ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗ ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗ ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ

Εξώφυλλο Περιεχόμενα - Υπεύθυνοι Εφημερίδας Γιορτή της Μητέρας Μάνες του Μύθου και της Ιστορίας Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων Φυτά καθαρίζουν ρύπους Καλοκαιρινοί κίνδυνοι και προφυλάξεις Το Γ2 ζωγραφίζει Εργασίες μαθητών του σχολείου μας Σαρλώ και Βέγγος Το τραγούδι της Στ τάξης Βραβεία Μαθηματικής Εταιρίας Ημερολόγιο Περιβαλλοντικής Εκδρομής Θαύματα της Φύσης Διασκέδαση - Ψυχαγωγία Ώρα για Παιχνίδι Εκδηλώσεις του σχολείου μας ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟΥ & ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Τ Ω Ν Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Τ Η Ρ Ι Ω Ν Μ Α Ν Ε Σ Η ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΝΤΥΠΟΥ Κος ΜΑΝΕΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Κος ΜΑΡΙΝΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ http://www.manosmarinakis.gr info@manosmarinakis.gr ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: 1. ΠΑΝ. ΚΑΛΑΒΑΝΟΣ ΣΤ 2 2. Γ. ΚΑΛΑΒΑΝΟΣ ΣΤ 2 3. ΠΑΡ. ΔΗΜΗΤΡΑΚΗΣ ΣΤ 2 4 ΑΓ. ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤ 1 5 Λ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤ 1 6. ΣΤ. ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤ 1 7. Κ. ΖΕΙΚΟΣ ΣΤ 1 8 Ε. ΜΑΝΘΟΥ Ε 1 9. Σ. ΖΕΚΟΒΑ Ε 1 10. Δ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ Ε 1 11. Α. ΔΑΚΟΛΙΑ Δ 1 12. Δ. ΚΑΡΑΛΗΣ Δ 1 13 ΜΑΡ. ΜΠΑΡΤΣΙΩΚΑ Δ 1 14 Κ. ΧΡΥΣΑΓΗΣ Δ 1 15. Τ. ΒΕΡΓΗ Δ 1 16. Κ. ΜΠΑΜΠΑΛΟΥΚΑΣ Δ 1 w w w. m a n e s i s. g r w w w. m a n e s i s n e w s. g r Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 2

Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ Στη Θεά Γαία (Μητέρα Γη) ήταν αφιερωμένη μια γιορτή των αρχαίων Ελλήνων που λάμβανε χώρα την άνοιξη. Αυτή ήταν και η πρώτη μορφή εορτάσμου της Μητέρας. Την γιορτή αυτή διαδέχθηκε η γιορτή αφιερωμένη στην κόρη της Γαίας την Ρέα. Η Ρέα ήταν Μητέρα του Δία και συνεπώς όλων των Θεών της αρχαίας Ελλάδας. Στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία συναντάμε την Γιορτή της Μητέρας ως γιορτή αφιερωμένη στην Θεά Κυβέλη. Γιορτή που γινόταν κάθε Μάρτιο. Συνεχίζοντας το ταξίδι μας στον χρόνο, θα φτάσουμε στην Αγγλία του 15ου με 16ου αιώνα μ.χ. όπου η τέταρτη Κυριακή της Σαρακοστής είναι αφιερωμένη στις μητέρες και ονομάζεται Κυριακή της Μητέρας. Πλησιάζοντας την σημερινή εποχή θα συναντήσουμε στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής των αρχών του 20ου αιώνα, την δασκάλα Άννα Τζάβρις (Anna Javris), να αγωνίζεται για την καθιέρωση της Γιορτής της Μητέρας, την δεύτερη Κυριακή του Μαΐου. Γιορτή αφιερωμένη, όπως ήθελε η ίδια, στην μητέρα της που αγωνίστηκε για την συμφιλίωση Νοτίων και Βορείων Αμερικανών μετά την λήξη του Αμερικανικού Εμφυλίου πολέμου. Οι αγώνες της Άννας Τζάβρις δικαιώθηκαν το 1915 όπου το Κογκρέσο καθιέρωσε την γιορτή αυτή. Στην χώρα μας γιορτάστηκε για πρώτη φορά η Γιορτή της Μητέρας στις 2 Φεβρουαρίου του 1929. Τοποθετήθηκε την ημέρα αυτή θέλοντας να συνδυάσει την Γιορτή της Μητέρας με την χριστιανική γιορτή της Υπαπαντής. Τελικά κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 60 η γιορτή μεταφέρθηκε από τις 2 Φεβρουαρίου στην δεύτερη Κυριακή του Μαΐου. Θα ήθελα να κλείσω αυτό το κείμενο με ένα πολύ σύντομο λαϊκό μύθο που δείχνει την ανιδιοτέλεια της μητρικής αγάπης με θαυμαστό τρόπο. Κάποτε ήταν, αναφέρει ο μύθος, κάποιος που αγαπούσε πολύ μια κοπέλα. Αυτή του ζήτησε ως απόδειξη της αγάπης του, να της φέρει την καρδιά της μητέρας του. Εκείνος (ας μην χαρακτηρίσω τόσο αυτόν όσο και την αγαπημένη του) πήγε σκότωσε την μητέρα του και της ξερίζωσε την καρδιά με σκοπό να την προσφέρει στην γυναίκα που αγαπούσε. Προχωρώντας στον δρόμο, και κρατώντας στα χέρια του την καρδιά της μητέρας του, σκόνταψε και έπεσε. Τότε, σύμφωνα με τον μύθο, ακούστηκε μια φωνή από την μητρική καρδιά που έλεγε: «Χτύπησες παιδί μου;». Έτσι είναι η καρδιά κάθε μητέρας. Η δεύτερη Κυριακή του Μαΐου είναι μια ευκαιρία να της δείξουμε, με όποιο τρόπο μπορούμε, και την αγάπη του υιού ή της κόρης. Κι αυτό είναι κάτι που καλό θα είναι να το θυμόμαστε και να το κάνουμε όχι μόνο εκείνη την μέρα, όπως εκείνη μας δείχνει την δική της αγάπη κάθε στιγμή. Χρόνια πολλά μάνα! Σ. ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 3

ΜΑΝΕΣ ΤΟΥ ΜΥΘΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Γαία Η Μητέρα Γη αναδύθηκε από το Χάος και γέννησε το γιο της, τον Ουρανό, ο οποίος, με τη σειρά του, έριξε γόνιμη βροχή στη Γη και γεννήθηκαν τα χορτάρια, λουλούδια, δέντρα, ζώα και πουλιά, οι ποταμοί, λίμνες και θάλασσες. Η Γη γέννησε αργότερα τους Εκατόγχειρες γίγαντες (Βριάρεως, Γύγης και Κόττος) και τους Κύκλωπες (Βρόντης, Στερόπης και Άργης). Ο Ουρανός, επειδή φοβήθηκε για την εξουσία του, έριξε τους Κύκλωπες στον Τάρταρο, που απέχει από τη γη όσο η γη από τον ουρανό. Ο Ουρανός απέκτησε, μετά, από τη Μητέρα Γη τους Τιτάνες (Θεία, Υπερίων, Φοίβη, Άτλας, Διώνη, Κρίος, Μήτις, Κοίος, Θέμις, Ευρυμέδων, Τηθύς, Ωκεανός, Ρέα, Κρόνος). Η Γαία, για εκδίκηση, έπεισε τους Τιτάνες να επιτεθούν στον πατέρα τους. Αυτοί, με αρχηγό τον Κρόνο, ο οποίος οπλίστηκε από τη Γαία με ένα δρεπάνι, αιφνιδίασαν τον Ουρανό και ο Κρόνος τον ευνούχισε. Από τις σταγόνες αίματος που έπεσαν στη Γη γεννήθηκαν οι φοβερές Ερινύες (Αληκτώ, Τισιφόνη και Μέγαιρα) και οι νύμφες Μελίες. Από τα γεννητικά όργανα του Ουρανού που πέταξε στη θάλασσα ο Κρόνος και τον αφρό που μαζεύτηκε γύρω τους αναδύθηκε η Αφροδίτη, η θεά του έρωτα. Ρέα Η Ρέα, η κόρη της Γαίας, θεωρείται και αυτή ως Μητέρα Γη. Παντρεύτηκε τον αδερφό της, τον Κρόνο. Η μητέρα της, όμως, προφήτευσε ότι ένας γιος τους θα εκθρόνιζε τον πατέρα του, τον Κρόνο. Έτσι ο Κρόνος, για να αποφύγει αυτό το ενδεχόμενο, κατάπινε τα παιδιά που του γεννούσε η Ρέα -την Εστία, τη Δήμητρα, την Ήρα, τον Πλούτωνα και τον Ποσειδώνα. Η Ρέα θύμωσε πολύ και γέννησε το Δία κρυφά από τον Κρόνο στο όρος Λύκαιο της Αρκαδίας και τον έδωσε στη Γαία, η οποία, με τη σειρά της, τον έκρυψε στο σπήλαιο της Δίκτης στην Κρήτη. Εκεί ανέθρεψαν το Δία η νύμφη Αδράστεια και η αδερφή της, Ιώ, και η νύμφη-γίδα Αμάλθεια. Η Ρέα, αντί για μωρό, έδωσε στον Κρόνο μια πέτρα τυλιγμένη στα σπάργανα και αυτός την κατάπιε νομίζοντας ότι κατάπινε το Δία. Για να μην ακούγονται τα κλάματα του μωρού, γύρω από το χρυσό του λίκνο, που κρεμόταν από ένα δέντρο, οι ένοπλοι Κουρήτες, γιοι της Ρέας, χτυπούσαν τα δόρατά τους πάνω στις ασπίδες τους. Παρόλα αυτά ο Κρόνος ανακάλυψε τι έγινε, κατεδίωξε το Δία, ο οποίος ζήτησε τη βοήθεια της μητέρας του, ζητώντας της να δώσει στον Κρόνο ένα εμετικό φάρμακο που του το είχε δώσει η Μήτις. Η Ρέα ανακάτεψε το παρασκεύασμα με το γλυκό ποτό του Κρόνου και αυτός έκανε εμετό και έβγαλε πρώτα την πέτρα και, στη συνέχεια, τους αδερφούς και τις αδερφές του Δία. Ο Δίας, όμως, χρειάστηκε να διεξαγάγει ένα πολυετή αγώνα με τους Τιτάνες, για να επικρατήσει. Η γιαγιά του, η Γαία, του είπε ότι θα νικούσε, αν απελευθέρωνε τους Εκατόγχειρες και τους Κύκλωπες που είχε ρίξει στον Τάρταρο ο Κρόνος. Και έτσι έγινε: τους απελευθέρωσε και ο Δίας έγινε ο νέος κυρίαρχος του κόσμου. Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 4

Νεφέλη Η Νεφέλη, σύμφωνα με διαφορετικές εκδοχές, ήταν ή το σύννεφο που δημιούργησε ο Δίας κατ' εικόνα της Ήρας και το έστειλε στον Ιξίονα το Λαπίθη, (για να τον τιμωρήσει που φάνηκε αγνώμων σε αυτόν), ο οποίος πιωμένος, νομίζοντας ότι ήταν όντως η Ήρα, γέννησε μαζί της τον Κένταυρο, τον πατέρα των Κενταύρων, ή μια θεότητα ξεχωριστή, Ωκεανίδα. Και στις δύο εκδοχές, πάντως, η Νεφέλη διάλεξε το βασιλιά Αθάμαντα, βασιλιά της Θεσσαλίας ή της Βοιωτίας, ως άντρα της, και γέννησε μαζί του δυο γιους, το Φρίξο («το σγουρομάλλη») και το Λεύκωνα, και μια κόρη, την Έλλη. Ο βασιλιάς, όμως, είτε επειδή η Νεφέλη του έδειχνε περιφρόνηση είτε επειδή έπαψε να τον ελκύει, πήρε ως δεύτερη γυναίκα μια θνητή, την Ινώ, την κόρη του Κάδμου, η οποία είχε φροντίσει το Διόνυσο, το γιο της αδερφής της, Σεμέλης, και τον είχε κρύψει από την οργή της Ήρας. Η Νεφέλη οργισμένη επέστρεψε στον ουρανό και παραπονέθηκε στην Ήρα ότι την είχαν προσβάλει, και η Ήρα ορκίστηκε ότι θα εκδικηθεί για λογαριασμό της. Η Νεφέλη γύρισε στο όρος Λαφύστιο και απαίτησε να θανατωθεί ο Αθάμας. Επειδή οι υπήκοοι αρνήθηκαν, τιμώρησε όλη τη χώρα με ξηρασία, αν και μια άλλη επικρατέστερη διήγηση αναφέρει ότι η Ινώ, η οποία ήταν κακιά μητριά των παιδιών της Νεφέλης, έπεισε τις γυναίκες της χώρας της να καψαλίσουν, κρυφά από τους άντρες τους, τους σπόρους των δημητριακών, έτσι ώστε να χαλάσει η σοδειά. Ο Αθάμας έστειλε αγγελιοφόρους στο Μαντείο των Δελφών, για να μάθει την αιτία της κατάστασης, αλλά η Ινώ δωροδόκησε τους αγγελιοφόρους, για να δώσουν ψεύτικη απάντηση: το μαντείο διατάζει να θυσιαστούν τα παιδιά της Νεφέλης (ή μόνο ο Φρίξος) στο όρος Λαφύστιο, για να αποκτήσει ξανά η γη τη γονιμότητά της. Είτε ο ίδιος ο Φρίξος προσφέρθηκε μόνος του να θυσιαστεί είτε ο πατέρας του, κλαίγοντας, τον οδήγησε αναγκαστικά στην κορυφή του βουνού, η θυσία θα προχωρούσε, μαζί με την αδερφή του, την Έλλη, η οποία θα θυσιαζόταν με δική της ελεύθερη απόφαση. Η ουράνια μητέρα τους, η Νεφέλη, για να βοηθήσει τα παιδιά της, έστειλε ένα χρυσόμαλλο κριάρι, δώρο από την Ήρα. Τα δυο παιδιά κάθησαν πάνω στη ράχη του έξυπνου ζώου και πέταξαν για τη μακρινή Κολχίδα, τη χώρα του Ήλιου. Η Έλλη, όμως, ζαλίστηκε και έπεσε στο στενό που χωρίζει την Ευρώπη από τη Μ. Ασία και που σήμερα ονομάζεται Ελλήσποντος, αλλά ο Φρίξος έφτασε σώος στην Κολχίδα και θυσίασε στο Δία το κριάρι. Παντρεύτηκε τη Χαλκιόπη, την κόρη του βασιλιά της Κολχίδας, του Αιήτη, και έκανε μαζί της τέσσερις γιους. Το χρυσόμαλλο δέρας το χάρισε στο βασιλιά, και έγινε διάσημο, μετά, με τον Ιάσονα και τους Αργοναύτες, και με τη Μήδεια, την κόρη του βασιλιά Αιήτη. Α. ΔΑΚΟΛΙΑ Μ. ΜΠΑΡΤΖΙΩΚΑ Δ. ΚΑΡΑΛΗΣ Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 5

Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων (γνωστός και ως αστρολάβος των Αντικυθήρων ή υπολογιστής των Αντικυθήρων) είναι ένα αρχαίο τέχνημα που πιστεύεται ότι ήταν ένας μηχανικός υπολογιστής και όργανο αστρονομικών παρατηρήσεων, που παρουσιάζει ομοιότητες με πολύπλοκο ωρολογιακό μηχανισμό. Η ανακάλυψη Ανακαλύφθηκε σε ναυάγιο ανοικτά του Ελληνικού νησιού Αντικύθηρα μεταξύ των Κυθήρων και της Κρήτης. Με βάση τη μορφή των ελληνικών επιγραφών που φέρει χρονολογείται μεταξύ του 150 π.χ. και του 100 π.χ., αρκετά πριν από την ημερομηνία του ναυαγίου, το οποίο ενδέχεται να συνέβη ανἀμεσα στο 87 π.χ. και 63 π.χ.. Θα μπορούσε να ήταν κατασκευασμένο μέχρι μισόν αιώνα πριν το ναυάγιο. Το ναυάγιο ανακαλύφθηκε το 1900 σε βάθος περίπου 40 με 64 μέτρων και πολλοί θησαυροί, αγάλματα και άλλα αντικείμενα, ανασύρθηκαν από Συμιακούς σφουγγαράδες και βρίσκονται σήμερα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα. Στις 17 Μαΐου 1902 ο αρχαιολόγος και διευθυντής του Μουσείου Βαλέριος Στάης πρόσεξε ότι ένα από τα ευρήματα είχε έναν οδοντωτό τροχό ενσωματωμένο και εμφανείς επιγραφές με αστρονομικούς όρους. Το αρχαίο ναυάγιο επισκέφθηκε ξανά το 1978 ο Ζακ-Υβ Κουστώ με την ομάδα του Καλυψώ προσκεκλημένοι από τον Ε.Ο.Τ. Η αποστολή του αυτή έχει γυριστεί σε ντοκιμαντέρ με τον τίτλο "Diving for Roman Plunder". Ο μηχανισμός είναι η αρχαιότερη σωζόμενη διάταξη με γρανάζια. Είναι φτιαγμένος από μπρούντζο σε ένα ξύλινο πλαίσιο και έχει προβληματίσει και συναρπάσει πολλούς ιστορικούς της επιστήμης και της τεχνολογίας αφότου ανακαλύφθηκε. Η πιο αποδεκτή θεωρία σχετικά με τη λειτουργία του υποστηρίζει ότι ήταν ένας αναλογικός υπολογιστής σχεδιασμένος για να υπολογίζει τις κινήσεις των ουρανίων σωμάτων. Πρόσφατες λειτουργικές ανακατασκευές της συσκευής υποστηρίζουν αυτήν την ανάλυση. Από τις πρόσφατες έρευνες καταρρίφθηκε η θεωρία ότι εμπεριέχει ένα διαφορικό γρανάζι, όμως ο ανακαλυφθείς μηχανισμός της κίνησης της Σελήνης είναι ακόμα πιο εντυπωσιακός, καθότι δίνει τη δυνατότητα μεταβλητής γωνιακής ταχύτητας στον άξονα που κινεί τη Σελήνη (δεύτερος Νόμος Κέπλερ). Ο καθηγητής Ντέρεκ ντε Σόλλα Πράις (Derek De Solla Price), φυσικός και ιστορικός της επιστήμης που εργαζόταν στο Πανεπιστήμιο του Γέηλ, δημοσίευσε ένα άρθρο για τον μηχανισμό αυτό στο περιοδικό Scientific American τον Ιούνιο του 1959, όταν ακόμα ο μηχανισμός δεν είχε μελετηθεί πλήρως. Το 1973 ή το 1974 δημοσίευσε τη μονογραφία του με τίτλο "Γρανάζια από τους Έλληνες", βασισμένη σε σάρωση του μηχανισμού με ακτίνες γ που πραγματοποίησε ο ακτινοφυσικός του Ε.ΚΕ.Φ.Ε. "Δημόκριτος" Χαράλαμπος Καράκαλος. Ο Πράις υποστήριξε ότι η συσκευή αυτή θα μπορούσε να είχε κατασκευαστεί από τη Σχολή του Απολλωνίου στη Ρόδο. Τα συμπεράσματά του δεν έγιναν αποδεκτά από τους ειδικούς της εποχής, οι οποίοι πίστευαν ότι οι Αρχαίοι Έλληνες είχαν το θεωρητικό υπόβαθρο αλλά όχι και την απαιτούμενη πρακτική τεχνολογία για μια τέτοια κατασκευή. Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 6

Η μελέτη του συνεχίζεται από Άγγλους και Έλληνες ειδικούς των Πανεπιστημίων του Κάρντιφ, των Αθηνών, της Θεσσαλονίκης, του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης, σε μια διαπανεπιστημιακή ομάδα. Η σύγχρονη έρευνα υποστηρίζεται από την τελευταία τεχνολογία με τη βοήθεια μεγάλων εταιρειών, με πρωτοποριακά προγράμματα ψηφιακής απεικόνισης και έναν ειδικό τομογράφο, ο οποίος κατασκευάστηκε ειδικά για την έρευνα του μηχανισμού των Αντικυθήρων. Τα αποτελέσματα την έρευνας επιβεβαίωσαν ότι ο μηχανισμός φέρει 30 οδοντωτούς τροχούς οι οποίοι περιστρέφονται γύρω από 10 άξονες. Η λειτουργία του μηχανισμού κατέληγε σε τουλάχιστον 5 καντράν, με έναν ή περισσότερους δείκτες για το καθένα. Με τη βοήθεια του τομογράφου έχουν διαβαστεί αρκετές από τις επιγραφές που υπήρχαν στις πλάκες και στους περιστρεφόμενους δίσκους, οι οποίες εμπεριέχουν αστρονομικούς και μηχανικούς όρους, και έχουν χαρακτηριστεί από τους ειδικούς ως ένα είδος "εγχειριδίου χρήσης" του οργάνου. Ο μηχανισμός αυτός έδινε, κατά την επικρατέστερη σύγχρονη άποψη, τη θέση του ήλιου και της σελήνης καθώς και τις φάσεις της σελήνης. Μπορούσε να εμφανίσει τις εκλείψεις ηλίου και σελήνης βασιζόμενος στον βαβυλωνιακό κύκλο του Σάρου. Τα καντράν του απεικόνιζαν επίσης τουλάχιστον δύο ημερολόγια, ένα ελληνικό βασισμένο στον Μετωνικό κύκλο και ένα αιγυπτιακό, που ήταν και το κοινό "επιστημονικό" ημερολόγιο της ελληνιστικής εποχής. Οι παλαιότερες απόψεις που έχουν παρουσιασθεί (κυρίως πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο) για πιθανές χρήσεις με το όργανο αυτό είναι: αστρολάβος, ή δρομόμετρο, ή αναφορικό ρολόι, ή πλανητάριο, ή αστρονομικό ναυτικό ρολόι ή πλοογνώμονας της αρχαιότητας. Όλες αυτές οι χρήσεις δεν είναι αμοιβαία αποκλειόμενες. Προσπάθειες ανακατασκευής Ανακατασκευή του μηχανισμού των Αντικυθήρων. Εθνικό Μουσείο των Αθηνών. Μια μερική ανακατασκευή του μηχανισμού πραγματοποιήθηκε από τον Αυστραλό επιστήμονα των υπολογιστών Άλαν Τζωρτζ Μπρόμλεϋ (Allan George Bromley, 1947-2002), του Πανεπιστημίου του Σίδνεϋ και τον ωρολογοποιό του Σίδνεϋ Φρανκ Πέρσιβαλ (Frank Percival). Η έρευνα αυτή ώθησε τον Μπρόμλεϋ να επανεξετάσει την ανάλυση ακτίνων Χ του Πράις. Ο Μπρόμλεϋ, με τη βοήθεια του Βρετανού Μάικλ Ράιτ, παρήγαγε επίσης νέες και ακριβέστερες ακτινοσκοπήσεις (απεικονίσεις με ακτίνες Χ) του μηχανισμού οι οποίες μελετήθηκαν από έναν μαθητή του, τον Μπέρναρντ Γκάρντνερ (Bernard Gardner), το 1993. Αργότερα, ένας Βρετανός κατασκευαστής μηχανικών πλανηταρίων ονόματι Τζων Γκληβ (John Gleave) κατασκεύασε ένα λειτουργικό αντίγραφο του μηχανισμού. Σύμφωνα με την ανακατασκευή του, η ανάγνωση του εμπρόσθιου τροχού υποδεικνύει την ετήσια πορεία του Ήλιου και της Σελήνης διαμέσου του Ζωδιακού Κύκλου κατά το Αιγυπτιακό ημερολόγιο. Η ανάγνωση του επάνω οπίσθιου τροχού παριστάνει μια περίοδο τεσσάρων ετών και συσχετίζεται με άλλες ενδείξεις που παριστάνουν τον Μετωνικό κύκλο των 235 συνοδικών μηνών, ο οποίος ισούται με 19 ηλιακά έτη. Συνοδικός μήνας ονομάζεται η περίοδος που μεσολαβεί ανάμεσα σε δύο νέες σελήνες. Η ανάγνωση του κάτω οπίσθιου τροχού σκιαγραφεί τον κύκλο ενός και μόνου συνοδικού μήνα, ενώ ένας δευτερεύων τροχός καταγράφει το σεληνιακό έτος των 12 συνοδικών μηνών. Μια ακόμη ανακατασκευή έγινε το 2002 από τον Μάικλ Ράιτ (Michael Wright), τότε έφορο μηχανολογίας μηχανικής του Μουσείου της Επιστήμης του Λονδίνου, σε συνεργασία με τον Μπέρναρντ Γκάρντνερ από το Σίδνεϋ. Επίσης Ο μαθηματικός Διονύσιος Κριάρης έκανε το 1999 μια πρώτη ανακατασκευή, βασισμένη στο μοντέλο του Πράις. Ακολούθησε μια ακόμα το 2007 με ακόμη μεγαλύτερη λεπτομέρεια, καθότι βασίζεται στα αποτελέσματα των νέων ερευνών από το Πρόγραμμα Έρευνας για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων. Τα θραύσματα του πρωτοτύπου φυλάσσονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας. Στη συλλογή χαλκών βρίσκονται σε προθήκη τα τρία μεγαλύτερα θραύσματα. Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 7

Ιστορική καταγωγή και εξέλιξη του μηχανισμού Για την ικανότητα κατασκευής πολύπλοκων μηχανισμών από γρανάζια, έχουμε πολύ λίγες πληροφορίες, γιατί ουσιαστικά σαφή αναφορά στους οδοντωτούς τροχούς έχουμε για πρώτη φορά από τον αλεξανδρινό μηχανικό Ήρωνα. Όμως υπάρχουν ενδείξεις που υποδεικνύουν τον Αρχιμήδη ή και τον Κτησίβιο ως πιθανούς εφευρέτες του οδοντωτού τροχού. Ο Αρχιμήδης είναι γνωστός για τις πολύπλοκες κατασκευές του που αναπαριστούσαν τις κινήσεις των άστρων και των πλανητών στο στερέωμα, έχουμε όμως πληροφορίες μόνο για το τι λειτουργίες εκτελούσαν και όχι για το πως τις εκτελούσαν. Πιθανότατα όμως ο τρόπος λειτουργίας τους να ήταν παρόμοιος με του μηχανισμού των Αντικυθήρων. Τη σφαίρα του Αρχιμήδη έχουν αναφέρει οι Πάππος, Πρόκλος, Σέξτος Εμπείρικος, Φιρμίκιος, Μαρτιανός Καπέλλα, Οβίδιος και Τερτυλλιανός, όμως την σημαντικότερη μαρτυρία δίνει ο Κικέρων. Στα πρώιμα στάδια της εξέλιξης παρόμοιων μηχανισμών βρίσκουμε τα ηλιακά ρολόγια, αρχικά στατικά και αργότερα μεταφερόμενα. Τα μεταφερόμενα ηλιακά ρολόγια είναι κοντινοί πρόγονοι του μηχανισμού των Αντικυθήρων. Με τα νεότερα ευρήματα γίνεται φανερό ότι η τεχνολογία των οδοντωτών τροχών διατηρήθηκε εν μέρει και στο Βυζάντιο, δεδομένου ότι έχει βρεθεί ένας απλούστερος μηχανισμός κατασκευασμένος τον 5ο-6ο αιώνα. Μάλιστα αντίστοιχος μηχανισμός περιγράφεται από τον μεταγενέστερο Άραβα Αλ Μπιρουνί. Ένα μεγάλο ποσοστό των τεχνολογικών κατακτήσεων στον τομέα αυτό αφομοιώθηκε από τους Άραβες. Όπως είναι επίσης γνωστό, πλήθος αρχαίων ελληνικών πραγματειών έχουν διασωθεί μόνο σε αραβικές μεταφράσεις. Οι Άραβες πειραματίστηκαν με διάφορα σχέδια και κατασκευές για να αποδείξουν την ορθότητα των ελληνικών κειμένων. Η τεχνολογία των οδοντωτών τροχών εξελίχθηκε μεταξύ άλλων στην ωρολογοποιία που εμφανίστηκε και άνθησε τον 13ο και 14ο αιώνα. Πρόσφατες έρευνες Το πρόγραμμα έρευνας του μηχανισμού των Αντικυθήρων (Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πανεπιστήμιο Κάρντιφ) διεξήγε μελέτες και διεθνές συνέδριο στην Αθήνα, στις 30 Νοεμβρίου 2006 και την 1 Δεκεμβρίου, στο οποίο ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα των πρόσφατων ερευνών. Συμμετείχαν ειδικοί της ιστορίας των μηχανισμών και της αρχαίας ελληνικής αστρονομίας και τεχνολογίας. Ταυτόχρονα, τα αποτελέσματα της πρώτης φάσης της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Nature. Στις 7 Απριλίου του 2008, σε εκδήλωση που οργανώθηκε στην Αθήνα από την Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας, οι ειδικοί της ελληνοβρετανικής ερευνητικής ομάδας ανακοίνωσαν τα σημεία στα οποία επικεντρώνεται η συνέχιση της έρευνας με τη συνεργασία ειδικών από τον χώρο της Ιστορίας της Επιστήμης. Παράλληλα, ο Μαικλ Ράιτ, που είναι ο μοναδικός ερευνητής που έχει επεκτείνει το υλικό του μοντέλο έτσι ώστε να περιλαμβάνει τις κινήσεις των 5 πλανητών που ήταν γνωστοί στην αρχαιότητα (Ερμή, Αφροδίτη, Άρη, Δία και Κρόνο), αναθεώρησε το μηχανικό του μοντέλο με βάση τα τελευταία αποτελέσματα των ερευνών. Για τις κινήσεις των πλανητών δεν υπάρχουν άμεσες μηχανικές ενδείξεις από τα θραύσματα του μηχανισμού, παρά μονάχα τα ονόματα δύο πλανητών (της Αφροδίτης και πιθανώς του Ερμή) στις πρόσφατα αναγνωσθείσες επιγραφές. Παρουσίασε το αναθεωρημένο μοντέλο του σε εκδήλωση του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, στην Αθήνα στις 6 Μαρτίου 2007, στα πλαίσια του προγράμματος: "Επιστήμης κοινωνία". Κ. ΜΠΑΜΠΑΛΟΥΚΑΣ Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 8

Φυτά καθαρίζουν ρύπους Ρύποι "σπιτικοί" O αέρας των σπιτιών μας εμπεριέχει χημικά συστατικά που εκλύονται από μπογιατισμένες επιφάνειες, είδη καθαρισμού, έπιπλα και ποικίλα άλλα υλικά. Τα πιο συνηθισμένα χημικά συστατικά είναι: Περιβάλον Οικολογία η λύση μας δίνεται πάλι από τη φύση η αμμωνία: (συστατικό των καθαριστικών ως επί το πλείστον) το βενζένιο: (συστατικό των βαφών, της ρητίνης, του καπνού των τσιγάρων και των πλαστικών) η φορμαλδεΰδη: (των επιφανειών κόντρα πλακέ, του υαλοβάμβακα, των υφασμάτων, της κόλλας, των οικιακών ειδών γενικώς) το τολουένιο: (εμπεριέχεται στους διαλύτες, στις λακ, στον αφρό πολυουρεθάνης) το τριχλορεθυλένιο: (συναντάται στα βερνίκια, στις κόλλες και στους διαλύτες) η πενταχλωροφενόλη: (χρησιμοποιείται στην παρασκευή μυκητοκτόνων προϊόντων) το μονοξείδιο του άνθρακα: (υπάρχει στον καπνό του τσιγάρου και στα αέρια που εκλύονται από τις πάσης φύσεως συσκευές όταν αυτές παρουσιάζουν προβλήματα λειτουργίας) το ξυλένιο: (εμπεριέχεται στα μικροβιοκτόνα, στις μπογιές, στα βερνίκια) κ.λ.π. Φυτά - τα όπλα της φύσης Μπορούμε να αντιπαρατάξουμε στους αόρατους χημικούς επισκέπτες τα όπλα της φύσης. Φυτά που απορροφούν ανιδιοτελώς τους ρυπαντές και καθαρίζουν την ατμόσφαιρα. Η aloe vera και το φιλόδεντρο (αναρριχώμενο, διακοσμητικό, αειθαλές φυτό με καρδιόσχημα φύλλα) καταβροχθίζουν με όρεξη τη φορμαλδεΰδη και την πενταχλωροφενόλη. Η αζαλέα απορροφά την αμμωνία και το ξυλένιο. Είναι καλύτερο να την τοποθετεί κανείς στον χώρο της κουζίνας. Ο κάκτος και κυρίως ο κυλινδρικός κάκτος, τοποθετημένος δίπλα στον υπολογιστή, στην τηλεόραση ή στον φούρνο μικροκυμάτων απαλλάσσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τον χώρο από την ακτινοβολία και τα ανεπιθύμητα μαγνητικά κύματα. Τα χρυσάνθεμα αρέσκονται στην απορρόφηση του τριχλωρεθυλενίου. Μ. ΜΠΑΡΤΣΙΩΚΑ Α. ΔΑΚΟΛΙΑ Σ. ΖΕΚΟΒΑ Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 9

Το chloroshytum, φυτό αράχνη ή αεροπλανάκι έχει πρασινοκίτρινα, λίγο αιχμηρά φύλλα και δίνει μικρά λουλουδάκια σαν κρινάκια. Είναι φυτό που ευδοκιμεί σε ήπια κλίματα και ενδείκνυται για τη χώρα μας. Εξαφανίζει το μονοξείδιο του άνθρακα. Μάχεται επίσης σθεναρά εναντίον των διαλυτών, των χρωμάτων και των συστατικών της κόλλας. Οι φίκοι απορροφούν τη φορμαλδεΰδη, το ξυλένιο και την αμμωνία. Η φτέρη της Βοστόνης που αντέχει σε περιβάλον χωρίς πολύ φως, είναι πολύ αποτελεσματική εναντίον του ξυλένιου και της φορμαλδεΰδης, Ο κισσός σε μπαλκόνια, περβάζια και ορφανούς τοίχους μπορεί να σας απαλλάξει από το βενζένιο, το τολουένιο και τη φορμαλδεΰδη. Το σπαθίφυλλο μας απαλλάσει από τα συστατικά των χρωμάτων, της κόλλας, του στόκου και των βερνικιών. Το μπαμπού απαλλάσσει τον χώρο από τα χημικά των διαλυτών, το βενζένιο και το μονοξείδιο του άνθρακα. Οι ειδικοί λένε ότι είναι καλό να τοποθετούμε τουλάχιστον ένα αντιρρυπαντικό φυτό ανά τετραγωνικά μέτρα. φυτό αράχνη φίκος φτέρη κισσός σπαθίφυλλο μπαμπού Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 10

Καλοκαίρι κίνδυνοι και προφυλάξεις για το παιδί Το καλοκαίρι είναι η εποχή του χρόνου που συνδυάζεται με χαρά, διασκέδαση, ξεγνοιασιά, ξεκούραση, επαφή με τη φύση, καινούργιες φιλίες και περισσότερη άσκηση. Είναι πηγή χαράς για εμάς και πολύ περισσότερο για τα παιδιά μας. Οι κίνδυνοι όμως που εγκυμονούν είναι πολλοί, γι αυτό θα πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί. Το καλοκαίρι, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών και της ηλιακής ακτινοβολίας, κρύβει σημαντικούς κινδύνους για τα μικρά παιδιά. Προσοχή λοιπόν στα παρακάτω : Διατηρούμε όσο γίνεται πιο φυσιολογική θερμοκρασία στο περιβάλλον που ζει το παιδί. Αποφεύγουμε την άμεση έκθεση του παιδιού στον ήλιο και σε υψηλές θερμοκρασίες (παραλίες, μεσημβρινές ώρες στον δρόμο) για πολύ ώρα. Ντύνουμε τα παιδιά με ελαφρά και ανοιχτόχρωμα ρούχα και δεν τα αφήνουμε ακάλυπτα ακόμη και όταν είμαστε στην παραλία, για την αποφυγή εγκαύματος και θερμοπληξίας. Στην παραλία παραμένουμε για λίγη ώρα (το πολύ μισή με μία ώρα) και προσπαθούμε να έχουμε ομπρέλα και το παιδί φοράει καπέλο, φανελάκι, μαγιώ και σαγιονάρες, γιατί κινδυνεύει από έγκαυμα, μολύνσεις του δέρματος και κακώσεις. Καλύπτουμε τα ακάλυπτα μέρη του σώματος με αντιηλιακό με φυσικά φίλτρα και υψηλό δείκτη προστασίας για ευαίσθητα δέρματα και το ανανεώνουμε τακτικά και όποτε βγαίνει το παιδί από το νερό. Δεν αφήνουμε το παιδί πολύ ώρα μέσα στο νερό και όσο βρίσκεται μέσα σ αυτό δεν το αφήνουμε από τα μάτια μας. Εχουμε μαζί μας πάντοτε ένα στικ αμμωνίας και μια αντιϊσταμινική κρέμα για τυχόν τσιμπήματα από μέδουσες ή έντομα (μέλισσες, κουνούπια). Δίνουμε στο παιδί σε συχνά διαστήματα ακόμα και χωρίς να ζητήσει νερό, τσάϊ, χυμούς, γιατί από την πολλή ζέστη μπορεί να αφυδατωθεί. Δεν αφήνουμε ποτέ το παιδί να κοιμάται μέσα σε αυτοκίνητο ακόμα και με ανοιχτά παράθυρα, γιατί στο εσωτερικό του αυτοκινήτου αναπτύσσονται υψηλές θερμοκρασίες και κινδυνεύει από θερμοπληξία και αφυδάτωση. Για την αποτροπή τσιμπημάτων από κουνούπια κυρίως τις νυκτερινές ώρες επαλείφουμε τα ακάλυπτα μέρη του σώματος με παιδικές κρέμες εντομοαπωθητικές. Στο χώρο που κοιμάται χρησιμοποιούμε άοσμες εντομοαπωθητικές ταμπλέτες σε απόσταση τουλάχιστον 3 μέτρων και εφόσον υπάρχει εξαερισμός και δεν υπάρχει αλλεργική προδιάθεση στο άρωμα. Το καλοκαίρι είναι πηγή χαράς και γι αυτό πρέπει να το χαρούμε μαζί με τα παιδιά μας χωρίς προβλήματα. Προσέχουμε για να προλάβουμε τυχόν δυσάρεστες και καμιά φορά και επικίνδυνες καταστάσεις που εγκυμονούν και σίγουρα σε λίγο καιρό θα είναι ένα από αυτά που θα αναπολούμε ευχάριστα. Κ. ΧΡΥΣΑΓΗΣ Ε. ΜΑΝΘΟΥ Καλό Καλοκαίρι. Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 11

Το Γ2 Ζωγραφίζει Tα παιδιά ζωγραφίζουν στο πλαίσιο του μαθήματος της νεοελληνικής γλώσσας. Ένα ηλιακό λεωφορείο... Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 12

Το Γ2 Ζωγραφίζει Tα παιδιά ζωγραφίζουν με φαντασία μια ανοιξιάτικη ημέρα. Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 13

ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ Εργασίες του Πέτρου Φίλου της Σοφίας Θεογιάννη, της Βάσως Λάμπρου και του Γιαννούτσου Άγγελου μετά την παρακολούθηση της ταινίας Avatar όπου φαίνεται ο προβληματισμός των παιδιών για το περιβάλλον και την ευθύνη του ανθρώπου στην πορεία καταστροφής του. Επίσης μια εργασία του Ανδρέα Αλεξίου για τον εθνικό μας ποιητή Διονύσιο Σολωμό. Ο σύγχρονος άνθρωπος είναι αδιάφορος για το περιβάλλον και τον ενδιαφέρει πολύ περισσότερο το κέρδος. Όπως πριν πολλά χρόνια λευκοί άνθρωποι αφάνισαν τους Ινδιάνους για τα πλούσια σε πρώτες ύλες εδάφη τους, έτσι μέχρι σήμερα άνθρωποι συνεχίζουν να είναι καταστροφικοί απέναντι σε συνανθρώπους τους και το ίδιο τους το περιβάλλον. Εξακολουθούν να είναι άπληστοι και αδίστακτοι σ αυτά που τους προσφέρει η φύση.παραβιάζοντας τη φύση ανεξέλεγκτα δεν της δίνουμε τη δυνατότητα να αναπληρώσει σύντομα τα αγαθά που της πέρνουμε. Ο άνθρωπος καταστρέφοντας τη φύση καταστρέφει και το σπίτι του, γιατί το σπίτι μας είναι η φύση. Ακόμη ο άνθρωπος φτάνει στο σημείο να καταστρέφει άλλους πλανήτες εκτός από τον δικό του, για τα πλούσια αγαθά που έχει. Η πορεία λοιπόν του ανθρώπου φαίνεται καταστροφική προς τη φύση και τον ίδιο του τον εαυτό αφού καθώς προοδεύει κάνει κακό στο περιβάλλον με τα εργοστάσια και τα αυτοκίνητα που παράγουν καυσαέρια καθώς και με το κόψιμο των δέντρων. Όμως δεν καταλαβαίνει ότι η πρόοδος της τεχνολογίας μπορεί να συμβαδίσει με την αρμονία της φύσης. Όταν το καταλάβει θα είναι αργά γιατί η φύση θα έχει αρχίσει να ανταποδίδει τα κακά που έχει υποστεί με τα δικά της όπλα που ο άνθρωπος δεν μπορεί να νικήσει. Υπάρχουν ελάχιστες ελπίδες για να υπερισχύσει το καλό στοιχείο του ανθρώπου γιατί δεν είναι εύκολο να του αλλάξεις τη γνώμη. Όπως είδαμε και στην ταινία οι άνθρωποι ήθελαν να καταστρέψουν τον πλανήτη Πανδώρα επειδή είχε πολύτιμους λίθους. Οι κάτοικοι της Πανδώρας ήθελαν να προστατέψουν τη γη τους και έτσι δημιουργήθηκε μια διαμάχη με συνέπεια να χάσουν τη ζωή τους πολλοί από τους κατοίκους της Πανδώρας και να καταστραφεί το πράσινο στον πλανήτη αυτό. Η ταινία ήθελε να περάσει το μήνυμα ότι ο άνθρωπος δεν θα μπορέσει να επιβιώσει χωρίς την φύση γιατί είναι αναπόσπαστο μέρος της. Σοφία Θεογιάννη ΣΤ1 Τ. ΒΕΡΓΗ Σ. ΖΕΚΟΒΑ Ε. ΜΑΝΘΟΥ Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 14

Από την καταστροφή των ινδιάνων μέχρι και την εποχή της εξωγήινης αποστολής της ταινίας οι άνθρωποι δείχνουν συχνά άσχημα πράγματα. Η επιθυμία τους να κερδίσουν τα πάντα τους έκανε να σκοτώνουν τους συνανθρώπους τους, να σκέφτονται μόνο το χρήμα και το κέρδος και όχι τις καταστροφές που προκαλούν στο περιβάλλον από το οποίο εξαρτώνται και οι ίδιοι. Η καταστροφή των ινδιάνων και του πολιτισμού τους, η σύγχρονη σπατάλη, η εκμετάλλευση του πλούτου της γης και οι ανέσεις της ζωής κάνουν τον άνθρωπο να ξεχνάει την αλληλεπίδραση του με την φύση. Ξεχνάει ότι είναι μέρος του πλανήτη και χρειάζεται το περιβάλλον για τη ζωή του. Τα δέντρα του δίνουν οξυγόνο για να αναπνέει, το καθαρό νερό τον ξεδιψάει, η θάλασσα του δίνει ψάρια, τα φυτά και τα ζώα τροφή, η ατμόσφαιρα τον προστατεύει από τις ακτίνες του ήλιου. Άραγε ο άνθρωπος θα καταλάβει ποτέ τη θυσιάζει για να έχει προσωρινό πλούτο και ανέσεις; Η ελπίδα ότι τελικά ο άνθρωπος έχει τη δύναμη να βρει το σωστό δρόμο φαίνεται στην ταινία όπως και σε πολλές πράξεις του ανθρώπου όπως π.χ στην μέρα της γης όπου όλοι σβήνουν τα φώτα για να διαμαρτυρηθούν για την καταστροφή του περιβάλλοντος ή την προσπάθεια των επιστημόνων να συμφιλιωθούν και να σεβαστούν την φύση ή ακόμα και από την θέληση των ανθρώπων που αλλάζουν την συμπεριφορά τους και γίνονται λιγότερο καταναλωτές. Στην ταινία ο ήρωας συγκλονίζεται από την καταστροφή της παραδεισένιας Πανδώρας και μετανιωμένος προσπαθεί να βοηθήσει τα Avatar. Η ταινία θέλει να μας διδάξει ότι μαζί με τους ανθρώπους πρέπει να επιζήσουν τα φυτά, τα ζώα, η ατμόσφαιρα και ολόκληρος ο πλανήτης. Φίλος Πέτρος ΣΤ1 Οι Η.Π.Α με ειδικό νόμο το 1852 κυνικά αφαιρούν από τους Ινδιάνους κάθε δικαίωμα πάνω στις ιστορικές εστίες τους και τους περιορίζουν σε ελεγχόμενους στρατιωτικά καταυλισμούς μέχρι την πολιτισμική τους αφομοίωση. Έτσι ο προηγμένος πολιτισμός της απληστίας, της κερδοσκοπίας και της οικονομικής ανάπτυξης απορρόφησε τον τρόπο ζωής ανθρώπων που είχαν αγάπη και σεβασμό στη φύση. Κατά το πέρασμα των χρόνων δημιουργήθηκε από τις κατακτητικές τάσεις των δυνατών της γης ένας τερατώδης πολιτισμός που εξελοθρεύει τα ζώα ερημώνει τη γη, εξαντλεί τους πόρους, μολύνει τον αέρα και το νερό και γενικότερα δεν σέβεται τη φύση. Αγωνιώδης προσπάθειες γίνονται σήμερα από διάφορες οικολογικές οργανώσεις να σταματήσουν την αντίληψη αυτή για την φύση που είναι καταστροφική και να δώσουν μηνύματα σε όλο τον κόσμο για τους κινδύνους που θα παρουσιαστούν στο μέλλον για τη ζωή του πλανήτη. Γιατί η φύση είναι η μητέρα μας και η αποξένωση απ αυτήν οδηγεί το ανθρώπινο είδος στον αφανισμό. Ένα βήμα πριν το τέλος ο άνθρωπος πρέπει να καταλάβει το λάθος του και να νικήσουν τα καλά στοιχεία που κρύβει στην ψυχή του όπως έγινε με τον πρωταγωνιστή της ταινίας Avatar. Όταν λοιπόν ο άνθρωπος αλλάξει τα συναισθήματα του και την συμπεριφορά του υπάρχουν ελπίδες να σωθεί και να γυρίσει πίσω στο σπίτι του που είναι η φύση. Γιαννούτσος Άγγελος ΣΤ2 Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 15

Οι λευκοί σκότωσαν τους Ινδιάνους και ήθελαν να αποκτήσουν τα πλούσια εδάφη που είχαν εκείνοι. Ήθελαν να γίνει δική τους αυτή η μαγεία που είχε το κομμάτι γης που τους άνηκε. Μα τι είχαν αυτοί οι άνθρωποι στο μυαλό τους; Πίστεψαν ποτέ ότι η απόκτηση των εδαφών τους θα τους έφερνε και εκείνους πίσω; Στη σημερινή εποχή ο άνθρωπος έχει πέσει θύμα της υπερκατανάλωσης. Σκοτώνουμε για ένα κομμάτι ερήμου με πετρέλαιο. Εξαντλούμε τους φυσικούς πόρους και ότι αγγίζουμε το καταστρέφουμε. Οι άνθρωποι έχουμε αποδείξει πως είμαστε πρόθυμοι να ερημώσουμε τα πάντα γύρω μας για να κατακτήσουμε αυτό που θέλουμε και κανείς δεν μπορεί να μας σταθεί εμπόδιο. Ούτε καν ο ίδιος μας ο πλανήτης. Μπορούμε να φτάσουμε μέχρι και την καταστροφή αν δεν καταλάβουμε πως η Γη αργοπεθαίνει και εμείς δεν κάνουμε τίποτα. Θέλουμε να πιστεύουμε πως δεν συμβαίνει τίποτα γιατί για όλα αυτά φταίμε εμείς. Είναι αργά για να αλλάξει η πορεία του ανθρώπου. Δυστυχώς ούτε σε ταινία βρισκόμαστε ούτε σε εφιάλτη για να ξυπνήσουμε την άλλη μέρα και όλα να είναι ροδαλά και όμορφα. Πρέπει να καταλάβουμε πως ο πλανήτης μας κινδυνεύει. Είναι πολύ αργά για να γίνει κάτι και να αλλάξουν όλα.κατά την γνώμη μου είναι τόσα πολλά τα λάθη μας προς τον πλανήτη που είναι δύσκολο να καταφέρουμε να τον επαναφέρουμε. Λάμπρου Βάσω ΣΤ2 ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ (1798-9 Φεβρουαρίου 1857) Ήταν Ζακυνθινός Έλληνας ποιητής, περισσότερο γνωστός για τη συγγραφή του ποιήματος Ύμνος εις την Ελευθε- ρίαν το 1823, οι πρώτες δυο στροφές του οποίου έγι- ναν ο Ελληνικός εθνικός ύμνος.κεντρικό πρόσωπο της Επτανησιακής σχολής, ο Διονύσιος Σολωμός θεωρήθηκε και θεωρείται εθνικός ποιητής της Ελλάδας όχι μόνον γιατί έγραψε τον Εθνικό Ύμνο, αλλά και γιατί αξιο- ποίησε την προγενέστερη ποιητική παράδοση (κρητική λογοτεχνία, δημοτικό τραγούδι) και ήταν ο πρώτος που καλλιέργησε συστηματικά τη δημοτική γλώσσα και άνοι- ξε το δρόμο για τη χρησιμοποίησή της στη λογοτεχνία, αλλάζοντας ακόμη περισσότερο τη στάθμη της. Σύμφωνα με τις απόψειςτου δημιουρ- γούσε " από το ρομαντισμό μαζί με τον κλασικισμό ένα [...] είδος μιχτό, αλλά νόμιμο [...]". Εκτός από τον Ύμνο εις την Ελευθερία, τα σπουδαιότερα έργα του είναι: Ο Κρητικός, Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, ο Πόρφυρας, η Γυναίκα της Ζακύνθου. Το βασικό χαρακτηριστικό της ποιητικής παραγωγής του είναι η αποσπασματική μορφή: κανένα από τα ποιήματα που έγραψε μετά τον Ύμνο εις την Ελευθερίαν δεν είναι ολοκληρωμένο και με ελάχιστες εξαιρέσεις, τίποτα δε δημοσιεύτηκε από τον ίδιο. Αλεξίου Ανδρέας Ε1 Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 16

Σαρλώ και Βέγγος - Δύο θρύλοι Γιορτή Λήξης 2010-11 Βιδάκη Αλίκη Νεκταρία ΣΤ2 Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 17

ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΣΤ ΤΑΞΗΣ Στίχοι: Δεδούση Μαριάννα Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 18

Ημερολόγιο Περιβαλλοντικής Εκδρομής Ζάκυνθος 2011 Η μέρα ξημερώνει και ο ήλιος φωτίζει με τις λαμπρές του ακτίνες την Αθήνα. Όλα τα παιδιά της έκτης δημοτικού του σχολείου μας ξυπνάνε. Για όλους μας είναι μια ξεχωριστή μέρα: Η πρώτη ημέρα της τριήμερης εκδρομής στη Ζάκυνθο. Ένα είναι σίγουρο: Όλοι μας θα το χαρούμε και θα γυρίσουμε πίσω με γελαστά πρόσωπα. Γρήγορα σηκωθήκαμε, ετοιμαστήκαμε και μέσα σε λίγες ώρες φτάσαμε στο σχολείο. Εκεί συναντήσαμε τους φίλους μας και γρήγορα μπήκαμε στο πούλμαν. Δύο συναισθήματα κυριαρχούσαν στην καρδιά. Άνγχος και ενθουσιασμός. Με το που ακούσαμε όμως τον οδηγό να ανάβει τη μηχανή καταλάβαμε ότι το ταξίδι ξεκινά. Μέσα στο πούλμαν επικρατούσε γιορτινό κλίμα, όλοι τραγουδούσαν και χόρευαν στο ρυθμό της μουσικής! Ύστερα φτάσαμε στο λιμάνι, επιβιβαστήκαμε στο πλοίο και σαν να πέρασαν μόνο λίγα λεπτά φτάσαμε στη Ζάκυνθο. Τα συναισθήματα ήταν ανάμεικτα που βρισκόμασταν στο νησί ενώ νιώθαμε τον αέρα της Ζακύνθου να κατρακυλάει στις φλέβες μας. Γρήγορα αναχωρήσαμε για το ξενοδοχείο όπου εκεί φάγαμε μεσημεριανό, ξεκουραστήκαμε και κάναμε μπάνιο στην πισίνα. Το πρόγραμμα για την υπόλοιπη μέρα περιελάμβανε επίσκεψη στο μουσείο Χέλμη όπου μάθαμε για την πανίδα και χλωρίδα της Ζακύνθου. Στο λόφο της Μπόχαλης θαυμάσαμε την πανέμορφη θέα και κατόπιν είχαμε ελεύθερη ώρα στην Πλατεία Σολωμού - Αγ. Μάρκου για βραδυνό και ψώνια. Έπειτα πήγαμε στο ξενοδοχείο να ξεκουραστούμε για την επόμενη μέρα. Το Σάββατο ξημέρωσε στη Ζάκυνθο και ύστερα από ένα καλό πρωινό ήμασταν έτοιμοι για το πρόγραμμα της ημέρας. Πρώτα ξεναγηθήκαμε στο λόφο του Στράνη όπου μάθαμε για τη ζωή του Διονύσιου Σολωμού και άλλων Ζακυνθινών ποιητών και ύστερα στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Λιθακιάς όπου μάθαμε πολλά και ενδιαφέροντα για τη Ζάκυνθο. Τέλος κάναμε μια βόλτα με βαρκάκι για παρακολούθηση χελώνας caretta-caretta όπου προς έκπληξη μας είδαμε μια. Ύστερα φάγαμε μεσημεριανό σε ένα ταβερνάκι και αφού γυρίσαμε στο ξενοδοχείο προετοιμαστήκαμε για το βραδινό. Αμέσως μετά ακολούθησε μια υπέροχη παραδοσιακή βραδιά όπου όλοι μαζί χορέψαμε και τραγουδήσαμε παραδοσιακά τραγούδια. Η Κυριακή έφτασε και όλοι πια ξέραμε ότι απέμεναν λίγες ώρες μέχρι να φύγουμε από το νησί. Φάγαμε πρωινό, φορτώσαμε τις αποσκευές μας στο πούλμαν και πήγαμε στην εκκλησία του Αγ. Διονυσίου όπου προσκυνήσαμε το σώμα του. Ύστερα επισκεφτήκαμε το Βυζαντινό μουσείο μουσείο, το μουσείο Σολωμού - Κάλβου και είχαμε μια τελευταία ελεύθερη ώρα. Όταν τελείωσε πια πήγαμε στο λιμάνι, επιβιβαστήκαμε στο πλοίο και αποχαιρετήσαμε τη Ζάκυνθο. Είχαμε όλοι μια μικρή θλίψη που το ταξίδι τελειώνε αλλά ένα ήταν σίγουρο: Το ταξίδι αυτό μας είχε δώσει τόσες στιγμές χαράς και συγκίνησης που δεν θα μπορούσαμε να ζήσουμε σε όλοκληρη τη ζωή μας... Σπύρος Χρήστου ΣΤ2 Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 19

Βραβευόμενοι μαθητές στο 5ο διαγωνισμό Παιχνίδι και Μαθηματικά από την Ελληνική Μαθηματική Εταιρία Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 20

Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 21

Ένα ζευγάρι συζητά για τις διακοπές: - Λοιπόν, γυναίκα, πρέπει να αποφασίσεις. Διακοπές στη Χαβάη ή διακοπές στο χωριό σου για να μπορέσω να σου αγοράσω εκείνο το μενταγιόν που είδαμε τις προάλες; - Διακοπές στη Χαβάη! - Πώς κι έτσι; - Να, έχω ακούσει ότι εκεί τα κοσμήματα είναι φτηνά... Κατά τις χριστουγεννιάτικες διακοπές κάποιος που πήγε στο λας-βεγκας (Las Vegas) πήγε να είδη μια μαγική παράσταση (magic show). Όταν ο μάγος τελείωνε την καταπληκτική σκηνή (έκοψε την κοπέλα σε 4 κομμάτια.) Κάποιος άνδρας από τα πίσω καθίσματα φώναξε: «ΠΩΣ ΤΟ ΕΚΑΝΕΣ ΑΥΤΟ;» «Αν θα σου πω, Κύριε, θα πρέπει να σε σκοτώσω» είπε ο μάγος. Έπειτα από μια μικρή παύση ο άνδρας ξαναλέει «ΤΟΤΕ ΠΕΣ ΤΟ ΣΤΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΟΥ» Βράδυ, μεσάνυχτα, χιονίζει και ένας τυπάκος αναγκάζεται να περάσει μέσα από ένα νεκροταφείο για να γλιτώσει δρόμο, αν και τρέμει από το φόβο του. Καθώς περπατάει ακούει ένα "τικ - τακ,τικ - τακ, τικ-τακ "... πλησιάζει στο σημείο απ όπου προερχόταν ο ήχος κατατρομαγμένος.. Βλέπει λοιπόν έναν τύπο να σκαλίζει κάτι πάνω σε μια ταφόπλακα... - Τι..τι κάνετε εκεί; του λέει με τρεμάμενη φωνή! - Τι να σε πω ρε φιλαράκι! Αυτοί οι βλάκες έγραψαν το όνομά μου λάθος! Το πρόβατο κάνει: ΜΠΕ. Το μαύρο πρόβατο πώς κάνει ; MΠΕ ΜΑΝ! Μια μέρα, ένας ενήλικας είδε μερικά παιδιά να κάθονται γύρω γύρω από ένα σκύλο. Τα ρωτάει λοιπόν, για ποιόν λόγο είχαν μαζευτεί όλοι εκεί. Ένα από τα παιδιά, του απαντάει: - "Αγώνα ψέματος. Όποιος πει το μεγαλύτερο ψέμα, θα τον πάρει σπίτι του." Και ο ενήλικας τους λέει: - "Όταν ήμουν στην ηλικία σας, δεν έλεγα ποτέ ψέματα." Εκείνη τη στιγμή, σηκώνετε ένα από τα παιδιά και λέει: - "Κέρδισε με την αξία του." Μια ξανθιά επιστρέφει στο σπίτι και ρωτάει τον άνδρα της: - Γιώργο που είναι τα παιδιά? - Στα Αγγλικά - George where are the kids? Παραγγέλνει ένα κινέζος στον σερβιτόρο. - Τσιν τσον τσουν τσαν Coca-cola. - Μια παγωμένη τι; Ζητιάνος πλησιάζει μία καλοντυμένη κυρία που κάνει τα ψώνια της στο Κολωνάκι και της λέει: - "Δεν έχω φάει τίποτα εδώ και τέσσερις ημέρες" Και εκείνη του απαντάει: - "Χριστέ μου, μακάρι να είχα τη δύναμη να το κάνω και εγώ". Ο δάσκαλος: Κωστάκη, κλείνε μου το ρήμα τρέχω. Και ο Κωστάκης: τρέχω, έτρεχα, σκόνταψα, έπεσα. Χτύπησα, έκλαψα, σηκώθηκα και έφυγα. ΣΤ. ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΛΑΒΑΝΟΣ Π. ΚΑΛΑΒΑΝΟΣ Γ. Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 22

SEARCH FOR SOME MEMBER STATES OF THE EU GREECE, ITALY,SPAIN, FRANCE, HOLLAND BELGIUM, GERMANY, UNITED KINGDOM, CYPRUS Α. ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Τ. ΒΕΡΓΗ Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 23

Δ. ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ ΣΤ. ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 24

Ε κ δ η λ ώ σ ε ι ς τ ο υ σ χ ο λ ε ί ο υ μ α ς Ε Ρ Γ Α & Η Μ Ε Ρ Ε Σ Επίσκεψη του Νηπιαγωγείου στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού με σχετικό θέμα: ψωμί-στάρι Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 25

Ε κ δ η λ ώ σ ε ι ς τ ο υ σ χ ο λ ε ί ο υ μ α ς Φωτογραφίες από την επίσκεψη της ΣΤ τάξης στο σύλλογο προστασίας της θαλάσσιας χελώνας καρέττα-καρέττα στα πλαίσια της περιβαλλοντικής εργασίας των μαθητών. Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 26

Περιβαλλοντική Εκδρομή στη Ζάκυνθο. Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 27

Ε κ δ η λ ώ σ ε ι ς τ ο υ σ χ ο λ ε ί ο υ μ α ς Επίσκεψη της Στ τάξης στο ΚΠΕ (Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης) Δραπετσώνας. Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 28

Ε κ δ η λ ώ σ ε ι ς τ ο υ σ χ ο λ ε ί ο υ μ α ς Επίσκεψη του Β1 στο Μουσείο Συναισθημάτων. Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 29

Εκδηλώσεις του σχολείου μας Επίσκεψη του Ε1 στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 30

Επίσκεψη του Ε1 και Β1 στο Σώμα Ελλήνων Προσκόπων. Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 31

Εκπαιδευτήρια Μάνεση Σελίδα 32