ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΕ ΣΕΙΡΑ ΣΤΟΝ ΛΑΓΚΑ Α

ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΕ ΣΕΙΡΑ ΣΤΟΝ ΛΑΓΚΑ Α. Μενδρινός (1), Κ. Καρύτσας (1), Γ. Στυλιανού (2) (1) Κέντρο Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ), 19ο χλµ Λ.Μαραθώνος, 19009 Πικέρµι (2) Ελληνική Θερµαλιστική Εταιρεία (Ε.Θ.Ε.), Βασ. Όλγας 82, 54643 Θεσσαλονίκη ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η εργασία αυτή αφορά το σχεδιασµό τηλεθέρµανσης του θερµοκηπίου (880 kw) και του ξενοδοχείου των Λουτρών (350 kw), καθώς και σχολείων και άλλων δηµόσιων κτηρίων (1220 kw) στη πόλη του Λαγκαδά. Όπου απαιτείται, παρέχεται και κλιµατισµός. Η θέρµανση του θερµοκηπίου γίνεται µε απευθείας χρήση υπόγειου νερού 36 C. Για τη θέρµανσηκλιµατισµό των κτηρίων χρησιµοποιούνται αντλίες θερµότητας, οι οποίες κατά τη διάρκεια του χειµώνα θερµαίνουν κλειστό κύκλωµα νερού που διοχετεύεται στους καταναλωτές, ενώ ταυτόχρονα αντλούν την αναγκαία θερµότητα από το υπόγειο νερό µειώνοντας τη θερµοκρασία του. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού οι αντλίες θερµότητας αφαιρούν θερµότητα από το κύκλωµα τροφοδοσίας των κτηρίων, θερµαίνοντας παράλληλα το υπόγειο νερό. Η υδραυλική συνδεσµολογία έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να µπορούν να χρησιµοποιηθούν τυποποιηµένες υδρόψυκτες αντλίες θερµότητας διαθέσιµες στο εµπόριο, µε βαθµό απόδοσης (C.O.P) µεγαλύτερο του 4 για τις συνθήκες λειτουργίας. Το υπόγειο νερό λαµβάνεται από τα Λουτρά µε τρεις (3) γεωτρήσεις, µία θερµοκρασίας 36 C που τροφοδοτεί το θερµοκήπιο, µία 28 C που τροφοδοτεί τις αντλίες θερµότητας κατά τη περίοδο θέρµανσης (χειµώνας), και µία 22 C που τροφοδοτεί τις αντλίες θερµότητας το καλοκαίρι. Οι χηµικές ιδιότητες του νερού επιτρέπουν την απευθείας χρήση του στις αντλίες θερµότητας χωρίς την παρεµβολή εναλλάκτη θερµότητας. Προκειµένου να ελαχιστοποιηθεί η χρήση υπόγειου νερού, οι εφαρµογές έχουν τοποθετηθεί σε σειρά. Η διάταξη αυτή επιτυγχάνεται µε τη κατασκευή δεξαµενών σε σειρά. Από αυτές η µία βρίσκεται στα Λουτρά η οποία τροφοδοτεί την αντλία θερµότητας του ξενοδοχείου, και στην οποία συλλέγεται το νερό από την εκροή του θερµοκηπίου, καθώς και το νερό 28 C και 22 C από τις δύο γεωτρήσεις. Ύστερα, το γεωθερµικό νερό µεταφέρεται υπό χαµηλή πίεση (3 bar) µε µέγιστη παροχή 90 m 3 /h σε απόσταση 2,2 χιλιόµετρα περίπου στη πόλη του Λαγκαδά µε ενταφιασµένη σωλήνα ΡΕ φ280, όπου τροφοδοτεί τις εκεί αντλίες θερµότητας. Οι αντλίες θερµότητας του Λαγκαδά είναι όλες συγκεντρωµένες σε µια θέση, απόπου ξεκινάνε τα δίκτυα µεταφοράς θερµαινόµενουψυχόµενου νερού σε κλειστό κύκλωµα προς τους καταναλωτές. Μετά τη χρήση το υπόγειο νερό µεταφέρεται σε απόσταση 1,35 χιλιόµετρα στη γεώτρηση επανεισαγωγής, διαµέσου της οποίας επαναδιοχετεύεται στους υδροφόρους ορίζοντες απόπου προήλθε σε θερµοκρασία 6-10 C περίπου. Με αυτό τον τρόπο λαµβάνεται µόνο θερµότητα από το έδαφος και εξασφαλίζεται η αειφορία του συστήµατος. 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η µελέτη σχεδιασµού του έργου τηλεθέρµανσης επιλεγµένων καταναλωτών της κωµόπολης του Λαγκαδά, η οποία βρίσκεται 20 χλµ βόρεια της Θεσσαλονίκης, και των Λουτρών Λαγκαδά, έγινε από το ΚΑΠΕ και την ΕΘΕ στα πλαίσια του προγράµµατος THERMIE. Το έργο, το οποίο αφορά τη κατασκευή των δικτύων συλλογής, µεταφοράς και αποχέτευσης υπόγειου νερού από τα Λουτρά Λαγκαδά, την προµήθεια και εγκατάσταση των αντλιών θερµότητας, και την κατασκευή των δικτύων διανοµής θερµότητας στους καταναλωτές,

χρηµατοδοτείται από το πρόγραµµα THERMIE και από τη Νοµαρχία Θεσσαλονίκης. Κατά τη χρονική περίοδο συγγραφής του άρθρου αυτού (Μάρτιος 2002), είχε ολοκληρωθεί η κατασκευή του δικτύου συλλογής και αποχέτευσης του υπόγειου νερού, ενώ ήταν σε εξέλιξη η κατασκευή των δεξαµενών νερού και του δικτύου διανοµής ενέργειας. Επιπλέον, είχε ολοκληρωθεί η µελέτη των συστηµάτων θέρµανσης στα σχολεία, ενώ αναµενόταν ο διαγωνισµός για τη προµήθεια των αντλιών θερµότητας. 2. ΠΗΓΕΣ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΝΕΡΟΥ Το υπόγειο νερό που τροφοδοτεί τις αντλίες θερµότητας προέρχεται από τις εξής πηγές: Γεώτρηση ΓΠ-1: η γεώτρηση αυτή έχει βάθος 125 µέτρα, παραγωγική σωλήνα 8 και παράγει 45 m 3 /h υπόγειο νερό θερµοκρασίας 36ºC. Γεώτρηση ΓΠ-2: η γεώτρηση αυτή έχει βάθος 175 µέτρα, παραγωγική σωλήνα 8 και παράγει 90 m 3 /h υπόγειο νερό θερµοκρασίας 28ºC. Γεώτρηση ΓΠ-3: η γεώτρηση αυτή έχει βάθος 100 µέτρα, παραγωγική σωλήνα 8 και παράγει 90 m 3 /h υπόγειο νερό θερµοκρασίας 22ºC. Εκροή του θερµοκηπίου: το θερµοκήπιο ήδη χρησιµοποιεί υπόγειο νερό 36ºC για τη θέρµανσή του, το οποίο κατά την έξοδό του από το σύστηµα θέρµανσης εκτιµάται ότι έχει θερµοκρασία µεταξύ 10-20ºC και παροχή 20 m 3 /h περίπου. Γεώτρηση ΓΠ-4: η γεώτρηση αυτή πρόκειται να ορυχτεί σε απόσταση περίπου 1 χιλιόµετρο από τα Λουτρά, και θα χρησιµεύσει ως γεώτρηση επανεισαγωγής, όπου θα αποχετεύεται το υπόγειο νερό µετά τη χρήση. 3. ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ Οι καταναλωτές που θα συνδεθούν µε το δίκτυο τηλεθέρµανσης, καθώς και οι εν δυνάµει µελλοντικοί καταναλωτές παρουσιάζονται στους πίνακες 1 και 2. Πίνακας 1: Χρήστες ενέργειας που θα τροφοδοτηθούν από το δίκτυο σε πρώτη φάση Καταναλωτής Ισχύς, kw Είδος παροχής ηµοτικό Θερµοκήπιο Λουτρών 880 Θέρµανση Ξενοδοχείο Λουτρών 350 Θέρµανση - Ψύξη Γυµνάσιο 600 Θέρµανση Κέντρο Υγείας 160 Θέρµανση - Ψύξη 2 ο ηµοτικό Σχολείο + Νηπιαγωγείο 160 Θέρµανση Επαρχείο 300 Θέρµανση - Ψύξη ΣΥΝΟΛΟ 2.450 Πίνακας 2: Εν δυνάµει µελλοντικοί καταναλωτές Καταναλωτής Ισχύς, kw Είδος παροχής Κτήριο Λουτρών 160 Θέρµανση Εφορία 70 Θέρµανση - Ψύξη Αστυνοµία 80 Θέρµανση - Ψύξη Νέο ΚΑΠΗ (υπό ανέγερση) 250 Θέρµανση - Ψύξη Παλαιό ηµαρχείο 85 Θέρµανση - Ψύξη Νέο ηµαρχείο 170 Θέρµανση - Ψύξη 1 ο ηµοτικό Σχολείο 175 Θέρµανση ΣΥΝΟΛΟ 990

4. ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΙΚΤΥΟΥ Το διάγραµµα ροής του έργου παρουσιάζεται σχηµατικά στο σχήµα 1. Το όλο δίκτυο είναι σχεδιασµένο, έτσι ώστε να ελαχιστοποιείται η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και να εξασφαλίζεται η αειφορία του συστήµατος µέσα από την ελαχιστοποίηση της χρήσης του υπόγειου νερού. Η συνολική ωφέλιµη θερµική ισχύς που παρέχεται στους καταναλωτές, µη συµπεριλαµβανοµένου του θερµοκηπίου, ανέρχεται σε 1570 kw. Όπως είναι µπορεί να δεχτεί επιπλέον καταναλωτές θερµικής ισχύος άλλων 800 kw. Μελλοντική επέκτασή του µε χρήση αποκλειστικά νερού 36-40ºC οδηγεί σε δυνατότητα σύνδεσης επιπλέον καταναλωτών θερµικής ισχύος άλλων 1200 kw, ήτοι συνολικά περίπου 3,5 MW. Μετατροπή της γεώτρησης επανεισαγωγής σε παραγωγική προσθέτει άλλα 1800 kw θερµικής ισχύος διαθέσιµα στη πόλη του Λαγκαδά. 4.1 ίκτυο συλλογής υπόγειου νερού Το δίκτυο συλλογής το υπόγειου νερού περιλαµβάνει: Συλλογή του νερού από τις γεωτρήσεις ΓΠ-1, ΓΠ-2 και ΓΠ-3: το υπόγειο νερό παράγεται µε τη βοήθεια υποβρύχιων αντλιών, και µεταφέρεται µε σωλήνα από πολυαιθυλένιο (ΡΕ) 3ης γενεάς, 10-12,5 ατµοσφαιρών, φ280, ενταφιασµένη σε βάθος 1,5 µέτρων περίπου, µέχρι τη δεξαµενή των λουτρών 1, όπως φαίνεται στο σχήµα 2. Οι γεωτρήσεις ΓΠ-2 και ΓΠ-3 συνδέονται µε τη σωλήνα φ280 µε χαλυβδοσωλήνες 4¼", ενώ η ΓΠ-1 µε σωλήνα από ΡΕ τρίτης γενεάς, 12,5 ατµοσφαιρών, φ110, ενταφιασµένη εντός του εδάφους. Συλλογή του νερού από την εκροή του θερµοκηπίου, το οποίο µεταφέρεται µε σωλήνα ΡΕ τρίτης γενεάς, φ110, 10 ατµοσφαιρών, ενταφιασµένη σε βάθος 1 µέτρο εντός του εδάφους, από το πίσω άκρο του θερµοκηπίου µέχρι τη δεξαµενή των Λουτρών 1. Τα υποβρύχια αντλητικά συγκροτήµατα, η παροχή των οποίων ρυθµίζεται µε µετατροπέα συχνότητας (inverter), ανάλογα µε τη στάθµη του νερού στη δεξαµενή 1. Γι αυτό το λόγο η δεξαµενή 1 συνδέεται τόσο µε τις γεωτρήσεις, όσο και µε την εκροή του θερµοκηπίου µε υπόγεια καλώδια. Τη δεξαµενή 1 όπου συλλέγεται το νερό από τις πιο πάνω πηγές, και απόπου διοχετεύεται στην πόλη του Λαγκαδά. Η δεξαµενή 1 τροφοδοτεί επίσης µε νερό και την αντλία θερµότητας που θερµαίνει-κλιµατίζει το ξενοδοχείο των Λουτρών. Οι σωλήνες από πολυαιθυλένιο επιλέχτηκαν προκειµένου να έχουµε µηδενικές διαρροές νερού. Για την αντιµετώπιση των διαστολών-συστολών οι σωλήνες ΡΕ είναι αγκυρωµένες στα άκρα τους µε εγκιβωτισµό σε µπετόν, ενώ οι συνδέσεις µε τις χαλυβδοσωλήνες γίνονται µε φλάντζες. Για την ελαχιστοποίηση των θερµικών απωλειών οι σωλήνες ΡΕ έχουν τοποθετηθεί εντός του εδάφους, ενώ οι χαλυβδοσωλήνες και η δεξαµενή είναι µονωµένες. Για την οµαλοποίηση της ροής στη δεξαµενή, χρησιµοποιούνται διαφορικοί θάλαµοι για τις εισροές και τις εκροές. Επιπλέον οι σωλήνες εκροής κόβονται µε γωνία 45º (φάλτσο) στο στόµιο εκροής. Η ρύθµιση της στάθµης γίνεται µε ηλεκτρόδια στάθµης και κεντρικό έλεγχο µε ηλεκτρονικό υπολογιστή. Η όλη χωροθέτηση των εγκαταστάσεων και των σωληνώσεων καθορίστηκε από τη πρόβλεψη για χρήση της γης και των κτηρίων εντός της ιδιοκτησίας των Λουτρών. 4.2 ίκτυο µεταφοράς υπόγειου νερού Περιλαµβάνει το αντλιοστάσιο και τη σωλήνωση µεταφοράς του υπόγειου νερού από τη δεξαµενή 1 στις δεξαµενές 2, 2 και 4 που βρίσκονται στη πόλη του Λαγκαδά σε απόσταση 2,2 χιλιόµετρα. Το αντλιοστάσιο περιλαµβάνει 2 αντλίες για παροχή 45 m 3 /h η

κάθε µία υπό µανοµετρικό 3 bar και ρύθµιση µε µετατροπέα συχνοτήτων (inverter) για διατήρηση της γραµµής µεταφοράς υπό σταθερή πίεση. Η σωλήνωση µεταφοράς του υπόγειου νερού είναι από ΡΕ 3ης γενεάς, φ280, 12,5 ατµοσφαιρών, ενταφιασµένη σε 1,6 µέτρα εντός του εδάφους, εγκιβωτισµένη σε άµµο, τοποθετηµένη κάτω από το οδόστρωµα του δρόµου που συνδέει τα Λουτρά µε τον Λαγκαδά. Η σωλήνωση έχει σχεδιαστεί για 90 m 3 /h νερού θερµοκρασίας 40ºC, και για οδικά φορτία που αντιστοιχούν σε φορτηγό 40 τόνων µε συντελεστή ασφαλείας 80%. Για αντιµετώπιση των προβλεπόµενων διαστολών-συστολών η σωλήνα αγκυρώνεται µε εγκιβωτισµό σε µπετόν κάθε 8 µέτρα, και συνδέεται µε τους χαλυβδοσωλήνες 6" στους οποίους καταλήγει µε φλάντζες. Η ρύθµιση της παροχής του υπόγειου νερού που διαρρέει τη σωλήνα γίνεται µε ηλεκτροβάνα προοδευτικής λειτουργίας θερµοκρασιακής ρύθµισης, ανάλογα µε τη θερµοκρασία του νερού σε κάθε µία από τις δεξαµενές 2, 3 και 4. Οι θερµικές απώλειες του σωλήνα αντιστοιχούν σε πτώση της θερµοκρασίας του νερού κατά 2,5 ºC περίπου. 4.3 εξαµενές υπόγειου νερού Λαγκαδά Επειδή οι χηµική συµπεριφορά του υπόγειου νερού δεν παρουσιάζει ούτε τάση για διαβρώσεις, ούτε τάση για αποθέσεις, δεν χρησιµοποιούνται ενδιάµεσοι εναλλάκτες θερµότητας για την προστασία των εναλλακτών θερµότητας των αντλιών θερµότητας, αλλά δεξαµενές σε σειρά. Προβλέπονται τρεις δεξαµενές σε σειρά, έτσι ώστε η υπερχείλιση της µιας να καταλήγει στην επόµενη. Οι δεξαµενές είναι εφοδιασµένες µε αισθητήρια θερµοκρασίας και ηλεκτρόδια στάθµης. Το νερό από τα Λουτρά διοχετεύεται στη δεξαµενή 2, η οποία υπερχειλίζει στη 3 και η οποία υπερχειλίζει στη 4. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται κλιµάκωση της θερµοκρασίας σε κάθε δεξαµενή, µε αποτέλεσµα οι αντλίες θερµότητας που είναι συνδεδεµένες µε τις πρώτες δεξαµενές να τροφοδοτούνται µε νερό υψηλότερης θερµοκρασίας και συνεπώς να λειτουργούν µε µεγαλύτερο βαθµό απόδοσης. Η ροή του υπόγειου νερού από τα Λουτρά στις δεξαµενές ρυθµίζεται έτσι ώστε η ελάχιστη θερµοκρασία σε κάθε µία από τις δεξαµενές 2, 3 και 4 να είναι µεγαλύτερη από 16ºC, 11ºC και 6ºC αντίστοιχα τον χειµώνα και η µέγιστη µικρότερη από 28ºC, 31ºC και 34ºC το καλοκαίρι. Οι αντλίες θερµότητας αναρροφούν νερό και το διοχετεύουν στην ίδια δεξαµενή, αντλώντας (διοχετεύοντας) µόνον θερµότητα από τη δεξαµενή. Η ρύθµιση αυτή της παροχής του νερού και της θερµοκρασίας των δεξαµενών επιτρέπει τη µεγιστοποίηση της διαφοράς θερµοκρασίας µεταξύ του νερού τροφοδοσίας και του απορριπτόµενου νερού, µεγιστοποιώντας την αντλιόµενη (διοχετευόµενη) θερµότητα από δεδοµένη παροχή νερού, µε αποτέλεσµα να έχουµε ελαχιστοποίηση της αναγκαίας παροχής, πράγµα που οδηγεί σε µείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας στις αντλίες νερού, καθώς και στην αειφορία των γεωλογικών ταµιευτήρων υπόγειου νερού. Για διευκόλυνση της ροής, απλοποίηση του µηχανολογικού εξοπλισµού τροφοδοσίας µε νερό των αντλιών θερµότητας και της εργασίας κατασκευής τους, οι δεξαµενές σχεδιάστηκαν υπέργειες. Είναι µονωµένες εξωτερικά και κατασκευασµένες από οπλισµένο σκυρόδεµα µε δύο θαλάµους, έναν για τις εισροές και έναν για τις εκροές για οµαλοποίηση της ροής. 4.4 ίκτυο αποχέτευσης υπόγειου νερού Περιλαµβάνει σωλήνωση από ΡΕ τρίτης γενεάς φ280 µήκους 1,35 χλµ από τις δεξαµενές του Λαγκαδά µέχρι τη θέση της γεώτρησης επανεισαγωγής. Η σωλήνωση έχει σχεδιαστεί για 90

m 3 /h νερό θερµοκρασίας 40ºC και για τα προβλεπόµενα οδικά φορτία (φορτηγό 40 τόνων) µε συντελεστή ασφαλείας 80%. Έχει ονοµαστική αντοχή σε πίεση 12,5 ατµόσφαιρες σε όλο το µήκος της που βρίσκεται κάτω από το οδόστρωµα, και 10 ατµόσφαιρες στο τµήµα της εντός της ιδιοκτησίας του δασαρχείου, όπου δεν προβλέπονται οδικά φορτία. Για αντιµετώπιση των διαστολών-συστολών είναι αγκυρωµένη κάθε 8 µέτρα εντός του εδάφους µε εγκιβωτισµό της σε µπετόν και συνδέεται µε φλάντζες µε την χαλυβδοσωλήνα 6" στην οποία καταλήγει. Παρόλο που οι υπολογισµοί µας δείχνουν ότι τα 90 m 3 /h µπορούν να περάσουν από τη σωλήνα µε φυσική ροή, προβλέπεται εφεδρικό αντλιοστάσιο δεδοµένου ότι η κλίση της σωλήνας είναι µικρότερη από εκείνη που προβλέπουν οι σχετικές οδηγίες για δίκτυα αποχέτευσης. Η γεώτρηση επανεισαγωγής βρίσκεται δίπλα στο ρέµα, το οποίο αποτελεί εναλλακτική διέξοδο του απορριπτόµενου νερού, σε περίπτωση που η γεώτρηση δεν µπορεί να απορροφήσει το σύνολο της παροχής. Η γεώτρηση επανεισαγωγής προβλέπεται να έχει βάθος περί τα 200 µέτρα και διάµετρο σωλήνας 8". Η απλοποίηση του δικτύου αποχέτευσης ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους επιλέχτηκε η τοποθέτηση όλων των αντλιών θερµότητας σε ένα κεντρικό σηµείο. Έτσι αποφεύχθηκε η ανάγκη για επιπλέον δεξαµενές, αντλίες και κλάδους του δικτύου αποχέτευσης. 4.5 ίκτυο διανοµής θερµότητας Από κάθε αντλία θερµότητας ξεκινάει διπλή χαλυβδοσωλήνα, ενταφιασµένη εντός του εδάφους, η οποία διοχετεύει ζεστό (κρύο το καλοκαίρι) νερό στο λεβητοστάσιο κάθε καταναλωτή. Η όδευση της σωλήνωσης 4¼" που αφορά το ξενοδοχείο των Λουτρών έχει σχεδιαστεί στο σχήµα 2. Το νερό αυτό έχει θερµοκρασία 43ºC το καλοκαίρι και 7ºC το χειµώνα και τροφοδοτεί τα αερόθερµα νερού (φαν-κόιλ) των καταναλωτών. Όλες οι σωλήνες, σε αντίθεση µε τα υπόγεια δίκτυα του ΡΕ, είναι µονωµένες για ελαχιστοποίηση των θερµικών απωλειών. Για αντιµετώπιση των συστολών-διαστολών οι σωλήνες είναι αγκυρωµένες στα άκρα τους. Οι σωλήνες σχεδιάστηκαν για τα προβλεπόµενα θερµικά φορτία των κτηρίων που εξυπηρετούν και για µέγιστη διαφορά θερµοκρασίας 6ºC. Οι προβλεπόµενες απώλειες θερµότητας από κάθε σωλήνα αντιστοιχούν σε µείωση της θερµοκρασίας κατά 0,5 ºC περίπου. 5. ΑΝΤΛΙΕΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ Προβλέπονται υδρόψυκτες αντλίες θερµότητας µεγάλου βαθµού απόδοσης, ικανές να παρέχουν τόσο θέρµανση, όσο και κλιµατισµό. Από την έρευνα αγοράς που κάναµε προέκυψε ότι αντλίες θερµότητας µε συντελεστή λειτουργίας (C.O.P.) ίσο µε 4,2 είναι διαθέσιµες στο εµπόριο. Επειδή οι περισσότερες αντλίες θερµότητας που είναι διαθέσιµες στο εµπόριο είναι σχεδιασµένες να λειτουργούν µε νερό µέχρι 18ºC στον εξατµιστή (για λειτουργία σε θέρµανση), ενώ το υπόγειο νερό µπορεί να έχει θερµοκρασία 36ºC, ή ακόµη και 40ºC (µελλοντικά), το κύκλωµα τροφοδοσίας του εξατµιστή µε νερό περιλαµβάνει κατάλληλη συνδεσµολογία για ανατροφοδότηση του νερού εκροής από τον εξατµιστή, έτσι ώστε να µπορούν να λειτουργούν οι αντλίες θερµότητας ακόµη και όταν το διαθέσιµο νερό έχει θερµοκρασία µεγαλύτερη από 18ºC. Οι αντλίες θερµότητας έχουν θερµική ισχύ από 180 έως 370 kw, και ηλεκτρική κατανάλωση από 40 έως 90 kw η κάθε µία. Για την τροφοδοσία τους µε ηλεκτρικό ρεύµα, καθώς και για την τροφοδοσία των αντλιών νερού, των ηλεκτρικών

βαλβίδων και του φωτισµού, απαιτούνται δύο υποσταθµοί, ένας στα Λουτρά και ένας στον Λαγκαδά. Λαµβάνοντας υπόψη και τυχόν µελλοντική επέκταση του συστήµατος, η ηλεκτρική ισχύς των δύο αυτών σταθµών είναι 250 kw και 500 kw για τα Λουτρά και τον Λαγκαδά αντίστοιχα. 6. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ ΚΤΗΡΙΩΝ Τα συστήµατα θέρµανσης του ξενοδοχείου των Λουτρών, του κέντρου υγείας και των σχολείων είναι σχεδιασµένα για λειτουργία σε υψηλή θερµοκρασία (80-90ºC) και περιλαµβάνουν καλοριφέρ. Οι αντίστοιχες σωληνώσεις είναι επίσης σχεδιασµένες για διαφορά θερµοκρασίας 20ºC. Αυτό σηµαίνει ότι τόσο τα καλοριφέρ, όσο και τα δίκτυα θέρµανσης των κτηρίων αυτών πρέπει εξ ολοκλήρου να αντικατασταθούν από άλλα χαµηλής θερµοκρασίας µε φαν-κόιλ και σωληνώσεις µεγαλύτερης διαµέτρου, ικανές να παρέχουν τετραπλάσια παροχή ζεστού νερού θερµοκρασίας 40-45 ºC. Μόνο το επαρχείο και το κτήριο των Λουτρών (το οποίο δεν προβλέπεται να συνδεθεί κατά τη πρώτη φάση λειτουργίας της τηλεθέρµανσης) έχουν εγκατεστηµένα αερόθερµα νερού (φαν-κόιλ), τα οποία είναι κατάλληλα για τις αντλίες θερµότητας. Για την περίπτωση όµως του κλιµατισµού, απαιτείται η κατασκευή δικτύου αποχέτευσης του νερού που προκύπτει από την υγροποίηση των υδρατµών του αέρα σε κάθε φαν-κόιλ. ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Με ευγνωµοσύνη αναγνωρίζουµε τη προσφορά του κ.. Κοσκοσίδη και της Νοµαρχίας Θεσσαλονίκης για την οικονοµική υποστήριξη που παρέχουν στο έργο αυτό. Επίσης ευχαριστούµε τον µηχανολόγο µηχανικό του εργολάβου του έργου κ. Ε. Καραλή για τις εποικοδοµητικές παρατηρήσεις του όσον αφορά το σχεδιασµό των δεξαµενών και των µηχανολογικών εγκαταστάσεων. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. ΕΘΕ ΑΕ και ΚΑΠΕ 2001: Μελέτη βέλτιστου σχεδιασµού της χρήσης γεωθερµικής ενέργειας σε σειρά στον Λαγκαδά Θεσσαλονίκης, Τεύχος ηµοπράτησης, Μάιος 2001. 2. ΕΘΕ ΑΕ και ΚΑΠΕ 2001: Μελέτη βέλτιστου σχεδιασµού της χρήσης γεωθερµικής ενέργειας σε σειρά στον Λαγκαδά Θεσσαλονίκης, Τεύχος ηµοπράτησης Αντλιών Θερµότητας, Ιούλιος 2001.

Σχήµα 1: ιάγραµµα ροής του δικτύου τηλεθέρµανσης (κλιµατισµού) δηµοτικών καταναλωτών στα Λουτρά και τη πόλη του Λαγκαδά.

Σχήµα 2: ίκτυα συλλογής νερού από τα Λουτρά και διανοµής ζεστού (κρύου) νερού στο ξενοδοχείο των Λουτρών.