ΕΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΥΝΕΝΩΣΗ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ Μ.Κ.Ο. ΚΙΝΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΝΟ.79 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ - ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 ΕΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΥΝΕΝΩΣΗ ΔΙΚΑΙΟΥ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Η έννοια του Κράτους Ορισμός κατά Δ. Τσάτσο KINΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΝΟΙXΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

για μια ανοιχτή κοινωνία Tρίμηνη Ενημερωτική έκδοση Ιδιοκτήτης: ΚΙΝΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ Εκδότης - Διευθυντής: Σπύρος Φραγκούλης Σχεδιασμός / Παραγωγή Εντύπου: AllmediaCreative Διοικητικό Συμβούλιο της Κίνησης Πολιτών ΠΡΟΕΔΡΟΣ Θεόδωρος Παπαλεξόπουλος tdp@titan.gr ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Στέφανος Γερουλάνος sger@hol.gr ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ & ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Νίκος Φραγκάκης nfrangakis@fralaw.gr ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ & ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Σπύρος Φραγκούλης sfrg@hol.gr ΕΙΔΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ & ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΜΕ ΤΑ ΜΕΛΗ Κωνσταντίνος Ζέπος cdzepos@gmail.com ΤΑΜΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΧΑΡΤΑΣ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑΣ Ηλίας Γρίσπος grisfam@otenet.gr ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΤΑΜΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΟΥ ΤΟΜΕΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΧΑΡΤΑΣ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑΣ Ιωάννης Σουφλής isouflis@omnilink.gr ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ Σοφία Παπακωνσταντίνου sofiasiv@otenet.gr ΜΕΛΟΣ Γιώργος Παγουλάτος gpag@aueb.gr ΜΕΛΟΣ Τζανέτος Αντύπας t.antypas@praksis.gr ΜΕΛΟΣ Ορέττα Σταυροπούλου kinpol@otenet.gr Μέλη Δ.Σ., Υπεύθυνοι Τομέων ΤΟΜΕΑΣ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Ηλίας Κατσούλης ikatsoulis@hol.gr ΤΟΜΕΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Ίωνας Σιώτης isiotis@inp.demokritos.gr ΤΟΜΕΑΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Μιχάλης Αγγελίδης magel@aegean.gr ΤΟΜΕΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ Ιωάννης Παπαδόπουλος jspapad@gmail.com Kίνηση Πολιτών για μια Ανοικτή Κοινωνία Ευφρονίου 5-7, 11634 Αθήνα τηλ. 210 7220 063 fax: 210 7220 0475 e-mail: kinpol@otenet.gr url: http://www.kinisipoliton.gr ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Νο.79 Ιανουάριος Φεβρουάριος Μάρτιος 2011 03 ΠΟΛΥΝΟΜΙΑ-ΚΑΚΟΝΟΜΙΑ-ΑΝΟΜΙΑ: ΠΟΙΟΣ Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΟΡΘΩΣΗΣ; 06 ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΔΙΚΑΣΤΉΡΙΑ ΚΑΙ Η ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗ- ΡΙΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ 08 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΝΗΣΙΔΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ - ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ 10 ΟΙ 180 ΤΗΣ ΦΟΥΚΟΣΙΜΑ 11 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ: ΠΡΟΑΝΑΓΓΕΛΙΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ Αλεξάνδρα Βοβολίνη Νίκος Εμπέογλου Σπύρος Κοκοτός Παύλος Κοντέλλης ΚΙΝΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ για μια ανοιχτή κοινωνία Φίλοι - Υποστηρικτές Χορηγός Επικοινωνίας: Χάρης Κυνηγός Καίτη Κυριακοπούλου Ραφαήλ Μωϋσής Βασίλειος Φουρλής Ν. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ - ΧΡ. ΑΔΑΜΑΝΤΙΑΔΗΣ Α.Ε. Η Κίνηση Πολιτών προκειμένου να διατηρήσει την πολυφωνία και την ανεξαρτησία της, συντηρείται από τις εισφορές και τις συνδρομές των μελών της, οι οποίες είναι απαραίτητες για τη βιωσιμότητά της. Η ετήσια συνδρομή για το έτος 2011 ανέρχεται στο ποσό των 60. Μπορείτε να καταθέσετε το ποσό αυτό στο λογαριασμό της Alpha Bank 362-002101 - 044373, στο ταχυδρομείο, ή να επικοινωνήσετε μαζί μας ώστε να μεριμνήσουμε για την είσπραξή του. ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΕΛΤΙΟ 78 ΣΕΛΙΔΑ 2

Πολυνομία-Κακονομία-Ανομία ΠΟΙΟΣ Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΟΡΘΩΣΗΣ; Η Κίνηση Πολιτών για μια Ανοικτή Κοινωνία οργάνωσε την Πέμπτη 10 Φεβρουαρίου 2011, στο Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών, ανοιχτή συζήτηση με θέμα: «Πολυνομία Κακονομία Ανομία: Ποιος ο δρόμος της ανόρθωσης;». Ομιλητές ήταν ο κ. Νικηφόρος Διαμαντούρος, Ευρωπαίος Διαμεσολαβητής, ο κ. Λέανδρος Ρακιντζής, Γενικός Επιθεωρητής Δημοσίας Διοίκησης και ο κ. Παναγιώτης Τσούκας, Πάρεδρος του ΣτΕ. Συντόνισε ο Αντιπρόεδρος της ΚΠ και Πρόεδρος του ΕΚΕΜΕ, κ. Νίκος Φραγκάκης. Πολιτών από τις θέσεις των ομιλητών και από τις λύσεις που προτάθηκαν στην ανωτέρω εκδήλωση, παρατίθενται στη συνέχεια αποσπάσματα από τις τοποθετήσεις των ομιλητών. Στο τέλος, εντελώς ενδεικτικά, ορισμένες ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις από τους παρεμβαίνοντες, κατά την συζήτηση που ακολούθησε. Όπως τόνισε στην προσφώνησή του ο Πρόεδρος της ΚΠ κ. Θεόδωρος Παπαλεξόπουλος: «Είναι γενικευμένη και, δυστυχώς, αποδεδειγμένη η δυσλειτουργία του κράτους μας, συνάμα όμως και η ανομία με την έννοια της μη εφαρμογής του Νόμου... Είναι όμως σαφές ότι ένας Νόμος που βρίθει παραπομπών σε άλλους Νόμους, αποφάσεις ή διατάξεις φαινόμενο σύνηθες στη χώρα μας δυσχεραίνει την εφαρμογή του. Είναι επίσης αυτονόητο ότι ένας Νόμος που προβλέπει πολλές ειδικές περιπτώσεις και υποπεριπτώσεις - πόσο μάλλον εξαιρέσεις -ενθαρρύνει την απόπειρα δοσοληψίας και τη διαφθορά. Τέλος, δεν πρέπει να θεωρείται παραδεκτή, για σοβαρό κράτος, η μη εφαρμογή από τη Δημόσια Διοίκηση νόμων που έχουν ψηφισθεί από τη Βουλή, πριν να εκδοθούν από το αρμόδιο Υπουργείο οι σχετικές ερμηνευτικές εγκύκλιοι και που δεν συμφωνούν πάντα με τα κείμενα που ψήφισε η Βουλή!» Οι επισημάνσεις αυτές, μεταξύ άλλων, οδήγησαν την ΚΠ στην διοργάνωση της ανωτέρω εκδήλωσης. Σκοπός ήταν, όχι μόνο η καταγραφή των επιπτώσεων εξαιτίας του φαινομένου αυτού, «που δυσχεραίνει ουσιαστικά, αν όχι αποκλείει την σωστή και έγκαιρη εφαρμογή του Νόμου. Κυρίως οι διαπιστώσεις αυτές να συνοδευτούν από συγκεκριμένες προτάσεις αφενός ρεαλιστικές, ώστε να έχουν πιθανότητες να υιοθετηθούν και αφετέρου αποτελεσματικές, που είναι και το ζητούμενο». Οι συγκεκριμένες προτάσεις που αντλήθηκαν από τις ομιλίες και τις παρεμβάσεις του κοινού, είναι ήδη αντικείμενο επεξεργασίας από την Κίνηση Πολιτών, προκειμένου να τεθούν υπόψη των αρμοδίων. Προκειμένου να δοθεί σαφής - αν και μη πλήρης - αλλά όσο το δυνατόν ενδεικτική εικόνα στο παρόν Δελτίο της Κίνησης Νικηφόρος Διαμαντούρος Η πολιτική της Ε.Ε. για τη βελτίωση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος είναι σχετικά πρόσφατη. Το πρώτο πρόγραμμα για την απλούστευση και την εν γένει βελτίωση του κανονιστικού περιβάλλοντος (Better Regulation) εγκαινιάστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2002... και αποσκοπεί στην απλούστευση και βελτίωση της ισχύουσας νομοθεσίας, στον καλύτερο σχεδιασμό της νέας, καθώς και στην ενίσχυση της τήρησης και της αποτελεσματικότητας των κανόνων, σύμφωνα πάντα με την ευρωπαϊκή αρχή της αναλογικότητας. Στα τέλη του 2009, η Επιτροπή ανακοίνωσε την πρόθεση της να προχωρήσει ένα βήμα περαιτέρω και από την «καλύτερη ρύθμιση» (better regulation), να επικεντρώσει τις προσπάθειές της στην «έξυπνη ρύθμιση» (smart regulation), σύμφωνα με τον όρο που χρησιμοποιεί το νέο σχέδιο δράσης που ανακοινώθηκε τον περασμένο Οκτώβριο. Τα βασικά χαρακτηριστικά των δυο αυτών πρωτοβουλιών της Επιτροπής είναι: Πρώτον, το σχέδιο δράσης καλύπτει όλη τη διαδικασία χάραξης πολιτικής και νομοθεσίας: από το σχεδιασμό ενός καινούριου νόμου, μέχρι την εφαρμογή, την εκτέλεση, την αξιολόγηση και την αναθεώρησή του. Δεύτερο κεντρικό στοιχείο της διαδικασίας αυτής αποτελεί η βελτίωση της θέσης του πολίτη και της κοινωνίας πολιτών. ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΕΛΤΙΟ 78 ΣΕΛΙΔΑ 3

ΤΟ ΠΛΗΘΟΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΩΝ ενός νόμου σε άλλους νόμους, αποφάσεις και διατάξεις που χαρακτηρίζει το νομοθετικό πλαίσιο στην Ελλάδα συνεπάγεται μεγάλες δυσχέρειες στην εφαρμογή του Νόμου και τελικά σε ανομία. Το καθεστώς αυτό πρέπει να αλλάξει και συγχρόνως να στελεχωθεί η Δημόσια Διοίκηση με μη ευθυνόφοβους, δημιουργικούς ερμηνευτές και εκτελεστές του Νόμου, που δεν θα διέπονται από τη λανθασμένη αντίληψη ότι η λύση ακόμη και στο πιο απλό καθημερινό πρόβλημα, προκύπτει μέσα από κάποιο νέο νομοθέτημα. Τα συγκεκριμένα μέτρα που λαμβάνονται σε επίπεδο Ε.Ε. για την επίτευξη των στόχων που αναφέρθηκαν προηγουμένως μπορούν να ενταχθούν σε δύο κατηγορίες: α) σε όσα στοχεύουν στην απλοποίηση της ισχύουσας νομοθεσίας και β) σε όσα προσβλέπουν στη βελτίωση της νομοθετικής διαδικασίας και, κατ επέκταση, της ποιότητας της νέας νομοθεσίας. α) Απλοποίηση της ισχύουσας νομοθεσίας Με την κατάργηση (Με την πάροδο του χρόνου, η νομοθεσία καθίσταται εν μέρει παρωχημένη ή άνευ αντικείμενου). Με την Κωδικοποίηση Αναδιατύπωση (Δηλαδή με την συγκέντρωση σε ένα κείμενο όλων των τροποποιήσεων των νομοθετικών πράξεων που εγκρίθηκαν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Τέλος, με την αξιολόγηση της πολιτικής ανά τομέα («fitness checks») β) Βελτίωση της νομοθετικής διαδικασίας Με την Διαβούλεση. Με την αξιολόγηση των επιπτώσεων. Τέλος με την ενίσχυση της αιτιολογικής έκθεσης των νομοθετικών προτάσεων. ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΕΛΤΙΟ 78 ΣΕΛΙΔΑ 4 Συμπέρασμα: Τόσο η ευρωπαϊκή εμπειρία όσο και αυτή των άλλων χωρών και διεθνών οργανισμών που αναφέρθηκαν μας εφοδιάζουν με υποδείγματα και πρακτικές πάνω στις οποίες θα μπορούσε να οικοδομηθεί μια στρατηγική εξόδου από την παρούσα κατάσταση και εντοπισμού του «δρόμου της ανόρθωσης». Βασική, όμως, προϋπόθεση για την επίτευξη αυτού του στόχου αποτελεί, η ύπαρξη ή, ελλείψει αυτής, η δημιουργία μιας δημόσιας διοίκησης ικανής να κατανοήσει και να υλοποιήσει αποτελεσματικά τους στόχους που συνεπάγεται η υιοθέτηση της στρατηγικής που θα οδηγήσει στον «δρόμο της ανόρθωσης». Κάτι τέτοιο, όμως, αναπόφευκτα παραπέμπει σε διαδικασίες μακράς διάρκειας. Ενδιαμέσως, τρεις πρωτοβουλίες μπορούν να συμβάλλουν προς αυτήν την κατεύθυνση: (α) η ουσιαστική αναδιάρθρωση, (β) η ενίσχυση της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και η συστηματική αξιοποίηση των αποφοίτων της σε επιτελικές θέσεις στη δημόσια διοίκηση και (γ) η διαμόρφωση και συστηματική εφαρμογή ενός προγράμματος συνεχούς εκπαίδευσης του ήδη υπηρετούντος δυναμικού στη δημόσια διοίκηση. Λέανδρος Ρακιντζής Η πολυνομία, που είναι κατ εξοχήν φαινόμενο ελληνικό, ανάγεται ιστορικά στη ρωμαϊκή και στη συνέχεια βυζαντινή περίοδο... Με τη σύσταση του Ελληνικού Κράτους έχομε σωρεία νόμων, που με κάθε πολιτειακή μεταβολή άλλαζε... Η δημοσίευση στο ΦΕΚ των παραπάνω φαίνεται κατ αρχήν ότι εξασφαλίζει ασφάλεια δικαίου, γιατί κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να καταφύγει σε αυτό για εξεύρεση της διάταξης που ισχύει, αλλά στην πράξη εμφανίζονται δυσχέρειες έγκυρης πληροφόρησης, διότι αφ ενός λόγω των τροπολογιών, που παρά την συνταγματική επιταγή, ανεπίτρεπτα παρεισφρέουν σε άσχετα νομοσχέδια και ως εκ τούτου είναι δύσκολη η ανίχνευσή τους, αφ ετέρου με κάθε νέα νομοθετική ρύθμιση θεσπίζονται νέες διατάξεις ή ρητά ή σιωπηρά καταργούνται ή τροποποιούνται άλλες ή επεκτείνεται μια διάταξη. Στον κυκεώνα των αλλεπαλλήλων νομοθετικών ρυθμίσεων, καλείται ο νομικός, ο δικαστής και ο απλός πολίτης να ανιχνεύσει ποια διάταξη ισχύει.... Είναι τρομακτικά δύσκολο να κωδικοποιηθούν οι διάφορες διατάξεις, και να ορισθεί αυθεντικά ποιες διατάξεις ισχύουν, λαμβανομένης υπ όψη της σημερινής ταχύτατης εξέλιξης των γεγονότων και της επείγουσας ανάγκης ρύθμισης των καταστάσεων. Για παράδειγμα, ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας έχει τροποποιηθεί τα τελευταία χρόνια 17 φορές ή η νομοθεσία για τον Γενικό Οικοδομικό Κανονισμό μετά των εγκυκλίων και των διατάξεων, που έχουν διατηρηθεί ή ισχύουν κατ εξαίρεση ανέρχεται περίπου σε 19.000 σελίδες. Συνεπώς η πολυνομία, όπως οι διατάξεις εφαρμόζονται από τα δικαστήρια με τις διάφορες ερμηνείες αυτών, ισούται με έλλειψη ασφαλείας δικαίου, που είναι απαραίτητη τουλάχιστον για τις συναλλαγές. Σαφώς η πολυνομία κάποιους ευνοεί και κάποιοι την υποθάλπουν και εμποδίζουν με κάθε τρόπο την απλούστευση και την κωδικοποίηση των διαφόρων διατάξεων, που πολλές φορές αντικρούονται μεταξύ τους. Η μόνη λύση για την εξάλειψη των φαινομένων αυτών είναι η βελτίωσή τους δια της παιδείας, του παραδείγματος, της σωστής μεταχείρισης, της σωστής επιλογής των προσώπων που θεσπίζουν νόμους και των προσώπων που ερμηνεύουν και εφαρμόζουν τους νόμους. Αυτό είναι το δικαιακό μας σύστημα, κληρονομιά του Βυζαντινορωμαϊκού δικαίου, του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, των λαϊκών και δημοκρατικών κατακτήσεων και της βασιλείας του Οθωνα, το οποίο μπορεί να είναι ξεπερασμένο και να μην ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις και τους ρυθμούς της εποχής μας, αλλά όμως πρέπει να το διαφυλάξουμε, σαν τον νομικό μας πολιτισμό και να προσπαθήσομε να το βελτιώσομε στα σημεία που πραγματικά πάσχουν και κυρίως στην βραδύτητα απονομής της δικαιοσύνης, που έχει φθάσει σε σημείο αρνησιδικίας με συνέπεια το δικαιοδοτικό σύστημά μας να εμφανίζει συμπτώματα ανομίας. Εκείνο όμως που απαιτείται απ όλους τους παράγοντες της δικαιοσύνης είναι η constans voluntas (συνεχής βούληση) για την βελτίωση της απονομής της. Σοβαρό όμως πρόβλημα είναι η μη συμμόρφωση της Διοικήσεως στις δικαστικές αποφάσεις, παρά τη συνταγματική επιταγή και τον εκδοθέντα σχετικό νόμο. Παναγιώτης Τσούκας Τα αίτια της πολυνομίας είναι αφενός η

Νικηφόρος Διαμαντούρος «Προϋποθέσεις για τη βελτίωση της νομοθετικής διαδικασίας η ουσιαστική αναδιάρθρωση, η αναβάθμιση της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και η χρησιμοποίηση των αποφοίτων της σε επιτελικές θέσεις και η συνεχής σχετική εκπαίδευση του δυναμικού της δημόσιας διοίκησης.» Λέανδρος Ρακιντζής «Η πολυνομία, όπως οι διατάξεις εφαρμόζονται από τα δικαστήρια με τις διάφορες ερμηνείες αυτών, ισούται με έλλειψη ασφαλείας δικαίου, που είναι απαραίτητη τουλάχιστον για τις συναλλαγές. Σαφώς η πολυνομία κάποιους ευνοεί και κάποιοι την υποθάλπουν.» Παναγιώτης Τσούκας «Η επανειλημμένη νομοθετική ρύθμιση ήδη νομοθετικώς ρυθμισμένων αντικειμένων οφείλεται συχνότερα είτε στην άγνοια ή αδιαφορία του νομοθέτη να νομοθετεί επιμελημένα και ορθά είτε/και στην πολιτική του αδυναμία να αρνηθεί, ίσως και στην πολιτική του προθυμία να ικανοποιεί, τα ποικίλα αιτήματα ομάδων, ή ακόμα και ατόμων.» Τα αίτια της πολυνομίας Αφενός η εκτεταμένη και έντονη νομοθετική παρέμβαση του κράτους στην κοινωνία και στην οικονομία, αφετέρου η επανειλημμένη νομοθετική ρύθμιση, ήδη νομοθετικά ρυθμισμένων αντικειμένων, καθώς και η άτακτη, ασταθής και πλημμελής νομοθέτηση. εκτεταμένη και έντονη νομοθετική παρέμβαση του κράτους στην κοινωνία και στην οικονομία, αφετέρου η επανειλημμένη νομοθετική ρύθμιση ήδη νομοθετικά ρυθμισμένων αντικειμένων, καθώς και η άτακτη, ασταθής και πλημμελής νομοθέτηση. Η εκτεταμένη και έντονη νομοθετική παρέμβαση του κράτους στην κοινωνία και την οικονομία ανάγεται στις νέες περί κράτους, ανθρώπου και νόμου αντιλήψεις που βαθμιαία, εν μέρει ορμώμενες από το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα, διαμορφώθηκαν και επικράτησαν στη βιομηχανική Δύση. Από την άλλη, η επανειλημμένη νομοθετική ρύθμιση ήδη νομοθετικώς ρυθμισμένων αντικειμένων οφείλεται όχι μόνο στην, συχνά πλέον ταχεία, μεταβολή των δεδομένων υπό τις οποίες εχώρησε η παλαιά νομοθετική ρύθμιση αλλά, συχνότερα, οφείλεται, όπως και η άτακτη, ασταθής και πλημμελής νομοθέτηση, είτε στην άγνοια ή αδιαφορία του νομοθέτη να νομοθετεί επιμελημένα και ορθά είτε/και στην πολιτική του αδυναμία να αρνηθεί, ίσως δε και στην πολιτική του προθυμία να ικανοποιεί, κατ ανάγκη αποσπασματικά, τα δεκάδες ή και εκατοντάδες ποικίλα (συγκρουόμενα μεταξύ τους ή με άλλα ήδη, άλλοτε, υποβληθέντα και ικανοποιηθέντα), αιτήματα ποικίλων επαγγελματικών, οικονομικών, κοινωνικών ομάδων, ή ακόμα και ατόμων που χωρίς να είναι πάντοτε ιδιαιτέρως ισχυρά, μπορούν, πάντως, να προκαλέσουν προς όφελός τους τη δράση του νομοθέτη. Η, καθ ο μέρος οφείλεται στις σύγχρονες λειτουργίες του κράτους, αναπόφευκτη πολυνομία επιτείνεται από το πλήθος των ποιοτικά κακών νόμων. Των νόμων δηλαδή με διατάξεις που είναι γλωσσικώς αφρόντιστες, γραμματικώς-συντακτικώς εσφαλμένες, νοηματικά ασαφείς ή αμφίσημες, με διατάξεις που βρίσκονται σε αντίφαση με άλλες διατάξεις του ιδίου ή άλλων νομοθετημάτων, με διατάξεις που έχουν ξεπερασθεί από τον χρόνο και τις αλλαγές που αυτός επέφερε, ώστε να βρίσκονται πλέον σε αντινομία με δικαιικές αξίες που διατρέχουν εκτεταμένα πεδία της έννομης τάξης, στα οποία οι διατάξεις αυτές ανήκουν, με διατάξεις που είναι άδικες, και, τέλος με διατάξεις που είναι ατελέσφορες προς επίτευξη των σκοπών που ενέπνευσαν την θέσπισή τους. Ο Νόμος δεν είναι ένα τεχνικό μέσο ρυθμίσεως όπως αυτά των χειρωνακτών τεχνιτών. Δηλαδή δεν είναι καθεαυτό ουδέτερο, υποκείμενο μόνο, εν δυνάμει, στις ποικίλες χρήσεις, στις οποίες το υποβάλλει ο χειριστής του. Είναι το μέσο που ενσωματώνει τα γνωρίσματα του δημιουργού του, του χρήστη του, του προς ρύθμιση αντικειμένου για το οποίο προορίζεται, αλλά και τα γνωρίσματα εκείνων στους οποίους απευθύνεται. Ακριβώς για αυτό, ο νόμος στην Ελλάδα φέρει στο σώμα του και επιβαρύνεται ανυπόφορα κατά την εφαρμογή του με το μείζον γνώρισμα που συνιστά και το μέγιστο πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας, σήμερα: την όλο και πιο εκτεταμένη και έντονη έλλειψη εμπιστοσύνης του Κράτους προς τους πολίτες του, των πολιτών προς το Κράτος τους και τους συμπολίτες τους, δηλαδή όλων προς όλα. Αυτό το πρόβλημα ο νόμος όχι μόνο δεν μπορεί να αντιμετωπίσει, αλλά είναι μέρος του, συναυτουργός και θύμα του. Από τις προτάσεις των παρεμβαινόντων ενδεικτικά αναφέρονται η πρόβλεψη και λειτουργία διδασκαλίας και πρακτικής άσκησης στο νομοθετικό έργο πχ. δημιουργία αντίστοιχης έδρας στο Πανεπιστήμιο, ευκταία με την πρόταση περί ενίσχυσης της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης. Συνέπεια η στελέχωση της τελευταίας με μη ευθυνόφοβους, δημιουργικούς ερμηνευτές και εκτελεστές του Νόμου, ούτως ώστε να μην προστρέχουν αμέσως στην ανάγκη να νομοθετηθεί κάτι προκειμένου να δοθεί λύση ακόμη και στο πιο απλό καθημερινό πρόβλημα που ανακύπτει. Κυρίως όμως εξάλειψη της αντίληψης ότι το καθετί πρέπει να ρυθμίζεται με νόμο. Αυτή η αντίληψη είναι λάθος. ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΕΛΤΙΟ 78 ΣΕΛΙΔΑ 5

Τα Ελληνικά Δικαστήρια και η νοµολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωµάτων του Ανθρώπου ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΕΛΤΙΟ 78 ΣΕΛΙΔΑ 6 Όταν η Ευρώπη πιέζει για ΛΥΣΕΙΣ Χρόνιο πρόβλημα της Ελλάδας οι καθυστερήσεις στην απονομή της δικαιοσύνης. Η επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης έχει ζητήσει από την ελληνική κυβέρνηση τη λήψη μέτρων. Μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έρχεται ως αρωγός των πολιτών. Η Κίνηση Πολιτών για μια Ανοικτή Κοινωνία διοργάνωσε στην Αίγλη του Ζαππείου, την Παρασκευή 4 Μαρτίου 2011, κλειστή (χωρίς την παρουσία κοινού) συζήτηση συνάντηση με θέμα «τα ελληνικά δικαστήρια και η νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου». Στη συζήτηση έλαβαν μέρος Δικαστές και νομικοί από την Ελλάδα όσο και Έλληνες δικαστές και στο Δικαστήριο του Στρασβούργου. Συγκεκριμένα ομιλητές ήταν ο κ. Ν. Αλιβιζάτος (καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών) ο κ. Μ. Βηλαράς, (Σύμβουλος ΣΤΕ) ο κ. Φ. Γεωργακόπουλος (Πρόεδρος Νομικού Συμβουλίου του Κράτους), ο κ. Δ.Κανέλλοπουλος (Αντιπρόεδρος ΑΠ) ο κ. Χ. Κοσμίδης (Αρεοπαγίτης), ο κ.κ.μενουδάκος (Αντιπρόεδρος ΣτΕ), ο κ.χρ.ροζάκης (Αντιπρόεδρος ΕΔΔΑ), ο κ. Ι. Σαρμάς (Ελεγκτικό Συνέδριο) ο κ. Λ.Α. Σισιλιάνος (Δικαστής, ΕΔΔΑ από τον Μάιο 2011), ο κ. Ι. Τέντες (Εισαγγελέας Α.Π.) και ο κ. Ι. Χαμηλοθώρης (Πρόεδρος Εφετών). Τη συζήτηση συντόνισε ο Αντιπρόεδρος της ΚΠ κ. Νίκος Φραγκάκης ο οποίος στο τέλος συνόψισε τα συμπεράσματα της μαζί με τον Γενικό Γραμματέα της ΚΠ κ. Σπύρο Φραγκούλη. Ο λόγος διοργάνωσης και σκοπός της εκδήλωσης από την Κίνηση Πολιτών αλλά και φιλοδοξία της ήταν να συμβάλει στην εξεύρεση λύσεων σχετικά με το θέμα των καταδικών της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Πρώτο έναυσμα αποτέλεσε από τη μια πλευρά η απόφαση 14/2010 της Διοικητικής Ολομέλειας του Αρείου Πάγου που αφορά τις σχέσεις της πολιτικής δικαιοσύνης με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο με επίκεντρο το παραδεκτό των λόγων αναιρέσεως. Δεύτερο έναυσμα αποτέλεσε η απόφαση της 21 Δεκεμβρίου 2010 του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στην υπόθεση Αθανασίου και λοιποί κατά Ελλάδας. Η συγκεκριμένη απόφαση αφορά τις διοικητικές δίκες αλλά είναι γεγονός ότι δεν θα αργήσει η ημέρα που αντίστοιχες αποφάσεις θα αφορούν και την αστική και τη διοικητική δικαιοσύνη. Μόνο το οικονομικό (μεταξύ των άλλων) κόστος λόγω των καταδικών της Ελλάδας λόγω των υπερβολικών καθυστερήσεων στις δίκες και μάλιστα κυρίως στις διοικητικές, ανέρχεται σε 12.000.000. Ο ρόλος του δικαστή, Έλληνα ή οποιουδήποτε άλλου, δεν είναι να ικανοποιήσει μόνο τα κεκτημένα της εσωτερικής του έννομης τάξης. Είναι επίσης να επιχειρήσει να εναρμονίσει αυτή την έννομη τάξη με τα όσα επικρατούν γενικότερα στην Ευρώπη. Σημαντική πλευρά των αποφάσεων του ΕΔΔΑ αποτελούν πλέον οι πιλοτικές διαδικασίες. Συνήθως υπάρχουν δύο κατηγορίες τέτοιων υποψήφιων θυμάτων της κρατικής πρακτικής: η μία κατηγορία είναι αυτή στην οποία έχουν ήδη συνυποβάλει μαζί με τον προσφεύγοντα αλλά με διαφορετικές βεβαίως προσφυγές αιτήματα ανάλογα με αυτόν, και η δεύτερη είναι εκείνη στην οποία δεν υπέβαλαν (τουλάχιστον μέχρι σήμερα) προσφυγή στο Στρασβούργο.Η διαδικασία αυτή, η πιλοτική, ακολουθεί ένα δρόμο που υποχρεώνει το Κράτος και τις δύο αυτές κατηγορίες να τις εναρμονίσει μεταξύ τους και κυρίως τους δίνει το δικαίωμα να αποζημιωθούν ή να αποκατασταθούν γενικότερα σε περιπτώσεις που υπάρχει πρόβλημα συστημικού χαρακτήρα. Ήδη από το 2007 η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης έχει ζητήσει από την ελληνική Κυβέρνηση, γνωρίζοντας το πρόβλημα, μια σειρά μέτρων για τη δικαιοσύνη και τις καθυστερήσεις της. Σε αυτή την περίπτωση μέχρι σήμερα δεν έγινε απολύτως τίποτα, παρά το γεγονός ότι υπήρξαν σχέδια νόμου κατά καιρούς ή ακούστηκαν ότι υπήρχαν σχέδια νόμου, με αποτέλεσμα φυσικά κάποια στιγμή «να εξαντληθεί και η υπομονή της Στρασβουργιανής πλευράς». Tο ΕΔΔΑ κρίνει ότι οι προϋποθέσεις επί του παραδεκτού της αίτησης αναίρεσης δεν πρέπει να είναι τόσο τυπικές ώστε να προσβάλλουν το δικαίωμα πρόσβασης στο ένδικο μέσο. Με άλλα λόγια η νομολογία του ΑΠ κρίνεται από το ΕΔΔΑ ως υπερβολικά τυπολατρική όσον αφορά το παραδεκτό της αίτησης αναίρεσης. Το «τίμημα» της Ευρωπαϊκής ενοποίησης Ορισμένοι από τους λόγους που επικαλείται (ή επικαλείτο, όπως θα δούμε παρακάτω) ο ΑΠ για να μη συμμορφωθεί στις αποφάσεις του Στρασβούργου αναφέρθηκαν και είναι: - η άποψη ότι το ΕΔΔΑ επιχειρεί μια (μη επιτρεπτή) παρέμβαση στην εσωτερική (της Ελλάδος) διαδικασία απονομής δικαίου - η άποψη ότι υπάρχει μια «ελληνική συστημική ιδιαιτερότητα» επί του παραδεκτού της αναιρέσεως - αμφισβητείται, από ελληνικής πλευράς, ότι η τήρηση αυστηρών προϋποθέσεων παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας. Ακόμα ότι ο τρόπος σχολιασμού των αποφάσεων του ΑΠ από το ΕΔΔΑ δεν είναι ο «προσήκων» αλλά και ότι είναι δύσκολο έως αδύνατο να προσαρμοσθεί χωρίς άλλο η (ελληνική ή άλλη) έν-

ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ Να καταγραφούν οι θέσεις, οι αντιθέσεις και κυρίως να αναζητηθούν και να τονιστούν τα σημεία εκείνα, όπου με σύγκλιση όλων, θα εκλείψει ή περιοριστεί σημαντικά το φαινόμενο αυτό των καταδικαστικών αποφάσεων για την Ελλάδα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Φαινόμενο που ο απλός πολίτης το βλέπει ως ακόμα κάτι για το οποίο καταδικάζεται η πατρίδα του. Κάτι που τον θίγει εθνικά, αλλά τελικά και προσωπικά, ιδίως στους δύσκολους καιρούς που ζούμε. νομη τάξη στις αποφάσεις του ΕΔΔΑ αφού αυτό επιβάλλει ομοιόμορφες λύσεις σε 47 κράτη με διαφορετικές νομικές και όχι μόνο κουλτούρες. Από την άλλη πλευρά ελέχθη ότι στη σχέση συνεργασίας ΕΔΔΑ και Ελληνικών Δικαστηρίων τον τελευταίο λόγο (πρέπει) να τον έχει το ΕΔΔΑ. Αυτό άλλωστε είναι το τίμημα της ευρωπαϊκής ενοποίησης: η Ελλάδα έχει δεσμευθεί να συμμορφώνεται στους μηχανισμούς ελέγχου του ΕΔΔΑ βάσει της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που έχει υπογράψει. Ο Έλληνας δικαστής αφομοιώνει σιγά-σιγά τις αρχές των αποφάσεων του ΕΔΔΑ, αφού αντιλαμβάνεται ότι η νομολογία του Στρασβούργου συμβάλλει στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής έννομης τάξης. Βεβαίως, η παλιά συνήθεια των δικαστών του ΑΠ, της ανάγνωσης των λόγων αναιρέσεως «με τον φακό της αοριστίας», δεν έχει εκλείψει τελείως, Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ στο Στρασβούργο όμως χαιρετίσθηκαν ως θετικό βήμα τα συμπεράσματα και οι προτροπές που εμπεριέχονται για την αντιμετώπιση του φαινομένου της «εμμονής στην τυπολατρία» («υπήρξαν πράγματι υπερβολές και ακαμψία) στην παραπάνω αναφερόμενη υπ αριθμ. 14/2010 απόφαση της Διοικητικής Ολομέλειας του ΑΠ. Οι προτροπές και συστάσεις αυτές «περιβάλλουν πλέον με αρεοπαγιτικό κύρος τη θέση που υποστηριζόταν στη θεωρία και σε μικρή μερίδα δικαστών...»: «η υπερβολική τυπολατρική προσέγγιση σχετικά με το παραδεκτό της αίτησης αναίρεσης μειώνεται». Σημεία αναφοράς Άλλες προτάσεις οι οποίες αναφέρθηκαν για τη βελτίωση της απονομής δικαιοσύνης στη χώρα μας αλλά και την καλύτερη συνεργασία αλλά και αλληλοκατανόηση των Ελληνικών Δικαστηρίων με το ΕΔΔΑ με στόχο σε πρώτο στάδιο τον περιορισμό και τέλος την εξάλειψη των καταδικαστικών αποφάσεων κατά της Ελλάδος: η μείωση του επιδόματος (ταχείας) έκδοσης αποφάσεων προς τους δικαστές εκείνους που καθυστερούν στην έκδοση αποφάσεων. η προσφυγή στη Δικαιοσύνη (δημοκρατικό δικαίωμα) πρέπει να συνεπάγεται πραγματικό κόστος, αφού κινείται ένας ολόκληρος μηχανισμός για την απόδοση της Δικαιοσύνης. Προκειμένου η προσφυγή να παραμείνει ελεύθερο δικαίωμα όλων και όχι μόνο των εχόντων και κατεχόντων, το κόστος της να το επωμίζεται ο ηττημένος. η ανάγκη ύπαρξης μηχανισμού ενημέρωσης του ΕΔΔΑ όταν οι αποφάσεις του πρόκειται να «αναστατώσουν την ευρύτερη κοινωνία των εκάστοτε κρατών». συστηματική επικοινωνία Ελλήνων δικαστών με το ΕΔΔΑ, ιδίως με επισκέψεις των πρώτων στο δεύτερο. οι αποφάσεις του ΕΔΔΑ με ελληνικό ενδιαφέρον ακόμα και αν αφορούν άλλα κράτη, να μεταφράζονται και να αναρτώνται στην ιστοσελίδα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. Διατυπώθηκαν και άλλες προτάσεις που θα συμπεριληφθούν σε επόμενη ειδική έκδοση της Κίνησης Πολιτών. Η ΚΠ πιστεύει ότι ο διάλογος που πραγματοποιήθηκε, ως ένα από τα πρώτα βήματα για την καταρχάς κατανόηση αλλά και αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου των καταδικαστικών αποφάσεων της Ελλάδος από το ΕΔΔΑ, υπήρξε ωφέλιμος και πρέπει να συνεχιστεί. Προς αυτό το σκοπό θα συνεχίσει το έργο της αφού πιστεύει ότι η εναρμόνιση της ελληνικής νομολογίας με αυτή του ΕΔΔΑ είναι εθνικά αναγκαία, και πρέπει να πραγματοποιηθεί άμεσα, για το καλό της χώρας μας, χωρίς προσφυγή σε άλλα μέσα (πχ νομοθετική επιβολή της) πράγμα το οποίο βεβαίως απεύχεται. ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΕΛΤΙΟ 78 ΣΕΛΙΔΑ 7

ΝΗΣΙ ΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Η «ΚΙΝΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΝΟΙΚΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ» ΚΑΙ ΤΟ «ΣΩΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΟΔΗΓΙΣΜΟΥ» προκηρύσσουν τον πανελλήνιο διαγωνισμό «ΝΗΣΙΔΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ 2011» ο οποίος αποτελεί την έκτη κατά σειρά διοργάνωσή του. Ο διαγωνισμός αυτός έχει πλέον καθιερωθεί ως θεσμός, δεδομένου ότι έχει τύχει καθολικής θετικής αποδοχής από την Κοινωνία. Με βάση τα πιο πάνω, π ρ ο σ κ α λ ο ύ ν τα ι: Οι Εθελοντικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις -εφεξής «MKO»-, καθώς και οι οργανωμένες ομάδες συλλογικής δράσης πολιτών που πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις και δραστηριοποιούνται στους τομείς φυσικού, πολιτιστικού ή κοινωνικού περιβάλλοντος, στην προώθηση της ισότητας των φύλων, της ισότητας ευκαιριών, καθώς και στην προώθηση και προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, να υποβάλουν αίτηση με την περιγραφή της δράσης τους. ΟΡΙΣΜΟΣ Ως «Νησίδα Ποιότητας» νοείται η εθελοντική πρωτοβουλία εκείνη που αναπτύσσει ποιοτική, συλλογική, πρωτοποριακή, μη κερδοσκοπική και μη ευρέως γνωστή δραστηριότητα και που μπορεί να προέρχεται είτε από ΜΚΟ είτε από Εθελοντική Οργάνωση είτε από άτυπη Ομάδα. ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΡΙΣΗΣ Οι προϋποθέσεις που οφείλει να πληρεί η υποψήφια ομάδα, είναι οι εξής: 1. Δραστηριότητα συλλογική Ως συλλογική θεωρείται η δραστηριότητα που καταβάλλεται από ομάδα ατόμων, έστω και αν είναι προφανής ο προεξάρχων ρόλος του ενός. ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΕΛΤΙΟ 78 ΣΕΛΙΔΑ 8 2. Δραστηριότητα ποιότητας και διάρκειας Η δραστηριότητα να διακρίνεται από ήθος, υψηλή ποιότητα και αισθητική. Η υποψήφια ομάδα πρέπει να έχει αποδεδειγμένη διάρκεια δράσης με χαρακτήρα συνέχειας και να μην αποτελεί αναλαμπή παραγωγής ποιοτικού μεν αλλά πρόσκαιρου έργου. Για τη διάρκεια δράσης θα πρέπει να υποβληθούν ανάλογα δικαιολογητικά. 3. Δραστηριότητα μη κρατική και μη κερδοσκοπική Η προς βράβευση δραστηριότητα δεν πρέπει να είναι κρατική και δεν πρέπει να έχει οικονομική εξάρτηση από τον ίδιο επιχειρηματικό φορέα επί σειρά ετών. Οι φορείς δεν πρέπει να αποκομίζουν κέρδη για τα διοικητικά στελέχη ή τα μέλη τους. Να αποδεικνύεται εγγράφως ο μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας της υποψήφιας δραστηριότητας. 4. Δραστηριότητα καινοτόμος Καινοτόμος είναι η υποψήφια Νησίδα Ποιότητας που πληρεί κατά την εφαρμογή της, ενδεικτικά τα παρακάτω: 1. Καλή γνώση της περιοχής παρέμβασης καθώς και των τοπικών αναγκών, συνθηκών και προβλημάτων 2. Δυνατότητα συνεργασίας και συντονισμού με άλλες ΜΚΟ ή /και εθελοντικές οργανώσεις, άλλους τοπικούς παράγοντες ή φορείς ανάπτυξης 3. Ικανότητα κινητοποίησης της τοπικής κοινωνίας πολιτών και των νέων εθελοντών σε

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟY ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟY Μέσα από μια αντικειμενική, προκαθορισμένη και διαφανή διαδικασία, επιλέγονται οι ομάδες εκείνες που δεν είναι ακόμα ευρύτερα γνωστές, αλλά προσφέρουν εθελοντικό έργο ποιότητας, ενώ ταυτόχρονα λειτουργούν και ως δημιουργικά πρότυπα για την Κοινωνία και ειδικότερα για τη νέα γενιά. Ύψιστη αναγνώριση αποτελεί η επίδοση των βραβείων δια χειρός του Προέδρου της Δημοκρατίας. δράσεις αλληλεγγύης για τα προβλήματα που ο φορέας καλείται να επιλύσει 4. Αξιοποίηση άλλων καλών πρακτικών που ήδη έχουν αναπτυχθεί στο συγκεκριμένο τομέα και πεδίο παρέμβασης που η διαγωνιζόμενη «Νησίδα Ποιότητας» στοχεύει 5. Δημιουργία επικοινωνιακών μηνυμάτων που προάγουν τη συνολική συνείδηση για την υλοποίηση της συγκεκριμένης υποψήφιας «Νησίδας Ποιότητας» 5. Δραστηριότητα μη ευρέως γνωστή Η συγκεκριμένη δραστηριότητα θα πρέπει να μην έχει ήδη τύχει ευρείας αναγνώρισης. Δεν αποκλείεται η συμμετοχή φορέα που έχει ήδη τύχει δημοσίου επαίνου, αρκεί η βράβευση αυτή να μην έχει εξαντλήσει την αναγνώριση του έργου της ομάδας. ΟΡΟΙ ΥΠΟΒΟΛΗΣ Η προθεσμία υποβολής των αιτήσεων υποψηφιοτήτων λήγει την Παρασκευή 17 Ιουνίου 2011. Οι υποψηφιότητες σε διακριτό φάκελο μπορούν να υποβληθούν ή να αποσταλούν ταχυδρομικά στα γραφεία της Κίνησης Πολιτών, στην παρακάτω διεύθυνση. Στην περίπτωση που η αίτηση υποβληθεί ηλεκτρονικά, θα πρέπει το υπογεγραμμένο πρωτότυπο αυτής να είναι στη διάθεση της Κίνησης Πολιτών. Κίνηση Πολιτών για μια Ανοικτή Κοινωνία Για τον Διαγωνισμό «Νησίδες Ποιότητας 2011» Ευφρονίου 5-7, 116 34 Αθήνα Για συμπληρωματικές πληροφορίες: Κυρία Ορέττα Σταυροπούλου Η διαδικασία αξιολόγησης και επιλογής των υποψηφιοτήτων περιλαμβάνει: 1. ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ ΠΛΗΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑΣ Ο έλεγχος της πρώτης φάσης διενεργείται από τριμελή Επιτροπή Ελέγχου Πληρότητας, η οποία συγκροτείται με απόφαση της Κίνησης Πολιτών για μία Ανοικτή Κοινωνία» και του «Σώματος Ελληνικού Οδηγισμού». 2. ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑΣ Αφορά το περιεχόμενο της πρότασης και διενεργείται από την Ελλανόδικη Επιτροπή Αξιολόγησης η οποία φέτος απαρτίζεται από τους εξής: ΠΡΟΕΔΡΟΣ Στέφανος Γερουλάνος, Καθηγητής Χειρουργικής και της Ιστορίας της Ιατρικής ΜΕΛΗ Τζανέτος Αντύπας, Πρόεδρος Praksis Σταύρος Θεοδωράκης, Δημοσιογράφος Κώστας Καρράς, Iδρυτής της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού Ελένη Βασιλάτου-Κοσμίδη, Δ/ντρια Ογκολογικού «Αγλαΐας Κυριακού» Δάφνη Οικονόμου, Πρόεδρος της Εταιρίας Προστασίας Σπαστικών Αλέξανδρος Τομπάζης, Αρχιτέκτων, Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Αθηναίων Αναστασία Καραφουλίδου, Πρόεδρος Σώματος Ελληνικού Οδηγισμού Θεόδωρος Παπαλεξόπουλος, Πρόεδρος Κίνησης Πολιτών για μια Ανοικτή Κοινωνία. Οι υποψηφιότητες, που θα προκριθούν, θα βραβευθούν από την Ελλανόδικη Επιτροπή σε επίσημη τελετή, που θα λάβει χώρα περί τα τέλη του έτους. Λεπτομέρειες σχετικά με τον ακριβή χρόνο και τόπο θα ανακοινωθούν εν καιρώ. Οι νικήτριες οργανώσεις θα λάβουν επίσης και συμβολικό χρηματικό έπαθλο. Όλοι όσοι συμμετάσχουν στον διαγωνισμό, θα λάβουν έγγραφη απάντηση από την Κίνηση Πολιτών σχετικά με τη διεξαγωγή του. ΟΙ ΧΟΡΗΓΟΙ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ θα ανακοινωθούν εν καιρώ. ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΕΛΤΙΟ 78 ΣΕΛΙΔΑ 9

ΟΙ 180 ΤΗΣ ΦΟΥΚΟΣΙΜΑ //αναδημοσίευση από την Εστία της 23/3/2001 Άρθρο της Αλεξάνδρας Στεφανοπούλου// Στην αρχή ήταν πενήντα. Δεν έφυγε ούτε ένας. Παρέμειναν στη θέση τους και οι πενήντα τεχνικοί του πυρηνικού σταθμού της Φουκοσίμα για να δώσουν τη μάχη με τους αντιδραστήρες. Οι πενήντα έγιναν εκατόν ογδόντα μαζί με αυτούς που προσφέρθηκαν εθελοντικά για να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος και να σώσουν από τον όλεθρο εκατομμύρια ανθρώπων στη χώρα τους αλλά ενδεχομένως και σε άλλες χώρες. Εκατόν ογδόντα Ιάπωνες που δεν έχουν όνομα, που έχουν όμως σύζυγο, παιδιά, που το βράδυ κοιτάζουν τηλεόραση, που το Σάββατο πηγαίνουν στο σουπερμάρκετ και που η μανία τους είναι να αλλάζουν το κινητό τους κάθε έξι μήνες, για να αποκτήσουν την περισσότερο τεχνολογικά προηγμένη καινούρια συσκευή! Άνθρωποι σαν όλους τους ανθρώπους του 21ου αιώνα είναι και οι εκατόν ογδόντα, με τη διαφορά ότι αυτοί ίσως δε θα είναι αύριο ζωντανοί. Και το ξέρουν. Κάποιος όμως έπρεπε να χειρισθεί το θέμα της υπερθερμάνσεως των αντιδραστήρων της Φουκοσίμα. Εκατομμύρια ζωές έπρεπε να σωθούν. Εκατομμύρια αντί εκατόν ογδόντα. Βαραίνουν τα εκατομμύρια. Ελάχιστη σημασία έχει η απώλεια των εκατόν ογδόντα στο σύνολο. Έξ άλλου εάν δεν έπαιρναν οι εκατόν ογδόντα την απόφαση να γίνουν καμικάζι ανθρωπισμού για τη σωτηρία των πολλών, απλώς θα συμπεριλαμβανόταν και ο δικός τους αριθμός στο γενικό σύνολο των θανάτων από τη ραδιενέργεια. Λογικά έτσι είναι τα πράγματα. Το ένστικτο όμως του ανθρώπου εμπρός στον κίνδυνο είναι να προσπαθεί να απομακρυνθεί όσο το δυνατόν πιο μακριά και πιο γρήγορα. Δεν έχει την πολυτέλεια της λειτουργίας της λογικής όταν απειλείται η ζωή του. Τρέχει να φύγει. Δεν πιστεύω ότι οι εκατόν ογδόντα της Φουκοσίμα σκέφθηκαν λογικά όταν πήραν την απόφασή τους να παραμείνουν στην επικίνδυνη περιοχή για να δαμάσουν το θηρίο της πυρηνικής καταστροφής. ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΕΛΤΙΟ 78 ΣΕΛΙΔΑ 10 ΔΕΝ ΠΙΣΤΕΥΩ ότι οι εκατόν ογδόντα της Φουκοσίμα σκέφθηκαν λογικά όταν πήραν την απόφασή τους να παραμείνουν στην επικίνδυνη περιοχή για να δαμάσουν το θηρίο της πυρηνικής καταστροφής. Πρέπει να λειτούργησε το μεγαλείο της ανθρώπινης ψυχής. Πρέπει να λειτούργησε το μεγαλείο της ανθρώπινης ψυχής. Σπάνιο είδος συμπεριφοράς στις ημέρες μας όπου επικρατούν η μικροπρέπεια, το προσωπικό συμφέρον και η εκμετάλλευση. Συγκλονίζει αυτή η ιστορία της αυτοθυσίας των εκατόν ογδόντα της Φουκοσίμα και μας κάνει να νοιώθουμε τόσο μικροί. Μετά από όσα διαδραματίζονται αυτές τις ημέρες σκέπτομαι μήπως οι Ιάπωνες είναι πλασμένοι από διαφορετικά υλικά από τους υπόλοιπους λαούς του πλανήτη; Δέχθηκαν τα πλήγματα από τον φοβερό σεισμό, υπέστησαν τη βιβλική καταστροφή από τη μανία του τσουνάμι, ζουν επί ημέρες με την απειλή της ραδιενέργειας, πεντακόσιες χιλιάδες είναι άστεγοι και παρ όλα αυτά τα τραγικά γεγονότα δεν είδαμε τους Ιάπωνες ούτε να πανικοβάλλονται, ούτε να αδειάζουν τα καταστήματα τροφίμων, ούτε να αγανακτούν περιμένοντας τη σειρά τους στα βενζινάδικα, ούτε να διαδηλώνουν στους δρόμους του Τόκιο και της Οζάκα, να σπάνε βιτρίνες και να καίνε κάδους απορριμμάτων, ούτε να ζητούν την παραίτηση της κυβέρνησεως. Αυτό που μαθαίνουμε μόνο είναι ότι οι πολίτες καταβάλλουν τις δικές τους προσπάθειες για να βοηθήσουν τους πληγέντες. Εστιάτορες μαγειρεύουν και διανέμουν φαγητά δωρεάν, κάτοικοι των νοτίων περιοχών φιλοξενούν αστέγους. Σε άλλο σημείο του πλανήτη, ο Κάντάφι απειλεί συλλήβδην όλη τη Μεσόγειο ã

{ ΠΡΟΑΝΑΓΓΕΛΙΑ } ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ Τη Δευτέρα 16 Μαίου 2011, στις 17:00, στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Βασ.Κων/νου 48), η Κίνηση Πολιτών για μια Ανοικτή Κοινωνία (Κ.Π.)οργανώνει ημερίδα με θέμα την ΚΟΙΝΩ- ΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ. Προτιμήσαμε να χρησιμοποιήσουμε τη θετική έκφραση, το δυναμισμό και την αισιοδοξία που εμπεριέχονται στην έννοια της Κοινωνικής Συνοχής, έναντι της αρνητικής έκφρασης του ίδιου προβλήματος, του ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΑΠΟ- ΚΛΕΙΣΜΟΥ. Το θέμα επελέγη από το Δ.Σ. με βάση τα παρακάτω δεδομένα και στόχους : Ενίσχυση του εθελοντισμού (ενός από τους βασικούς στόχους της Κ.Π.), το Ευρωπαϊκό έτος Εθελοντισμού, που είναι το 2011, με τη βαρύτητα και ευρύτητα του θέματος, το οποίο περιλαμβάνει τους μετανάστες, ΑμεΑ, άνεργους, φορείς και ασθενείς AIDS, αποφυλακισμένους, χρήστες εξαρτησιογόνων ουσιών, μετανάστες, μειονότητες, κακοποιημένες γυναίκες, οικογένειες με χαμηλό εισόδημα, γυναίκες εξαναγκασμένες στην πορνεία, ηλικιωμένους κ.ά. Ως κοινωνικός αποκλεισμός ορίζεται το φαινόμενο κατά το οποίο άτομα ή και ολόκληρη κοινωνική ομάδα αποκλείονται, παρά τη θέλησή τους, από τη δραστηριότητα της καθημερινής ζωής και της κοινωνίας στην οποία ανήκουν. Ο κοινωνικός αποκλεισμός σημαντικού τμήματος του πληθυσμού δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία της κοινωνίας. Κάθε ένας μπορεί να γίνει θύμα κοινωνικής απομόνωσης, *Από άρθρο της νεαρής γιατρού Τατιάνας Γρηγόρη, η οποία δεν βρίσκεται πια μαζί μας. κάποιες συγκεκριμένες ομάδες όμως είναι πιο ευάλωτες, χωρίς να μπορούν να αντισταθούν αποτελεσματικά. Κοινωνική συνοχή είναι η αποφυγή του κοινωνικού αποκλεισμού με κατάλληλα κοινωνικά και πολιτικά μέτρα.* Προσκεκλημένες στην εκδήλωση είναι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και κοινωνικά δραστηριοποιούμενες ομάδες οι οποίες, άμεσα ή έμμεσα, έχουν σχέση με το πρόβλημα. Φυσικά καλοδεχούμενη είναι και οποιαδήποτε ΜΚΟ, ανεξάρτητα από το στόχο και τον προσανατολισμό της. Θα μιλήσουν, εκθέτοντας τη δράση αλλά και τα εμπόδια που συναντούν, έντεκα εκπρόσωποι ΜΚΟ οι οποίες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του προβλήματος του κοινωνικού αποκλεισμού και οι οποίες στο παρελθόν είχαν βραβευθεί στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Εθελοντισμού που οργανώνουν η Κίνηση Πολιτών και το Σώμα Ελληνικού Οδηγισμού, ως «Νησίδες Ποιότητας». Η Κ.Π., με αυτή την εκδήλωση, επιθυμεί να επαναφέρει κατά τρόπο εποικοδομητικό το συγκεκριμένο πρόβλημα στη συνείδηση της κοινωνίας μας και να δώσει και ένα βήμα έκφρασης σ αυτές τις ΜΚΟ, στηρίζοντας τη δράση τους αλλά και ενισχύοντάς τις ηθικά. Όλοι γνωρίζουμε πόσο πολύτιμες είναι η αναγνώριση και η υποστήριξη σε τέτοιες δύσκολες και φθοροποιές καταστάσεις. Σας περιμένουμε να ανταλλάξουμε εμπειρίες και απόψεις για το καλό του συνόλου της Κοινωνίας. ΑΝΟΙΧΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΕΛΤΙΟ 78 ΣΕΛΙΔΑ 11

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΕ ΜΕ ΤΗΝ ΚΙΝΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ! ΤΟΜΕΑΣ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Ηλίας Κατσούλης ikatsoulis@hol.gr ΤΟΜΕΑΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Νίκος Φραγκάκης nfrangakis@fralaw.gr Σπύρος Φραγκούλης sfrg@hol.gr ΤΟΜΕΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Ίωνας Σιώτης isiotis@inp.demokritos.gr ΤΟΜΕΑΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Μιχάλης Αγγελίδης magel@aegean.gr ΤΟΜΕΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ Ιωάννης Παπαδόπουλος jspapad@gmail.com ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΜΕ ΤΑ ΜΕΛΗ Κωνσταντίνος Ζέπος cdzepos@gmail.com ΤΟΜΕΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΧΑΡΤΑΣ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑΣ Ηλίας Γρίσπος grisfam@otenet.gr Ιωάννης Σουφλής isouflis@omnilink.gr KINΗΣΗ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΝΟΙXΤΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΕΥΦΡΟΝΙΟΥ 5-7, 11634 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ. 210 7220 063 FAX: 210 7220 0475 E-MAIL: KINPOL@OTENET.GR URL: HTTP://WWW.KINISIPOLITON.GR