ΟΔΗΓΟΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

ΟΔΗΓΟΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΟΔΗΓΟΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Το έργο LIFE10 ENV/GR/622 συγχρηµατοδοτείται από την Ε.Ε.

Σύνταξη Ε ιµέλεια: Χρήστος Καρατζάς Η αρούσα έκδοση έγινε στο λαίσιο του έργου «Ανά τυξη και ε ίδειξη ενός εργαλείου υ οστήριξης της ρόληψης α οβλήτων για την Το ική Αυτοδιοίκηση Εργαλείο WASP -LIFE10 ENV/GR/000622

ΠΡΟΛΟΓΟΣ INTRODUCTION Βασικός στόχος του ρογράµµατος WASP Tool (LIFE10 ENV/GR/622) είναι η διερεύνηση, ε ίδειξη και βελτιστο οίηση του δυναµικού Πρόληψης Α οβλήτων σε ε ί εδο Το ικής Αυτοδιοίκησης, στην Ελλάδα και την Κύ ρο. Το έργο θα διευκολύνει την εφαρµογή της οδηγίας λαίσιο για τα α όβλητα (2008/98/ΕΚ) στα σηµεία ου αφορούν στην ρόληψη της δηµιουργίας α οβλήτων, µέσω του σχεδιασµού ενός εργαλείου λήψης α οφάσεων για τις το ικές αρχές, αλλά και να ευαισθητο οιήσει τους ολίτες για την ανάγκη ελαχιστο οίησης των α οβλήτων. Ο Οδηγός Πρόληψης Α οβλήτων Στο Χώρο Εργασίας α οτελεί αραδοτέο της δράσης 5 δραστηριότητα 5.7 του ρογράµµατος WASP Tool και αφορά στην εφαρµογή ενός ρογράµµατος µείωσης α οβλήτων στο χώρο εργασίας των εταίρων του ρογράµµατος. Πιο συγκεκριµένα, οι εργαζόµενοι των εταίρων του ρογράµµατος εκ αιδεύτηκαν άνω σε ρακτικές ρόληψης α οβλήτων στο χώρο εργασίας τους στη βάση του αρόντος οδηγού ώστε να µειώσουν σηµαντικά τα α όβλητα ου αράγονται α ό τις καθηµερινές του εργασίες. The overall objective of the WASP Tool project (LIFE10 ENV/GR/622) is to investigate, demonstrate and optimise the waste prevention potential at the Local Authority level, in Greece and Cyprus. The project will facilitate the implementation of the Waste Framework Directive (2008/98/ EC) with respect to waste prevention, through the development of a Decision Support Tool (the Σύνταξη Ε ιµέλεια: Χρήστος Καρατζάς WASP-Tool) that will allow Local Authorities to select and implement the optimum waste prevention programmes for their local circumstances. Furthermore the project aims at raising the awareness on waste prevention. The Waste Prevention Guide for Workplaces is a deliverable of action 5 - activity 5.7 of the WASP Tool project concerning the implementation of an internal office waste reduction programme for all partners. More specifically, employees from all partners of the project were trained on promoting specific activities that minimize the office waste based on this Guide in order to substantially reduce Η αρούσα έκδοση έγινε στο λαίσιο του έργου «Ανά τυξη και ε ίδειξη ενός εργαλείου υ οστήριξης της ρόληψης α οβλήτων για την Το ική Αυτοδιοίκηση Εργαλείο WASP -LIFE10 ENV/GR/000622 the waste that is produced by their daily activities.

Ο ΗΓΙΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Περιεχόµενα τεύχους: ΠΡΟΛΟΓΟΣ 3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 4 ΧΑΡΤΙ 5 ΤΗΛΕΜΟΙΟΤΥΠΙΑ (ΦΑΞ) ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ 6 7 ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΕΣ 8 ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ 9 ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΕΚ ΗΛΩΣΕΙΣ ΚΙΝΗΤΡΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΣΗΜΑΝΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΧΑΡΤΙ 10 11 12 13 Ο χώρος εργασίας είναι ιδανικός για την εφαρµογή ρακτικών ρόληψης α οβλήτων. Οι νέες τεχνολογίες εισέρχονται δυναµικά στον εργασιακό χώρο και ε ιτρέ ουν τη γρήγορη µετάδοση ληροφορίας µε το άτηµα ενός κουµ ιού. Η ιεραρχική δοµή των ε ιχειρήσεων ε ιτρέ ει την καθιέρωση ροδιαγραφών ρόληψης α οβλήτων αλλά ε ιτρέ ει και την αξιολόγηση των ρακτικών α ό το ροσω ικό. Η ληροφόρηση ου υ άρχει σήµερα ε ιτρέ ει την ε ιλογή των υλικών και εξο- λισµού µε τη µεγαλύτερη διάρκεια ζωής και το µικρότερο αντίκτυ ο στο εριβάλλον. Ε ι λέον, η ρόληψη α οβλήτων έχει οικονοµικά οφέλη για τις ε ιχειρήσεις, συµβάλει α- οφασιστικά στην ροστασία του εριβάλλοντος, καλλιεργεί αίσθηµα ευθύνης στους εργαζόµενους και δηµιουργεί µια εικόνα υ- εύθυνης ε ιχείρησης. Οι ρακτικές ου αναφέρονται αρακάτω σκο εύουν στην α οτύ ωση βασικών ρακτικών ρόληψης α οβλήτων σε διάφορους τοµείς του χώρου εργασίας. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ Η κατανάλωση χαρτιού α ό το 1950 έως το 2000 έχει εξα λασιαστεί ενώ τη δεκαετία 2000-10 αυξήθηκε κατά 50%. Το 95% των εγγράφων των ε ιχειρήσεων είναι σε έντυ η µορφή. Ο µέσος χρήστης διαδικτύου εκτυ ώνει 28 σελίδες ηµερησίως. 115δισ. σελίδες χαρτιού εκτυ ώνονται σε ροσω ικούς υ ολογιστές ετησίως. Τα α όβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξο λισµού είναι τα ταχύτερα αυξανόµενα α όβλητα στην Ε.Ε. Ο εριορισµός της χρήσης χαρτιού στις δηµόσιες υ ηρεσίες στην Ελλάδα µ ορεί να εξοικονοµήσει µέχρι και 500εκ. ευρώ. Ο καλύτερος λογιστικός έλεγχος των ρο- µηθειών («ράσινες ροµήθειες») συµβάλει έως και 40% στη ρόληψη των α οβλήτων α ό εριττές ροµήθειες.

Ο ΗΓΙΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΧΑΡΤΙ Το χαρτί είναι η ιο σηµαντική ηγή α οβλήτων σε ένα γραφείο, αλλά εµφανίζει και τις µεγαλύτερες ροο τικές ρόληψης, αξιο οίησης φυσικών όρων και εξοικονόµησης χρηµάτων. Υ ολογίζεται ότι κάθε χρήστης διαδικτύου εκτυ ώνει 28 σελίδες ηµερησίως, ενώ ένας υ άλληλος γραφείου µ ορεί να εκτυ ώσει 10.000 σελίδες ετησίως. Εκτυ ώστε το χαρτί και α ό τις δυο λευρές. Είναι η λέον εύκολη και α οδοτική λύση, έχει µηδενικό κόστος και µεγάλο όφελος. Ρυθµίστε τον εκτυ ωτή και το φωτοτυ ικό σας µηχάνηµα σας στην εκτύ ωση δι λής όψης και µειώστε τα α όβλητα χαρτιού στο µισό. Μην ετάτε χαρτιά ου έχουν κενές (λευκές) σελίδες. Χρησιµο οιείστε τα για να εκτυ ώσετε ρόχειρα ή ανε ίσηµα έγγραφα. Εναλλακτικά, συρράψτε τα για να δηµιουργήσετε ένα τετράδιο σηµειώσεων. Κόψτε τα σε µικρότερα χαρτάκια για να κρατάτε σηµειώσεις, να φτιάξετε ετικέτες κ.λ. Κάθε χρήστης διαδικτύου εκτυ ώνει 28 σελίδες ηµερησίως! Εκτυ ώστε αρουσιάσεις και κείµενα ου εριέχουν µεγάλη γραµµατοσειρά έτσι ώστε να το οθετηθούν 4 σελίδες/slides σε µια µόνο σελίδα Α4. Ζητείστε τα αντίγραφα κινήσεων των λογαριασµών σας σε ηλεκτρονική αντί για έντυ η µορφή. Με τον τρό ο αυτό ελέγχετε καλύτερα την ορεία τους και αράγετε λιγότερα α όβλητα. Χρησιµο οιήστε το εσωτερικό δίκτυο του χώρου εργασίας σας για τη µεταφορά και α οθήκευση εσωτερικών εγγράφων. Η ηλεκτρονική αρχειοθέτηση των εγγράφων και η χρήση κατάλληλου λογισµικού για αραγωγή αντιγράφων ασφαλείας, ρολαµβάνει την αραγωγή α οβλήτων και µειώνει τους α αιτούµενους α οθηκευτικούς χώρους µιας ε ιχείρησης. Κλειδώστε τα έγγραφα ου α οστέλλετε σε µορφή pdf. Με τον τρό ο αυτό α οφεύγεται η τρο ο οίηση του κειµένου α ό τις ρυθµίσεις του υ ολογιστή του α οδέκτη και η εκτύ ωση σε µη ε ιθυµητή µορφή. Χρησιµο οιήστε λε τότερα φύλλα χαρτιού. Λε τότερο φύλλο σηµαίνει λιγότερο χαρτί για την αραγωγή του και λιγότερη ενέργεια στην εκτύ ωσή του. Μειώστε τα εριθώρια στα έγγραφα, το µέγεθος της γραµµατοσειράς και αλλάξτε το σχεδιασµό του εγγράφου. Μ ορείτε να εξοικονοµήσετε χαρτί χωρίς όµως να αλλοιώσετε την αναγνωσιµότητα του εγγράφου. 5 Τα χαρτιά ου χρησιµο οιείτε ως ρόχειρα δεν ρέ ει να εριέχουν στο αρχικό τους κείµενο σηµαντικές ληροφορίες ή/και ευαίσθητα δεδοµένα ου ενδεχοµένως να χρησιµο οιηθούν κακοβούλως. Σε αυτήν την ερί τωση είναι καλύτερα να α ορρί τετε το αρχικό έγγραφο α- φού ρώτα τεµαχιστεί καταλλήλως.

Ο ΗΓΙΕΣ ΜΕΙΩΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΗΛΕΟΜΟΙΟΤΥΠΙΑ (ΦΑΞ) Παρά το γεγονός ότι η ανά τυξη της τεχνολογίας και των µέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν µειώσει τη χρήση του, εντούτοις ακόµη και σήµερα ένα µεγάλο µέρος εγγράφων µετακινείται µέσω φαξ. Ρυθµίστε το φαξ ώστε να µην τυ ώνει αναφορά α οστολής. Αν για λόγους ε ικύρωσης της α οστολής α αιτείται αναφορά για τα έγγραφα ου στέλνετε µέσω φαξ µ ορείτε να ρυθµίσετε το φαξ ώστε να τυ ώνει µια αναφορά δραστηριότητας.χ. για τα τελευταία 40 φαξ ου στάλθηκαν και ελήφθησαν. Στείλτε και λάβετε φαξ, χρησιµο οιώντας το φαξ/µόντεµ του υ ολογιστή. Τα λειτουργικά συστήµατα σε όλους τους υ ολογιστές µ ορούν να ρυθµιστούν εύκολα ώστε όταν λαµβάνετε ένα φαξ, ο υ ολογιστής να το α οθηκεύει ως αρχείο εικόνας ή σε µορφή pdf, το ο οίο α οθηκεύεται ή εκτυ ώνεται. Με τον τρό ο αυτό εξοικονοµείτε χαρτί και χρόνο για την ροετοιµασία και το χειρισµό ενός εγγράφου. Σε ερί τωση ου λαµβάνετε ε ανειληµµένα φαξ α ό αριθµούς ου δεν ε ιθυ- µείτε χρησιµο οιήστε τη λειτουργία α οκλεισµού κλήσεων α ό συγκεκριµένους αριθµούς α οφεύγοντας την άσκο η εκτύ ωση χαρτιού. Ρυθµίστε το φαξ ώστε να µην τυ ώνει αναφορά α οστολής Χρησιµο οιήστε την ηλεκτρονική αλληλογραφία ό ου είναι δυνατόν για να µειώσετε τη χρήση του φαξ. Το ηλεκτρονικό ταχυδροµείο είναι ιο εύκολο, ιο γρήγορο, ε ιτρέ ει την α οστολή ληροφορίας µεγάλου όγκου και εξοικονο- µεί µεγάλες οσότητες χαρτιού τόσο α ό τον αραλή τη όσο και α ό τον α οστολέα. Η τεχνολογία ε ιτρέ ει τη χρήση ηλεκτρονικής υ ογραφής και ψηφιακού ιστο οιητικού ώστε να εξασφαλίζεται η αυθεντικότητα και ακεραιότητα Τίτλος άρθρου εσωτερικής σελίδας των εγγράφων ου α οστέλλονται µέσω ηλεκτρονικού ταχυδροµείου. Η χρήση του ηλεκτρονικού φαξ µ ορεί να µην είναι εφικτή σε ερί- τωση δηµοσίων εγγράφων ου α αιτείται αριθµός ρωτοκόλλου και χρέωση εγγράφου. Εντούτοις η υ ηρεσία ηλεκτρονικού φαξ εριορίζει σηµαντικά την άσκο η αντιγραφή του ίδιου εγγράφου ου διανέµεται στους αρµόδιους υ αλλήλους ηλεκτρονικά. 6

Ο ΗΓΙΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ Τα α όβλητα του ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξο λισµού α οτελούν το ταχύτερα αυξανόµενο ρεύµα στην Ε.Ε. Ε ι λέον, η αρουσία ε ικίνδυνων ουσιών στα ηλεκτρονικά α όβλητα καθιστά ροβληµατική τη διαχείρισή και ε ικίνδυνη την α όρριψή τους. Η ορθή χρήση τους αρατείνει τη διάρκεια ζωής τους και α οτρέ ει την α όρριψη και άλλων υλικών ου συνδέονται µε τη χρήση τους. Το ένα τρίτο των εκτυ ωτών ου α ορρί τονται στην Ελλάδα µ ορούν να ε ισκευαστούν Πριν α ορρίψετε τον ηλεκτρονικό εξο λισµό σας βεβαιωθείτε ότι δεν υ άρχει δυνατότητα ε ισκευής του µε χαµηλό κόστος. Πολλές φορές αρκεί η αντικατάσταση ενός µικρού εξαρτήµατος ή α λά ένας καθαρισµός ώστε να λειτουργήσει άλι. Τηλεφωνείστε στην αντι ροσω εία του εξο λισµού ή ε ισκεφτείτε ένα εξουσιοδοτηµένο κέντρο ε ισκευής. Είναι συχνό φαινόµενο κατά την ανανέωση του ηλεκτρονικού εξο λισµού να α ορρί τεται ο αλιότερος αρότι λειτουργεί κανονικά. Μην ξεχνάτε ωστόσο, ότι ολλές φιλανθρω ικές οργανώσεις, ΜΚΟ ή κοινότητες έχουν ανάγκη τον εξο λισµό αυτόν και µ ορούν να τον αξιο οιήσουν. Βγάλτε τα µηχανήµατα α ό την ρίζα ή κλείστε το διακό τη λειτουργίας τους όταν φεύγετε α ό το γραφείο για σαββατοκύριακο ή για µεγαλύτερα χρονικά διαστήµατα. Οι ηλεκτρονικές και ηλεκτρικές συσκευές καταναλώνουν ενέργεια ακόµη και όταν είναι φαινοµενικά «κλειστές» δηλαδή σε κατάσταση αναµονής, µε α οτέλεσµα να µειώνεται η διάρκεια ζωής τους. Χρησιµο οιείστε ε αναγεµιζόµενα τόνερ για τον εκτυ ωτή. Εξοικονοµείτε χρή- µατα και ε ιτρέ ετε την ε αναχρησιµο οίησή τους ολλές φορές µέχρι να γίνουν α όβλητα. Μεταφέρετε τα ε αναγεµιζόµενα µελάνια στα αρχικά υλικά συσκευασίας τους (κουτί συσκευασίας, φάκελος µεταφοράς) ώστε το κέρδος να είναι δι λό στην ρόληψη α οφυγής α οβλήτων. Εκτυ ώστε σε fast ή draft τύ ο εκτύ ωσης για εξοικονόµηση µελανιού, α οτρο ή συχνής αντικατάστασης του τόνερ και αράτασης της ζωής του εκτυ ωτή. Α οφύγετε έγχρωµες εκτυ ώσεις λόγω υψηλής κατανάλωσης µελανιού. 7 Στο λαίσιο ερευνητικού ρογράµµατος ου υλο οιήθηκε στην Ελλάδα για τη βιώσιµη διαχείριση ΑΗΗΕ (LIFE00 ENV/GR/000688) δια ιστώθηκε ότι ένα µεγάλο οσοστό ηλεκτρονικών και ηλεκτρικών συσκευών ου α ορρί τονταν α ό τους κατόχους τους µ ορούσαν να γίνουν άλι λειτουργικές ύστερα α ό την ε ισκευή τους.

Ο ΗΓΙΕΣ ΜΕΙΩΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΕΣ Οι συσκευασίες α οτελούν στην Ελλάδα το ρεύµα α οβλήτων στο ο οίο στοχεύει ερισσότερο η ανακύκλωση. Παρά το γεγονός ότι έχει δοθεί µεγάλο βάρος στην ανακύκλωση των συσκευασιών ιδιαίτερη σηµασία έχει και η ρόληψη τους. Προτιµήστε γυάλινα οτήρια και κεραµικές κού ες αντί για είδη µίας χρήσης, για τον καφέ, το τσάι και το αναψυκτικό. Με αυτόν τον τρό ο ρολαµβάνετε την α όρριψη σηµαντικής οσότητας λαστικών και χάρτινων οτηριών. Χρησιµο οιήστε τους αυτόµατους στεγνωτήρες χεριών στην τουαλέτα, για να α οφύγετε την κατανάλωση χαρτιού. Ε ιλέξτε µεγάλες συσκευασίες για καφέ, τσάι, ζάχαρη, γάλα κ.λ. αντί για µικρές (ατοµικές). Οι ατοµικές µερίδες αράγουν µη αξιο οιήσιµες οσότητες α οβλήτων, ενώ ε ι λέον δεν χρησιµο οιείται λήρως το εριεχόµενο τους αφού µικρές οσότητες αραµένουν κάθε φορά µέσα στη συσκευασία. Προµηθευτείτε µεγάλες συσκευασίες χαρτιών κουζίνας και τουαλέτας, συσκευασιών καθαριστικών και υγρό σα ούνι για ε αναγεµιζόµενα δοχεία. Ε ιλέξτε ροµηθευτές ου χρησιµο οιούν λιγότερα υλικά συσκευασίας για την αράδοση ροϊόντων. Χρησιµο οιήστε γυάλινα οτήρια και κού ες για καφέ, τσάι, αναψυκτικό. Σε ολλές εριοχές το νερό του δικτύου είναι καλής οιότητας ο ότε δεν α αιτείται η αγορά εµφιαλωµένων µ ουκαλιών νερού. Η ροσθήκη ενός φίλτρου στη βρύση µ ορεί να βελτιώσει σηµαντικά την οιότητα του νερού και να α- οφευχθεί η κατανάλωση λαστικών µ ουκαλιών. Στην ερί τωση ου το Τίτλος νερό δεν άρθρου είναι εσωτερικής όσιµο σελίδας είναι ροτιµότερη η κατανάλωση νερού α ό ψύκτες ου χρησιµο οιούν ε αναγεµιζόµενες φιάλες νερού µεγάλης χωρητικότητας. Χρησιµο οιήστε ξανά το υλικό συσκευασίας για α οστολή δεµάτων. Για αράδειγµα το ρολό φυσαλίδας, χαρτί εριτυλίγµατος και κουτιά χωρίς διακριτικά µ ορούν να χρησιµο οιηθούν ξανά ολλές φορές. Η ε αναχρησιµο οίηση συσκευασιών ή η χρήση δοχείων ολλα λής χρήσης δεν ρέ ει να αντιβαίνει τους κανονισµούς υγιεινής και ασφάλειας εργαζοµένων σε κάθε ε ιχείρηση. Οι κανονισµοί αυτοί έχουν σαφή ροτεραιότητα έναντι των ρακτικών ρόληψης α οβλήτων. 8

Ο ΗΓΙΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ Ο τρό ος ου αραγγέλνονται οι ροµήθειες αλλά και η συµ εριφορά των ρο- µηθευτών µ ορεί να α οτρέψει την αραγωγή α οβλήτων, κά οια εκ των ο- οίων ενδέχεται να εριέχουν και ε ικίνδυνες ουσίες. Ελέγξτε το χρόνο εγγύησης και τις ροσφερόµενες υ ηρεσίες υ οστήριξης για τον ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξο λισµό ου αγοράζετε. Όσο µεγαλύτερη διάρκεια ζωής εξασφαλίσετε στον εξο λισµό σας, τόσο ερισσότερο θα µειώσετε την ανάγκη αντικατάστασής του και τα α όβλητα σας. Χρησιµο οιήστε ε αναφορτιζόµενες µ αταρίες για το γραφείο. Οι µ αταρίες αυτές µ ορούν να χρησιµο οιηθούν ολλές φορές, µειώνοντας µε τον τρό ο αυτό την α όρριψη και αντικατάστασή τους. Αν χρησιµο οιείτε µ αταρίες µίας χρήσης ριν τις ετάξετε ελέγξτε ότι έχουν εξαντληθεί λήρως. Χρησιµο οιήστε ε αναφορτιζόµενες µ αταρίες για το γραφείο Αντικαταστήστε τους λαµ τήρες υρακτώσεως µε λαµ τήρες εξοικονόµησης ενέργειας. Οι λαµ τήρες αυτοί έχουν µεγαλύτερη διάρκεια ζωής και οι νέας τεχνολογίας (λαµ τήρες led) καταναλώνουν σηµαντικά µικρότερη ενέργεια. Πριν α ορρίψετε τα αλιά έ ι λα ελέγξτε αν µ ορούν να χρησιµο οιηθούν διαφορετικά.χ. σε µια α οθήκη. Μ ορείτε να δωρίσετε τα αλιά έ ι λα σε φιλανθρω ικές οργανώσεις ου τα δίνουν σε άτοµα ου έχουν ανάγκη ή ακό- µα και σε καλλιτεχνικές οµάδες ου εφαρµόζουν τεχνικές ανα αλαίωσης (.χ. decoupage) και αναζητούν συχνά υλικό για τις δηµιουργίες τους. Ε αναχρησιµο οιήστε υλικά, ό ως συνδετήρες, κλι, φάκελους, διαχωριστικά και κλασέρ ου είναι σε καλή κατάσταση. Φροντίστε όταν α ορρί τετε ή ανακυκλώνετε το εριεχόµενο ενός κλασέρ να κρατάτε τα υλικά ου µ ορούν να ξαναχρησιµο οιηθούν. 9

Ο ΗΓΙΕΣ ΜΕΙΩΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΕΚ ΗΛΩΣΕΙΣ Η διαχείριση συνεδρίων µ ορεί να δηµιουργήσει σηµαντικές οσότητες α οβλήτων. Ειδικότερα δε ροσοχή ρέ ει να δίνεται στα α όβλητα τροφίµων. Ε ιβεβαιώστε τον ακριβή αριθµό συµµετεχόντων κατά τη διοργάνωση ηµερίδων και συνεδρίων, ώστε να αραγγείλετε ακριβώς τις α αιτούµενες οσότητες. Τα τρόφιµα ου ερίσσεψαν µ ορεί να συλλεχθούν και να α οθηκευτούν για κατανάλωση σε άλλη χρονική ερίοδο ή να δωριστούν σε φιλανθρω ικά ιδρύµατα. Χρησιµο οιήστε µικρότερα ιάτα στο σερβίρισµα, γιατί α οτρέ ουν τη συσσώρευση φαγητού ου καταλήγει στο τέλος να α ορρί τεται. Η χρήση κεραµικών ιάτων και γυάλινων οτηριών αντί λαστικών µίας χρήσης µειώνει σηµαντικά την αραγόµενη οσότητα α οβλήτων. Αν στο χώρο του γραφείου υ άρχει αυλή ή χώρος ου καλύ τεται α ό ράσινο χρησιµο οιήστε κάδο κοµ οστο οίησης για τη µετατρο ή των υ ολειµµάτων τροφίµων σε εδαδοβελτιωτικό υλικό, κατάλληλο για την ανά τυξη φυτών. Στο εµ όριο κυκλοφορούν και µικρότεροι κάδοι κοµ οστο οίησης για το οθέτηση σε µ αλκόνι µε ολύ καλά α οτελέσµατα. Χρησιµο οιείστε µικρότερα ιάτα στο σερβίρισµα Α οστείλετε σε ηλεκτρονική µορφή τις ροσκλήσεις των συνεδρίων ή των εκδηλώσεων. Εκτυ ώστε µόνο ό,τι είναι α αραίτητο για το συνέδριο και ε αναχρησιµο οιήστε υλικό ου έχει ερισσέψει α ό ροηγούµενες εκδηλώσεις. 10

Ο ΗΓΙΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΙΝΗΤΡΑ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΥΠΑΛΛΛΗΛΩΝ Η ρόληψη α οβλήτων α αιτεί τη συµµετοχή των εργαζοµένων σε όλα τα ε ί εδα της ιεραρχίας. Οι εργαζόµενοι ρέ ει να ενηµερωθούν για τα οφέλη της ρόληψης α οβλήτων. Τα ανώτερα στελέχη ρέ ει να δίνουν το αράδειγµα υιοθετώντας όλα τα α αραίτητα µέτρα. Η εφά αξ όµως εκ αίδευση δεν αρκεί αν δεν συνδυάζεται και µε διαρκή κίνητρα ου υ ενθυµίζουν το στόχο της ρόληψης των α οβλήτων στο γραφείο. Χρησιµο οιήστε ο τικά µέσα ου υ ενθυµίζουν στο ροσω ικό τη συµµετοχή. Για αράδειγµα σύµβολα ή και αφίσες σε χώρους ό ου καταναλώνεται χαρτί θα ροτρέ ουν τη µείωση της αραγόµενης οσότητας. Στο ηλεκτρονικό ταχυδροµείο η σηµείωση «Σκέψου ριν εκτυ ώσεις» έχει ε ίσης θετικό αντίκτυ ο. Ορίστε έναν εργαζόµενο υ εύθυνο για την εφαρµογή της ολιτικής Αξιο οιήστε α οτελεσµατικά το τµήµα ή τον υ εύθυνο ληροφορικής. Είναι ο λέον αρµόδιος να κάνει τις αναγκαίες ρυθµίσεις σε όλο τον ηλεκτρονικό εξο- λισµό για να α οφεύγεται η άσκο η χρήση του χαρτιού. Ε ι λέον, µ ορεί να συµβουλεύσει/εκ αιδεύσει το ροσω ικό ώστε να χρησιµο οιεί τον εξο λισµό µε εριβαλλοντικά φιλικό τρό ο. Βασικό ρόλο έχει και το τµήµα ροµηθειών όσον αφορά την ε ιλογή και αξιολόγηση των ροµηθευτών καθώς και του διαθέσιµου α οθέµατος υλικών και εξο λισµού ριν ροχωρήσει σε νέα αραγγελία. Ονοµάστε έναν υ εύθυνο για την εφαρµογή της ολιτικής ρόληψης α οβλήτων, ενός υ άλληλου ου θα αρακολουθεί τη διαδικασία και θα α οτελεί τον σύνδεσµό µεταξύ των διαφορετικών τµηµάτων και ενεργειών για την ρόληψη των α οβλήτων. Εκ αιδεύστε το ροσω ικό και δώστε την ευκαιρία να ροτείνουν και οι ίδιοι λύσεις ή να αρουσιάσουν τα ροβλήµατα ου ενδέχεται να εµφανίσουν οι ρακτικές ρόληψης των α οβλήτων. Τυ ο οιήστε τις διαδικασίες για τα µέτρα ρόληψης α οβλήτων στο γραφείο και αναρτήστε ένα εριβαλλοντικό οδηγό στο δικτυακό τό ο της εταιρείας ώστε να ε ικυρωθεί η ολιτική της εταιρείας και να ενθαρρυνθεί η χρησιµο οίησή του α ό τους εργαζοµένους. 11 Το ροσω ικό είναι στην καλύτερη θέση να αναγνωρίσει τις ρακτικές ου αράγουν ερισσότερα α όβλητα και να ροτείνει εφαρµόσι- µα µέτρα για τον εριορισµό τους. Υ άλληλοι ου δουλεύουν στη γραµµατειακή υ οστήριξη και στην καθαριότητα ρέ ει να ενθαρρύνονται ώστε να συνεισφέρουν στη διαµόρφωση της εριβαλλοντικής ολιτικής µιας εταιρείας.

Ο ΗΓΙΕΣ ΜΕΙΩΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ 12

Ο ΗΓΙΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΣΗΜΑΝΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΧΑΡΤΙ Πολλές ε ιχειρήσεις ε ιθυµούν να αγοράσουν ανακυκλωµένο χαρτί ή χαρτί ου ληροί συγκεκριµένους εριβαλλοντικούς όρους. Τα αρακάτω σήµατα συνήθως συνοδεύουν το χαρτί. European Ecolabel. Σύµβολο ου α οδεικνύει ως το ροϊόν έχει κατασκευαστεί µε φιλικές ρος το εριβάλλον µεθόδους. Ειδικά για το χαρτί σηµαίνει ότι µ ορεί να κατασκευάζεται α ό ίνες ου ροέρχονται α ό ανακύκλωση ή α ό δάση ου διαχειρίζονται µε βιώσιµο τρό ο ή ου ανα τύσσονται µε εριβαλλοντικά σωστό τρό ο. Ο Μ λε Άγγελος είναι γερµανικό οικολογικό σήµα ου χρησιµο οιείται συνήθως σε ροϊόντα χαρτιού και λαστικού για να δείξει ότι τα ροϊόντα αράγονται α ό 100% ανακυκλωµένες ρώτες ύλες. Ο Νορβηγικός Κύκνος α οδεικνύει ότι το χαρτί έχει αρασκευαστεί µε βάση αρθένες ίνες µε φιλικές ρος το εριβάλλον µεθόδους ου µ ορεί να εριέχει τουλάχιστον 75% ανακυκλωµένες ίνες. Συναντάται σε χαρτί ή ροϊόντα ξύλου και σηµαίνει ότι το ξύλο ροέρχεται α ό δάση ου διαχειρίζονται µε βιώσιµο τρό ο και σύµφωνα µε τις αρχές του FSC (Forest Stewardship Council). 13 10

Ο αρόν οδηγός έχει αραχθεί και διανεµηθεί σε ηλεκτρονική µορφή µε σκο ό την ρόληψη α οβλήτων. Χρησιµο οιήστε χαρτί µε εριβαλλοντικές ροδιαγραφές σε ερί τωση εκτύ ωσής του.