Evi Tzanakaki Katerina Sfakianaki

Evi Tzanakaki Katerina Sfakianaki Centre of Renewable Energy and Energy Saving CRES-

The development of capacity building for C&S and for LGs through technical and specialised learning sessions tutoring and peer-to-peer exchanges http://www.mayorsinaction.eu

Προετοιμάζοντας υλικό και χρήσιμα εργαλεία για την επίτευξη των στόχων ενός ΣΔΑΕ.. a. During the 1 st training session (Genova) the toolbox was analyzed and the most useful tools will be chosen by partners. b. A database of 30 tools will be compiled. http://www.mayorsinaction.eu

In the database, we propose the following categorization of actions: 1. ENERGY RETROFITTING OF PUBLIC BUILDINGS 2. SUPPORT OF ENERGY RETROFITING OF HOUSEHOLDS AND THE PRIVATE SECTOR 3. ENERGY EFFICIENT PUBLIC LIGHTING 4. ENERGY MANAGEMENT SYSTEMS 5. AUDITS, METERING, ENERGY MONITORING http://www.mayorsinaction.eu

6. INFORMATION GAMPAINGS 7. SOLAR ENERGY IN BUILDINGS AND MUNICIPALITIES 8. GREEN ELECTRICITY 9. SUSTAINABLE MOBILITY 10. MUNICIPAL FLEET RETROFITTING 11. BIOFUELS 12. DISTRICT HEATING 13. INTEGRATED ACTIONS http://www.mayorsinaction.eu

Επιλέγοντας τις καλύτερες δράσεις αειφόρου ενέργειας - Κριτήρια We have already proposed an initial voting system, so we have added for each action the following topics for voting: EXPRESSED INTEREST TECHNICAL FEASIBILITY FINANCIAL FEASIBILITY POTENTIAL POSITIVE INCOME For each of these we propose to have a rank of 1-5 http://www.mayorsinaction.eu

ΔΡΑΣΕΙΣ ΜΕ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΑΛΛΑ Interesting topics for discussion: During the voting procedure, we realised that there are actions that win in EXPRESSED INTEREST and TECHNICAL FEASIBILITY and as a result POTENTIAL POSITIVE INCOME But there is low FINANCIAL FEASIBILITY At the same time, probably there is appeared FINANCIAL FEASIBILITY for an action, while the EXPRESSED INTEREST is not very high. http://www.mayorsinaction.eu

Task 2.1. Preparing training materials and tools and compendium of tools-handbook INFORMATION CAMPAIGNS 1 Infopoint Network of infopoints. Provincial central infopoint tutors PGE 4,0 5,0 5,0 2,0 local infopointes/communication channel with LGs. Training to other infopoints. Information collection. AVERAGE 3,4 4,6 3,7 3,1 14,8 3,0 3,9 3,0 3,0 13,0 http://www.mayorsinaction.eu

Task 2.1. Preparing training materials and tools and compendium of tools-handbook ENERGY EFFICIENT PUBLIC LIGHTING ENERGY EFFICIENT PUBLIC LIGHTING Revamping of public lighting Brief description Contracting for public lighting with decrease of 30% of consumption. With ESCO. EXPRESSED INTEREST TECHNICAL FINANCIAL POTENTIAL FEASIBILITY FEASIBILITY POSITIVE INCOME 5,0 3,0 3,0 5,0 FINANCIAL INSTRUMENTS AVAILABLE Introduction of smart management in public lighting Introduction of smart management in public lighting Public lighting in Greece Full scale ESCO Project. Public sector investment and combined funds. Only one implementation. 3,8 3,3 3,0 4,5 14,6 5,0 3,0 2,0 5,0 4,3 3,6 3,1 4,1 15,1 5,0 3,0 2,0 4,0 Public lighting Supported by ERDF. Support local government through operative program. Cooperation beween SEAP and operative projects 4,1 3,7 3,6 4,3 15,7 5,0 3,0 2,0 4,0 4,0 3,4 3,6 4,1 15,1 AVERAGE 4,0 3,5 3,3 4,3 15,1 http://www.mayorsinaction.eu

INTEGRATED ACTIONS INTEGRATED ACTIONS INTEGRATED ACTIONS Brief description Consortium proposer Solar purchasing groups Bundling of demand for solar plants. Bid for assignemnent of works. Strong communication. Now evolving to other technology (heat pumps, electric bicycle, electric power supply). PGE + SOG + INTERLEUVEN EXPRESSED INTEREST TECHNICAL FEASIBILITY FINANCIAL FEASIBILITY POTENTIAL POSITIVE INCOME FINANCIAL INSTRUMENTS AVAILABLE 5,0 5,0 4,0 3,0 Yes, from NGO INTEGRATED ACTIONS Combined actions for municipalities Public buildings, lighting, installations, transport, green spaces 4,1 4,3 3,8 4,0 16,3 CRES 5,0 2,0 1,0 5,0 INTEGRATED ACTIONS Group purchase of PVpanels, solar water heater, roof and wall insulation Group of citizens choses the product. Coordination by LG and Interleuven. 4,5 3,0 2,4 4,0 13,9 INTERLEUVEN 5,0 4,0 3,0 4,0 INTEGRATED ACTIONS AVERAGE Cross sectoral regulation and incentive system Water and Energy Saving Initiative Definition of a municipal regulation system with bonus supplied for building refurbishment and usable in other sectors (public transport, bike sharing, purchase of performing appliances, etc. Implement initiative to find and fix water leaks, install energy effcient pumps and control systems 4,5 4,0 3,6 4,4 16,5 SOG 3,0 2,0 2,0 4,0 http://www.mayorsinaction.eu 4,0 4,0 3,2 4,0 15,2 ICLEI 4,0 2,0 2,0 5,0 4,4 3,7 3,4 4,3 15,8 Empowering Covenant of Mayors Coordinators and 4,3 Supporters 3,8 to assist 3,3 municipalities 4,1 in 15,5

Task 2.1. Preparing training materials and tools and compendium of tools-handbook / the most fitting 15 tools 1 INTEGRATED ACTIONS SUPPORT OF ENERGY RETROFITING OF HOUSEHOLDS AND THE PRIVATE 2 SECTOR Group purchase of PV-panels, solar water heater, roof and wall insulation Energy savers Solar purchasing groups 3 INTEGRATED ACTIONS SUPPORT OF ENERGY RETROFITING OF "Energy saving at home" HOUSEHOLDS AND THE PRIVATE 4 SECTOR SUPPORT OF ENERGY RETROFITING OF Energy assessment HH HOUSEHOLDS AND THE PRIVATE 5 SECTOR Water and Energy Saving Initiative 6 INTEGRATED ACTIONS 7 ENERGY EFFICIENT PUBLIC LIGHTING Public lighting in Greece 8 AUDITS, METERING, ENERGY MONITORING Remote control and remote management in municipal buildngs or facilities Group of citizens choses the product. Coordination by LG and Interleuven. Door to door information accombined with small energysaving actions and light audit. INTERLEUVEN INTERLEUVEN Bundling of demand for solar plants. Bid for assignemnent of PGE + SOG + works. Strong communication. Now evolving to other INTERLEUVEN technology (heat pumps, electric bicycle, electric power supply). Retrofitting of low income residential buildings, through subsidy and loans, depending on income. Audit and energy certificate before/after subsidized Door to door Information. Smart metering. Light audit and proposal for energy saving solutions. CRES DIBA 15,9 Implement initiative to find and fix water leaks, install energy ICLEI effcient pumps and control systems 15,8 Full scale ESCO Project. Public sector investment and combined funds. Only one implementation. CRES 15,7 Remote control or management helps reducing phantom consumptions and detecting problems. http://www.mayorsinaction.eu DIBA 15,7 16,5 16,5 16,3 16,0

Task 2.1. Preparing training materials and tools and compendium of tools-handbook/ the most fitting 15 tools 9 ENERGY MANAGEMENT SYSTEMS 10 ENERGY RETROFITTING OF PUBLIC BUILDINGS 11 GREEN ELECTRICITY GPP Energy accounting in municipal buildings and facilities Community energy / community powered projects Introducing energy accounting is the first step to choose where to take action. It can be done developing a joint service for several municipalities, specially for small ones. DIBA 15,6 Public buildings used for installation (esp. schools). Public shares of investment. Community power project to be followed for development. ICLEI 15,5 Green electricity by group purchasing by municipalities consortiated. Easy action to implement PGE 15,2 12 INTEGRATED ACTIONS 13 14 ENERGY EFFICIENT PUBLIC LIGHTING ENERGY EFFICIENT PUBLIC LIGHTING 15 INFORMATION GAMPAINGS Cross sectoral regulation and incentive system Public lighting Introduction of smart management in public lighting Infopoint Definition of a municipal regulation system with bonus supplied for building refurbishment and usable in other sectors (public transport, bike sharing, purchase of performing appliances, etc. Network of infopoints. Provincial central infopoint http://www.mayorsinaction.eu tutors local infopointes/communication channel with LGs. Training to other infopoints. Information collection. PGE 14,8 SOG 15,2 Supported by ERDF. Support local government through operative program. Cooperation beween SEAP and operative projects VENETO 15,1 Introduction of smart management in public lighting DIBA+VEN ETO 15,1

Παρουσίαση χρηματοδοτικών εργαλείων από διάφορες χώρες της Ευρώπης Κατερίνα Σφακιανάκη ΚΑΠΕ

3.1. Πρόγραμμα HORIZON Το Πρόγραμμα HORIZON περιλαμβάνει όλες τις μορφές της καινοτομίας (τεχνολογική, μη τεχνολογική οργάνωση, κοινωνική καινοτομία, κλπ.) και επικεντρώνεται σε κοινωνικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κοινωνία της Ευρώπης, όπως είναι η υγεία, η καθαρή ενέργεια και οι μεταφορές. Στο πλαίσιο αυτό, παρέχει απλοποιημένη πρόσβαση για όλες τις εταιρείες,πανεπιστήμια, ινστιτούτα, σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Πρόσθετα, περιλαμβάνει νέα μέσα χρηματοδότησης και υποστηρίζει ειδικές δράσεις σε τρεις φάσεις (από την ιδέα στην αγορά) ειδικά για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις. http://ec.europa.eu/programmes/horizon2020/

3.2. Πρόγραμμα LIFE Κύριος στόχος του Προγράμματος LIFE είναι να συμβάλλει στην εφαρμογή, ενημέρωση και ανάπτυξη της κοινοτικής περιβαλλοντικής πολιτικής και νομοθεσίας συμπεριλαμβανομένης της ενσωμάτωσης του περιβάλλοντος σε άλλες πολιτικές, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης. Θεματικοί άξονες είναι οι: Φύση και Βιοποικιλότητα Περιβαλλοντική Πολιτική και Διακυβέρνηση Πληροφόρηση και επικοινωνία http://ec.europa.eu/environment/life/index.htm

3.3. Πρόγραμμα Συνεργασία «Cooperation» Το ειδικό πρόγραμμα «Συνεργασία» προωθεί την συνεργατική έρευνα στον τομέα της ενέργειας για συνεργατικά έργα, δίκτυα αριστείας, δράσεις συντονισμού και στήριξης, μεμονωμένα έργα, υποστήριξη της κατάρτισης και της επαγγελματικής (ιδίως σε ΜΜΕ). http://europa.eu/legislation_summaries/research_innovation/general_frame work/i23026_el.htm

3.4. Πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας (Interreg) Το Πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας περιλαμβάνει: Τα διμερή διασυνοριακά προγράμματα είναι: (Ελλάδα Βουλγαρία, Ελλάδα Ιταλία, Ελλάδα Κύπρος, Ελλάδα Αλβανία) Τα πολυμερή διασυνοριακά προγράμματα είναι: (Αδριατική, Λεκάνη της Μαύρης Θάλασσας).

3.4. MED: Το Πρόγραμμα είναι διακρατικό Πρόγραμμα Ευρωπαϊκής ΕδαφικήςΣυνεργασίας στην περιοχή της Μεσογείου. Interreg IVC: Ο στόχος είναι να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα τωνπεριφερειακών πολιτικών και μηχανισμών (συμπεριλαμβανομένης της ΒιώσιμηςΕνεργειακής Ανάπτυξης). MED- ENPI: Ο γενικός στόχος είναι να συμβάλει στην προώθηση της αειφόρουκαι αρμονικής συνεργασίας στην ευρύτερη λεκάνη της Μεσογείου. SouthEastEurope: Στόχο έχει την ενίσχυση της διαδικασίας ολοκλήρωσης καιτης ανταγωνιστικότητας σε μια περιοχή που είναι πολύπλοκη και ποικιλόμορφη.

3.5. Αναπτυξιακός Νόμος ΟΝόμος «Διαμόρφωση Φιλικού Αναπτυξιακού Περιβάλλοντος για τις Στρατηγικές και Ιδιωτικές Επενδύσεις και άλλες διατάξεις» (Ν. 4146/2013) αποβλέπει στον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου ιδιωτικών επενδύσεων, που υπάγονται σε επενδυτικούς νόμους. Εισάγονται έτσι διατάξεις που αφορούν στην: Α) Παροχή ρευστότητας και Επιτάχυνση των διαδικασιών επιχορήγησης επενδύσεων Β) Ενίσχυση της διαφάνειας και των διαδικασιών ελέγχου του Επενδυτικού Νόμου http://www.investingreece.gov.gr/

3.6. Πράσινο Ταμείο Το Πράσινο Ταμείο (ΠΤ) ιδρύθηκε με το Νόμο 3889/2010 και σκοπός του είναι η διαχειριστική, οικονομική, τεχνική και χρηματοπιστωτική υποστήριξη προγραμμάτων, μέτρων, παρεμβάσεων και ενεργειών που αποβλέπουν στην ανάδειξη και αποκατάσταση του περιβάλλοντος, η στήριξη της περιβαλλοντικής πολιτικής της χώρας και η εξυπηρέτηση του δημόσιου και κοινωνικού συμφέροντος. Το Ταμείο μπορεί να χρηματοδοτεί προγράμματα που καταρτίζονται από το ΥΠΕΚΑ ή άλλα Υπουργεία και τους εποπτευόμενους οργανισμούς, αποκεντρωμένες γενικές διοικήσεις, οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, νομικά πρόσωπα του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Ενδεικτικά, δικαιούχοι μπορεί να είναι ΟΤΑ Α ή Β βαθμού, ΑΕΙ,ερευνητικά κέντρα, ερευνητικοί φορείς, περιβαλλοντικές οργανώσεις, κλπ. http://www.prasinotameio.gr/index.php/el/

4.1. Το Σύμφωνο των Δημάρχων Το «Σύμφωνο των Δημάρχων» (CovenantofMayors) αποτελεί μία φιλόδοξη πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την οποία οι πόλεις που συμμετέχουν σε αυτό δεσμεύονται να επιτύχουν αποτελέσματα πέραν του στόχου της ΕΕ στον ενεργειακό τομέα για μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) κατά 20% μέχρι το 2020. Οι συμμετέχοντες Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ δήμοι) δεσμεύονται επίσημα να προχωρήσουν σε μείωση των εκπομπών CO2 με την εφαρμογή τοπικών στρατηγικών υπέρ της ενεργειακής απόδοσης και των ανανεώσιμων πηγώνενέργειας που δημιουργούν μόνιμες θέσεις εργασίας και αυξάνουν την ποιότητα ζωής των δημοτών. Το «Σύμφωνο των Δημάρχων» προσανατολίζεται στην επίτευξη αποτελεσμάτων, με έμφαση σε συγκεκριμένα έργα και μετρήσιμα αποτελέσματα. Το «Σύμφωνο των Δημάρχων» είναι ανοικτό σε όλους τους δήμους ανεξάρτητα του μεγέθους τους και κατάστασης εφαρμογής ενεργειακών / περιβαλλοντικών πολιτικών στην περιοχή τους. http://www.simfonodimarxon.eu/index_el.html

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!