ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 5 Οκτωβρίου 2012 ΟΜΙΛΙΑ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΕΚΑ K.ΜΑΚΗ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ECONOMIST THE CYPRUS-EU PRESIDENCY SUMMIT: LEADERSHIP STRATEGY FOR STABILITY, PROGRESS AND PROSPERITY IN EUROPE Αξιότιμοι κύριοι Υπουργοί, Κυρίες και Κύριοι, Ευχαριστώ πολύ τους διοργανωτές του Συνεδρίου για την πρόσκληση. Θεωρώ μάλιστα ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός, ότι η Κύπρος δίνει το βήμα και την ευκαιρία να συζητηθούν ζητήματα κομβικής σημασίας για το ενεργειακό μέλλον της Ευρώπης, σε μία συγκυρία που συμπίπτει με την Κυπριακή Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως γνωρίζουμε, η διαδικασία διαμόρφωσης μίας κοινής ενεργειακής πολιτικής για την Ευρωπαϊκή Ένωση, περνάει μέσα από δύο βασικές προκλήσεις: Αυτές είναι 1. η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και, 2. η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας. 1
Οι στόχοι της ΕΕ για βιώσιμη, αειφόρο και ανταγωνιστική ενέργεια δημιουργούν για εμάς την ευκαιρία, αλλά ταυτόχρονα και την πρόκληση να εκμεταλλευτούμε στρατηγικά πλεονεκτήματα, που σε μεγάλο βαθμό παρέμειναν μέχρι σήμερα αναξιοποίητα. Αναφορικά με την ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού, οι συσχετισμοί που θα αναπτυχθούν στο αμέσως προσεχές μέλλον είναι καθοριστικοί. Η ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού, προϋποθέτει άλλωστε την ανάπτυξη περιφερειακών γεωπολιτικών συνεργιών, που θα αμβλύνουν τις εσωτερικές αντιθέσεις και θα συντονίσουν τη σταδιακή μετάβαση προς την ενεργειακή ολοκλήρωση. Μία ισχυρή πολιτική για την ενεργειακή ασφάλεια, που θα προκύψει μέσα από τον συντονισμό της στρατηγικής των κρατών μελών και την συναντίληψη ως προς τα κοινά συμφέροντα στον τομέα της ενέργειας, θα λειτουργήσει ως καταλύτης για την ενίσχυση της αλληλεγγύης στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού είναι φυσικά πολύπλοκη, τεχνολογικά απαιτητική, προϋποθέτει εύλογο διάστημα προεργασίας και σχεδιασμού και, κυρίως, σημαντικά κεφάλαια και μεγάλες επενδύσεις. Στο συγκεκριμένο στόχο, της προσέλκυσης επενδυτικών κεφαλαίων και τεχνογνωσίας, καθώς και στην ενίσχυση του ελεύθερου ανταγωνισμού, αφορά λοιπόν η δεύτερη πρόκληση της κοινής ενεργειακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που είναι η απελευθέρωση της αγοράς. 2
Μέσα από την εφαρμογή του κατάλληλου επιχειρησιακού σχεδίου, το στρατηγικό γεωγραφικά κομμάτι της Ανατολικής Μεσογείου θα διαδραματίσει κομβικό ρόλο στο νέο Ενεργειακό Χάρτη της Ευρώπης, με δύο τρόπους: 1. Με την ενίσχυση του ρόλου της περιοχής ως ενεργειακός κόμβος, μέσα από τα σχεδιαζόμενα έργα που την εντάσσουν στα μεγάλα διεθνή δίκτυα ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου. 2. Με τη σταδιακή μετάβαση στην παραγωγή ενεργειακών πρώτων υλών, προοπτική που διανοίγεται μέσα από την έρευνα και την εξόρυξη υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο. Η ανακάλυψη σημαντικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου εδώ στην Κύπρο και το Ισραήλ, και οι σεισμικές έρευνες που βρίσκονται σε εξέλιξη στην Ελλάδα, διαμορφώνουν ένα μέλλον με σημαντικές προοπτικές στην ευρύτερη περιοχή. Στο κομμάτι της ενίσχυσης του ρόλου της περιοχής ως διαμετακομιστικού κέντρου ενέργειας, η Ελλάδα διεκδικεί ισότιμη θέση: Συγκεκριμένα, η χώρα μας επιδιώκει την ενεργό συμμετοχή της στα σχεδιαζόμενα έργα μεταφοράς ποσοτήτων φυσικού αερίου προς την Ευρωπαϊκή Ένωση είτε από νέες πηγές, όπως αυτή της περιοχής της Κασπίας ή της Ανατολικής Μεσογείου, είτε από παραδοσιακές πηγές αλλά με νέες διαδρομές. 3
Στόχος μας είναι η ενίσχυση των περιφερειακών συνδέσεων που θα επιτρέψουν την αξιοποίηση των νέων πηγών. Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα επιδιώκει να συνεργαστεί με την Κύπρο σε Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος, που θα οδηγήσουν στη διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας, τη βελτίωση της ασφάλειας εφοδιασμού, και την ενίσχυση του ανταγωνισμού της αγοράς. Τέτοιες προτάσεις μάλιστα, έχουν υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τόσο από την κυπριακή πλευρά, (Trans-Mediterranean Gas Pipeline), όσο και από την ελληνική (East Mediterranean Gas Pipeline). Στόχος της εθνικής μας ενεργειακής πολιτικής είναι παράλληλα η ενίσχυση των ηλεκτρικών δικτύων, τόσο μέσω των διασυνοριακών διασυνδέσεων, όσο και στο εσωτερικό της χώρας. Η Ελλάδα συμμετέχει σε έργα διασυνδέσεων ηλεκτρικής ενέργειας που στοχεύουν στην ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς, και την ενσωμάτωση και αξιοποίηση της παραγωγής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές. Το τελευταίο φυσικά θα πρέπει να γίνει με την ταυτόχρονη διασφάλιση της αειφορίας, του σεβασμού προς το περιβάλλον, της ισόρροπης ανάπτυξης και των νόμων της οικονομίας. Εξετάζουμε τα οικονομικά κίνητρα και τα μέτρα στήριξης εκείνα, που θα προσδιορίσουν ένα τεχνικό και οικονομικό πλάνο, που θα δημιουργεί ωφέλειες, και όχι ελλείμματα, επενδυτικές ευκαιρίες, αλλά και εξασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος. Έτσι, θα αναδείξουμε με βιώσιμο και ορθολογικό τρόπο τις κλιματικές της ιδιαιτερότητες της Ελλάδας, την πλούσια ηλιοφάνεια και το ισχυρό αιολικό δυναμικό. 4
Ταυτόχρονα, για τη μείωση της εξάρτησης από εισαγόμενα καύσιμα, εθνική προτεραιότητα αποτελεί η αξιοποίηση των εγχώριων αποθεμάτων υδρογονανθράκων. Εδώ, το παράδειγμα της Κύπρου, λειτουργεί ως ισχυρό πρότυπο: Το πρώτο βήμα από πλευράς μας έγινε πρόσφατα, με την προκήρυξη της διεθνούς πρόσκλησης, και ακολούθως με την ανάθεση σε διεθνούς κύρους εταιρεία σεισμικών ερευνών μη αποκλειστικής χρήσης στην δυτική και νότια Ελλάδα, ενώ ταυτόχρονα σε εξέλιξη βρίσκεται ο διαγωνισμός για παραχώρηση δικαιωμάτων έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων με την διαδικασία open door σε τρία οικόπεδα της Δυτικής Ελλάδας. Περαιτέρω, με στόχο την επίτευξη των στόχων του Εθνικού Ενεργειακού Σχεδιασμού, και αδιαπραγμάτευτο κριτήριο το δημόσιο συμφέρον, η Ελλάδα κατήρτισε πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, που στο κομμάτι της Ενέργειας αφορά σε πρώτο χρόνο στις εταιρείες φυσικού αερίου ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ, και παράλληλα του ποσοστού του Δημοσίου στα Ελληνικά Πετρέλαια. Θεωρούμε βέβαιο πως η εισροή νέων επενδυτικών κεφαλαίων, χωρίς την επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού, θα χρηματοδοτήσουν τις απαραίτητες επενδύσεις που θα οδηγήσουν στον εκσυγχρονισμό, την απελευθέρωση της αγοράς και την Ανάπτυξη. Ταυτόχρονα, η εξασφάλιση των συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού μέσω ενός ισχυρού θεσμικού και ρυθμιστικού πλαισίου με μακροπρόθεσμη στόχευση, θα ενισχύσει τόσο τη βιωσιμότητα των υπαρχουσών επενδύσεων, όσο και την προσέλκυση νέων, ακόμη μεγαλύτερων. 5
Αξιότιμοι Υπουργοί, Κυρίες και κύριοι, Η διαμόρφωση του νέου Ενεργειακού Χάρτη στο στρατηγικό γεωγραφικό κομμάτι της Ανατολικής Μεσογείου, που θα ενισχύσει την ασφάλεια εφοδιασμού και την απελευθέρωση της ενεργειακής αγοράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση, απαιτεί τις συντονισμένες δράσεις όλων μας. Όσο πλήρες, κι αν είναι οποιοδήποτε επιχειρησιακό σχέδιο από οικονομικής, τεχνικής, και θεσμικής άποψης, αυτό που κάνει τη διαφορά είναι, τελικά, ένα ποιοτικό στοιχείο: Η εμπέδωση της αλληλεγγύης, της συνεργασίας, και της συναντίληψης μεταξύ μας. Είμαστε όλοι συμμέτοχοι σε ένα κοινό όραμα: Της βιώσιμης, ανταγωνιστικής και ασφαλούς Ενέργειας. Σας ευχαριστώ πολύ. 6