ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΒΑΦΗΣ ΑΜΑΞΩΜΑΤΩΝ ΕΠΙΒΑΤΙΚΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ & ΕΛΑΦΡΙΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ» ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ: ΝΖΕΡΕΜΕΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ (ΑΕΜ: 4175) ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΙΩΑΝΝΗΣ Θ. ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ ΚΑΒΑΛΑ 2013

Περιεχόμενα Πρόλογος... 4 Περίληψη... 5 Abstract... 5 Εισαγωγή... 6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: ΧΡΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΒΑΦΗ... 8 1.1. Τι είναι χρώμα... 8 1.2. Το χρώμα - μια μορφή πληροφόρησης... 8 1.3. Τι είναι φως... 9 1.4. Δημιουργία του χρώματος... 9 1.5. Διάβρωση αμαξόματος... 10 1.5.2. Ηλεκτροχημική διάβρωση... 11 1.6. Αντιδιαβρωτική προστασία - έλεγχος και συντήρηση... 12 1.7. Τρόπος βαφής οχημάτων... 13 1.8. Εργοστασιακή βαφή... 14 1.8.1. Γενικά για την εργοστασιακή βαφή... 14 1.8.2. Φωσφάτωση... 15 1.8.3. Ηλεκτροφορητική βαφή... 16 1.9. Σύσταση βαφών... 18 1.10. Επίστρωση χρήματων... 18 1.11. Στερεά Χρώματα... 18 1.12. Μεταλλικά... 19 1.13. Βαφή του οχήματος... 19 1.14. Επαναβαφή οχήματος... 20 1.15. Συστήματα Βαφών... 21 1.16. Τύποι χρωμάτων... 22 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΑ ΒΑΦΗΣ... 25 2.1. Ατέλειες στην πρώτη επίστρωση (σημάδια από γυαλόχαρτο)25 2.2. Αδύνατο χρώμα... 26 2.3. Ξένα υλικά πάνω σε επιφάνεια βαψίματος... 28 2.4. Μπογιά που έτρεξε... 29 2.5. Γρατζουνιές... 31 Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 2

2.6. Προσκόλληση από ξένα υλικά... 32 2.7. Αποχρωματισμός... 33 2.8. Σημάδια από γυαλόχαρτο... 34 2.9. Υψώματα, Βαθουλώματα... 35 2.10. Φουσκάλες... 36 2.11. Περιοχές σκουριάς οξείδωσης της επιφάνειας... 38 2.12. Οπή σκουριάς... 39 2.13. Σκουριά σε ρέλιασμα/θέση συγκόλλησης... 40 2.14. Σκουριά με ηλεκτρόδια σύντηξης συγκολλημένα στη φλάντζα 41 2.15. Ταίριασμα χρωμάτων... 42 2.16. Πορτοκαλί ξεφλούδισμα... 43 2.17. Ξεφλούδισμα... 45 2.18. Κοψίματα... 47 2.19. Γραμμές διαφορετικού χρώματος και σκιές... 48 2.20. Τρυπίτσες... 49 2.21. Αποτυπώματα... 51 2.22. Στίγματα από νερό... 51 2.23. Χρώμα που βγαίνει... 53 2.24. Σημάδι από ταινία... 54 2.25. Ανομοιομορφία PVC... 55 2.26. Αθέλητος ψεκασμός σε άλλη επιφάνεια... 56 2.27. Ξεθώριασμα... 57 2.28. Χαμηλή στιλπνότητα (λεκέδες)... 58 2.29. Επαφή με σκουριά... 60 2.28. Σκάσιμο και εμφάνιση ρωγμών... 61 2.28. Σχηματισμός κρατήρων και «δάκρυα»... 62 2.29. Χυμοί δέντρων... 65 2.30. Κολλημένα έντομα... 66 2.31. Όξινη βροχή... 67 2.32. Ρύποι (καπνός)... 68 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 69 Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 3

Πρόλογος Η παρούσα πτυχιακή εργασία πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του προγράμματος σπουδών του τμήματος Μηχανολογίας, της Σχολής Τεχνολογικών Εφαρμογών του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Καβάλας. Θέμα της εργασίας μας είναι : «ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΒΑΦΗΣ ΑΜΑΞΩΜΑΤΩΝ - ΕΠΙΒΑΤΙΚΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ & ΕΛΑΦΡΙΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ». Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να ευχαριστώ πολύ τους γονείς που στάθηκαν καθόλη την διάρκεια των σπουδών μου. Επίσης θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Αραμπατζή εισηγητή της εργασίας μου, γιατί την καθοριστική συμβολή του στην συγγραφή της εργασίας μου. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 4

Περίληψη Το χρώμα είναι μια από τις δυνατότητες επιλογής των αγοραστών αυτοκινήτων και μάλιστα αρκετά σημαντική. Συνολικά οι κατασκευάστριες εταιρίες αυτοκινήτων μπορούν να προμηθεύσουν 25.000 διαφορετικά χρώματα αυτοκινήτων. Σήμερα κυκλοφορούν ευρέως περί τα 4.000 χρώματα. Η τελευταία έρευνα έδωσε χρώματα που αλλάζουν με τη γωνία πρόσπτωσης του φωτός. Είναι σαφές σήμερα ότι η επικάλυψη του αμαξώματος δεν προσδίδει μόνο το χρώμα του. Αν το αυτοκίνητο δε βαφόταν, τότε πολύ σύντομα θα κατέληγε σε ένα σωρό παλιοσίδερων. Τα συστήματα βαφής λοιπόν προστατεύουν τα μεταλλικά μέρη από τη βροχή, τον ήλιο, τη διάβρωση. Τα νέα χρώματα που παράγονται σήμερα έχουν λιγότερη επίδραση στο περιβάλλον από πριν και είναι υδατοδιαλυτά σε μεγάλο ποσοστό. Εμείς εδώ στην εργασία μας παρουσιάζουμε τους τρόπους και της τεχνολογίες βαφής αλλά κυρίως τα ελαττώματα και τους τρόπους αντιμετώπισης των ελαττωμάτων αυτών. Abstract Color is one of the alternatives available to car buyers and indeed quite significant. Overall, the car manufacturer can supply 25,000 automotive paints. Today circulated widely over 4,000 colors. The latest research has colors that change with the angle of incidence of light. It is now clear that the coating of the body not only imparts color. If the car is vafotan, then very soon you will end up in a pile of scrap. The paint systems we protect metal parts from rain, sun, erosion. The new colors produced today have less impact on the environment than before and is soluble in a large proportion. We, in our work we present the methods and technologies of paint but mainly defects and ways to remedy the deficiencies. Λέξεις κλειδιά: Βαφή, ελάττωμα, χρώμα, σκουριά, γρατζουνιά, αυτοκίνητο Keywords: Painting, defect, paint, rust, scratches, car Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 5

Εισαγωγή Το χρώμα του αυτοκινήτου έχει αποδειχθεί ότι δεν παίζει το ρόλο του μόνο από αισθητικής πλευράς. Μελέτες ασφαλιστικών εταιριών δείχνουν ότι τα κόκκινα και τα λευκά αυτοκίνητα εμπλέκονται λιγότερο σε ατυχήματα από τα άλλα αυτοκίνητα. Η αιτία: γίνονται ευκολότερα αντιληπτά λόγω του χρώματός τους. Τούτο γίνεται περισσότερο αντιληπτό, αν αναλογιστούμε το χρώμα των πυροσβεστικών αντλιών, που είναι κόκκινες, ακριβώς για να ξεχωρίζουν εύκολα. Η σύγχρονη κοινωνία απαιτεί τα μέσα μεταφοράς να είναι λειτουργικά. Οι εταιρίες παραγωγής χρωμάτων προμηθεύουν χρώματα όχι μόνο για τα μικρά οχήματα, αλλά επίσης για τα λεωφορεία, τα τραίνα και τα ποδήλατα. Για κάθε επιπλέον χρόνο που παραμένει ένα αυτοκίνητο στην κυκλοφορία, λιγότερα νέα αυτοκίνητα πρέπει να παραχθούν και, συνεπώς, γίνεται οικονομία πόρων. Το 1985 οι ειδικοί προέβλεπαν ότι η διάρκεια ζωής ενός αμαξώματος δεν μπορεί να ξεπεράσει επιτυχώς τα 10 χρόνια. Σήμερα, η διάρκεια αυτή είναι τουλάχιστον 12 χρόνια, επειδή τα νέα συστήματα προστασίας, επικάλυψης και βαφής είναι πολύ πιο αποτελεσματικά από ότι στο παρελθόν και παρέχουν πολύ καλύτερη προστασία. Σε ότι αφορά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, τα νέα προϊόντα βαφής αυτοκινήτων έχουν βελτιωθεί θεαματικά. Οι εκπομπές πτητικών οργανικών ενώσεων VOC (Volatile Organic Compound), που είναι συνήθεις στις συμβατικές βαφές, έχουν μειωθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια, χάρις στις νέες προχωρημένες χημικές ενώσεις των χρωμάτων. Σήμερα 50% περίπου των χρησιμοποιούμενων χρωμάτων είναι υδατοδιαλυτά με στόχο τα επόμενα χρόνια το ποσοστό αυτό να ανέβει στο 65%. Το δυσκολότερο να αντικατασταθεί με υδατοδιαλυτά χρώματα είναι το τέταρτο στάδιο, εκείνο του γυαλίσματος της τελικής βαφής. Τα σύγχρονα συστήματα βαφής προστατεύουν επίσης τα κομμάτια από αλουμίνιο και πλαστικό. Μολονότι το αλουμίνιο δε σκουριάζει, εντούτοις πρέπει να προστατευθεί από το αλάτι που ρίχνουμε στους δρόμους κατά τους χειμερινούς μήνες. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 6

Η διαδικασία βαφής των αυτοκινήτων αποτελείται από 4 βασικά στάδια: πρώτο στάδιο η μεταλλική προστασία, με καθαριστικά μετάλλων, με μετατροπείς οξειδίων, με μεταλλικές επικαλύψεις. Δεύτερο στάδιο, το αστάρωμα με ειδικά αστάρια, αστάρια αντιδιαβρωτικά, εποξειδικά κτλ., τρίτο στάδιο, η τελική βαφή με υλικά που προσδίδουν το χρωματισμό του αυτοκινήτου και τέταρτο στάδιο, το γυάλισμα της βαφής με διαφανή υλικά που προσδίδουν την ξεχωριστή αυτή γυαλάδα στο αυτοκίνητο. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 7

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: ΧΡΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΒΑΦΗ 1.1. Τι είναι χρώμα Το χρώμα "παίζει" σπουδαίο ρόλο στην καθημερινή ζωή μας. Από τη στιγμή που γεννιόμαστε μαθαίνουμε να αντιδρούμε σε ορισμένα χρώματα με κάποιο συγκεκριμένο τρόπο. Δεν μπορούμε να φανταστούμε τη ζωή μας χωρίς χρώματα. Η επίδραση των χρωμάτων επηρεάζει τη συμπεριφορά των ανθρώπων, και ομορφαίνει τη ζωή. Ο κόσμος μας γίνεται ολοένα και πιο πολύχρωμος. Με το πέρασμα των χρόνων εμφανίζονται στην αγορά διάφορα πράγματα της καθημερινής ζωής σε καινούργια χρώματα και σχέδια. Μέσα σ αυτήν την εξέλιξη δεν θα μπορούσε να βρίσκεται το αυτοκίνητο εκτός. Καινούργιοι τύποι αυτοκινήτων παρουσιάζονται σε νέους χρωματισμούς. Χρώμα και σχεδίαση αποτελούν τα ιδανικά μέσα για να μεταμορφωθεί οπτικά ένα αυτοκίνητο. Γι αυτό και οι αυτοκινητοβιομηχανίες με μεγάλη προσοχή, έρευνα και τεχνολογική εξέλιξη διαμορφώνουν συνεχώς ανανεωμένα προγράμματα χρωμάτων. 1.2. Το χρώμα - μια μορφή πληροφόρησης Ο καθένας γνωρίζει τι είναι χρώμα, αλλά ίσως να μη γνωρίζει πως να διακρίνει τα χρώματα. Είναι το φαινόμενο που επιτυγχάνεται μέσω των πολύτιμων οργάνων, (τα μάτια), ώστε να διακρίνουμε τα χρώματα. Από επιστημονική άποψη το χρώμα είναι μια μεταδιδόμενη με το μάτι αισθησιακή εντύπωση, δηλαδή ένα οπτικό ερέθισμα. Η αίσθηση του χρώματος προκαλείται από το φως και μεταβιβάζεται μέσω του ματιού στον εγκέφαλο. Το χρώμα είναι ένα είδος πληροφόρησης και αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι οι άνθρωποι αντιδρούν διαφορετικά στα χρώματα τα οποία στέλνουν συνεχώς μηνύματα που επεξεργάζονται στον εγκέφαλο. Η ψυχολογία των χρωμάτων ασχολείται με τις επιδράσεις που ασκούν τα χρώματα στην ψυχή του ανθρώπου. Και επειδή οι σκέψεις και οι ιδέες Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 8

μπορούν να εκφραστούν με λέξεις, το χρώμα αποτελεί για τον άνθρωπο μια ολοκληρωμένη εντύπωση. Μόλις λοιπόν η πληροφορία φτάσει στον εγκέφαλο (πχ. μια κόκκινη επιφάνεια), αυτή καταγράφεται συνειδητά. Αυτό συμβαίνει όταν σκεφτόμαστε ασυναίσθητα ότι, "αυτή η επιφάνεια είναι κόκκινη". 1.3. Τι είναι φως Το φως είναι ένα είδος ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας. Η ακτινοβολία αυτή έχει διάφορα μήκη κύματος. Το ορατό μέρος του φωτός μπορεί να αναλυθεί με τη βοήθεια πρίσματος, στα χρώματα της ίριδας ή του ορατού φάσματος (από ιώδες μέχρι ερυθρό). Το υπεριώδες και το υπέρυθρο φάσμα της ακτινοβολίας είναι αόρατο για το ανθρώπινο μάτι. 1.4. Δημιουργία του χρώματος Για να γίνει αντιληπτό ένα χρώμα χρειάζονται τρεις συντελεστές: μια πηγή φωτός, ένα αντικείμενο που αντανακλά το φως ένας δέκτης που υποδέχεται το "αντανακλούμενο φως" (πχ. το μάτι μας). Μια χρωματιστή επιφάνεια π.χ. ερυθρή, γίνεται αντιληπτή επειδή αντανακλά το φως μόνο στο μήκος κύματος αυτού του χρώματος, δηλαδή του ερυθρού. Όλα τα άλλα μήκη κύματος τα απορροφά. Μια ειδική περίπτωση είναι η εξής: Μια λευκή επιφάνεια αντανακλά όλες τις ακτίνες του φωτός και γι αυτό παρουσιάζεται λευκή. Αντίθετα μια μαύρη επιφάνεια απορροφά όλες τις ακτίνες του φωτός και γι αυτό φαίνεται μαύρη. Το ανθρώπινο μάτι κατά τη φυσική έννοια είναι ένα όργανο μέτρησης του οποίου τα κύτταρα είναι ευαίσθητα στο φως και ερεθίζονται από τις ηλεκτρομαγνητικές δονήσεις. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 9

1.5. Διάβρωση αμαξόματος Το φαινόμενο της διάβρωσης που παρατηρείται στα αυτοκίνητα είναι πολύ σημαντικό και απαιτεί συνεχή έλεγχο καθώς οι συνθήκες που επηρεάζουν την διάβρωση μεταβάλλονται συνεχώς, οπότε είναι επιτακτική η ανάγκη για περαιτέρω εξέλιξη. Ως διάβρωση ορίζουμε την καταστροφή ή αλλοίωση ενός υλικού λόγω αλληλεπίδρασης αυτού με το περιβάλλον, η οποία συνήθως ξεκινά από την επιφάνεια του υλικού αυτού. Η διάβρωση μπορεί να χωριστεί σε δύο είδη, την χημική διάβρωση και την ηλεκτροχημική διάβρωση. 1.5.1. Χημική διάβρωση Η χημική διάβρωση λαμβάνει χώρα εξαιτίας της επίδρασης στο μέταλλο οξέων, βάσεων, αλάτων, καθώς και αερίων, όπως για παράδειγμα το οξυγόνο. Τα κύρια μέταλλα με τα οποία κατασκευάζονται τα αυτοκίνητα είναι ο σίδηρος και ο χάλυβας. Ο σίδηρος με το πέρασμα των χρόνων οξειδώνεται λόγω: του οξυγόνου, του διοξειδίου του άνθρακα, καθώς και των υδρατμών, οπότε και τείνει να διέλθει στην κατάσταση του οξειδίου. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με τον χάλυβα. Στη χημική διάβρωση το μέταλλο αντιδρά κατευθείαν με το διαβρωτικό στοιχείο, χωρίς τη συμμετοχή ηλεκτρολύτη. Σε θερμοκρασία περιβάλλοντος τα μεταλλικά υλικά σπάνια αντιδρούν με ξηρά υλικά.αυτή η μη γαλβανική μορφή διάβρωσης λαμβάνει χώρα σε ατμόσφαιρα υψηλών θερμοκρασιών, η οποία περιέχει οξυγόνο, θείο ή άλλα οξειδωτικά συστατικά. Τα τελευταία χρόνια όμως γίνεται χρήση του αλουμινίου ως υλικού κατασκευής λόγω του πλεονεκτήματός του να μην υφίσταται χημική διάβρωση σε μεγάλο βαθμό, κάτι που οφείλεται στην ικανότητα του να σχηματίζει ένα λεπτό στρώμα το οποίο προστατεύει το αμάξωμα από την διάβρωση. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 10

1.5.2. Ηλεκτροχημική διάβρωση Η ηλεκτροχημική οφείλεται στο διαφορετικό δυναμικό αναγωγής που μπορεί να παρουσιάζουν δύο μέταλλα που έρχονται σε επαφή μέσω κάποιου ηλεκτρολύτη. Η αναγωγή είναι μια αντίδραση στην οποία τα ηλεκτρόνια που δημιουργούνται από το ένα μέταλλο μεταφέρονται σε ένα άλλο χημικό στοιχείο π.χ Η ηλεκτροχημική είναι μια χημική αντίδραση στην οποία υπάρχει μεταφορά ηλεκτρονίων από ένα χημικό συστατικό σε ένα άλλο. Κατά τη διάβρωση τα μέταλλα δίνουν ηλεκτρόνια κατά τη διάρκεια μιας αντίδρασης που ονομάζεται οξείδωση π.χ Στη περίπτωση που λαμβάνει χώρα ηλεκτροχημική διάβρωση, είναι δυνατόν να παρατηρηθεί και χημική στην περίπτωση που τα μόρια που απελευθερώνονται από την πρώτη περίπτωση ενωθούν με έναν ηλεκτρολύτη χημικά. Άλλα παραδείγματα ηλεκτροχημικής διάβρωσης, εκτός της επαφής δύο διαφορετικών μετάλλων που αναφέρθηκε παραπάνω, είναι : η ατμοσφαιρική διάβρωση η τοπική διάβρωση από περικλειόμενο μέταλλο και η τοπική διάβρωση λόγω κατεστραμμένης επίστρωσης από ένα άλλο μέταλλο. Η θέση που συμβαίνει η οξείδωση καλείται άνοδος, ενώ η θέση που συμβαίνει αναγωγή καλείται κάθοδος. Όλα τα μέταλλα δεν οξειδώνονται με τον ίδιο βαθμό ευκολίας για το σχηματισμό ιόντων. Σε ένα ηλεκτροχημικό στοιχείο αποτελούμενο από ηλεκτρόδια ψευδαργύρου και χαλκού, αναγωγή θα συμβεί για το χαλκό σε βάρος της οξείδωσης του ψευδαργύρου. Τα ιόντα του θα εναποτεθούν ως μεταλλικός χαλκός στο ηλεκτρόδιο του χαλκού, ενώ ο ψευδάργυρος διαβρώνεται. Όταν δύο μέταλλα είναι ηλεκτρικά συνδεδεμένα σε έναν ηλεκτρολύτη, όπου το ένα ενεργεί ως άνοδος και διαβρώνεται και το άλλο λειτουργεί ως κάθοδος, καλείται γαλβανικό ζεύγος. Μορφές διάβρωσης συνοπτικά: Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 11

Ομοιόμορφη επιφανειακή διάβρωση Γαλβανική διάβρωση Διάβρωση εσοχής Βελονισμός Στρωματοειδής Περικρυσταλλική διάβρωση Εκλεκτικής έκπλυσης Διάβρωση φθοράς ή μηχανική Διάβρωση υπό μηχανική τάση Ψαθυροποίηση από υδρογόνο 1.6. Αντιδιαβρωτική προστασία - έλεγχος και συντήρηση Οι αυτοκινητοβιομηχανίες αφιερώνουν αρκετό χρόνο και χρήμα για την εξέλιξη αμαξωμάτων τα οποία θα παρουσιάζουν μεγαλύτερη αντοχή στην διάβρωση. Στους καταναλωτές αυτό εκφράζεται με την εγγύηση αντιδιαβρωτικής προστασίας που παρέχουν οι εταιρείες και η οποία διαφέρει από εταιρεία σε εταιρεία και από μοντέλο σε μοντέλο. Η εγγύηση αυτή αναφέρεται στον χρόνο διάρκειας και εξαρτάται από το είδος της διάβρωσης. Συνήθως από τις αυτοκινητοβιομηχανίες ορίζεται ως διάτρηση. Πέραν όμως από την εγγύηση αυτή οι καταναλωτές πρέπει οι ίδιοι να δίνουν μεγάλη προσοχή στην σωστή συντήρηση των αυτοκινήτων τους ώστε να μην προκληθούν ανυπολόγιστες ζημιές σε αυτά. Για την προστασία και ενίσχυση του αμαξώματος ακολουθούνται οι εξής διαδικασίες : γαλβάνισμα, απολίπανση, φωσφάτωση, καταφόρεση, βαφή. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 12

Γαλβάνισμα: Ως γαλβάνισμα ορίζεται η διαδικασία κατά την οποία το αμάξωμα του αυτοκινήτου καλύπτεται με ένα λεπτότερο στρώμα αντιοξειδωτικότερου μετάλλου, π.χ. ψευδάργυρο ή νικέλιο, και την αποτελεσματική προστασία του, μέσω ηλεκτροχημικών μεθόδων. Απολίπανση: Αναφέρεται ως η διαδικασία καθαρισμού του αμαξώματος από τυχόν λάδια, γράσα, και άλλα. Φωσφάτωση: με την απολίπανση μπορεί στο αμάξωμα να εμφανιστούν οξειδώσεις. Σε αυτό το στάδιο γίνεται χημικός καθαρισμός από αυτές τις οξειδώσεις στο αμάξωμα. Καταφόρεση: Με αυτή την διαδικασία γίνεται επικάλυψη των δύσκολων σημείων του αμαξώματος με την χρήση αιωρούμενων σωματιδίων χρώματος τα οποία δημιουργούνται λόγω επιβολής ηλεκτρικού πεδίου στο διάλυμα του χρώματος. Βαφή: Το τελευταίο αυτό στάδιο χωρίζεται σε τρία επιμέρους στάδια. Πρώτα γίνεται μια πρώτη επικάλυψη με αστάρι, εν συνεχεία ακολουθεί μια δεύτερη επίστρωση με την ακρυλική βαφή, και τέλος γίνεται ένα πέρασμα του αμαξώματος με βερνίκι. 1.7. Τρόπος βαφής οχημάτων Τα σκουρόχρωμα αμαξώματα έχουν το μειονέκτημα στις θερμές περιόδους να απορροφούν μεγαλύτερη ακτινοβολία - σε σχέση με τα ανοιχτόχρωμα - μειώνοντας την απόδοση του συστήματος κλιματισμού ενώ οι γρατσουνιές δείχνουν πιο έντονες στα αμαξώματα με βαθιά απόχρωση. Αν λάβει κανείς υπόψη του τα παραπάνω γρήγορα καταλήγει στο συμπέρασμα πως η βαφή εκτός από στιλ προστατεύει το αμάξωμα του αυτοκινήτου μας. Πίσω όμως από το αστραφτερό χρώμα των σύγχρονων μοντέλων κρύβεται μια πολύπλοκη διαδικασία η οποία εκτυλίσσεται σε μερικές μόλις ώρες για κάθε αυτοκίνητο που παράγεται στις υπερσύγχρονες γραμμές παραγωγή. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 13

Εξαιτίας της ανοιχτής απόχρωσης του μετάλλου έτσι αποκαλούν οι μηχανικοί το σασί αμέσως μετά την συναρμολόγηση του στην γραμμή παραγωγής. Μόλις η επιφάνεια του καθαρισθεί με πεπιεσμένο αέρα με πίεση που κυμαίνεται στα 2.000bar το αμάξωμα κατευθύνεται σε μεγάλες δεξαμενές για το στάδιο της φωσφάτωσης. Εκεί τα αμαξώματα βυθίζονται σε ειδικά λουτρά και σε μερικές περιπτώσεις περιστρέφονται κατά 360 μοίρες προκειμένου να εξασφαλισθεί ότι το υγρό θα καλύψει μέχρι και την παραμικρή σπιθαμή του πλαισίου. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται μια λεπτή στρώση φωσφορικού άλατος η οποία λειτουργεί ως αντιοξειδωτική ασπίδα σε συνδυασμό με το προγενέστερο γαλβάνισμα του. Υπάρχουν δύο τύποι φωσφάτωσης, με απλή εμβάπτιση και με ηλεκτροφόρηση. Στην περίπτωση της τελευταίας σε λουτρό το οποίο περιέχει ηλεκτρολυτικό υγρό περιέχονται σωματίδια του χρώματος που έχουν φορτιστεί ηλεκτρικά ώστε να κινηθούν προς το αντίθετα φορτισμένο αμάξωμα. Η όλη διαδικασία διαρκεί τόσο ώστε να καλυφθεί και το τελευταίο τμήμα του αμαξώματος και να δημιουργηθεί ομοιόμορφη στρώση καθώς τα σωματίδια του χρώματος κολλούν μόνο πάνω στην φορτισμένη επιφάνεια. Όταν η τελευταία καλυφθεί παύει να έλκει επιπλέον χρώμα αφού έχει ουσιαστικά μονωθεί ηλεκτρικά. 1.8. Εργοστασιακή βαφή 1.8.1. Γενικά για την εργοστασιακή βαφή Η αυτοκινητοβιομηχανία σήμερα για την καλύτερη αντισκωριακή προστασία του αμαξώματος χρησιμοποιεί προστατευμένη λαμαρίνα σε μεγάλο ποσοστό μέχρι και 60 % σε μέρη που έχουν μεγαλύτερη επικινδυνότητα σε διάβρωση. Η προστασία αυτή για την κατασκευή του αμαξώματος γίνεται με τη χρήση ηλεκτροψευδαργυρωμένης και γαλβανισμένης λαμαρίνας. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 14

Μετά την συναρμολόγηση και την κατασκευή του αμαξώματος ακολουθούνται τα εξής στάδια μέχρι την τελική βαφή: Φωσφάτωση Ηλεκτροφορητική βαφή Σουρφασάρισμα Χρώμα - Βερνίκι Προεργασία φωσφάτωσης Η προεργασία της φωσφάτωσης περιλαμβάνει τα στάδια της απολίπανσης και απόπλυσης. Απολίπανση: Η απολίπανση μπορεί να γίνει με οργανικά διαλύματα ή με υδατικά διαλύματα. Σήμερα υπάρχει η τάση της αντικατάστασης των οργανικών διαλυτών με υδατικά διαλύματα για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος. Τα υδατικά διαλύματα μπορεί να είναι όξινα, αλκαλικά ή ουδέτερα. Η τάση είναι η χρησιμοποίηση ελαφρών αλκαλικών διαλυμάτων με απορρυπαντικά. Τα διαλύματα χρησιμοποιούνται στη θερμοκρασία των 60 έως 80 o C με τη μέθοδο του ψεκασμού. Απόπλυση: Μετά την απολίπανση ακολουθεί η απόπλυση για την απομάκρυνση των υπολοίπων του λουτρού απολίπανσης. Η απόπλυση γίνεται με νερό ή απιονισμένο νερό. 1.8.2. Φωσφάτωση Η φωσφάτωση έχει σαν σκοπό την δημιουργία πάνω στην μεταλλική επιφάνεια στρώματος φωσφορικών μεταλλικών αλάτων (σιδήρου, ψευδαργύρου κλπ), που αυξάνουν τη συνάφεια μετάλλου - χρώματος και την αντίσταση στη διάβρωση. Η φωσφάτωση μπορεί να πραγματοποιηθεί πάνω σε σίδηρο, αλουμίνιο, ψευδάργυρο κλπ. Τα λουτρά της φωσφάτωσης περιέχουν φωσφορικά άλατα. Το πάχος της φωσφάτωσης ανάλογα με το λουτρό και τις συνθήκες κυμαίνεται σε μερικά μικρά (μm). Για την ηλεκτροφορητική βαφή το μεγαλύτερο πάχος φωσφάτωσης φτάνει μέχρι τα 3 μικρά. Μετά την φωσφάτωση ακολουθεί η απόπλυση και το στέγνωμα του αμαξώματος και στην συνέχεια η ηλεκτροφορητική βαφή. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 15

Απόπλυση: Η απόπλυση γίνεται για την απομάκρυνση των υπολοίπων του λουτρού της φωσφάτωσης. Η απόπλυση γίνεται σε δύο στάδια. Το πρώτο στάδιο απόπλυσης γίνεται με νερό για την απομάκρυνση των υπολοίπων της φωσφάτωσης. Ακολουθεί το δεύτερο στάδιο απόπλυσης με απιονισμένο νερό. Στέγνωμα: Το στέγνωμα είναι το τελευταίο στάδιο πριν την ηλεκτροφορητική βαφή. 1.8.3. Ηλεκτροφορητική βαφή Στην αυτοκινητοβιομηχανία για την εφαρμογή της πρώτης επικάλυψης χρώματος (αστάρωμα), χρησιμοποιείται η μέθοδος της ηλεκτροφόρησης με τη βοήθεια συνεχούς ρεύματος. Στην ηλεκτροφορητική βαφή πραγματοποιείται εναπόθεση του χρώματος πάνω στο μέταλλο. Για την τελική ξήρανση του χρώματος συνήθως απαιτείται θέρμανση. Η ηλεκτροφορητική βαφή χρησιμοποιείται στην πρώτη επικάλυψη, στο αστάρωμα του αμαξώματος και των εξαρτημάτων του (πόρτες κλπ). Η μέθοδος αυτή επικράτησε στην αυτοκινητοβιομηχανία επειδή είναι επιδεκτική υψηλού βαθμού αυτοματοποίησης και ελέγχου της βαφής. Επίσης με την χρήση του συνεχούς ηλεκτρικού ρεύματος επιτυγχάνεται ομοιόμορφη βαφή στις γωνίες, στις άκρες και τα κοιλώματα του πλαισίου, μηδενίζοντας τις απώλειες χρώματος. Υπάρχουν δύο δυνατότητες φόρτισης του πλαισίου, να φορτιστεί αρνητικά ή θετικά. Όταν το προς βαφή αντικείμενο είναι όυνδεδεμένο με το θετικό πόλο τότε η ηλεκτροφορητική βαφή ονομάζεται αναφόρη-ση, ενώ το αντίθετο καταφόρηση. Σήμερα συχνότερα χρησιμοποιείται η καταφόρηση γιατί στην αναφόρηση προκαλείται έκλυση οξυγόνου πάνω στο προς βαφή αντικείμενο. Αυτό οδηγεί σε σχηματισμό οξειδίων, καταστροφή του στρώματος της φωσφάτωσης (που προηγείται της ηλεκτροφόρησης) και γενικά σε αυξημένη διάβρωση. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 16

Εικόνα 1 - Γραμμή παραγωγής για τον καθαρισμό του αμαξώματος. Εικόνα 2 - Ηλεκτροφορητική βαφή αμαξώματος. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 17

1.9. Σύσταση βαφών Οι βαφές ή τα χρωστικά συστατικά των χρωμάτων βαφής αυτοκινήτων είναι μείγματα που αναμειγνύονται μεταξύ τους κατάλληλα, για να δώσουν ένα ορισμένο χρώμα στο όχημα. Μερικά από τα συστατικά αυτά είναι πυκνά ή πολύ ισχυρά. Ένα μικρό ποσοστό από αυτά μπορεί να αλλάξει την απόχρωση του χρώματος. Τα λιγότερο ισχυρά δεν αλλάζουν την απόχρωση τόσο πολύ όσο τα ισχυρά. Συχνά ένα χρωστικό μείγμα έχει ένα βασικό χρώμα και ένα άλλο μικρότερης έντασης. Τα χρωστικά συστατικά με ιριδισμό περιέχουν σωματίδια αλουμινίου. Αυτά μπορεί να είναι λεπτά ή χονδρόκοκκα ή ενδιάμεσα. Τα μαργαριτοειδή έχουν συστατικά που περιέχουν μίκα. 1.10. Επίστρωση χρήματων Υπάρχουν αρκετοί τρόποι βαψίματος του αυτοκινήτου, εξαρτάται βέβαιααπό το μοντέλο. Κάθε τμήμα του αμαξώματος παίρνει ένα επεξεργασμένο λεπτό στρώμα επικάλυψης, ένα προστατευτικό λεπτό στρώμα επικάλυψης και μία επίστρωση από ουσία πρώτης επίχρισης. Μετά πάνω από το επίστρωμα της πρώτης επίχρισης είναι το χρώμα του σώματος. Σε μερικά μοντέλα βερνίκια επίσης εφαρμόζονται. 1.11. Στερεά Χρώματα Τα στερεά χρώματα επαλείφονται σε στρώση το λιγότερο από 70μm. Κάποια στερεά χρώματα παίρνουν ένα διαφανή σώμα. Σε αυτά τα χρώματα ο μικρότερος συνδυασμός είναι 80μm. Σημείωση: Τσεκάροντας αν το όχημα έχει βερνίκι χρησιμοποιήστε μια καθαρή πετσέτα από βαμβάκι και τρίψτε με σπάτουλα χρώματος μέσα και έξω από το σημείο όπως το χαμηλότερο σώμα του αμαξώματος. Αν δεις χρώμα στο πανί-ύφασμα στο χρώμα από το όχημα τότε δεν είναι βερνίκι. Κάποιες επιστρώσεις χρωμάτων έχουν απόχρωση καθαρή. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 18

1.12. Μεταλλικά Για μεταλλικό χρώμα ένα βερνίκι απλώνεται πάνω από το χρώμα επίστρωσης. Γενική επίστρωση πάχους για μεταλλικά χρώματα θα μετρηθούν πάνω από 80μm. 1.13. Βαφή του οχήματος Η φάση όπου το αμάξωμα αποκτά την επιθυμητή απόχρωση έρχεται στην συνέχεια με τον ψεκασμό του βασικού χρώματος. Η τελευταία λέξη της τεχνολογίας που χρησιμοποιείται αφορά στην ηλεκτροστατική μέθοδο βαφής η οποία εφαρμόζεται αποκλειστικά σε γραμμές μαζικής παραγωγής λόγω του υψηλού κόστους της εγκατάστασης. Η αρχή λειτουργίας της βασίζεται στην δημιουργία ιονισμένου περιβάλλοντος μεταξύ του χρώματος και του αμαξώματος προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι απώλειες. Το αμάξωμα συνδέεται με το θετικό πόλο μιας πηγής συνεχούς ρεύματος ενώ τα ακροφύσια των μπεκ με τον αρνητικό. Η διαφορά τάσης ανάμεσα στα δύο στοιχεία συνήθως κυμαίνεται στα 80.000Volt αν και σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να ξεπεράσει ακόμα και τα 200.000Volt. Την στιγμή που τα σταγονίδια του χρώματος ψεκάζονται από το ακροφύσιο έχουν ήδη φορτιστεί αρνητικά με αποτέλεσμα να έλκονται από το θετικά φορτισμένο αμάξωμα. Αυτό σημαίνει πως το 80% από το σπρέι του χρώματος φτάνει στον στόχο του σε αντίθεση με τα συμβατικά πνευματικά συστήματα ψεκασμού τα οποία μετά βίας αγγίζουν το 30%. Στην περίπτωση των χρωμάτων τύπου HS (High Solid) το 20% που περισσεύει συλλέγεται και εφαρμόζεται στα αμαξώματα που ακολουθούν. Μία υπερσύγχρονη γραμμή παραγωγής με σχετικά γρήγορη διαδικασία βαφής κυμαίνεται περίπου στα 60 αυτοκίνητα την ώρα ενώ κάθε αμάξωμα για να βαφτεί απαιτεί περίπου 7 εργατοώρες. Εκτός από την πρόσφατη μέθοδο της ηλεκτροστατικής φόρτισης υπάρχει και ο ψεκασμός του χρώματος με υδροστατική πίεση που φτάνει έως και τα 200bar. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 19

Μετά την εκτόξευση της βασικής βαφής επέρχεται ξήρανση του χρώματος σε ειδικούς φούρνους με περιβάλλον περίπου 140-130 βαθμούς της κλίμακας Celsius για να εξατμισθεί περισσότερο από 90% της υγρασίας που περιέχεται στην βαφή. Όσο σημαντικές όμως είναι οι υπόλοιπες στρώσεις τόσο είναι και η τελική επίστρωση φινιρίσματος. Την συγκεκριμένη βαφή όμως είναι πολύ δύσκολο να την αντιληφθεί κανείς αφού το υλικό από το οποίο αποτελείται είναι διάφανο και λειτουργεί ως ένα είδος λακ και σκοπός του είναι η προστασία του βασικού χρώματος από την ηλιακή ακτινοβολία και από τις γρατσουνιές. Μετά τον ηλεκτροστατικό ψεκασμό της εναλλακτικά UV στρώσης ακολουθεί δεύτερη φάση ξήρανσης σε ειδικούς θαλάμους με υπέρυθρες ακτίνες. Ο λόγος όμως της συγκεκριμένης κατεργασίας δεν αφορά στην εξάτμιση της υγρασίας αλλά στην δημιουργία ισχυρών αλυσίδων μεταξύ των κόκκων της στρώσης UV η τελικά αποκτά την μορφή ενός ομοιογενούς πολυμερούς φιλμ. Συνήθως το υλικό των UV βασίζεται σε χρώματα ενός συστατικού τα οποία έχουν ως βάση μελανίνες πολυαιρεθάνης. 1.14. Επαναβαφή οχήματος Προετοιμασία Μεταλλικής Επιφάνειας - Χρήση γυαλόχαρτου (εκτενέσιερη ανάλυση παρακάτω) για την αφαίρεση της σκουριάς και των παλαιών χρωμάτων. Για μεγάλες επιφάνειες η προετοιμασία μπορεί να γίνει με χρήση αμμοβολής(εκτενέστερη ανάλυση παρακάτω) - Εφαρμογή Ασταριού - Ακρυλικό υπόστρωμα δύο συστατικών (2Κ γεμιστικό αστάρι) κατάλληλο να δεχθεί όλους τους τύπους χρωμάτων (Συνθετικά- Ακρυλικά μονής ή διπλής επίστρωσης). Σκληραίνει με σκληρυντή ισοκυανικής βάσης σε σχέση 4:1. Αραιώνεται με ακρυλικό διαλυτικό σε ποσοστό 10-15%.Εφαρμόζεται με πιστόλι 1.5-1.8mm,πίεση 3-4 bar.στεγνώνει σε φόυρνο σε 30 λεπτά στους 60ο C ή έξω σε 4-8 Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 20

ώρες.πάχος 120-150 μm.ξηρό τρίψιμο P320-Ρ400,υγρό τρίψιμο P600-P1000. - Εφαρμογή χρώματος - Εφαρμογή βερνικιού (όπως αναφέραμε παραπάνω) 1.15. Συστήματα Βαφών Συστήματα Βαφών υπάρχουν πολλά, στη χώρα μας δύο είναι τα πιό γνωστά και ευρέως διαδεδομένα, Ακρυλική Βαφή μονής επίστρωσης και Ακρυλική Βαφή Διπλής επίστρωσης. Χρώμα μονής επίστρωσης: Αυτογυάλιστο χρώμα με καλή εφαρμογή, σχετικά χαμηλότερο κόστος από το διπλής το οποίο μεταφέρεται και στις μετέπειτα επισκευές - βαφές επί του αυτοκινήτου (δίνει την δυνατότητα τοπικής βαφής και με καλύτερο αποτέλεσμα). Η έλλειψη πολλών αποχρώσεων ανήκει στα Μείον του (διατίθεται για όλες τις απλές αποχρώσεις και ελάχιστες απο τις μεταλικές, συνήθως ασημί.) Χρώμα διπλής επίστρωσης: Μη Αυτογυάλιστο χρώμα (απαιτείται βερνίκι ώς τελική επίστρωση) άρα και διπλά υλικά, οπότε έχουμε και μεγαλύτερο κόστος, απαιτεί πολύ καλή προεργασία επι του αυτοκινήτου και πολύ καλή τεχνική εφαρμογής. Οι αποχρώσεις είναι άπειρες (μεταλικά με πέρλες κ.λ.π) καθώς και τα στρώματα βαφής και απόχρωσης (μπορεί να απαιτείται εφαρμογή 3 διαφορετικών χρωμάτων για να έχουμε την απόχρωση που θέλουμε!) Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν και τα νέας τεχνολογίας Υδατοδιαλυτά χρώματα (καμμία σχέση με τη βρύση και το κοινό νερό, απαιτούν ειδικά υλικά ). Στα μείον συγκαταλέγονται το υψηλό κόστος (διπλά υλικά, διπλή εργασία), χαμηλή δυνατότητα τοπικής μετέπειτα επισκευής-βαφής (απαιτείται βαφή όλου του κομματιού, πιθανή διαφορά απόχρωσης με κατάλληλες συνθήκες (ήλιος ή ημίφως το βράδυ). - Χρωστικές (pigments): Διακρίνονται σε φυσικές και συνθετικές. Οι φυσικές περιλαμβάνουν διάφορους αργίλους(ώχρα), κιμωλία (φυσικό ανθρακικό ασβέστιο), μίκα, σίλικα και τάλκη. Οι συνθετικές Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 21

περιλαμβάνουν συνθετική σίλικα, blanc fix, κλπ. Ακόμη χρησιμοποιούνται χρωστικές που καθιστούν το χρώμα αδιαφανές και το προστατεύουν από την υπεριώδη ακτινοβολία, όπως το οξείδιο του τιτανίου, οξείδιο του σιδήρου, φθάλο μπλέ και πολλές άλλες. - Φορέας (binder): Οι φορείς είναι συνθετικές ή τεχνητές ρητίνες όπως ακρυλικές, πολυουρεθάνες,πολυεστέρες, ρητίνες μελαμίνης, εποξειδικές και λάδια. - Διαλύτης (solvent): Οι διαλύτες περιλαμβάνουν αλειφατικούς υδρογονάνθρακες, αρωματικούς, αλκοόλες,κετόνες και λευκό οινόπνευμα (white spirit). - Γεμιστικά (fillers): Τάλκης, ασβεστόλιθος, βαρύτης, σίλικα, μίκα, κλπ. - Πρόσθετα (additives): Εκτός από τις τέσσερις βασικές κατηγορίες συστατικών υπάρχει και μια ποικιλία πρόσθετων υλικών για ορισμένο σκοπό. Πρόσθετα που επηρεάζουν το ιξώδες, την επιφανειακή τάση, τον αφρισμό, βελτιώνουν τη αταθερότητα των χρωστικών, κλπ. Άλλα πρόσθετα περιλαμβάνουν καταλύτες, αντιπηκτικά, γαλακτοματοποιητές, βακτηριοκτόνα,κλπ. 1.16. Τύποι χρωμάτων «Οπτική εντύπωση που προκαλείται από την αντανάκλαση ορισμένων ακτινών ή του ηλιακού φωτός στην επιφάνεια σωμάτων». Στην περίπτωση του αυτοκινήτου τα βασικά συστατικά των χρωμάτων ως υλικά χωρίζονται κυρίως σε τέσσερις κατηγορίες. Τα συνδετικά χρώματα-υλικά αποτελούνται από ρητίνες και σκοπός τους είναι η δημιουργία της χρωματικής επίστρωσης. Σε αυτή περιλαμβάνονται οι στόκοι γεμίσματος και οι χρωστικές ουσίες χάρη στις οποίες οφείλεται το τελικό αποτέλεσμα που βλέπουμε. Ωστόσο στα χρώματα υπάρχουν και διάφορα πρόσθετα όπως για παράδειγμα καταλύτες και μαλακτικοποιητές. Τα διαλυτικά είναι απαραίτητα για την διαδικασία βαφής καθώς κανονίζουν το ιξώδες του χρώματος. Τις προηγούμενες δεκαετίες η χρήση τους και ειδικά η εξάτμιση τους κατά την ξήρανση του χρώματος στους Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 22

κλίβανους επιβάρυνε ιδιαίτερα το περιβάλλον με επιβλαβείς για την ανθρώπινη υγεία οργανικές ύλες όπως διοξείδιο του άνθρακα και οξείδια του αζώτου. Τα τελευταία χρόνια οι αυτοκινητοβιομηχανίες είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένες στο περιβάλλον καθώς αντί των συμβατικών χρωμάτων χρησιμοποιούν υδροχρώματα όπου τα οργανικά διαλυτικά έχουν αντικατασταθεί με νερό. Εξαίρεση αποτελεί το λούστρο όπου η αναλογία του νερού μπορεί να φτάσει μέχρι και 80% ενώ τα οργανικά υλικά συγκρατούνται κάτω από 7%. Για να αντιληφθεί κανείς το όφελος από την εφαρμογή των υδροχρωμάτων ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το εργοστάσιο Delaware της DaimlerChrysler στις ΗΠΑ καταναλώνει 60 τόνους διαλυτικών σε ετήσια βάση αντί 600 τόνων που απαιτούσαν τα συμβατικά χρώματα. Εκτός από το μειωμένο κόστος η διαδικασία βαφής με υδροχρώματα μειώνει τους ρύπους κατά 2,3 τόνους σε CO 2 και 20,5 κιλά σε NO x τον χρόνο. Εκτός όμως από τα υδροχρώματα οι κατασκευαστές χρησιμοποιούν σε μεγάλο ποσοστό χρώματα τύπου πούδρας. Η ονομασία τους οφείλεται στο συνθετικό τους υλικό το οποίο αποκτά την μορφή κόκκων διαστάσεων από 20-60μm. Το χρώμα υπό την μορφή σκόνης ψεκάζεται στην επιφάνεια του αμαξώματος και με θέρμανση σε φούρνους με υπέρυθρη ακτινοβολία στους περίπου 120-1300C το υλικό τήκεται και ομοιογενοποιείται. Τα χρώματα τύπου HS (High Solid) έχουν την μορφή σμάλτου αφού στο μεγαλύτερο ποσοστό αποτελούνται από μη πτητικές ουσίες. Τέτοιου τύπου χρώματα εφαρμόζονται στην φάση των επισκευών. Τα περίφημα μεταλλικά χρώματα δεν διαφέρουν σε τίποτα από τα απλά με την βασική διαφορά ότι η σύνθεση τους περιέχει φύλλα αλουμινίου της τάξεως των μm ενώ η διαδικασία βαφής απαιτεί και το πέρασμα μιας στρώσης διάφανης λακ. Το μεταλλικό χρώμα έχει ως αποτέλεσμα την αντανάκλαση του φωτός δίνοντας ανάλογη εντύπωση με αυτή ενός μετάλλου. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 23

Τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της βαφής με χρώματα τύπου πούδρας αφορούν στην απουσία διαλυτικών καθώς και στο γεγονός ότι η ποσότητα σκόνης που περίσσευσε από τον ψεκασμό συλλέγεται και μπορεί να ξαναχρησιμοποιηθεί. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 24

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΑ ΒΑΦΗΣ Στις παρακάτω σελίδες παρουσιάζονται αναλυτικά κάποια ελαττώματα βαφής με τις πιθανές αιτίες που τα προκαλούν και τρόπους αντιμετώπισης τους. 2.1. Ατέλειες στην πρώτη επίστρωση (σημάδια από γυαλόχαρτο) Κατάσταση: Σημάδια από γυαλόχαρτο που φαίνονται στην υποκείμενη επιφάνεια. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 25

Πιθανή αιτία: 1. Χρησιμοποιήθηκε σκληρό γυαλόχαρτο. 2. Κακός καθαρισμός της δεύτερης αρχικής επιφάνειας. 3. Χρησιμοποίηση βενζίνης για βρεγμένο γυαλόχαρτο. 4. Χρησιμοποίηση πολύ μειωμένου χρώματος για την τελική επίστρωση. Πώς να το διορθώσετε: 1. Διορθώστε το με γυάλισμα. 2. Ξαναβάψτε όπου το γυάλισμα δεν είναι αρκετό για να διορθωθεί η ζημιά. 3. Χρησιμοποιείτε γυαλόχαρτα με κατάλληλο νούμερο κόκκων. 4. Χρησιμοποιείτε το κατάλληλο αραιωτικό για το επίστρωμα εξομάλυνσης. 2.2. Αδύνατο χρώμα Κατάσταση: Ανεπαρκή χρώμα επίστρωσης απλώνεται και το πρωταρχικό χρώμα επίστρωσης, ακριβώς κάτω από το τελειωμένο χρώμα επίστρωσης σε ορατό ολοκληρωτικά τελειωμένο χρώμα επίστρωσης. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 26

Πιθανή αιτία: 1. Το χρώμα μειώθηκε υπερβολικά. 2. Ανεπαρκής χρώμα εφαρμόστηκε λόγω του λάθος βαψίματος ή χωρίς καθόλου χρώμα εφαρμογής. Πώς να το διορθώσετε: 1. Ξαναβάψτε την τελική επίστρωση. 2. Ξαναβάψτε με ένα πινέλο σε μη εμφανή σημεία. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 27

2.3. Ξένα υλικά πάνω σε επιφάνεια βαψίματος Κατάσταση Υπάρχουν ξένα υλικά στην βαμμένη περιοχή ή στο χρώμα επίστρωσης. Σκόνη, βρωμιά ή άμμος προσκολλώνται στην επιφάνεια κατά την διάρκεια της διαδικασίας του χρώματος της επίστρωσης. Πιθανή αιτία: 1. Προσκολλημένη σκόνη σε ψεκασμένο και βαμμένο επίστρωμα ψησίματος. 2. Προσκόλληση μονωτικού χρώματος ή ξένου υλικού. 3. Ανεπαρκές φιλτράρισμα της βαφής. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 28

Πώς να το διορθώσετε: 1. Τρίψτε και γυαλίστε. 2. Ξαναβάψτε την τελική επίστρωση όπου δεν μπορείτε να διορθώσετε με τρίψιμο και γυάλισμα. 3. Ξαναβάψτε την αρχική επίστρωση όταν το κάτω μέρος έχει προσκολληθεί με μονωτικό χρώμα ή ξένο υλικό. 2.4. Μπογιά που έτρεξε Κατάσταση: Ο υπερβολικός ψεκασμός του υλικού της βαφής που δεν μένει σταθερό και τελικά καταλήγει σε εμφάνιση ενός τραχύ παραπετάσματος στην επιφάνεια του βαψίματος. Μεγάλα ποσά υλικών που ψεκάζονται δεν στρώνουν ομοιόμορφα στην επιφάνεια. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 29

Πιθανή αιτία: 1. Ανεπαρκής εφαρμογή βαφής. 2. Υπερβολική εφαρμογή βαφής. 3. Πολύ μεγάλο στόμιο στο πιστόλι ψεκασμού. 4. Το πιστόλι ψεκασμού ήταν υπερβολικά κοντά στο σώμα μας όταν το ψεκάζαμε. 5. Ο εργάτης απρόσεκτα το εφαρμόζει συνέχεια στις επιστρώσεις. 6. Αραιωμένος ασταθής ψεκασμός. 7. Μεγάλη ποσότητα αραιωτικού ή ρυθμιστικού του ιξώδους. 8. Ακατάλληλος ρυθμιστής ιξώδους. 9. Πολύ ψυχρό το όχημα ή ο θάλαμος ψεκασμού Πώς να το διορθώσετε: Αυτή η ατέλεια δεν θα δώσει δυσμενή επίδραση στην επίστρωση. Δεν χρειάζεται να ξαναβάψετε ένα σημείο που δεν φαίνεται πολύ. 1. Γυαλίστε το αν το πρόβλημα δεν είναι σοβαρό. 2. Στα μη εμφανή σημεία βγάλε με ξύσιμο την ατέλεια με ένα μυτερό μαχαίρι και διορθώστε την περιοχή με τρίψιμο και γυάλισμα. 3. Σε σημεία που φαίνεται εύκολα, ξαναβάψετε την τελική επίστρωση. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 30

2.5. Γρατζουνιές Κατάσταση: Γρατζουνιές στην τελική στρώση βαφής. Πιθανή αιτία: 1. Η επιφάνεια της τελικής επίστρωσης γρατζουνίστηκε γιατί η επιφάνεια είχε γυαλιστεί χωρίς να διώξουμε την άμμο ή την σκόνη που ήταν πάνω. 2. Γυαλίστηκε με σκληρό ύφασμα. 3. Οι γρατζουνιές δημιουργήθηκαν κατά την μεταφορά ή την εναποθήκευση των αυτοκινήτων. 4. Ακατάλληλη σκληρότητα των επιστρώσεων. Πώς να το διορθώσετε: Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 31

1. Οι γρατζουνιές είναι καθαρά ορατές αν το επάνω χρώμα της επίστρωσης είναι βαθύ. 2. Προσοχή μην χρησιμοποιηθεί σκληρό πανί και τραχύ γυάλισμα μαζί. 3. Γυάλισμα 4. Ξαναβάψτε την τελική επίστρωση σε περίπτωση που οι γρατζουνιές είναι έντονες. 2.6. Προσκόλληση από ξένα υλικά Κατάσταση: 1. Υπήρχαν ξένα υλικά στα υλικά βαψίματος. 2. Υπάρχουν ξένα υλικά στο βάψιμο της τελικής επίστρωσης. 3. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 32

Πιθανή αιτία: 1. Ανεπαρκές φιλτράρισμα του υλικού βαφής. 2. Κομμάτια από σκόνη, βρώμας ή άμμου που προσκολλάει στην επιφάνεια κατά την διάρκεια της διαδικασίας του βαψίματος. Πώς να το διορθώσετε: 1. Διορθώστε το με ξύσιμο και γυάλισμα. 2. Ξαναβάψτε το όταν η επίστρωση δεν μπορεί να διορθωθεί με ξύσιμο ή τρίψιμο. 3. Το τρίψιμο και γυάλισμα περιλαμβάνει τρίψιμο με αδιάβροχο γυαλόχαρτο συνδυασμένο με τρίψιμο και γυάλισμα και στο τελείωμα με κερί. 2.7. Αποχρωματισμός Κατάσταση: Αποχρωματισμός του αρχικού χρώματος - ή διαρροή του χρώματος - από το τελικό επίστρωμα. Διαδοχικές ή ελαφριές αλλαγές στο τελείωμα της εμφάνισης, συνήθως οφείλονται στα χημικά που προσκολλούνται στο τελείωμα του βαψίματος, αφότου το αυτοκίνητο έχει φύγει από το εργοστάσιο. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 33

Πιθανή αιτία: Αυτή η κατάσταση οφείλεται σε χαμηλής ποιότητας κερί στον αέρα και στις υπεριώδεις ακτίνες. Αυτή η κατάσταση οφείλεται σε όξινη ή αλκοολική μόλυνση. Μόλυνση, συνήθως σε μορφή διαλυτών χρωστικών ή χρωμάτων στην παλαιότερη βαφή που υπήρχε πριν τη δεύτερη βαφή. (Αυτό είναι ιδιαίτερα αληθές σε παλαιότερα κόκκινα χρώματα. Ο σκληρυντής σε πολυεστερικούς ατόκους μπορεί να προκαλέσει κιτρίνισμα στις βαφές βασικής στρώσης / διαφανούς επίστρωσης. Πώς να το διορθώσετε: 1. Γυαλίστε το όπου ο αποχρωματισμός δεν είναι έντονος και περιορίζεται μόνο στην επιφάνεια της τελικής στρώσης. 2. Καθαρίστε καλά τις επιφάνειες που θα βαφτούν, πριν τριφτούν με γυαλόχαρτο, ιδίως όταν πρόκειται να στρωθούν ανοιχτόχρωμα χρώματα επάνω σε σκούρα χρώματα. (Αποφεύγετε να χρησιμοποιείτε ανοικτά χρώματα επάνω σε παλαιά χρώματα κόκκινης απόχρωσης χωρίς τη σφράγιση/μόνωση τους). 3. Για να προλάβετε τη διαρροή, απλώστε ένα στρώμα ατόκου που δε λεκιάζει επάνω στο στόκο. 2.8. Σημάδια από γυαλόχαρτο Κατάσταση Σημάδια από γυαλόχαρτο διορθώνοντας την επιφάνεια βαψίματος εμφανίζονται άσπρα σύμφωνα με τις τελικές γρατζουνιές. Οι γρατζουνιές είναι καθαρά ορατές εάν η τελική στρώση βαφής είναι βαθύ. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 34

Πιθανή αιτία: 1. Λεπτές γρατζουνιές. 2. Σημάδια από γυαλόχαρτο που διορθώθηκαν. Πώς να το διορθώσετε: 1. Διορθώστε το με τρίψιμο και γυάλισμα με αδιάβροχο γυαλόχαρτο. 2. Ξαναβάψτε το όταν η επίστρωση δεν μπορεί να διορθωθεί με τρίψιμο και βάψιμο. 2.9. Υψώματα, Βαθουλώματα Κατάσταση: Η επιφάνεια βαψίματος υψώνεται ή πέφτει τοπικά. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 35

Πιθανή αιτία: 1. Μη ανεπαρκή διόρθωση φόρμας 2. Χτυπημένο από εργαλεία στην δουλειά πριν το βάψιμο. Πώς να το διορθώσετε: 1. Γυαλίστε το αν το ελάττωμα είναι μικρό. 2. Φορμάρισέ το σωστά σε περίπτωση ενός σοβαρού ελαττώματος ή βάλε στόκο (λαδόστοκος) και ξαναβάψτε το. 2.10. Φουσκάλες Κατάσταση: Φυσαλίδες πάνω από την επίστρωση βαψίματος σε φόρμα μικρής φουσκάλας, που δημιουργείται από την παρουσία νερού μεταξύ των επιστρωμάτων ή από έκθεση σε πολύ υγρό αέρα. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 36

Πιθανή αιτία: Η αρχική επίστρωση είχε καταπονηθεί ενώ η κάτω επίστρωση ήταν ακόμη μαλακή και υγρή (προσεκτικά με νερό). Το χρώμα βαφής είχε ξαφνικά ζεσταθεί με αποτέλεσμα να δημιουργήσει ταινιοειδής ζέστη στο σημείο της βαφής για να το διαλύσει, με αποτέλεσμα τις φουσκάλες. Πώς να το διορθώσετε: 1. Αν οι φουσκάλες βρίσκονται μεταξύ της τελικής επίστρωσης και της αρχικής επίστρωσης, αφαιρέστε την τελική επίστρωση και ξαναβάψτε την. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 37

2. Αν οι φουσκάλες υπάρχουν μεταξύ της μεσαίας επίστρωσης και του μετάλλου αφαιρέστε την μεσαία ή την πρώτη επίστρωση και ξαναβάψτε το. 3. Σε περίπτωση κηλίδων πάνω σε τελειωμένη επιφάνεια, ξαναβάψτε ολόκληρη την περιοχή. 2.11. Περιοχές σκουριάς οξείδωσης της επιφάνειας Κατάσταση: Σκουριά ή διάβρωση που υπάρχει στην επιφάνεια ή χαλύβδινο έλασμα που οφείλεται σε ιδρωμένη ή ξεφλουδισμένη επίστρωση. Πιθανή αιτία: Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 38

1. Ανεπαρκή τοποθέτηση του βασικού μετάλλου (χαλύβδινο έλασμα). 2. Ζημιά της επίστρωσης που προκλήθηκε από γρατζουνιά, φτάνοντας στο μέταλλο (χαλύβδινο έλασμα) και δημιούργησε σκουριά. 3. Προσκόλληση σκουριάς. Πώς να το διορθώσετε: 1. Σε περίπτωση ελαφριάς σκουριάς, διορθώστε το με ξύσιμο και γυάλισμα. 2. Ξαναβάψτε την αρχική επίστρωση, όταν η επίστρωση δεν μπορεί να διορθωθεί με ξύσιμο και γυάλισμα. 3. Σε περίπτωση βαριάς σκουριάς, ξαναβάψτε όλες τις επιστρώσεις. 4. 2.12. Οπή σκουριάς Κατάσταση: Διάβρωση τρύπας που έγινε από την πίσω μεριά του αμαξώματος. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 39

Πιθανή αιτία: Μη επαρκή σκουριά εμποδίζει το βάψιμο να απλωθεί στην πίσω μεριά του αμαξώματος και μέσα από την περιοχή του σκελετού. Διάβρωση επιταχύνεται από την συσσώρευση της λάσπης του νερού στην πίσω μεριά του αμαξώματος και μέσα από την περιοχή του σκελετού. Πώς να το διορθώσετε: Κόψτε την διαβρωμένη περιοχή και επιδιορθώστε τη με μπάλωμα. Αντικαταστήστε το αμάξωμα αν η προαναφερόμενη μέθοδος είναι δύσκολο να εφαρμοστεί. 2.13. Σκουριά σε ρέλιασμα/θέση συγκόλλησης Κατάσταση: Σκουριά εμφανίζεται σε σημεία με ρέλιασμα και θέσης συγκόλλησης. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 40

Πιθανή αιτία: Μη επαρκή ηλεκτρική εναπόθεση ψευδαργύρου των ρελιασμάτων, θέσεων συγκολλήσεων στα τελειώματά τους. Ανεπαρκή μεσαία και πάνω επίστρωση βαφής. Ανεπαρκή σφραγισμένα ρελιάσματα και θέσεις συγκόλλησης. Πώς να το διορθώσετε: Αφαιρέστε τη σκουριά που δεν είναι έντονη και ρετουσάρετε με ένα πινέλο. Σε περίπτωση έντονης σκουριάς, ξαναβάψτε όλες τις επιστρώσεις. 2.14. Σκουριά με ηλεκτρόδια σύντηξης συγκολλημένα στη φλάντζα Κατάσταση: Η σκουριά γενικεύεται στην βαμμένη ελαττωματική περιοχή, και στην γειτονική ζεστή επηρεασμένη περιοχή. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 41

Πιθανή αιτία: Σύμφωνα με την κοφτερή άκρη, δημιουργείται από ανεπαρκή συγκολλημένα σημεία. Σύμφωνα με την άκρη ή στη τρύπα της καρφίτσας του κύκλου της συγκολλημένης περιοχής. Πώς να το διορθώσετε: Γυάλισε το αν το ελάττωμα είναι ελαφρύ. Ξαναβάψτε την αρχική επίστρωση σε περίπτωσή ενός σοβαρού ελαττώματος. Ξαναβάψτε το με βούρτσα σε μη εμφανή περιοχή. 2.15. Ταίριασμα χρωμάτων Κατάσταση: Το χρώμα βαφής σε ένα συγκεκριμένο σημείο δεν ταιριάζει με το υπόλοιπο. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 42

Πιθανή αιτία: 1. Ανεπαρκής χρόνος για στέγνωμα όταν ξαναβάφετε. 2. Ακατάλληλο μείγμα σε ακατάλληλη αναλογία. Πώς να το διορθώσετε: 1. Ξαναβάψτε την αρχική επίστρωση. 2.16. Πορτοκαλί ξεφλούδισμα πορτοκαλιού. Κατάσταση: Η επιφάνεια βαψίματος δεν είναι λεία και έχει το σχήμα Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 43

Ανώμαλος σχηματισμός της επιφάνειας - όμοια με την επιφάνεια του πορτοκαλιού - που οφείλεται στην ατελή συνένωση των σταγονιδίων επάνω στην επιφάνεια. Τα σταγονίδια στεγνώνουν, πριν μπορέσουν να τρέξουν στην επιφάνεια και να σχηματίσουν ένα λείο επίστρωμα. Πιθανή αιτία: 1. Υψηλή εσωτερική τριβή του χρώματος. 2. Βαρύ στρώμα χρώματος. 3. Στεγνό σπρέι λόγω μη βαψίματος. Στεγνό ψέκασμα: Κομμάτια βαψίματος θα στεγνώσουν πριν αυτό φτάσει στην επιφάνεια γιατί ο ψεκαστήρας είναι πολύ μακριά από το σώμα ή η πίεση του ψεκασμού είναι τόσο ψηλή, έχοντας σαν αποτέλεσμα την σκληρή της βαφής, επιφάνεια. Λάθος ρύθμιση του πιστολιού και κακή τεχνική ψεκασμού* Πολύ μικρή ή πολύ μεγάλη πίεση του αέρα ψεκασμού, ψεκασμός με μεγάλη γωνία ψεκα- Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 44

σμού ή από μεγάλη απόσταση έχει ως αποτέλεσμα τα σταγονίδια να στεγνώνουν στον αέρα, στη διαδρομή τους προς την επιφάνεια, και να παραμένουν στην επιφάνεια όπως σχηματίζονται από το μπεκ του πιστολιού. Χαμηλή θερμοκρασία του συνεργείου. Όταν η θερμοκρασία του αέρα είναι υψηλή, τα σταγονίδια χάνουν το περισσότερο διαλυτικό, πριν μπορέσουν να συγκολληθούν και να καλύψουν την επιφάνεια. Όχι σωστό στέγνωμα. Το ανέμισμα του πιστολιού στεγνώνει το χρώμα, πριν αυτό μπορέσει να συγκολληθεί δημιουργώντας έτσι μια επιφάνεια που θυμίζει φλούδα πορτοκαλιού. Ανεπαρκής χρόνος για στέγνωμα ή δεύτερη επίστρωση μεταξύ των επιστρωμάτων. Αν τα πρώτα στρώματα του σμάλτου τα αφήσουμε να ξεραθούν, το διαλυτικό στα σταγονίδια του χρώματος των επόμενων στρωμάτων θα απορροφηθεί μέσα στα πρώτα στρώματα, πριν μπορέσουν τα σταγονίδια του τελευταίου στρώματος να ενωθούν. Λάθος αραιωτικό μείωσης του ιξώδους. Χρώματα που δεν έχουν αρκετά αραιωθεί ή χρώματα που αραιώθηκαν με διαλυτικά που εξατμίζονται γρήγορα, κάνουν τα σταγονίδια να στεγνώνουν στον αέρα, πριν φθάσουν στην επιφάνεια. Πολύ λίγο αραιωτικό. Πώς να το διορθώσετε: Πορτοκαλί ξεφλούδισμα δεν θα δώσει μια τραχιά επίδραση στην παράσταση του βαψίματος, παρόλα αυτά είναι προτιμότερο να μην ξαναβαφτεί η περιοχή. Ξαναβάψτε την τελική στρώση βαφής σε περίπτωση σοβαρού ελαττώματος. Ρυθμίστε το πιστολέτο βαφής αυξάνοντας την πίεση του αέρα. Όταν σκληρύνει η βαφή, τρίψτε με γυαλόχαρτο και στιλβωτικό. 2.17. Ξεφλούδισμα Κατάσταση: Το υλικό της τελικής ή της πρώτης στρώσης βαφής αποκολλάται κατά ένα μεγάλο μέρος, χάνοντας έτσι την προσκόλλησή του. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 45

Απώλεια της πρόσφυσης μεταξύ του χρώματος και του υποστρώματος (επίστρωμα προς αστάρι και/ή παλαιό χρώμα, ή αστάρι προς μέταλλο). Πιθανή αιτία: 1. Κακή προσκόλληση των επιστρώσεων βαφής λόγω ανεπαρκούς προετοιμασίας της επιφάνειας και τριβής με γυαλόχαρτο. 2. Κακή προσκόλληση των επιστρώσεων λόγω της ύπαρξης νερού ή λαδιού στην επιφάνεια του αμαξώματος, 3. Διαφορετική ποιότητα των επιστρώσεων. 4. Ανεπαρκές καθάρισμα ή προετοιμασία της επιφάνειας. Παράλειψη αφαίρεσης της σκόνης από την τριβή με γυαλόχαρτο και των άλλων υλικών δε θα επιτρέψει στο τελικό επίστρωμα να έρθει κατάλληλα σε επαφή με το υπόστρωμα. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 46

5. Ανεπαρκής κατεργασία του μετάλλου. 6. Επίστρωση, αστάρι, επίστρωση εξομάλυνσης ή σφραγιστικό / μονωτικό με ανεπαρκή ανάμειξη. 7. Παράλειψη χρήσης του σωστού σφραγιστικού/μονωτικού. Πώς να το διορθώσετε: Χρησιμοποιήστε ένα πινέλο για τα σημεία που δεν είναι εύκολα ορατά. Να αφαιρείτε το χρώμα από την περιοχή που έχει προσβληθεί και γύρω απ' αυτήν και να βάφετε πάλι. 2.18. Κοψίματα Κατάσταση: Βαθουλώματα, γρατσουνιές ή ξεφλούδισμα επίστρωσης από χαλίκι που πετάχτηκε ή εργαλείο. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 47

Πιθανή αιτία: Ένα χαλίκι που πετάχτηκε από το δρόμο ενώ το όχημα βρισκόταν σε κίνηση. Κακός χειρισμός εργαλείου κατά τη διάρκεια εργασίας στο σέρβις. Επαφή με τη γωνία πόρτας ενός άλλου οχήματος. Πώς να το διορθώσετε: Ρετουσάρετε με ένα πινέλο όπου η ζημιά είναι μικρή ή αν η ζημιά είναι σε σημείο που δεν είναι εύκολα ορατό. Ξαναβάψτε στην περίπτωση που δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε πινέλο. 2.19. Γραμμές διαφορετικού χρώματος και σκιές Κατάσταση: Στα μεταλλικά χρώματα, μόρια από τη χρωστική ουσία του αλουμινίου εμφανίζονται με τη μορφή άνισων, ακανόνιστων κηλίδων ή γραμμών ή σκιών στο κάτω μέρος από τα μπροστινά φτερά και στις πόρτες. Φαίνονται ως βαρύ θάμπωμα του στρώματος του χρώματος, αλλά, όταν παρατηρηθούν με φακό, δείχνουν ως μικρές χαραγές που δεν τις αισθάνονται τα δάκτυλα. Αυτές οι μικρές γραμμές είναι η έναρξη του σκασίματος της κάλυψης και μπορεί να αποτέλεσαν ένδειξη ότι ελαττώματα, όπως ρωγμές και ανώμαλες χαραγές, πρόκειται να εκδηλωθούν. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 48

Πιθανή αιτία: 1. Ανεπαρκής διασκορπισμός της χρωστικής ουσίας του αλουμινίου. 2. Υπέρμετρος ψεκασμός. 3. Ακατάλληλη προετοιμασία της επιφάνειας. Συχνά συμβαίνουν με την εφαρμογή νέου χρώματος επάνω σε παλαιό στρώμα που είχε χαραγές, αλλά δεν είχε τελείως αφαιρεθεί. Πώς να το διορθώσετε: Η κατάσταση αυτή δεν πρόκειται να επηρεάσει αρνητικά το βαθμό επιτυχίας του φιλμ βαφής. Οι γραμμές και οι σκιές που δεν είναι έντονες, δε θα πρέπει να διορθωθούν. Ξαναβάψτε την τελική επίστρωση όπου απαιτείται. Τρίψτε όλο το χρώμα με γυαλόχαρτο, για να φύγουν οι χαραγές. Βάψτε πάλι όπως πρέπει. Αφήστε αρκετό χρόνο για στέγνωμα και σκλήρυνση. 2.20. Τρυπίτσες Κατάσταση: Μικροσκοπικές τρύπες σε ένα φιλμ, όχι μεγαλύτερες απ όσο η κεφαλή μιας πινέζας. Είναι συνήθως το αποτέλεσμα παγιδευμένου αέρα, υγρασίας ή διαλυτικού. Προβλήματα Βαφής Αμαξωμάτων - Επιβατικών Αυτοκ/των & Ελαφριών Εμπορικών Οχημάτων 49