ΕΚΘΕΣΗ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΕΩΝ ΣΠΗΛΑΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΣΑΜΟΥ «Ο ΕΥΠΑΛΙΝΟΣ» ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2007 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΣΠΗΛΑΙΟΒΑΡΑΘΡΟ «ΞΑΦΑΚΙΑ» 1-7 2. ΒΑΡΑΘΡΟ ΤΟΥ ΠΑΝΑΡΕΤΟΥ.. 8 3. ΣΠΗΛΑΙΟΒΑΡΑΘΡΟ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ 9 4. ΑΝΩΝΥΜΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΑΥΛΑΚΙΩΝ. 10 5. ΣΠΗΛΙΑ ΤΟΥ ΒΟΥΒΟΥ. 11 6. ΚΝΟΥΚΛΙΑ.. 12 7. ΒΑΡΑΘΡΟ ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΥ ΣΚΟΡΠΙΟΥ 13
1. Σπηλαιοβάραθρο «Ξαφάκια» Στην περιοχή Ποσειδώνιο - Κλήμα του δήμου Βαθέος και συγκεκριμένα στη τοποθεσία «Ξαφάκια», μετά από υπόδειξη του Κ. Μεραμβελιωτάκη Σταύρου στον Τριανταφύλλου Μανώλη εντοπίσθηκε από τον ίδιο η είσοδος ενός βαράθρου. Έτσι στις 01/04/2007 επισκεφθήκαμε την περιοχή με σκοπό την εξερεύνηση του βαράθρου. Στην είσοδο, η οποία έχει άνοιγμα 0,60x0,80μ, αρματώσαμε και σχεδόν κατακόρυφα με αυτές περίπου τις διαστάσεις φθάνουμε σε βάθος 8-9 μέτρων. Συνεχίζοντας την κατάβαση το βάραθρο με την μορφή σχίσματος διευρύνεται συνεχώς με διεύθυνση Α- Δ και μετά από 5-6 μέτρα βρεθήκαμε στην οροφή μεγάλης αίθουσας όπου πραγματοποιήσαμε κάθετη κατάβαση 23-25μ. μέχρι το πρώτο επίπεδο. Εδώ οι διαστάσεις είνα ι 30-35μ μήκος και πλάτος 7-9 μ, η διεύθυνση είναι Α-Δ. Και παρουσιάζει ωραίο και πλού σιο διάκοσμο σε διαφορετικά σημεία ύψους 15-20μ. Συνεχίζοντας ανατολικά αντικρίζουμε τον πιο εντυπωσιακό και πλούσια διάκοσμο που έχουμε δει στις μέχρι τώρα δραστηριότητες μας και που καλύπτει κύριος την νότια πλευρά του σπηλαίου καθώ ς και μεγάλο μέρος της οροφής. Με τη βοήθεια μικρού σχοινιού 10μ κατεβήκαμε στο β' επίπεδο μήκους 45-50μ και πλάτος -συνεχίζοντας ανατολικά- αρχικά 10μ και καταλήγει στα 5-6μ. Διαπιστώσαμε ότι η διάφορα των δυο επιπέδων καθώς και το δάπεδο του β' επιπέδου είναι αποτέλεσμα κατακρημνίσεων και συσσωρεύσεις μεγάλων βράχων. Παρ όλα αυτά υπάρχουν 1
περάσματα ανάμεσα από πέτρες, κυρίως στο β' επίπεδο, που οδηγούν σε μικρότερες αίθουσες όπου συναντήσαμε φτωχό διάκοσμο. Μετά από κατάβαση 12-15 μ αποφασίσαμε να συνεχίσουμε την εξερεύνηση σε κάποια άλλη αποστολή. Κατά την επίσκεψη μας δεν διακρίναμε εμφανή ίχνη προγενέστερης ανθρώπινης παρουσίας. Τέλος εντοπίσαμε μερική σπήλαιοβια πανίδα και συγκεκριμένα νυχτερίδες, δολιχόποδα,αράχνες κ.λ.π Στην αποστολή συμμετείχαν με αλφαβητική σειρά: Αναστασίου Ευάγγελος Βαλιδάκη Ευαγγελία, Δεμερτζή Αγγελική Δεμερτζής Κωνσταντίνος Δεμερτζής Νίκος Kliesen Ingo Mackintosh Rick Παγωνδιώτης Σταμάτης Σπυρόπουλος Γεώργιος Σπυροπούλου Καίτη, Τριαντάφυλλου Εμμανουήλ Yπεύθυνος αποστολής: Δεμερτζής Κώστας (pagondas72@yahoo.gr) Κειμενο: Τριανταφύλλου Εμμ. (agriomernos@yahoo.gr) Φωτογρ. Αναστασίου Ευαγγ., Τριαντάφυλλου Εμμ. 2
3
4
5
6
2. ΒΑΡΑΘΡΟ του ΠΑΝΑΡΕΤΟΥ Κείμενο: Παγωνδιώτης Σταμάτης Στις 27-10-07 με τους Κώστα Δεμερτζή Αναστασίου Βαγγέλη, Ζαΐμη Γιώργο, Βονάτσου Μαρία, Αγιαννιωτάκη Γιάννη και το μικρό μας φίλο Αγιαννιωτάκη Μιχάλη, επισκεφθήκαμε το βάραθρο του Του Πανάρετου η τρύπα. Το συγκεκριμένο βάραθρο το έχουν επισκεφτεί οι περισσότερες σπηλαιολογικές αποστολές που έχουν γίνει στη Σάμο (Πετρόχειλος 1954, Λελούδας 1980, ΕΣΕ 1998, περισσότερες πληροφορίες και οι αναφορές των αποστολών μπορούν να βρεθούν στην ιστοσελίδα του «Ευπαλίνου» www.samos-caves.gr ). Το Βάραθρο βρίσκεται στην περιοχή Κουσμαδαίων κοντά στο Κακοπέρατο και 250 μ βορειοδυτικά της εκκλησιάς του αγίου Ιωάννη του (Κατσκάρ) όπως ακούγεται στην τοπική διάλεκτο. Το βάραθρο έχει είσοδο διαμέτρου 3,5 μ και κατακόρυφη αρνητική κάθοδο 29μ. Σε όλο σχεδόν το βάθος του λόγω της φωτεινής εισόδου και της υγρασίας των τοιχωμάτων του είναι καλυμμένο από πράσινο μύκητα. Χαρακτηριστικό ήταν ότι μετά τα 5μ από την είσοδο κατά την κάθοδο μας ένα σύννεφο εντόμων (σκνίπες) σηκώθηκε από τα τοιχώματα που έκαναν για λίγο την κάθοδο ενοχλητική αφού γέμισαν μάτια αυτιά στόμα από έντομα. Ο πυθμένας του οβάλ με διαστάσεις 8x4 προεκτείνεται ΝΑ με μια κατωφερική διάκλαση μήκους 7μ αρχικού πλάτους 1μ που προς το τέλος της κλείνει σε διαστάσεις που κάνουν αδύνατη την περαιτέρω πρόσβαση, καθώς και ΒΔ με μια μικρότερων διαστάσεων διάκλαση. Ένα άλλο χαρακτηριστικό του πυθμένα είναι ότι είναι διάσπαρτος με μεγάλο πλήθος, οστών από αιγοπρόβατα, άλογα ή μουλάρια, καθώς και περισσότερα του ενός ανθρωπίνων σκελετών. Η ατμόσφαιρα λόγω της αυξημένης υγρασίας αλλά και της υπό αποσύνθεση οργανικής ύλης από πιο πρόσφατα ζώα που έπεσαν στο βάραθρο προκαλεί δυσφορία. Στην Νότια καθοδική πλευρά του βαράθρου παρατηρούνται μεγάλου ύψους σταλαγμιτικά τα οποία όμως είναι καλυμμένα με μύκητες λόγω του φωτός. Άλλοι ζωικοί οργανισμοί πλην των σκνιπών δεν παρατηρήθηκαν. 7
3. ΣΠΗΛΑΙΟΒΑΡΑΘΡΟ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ Κείμενο: Παγωνδιώτης Σταμάτης Στης 28-10-07 αξιοποιώντας τις πληροφορίες του μέλλους του συλλόγου Ευτύχη Δεμερτζή οι Κώστας Δεμερτζής, Λίτσα Βαλιδάκη και Παγωνδιώτης Σταμάτης φτάσαμε στην περιοχή του ραντάρ της αεροπορίας της κοινότητας Βουρλιοτών. Μετά από ολιγόωρη έρευνα το βάραθρο εντοπίστηκε ανάμεσα σε καμένους και πεσμένους κορμούς δέντρων που άφησε η πυρκαγιά του 2000 Βρίσκεται ΝΑ του στρατοπέδου της Αεροπορίας. Η είσοδος του είναι ένα άνοιγμα 2Χ1,5 μ. Ασφαλίσαμε σε παρακείμενο δένδρο και κατεβικαμαι την 7 περίπου μέτρων κάθοδο για να βρεθούμε σε μια προεκτεινόμενη προς ανατολικά αίθουσα 6x3 χωρίς ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Στο βαθύτερο σημείο υπήρχε κομμάτι επεξεργασμένου ξύλου τυλιγμένο με ύφασμα κάποια πλαστικά σκουπίδια και κομμάτια οστών όλα υλικά που πετάχτηκαν από την είσοδο. Στο σπήλαιο δεν παρατηρήθηκε ζωική παρουσία. 8
4. ΑΝΩΝΥΜΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΑΥΛΑΚΙΩΝ Κείμενο: Παγωνδιώτης Σταμάτης Σε μια πρόσφατη τυχαία παρατήρηση στα πρανή του εθνικού δρόμου Βαθέως Καρλοβάσου ανάμεσα στα βράχια μιας σχετικά πρόσφατης διαπλάτυνσης του δρόμου φάνηκε ένα μικρό άνοιγμα, παραμερίζοντας μερικά βράχια είδα να ανοίγεται σπήλαιο με μήκος 5μ και με υπόνοια συνέχειας. Έτσι στης 19-10-07 με τον συνάδελφο Ζαΐμη Γιώργο αποφασίσαμε να κάνουμε την πρώτη επίσκεψη. Το σπήλαιο όπως είπα βρίσκεται επί του δρόμου Βαθέως Καρλοβάσου και σε απόσταση 100μ ανατολικά από την διασταύρωση του δρόμου προς το χωριό Βουρλιώτες και 300μ δυτικά του οικισμού Αυλάκια. Όνομα δεν υπήρχε μιας και εμφανίσθηκε από τις πρόσφατες εκσκαφές του δρόμου. Το σπήλαιο είναι μια διάκλαση με διεύθυνση Β-Ν. Προχωρώντας τα πρώτα πέντε μέτρα μήκος περνάς από ένα αρκετά στενό πέρασμα σε μια συνέχεια του σπηλαίου για αλλά 6μ περίπου όπου και τελειώνει. Το μέγιστο πλάτος είναι 2μ περίπου και ύψους 6μ. Στο δεύτερο τμήμα παρατηρείτε λίγος σταλαγμιτικός διάκοσμος, δεν υπήρχε ένδειξη ζωικής παρουσίας. 9
5. ΣΠΗΛΙΑ ΤΟΥ ΒΟΥΒΟΥ Κείμενο: Παγωνδιώτης Σταμάτης Το πρωί της 1-12-07 με οδηγό το μέλος του συλλόγου Νίκο Δεμερτζή, και τους Αγγελική Βαλεοντή, Κώστα Δεμερτζή, Γιώργο και Καίτη Σπυροπούλου, Βαγγέλη Αναστασίου Inko klisen, Rick Machintos φτάσαμε στο Σπήλαιο του Βουβού ( Στου Βουβού την Τρύπα όπως την αποκαλούν οι ντόπιοι, βουβός στην τοπική διάλεκτο είναι ο κωφάλαλος). Το σπήλαιο αυτό είχαμε επισκεφτεί και με τους Μητσάκη Νίκο (Σ.ΕΛ.Α.Σ.), Καρτέρη Λευτέρη (ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο.), Λουκίδη Αλέξανδρο (ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο.) στο τέλος της δραστηριώτητας του καθαρισμού της Σαραντασκαλιώτισσας την 1-12-06. Το σπήλαιο τοποθετείται στο ΝΑ τμήμα της Σάμου σε μια περιοχή που λέγεται Κατσούνια και στην οποίας φτάνεις δια μέσου αγροτικού δρόμου από την περιοχή του Ηραίου. Με την είσοδο του προς Δυτικά εισερχόμαστε στο σπήλαιο. Αυτό είναι μια διάκλαση με διεύθυνση Α-Δ και με κλίση ως προς το οριζόντιο επίπεδο 60 περίπου, το μήκος του σπηλαίου είναι περί τα 80μ και έχει μια ευρυχωρία πλάτους έως και 4 μ μέχρι βάθους 25μ, μετά στενεύει < 1μ. για τα επόμενα 25 μ. όπου η κάθοδος γίνετε προβληματική λόγω της πτώσης τμημάτων της οροφής. Στον πυθμένα του ευρύχωρου τμήματος συναντήσαμε λίγα οστά μικρών ζώων, καθώς και ελάχιστες νυχτερίδες. Σταλαγμιτικός διάκοσμος δεν υπάρχει πλην ελάχιστων μικρών σχηματισμών στο κατώτερο τμήμα. 10
6. ΚΝΟΥΚΛΙΑ Κείμενο:Δεμερτζής Κώστας Στις 2-12-07 οι Νίκος Δεμερτζής, Αγγελική Βαλεοντή, Παγωνδιώτης Σταμάτης, Ingo Kliesen, Rick Mackintosh, Αναστασίου Βαγγέλης, Λίτσα Βαλιδάκη, με υπόδειξη του Παπασταμάτη Νίκου επισκεφθήκαμε τη σπηλιά με όνομα «Κνουκλιά» τη Νότια Σάμου στην περιοχή του Χωριού Σπαθαραίοι. Το σπήλαιο τοποθετείτε σε μια απόσταση 700μ περίπου Νότια του δρόμου Σπαθαρέων - Παγώνδα. Όταν φτάνεις σε αυτό η περιοχή που φαίνεται προς τη θάλασσα ονομάζεται Συκιά και βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή Σαμιοπούλες (απέναντι ακριβώς είναι το νησάκι Σαμιοπούλα). Το σπήλαιο έχει δυο εισόδους. Μπαίνοντας από την βόρεια είσοδο ανατολικά ανοίγετε μια αίθουσα 70τ.μ.περιπου χωρίς ιδιαίτερο διάκοσμο. Κατά μήκος της Δυτικής πλευράς της αίθουσας ανοίγεται βαραθρώδης Διάκλαση με διεύθυνση Β-Ν βάθους 12-15μ περίπου, η οποία προς Νότια καταλήγει στη δεύτερη είσοδο του σπηλαίου, αυτή συνεχίζει και προς το βορά σε ένα συνολικό μήκος 70 μ περίπου. Σε διάφορα τμήματα του οποίου υπάρχει φτωχός σταλαγμιτικός διάκοσμος. Στο σπήλαιο δεν παρατηρήθηκε ζωική παρουσία. 11
7. ΒΑΡΑΘΡΟ ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΥ ΣΚΟΡΠΙΟΥ Κείμενο: Παγωνδίωτης Σταμάτης Την Κυριακή μεσημέρι 28/10/2007 ξεκινήσαμε οι Παγωνδιώτης Σταμάτης, Κώστας Δεμερτζής, Μανώλης Τρυανταφυλου, Αναστασίου Βαγγέλης, Γιώργος Σπυρόπουλος, Νίκος και Αγγελική Δεμερτζή για το βάραθρο στην θέση Καμπάνα Ζερβού του δήμου Βαθέως που μας είχε υποδείξει ο Κτηνοτρόφος και Νομαρχιακός Σύμβουλος Γιάννης Βέττας. Το βάραθρο βρίσκεται σε ομαλή επιφανειακά περιοχή με θαμνώδη βλάστηση. Η είσοδος του ανοίγετε στα πρανή στρογγυλής επιφανειακής καθίζησης βάθους 1,5μ και διαμέτρου 2μ. Η ανεύρεση στην είσοδο τεσσάρων μαύρων Σκορπιών στην τοπική διάλεκτο (φαλάγγια) μήκους 10cm έδωσε την αφορμή να το βαφτίσουμε ως Σκορπιού». «Βάραθρο του Μαύρου Η ύπαρξη σαθρής στέγης και χωμάτων, στην αρχή της πορείας καθόδου καθώς και το σχετικά μαλακό πέτρωμα αγκύρωσης πρέπει να ληφθούν υπ όψιν. Το βάραθρο είναι μια διάκλαση με διεύθυνση Α-Δ. Κατά την κάθοδος συναντάμε ένα μικρόν πατάρι στα 3μ μετά την είσοδο, και μετά μια κάθοδο 25μ.περιπου μέχρι επόμενο επίπεδο. Η εξερεύνηση του σπηλαίου το οποίο συνεχίζει τόσο σε βάθος όσο και σε μήκος διακόπηκε λόγω της καθυστερημένης άφιξης μας, αλλά και της επικείμενης βροχής, με την προοπτική μελλοντικής επανόδου. 12