1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΣΚΟΠΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
2 ΕΙΔΗΣΕΙΣ Εγχώριες εταιρίες στην πγδμ Η εταιρεία KONCAR RADE σε διαπραγματεύσεις με την FIAT Σύμφωνα με δημοσιεύματα στην πγδμ, η εγχώρια εταιρεία κατασκευής μετασχηματιστών, γεννητριών και κινητήρων, Rade Koncar, πρόκειται να αρχίσει σύντομα διαπραγματεύσεις με την αυτοκινητοβιομηχανία Fiat στη Σερβία. Η διοίκηση της τοπικής εταιρείας επιβεβαίωσε τις πληροφορίες, αλλά αρνήθηκε να αποκαλύψει λεπτομέρειες. Σύμφωνα εξ άλλου με πληροφορίες προερχόμενες από το σύνδεσμο εταιρειών κατασκευής εξαρτημάτων αυτοκινήτων της πγδμ, η Fiat εξετάζει έξι από αυτές ως πιθανούς εταίρους της, χωρίς ωστόσο επί του παρόντος να υπάρχουν περισσότερα σχετικά στοιχεία. Οικονομικές σχέσεις της πγδμ με άλλες χώρες Οι ιταλικές επιχειρήσεις ζητούν τον εκσυγχρονισμό του Διαδρόμου 8 Όπως δήλωσε ο Massimo Lupis, εκπρόσωπος της ιταλικής κυβέρνησης στο διεθνές πρόγραμμα Amico, το οποίο αφορά στην ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας μεταξύ πγδμ, Ιταλίας και Αλβανίας, οι επιχειρήσεις της χώρας του επιθυμούν μεν να επενδύσουν στην πγδμ, ωστόσο οι συναλλαγές μεταξύ των δύο χωρών έχει παγώσει εξαιτίας των κακών υποδομών και δη του Διαδρόμου 8. Σύμφωνα με τον ίδιο, ενώ στην Αλβανία δραστηριοποιούνται περισσότερες από 100 ιταλικές επιχειρήσεις σε συνεργασία με αλβανικές, στην πγδμ η παρουσία τους είναι πολύ μικρή. Εξήγησε ακόμη ότι η Αλβανία έχει ξεπεράσει την πγδμ όσον αφορά στη συνεργασία με την Ιταλία κυρίως λόγω των καλύτερων υποδομών που διαθέτει. Θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος Τοπικά δημοσιεύματα σχολιάζουν ότι οι Υπουργοί Οικονομικών και Μεταφορών της πγδμ Zoran Stavreski και Mile Janakievski αντιστοίχως, δεν έχουν πληροφορηθεί τίποτε ακόμη αναφορικά με τα αιτήματα των επιχειρηματιών που επιζητούν από τη κυβέρνηση της χώρας τη διοργάνωση συναντήσεων με τις ελληνικές αρχές προκειμένου να εξευρεθεί τρόπος να απλουστευθούν οι διοικητικές διαδικασίες σε περιόδους κρίσης. Επίσης, σύμφωνα με την ίδια πηγή, ο διευθυντής Σιδηροδρόμων της πγδμ κ. Oliver Derkovski, δήλωσε ότι δεν γνωρίζει το ακριβές μέγεθος των ζημιών που προκλήθηκαν στην τοπική οικονομία από τις απεργίες των εργαζομένων στους ελληνικούς σιδηροδρόμους. Επισκέψεις Ελλήνων στην πγδμ για φθηνές αγορές Όπως αναφέρουν κάποια άρθρα στον τοπικό τύπο, εκατοντάδες Έλληνες επισκέπτονται τις παραμεθόριες πόλεις της πγδμ προκειμένου να πραγματοποιήσουν να προμηθευθούν είδη σε φθηνές τιμές, κυρίως στις λαϊκές αγορές. Μεταξύ των ειδών που αγοράζονται, από τους επισκέπτες είναι τα τσιγάρα, τα οποία βρίσκουν σε χαμηλότερες τιμές από ό,τι στην Ελλάδα.
3 ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Κοινοτικά Προγράμματα Κονδύλια ΙΡΑ Η ΕΕ έχει διαθέσει στην πγδμ μέσω του προγράμματος ΙΡΑ κονδύλια άνω των 500 εκατ. ευρώ, τα οποία αφορούν στην περίοδο 2007-2013 και θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν έως το 2015. Σύμφωνα με ανεπίσημες πληροφορίες, η χώρα έχει μέχρι στιγμής καταφέρει να απορροφήσει μόνον το 28% των κονδυλίων αυτών. Φορολογία ΦΠΑ Τα μερίσματα απαλλάσσονται από τον φόρο επί των κερδών Σύμφωνα με την Υπηρεσία Δημοσίων Εσόδων της πγδμ, το ποσοστό των κερδών που οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν για την καταβολή μερισμάτων σε νομικά πρόσωπα (με έδρα στην πγδμ) δεν θα υπόκειται σε φορολογία. Συγκεκριμένα, βάσει των πιο πρόσφατων τροποποιήσεων του νόμου που αφορά στο φόρο επί των κερδών, από την 7 η Ιουλίου 2010 ισχύει η εν λόγω απαλλαγή για τα μερίσματα. Από πλευράς Υπηρεσίας Δημοσίων Εσόδων υποστηρίζεται ότι ο κύριος στόχος των νομικών αυτών τροποποιήσεων είναι να διατηρούν οι εταιρείες τα κέρδη στη χώρα στην οποία δραστηριοποιούνται. Η ρύθμιση αυτή επίσης αναμένεται να ενθαρρύνει τις εγχώριες επιχειρήσεις να τοποθετούν τα χρήματά τους σε άλλες εταιρείες ή τράπεζες προς όφελος και των δύο πλευρών. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Οικονομική κατάσταση στην πγδμ Γενικά Εξωτερικό χρέος Τον Απρίλιο του 2010 το εξωτερικό δημόσιο χρέος της πγδμ ανήλθε στα 1,4 δισ. ευρώ, το εσωτερικό δημόσιο χρέος στα 869 εκατ. ευρώ και το συνολικό δημόσιο χρέος στα 2,3 δισ. ευρώ. Ξένες επενδύσεις Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της πγδμ, οι ξένες επενδύσεις τον Απρίλιο ανήλθαν στα 26, 5 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ στο διάστημα Ιανουαρίου - Απριλίου είχαν εισρεύσει ξένες επενδύσεις συνολικού ύψους 70 εκατ. ευρώ. Εξ άλλου, το μεγαλύτερο μέρος των επενδύσεων αυτών αφορούν σε μετοχικά κεφάλαια και επανεπενδυόμενα κέρδη. Επίσης, το Ινστιτούτο της Βιέννης ανακοίνωσε ότι έως το τέλος του έτους, οι άμεσες ξένες επενδύσεις στην πγδμ δεν θα υπερβούν τα 200 εκατομμύρια ευρώ. Σύμφωνα με το εν λόγω Ινστιτούτο, δεν πρόκειται να έρθουν στη χώρα νέες επενδύσεις διότι η οικονομική κρίση είναι ακόμη παρούσα. Ακόμη, βάσει της οικονομικής ανάλυσης του Ινστιτούτου, η πγδμ κατά το τρέχον έτος θα παραμείνει στην κορυφή της
4 κατάταξης των χωρών της Ευρώπης ως προς την αυξημένη ανεργία (33%) και η αύξηση του ΑΕΠ της θα είναι 1%, σε αντίθεση με τις προβλέψεις της κυβέρνησης για 2%. Προϋπολογισμός Αναθεώρηση του προϋπολογισμού Το Κοινοβούλιο της πγδμ ενέκρινε την αναθεώρηση του κρατικού προϋπολογισμού, σύμφωνα με την οποία τόσο τα έσοδα όσο και οι δαπάνες μειώνονται κατά περίπου 3%. Επίσης, παραμένουν ίδιες οι προβλέψεις για οικονομική μεγέθυνση ύψους 2% του ΑΕΠ και για έλλειμμα του προϋπολογισμού στο 2,5% του ΑΕΠ. Αγροτική Πολιτική Αυξημένη η παραγωγή καπνού Κατά την εφετινή χρονιά η παραγωγή καπνού στην πγδμ αναμένεται να είναι αυξημένη κατά 30% σε σύγκριση με πέρυσι. Το Υπουργείο Γεωργίας της χώρας ανησυχεί ότι ενδέχεται να δημιουργηθεί ιδιαιτέρως μεγάλο απόθεμα που θα είναι δύσκολο να πωληθεί. Μεταφορές Δάνειο από την ΕΤΑΑ για την ανακατασκευή τμήματος των σιδηροδρόμων της πγδμ Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης ενέκρινε στην πγδμ δάνειο ύψους 17.600.000 για την ανακατασκευή 54 χιλιομέτρων της σιδηροδρομικής γραμμής κατά μήκος του Διαδρόμου 10. Επίσης, σύμφωνα με τοπικά δημοσιεύματα, η σλοβενική εταιρεία σιδηροδρόμων ενδιαφέρεται να αποκτήσει την ιδιότητα ιδιωτικού παρόχου στην πγδμ. Ο διευθυντής Σιδηροδρόμων της τελευταίας, Oliver Derkovski, επιβεβαίωσε ότι την επόμενη εβδομάδα εκπρόσωποι της σλοβενικής εταιρείας σιδηροδρόμων θα έρθουν στην πγδμ για να συζητήσουν το ενδεχόμενο συνεργασίας. Ανακατασκευή του μεθοριακού σταθμού Balce στη συνοριακή διάβαση προς το Κοσσυφοπέδιο Με χρηματοδότηση της Παγκόσμιας Τράπεζας άρχισε η ανακατασκευή και ο εκσυγχρονισμός του μεθοριακού σταθμού Balce στη συνοριακή διάβαση της πγδμ προς το Κοσσυφοπέδιο. Το εν λόγω έργο πρόκειται να αυξήσει στο διπλάσιο ή στο τριπλάσιο τη δυνατότητα διέλευσης ενώ το κόστος του ανέρχεται στο 1.700.000. Οικονομική κατάσταση Άλλο Αύξηση στις τιμές των βιομηχανικών προϊόντων Σύμφωνα με την Κρατική Στατιστική Υπηρεσία της πγδμ, οι τιμές πώλησης των βιομηχανικών προϊόντων τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους αυξήθηκαν κατά 7,6% σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του περασμένου έτους. Η παρατηρούμενη αύξηση είναι αποτέλεσμα κυρίως της αύξησης των τιμών ενέργειας κατά 17%.
5 Οικονομική πολιτική στην πγδμ Γενικά Λήψη δανείων από διεθνείς οικονομικούς οργανισμούς Σύμφωνα με δηλώσεις του Υπουργού Οικονομικών της πγδμ Zoran Stavreski, η κυβέρνησε δαπάνησε ήδη τα χρήματα που συγκεντρώθηκαν από την περυσινή πώληση ευρωομολόγων, ύψους 175 εκατ. ευρώ, και τώρα πλέον πρόκειται να κάνει χρήση κεφαλαίων προερχόμενων από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και άλλους διεθνείς οργανισμούς, προκειμένου να καλύψει τις κρατικές δαπάνες. Μάλιστα, η κυβέρνηση ενέκρινε νόμο που αφορά σε σύναψη χρέους από το ΔΝΤ, ο οποίος θα τεθεί προς ψήφιση στο κοινοβούλιο με συνοπτική διαδικασία. Κατ αυτόν τον τρόπο, η κυβέρνηση πρόκειται να δανειστεί 70.000.000 για την κάλυψη του ελλείμματος του προϋπολογισμού. Η κυβέρνηση της πγδμ καθυστερεί τις πληρωμές για υποχρεώσεις της προς εταιρείες Οι εκπρόσωποι των οικονομικών επιμελητηρίων της πγδμ διαμαρτύρονται ότι η καθυστέρηση της κυβέρνησης να καλύψει τις οικονομικές υποχρεώσεις της προς τον ιδιωτικό τομέα θα αποβεί μοιραία για την οικονομία της χώρας. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση επέφερε τροποποιήσεις στο νόμο περί δημοσίων συμβάσεων, βάσει των οποίων αποκτά τη δυνατότητα, με προσθήκη σχετικού παραρτήματος ακόμη και σε ήδη συναφθείσες συμφωνίες της με εταιρείες, να μπορεί να καθυστερεί την οφειλόμενη πληρωμή για κάποια έτη. Οι αλλαγές αυτές στο νόμο έχουν προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων από νομικούς και οικονομικούς φορείς καθώς και από τους επιχειρηματίες της χώρας. Επιστροφή ΦΠΑ Η κυβέρνηση της πγδμ επέστρεψε στις εταιρείες μέρος των χρημάτων (περίπου 14 εκατ. ευρώ) που τους οφείλει λόγω υποχρέωσης επιστροφής του ΦΠΑ. Τα χρήματα αυτά η κυβέρνηση τα εξασφάλισε από το μέρισμα έλαβε από την εταιρεία «M- Telecom». Συμφωνία για δάνειο ύψους 50 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων Η κυβέρνηση της πγδμ υπέγραψε συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για λήψη δανείου ύψους 50 εκατ. ευρώ, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή και τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων ύδρευσης σε διάφορες κοινότητες της χώρα, κυρίως στις αγροτικές περιοχές. Η συνολική αξία του έργου ανέρχεται στα 100 εκατ. ευρώ και, εκτός από το δάνειο από την ΕΤΕπ, η κυβέρνηση θα εξασφαλίσει επίσης πόρους από τον κρατικό προϋπολογισμό. Τραπεζικά Νομισματικά Οι τράπεζες της πγδμ επένδυσαν 71,6 εκατ. ευρώ σε κρατικά αξιόγραφα
6 Οι τράπεζες της πγδμ, σε πρόσφατο πλειστηριασμό της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας, αγόρασαν έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου ύψους 4,4 δισ. δηναρίων (71,6 εκατ. ευρώ) με επιτόκιο 5%. Συνολικά πλέον, οι τράπεζες διατηρούν επενδεδυμένα σε κρατικά αξιόγραφα424,7 εκατ. ευρώ. Οι τράπεζες της πγδμ διαθέτουν προς πώληση κατασχεθέντα περιουσιακά στοιχεία Σύμφωνα με τοπικά δημοσιεύματα, οι εμπορικές τράπεζες της πγδμ άρχισαν να διαθέτουν προς πώληση, και μάλιστα σε ιδιαιτέρως χαμηλές τιμές, κινητά και ακίνητα περιουσιακά στοιχεία που προέρχονται από κατασχέσεις ιδιωτών και επιχειρήσεων λόγω ανεξόφλητων ενυπόθηκων δανείων. Βάσει της ίδια πηγής ωστόσο, οι τράπεζες φαίνεται ότι αντιμετωπίζουν πρόβλημα ως προς την εκποίηση αυτών των περιουσιακών στοιχείων, δεδομένου ότι ορισμένα από αυτά προσφέρονται για πώληση για τρίτη ή και τέταρτη φορά. Τα σχετικά δημοσιεύματα χρησιμοποιούν το παράδειγμα της Stopanska Banka και της Komercijalna Βanka, οι οποίες πέρυσι κατέσχεσαν ακίνητα αξίας 2.400.000 και 16.000.000 αντιστοίχως. Ιδιαιτέρως μάλιστα αναφέρονται στο παράδειγμα της πρώτης, η οποία έχασε περίπου ένα εκατομμύριο ευρώ το περασμένο έτος, δεδομένου ότι από τα κατασχεθέντα ακίνητα αξίας 4.800.000 που διέθετε, κατάφερε να πωλήσει ορισμένα μόνο, αξίας 3.600.000. Δέσμευση 5.000 τραπεζικών λογαριασμών σε διάστημα ενός μηνός Η Κεντρική Τράπεζα της πγδμ κατέγραψε εντυπωσιακή αύξηση στις δεσμεύσεις τραπεζικών λογαριασμών ιδιωτών και επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα, τον περασμένο Ιούνιο οι δεσμευμένοι λογαριασμοί επιχειρήσεων ανήλθαν στους 75.426, αυξημένοι κατά 5.200 σε σύγκριση με τον Μάιο. Οι δεσμεύσεις έγιναν για διάφορους λόγους και κυρίως λόγω των εκκρεμών υποχρεώσεων προς τις τράπεζες, την κυβέρνηση ή προς άλλες επιχειρήσεις. Επίσης, η συγκριτική ανάλυση που πραγματοποιήθηκε αναφορικά με την αύξηση στους δεσμευμένους λογαριασμούς, καταδεικνύει ότι τον Ιούνιο του 2009 υπήρχαν 34.320 δεσμευμένοι λογαριασμοί ενώ τον Ιούνιο του 2008 ο αριθμός αυτός έφτανε στους 18.582, ή το εν τέταρτο του μεγέθους του 2010. Οι οικονομικοί αναλυτές θεωρούν ότι η κατάσταση αυτή αποτελεί ένδειξη ότι η εγχώρια οικονομία αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα ρευστότητας. Εξ άλλου, κατά την έναρξη του τρέχοντος έτους, οι λογαριασμοί χιλιάδων επιχειρήσεων είχαν δεσμευθεί λόγω της μη καταβολής του εταιρικού φόρου. Παρά το γεγονός ότι το συνολικό ποσό δεν ήταν μεγάλο, οι δεσμεύσεις αυτές προκάλεσαν τεράστια προβλήματα. Επιπλέον, οι λογαριασμοί χιλιάδων άλλων επιχειρήσεων είχαν δεσμευθεί λόγω εκκρεμών υποχρεώσεων προς την Υπηρεσία Δημοσίων Εσόδων. Η όλη κατάσταση αφορά επίσης και σε ιδιώτες, κυρίως, στην περίπτωση αυτή, εξ αιτίας ανεξόφλητων δανείων προς τις τράπεζες.