώτο την ψηφιακή µετάβαση, την 1η Σεπτεµβρίου 2006. Η Ολλανδία µετέπεσε στο σύστηµα ψηφιακής ευρυεκποµπής, την 11η εκεµβρίου 2006. Τη µετάβαση διευκόλυνε το γεγονός ότι 90% των νοικοκυριών είχαν πρόσβαση σε δίκτυα καλωδιακής τηλεόρασης. Η Φιλανδία προέβη στο αναλογικό switch-off, την 1η Σεπτεµβρίου 2007. Οι θεατές καλωδιακής τηλεόρασης θα συνεχίσουν να λαµβάνουν αναλογικό σήµα ως το τέλος Φεβρουαρίου 2008. Άλλες πέντε χώρες (Αυστρία, Βέλγιο, Γερµανία, Σουηδία, Ελβετία), θα έχουν περάσει πλήρως στη νέα Ψηφιακή Τηλεοπτική ε- ποχή µέχρι το τέλος του 2007. Η ελληνική πραγµατικότητα Για να γίνει όµως το πέρασµα στην Ψηφιακή εποχή της τηλεόρασης, χρειάζεται κάποιο σχέδιο. ιαφορετικά, θα επαναληφθεί η «τηλεοπτική τραγωδία» της δεκαετίας του 1980, όταν ξεφύτρωσαν δεκάδες τηλεοπτικοί σταθµοί µε µικρή εµβέλεια, κακή ποιότητα εικόνας, αδιάφορο έως προσβλητικό πρόγραµµα, οι οποίοι έστηναν σταθµούς εκποµπής όπου και όπως ήθελαν, χωρίς να δίνουν λογαριασµό σε κανένα. Εκµεταλλευόµενοι το πολιτικό κόστος που θα είχε για την Κυβέρνηση κάθε προσπάθεια επιβολής κάποιου θεσµικού κανονιστικού πλαισίου, λειτουργούσαν χωρίς άδεια και χωρίς να λαµβάνουν υπόψη κανένα νό- µο. Ο µόνος τρόπος για την επίλυση των προβληµάτων παρεµβολών, αύξησης της εµβέλειας και απρόσκοπτης λήψης, ήταν η αύξηση της ισχύος εκποµπής. Ειδικά στην περιοχή της Αττικής, το επίπεδο ραδιοηλεκτρικού θορύβου (ραδιοµόλυνση) έφθασε και βρίσκεται σε πρωτοφανή επίπεδα. Εποµένως, η αναγκαστική αποδοχή των αποφάσεων της Ε.Ε. θα λειτουργήσει ως «από µηχανής θεός» για την ανατροπή αυτής της απαράδεκτης κατάστασης. Πρώτη µπήκε στο «ψηφιακό παιχνίδι» η ΕΡΤ. Ξαφνικά και χωρίς προηγούµενες διαβουλεύσεις µε τους υπόλοιπους ενδιαφερόµενους (οι οποίοι θα δρούσαν µε παρόµοιο τρόπο αν είχαν τη δυνατότητα), σχεδίασε και υλοποίησε µονοσυχνοτικό δίκτυο εκποµπής (Single Frequency Network, SFN) τηλεοπτικού προγράµ- µατος (πιλοτικό πρόγραµµα) Επίγειας Ψηφιακής Τηλεόρασης (DVB-T). Χρησιµοποίησε την τεχνολογία της ταυτόχρονης εκπο- µπής σήµατος από τρία διαφορετικά σηµεία, στην ίδια συχνότητα. Έτσι, στην Αττική, το σήµα της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης 1 Κάθε επίδοξος επιχειρηµατίας µπορούσε µέχρι σήµερα να «στή- σει» ένα τηλεοπτικό κανάλι αυθαίρετα. Έτσι καταλήξαµε στην άναρ χη εγκα τάσταση αυτοσχέδιων κεραιοσυστηµάτων µέσα σε οικι - σµούς και δίπλα σε κατοικίες (χωρίς να ενοχλείται και να διαµαρτύ ρε - ται κανείς). Ίσως µε το Χάρτη Συχνοτήτων, η κατάσταση να αλλάξει και να µπει Ψηφια κή Τάξη στην Αναλογική Αταξία. (Φωτογραφία από την παρουσίαση του Ψηφιακού Χάρτη Συχνοτήτων, από το Εργαστήριο Ασυρ µάτων και Επι κοινωνίας Μεγάλων Αποστάσεων του Ε.Μ.Π. και τον καθηγητή Χ. Καψάλη). εκπέµπεται στο κανάλι 48 UHF, ταυτόχρονα από τον Υµηττό, την Πάρνηθα και την Αίγινα. Με αυτούς τους τρεις ποµπούς δεν ε- ξασφαλίζεται µόνο η καλύτερη µετάδοση του σήµατος στο λεκανοπέδιο, αλλά και η διάδοσή του σε µεγαλύτερη απόσταση. Η ταυτόχρονη εκποµπή, αντί να δηµιουργεί αλληλοπαρεµβολές, έχει σαν αποτέλεσµα την ενίσχυση του σήµατος και τη διατήρησή του σε ικανοποιητικά επίπεδα σε όλη την περιοχή κάλυψης, χωρίς τα ενοχλητικά φαινόµενα διακυµάνσεων της στάθµης του σήµατος λήψης, που παρατηρούνται στα αναλογικά συστήµατα εκποµπής. Το σήµα της επίγειας ψηφιακής εκπέµπεται σήµερα και από το Χορτιάτη, στο κανάλι 56 UHF, καλύπτοντας τη Θεσσαλονίκη και την ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας, καθώς και από το Πήλιο, στο κανάλι 53 UHF, καλύπτοντας µεγάλο τµήµα της Θεσσαλίας. Εκτιµάται ότι, από τον περασµένο Μάρτιο, το 65% του πληθυσµού της χώρας έχει τη δυνατότητα λήψης των πιλοτικών ψηφιακών καναλιών της ΕΡΤ. Σταδιακά και κατά γεωγραφική περιφέρεια, θα τοποθετηθούν νέοι ποµποί και αναµεταδότες σε αστικά κέντρα, ώστε να επεκταθεί το δίκτυο εκποµπής της ψηφιακής τηλεόρασης και να καλυφθεί όλη η επικράτεια. Παλαιότερα είχαν γίνει δοκιµές µικρής κλίµακας για την εξοικείωση µε την τεχνολογία DVB-T. Στα µέσα της δεκαετίας του 1990, η πρώτη επίγεια ψηφιακή πλατφόρµα στήθηκε στην εταιρεία Intracom και έγιναν δοκιµαστικές εκποµπής, µε εµβέλεια µόνο µέσα στην εταιρεία. Στο τέλος της ίδιας δεκαετίας (1999-2000), ο ηµόκριτος αποκτά τη δική του ψηφιακή πλατφόρµα και ξεκινάει δοκιµαστικές εκποµπές τοπικής εµβέλειας στην Αγία Παρασκευή Αττικής. Λίγο αργότερα (το 2001) το τµήµα Εφαρ- µοσµένης Πληροφορικής και Πολυµέσων του ΤΕΙ Κρήτης, σε 119

Ένταση πεδίου (dbµv/m) Απόσταση (km) 2 Η χρήση του µονοσυχνοτικού συστήµατος εκποµπής (Single Fre - quency Network, SFN) µε ταυτόχρονη εκποµπή συµφασικού και κατάλληλα χρονισµένου σήµατος από τρία διαφορετικά γεωγραφικά σηµεία, θα φέρει επαναστατική αλλαγή στις ραδιοεπικοινωνίες. εν εξα - σφαλίζει µόνον ευρύτερη ραδιοκάλυψη, αλλά αντί να δηµιουργεί αλλη - λοπαρεµβολές, έχει σαν αποτέλεσµα την ενίσχυση του σήµατος και τη διατήρησή του σε ικανοποιητικά επίπεδα σε όλη την περιοχή κάλυψης, χωρίς τα ενοχλητικά φαινόµενα διακυµάνσεων της στάθµης του σήµατος λήψης, που παρατηρούνται στα αναλογικά συστήµατα εκποµπής. Στο διά - γραµµα, οι δύο εστιγµένες καµπύλες απεικονίζουν τη στάθµη του σήµα - τος δύο ποµπών µονοσυχνοτικού δικτύου, που απέχουν 40 χιλιόµετρα. Αν λειτουργούσε κάθε ποµπός ξεχωριστά, η εµβέλεια θα µειωνόταν εκθετικά και σε απόσταση 40 χιλιοµέτρων θα είχε µειωθεί στο επίπεδο των 35dBµV/m. Στο σύστηµα PAL απαιτείται στάθµη σήµατος µεγαλύτερη από 65dBµV/m για ικανοποιητική λήψη. Η συνδυασµένη εκποµπή διατη - ρεί τη στάθµη λήψης πάνω από 60dBµV/m. Στην επίγεια ψηφιακή τηλεό - ραση, η ελάχιστη στάθµη σήµατος για άριστη λήψη είναι 47 dbµv/m. συνεργασία µε το ηµόκριτο, αποκτά τη δική του ψηφιακή πλατφόρµα. Από το 2001 µέχρι και σήµερα, πραγµατοποιούνται εκποµπές στο Ηράκλειο Κρήτης (σήµερα στο κανάλι 40) από την ψηφιακή πλατφόρµα του ΤΕΙ Κρήτης. Αυτήν τη στιγµή, στην Ελλάδα λειτουργούν οι παρακάτω επίγειοι ψηφιακοί ποµποί: ❶ ERT Digital (Σπορ+, Σινέ+, Πρίσµα+, RIK) Αθήνα Υµηττός, Κανάλι 48 UHF ❷ ERT Digital (Σπορ+, Σινέ+, Πρίσµα+, RIK) Αθήνα Πάρνηθα, Κανάλι 48 UHF ❸ ERT Digital (Σπορ+, Σινέ+, Πρίσµα+, RIK) Αθήνα Αίγινα, Κανάλι 48 UHF ❹ ERT Digital (Σπορ+, Σινέ+, Πρίσµα+, RIK) Θεσσαλονίκη Χορτιάτης, Κανάλι 56 UHF ❺ ERT Digital (Σπορ+, Σινέ+, Πρίσµα+, RIK) Θεσσαλία Πήλιο, Κανάλι 53 UHF ❻ ΤΕΙ Κρήτης (ERT Sat, RIK, Holidays in Greece κ.λπ.), Ηράκλειο Ρογδιά, Κανάλι 40 UHF Τάξη στο χάος Στην Ψηφιακή Τηλεόραση πρέπει να γίνει γενικότερος σχεδιασµός των συχνοτήτων και των θέσεων εκποµπής. Το σύστηµα δεν µπορεί να λειτουργήσει ικανοποιητικά σε «χύµα», αυθαίρετες και «ετσιθελικές» καταστάσεις. Ευτυχώς, στην προσπάθεια σχεδιασµού, ήρθε αρωγός η Παγκόσµια Ένωση Τηλεπικοινωνιών (ITU). Κατά τη διάρκεια της «Περιοχικής ιάσκεψης ΡαδιοΤηλεόρασης Τα πλεονεκτήµατα της επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης είναι: ❶ Καλύτερη ποιότητα ήχου και εικόνας. Με τη συµπίεση MPEG- 2 και ψηφιακό ήχο AAC+ δεν υπάρχουν θόρυβοι, παράσιτα και θολή εικόνα. ❷ Βελτιωµένη λήψη. Το µειονέκτηµα στην αναλογική τηλεόραση, των ανακλάσεων του σήµατος (το γνωστό στους τηλεθεατές ως «είδωλο», που δηµιουργεί παραµόρφωση της εικόνας), στην ψηφιακή µετατρέπεται σε πλεονέκτηµα. Τα ανακλώµενα σήµατα προστίθενται στο αρχικό και λειτουργούν µε αθροιστικό τρόπο, εξαλείφοντας έτσι το φαινόµενο του «ειδώλου». Στην αναλογική τηλεόραση, όσο µεγαλύτερη είναι η απόσταση του ποµπού από το δέκτη, τόσο το σήµα αποδυναµώνεται, µε αποτέλεσµα να εµφανίζονται «χιόνια» στην οθόνη. ❸ Πολλά προγράµµατα από µία συχνότητα/ κανάλι. Λόγω της συµπίεσης του σήµατος, στην επίγεια ψηφιακή µετάδοση γίνεται καλύτερη εκµετάλλευση του φάσµατος συχνοτήτων. Στην αναλογική, µόνο ένα πρόγραµµα µπορεί να εκπέµπεται από κάθε ένα κανάλι, ενώ στην επίγεια ψηφιακή εκπέµπονται µέχρι και τέσσερα. Στο κανάλι 48, όπου µέχρι πρότινος λαµβάναµε το πρόγραµµα της ΕΤ1, σήµερα βλέπουµε τέσσερα διαφορετικά κανάλια (Πρίσµα+, Σπορ+, Σινέ+ και ΡΙΚ). ❹ Αµφίδροµες υπηρεσίες. Η ψηφιακή τηλεόραση δίνει τη δυνατότητα στον τηλεθεατή να παρεµβαίνει στη διαµόρφωση του προγράµµατος, µε τη διαδραστικότητα και τον ετεροχρονισµό. Σταδιακά, θα µπορούµε να παρεµβαίνουµε µε α- πάντηση σε ερώτηση ή µε ψήφο σε ζωντανή εκποµπή, να ε- πιλέγουµε το πρόγραµµα που θέλουµε να δούµε, την ώρα που θέλουµε. Μία από τις διαδραστικές υπηρεσίες είναι ο Ηλεκτρονικός Οδηγός Προγράµµατος (ΕPG). Προσφέρει σύντοµη περιγραφή για το συγκεκριµένο πρόγραµµα που εκπέµπεται (τίτλος, είδος εκποµπής, περίληψη, διάρκεια, συντελεστές), αλλά και πληροφορίες για το γενικό προγραµµατισµό των επόµενων ωρών και ηµερών. Επιπλέον, παρέχει τη δυνατότητα ενεργοποίησης και άλλων υπηρεσιών, όπως υ- ποτιτλισµός και περιορισµός πρόσβασης ανάλογα µε το περιεχόµενο των εκποµπών. Παρόµοια λειτουργία προσφέρεται στη δορυφορική υπηρεσία της Nova. 2006» (RRC-06), οι χώρες κατέθεσαν τις απαιτήσεις τους σε ψηφιακές συχνότητες και τις ηλώσεις Αµοιβαίας Συµβατότητας µε τις τηλεπικοινωνιακά όµορες χώρες. Με βάση τα δεδοµένα αυτά, η ITU απένειµε τις διαθέσιµες συχνότητες του φάσµατος. Το Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών πέτυχε την ικανοποίηση των ελληνικών αιτηµάτων, τόσο για την ψηφιακή τηλεόραση, όσο και για το ψηφιακό ραδιόφωνο, σε ποσοστό 100%. Συγκεκριµένα, στο DAB η χώρα µας έλαβε 18 συχνότητες, ενώ στο DVB-T κατακύρωσε 357 (VHF και UHF). ιεκδίκησε και ε- ξασφάλισε ακόµη 2.105 αναλογικές συχνότητες, για δικαιώµατα αναλογικής εκποµπής ως τη λήξη της µεταβατικής περιόδου (2015). Με βάση τη συµφωνία GE06, η Ελλάδα δεσµεύεται να 120 ΟΡΥΦΟΡΙΚΑ νέα ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2007

προστατεύει τις αναλογικές καταχωρήσεις των γειτονικών χωρών, έναντι των ελληνικών ψηφιακών εκποµπών έως το 2015 και να ακολουθήσει απαρέγκλιτα το Χάρτη Ψηφιακών Συχνοτήτων. Έτσι, µπορεί να µην έχουµε Ψηφιακό Ραδιόφωνο και Τηλεόραση, έχουµε όµως πολλές ψηφιακές συχνότητες! Περιοχική ιάσκεψη Ραδιοεπικοινωνιών (RRC 06) της ιεθνούς Ένωσης Τηλεπικοινωνιών (ITU) Μέχρι σήµερα, το τηλεοπτικό φάσµα (UHF και VHF) χρησιµοποιείται αποκλειστικά για εκποµπή αναλογικού σήµατος, υπό τους κανονισµούς της Συνθήκης της Στοκχόλµης του 1961 (ST61). Η Συνθήκη αυτή, που ισχύει εδώ και 45 χρόνια, καθορίζει τα τεχνικά πλαίσια λειτουργίας των αναλογικών τηλεοπτικών εκποµπών στο χώρο της Ευρώπης και της Βόρειας Αφρικής. Επιπλέον, προέβλεπε διαδικασίες τόσο για προσθήκες και µετατροπές του συνολικού Πλάνου, όσο και για συντονισµό νέων ση- µείων εκποµπής, µεταξύ όµορων τηλεπικοινωνιακά χωρών. Με την ανάπτυξη της Επίγειας Ψηφιακής Τηλεόρασης (DVB-T) και του Ψηφιακού Ραδιοφώνου (T-DAB) και τη δοκιµαστική εφαρ- µογή τους από ορισµένες ευρωπαϊκές χώρες, έγινε φανερό ό- τι η µελλοντική µέθοδος εκποµπής τηλεοπτικού και ραδιοφωνικού σήµατος θα είναι η ψηφιακή, η οποία αργά ή γρήγορα θα αντικαταστήσει την υπάρχουσα αναλογική. Τα πλεονεκτήµατα της νέας αυτής τεχνολογίας είναι η αποτελεσµατικότερη εκµετάλλευση του φάσµατος (τυπικά 4 τηλεοπτικά προγράµµατα α- νά κανάλι UHF), η µικρότερη ισχύς εκποµπής, οι λιγότερες παρεµβολές µεταξύ γειτονικών ποµπών, καθώς και η δυνατότητα παροχής νέων υπηρεσιών στον τηλεθεατή / ακροατή. Η Συνθήκη της Στοκχόλµης δεν είναι σε θέση να αντεπεξέλθει στις νέες εξελίξεις µε την εξάπλωση της ψηφιακής τηλεόρασης. Για το λόγο αυτό, η ITU σε συνεργασία µε τις χώρες της Περιοχής 1 (Ευρώπη, Αφρική, Μέση Ανατολή, Ιράν) είχε ξεκινήσει από το 2004 τις εργασίες για την προετοιµασία της Περιοχικής ιάσκεψης Ραδιοεπικοινωνιών (RRC-06). Η RRC-06, διοργανώθηκε το Μάιο του 2006 στη Γενεύη, µε συµµετοχή των κρατών της Περιοχής 1 της ITU, µε σκοπό την αντικατάσταση της ST 61 από µία νέα συνθήκη, που θα καθορίζει πλέον τις διαδικασίες λειτουργίας της ψηφιακής τηλεόρασης και του ψηφιακού ραδιοφώνου. Με βάση πλέον τη Συνθήκη «Γενεύη 06» (GE06), οι χώρες της Περιοχής 1 συµφώνησαν σε έναν αρχικό καταµερισµό του τηλεοπτικού φάσµατος των VHF/UHF, για χρήση από την ψηφιακή τηλεόραση και το ψηφιακό ραδιόφωνο. Έτος µετάβασης σε πλήρως ψηφιακή εκποµπή, ορίστηκε το 2015. Ση- µειώνεται ότι η Συνθήκη καθορίζει το καθεστώς συνύπαρξης α- ναλογικών και ψηφιακών εκποµπών κατά τη διάρκεια της µεταβατικής περιόδου. Μετά το 2015 θα καταργηθεί οριστικά η Συνθήκη ST 61 και στο εξής θα ισχύουν αποκλειστικά οι διατάξεις της GE 06, η οποία και αναµένεται να έχει διάρκεια ζωής ανάλογη της προγενέστερης ST 61. (Πηγή: Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών) 3 Στις εργασίες της «Περιοχικής ιάσκεψης ΡαδιοΤηλεόρασης 2006» (RRC-06) στη Γενεύη, η ιεθνής Ένωση Τηλεπικοινωνιών (ITU) απέ νειµε τις διαθέσιµες συχνότητες του φάσµατος για την επερ - χόµενη Ψηφια κή Μετάβαση τόσο στο Ραδιόφωνο όσο και στην Τηλεό - ραση. Το Υπουρ γείο Μεταφορών και Επικοινωνιών πέτυχε την ικανο - ποίηση των ελληνικών αιτηµάτων, τόσο για την ψηφιακή τηλεόραση όσο και για το ψηφιακό ραδιόφωνο, σε ποσοστό 100%. Συγκεκριµένα, µε βάση τη συµφωνία GE06, για το Ψηφιακό Ραδιόφωνο (DAB) η χώρα µας έλαβε 18 συχνότητες, ενώ στην Ψηφιακή Τηλεόραση (DVB-T) κατακύρωσε 357 (VHF και UHF). ιεκδίκησε και εξασφάλισε ακόµη 2105 αναλογικές για δικαιώµατα αναλογικής εκποµπής, ως τη λήξη της µεταβατικής περιόδου (2015). Με βάση τη συµφωνία GE06, η Ελλάδα δεσµεύεται να προστατεύει τις αναλογικές καταχωρήσεις των γειτονικών χωρών έναντι των ελληνι κών ψηφιακών εκποµπών έως το 2015, να ακολουθήσει απαρέγκλιτα το Χάρτη Ψηφιακών Συχνοτήτων. 4 Τα νόµιµα κέντρα εκποµπής κατά την «αναλογική περίο - δο»της τηλεόρασης. Υπήρχαν 400 αναλογικές καταχωρήσεις ιδιωτικών σταθµών, 38 θέσεις κυρίων κέντρων εκποµπής σταθµών εθνικής εµβέ λειας, 40 θέσεις εκποµπής σταθµών τοπικής εµβέλειας. Λειτουργούσαν 6 πανελλαδικοί σταθµοί και τουλάχιστον 4 τοπικοί ανά περιφέρεια. Από το 1961 µέχρι το 2005, είχαν κατακυρωθεί στη χώρα µας µόνον 137 αναλο γικές καταχωρήσεις. Με τη συµφωνία RRC-06, η Ελλάδα εξασφάλισε 2105 αναλογικές καταχωρήσεις, που είναι προστατευµένες µέχρι τη λήξη της µεταβατικής περιόδου, την 1η Ιανουαρίου 2008. 122 ΟΡΥΦΟΡΙΚΑ νέα ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2007

Η κατανοµή των συχνοτήτων ψηφιακής τηλεόρασης σε 34 γεωγραφικές περιοχές είναι η εξής: Περιοχή Ονοµασία ιαθέσιµοι δίαυλοι τηλεοπτικής εκποµπής 1 Έβρος 7, 25, 27, 32, 33, 35, 47, 56, 51, 58, 62, 63 2 Πλάκα 10, 24, 27, 30, 31, 33, 36, 43, 59, 66 3 Θάσος 6, 7, 22, 23, 37, 39, 41, 47, 54, 61, 64 4 Παγγαίο 7, 26, 32, 35, 40, 52, 53, 60, 63, 65 5 Θεσσαλονίκη 5, 24, 27,30, 36, 43, 48, 51, 55, 56, 62, 66 6 Χαλικιδική 7, 11, 25, 29, 31, 34, 38, 46, 49, 50, 54 7 Φλώρινα 7, 8, 23, 26, 32, 34, 35, 40, 44, 47, 49, 52, 61 8 Μεταξάς 6, 25, 28, 29, 39, 41, 50, 54, 60, 64 9 Ιωάννινα 10, 24, 25, 30, 31, 34, 49, 52, 54, 62 10 Θεσπρωτία 9, 21, 22, 33, 41, 45, 59, 66 11 Κέρκυρα 9, 29, 30, 34, 37, 53, 54, 56, 61 12 Λάρισα 7, 22, 31, 35, 38, 40, 42, 52, 53, 63, 65 13 Ακαρνανικά 6, 23, 27, 28, 32, 39, 43, 46, 51, 64 14 Βόλος 6, 21, 29, 37, 41, 44, 47, 51, 58, 62 15 Λαµία 23, 25, 32, 33, 35, 49, 57, 60, 63, 64 16 Καρπενήσι 5, 24, 26, 29, 30, 36, 37, 47, 55, 61, 62 17 Αίνος Κεφαλονιάς 8, 21, 22, 33, 36, 45, 57, 59, 60, 66 18 Πάτρα 7, 22, 24, 25, 29, 31, 34, 35, 42, 44, 53, 54, 61 19 Κόρινθος 9, 38, 43, 48, 51, 56, 59, 63, 64, 65, 66 20 Αττική 5, 11, 22, 27, 30, 31, 34, 36, 50, 52, 54, 61 21 Αθήνα 7, 23, 24, 32, 38, 49 22 Πύργος 5, 11,26, 30, 38, 40, 46, 47, 49, 52, 56, 64 23 Τρίπολη 10, 21, 23, 24, 28, 41, 42, 45, 50, 60, 62 24 Ναύπλιο 6, 33, 35, 37, 39, 44, 46, 53, 55, 57, 58 25 Καλαµάτα 6, 37, 29, 31, 32, 44, 48, 53, 55, 58, 63 26 Σπάρτη 11, 22, 25, 27, 30, 33, 36, 40, 52, 57, 61, 64 27 υτική Κρήτη 7, 21, 24, 31, 34, 35, 38, 46, 49, 54, 56, 59 28 Κεντρική Κρήτη 10, 25, 37, 39, 41, 44, 53, 57, 61, 64 29 Ανατολική Κρήτη 6, 27, 31, 33, 35, 36, 38, 46, 54 30 ωδεκάνησα 9, 21, 24, 32, 39, 42, 50, 52, 56, 59 31 Κυκλάδες 8, 26, 29, 32, 43, 47, 51, 59, 60, 62 32 Σάµος 7, 27, 31, 34, 35, 36, 38, 44, 61, 65, 67 33 Λέσβος 9, 21, 25, 33, 39, 42, 46, 53, 56, 64 34 Καστελόριζο 8, 25, 27, 35, 41, 49, 51, 53 5 Χάρτης µε τη γεωγραφική κατανοµή των συχνο - τήτων ψηφιακής τηλεόρασης, που εξασφάλισε η χώρα µας στη διάσκεψη RRC-06. 357 ψηφιακές καταχωρήσεις συχνοτήτων, σε 33 γεωγραφικές ζώνες εκπο µπής (ψηφιακές περιφέρειες). Σε κάθε περιφέρεια θα µπορούν να εκπέ µπουν οκτώ σταθµοί. Συχνότητες έχουµε πλέον πολλές Ας ελπί σουµε ότι σε λίγο θα έχουµε καλή και ενδιαφέρουσα ψηφιακή τηλεόραση! (Πηγή: Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών) 6 Ψηφιακή Ελλάδα. Μπορεί να µην έχουµε Ψηφια - κό Ραδιόφωνο, αλλά από κατάλληλες συχνότητες είµαστε πλήρεις! Στο χάρτη παρουσιάζεται η κατανοµή των συχνοτήτων Ψηφιακής Ραδιοφωνίας DAB, οι οποίες εκχωρήθηκαν στην Ελλάδα από την «Περιοχική ιάσκεψη ΡαδιοΤηλεόρασης 2006». Στην περιοχή της Αττικής/Βοιωτίας/Εύβοιας (περιοχή 5), θα χρησιµο ποι - ηθεί τo κανάλι 12C, στην Αθήνα (περιοχή 6) τα κανάλια 11 Α, 11Β, 11C, 11D, 12A, 12B, 12C, 12D, στην Πελοπόννη - σο (περιοχή 4) το κανάλι 12 Α, στις Κυκλάδες (περιοχή 7) το 12Β, στα ωδεκάνησα (περιοχή 8) το 12C, στην Κρή τη (περιοχή 9) το 12 Α και 12Β, στην Ήπειρο (περιο- χή 1), Μακεδονία και Θράκη (περιοχές 2 και 3) το 12Β και στην υπόλοιπη Ελλάδα (περιοχή 10) το 12D. (Πηγή: Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών) Οι συχνότητες ραδιοφωνίας DAB που εκχωρήθηκαν στην Ελλάδα, ανήκουν στη ζώνη VHF III (174 240 MHz) και είναι οι εξής: Κανάλι 11A 11B 11C 11D 12A 12B 12C Συχνότητα 216.928 MHz 218.640 MHz 220.352 MHz 222.064 MHz 223.936 MHz 225.648 MHz 227.360 MHz 124 ΟΡΥΦΟΡΙΚΑ νέα ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2007

7 Ο χάρτης συχνοτήτων και κέντρων εκποµπής της επερχόµενης ψηφια κής τηλεόρασης, παρουσιάστηκε πρόσφατα από τον Υπουργό Επικρατείας Θεόδωρο Ρουσόπουλο, τον Υπουργό Μεταφορών και Επικοι - νωνιών Κωστή Χατζηδάκη και τον καθηγητή του ΕΜΠ Χρήστο Καψάλη. Η επίπονη εργασία έγινε από το Εργαστήριο Επικοινωνίας Μεγάλων Απο - στά σεων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Για τη σχεδίαση του χάρτη χρησιµοποιήθηκαν ειδικά εργαλεία λογισµικού, καθώς και χάρτης σε ηλεκτρονική µορφή (Digital terrain Map). Η εργασία διήρκεσε πάνω από δύο χρόνια και ανανεώνεται συνεχώς. Ο χάρτης προβλέπει 7 8 διαύ λους ανά σηµείο εκποµπής, για χρήση από τη δηµόσια τηλεόραση, δύο συνδροµητικούς σταθµούς, 8 ιδιωτικούς σταθµούς πανελλαδικής εµβέλειας και 6 10 σταθµούς τοπικής εµβέλειας. 8 Αναλυτικός προσδιορισµός της ραδιοκάλυψης στο µονοσυχνο - τικό δίκτυο επίγειας ψηφιακής τηλεόρασης στην περιοχή της Αττικής. Η µετάδοση τεσσάρων προγραµµάτων ανά δίαυλο, θα γίνεται µε ταχύτητα (bitrate) τουλάχιστον 16Mbit/s, µε διαµόρφωση 16- QAM, coderate 3/4 και αριθµό φερουσών 8k. Το λογισµικό επιβεβαίωσε την ελάχιστη κάλυψη όλης της περιοχής µε σήµα στάθµης 48,7dBµV/m, για το 99% του χρόνου και το 95% των τοποθεσιών λήψης. 8 Ψηφιακός υψοµετρικός χάρτης της Ελλάδας, που χρησιµοποιήθηκε για την ανάλυση της ραδιοκάλυψης και την εύρεση των κατάλληλων σηµείων εκποµπής. Η µελέτη του Πολυτεχνείου Ένα από τα βασικά βήµατα για την µετάβαση από την αναλογική προς την επίγεια ψηφιακή τηλεόραση, ήταν η προσαρµογή του χάρτη συχνοτήτων στα ελληνικά δεδοµένα, µε τον καθορισµό των κέντρων ψηφιακής εκποµπής. Παρουσιάστηκε πρόσφατα από τον Υπουργό Επικρατείας Θεόδωρο Ρουσόπουλο, τον Υπουργό Μεταφορών και Επικοινωνιών Κωστή Χατζηδάκη και τον καθηγητή του ΕΜΠ Χρήστο Καψάλη. Η επίπονη εργασία έ- γινε από το Εργαστήριο Επικοινωνίας Μεγάλων Αποστάσεων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Ο χάρτης ψηφιακών συχνοτήτων ήρθε να αντικαταστήσει το χάρτη αναλογικών συχνοτήτων του 1997, που δεν εφαρµόστηκε ποτέ, αφού η µελέτη που είχε γίνει τότε, δεν είχε λάβει υπόψη της τη µορφολογία του εδάφους. Ο χάρτης του ΕΜΠ έχει συνεκτι- µήσει την υπάρχουσα κατάσταση των υποδοµών για κέντρα εκποµπής και τις απαιτήσεις του νέου συστήµατος επίγειας τηλεόρασης. Απαιτούνται περισσότερα κέντρα εκποµπής σε χαµηλότερα υψόµετρα, µε µικρότερη ισχύ. Τα φαινοµενικά κενά που δηµιουργούνται µε τη σταδιακή εγκατάλειψη των υψηλών θέσεων εκποµπής, αντιµετωπίζονται εύκολα µε τοπικούς αναµεταδότες (gap fillers). Για τη σχεδίαση του χάρτη χρησιµοποιήθηκαν ειδικά εργαλεία λογισµικού (ATDI - ICS Telecom), καθώς και χάρτης σε ηλεκτρονική µορφή (Digital terrain Map). Σύµφωνα µε τους υπεύθυνους της σχεδίασης, το λογισµικό διαθέτει µοντέλα διάδοσης για την προσοµοίωση των διάφορων περιβαλλόντων διάδοσης, µοντέλα πρόβλεψης της περίθλασης, ειδικές συναρτήσεις διάρθρωσης µονοσυχνοτικών δικτύων και µεθόδους πρόβλεψης της ραδιοκάλυψης. Χρησιµοποιήθηκε α- κρίβεια 50 µέτρων. Οι θέσεις εκποµπής προσδιορίστηκαν χωροταξικά, µε χρήση ειδικών γεωγραφικών συστηµάτων θέσης (GPS). Η εργασία διήρκεσε πάνω από δύο χρόνια και ανανεώνεται συνεχώς. Ο χάρτης προβλέπει 8 πανελλαδικές συχνότητες για τα ιδιωτικά κανάλια, αντί για 6 που είχαν προβλεφθεί αρχικά (οι αναλογικοί σταθµοί πανελλαδικής εµβέλειας µέχρι σήµερα είναι 8 ), 3 για την κρατική τηλεόραση και 2 για την παροχή επίγειων ψηφιακών συνδροµητικών υπηρεσιών. Αυτό που µένει να δούµε είναι ποια κανάλια θα πάρουν τις ψηφιακές ά- δειες πανελλαδικής εµβέλειας, τα οποία βέβαια έχει ήδη φωτογραφηθεί από το νέο νοµοσχέδιο για τα ΜΜΕ, που παρουσιάστηκε πριν το χάρτη συχνοτήτων. 126 ΟΡΥΦΟΡΙΚΑ νέα ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2007