ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΕΥΤΕΡΑ 0 ΜΑΪΟΥ 06 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΠΑΛΑΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ Θέμα Α Α. β, Α. α, Α. γ, Α. δ, Α5. δ ΘΕΜΑ Β Β. α. Λάθος Η ηλεκτρονιακή δομή είναι: 6 Fe + : s s p 6 s p 6 d 6 Οπότε ο μέγιστος κύριος κβαντικός αριθμός είναι =. β. Λάθος Οι ηλεκτρονιακές δομές είναι: 0a: s s p 6 s p 6 s 8Ni: s s p 6 s p 6 d 8 s Για να είναι παραμαγνητικά, θα πρέπει να διαθέτουν μονήρες ή μονήρη ηλεκτρόνια. Το 0 a έχει συμπληρωμένα όλα τα τροχιακά του και συνεπώς δεν διαθέτει μονήρη ηλεκτρόνια και δεν είναι παραμαγνητικό. Το 8 Ni διαθέτει μονήρη ηλεκτρόνια στα d τροχιακά του και είναι παραμαγνητικό. Β. α, β 5, γ, δ Β α. Παρατηρούμε πως η η ενέργεια ου ιοντισμού του Β είναι πολύ μεγαλύτερη από την ενέργεια ου ιοντισμού του. Αυτό σημαίνει πως το ο ηλεκτρόνιο αποσπάται από την εξωτερική του στοιβάδα, ενώ το ο, από την αμέσως επόμενη (πιο εσωτερική. Άρα το στοιχείο Β διαθέτει ένα ηλεκτρόνιο στην εξωτερική του στοιβάδα και συνεπώς ανήκει στην ΙΑ ή η ομάδα. β. Το στοιχείο Γ αφού έχει Ζ Γ = Ζ Β +, θα ανήκει στη η ομάδα και στην ίδια περίοδο του Π.Π με το Β. Δηλ. Το Β θα διαθέτει ένα ηλεκτρόνιο στην εξωτερική του στοιβάδα, ενώ το Γ θα διαθέτει δυο ηλεκτρόνια στην εξωτερική του στοιβάδα. Το ιόν Β + θα έχει δομή ευγενούς αερίου και μια στιβάδα λιγότερη από το ιόν Γ +. Συνεπώς το Β + θα έχει μικρότερη ατομική ακτίνα, και τα ηλεκτρόνια της εξωτερικής του στοιβάδας θα δέχονται ισχυρότερες ελκτικές δυνάμεις από αυτές του ενός ηλεκτρονίου στον ιόν του Γ +. Οπότε η Ε i του Β θα είναι μεγαλύτερη από την Ε i του Γ. γ. Η ατομική ακτίνα σε μια περίοδο αυξάνεται από τα δξιά προς τα αριστερά και σε μια ομάδα, από πάνω προς τα κάτω. Το Α είναι ευγενές αέριο (8 η ομάδα και τα Β, Γ ανήκουν στην ίδια περίοδο, και το Β στην η ομάδα, το Γ στη η. Άρα: r Α < r Γ < r Β Β. α. H H Mgl + Η Ο H H + Μg(OHl β. (H ΝH + Ηl (H ΝH l γ. H H Ν + Η Ni H H H ΝΗ δ. H H H H + ΚΟΗ αλκοό λη H H=HH + Κl + H O Ιατροπούλου & Χρυσ. Παγώνη - Καλαμάτα τηλ.: 70-955 & 9690
ε. H H H H + ΚΟΗ O ΘΕΜΑ Γ H H H H + Κl OH H Γ. Η ένωση 5 H 0 O θα είναι ή εστέρας ή οξύ. Αφού υδρολύεται και δίνει δυο οργανικές ενώσεις θα είναι εστέρας. Θα είναι: (Β (Γ 5 H 0 O + Η Ο v H v O + μ Η μ+ Ο Πρέπει: μ + v = 5 ( Και: v+ = μ + 8 (μ v = μ v = ( ( + ( μ = 6 μ =. Και από ( v = Οπότε το οξύ Β θα είναι το: H OOH Η ακλοόλη Γ οξειδώνεται και δίνει τη χημική ένωση Δ, η οποία αντιδρά με το Na O και εκλύεται αέριο O. Το Δ είναι οξύ και συνεπώς η Γ θα είναι η ο ταγής προπανόλη. Οι συντακτικοί τύποι είναι: A: H H OOH H H B: H ΟΟΗ Γ: H H H ΟΗ Δ: H H ΟΟΗ Γ. Κ: H H=ΗH Λ: H H H H OH Μ: H H ΟΟΝα Ν: H H Γ. Έστω x mol Η H=O και y mol Η H OΗ στο αρχικό μίγμα. Αφού χωρίζεται σε δυο ίσα μέρη, σε κάθε μέρος θα περιέχονται x/ mol Η H=O και y/ mol Η H OΗ ο μέρος: H H=Ο + uso + 5 H OΟNa + u O +Na SO +H O x/ mol x/ mol m, x ιζ 0, 0, x = 0, mol Η H=O Mr ο μέρος: Θα γίνουν οι αντιδράσεις: 5H H=Ο + MO +H SO 5H OΟH + MSO + SO + H O 5 mol mol 5 mol x/ mol x/5 mol x/ mol 5H H ΟΗ + MO + 6H SO 5H OΟH + MSO + SO + H O 5 mol mol 5 mol y/ mol y/5 mol y/ mol Η οργανική ένωση που παράγεται είναι το H OΟH. Θα είναι: m 8 x y οξ 0, x + y = 0,6 0, + y = 0,6 y = 0, mol H H ΟΗ Mr 60 v Ιατροπούλου & Χρυσ. Παγώνη - Καλαμάτα τηλ.: 70-955 & 9690
x y 0, 0, Για την οξείδωση χρειάστηκαν: MO 0, MO mol MO 5 5 5 MO 0, MO Οπότε: MO = L 0, ΘΕΜΑ Δ MO Δ. α. Αφού το πρότυπο διάλυμα είναι ΝαΟΗ (βάση, θα είναι αλκαλιμετρία. β. Το Υ (άγνωστο στην κωνική φιάλη και το Υ (πρότυπο στην προχοΐδα. γ. Στο τέλος της ογκομέτρησης (ισοδύναμο σημείο, έχουμε πλήρη εξουδετέρωση του άγνωστου δ/τος από το πρότυπο. Συνεπώς θα έχουμε: ΗΑ + ΝαΟΗ ΝαΑ + Η Ο οξ.. βασ οξ = βασ = 0,0 = 0, 0,0 = 0, M δ. Στο Υ έχουμε ph =. Θα είναι: ph = -log[h O + ] = [H O + ] = 0 - M Ο δείκτης ΗΔ όταν προστεθεί στο δλμ Υ, θα αποκαταστήσει την ισορροπία: ΗΔ + Η Ο Δ - + Η Ο + Είναι: p a(hδ = 5 -logκ α(ηδ = 5 a(hδ = 0-5 [ Η Ο ] [ Δ ] [ ΗΔ] [ Η [ΗΔ] Οπότε: Ο ] 0 a (HΔ 0 5 [ ΗΔ] [ Δ ] 0 [Δ ] Δ. Για το ΗΑ: a (HΔ ΗΑ + Η Ο Α- + Η Ο + Αρχ. (M 0, αντ/σχημ. (M x x x Τελικά (M 0,-x 0, x x x 0, 0 0 8 α ( α( 0 7 Για την ΝΗ : ΝΗ + Η Ο NH + ΟΗ - Αρχ. (M 0, αντ/σχημ. (M y y y Τελικά (M 0,-y 0, y y Είναι: ph = pοh = -log[οh - ] = [ΟH - ] = 0 - M 6 y 0 5 b( NH b(nh 0 0, 0 Ιατροπούλου & Χρυσ. Παγώνη - Καλαμάτα τηλ.: 70-955 & 9690
Δ. Έστω αναμειγνύουμε L του Y με L του Y. Θα υπολογίσουμε τον αριθμό mol ΗΑ στα L Y και του ΝαΟΗ στα L του Y. 0, mol 0, mol Το HΑ και το ΝαΟΗ θα αντιδράσουν. Για να προκύψει ρυθμιστικό δλμ. θα πρέπει να έχουμε περίσσεια ΗΑ. Οπότε θα έχουμε: ΗΑ + ΝαΟΗ ΝαΑ + Η Ο Αρχ. (mol NαOH αντ/σχημ. (mol NαOH NαOH NαOH Τελικά (mol NαOH NαOH 0, Στο διάλυμα Υ5 θα έχουμε το άλας ΝαΑ:. 0, ( Και την περίσσεια του ΗΑ:. Αφού το Υ5 είναι ρυθμιστικό για το ph του θα ισχύει: 0, βασ 7 ph = pa + log 7 = -log0 log 7 = 7 + log 0,( οξ log = 0 = = = Δ. Από Δ έχουμε: 0, ( 0, 0,. M. M 0 0 Θα υπολογίσουμε τον αριθμό mol του και ΝαΑ στα 0 ml του Υ5. 0, 0,0 mol 0 0, 0,0 mol 0 Έστω προσθέτουμε L του Υ. Θα είναι: H H H H 0, mol Ηl Το Ηl θα αντιδράσει με το ΝαΑ. Αφού πρέπει να προκύψει ρυθμιστικό διάλυμα, θα πρέπει το ΝαΑ να είναι σε περίσσεια. Ιατροπούλου & Χρυσ. Παγώνη - Καλαμάτα τηλ.: 70-955 & 9690
ΝαΑ + Ηl ΗΑ + Ναl Αρχ. (mol 0,0 0, 0,0 αντ/σχημ. (mol 0, 0, 0, Τελικά (mol 0,0-0, 0,0+0, Το ικό διάλυμα θα είναι περισσότερο όξινο αφού προσθέσαμε οξύ. Άρα ph = 6. 0,0 0, 0,0 0, Και: M, M 0,0 0, βασ 7 0,0 0, ph = p a + log 6 = -log0 log 6 = 7 + log 0,0 0, οξ 0,0 0, 0,0 0, log = - = log0-0,0 0, = 0, 0,0 0, = 0,00 + 0,0 0,0 0, 0,0 0, 0, = 0,0099 = 0,09 L ή 90 ml Δ5. Έστω L Υ και L Υ. 0, mol NH NH NH 0, mol ΝH + ΗA NH Α + H O Αρχ. (mol 0, 0, αντ/σχημ. (mol 0, 0, 0, Τελικά (mol 0, Στο ικό δλμ έχουμε: Το άλας διΐσταται πλήρως: 0, N N N NH Α NH + Α - 0, M 0, M 0, M Το ιόν NH αντιδρά με το Η Ο (υδρόλυση ΝΗ + Η Ο ΝH + Η Ο + 0,M α(nh W b(nh 0 0 5 α( NH 0 9 Το ιόν Α - αντιδρά με το Η Ο (υδρόλυση Α + Η Ο ΗΑ + ΟΗ - b(a W a( 0 0 7 b(a 0 7 Ιατροπούλου & Χρυσ. Παγώνη - Καλαμάτα τηλ.: 70-955 & 9690
Αφού α( NH b(a η υδρόλυση του ιόντος ΝΗ + θα γίνει σε μικρότερο ποσοστό από αυτή του ιόντος Α -. Συνεπώς θα είναι [ΟΗ - ] > [Η Ο + ]. Άρα το ικό διάλυμα θα είναι βασικό. Επιμέλεια απαντήσεων: Λογιώτης Σταύρος Οικονόμου Θανάσης Φυσικοί Φροντιστήριο Μ.Ε «ΕΠΙΛΟΓΗ» - Καλαμάτα Ιατροπούλου & Χρυσ. Παγώνη - Καλαμάτα τηλ.: 70-955 & 9690