ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΒΕΡΓΟΣ Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ

2010-2015 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ ΒΕΡΓΟΣ Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ, ΑΠΘ Ημερομηνία 31/08/2014

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» 2/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» 2010-2015 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ» ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΠΘ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 2010-2015 Περίοδος Υλοποίησης Εαρινό Εξάμηνο 2013-2014 Μάρτιος-Μάιος 2014 3/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» Το Παραδοτέο αυτό περιλαμβάνει, για την περίοδο Μάρτιος-Μάιος 2014, το ετήσιο σχέδιο δράσης καθώς και την έκθεση αξιολόγησης του προγράμματος Πρακτικής Άσκησης (ΠΑ). Στην αρχή του παραδοτέου 1.4.12 παρουσιάζεται το ετήσιο σχέδιο δράσης και στη συνέχεια δίνεται η έκθεση αξιολόγησης του προγράμματος ΠΑ, όπως αυτή διαμορφώνεται από το σύνολο των ερωτηματολογίων που απαντήθηκαν από τους φοιτητές, επόπτες μέλη ΔΕΠ και τους φορείς. Την περίοδο αναφοράς, Μάρτιος-Μάιος 2014, συμμετείχαν στην ΠΑ 17 φορείς στους οποίους απασχολήθηκαν 27 φοιτητές του ΤΑΤΜ/ΑΠΘ. Γεώργιος Σ. Βέργος Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Επιστημονικά Υπεύθυνος Πρακτικής Άσκησης ΤΑΤΜ/ΑΠΘ ΒΕΡΓΟΣ Σ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ, ΑΠΘ Ημερομηνία 01/07/2013 4/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ 5/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» 6/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ» Εξαμηνιαίος Πίνακας Εισερχόμενων και Εξερχόμενων Φοιτητών για την περίοδο του B Εξαμήνου του 2013. 7/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» Εξαμηνιαίος Πίνακας Συνεργαζόμενων Επιχειρήσεων μέχρι και το B Εξάμηνου του 2013 και αναμενόμενος αριθμός συμμετεχόντων φοιτητών για το επόμενο εξάμηνο. 8/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ» 9/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» 10/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ 11/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» Στο πρόγραμμα Πρακτικής Άσκησης του Τμήματος Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών ασκήθηκαν συνολικά 27 φοιτητές σε 17 φορείς και υπό την επίβλεψη 8 μελών ΔΕΠ. Με την ολοκλήρωση της 7 ης περιόδου άσκησης, που διήρκησε από 01/3/2014 έως 31/5/2014, συλλέχθηκαν όλα τα έντυπα που προβλέπονται από το πρόγραμμα και έγινε επεξεργασία αυτών καθώς και κατάλληλη απεικόνιση των ερωτημάτων τους με τη χρήση γραφημάτων με σκοπό την αξιολόγηση του προγράμματος. Στη συνέχεια του παραδοτέου παρουσιάζονται και αναλύονται τα αποτελέσματα αυτής της επεξεργασίας ανά έντυπο. Αξιολόγηση του προγράμματος Πρακτικής Άσκησης από τους Φοιτητές Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται τα αποτελέσματα αξιολόγησης του προγράμματος ΠΑ από τους φοιτητές. Το πρώτο ερώτημα που παρουσιάζεται στο Γράφημα 1 αφορά τη συνεργασία του φοιτητή με τον επόπτη μέλος ΔΕΠ, όπου ως επί το πλείστον ήταν από «Καλή» έως «Άριστη», χωρίς να εμφανίζεται κάποια προβληματική συνεργασία («Ανεπαρκής» συνεργασία). Γράφημα 1 Συνεργασία Φοιτητή με τον Επόπτη Π.Α. Ομοίως παρατηρείται και στο ερώτημα που αφορά τη συνεργασία φοιτητών με τους εκπαιδευτές τους (βλ. Γράφημα 2), οι οποίοι προέρχονται από τους φορείς υποδοχής. Το σύνολο των ερωτώμενων απάντησε πως είχε «Καλή» έως «Άριστη» συνεργασία. 12/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» Γράφημα 2 Συνεργασία Φοιτητή με τον Εκπαιδευτή Π.Α. Πέρα από την συνεργασία με τους επόπτες και τους επιβλέποντες, η γενικότερη συνεργασία με τους υπαλλήλους του φορέα υποδοχής και η προθυμία υποστήριξης του φοιτητή δίνεται στο Γράφημα 3. Στο γράφημα αυτό παρατηρείται πως οι φοιτητές βοηθήθηκαν και στηρίχθηκαν από τους εργαζόμενους των φορέων. Γράφημα 3 Προθυμία υποστήριξης του Φοιτητή από τους εργαζόμενους στην υπηρεσία/οργανισμό/επιχείρηση. Η επιλογή του φορέα άσκησης των φοιτητών έγινε από τους ίδιους τους φοιτητές σύμφωνα και βάσει της λίστας της σειράς κατάταξής τους που ετοίμασε το γραφείο Πρακτικής Άσκησης του Τμήματος Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών. Η λίστα αυτή βασίστηκε στις επίσημες αναλυτικές βαθμολογίες των 13/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» φοιτητών καθώς και στον αριθμό των μαθημάτων στον οποίο εξετάστηκαν επιτυχώς. Τα στοιχεία αυτά προσκομίστηκαν στο Γραφείο ΠΑ του ΤΑΤΜ από τους ίδιους τους φοιτητές. Όπως προκύπτει από το Γράφημα 4, 63% των φοιτητών ήταν απόλυτα ικανοποιημένοι με τον φορέα στον οποίο ασκήθηκαν ενώ μόλις το 4% ήταν σε μέτριο βαθμό ικανοποιημένο. Η αξιολόγηση αυτή είναι βέβαια επηρεασμένη και από το αντικείμενα εργασίας του φορέα, που είχε κατά την περίοδο της πρακτικής άσκησης, καθώς αυτά διαμορφώνονται, ειδικά σε θέματα μηχανικών, από τις τρέχουσες κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις. Γράφημα 4 Βαθμός ανταπόκρισης της υπηρεσίας/οργανισμού/επιχείρησης στις προσδοκίες του Φοιτητή. Γράφημα 5 Αξιολόγηση θεωρητικών γνώσεων του Φοιτητή σε σχέσης με τις δραστηριότητες που τους ανατέθηκαν. 14/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» Ακολούθως οι φοιτητές κλήθηκαν να αξιολογήσουν τις γνώσεις που είχαν οι ίδιοι από τις μέχρι τώρα σπουδές τους τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο σε σχέση με τις δραστηριότητες που τους ανατέθηκαν από τους φορείς άσκησης. Από τα Γραφήματα 5 και 6 προκύπτει πως και σε θεωρητικό αλλά και σε πρακτικό επίπεδο ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό (~80%) θεώρησε πως ήταν τουλάχιστον ικανοποιητικές οι γνώσεις τους. Επομένως, οι φοιτητές θεώρησαν πως ήταν ικανοί να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις του φορέα. Γράφημα 6 Αξιολόγηση πρακτικών γνώσεων του Φοιτητή σε σχέσης με τις δραστηριότητες που τους ανατέθηκαν. Γράφημα 7 Επίδραση παρουσίας του Φοιτητή στη λειτουργία της υπηρεσίας/οργανισμού/επιχείρησης 15/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» Η επόμενη ερώτηση (βλ. Γράφημα 7) αφορούσε τη γενικότερα συμβολή και παρουσία του φοιτητή στη λειτουργία του φορέα. Στην πλειοψηφία τους οι φοιτητές θεώρησαν πως επίδρασαν θετικά στη λειτουργία του φορέα, 15% θεώρησαν πως ήταν ουδέτερη η παρουσία τους ενώ κανείς δεν θεώρησε πως ήταν αρνητική η παρουσία του. Συνεπώς οι φοιτητές θεωρούν πως βοήθησαν με το έργο τους χωρίς οι ίδιοι να ήταν εμπόδιο στην ομαλή λειτουργία του φορέα ΠΑ. Γράφημα 8 Καταλληλότητα περιόδου πραγματοποίησης της Πρακτικής Άσκησης σε σχέση με τις δραστηριότητες της υπηρεσίας/οργανισμού/επιχείρησης άσκησης. Γράφημα 9 Καταλληλότερη εποχή Π.Α. 16/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» Γράφημα 10 Επάρκεια της διάρκειας της Π.Α. για τη γνωριμία του μελλοντικού σας επαγγελματικού χώρου και την απόκτηση χρήσιμων εμπειριών και γνώσεων. Γράφημα 11 Προτεινόμενη διάρκεια της Π.Α. σε περίπτωση που έκρινε ο Φοιτητής πως δεν ήταν επαρκής η δίμηνη διάρκεια της (σε μήνες). Η καταλληλότητα της περιόδου πραγματοποίησης της ΠΑ σε σχέση με τις δραστηριότητες του φορέα καθώς και η καταλληλότερη εποχή διεξαγωγής της ΠΑ εξετάσθηκαν στη συνέχεια. Όπως προκύπτει από το Γράφημα 8, η εποχή που ασκήθηκαν οι φοιτητές δε θεωρήθηκε κατά πλειοψηφία κατάλληλη σε σχέση με τις δραστηριότητες της εταιρείας, ενώ όσον αφορά την καταλληλότερη εποχή διεξαγωγής της ΠΑ (βλ. Γράφημα 9) οι φοιτητές που θεώρησαν πως δεν ήταν κατάλληλη εποχή η Άνοιξη 50% επέλεξαν το Φθινόπωρο, ενώ 29% δήλωσε το Καλοκαίρι και 21% το Χειμώνα. Η επιλογή της καταλληλότερης εποχής από τους 17/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» φοιτητές έγινε κυρίως με βάση το κριτήριο του φόρτου και των υποχρεώσεων παρακολούθησης των μαθημάτων τους. Στην ίδια κατηγορία του χρόνου πραγματοποίησης της ΠΑ εντάσσεται και το ερώτημα σχετικά με τη διάρκεια αυτής. Οι φοιτητές στην πλειοψηφία τους απάντησαν (βλ. Γραφήματα 10 και 11) πως δεν επαρκεί η τρίμηνη διάρκεια της ΠΑ ενώ όσοι θεώρησαν ότι απαιτείται μεγαλύτερη διάρκεια ΠΑ πρότειναν 6 μήνες. Γράφημα 12 Όφελος από την Π.Α. σε περίπτωση που θα είχε διδαχθεί και εξετασθεί επιτυχώς ο Φοιτητής σε ορισμένα διδασκόμενα μαθήματα ανάλογα με την κατεύθυνση των σπουδών του. Γράφημα 13 Καταλληλότερος χρόνος πραγματοποίησης Π.Α. : 1) στο τέλος του 4 ου έτους σπουδών ανεξάρτητα από την επιτυχή εξέταση κάποιων υποχρεωτικών μαθημάτων των προηγούμενων ετών, 2) μετά το 4 ο έτος σπουδών και με την προϋπόθεση επιτυχούς εξέτασης σε κάποια μαθήματα. 18/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» Τα επόμενα ερωτήματα αφορούν τις προϋποθέσεις συμμετοχής των φοιτητών στο πρόγραμμα της ΠΑ. Συγκεκριμένα το πρώτο σχετικό ερώτημα αφορούσε το αν θα είχαν μεγαλύτερο όφελος οι φοιτητές εάν είχαν εξετασθεί σε ορισμένα διδασκόμενα μαθήματα ανάλογα με την κατεύθυνση σπουδών τους. Στο ερώτημα αυτό απάντησαν (βλ. Γράφημα 12) κατά πλειοψηφία πως δε θα είχαν μεγαλύτερο όφελος. Η απάντηση αυτή συνάδει και με το επόμενο ερώτημα (βλ. Γράφημα 13), το οποίο αναφέρεται στην συμμετοχή των φοιτητών με ή χωρίς την προϋπόθεση να έχουν εξετασθεί επιτυχώς σε ορισμένα μαθήματα. Οι φοιτητές σε αυτό το ερώτημα απάντησαν πως είναι απαραίτητο να έχουν εξετασθεί επιτυχώς σε ορισμένα υποχρεωτικά μαθήματα. Γράφημα 14 Ανταπόκριση της συνολικής Π.Α. του Φοιτητή, έτσι όπως πραγματοποιήθηκε, στις προσωπικές του προσδοκίες. Τέλος, οι φοιτητές ερωτήθηκαν σχετικά με το κατά πόσο ανταποκρίθηκε η ΠΑ στις προσδοκίες τους, κατά πόσο θεωρούν κατάλληλο το φορέα άσκησής τους για ΠΑ και αν θα πρέπει να συμπεριληφθεί ο φορέας αυτός σε Βάση Δεδομένων (ΒΔ) για να μπορούν να τον επιλέξουν στο μέλλον άλλοι φοιτητές. Από το Γράφημα 14 προκύπτει πως σε ένα συντριπτικό ποσοστό η ΠΑ ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες των φοιτητών. Στο ερώτημα σχετικά με την αξιολόγηση των φορέων υποδοχής οι φοιτητές θεώρησαν πως στην πλειοψηφία τους ανταποκρίνονται στο μέγιστο βαθμό (βλ. Γράφημα 15), ενώ όλοι (βλ. Γράφημα 16) θεωρούνται 19/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» κατάλληλοι για να συμπεριληφθούν σε ΒΔ προς μελλοντική επιλογή τους από άλλους φοιτητές. Γράφημα 15 Αξιολόγηση του φορέα υποδοχής ως προς την καταλληλότητά του για την Π.Α. φοιτητών τα επόμενα χρόνια. Γράφημα 16 Συμπερίληψη σε βάση δεδομένων του φορέα υποδοχής για τη δυνατότητα επιλογής από Φοιτητές των επόμενων ετών στα πλαίσια της Πρακτικής τους Άσκησης. 20/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» Αξιολόγηση Φοιτητών από τους Φορείς παροχής Πρακτικής Άσκησης Στη συνέχεια παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της αξιολόγησης των φοιτητών από τους φορείς παροχής ΠΑ. Το πρώτο ερώτημα αυτής της αξιολόγησης αφορούσε τη σχέση συνεργασίας μεταξύ του εκπαιδευτή και του επόπτη μέλους ΔΕΠ, η οποία και όπως φαίνεται στο Γράφημα 17 ήταν κατά πλειοψηφία «άριστη». Ομοίως, στο αντίστοιχο ερώτημα για τη σχέση μεταξύ φοιτητών και των εκπαιδευτών (βλ. Γράφημα 18) το 85% των εκπαιδευτών θεωρεί «Άριστη» τη συνεργασία τους. Γράφημα 17 Συνεργασία με τον επόπτη Π.Α. του ΤΑΤΜ. Γράφημα 18 Συνεργασία με τον εκπαιδευόμενο Φοιτητή. 21/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» Ακολουθούν ερωτήματα που αφορούν τον/την φοιτητή/τρια. Αναλυτικότερα, οι φοιτητές είχαν στην πλειοψηφία τους άριστη και καλή παρουσία και συμπεριφορά (βλ. Γράφημα 19) καθώς και συνέπεια στις υποχρεώσεις τους και στις εργασίες που τους ανέθεταν (βλ. Γράφημα 20). Ήταν στην πλειοψηφία τους από ικανοποιητικό έως άριστο βαθμό εργατικοί (βλ. Γράφημα 21) και με απόδοση από «Ικανοποιητική» έως και «Άριστη» (βλ. Γράφημα 22). Τέλος το θεωρητικό τους υπόβαθρο θεωρήθηκε στην πλειοψηφία των φοιτητών «Ικανοποιητικό» και «Άριστο» (βλ. Γράφημα 23). Γράφημα 19 Παρουσία και συμπεριφορά του Φοιτητή. Γράφημα 20 Συνέπεια του Φοιτητή. 22/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» Γράφημα 21 Εργατικότητα του Φοιτητή. Γράφημα 22 Απόδοση του Φοιτητή. Γράφημα 23 Θεωρητική γνώση του Φοιτητή. 23/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» Αξιολόγηση Φοιτητών από τους επόπτες μέλη ΔΕΠ Επόμενη κατηγορία αξιολόγησης είναι αυτή των φοιτητών από τους επόπτες μέλη ΔΕΠ. Η συνεργασία τους ήταν πάρα πολύ καλή (βλ. Γράφημα 24). Οι φοιτητές αξιολογήθηκαν από τα μέλη ΔΕΠ, όπως και προηγουμένως από τους φορείς, για την παρουσία και συμπεριφορά τους, την συνέπεια, την εργατικότητα και την απόδοσή τους. Οι φοιτητές αξιολογήθηκαν με βαθμό «Ικανοποιητική» και «Άριστη» σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις (βλ. Γραφήματα 25, 26, 27 και 28). Γράφημα 24 Συνεργασία με τον εκπαιδευόμενο Φοιτητή. Γράφημα 25 Παρουσία και συμπεριφορά του Φοιτητή. 24/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» Γράφημα 26 Συνέπεια του Φοιτητή. Γράφημα 27 Εργατικότητα του Φοιτητή. Γράφημα 28 Απόδοση του Φοιτητή. 25/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» Γράφημα 29 Πρότυπο έκθεσης του Φοιτητή. Με το τέλος της ΠΑ κάθε φοιτητής/τρια ήταν υποχρεωμένος/η να παραδώσει μία έκθεση πεπραγμένων. Στο σύνολό τους οι εκθέσεις αυτές αξιολογήθηκαν από «ικανοποιητικές» (78%) έως και άριστες (22%) από τα μέλη ΔΕΠ. Τέλος αξιολογήθηκαν η προθυμία συμμετοχής και ο βαθμός ανταπόκρισης των φοιτητών στις δραστηριότητες που τους ανατέθηκαν καθώς και οι θεωρητικές και πρακτικές τους γνώσεις που είχαν πάνω στις δραστηριότητες αυτές. Όπως παρουσιάζεται στα Γραφήματα 30 και 31 η προθυμία και η ανταπόκριση των φοιτητών ήταν τουλάχιστον ικανοποιητική, ενώ τουλάχιστον ικανοποιητικές κρίθηκαν τόσο οι θεωρητικές όσο και οι πρακτικές τους γνώσεις. 0% 0% 0% 0% 0% 37% 63% Μέτριο βαθμό1 Μέτριο βαθμό2 Μέτριο βαθμό3 Ικανοποιητικό βαθμό1 Ικανοποιητικό βαθμό2 Ικανοποιητικό βαθμό3 Μέγιστο βαθμό Γράφημα 30 Προθυμία συμμετοχής του Φοιτητή στις δραστηριότητες που του ανατέθηκαν. 26/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ» Γράφημα 31 Βαθμός ανταπόκρισης του Φοιτητή στις δραστηριότητες που του ανατέθηκαν. Γράφημα 32 Αξιολόγηση θεωρητικών γνώσεων του Φοιτητή σε σχέση με τις δραστηριότητες που του ανατέθηκαν. Γράφημα 33 Αξιολόγηση πρακτικών γνώσεων του Φοιτητή σε σχέση με τις δραστηριότητες που του ανατέθηκαν. 27/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ» Αξιολόγηση Φορέα Πρακτικής Άσκησης από επόπτες μέλη ΔΕΠ Επόμενη αξιολόγηση αποτελεί αυτή του φορέα ΠΑ από τους επόπτες μέλη ΔΕΠ. Το πρώτο ερώτημα αφορά τη συνεργασία των μελών ΔΕΠ με τους φορείς και η απεικόνισή του δίνεται στο Γράφημα 34. Από το γράφημα προκύπτει πως δεν υπήρξε κάποιο πρόβλημα στη συνεργασία μεταξύ των φορέων και των μελών ΔΕΠ και στην πλειοψηφία της ήταν από «Πολύ καλή» έως και «Άριστη». Παρόμοιες ήταν και οι απαντήσεις σχετικά με τη συνεργασία των μελών ΔΕΠ με τους εκπαιδευτές που όρισε ο φορέας (βλ. Γράφημα 35) όπου και πάλι η συνεργασία στην πλειοψηφία της ήταν από «Πολύ καλή» έως και «Άριστη». Γράφημα 34 Συνεργασία με τον Φορέα Π.Α. Γράφημα 35 Συνεργασία με τον Εκπαιδευτή Π.Α. Στο Γράφημα 36 δίνεται ένα στατιστικό στοιχείο που αφορά τον αριθμό των φοιτητών που ασκήθηκαν ανά φορέα. Σχεδόν όλοι οι φορείς δέχτηκαν για ΠΑ έναν ή δύο φοιτητές. Το 28/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ» στατιστικό αυτό αποτέλεσμα αντικατοπτρίζει και την υπάρχουσα κατάσταση που επικρατεί στους τεχνικούς φορείς, όπου λόγω της οικονομικής κρίσης δεν υπάρχει μεγάλη προσφορά για θέσεις πρακτικής άσκησης τουλάχιστον από πλευράς ιδιωτικών φορέων. Γράφημα 36 Αριθμός Φοιτητών που ασκήθηκαν ανά φορέα. Γράφημα 37 Κύρια γνωστικά αντικείμενα και ειδικές γνώσεις που θεωρούνται ως απολύτως απαραίτητες για τον απόφοιτο του Τμήματος προκειμένου να ανταποκριθεί επιτυχώς σαν Αγρονόμος και Τοπογράφος Μηχανικός στις δραστηριότητες του φορέα που ασκήθηκε. Στη συνέχεια και στο Γράφημα 37 παρουσιάζονται τα αντικείμενα που θεωρούνται απαραίτητα για τους Αγρονόμους και Τοπογράφους Μηχανικούς ώστε να μπορούν να 29/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ» ανταποκριθούν στις δραστηριότητες των φορέων που συμμετείχαν στην ΠΑ. Τα αντικείμενα αυτά αφορούν αποκλειστικά τους φορείς ΠΑ και δεν αναφέρονται στο σύνολο της αγοράς εργασίας. Συνεπώς, από το γράφημα φαίνεται πως το κυρίαρχο αντικείμενο δραστηριοποίησης των φορέων που συμμετείχαν ήταν η Τοπογραφία, ενώ ακολουθούν αντικείμενα όπως η χρήση εξειδικευμένου λογισμικού, το Κτηματολόγιο ενώ γενικότερα απαραίτητα αντικείμενα αποτελούν η οδοποιία και τα υδραυλικά. Γράφημα 38 Αξιολόγηση του φορέα υποδοχής ως προς την καταλληλότητά του για την Π.Α. των φοιτητών του ΤΑΤΜ για τα επόμενα έτη. Γράφημα 39 Συμπερίληψη σε βάση δεδομένων του φορέα υποδοχής για τη δυνατότητα επιλογής του από φοιτητές των επόμενων ετών στα πλαίσια της Π.Α. Τέλος, έγινε αξιολόγηση των φορέων υποδοχής ως προς την καταλληλότητά τους για την ΠΑ των φοιτητών στα επόμενα έτη καθώς και η εκτίμηση για να περιληφθούν σε κατάλληλη ΒΔ. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης δίνονται στο Γράφημα 38, όπου σχεδόν όλοι οι φορείς 30/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ» κρίθηκαν κατάλληλοι για την ΠΑ των φοιτητών του Τμήματος για τα επόμενη έτη και αντίστοιχα προτάθηκε η συμπερίληψή τους στη ΒΔ φορέων (βλ. Γράφημα 39). Αξιολόγηση Πρακτικής Άσκησης από τον Φορέα παροχής Πρακτικής Άσκησης Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται τα αποτελέσματα αξιολόγησης της ΠΑ από τους φορείς παροχής ΠΑ. Αρχικά γίνεται μια αξιολόγηση της συνεργασίας των φορέων με τους εκπαιδευόμενους φοιτητές, η οποία παρουσιάζεται στο Γράφημα 40. Όπως προκύπτει από το γράφημα η συνεργασία ήταν από «Πολύ καλή» έως και «Άριστη». Στο αντίστοιχο ερώτημα σχετικά με τη συνεργασία με τους επόπτες μέλη ΔΕΠ του ΤΑΤΜ (βλ. Γράφημα 41) οι φορείς απήντησαν στην πλειοψηφία τους πως είχαν από «Πολύ Καλή» έως και «Άριστη» συνεργασία. Γράφημα 40 Συνεργασία με τους εκπαιδευόμενους. Γράφημα 41 Συνεργασία με τον επόπτη Π.Α. (ΔΕΠ/ΤΑΤΜ). 31/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ» Στο Γράφημα 42 φαίνεται πως με τον τρόπο όπως πραγματοποιήθηκε η ΠΑ ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες των φορέων, ενώ από το Γράφημα 43 προκύπτει πως η υποστήριξη των φορέων στο πλαίσιο του προγράμματος της ΠΑ από το ΤΑΤΜ ήταν στην πλειοψηφία της από «Ικανοποιητικό» έως και «Μέγιστο» βαθμό. Γράφημα 42 Ανταπόκριση της Π.Α., έτσι όπως πραγματοποιήθηκε, στις προσδοκίες της υπηρεσίας/οργανισμού/επιχείρησης. Γράφημα 43 Αξιολόγηση της υποστήριξης που έλαβε ως υπηρεσία/οργανισμός/επιχείρηση από το Πρόγραμμα Π.Α. του ΤΑΤΜ για την υλοποίησή του. Στο επόμενο Γράφημα, Γράφημα 44, αξιολογείται η περίοδος διεξαγωγής της ΠΑ. Από το γράφημα αυτό προκύπτει πως ήταν κατάλληλη η περίοδος ΠΑ σε σχέση με τις δραστηριότητες των φορέων, ενώ οι φορείς που θεώρησαν πως δεν ήταν κατάλληλη η περίοδος πρότειναν το Καλοκαίρι ως καταλληλότερη περιόδο (βλ. Γράφημα 45). 32/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ» Σχετικά με τη διάρκεια της ΠΑ οι φορείς κατά πλειοψηφία θεωρούν πως δεν ήταν επαρκής (βλ. Γράφημα 46). Ανταυτού προτείνουν να αυξηθεί η διάρκεια από 3 σε 6 μήνες (βλ. Γράφημα 47). Η άποψη των φορέων συμβαδίζει και με αυτή της πλειονότητας των φοιτητών. Γράφημα 44 Καταλληλότητα, σε σχέση με τις δραστηριότητες της υπηρεσίας/οργανισμού/επιχείρησης, της περιόδου πραγματοποίησης της Π.Α. των φοιτητών. Γράφημα 45 Καταλληλότερη εποχή πραγματοποίησης της Π.Α. των φοιτητών σύμφωνα με τις υπηρεσίες/οργανισμούς/επιχειρήσεις 33/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ» Γράφημα 46 Επάρκεια της διάρκειας της Π.Α. των φοιτητών για τη γνωριμία του μελλοντικού τους επαγγελματικού χώρου και την απόκτηση χρήσιμων εμπειριών και γνώσεων. Γράφημα 47 Προτεινόμενη διάρκεια της Π.Α. σε περίπτωση που έκρινε ο Φορέας πως δεν ήταν επαρκής η δίμηνη διάρκεια της (σε μήνες). Όσον αφορά τα αντικείμενα στα οποία φάνηκε πως υστερούν οι φοιτητές κατά τη διάρκεια της ΠΑ, οι φορείς αναφέρουν κυρίως αντικείμενα που αφορούν θέματα νομοθεσίας, χρήσης εξειδικευμένου λογισμικού και η τοπογραφία. Αναλυτικά τα αποτελέσματα παρουσιάζονται στο Γράφημα 48. 34/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ» Γράφημα 48 Αντικείμενο που υστερούν οι Φοιτητές που ασκήθηκαν και προτείνετε να βελτιωθεί ως προς την παρεχόμενη γνώση και την εκπαίδευσή τους. Από την άλλη, στο Γράφημα 49 παρουσιάζονται τα αντικείμενα που θεωρούν οι φορείς ως απαραίτητα για να μπορέσει ο Αγρονόμος και Τοπογράφος Μηχανικός να ανταποκριθεί στις δραστηριότητες του φορέα. Τα κυριότερα αντικείμενα που προτείνουν είναι η χρήση εξειδικευμένου λογισμικού, η τοπογραφία, η νομοθεσία και η χαρτογραφία. Αξίζει να σημειωθεί πως το γράφημα αυτό θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τα αντικείμενα ενασχόλησης των τεχνικών εταιρειών και των δημόσιων φορέων που συμμετείχαν στο πρόγραμμα. Κατά συνέπεια η λίστα των αντικειμένων μπορεί να θεωρηθεί ως ενδεικτική. Γράφημα 49 Κύρια γνωστικά αντικείμενα και ειδικές γνώσεις ως απολύτως απαραίτητα για τον απόφοιτο του ΤΑΤΜ προκειμένου να ανταποκριθεί επιτυχώς ως Αγρονόμος και Τοπογράφος Μηχανικός στις δραστηριότητες της υπηρεσίας/οργανισμού/επιχείρησης και γενικότερα στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα. 35/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ» Γράφημα 50 Οι απόψεις του Φορέα αφορούν την τρέχουσα περίοδο. Όλα όσα παρουσιάστηκαν παραπάνω δεν αφορούν μόνο τις απόψεις των φορέων για την περίοδο ΠΑ Μάρτιος-Μάιος (βλ. Γράφημα 50) αλλά την εμπειρία τους από προηγούμενες περιόδους ΠΑ (βλ. Γράφημα 51). Γράφημα 51 Οι απόψεις του Φορέα αφορούν την εμπειρία του και από προηγούμενες περιόδους. 36/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ» Γράφημα 52 Ο Φορέας θα εξακολουθήσει να δέχεται φοιτητές του ΤΑΤΜ για Π.Α. Γράφημα 53 Ο Φορέας επιθυμεί να συμπεριληφθεί σε βάση δεδομένων υποδοχής φοιτητών του ΤΑΤΜ για την πρακτική τους άσκηση. Τέλος, σχεδόν όλοι οι φορείς θα εξακολουθούν να δέχονται φοιτητές για ΠΑ (βλ. Γράφημα 52) και σχεδόν όλοι επιθυμούν να περιληφθούν στη ΒΔ επιλογής φορέα για ΠΑ σε επόμενες περιόδους (βλ. Γράφημα 53), ενώ στην συντριπτική τους πλειοψηφία θεωρούν πως δεν είναι δυνατό να καλύψουν την αμοιβή και ασφάλιση έναντι ατυχήματος των ασκούμενων (βλ. Γράφημα 54). 37/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ» Γράφημα 54 Δυνατότητα του Φορέα να καλύψει στο μέλλον την αμοιβή και την ασφάλιση έναντι ατυχήματος των ασκουμένων (μη δεσμευτικό ερώτημα). Φορείς ΠΑ Στο Γράφημα 55 παρουσιάζεται η αναλογία μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών φορέων που συμμετείχαν στην ΠΑ. Το μεγαλύτερο ποσοστό αφορά συμμετοχή ιδιωτικών φορέων ενώ δημόσιοι φορείς προσέφεραν 3 από τις 27 θέσεις ΠΑ. Γράφημα 55 Αναλογία Δημόσιων και Ιδιωτικών Φορέων που συμμετείχαν στην ΠΑ. 38/39

Παραδοτέο 1.4.12 «ΕΤΗΣΙΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑ» Τελικά συμπεράσματα Συμπεραίνοντας, η 7 η περίοδος της ΠΑ ολοκληρώθηκε χωρίς προβλήματα αν και ήταν άμεσα επηρεασμένη τόσο από τις κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα όσο και από τις υψηλές προσδοκίες που είχαν οι φοιτητές/τριες που συμμετείχαν σε αυτή. Αυτό αποτυπώνεται ιδιαίτερα στις απαντήσεις όλων των εμπλεκόμενων μερών στο ερώτημα αν ανταποκρίθηκε η ΠΑ στις προσδοκίες τους. Η ΠΑ έδωσε την ευκαιρία στους φοιτητές του Τμήματος Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών να έρθουν σε επαφή με το επαγγελματικό τους αντικείμενο αλλά και να αποκτήσουν επαγγελματικές διασυνδέσεις. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονίσουμε πως από τη μελέτη τόσο των στατιστικών που παρουσιάστηκαν προηγουμένως όσο και από τη προσεκτική ανάγνωση των «Εκθέσεων» πεπραγμένων των φοιτητών προκύπτει πως οι φοιτητές αποκόμισαν σημαντικές εμπειρίες. Επίσης, ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε από τους φοιτητές στην αύξηση της διάρκεια της πρακτικής άσκησης ώστε να έχουν τη δυνατότητα να ασχοληθούν με όσο το δυνατότερο περισσότερα αντικείμενα της επιστήμης του Αγρονόμου και Τοπογράφου Μηχανικού, καθώς και στη χρηματική αμοιβή που λάβανε από την πρακτική άσκηση, την οποία και θεώρησαν ιδιαίτερα σημαντική. 39/39