Β Ι Ο Ε Ν Ε Ρ Γ Ε Ι Α Κ Α Π Α Ρ Κ Α

Β Ι Ο Ε Ν Ε Ρ Γ Ε Ι Α Κ Α Π Α Ρ Κ Α Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας από Β Ι Ο Μ Α Ζ Α GR Mobile +30 69 480 37 126

Karl Str. 1/1 73730 Esslingen Germany Phone: +49 (711) 9325830 Fax: +49 (3222) 1140047 info@ingrees.com www.ingrees.com ΒΙΟΕΝΕΡΓΕΙΑ Επενδυτική πρόθεση της εταιρείας NAWARO BioEnergie AG για τη δηµιουργία βιοµηχανικών µονάδων παραγωγής ενέργειας από βιοαέριο Συνοπτική περίληψη ingrees - innovative Greek Renewable Energies Volksbank Esslingen Polydoros Pagonis BLZ 611 901 10 Gerichtstand Esslingen Konto: 25 186 000 USt-IdNr. DE 202 290 573 BIC (S.W.I.F.T.): GENODES1ESS St-Nr: 59303/49039 IBAN: DE93611901100025186000

NAWARO BioEnergie AG Ο επιχειρησιακός σκοπός της NAWARO BioEnergie AG, που εδρεύει στην Λειψία της Γερµανίας, είναι η εγκατάσταση και λειτουργία βιοµηχανικών µονάδων (πάρκων) αξιοποίησης βιοµάζας, προερχόµενη από αγροτικές καλλιέργειες, σε βιοαέριο, µε ελάχιστη ισχύ ανά µονάδα τα 20 MWel που µε µία καινοτόµο διαδικασία ενός κλειστού κύκλου αξιοποίησης της ύλης και ενέργειας, παράγει ηλεκτρική ενέργεια, θερµότητα και βιολογικό λίπασµα και µελλοντικά θα είναι εφικτή και η αναβάθµιση του βιοαερίου σε φυσικό αέριο. Το πρώτο βιοενεργειακό πάρκο στο Penkun / Γερµανίας είναι ήδη σε πλήρη λειτουργία (πρόκειται για τη µεγαλύτερη παγκοσµίως µονάδα παραγωγής ενέργειας από βιοµάζα -βιοαέριο- σήµερα) και αλλά 6 βιοενεργειακά πάρκα είναι στο στάδιο µελέτης και εγκατάστασης στην Γερµανία. Τα βιοενεργειακά πάρκα της NAWARO BioEnergie AG απεικονίζουνε, µε τις σύγχρονες εγκαταστάσεις, µία ολοκληρωµένη και κάθετη διαδικασία της παραγωγής ενέργειας µε βάση τη βιοµάζα από αγροτικές καλλιέργειες. Παραδοσιακές Καλλιέργειες Κλειστός Κύκλος Αξιοποιήσεις Ύλης & Ενέργειας Βιοµάζα Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας & Θερµότητα Καλλιέργειες Βιοµάζα Ενέργεια Τρίπτυχο Επιτυχίας Page 2

Τεχνολογία Η τεχνολογία και η τεχνογνωσία συσσωρεύονται κατά µήκος του κύκλου αξιοποίησης. Το επιχειρηµατικό και λειτουργικό πλάνο της NAWARO BioEnergie AG για την ίδρυση και επιτυχηµένη λειτουργία µιας µονάδας, όπου προβάλει η κοινωνικοοικονοµική δοµή στον αγροτικό τοµέα, βασίζεται σε µεγάλο βαθµό στην αγροτική εγχώρια παραγωγή, δηλ. σε µια πετυχηµένη συνεργασία µεταξύ µονάδας και του αγρότη, αλλά και στην τοπική αυτοδιοίκηση. Η βασική πρώτη ύλη για την παραγωγή της ενέργειας βασίζεται στην βιοµάζα, η οποία παράγεται από παραδοσιακές αγροτικές καλλιέργειες όπως ο ενεργειακός αραβόσιτος και τα σιτηρά (σηµερινά δεδοµένα), αλλά και από οποιοδήποτε φυτό, του οποίου τα ενεργειακά χαρακτηριστικά και η ενεργειακή απόδοση επιτρέπει µία ενεργειακή εκµετάλλευση. Ο αραβόσιτος και τα σιτηρά µε ενσίρωση (silage) αναλογία 65% και 5% - µετατρέπονται σε βιοµάζα, έπειτα µε πρόσθεση κτηνοτροφικών υγρών λυµάτων και νερού αναλογία 10% και 20% - ξεκινάει η αναερόβια ζύµωση για την παραγωγή του βιοαερίου. Το παραγόµενο βιοαέριο αποτελείται έως 75% από µεθάνιο και 25% διοξείδιο του άνθρακα. Μέσω της τροφοδοσίας του σε καυστήρες αερίου παράγεται σταθερή και συνεχής ηλεκτρική ενέργεια υψηλής τάσης και θερµότητα. Το περίσσευµα της βιοµάζας αποξηραίνεται µε την θερµότητα και µετατρέπεται σε βιολογικό λίπασµα στην µονάδα λιπασµάτων υπό µορφή µικρό pellet, όπως και σε υγρή µορφή, το οποίο είναι 100% βιολογικό. Αυτό που περισσεύει στο τέλος της παραγωγικής διαδικασίας είναι καθαρό νερό. Όλη η παραγωγική διαδικασία και αξιοποίηση της ύλης συνοδεύεται από κατοχυρωµένες διεθνείς πατέντες. Η εκτίµηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων και η εκτίµηση ολοκληρωµένου κύκλου ζωής του τρόπου λειτουργίας της µονάδας είναι πιστοποιηµένη ως 100% φιλική προς το περιβάλλον διότι οι παραγόµενη ρύποι CO 2 είναι κλιµατολογικά ουδέτεροι. Καλλιέργειες Υγρά Οργανικά Απόβλητα Λίπασµα Νερό Περίσσευµα Βιοµάζας Βιοµάζα Αναερόβια Χώνευση ίκτυο Τηλεθέρµανσης * Θέρµανση Αναβάθµιση* Ακατέργαστο Βιοαέριο Καθαρισµός Φυσικό Αέριο Βιοαέριο Λέβητας ίκτυο Φυσικού Αερίου Ηλεκτρικό ίκτυο Ηλεκτρισµός NAWARO - Κλειστός Κύκλος Αξιοποιήσεις Ύλης & Ενέργειας Page 3

Προδιαγραφές Οι απαιτούµενες προδιαγραφές για ίδρυση και εγκατάσταση µονάδας σε µια περιοχή µε ελάχιστη ισχύ τα 20 MWel είναι: 200.000 τ.µ. για τις βιοµηχανικές εγκαταστάσεις παραγωγής Υποσταθµός υψηλής τάσης σε κοντινή απόσταση 40 τοποθεσίες στην περιφέρεια, σε κυκλική περίµετρο 40 / 50 χιλιόµετρα από την µονάδα παραγωγής, για προσωρινή αποθήκευση του ενσιρώµατος (silage) µετά την συγκοµιδή ιαθέσιµες καλλιεργήσιµες εκτάσεις περίπου 5.000 µε 6.000 εκτάρια για την κάλυψη των αναγκών σε πρώτες ύλες (αγροτικές παραγωγές), όπου ανά έτος απαιτούνται αγροτικές παραγωγές: o 350.000 τόνοι ενσιρώµατος από ενεργειακό αραβόσιτο o 20.000 τόνοι ενσιρώµατος από σιτηρά υνατότητα περισυλλογής 60.000 τόνων υγρών κτηνοτροφικών λυµάτων Περίπου 120.000 τόνοι νερό για την έναρξη παραγωγής (έπειτα 30.000 τόνοι ανά έτος) Ανεπτυγµένο οδικό δίκτυο και υποδοµές στην αγροτική περιφέρεια της µονάδας Η ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται ανά έτος, ανέρχεται περίπου σε 175.200.000 kwh, η θερµότητα ανέρχεται περίπου σε 190.000.000 kwh και το παραγόµενο λίπασµα σε 23.000 t υπό µορφή pellet και 50.000 t σε υγρή µορφή ανά έτος. Πλεονεκτήµατα Τα πλεονεκτήµατα σε µία περιφέρεια από την ίδρυση και εγκατάσταση µίας µονάδας παραγωγής είναι: Ενίσχυση κοινωνικοοικονοµικής δοµής της περιφέρειας Οικονοµική εξασφάλιση της αγροτικής παραγωγής για τα επόµενα 20 χρόνια Ενίσχυση της απασχόλησης στην περιφέρεια o 30-50 θέσεις εργασίας στην µονάδα παραγωγής o 50 και άνω θέσεις εργασίας σε συνεργαζόµενες εταιρίες Έσοδα από τον ειδικό φόρο υπέρ Ο.Τ.Α. όπου έχει εγκατασταθεί η µονάδα Μακροχρόνιες συνεργασίες µε επιχειρήσεις της περιφέρειας Μακροχρόνια ενίσχυση στην οργάνωση της αγροτικής παραγωγής Ενίσχυση καλλιεργειών µε την παραγωγή βιολογικού λιπάσµατος µε στόχο την µείωση της νιτρορύπανσης Τα πλεονεκτήµατα για τους παραγωγούς (αγρότες) σε µία περιφέρεια από την ίδρυση και εγκατάσταση µίας µονάδας παραγωγής είναι: Εξασφάλιση της αγροτικής παραγωγής µε µακροχρόνια συµβόλαια (10ετιας) απευθείας χωρίς µεσάζοντες (5ετες προσαρµογές) Προκαταβολές µε την σπορά (25%), µετά την συγκοµιδή (ενσίρωση) και αποθήκευση (30%), εκκαθάριση µετά την παράδοση της καλλιέργειας στη µονάδα παραγωγής Τιµαριθµικές προσαρµογές των τιµών, µε βάση την τιµή ενέργειας Τροφοδοσία και προχρηµατοδότηση του παραγωγού µε σπόρο και λίπασµα από την µονάδα ιεκπεραίωση όλων των απαιτούµενων ενεργειών για µια επιτυχηµένη παραγωγή Επίβλεψη της παραγωγής και ενηµέρωση για τεχνικές παραγωγής από γεωπόνους της εταιρείας Μεταφορά ενσιρώµατος από τοποθεσία αποθήκευσης στη µονάδα παραγωγής Ο παραγωγός παρέχει ως κεφάλαιο την ιδιότητα του, το έδαφος και την εργασία του. Ολοκληρωµένη διαχείριση παραγωγής µε µακροπρόθεσµο στόχο την αύξηση της στρεµµατικής απόδοσης και µείωση του οικονοµικού και οικολογικού κόστους για των παραγωγό αγρότη. Page 4

Βιοµηχανικό µοντέλο παραγωγής βιοενέργειας Τα βιοενεργειακά πάρκα της NAWARO BioEnergie AG σηµατοδοτούνε µε το µοντέλο λειτουργίας τους την ανάπτυξη της ανανεώσιµης παραγωγής ενέργειας µε βάση τον αγροτικό ενεργειακό πλούτο, διότι: Αξιοποιούνε το βιοαέριο σε βιοµηχανικό επίπεδο. Η NAWARO BioEnergie AG ανέπτυξε ένα πρωτοπόρο βιοµηχανικό µοντέλο, µε το οποίο αξιοποιείται για πρώτη φορά ενέργεια από βιοµάζα σε βιοµηχανικό επίπεδο. Κλειστός κύκλος διαχείρισης. Οι µονάδες παράγουν από βιοµάζα τρία προϊόντα: Ενέργεια, Θερµότητα και Βιολογικό Λίπασµα. Αυτό που µένει είναι καθαρό νερό. Η φιλικότητα προς το περιβάλλον και ο ασφαλής εφοδιασµός. Ενέργεια παραγόµενη από βιοαέριο είναι ουδέτερη σε CO 2, διότι το εκλυόµενο διοξείδιο του άνθρακα απορροφάται σε ίση ποσότητα από τις καλλιέργειες. Η συµβολαιογραφική γεωργία εξασφαλίζει τον εφοδιασµό. Οικονοµικές ωθήσεις στις αγροτικές περιοχές. Σηµατοδοτούν στην ανάπτυξη των υποδοµών και δηµιουργούν θέσεις εργασίας. Αγρότες, οι οποίοι προµηθεύουν µε βιοµάζα τα ενεργειακά πάρκα της NAWARO κερδίζουν από τα µακροπρόθεσµα συµβόλαια προµηθειών. Έτσι µπορούν ακόµη και αγρότες χωρίς τα απαραίτητα κεφάλαια να έχουν µερίδιο στην αγορά ανάπτυξης της βιοενέργειας. Ισχυρό δυναµικό ανάπτυξης. Η βιοµάζα λαµβάνει στην περαιτέρω ανάπτυξη των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας στην Ευρώπη θέση κλειδί. Το δυναµικό ανάπτυξης είναι πράγµατι πολύ ισχυρό. Καλλιέργεια Επεξεργασία Βιοµηχανική Αξιοποίηση Βιοµάζας Παραγωγή Τηλεθέρµαν Ηλεκτρική Ενέργεια Ανάµιξη / Αναερόβια Χώνευση Βιοαέριο Θερµότητα Καύση Θερµότητα Βιολογικό Λίπασµα Pellet Περίσσευµα Βιοµάζας NAWARO - Σχεδιάγραµµα Παραγωγής Βιοενέργειας & Θερµότητας Page 5

Η NAWARO BioEnergie AG µε το βιοµηχανικό µοντέλο παραγωγής ενέργειας, πρωτοπορεί στον τοµέα του βιοαερίου στην Γερµανία. Όπου η ανάπτυξη και εγκατάσταση τεχνολογιών παραγωγής ενέργειας από βιοαέριο, µε την αξιοποίηση αγροτικών καλλιεργειών, αποτελεί µία εναλλακτική λύση µε σηµαντικά πλεονεκτήµατα, καθώς προσφέρει περιβαλλοντικά φιλική ενέργεια ως Α.Π.Ε. και ταυτόχρονα επιλύει προβλήµατα της αγροτικής οικονοµίας. Τα τελευταία χρόνια στη Γερµανία, το συνεχώς διογκούµενο πρόβληµα της αναζήτησης εναλλακτικών ενεργειακών πόρων, καθώς επίσης και η αναζήτηση πρόσθετων και εξασφαλισµένων πόρων για τους αγρότες, ανέδειξαν την παραγωγή ενέργειας - από βιοαέριο µε πρώτη ύλη αγροτικές καλλιέργειες, ως µια οικονοµικά αποδεκτή και φιλική προς το περιβάλλον διαδικασία µε τεράστιους ρυθµούς ανάπτυξης,. Στη Γερµανία την χρονική περίοδο 2000 έως το 2006 οι µονάδες παραγωγής βιοαερίου από αγροτικές καλλιέργειες, τριπλασιάστηκαν και ανέρχονται σε 3.500 µονάδες περίπου, από το 2004 έως το 2006 καταγράφεται µια αύξηση της τάξεως του 75% και η παραγωγή ενέργειας την ίδια χρονική περίοδο, δεκαπλασιάστηκε και ανέρχεται σε 1100 MW, αύξηση 345% για την περίοδο 2004-2006. Μονάδες Παραγωγής 4000 3500 3000 Μονάδες Παραγώγης % Εγκατεστηµένη Ισχύς 33,8 % 30,1 % 1100 65,4 % 3500 1200 1000 Εγκατεστηµένη Ισχύς [MW] 2500 2000 1500 22,7 % 14,2 % 9,4 % 18,2 % 30,4 % 1760 1608 1360 2690 169,2 % 2010 665 800 600 400 1000 500 0 1043 30 % 850 44,1 % 18,7 % 42,3 % 247 49 78 160 190 59,1 % 111 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 200 0 *2007 Fachverband Biogas e.v. Μονάδες Παραγωγής 2004 2006 = 75% Εγκατεστηµένη Ισχύς 2004 2006 = 345% Ρυθµοί Ανάπτυξης Βιοαερίου Page 6

Η παράγοντες και τα κίνητρα που οδήγησαν και συνεχίζουν να οδηγούνε την παραγωγή βιοαερίου από αγροτικές καλλιέργειες σε µοντέλο επιτυχίας - το οποίο αρχίζει να εφαρµόζεται και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες (Ιταλία, Ουγγαρία, Ισπανία, Ολλανδία, κ.α.) είναι: 1. Τιµή Βιοενέργειας µε εξασφάλιση συµβολαίου για τα επόµενα 20 χρόνια: Το κίνητρο στην εφαρµογή της νοµοθεσίας για της Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας, όπου από το 2004 στην Γερµανία (αναθεώρηση νοµοθεσίας), εφαρµόζεται µία τιµολόγηση µε επιπρόσθετούς όρους ενίσχυσης της βασικής τιµής για την βιοενέργεια, όπου δίνεται επιπρόσθετο πριµ εφόσον η ενέργεια παράγεται µε τη χρήση αγροτικών καλλιεργειών, εφαρµόζεται καινοτόµος τεχνολογία και αξιοποιείται η παραγόµενη θερµότητα. 2. Τεχνολογία: Η άµεση εφαρµογή καινοτόµου τεχνολογίας στην πράξη µε προσιτές τιµές που να επιτρέπουν µια βιώσιµη λειτουργία των µονάδων παραγωγής. (Ο µέσος όρος ισχύος ανά µονάδα είναι τα 220 kw) 3. Αγρότες / Καλλιέργειες: Η χρήση ήδη υπαρκτών υποδοµών ήταν και είναι το µεγαλύτερο κίνητρο για τους αγρότες. ιότι, για την παραγωγή βιοαερίου δεν είναι απαραίτητες οι νέες ενεργειακές καλλιέργειες (Ελαιοκράµβη, Ηλίανθος, κ.α.) αλλά η χρήση παραδοσιακών καλλιεργειών, όπως σιτηρά, τεύτλα και αραβόσιτου. 4000 3500 >500kW 70kW - 500kW <70kW Ισχύς 1200 1000 3000 2500 800 2000 600 1500 400 1000 500 200 0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Ενεργειακό υναµικό ca. 6,5 TWh (2006) Παραγόµενη Ηλεκτρική Ενέργεια ca. 5,4 TWh (2006) 0 Ρυθµοί Ανάπτυξης Ισχύς Μονάδων Βιοαερίου Page 7

Έπειτα για τον Αγρότη η καλλιέργεια των παραδοσιακών καλλιεργειών για την παραγωγή βιοαερίου του αποφέρει σε αναλογία µε της ενεργειακές καλλιέργειες υψηλότερες αποδόσεις ανά εκτάριο, όπου έπεται και µεγαλύτερο κέρδος στην περαιτέρω αξιοποίηση, αλλά και η καθιέρωση της συµβολαιογραφικής γεωργίας εφόσον παράγει για τρίτους. Συγκριτικά µε τα βιοκαύσιµα όπου από ένα εκτάριο µπορεί να παραχθούν: 1.550 l βιοντήζελ όπου υποκαθιστά 1 l βιοκαύσιµου 0,7 l ντίζελ (Ελαιοκράµβη) 2.560 l βιοαιθανόλης - όπου υποκαθιστά 1 l βιοαιθανόλης 0,66 l βενζίνας (Κριθάρι) η απόδοση για βιοαέριο (αραβόσιτος) είναι, 3.560 kg ή 4.950 m3 µεθάνιο - όπου υποκαθιστά 1 kg µεθάνιο 1,4 l βενζίνας. Ένα κυβικό µέτρο βιοαερίου υποκαθιστά 0,7l ντίζελ και παράγει περίπου 6 kwh ενέργεια. Ας µην ξεχνάµε όµως και το κόστος παραγωγής το οποίο ανέρχεται σε 300 l ντίζελ ανά εκτάριο για την παραγωγή των βιοκαυσίµων. Πρώτη Ύλη Απόδοση σε Βιοκαύσιµο (Λίτρα/ Εκτάριο) Είδος Βιοκαύσιµου Ενεργειακή Απόδοση Αντιστοιχία Ελαιοκράµβη 1.550 l Βιοντήζελ 1.411 0,91 l (Ντίζελ) Σιτηρά 2.560 l Βιοαιθανόλη 1.690 0,66 l (Βενζίνα) Αραβόσιτος 3.560 kg (4.950 m 3 ) Βιοαέριο (Μεθάνιο 1 kg) 4.984 1,4 l (Βενζίνα) 6000 5000 Βιοντήζελ Βιοαιθανόλη Βιοαέριο 4984 4000 3560 3000 2560 2000 1550 1411 1690 1000 0 Ελαιοκάµβη Σιτηρά Αραβόσιτος Λίτρα / Εκταριο Ενεργειακή Απόδοση *FNR Βιοκαύσιµα Αποδόσεις Καλλιεργειών ανά Εκτάριο Page 8

Η ανάπτυξη και εγκατάσταση τεχνολογιών βιοαερίου σηµατοδοτούνε µε το µοντέλο λειτουργίας τους την ανάπτυξη της ανανεώσιµης παραγωγής ενέργειας µε βάση τον αγροτικό ενεργειακό πλούτο, διότι: Αξιοποιούνε το βιοαέριο. Ως πρόσθετη µορφή οικονοµικών πόρων για τούς αγρότες, διότι παράγουν από βιοµάζα δύο προϊόντα: Ενέργεια και Θερµότητα. Η φιλικότητα προς το περιβάλλον και ο ασφαλής εφοδιασµός. Ενέργεια παραγόµενη από βιοαέριο είναι ουδέτερη σε CO 2, διότι το εκλυόµενο διοξείδιο του άνθρακα απορροφάται σε ίση ποσότητα από τις καλλιέργειες. Οικονοµικές ωθήσεις στις αγροτικές περιοχές. Σηµατοδοτούν στην ανάπτυξη των υποδοµών και δηµιουργούν θέσεις εργασίας. Ισχυρό δυναµικό ανάπτυξης. Η βιοµάζα λαµβάνει στην περαιτέρω ανάπτυξη των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας στην Ευρώπη θέση κλειδί. Το δυναµικό ανάπτυξης είναι πράγµατι πολύ ισχυρό. Ενδεικτικές Αποδόσεις Βιοαερίου ανά Καλλιέργεια - Βιοµάζα Φύλλωµα Τεύτλων Βιοαέριο [m 3 /t FM] Τεύτλα Χλόη του Σουδάν Αγριόχορτο Σακχαρότευτλο Χλόη Αραβόσιτος Σίκαλη 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 *Handreichung Biogas, FNR Ενδεικτικές Αποδόσεις Βιοαερίου ανά Καλλιέργεια - Βιοµάζα Page 9

Επέκταση των διεθνών δραστηριοτήτων της NAWARO BioEnergie AG στην Ελλάδα Εδώ και περίπου έναν χρόνο, η εταιρεία NAWARO BioEnergie AG έχει ξεκινήσει ενέργειες για µία ενδεχόµενη ανάπτυξη και δηµιουργία βιοενεργειακών πάρκων στον ελλαδικό χώρο. Οι ενέργειες αυτές περιείχαν την περισυλλογή στοιχείων και προδιαγραφών, καθορισµό των περιοχών εγκατάστασης, παρουσίαση της πρόθεσης σε παραγωγούς και τοπική αυτοδιοίκηση όπως και σύναψη προθέσεων συνεργασίας. Βάσει πρώτων στοιχείων και την πρόοδο των επαφών στην περιφέρεια, οι περιοχές στον ελλαδικό χώρο που έχουν τις απαιτούµενες προδιαγραφές για την δηµιουργία βιοενεργειακών πάρκων σήµερα, για την πρώτη επενδυτική φάση (2007-2010), είναι οι νοµοί: ράµας Όπου έχει επιλεγεί ο ήµος οξάτου για την εγκατάσταση του βιοενεργειακού πάρκου και έχει υπογραφεί πρόθεση συνεργασίας µε τον ήµο, για παραχώρηση έκτασης. Έπειτα µε τους παραγωγούς έχουν υπογραφεί προθέσεις συνεργασίας για προµήθεια της µονάδας µε βιοµάζα από καλλιέργειες που καταλαµβάνουν 5.300 εκτάρια. Για µία καλύτερη εκτίµηση των στρεµµατικών αποδόσεων καλλιεργούνται στην περιοχή δοκιµαστικές φυτείες µε αραβόσιτο περίπου 3 εκταρίων. Ροδόπης Έχει επιλεγεί ο ήµος Σαπών για την εγκατάσταση του βιοενεργειακού πάρκου και έχει υπογραφεί πρόθεση συνεργασίας µε τον ήµο, για παραχώρηση έκτασης. Οι διαπραγµατεύσεις για προθέσεις συνεργασίας µε τους παραγωγούς είναι σε προχωρηµένο επίπεδο. Καρδίτσας Έχει επιλεγεί ο ήµος Σοφάδων για την εγκατάσταση του βιοενεργειακού πάρκου και οι διαπραγµατεύσεις για προθέσεις συνεργασίας µε τον ήµο, για παραχώρηση έκτασης και µε τους παραγωγούς, είναι σε προχωρηµένο επίπεδο. Σερρών Έχει επιλεγεί ο ήµος Καπετάν Μητρούσιου για την εγκατάσταση του βιοενεργειακού πάρκου και οι διαπραγµατεύσεις για προθέσεις συνεργασίας µε τον ήµο, για παραχώρηση έκτασης και µε τους παραγωγούς, είναι σε επίπεδο ανάπτυξης. Έβρου Έχει επιλεγεί ο ήµος Ορεστιάδας για την εγκατάσταση του βιοενεργειακού πάρκου και οι διαπραγµατεύσεις για προθέσεις συνεργασίας µε τον ήµο, για παραχώρηση έκτασης και µε τους παραγωγούς, είναι σε επίπεδο ανάπτυξης Για την δεύτερη επενδυτική φάση (2011-2013) εξετάζονται οι προδιαγραφές για µονάδες σε άλλους πέντε νοµούς (Θεσσαλονίκης, Κιλκίς, Λαρίσης, Τρικάλων, Καβάλας), όπου µε κόστος επένδυσης περί τα 100 εκ. ανά µονάδα, ενισχύονται σηµαντικά για τα επόµενα 20 χρόνια οι αγροτικές περιφέρειες όπου δηµιουργούνται τα βιοενεργειακά πάρκα της NAWARO BioEnergie AG. Λαµβάνοντας υπόψη τα πολλαπλά οφέλη της ενεργειακής αξιοποίησης της βιοµάζας από καλλιέργειες, σε σχέση µε άλλες ανανεώσιµες πηγές ενέργειας και µε βάση τις ιδιαιτερότητες του ελληνικού αγροτικού τοµέα, οι κλασσικές γνωστές στον αγρότη καλλιέργειες, αντιπροσωπεύουν µια µακροπρόθεσµη λύση για την οικονοµική εξασφάλιση του αγροτικού χώρου, την ενίσχυση του ενεργειακού εφοδιασµού και την ενίσχυση της απασχόλησης στην περιφέρεια και, ας µην ξεχνάµε όµως, την προστασία του περιβάλλοντος. Κόστος επένδυσης ανά µονάδα περί τα 100 εκ. Μονάδα Παραγωγής Ενεργειας περί τα 65 εκ. Μονάδα Λιπασµάτων περί τα 20 εκ. Κεφάλαια Λειτουργίας περί τα 15 εκ. (έως πλήρη ανάπτυξη µονάδας) Page 10

Απαραίτητες προϋποθέσεις για δηµιουργία και ανάπτυξη των επιθυµητών επενδύσεων της NAWARO BioEnergie AG στην Ελλάδα Για να είναι εφικτή µία ορθολογική και βιώσιµη ανάπτυξης της εταιρείας στην Ελλάδα στον τοµέα των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας η οποία θα επιφέρει την αναµενόµενη ανάπτυξη στον τοµέα του βιοαερίου από αγροτικές καλλιέργειες ως µοντέλο επιτυχίας και στον ελλαδικό χώρο απαιτούνται κάποιες βασικές προϋποθέσεις. Τιµολόγηση Το επιχειρησιακό µοντέλο της NAWARO BioEnergie AG προβλέπει την τροφοδοσία των ενεργειακών πάρκων µε πρώτες ύλες (καλλιέργειες) προερχόµενες από τοπικές παραγωγές. Όπου ο αγρότης µε την ιδιότητα του καταλαµβάνει θέση κλειδί ως βασικός παράγοντας στην τροφοδοτική αλυσίδα και θεωρείται το κεφάλαιο της εταιρείας. Η ανταµοιβή του θα πρέπει να είναι αντάξια και να του εξασφαλίζει µία µακροχρόνια βιωσιµότητα, ώστε η συµβολαιογραφική γεωργία που του προτείνεται να µην θεωρηθεί πρόσκαιρη λύση αλλά ως δεδοµένο κίνητρο για τον µακροχρόνιο σχεδιασµό του. Στην Γερµανία ο αγρότης ανταµείβεται µε 25,- / τόνο παραγόµενης βιοµάζας. Στόχος της NAWARO BioEnergie AG για µία εξασφαλισµένη συµµετοχή των παραγωγών στην παραγωγική διαδικασία είναι, µε την ίδια τιµή να ανταµείβει και τον έλληνα αγρότη, διότι τόσο οι στρεµµατικές αποδόσεις αλλά και το κόστος παραγωγής για τις καλλιέργειες, είναι ισάξιο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Όποτε η πρώτη και πιο κύρια προϋπόθεση είναι: Προσαρµογή τιµολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας από βιοµάζα στην ελληνική νοµοθεσία 3468/2006 13 o Προτείνουµε υιοθέτηση του γερµανικού µοντέλου µε 19,9 ct/kwh (χωρίς περαιτέρω επιχορήγηση) o Είτε, υιοθέτηση του γερµανικού µοντέλου µε ελάχιστη συνολική τιµή 17 ct/kwh (εφόσον υπάρξει και επιχορήγηση των µονάδων µέσου αναπτυξιακού Νόµου µε ελάχιστη επιχορήγηση 40%) Οι οικονοµικές απολαβές µιας µονάδας προέρχονται από την πώληση της βιοενέργειας στο δίκτυο βάσει τιµολόγησης από την νοµοθεσία για ΑΠΕ. υστυχώς ο ελληνικός νόµος 3468/2006 δεν προωθεί σε σχέση µε αντίστοιχες ευρωπαϊκές νοµοθεσίες τις µονάδες ΑΠΕ που παράγουν ενέργεια µε τη χρήση βιοµάζας από αγροτικές καλλιέργειες. ιότι, η τιµολόγηση της βιοενέργειας που παράγεται από βιοµάζα, χωρίς διακρίσεις στο είδος, την προέλευση και την χρήση της βιοµάζας, καθορίζετε µε µια βασική τιµή των 75,82 / MWh, µια πολλή χαµηλή τιµή για επενδύσεις σε αυτόν τον τοµέα. Έπειτα θα πρέπει να λάβουµε υπόψη και την πρόσθετη επιβάρυνση µε 3 % επί της τιµής πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας ως ειδικό τέλος υπέρ ΟΤΑ. Όπου µε βάση αυτά τα δεδοµένα η τιµή αγοράς της πρώτης ύλης (από τον αγρότη) κυµαίνεται περίπου στα 9,89 / τόνο παραγόµενης βιοµάζας, που σηµαίνει την µη συµµετοχή των αγροτών στην επένδυση. Στην Γερµανία για παράδειγµα από το 2004 η τιµολόγηση της βιοενέργειας καθορίζετε µε τα εξής κριτήρια: Βασική τιµή βιοενέργειας ανά MWh από 84 έως 115, αναλόγως την ισχύ, συν 40 έως 60 για χρήση βιοµάζας από αγροτικές καλλιέργειες αναλόγως την ισχύ, συν 20 για παραγωγή και αξιοποίηση της θερµότητας, συν 20 για εφαρµογή νέας τεχνολογίας και καινοτοµίας. Όποτε σε µία µονάδα της NAWARO BioEnergie AG του µεγέθους των 20 MWel στην Γερµανία, που παράγει ενέργεια από βιοµάζα µε προέλευση από αγροτικές καλλιέργειες, µε καυστήρες των 500 kwel ανέρχεται σε 199 / MWh. Το βασικό στοιχείο της γερµανικής νοµοθεσίας είναι το πριµ στην τιµολόγηση για την χρήση της βιοµάζας από αγροτικές καλλιέργειες, τις ονοµαζόµενες NaWaRo (αναπαραγόµενες πρώτες ύλες), όπου σε σχέση µε τις υπόλοιπες µορφές ΑΠΕ, προωθεί την µορφή ΑΠΕ µε βιοµάζα ώστε να αναπτυχθεί µε επιτυχία στον αγροτικό τοµέα, µε τις ήδη υπάρχουσες υποδοµές. Page 11

Συγκριτικός πίνακας τιµολόγησης βιοενέργειας Γερµανία Ελλάδα Γερµανία Τιµολόγηση ηλεκτρικής ενέργειας από Βιοµάζα (βάσει γερµανικής νοµοθεσίας 8 έτος 2004) Ισχύ 150 kwel <= 500 kwel <= 5 MWel > 5 MWel Ελλάδα Τιµολόγηση ηλεκτρικής ενέργειας από Βιοµάζα ιασυν. σύστηµα Μη διασυν. σύστηµα Βασική τιµολόγηση ct/kwh * 11,5 9,9 8,9 8,4 7,582 8,742 NaWaRo-Bonus ct/kwh ** 6 6 4 - - - - - - KWK-Bonus ct/kwh *** 2 2 2 2 - - - - Technology-Bonus ct/kwh **** 2 2 2 - - - - - - Ειδικό τέλος υπέρ ΟΤΑ 3% - - - - - - - - -0,2275-0,2623 Γερµανία * βασική τιµολόγηση ** µε χρήση αγροτικών καλλιεργειών ως πρώτες ύλες ***για αξιοποίηση και χρήση θερµότητας ****χρήση καινοτοµίας 21,5 19,9 16,9 10,4 7,3545 8,4797 Από 01.01.2008 προβλέπετε νέα προσαρµογή της γερµανικής νοµοθεσίας, µε µείωση των κατηγοριών ισχύος σε δύο, για περαιτέρω ενίσχυση της βιοµηχανικής ανάπτυξης του τοµέα παραγωγής ενέργειας από βιοαερίου. Πίνακας τιµολόγησης βιοενέργειας Ευρώπη Page 12

Παρακάτω παρατίθεται πίνακας σύγκρισης δεδοµένων Γερµανίας Ελλάδος, όπου µε τα σηµερινά δεδοµένα στην Ελλάδα, η επένδυση δεν είναι βιώσιµη για την εταιρία αλλά και η τιµή αγοράς για την πρώτη ύλη (βιοµάζα) είναι κάτω του κόστους παραγωγής των τοπικών παραγωγών. Το κόστος παραγωγής βιοµάζας από αραβόσιτο κυµαίνεται σήµερα κατά µέσω όρο περίπου στα 120 / στρέµµα. Έσοδα από παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας Ισχύς µονάδας 20 Mwel Παραγόµενη ηλεκτρική ενέργεια ανά έτος 175.200.000 kwh Σήµερα Πρόταση NAWARO Έσοδα Γερµανία Ελλάδα Ελλάδα Ελλάδα Τιµολόγηση ct/kwh 19,9 7,582 17** 19,9 Έσοδα ( ) 34.864.800,00 13.283.664,00 29.784.000,00 34.864.800,00 Tέλος υπέρ ΟΤΑ 3% ( ) - - --398.509,92-893.520,00-1.045.944,00 Σύνολο ( ) 34.864.800,00 12.885.154,08 28.890.480,00 33.818.856,00 ιάθεση εξόδων ct/kwh (αναλογία) Πρώτες ύλες 7 2,5870 5,98 7 Μεταφορά, Logistic, διαφ. Έξοδα 4 1,4783 3,42 4 Σύνολο εξόδων Πρώτες ύλες 12.264.000,00 4.532.466,26 10.162.480,40 12.264.000,00 Μεταφορά, Logistic, διαφ. Έξοδα 7.008.000,00 2.589.980,72 5.807.131,66 7.008.000,00 Σύνολο 19.272.000,00 7.122.446,980 15.969.612,06 19.272.000,00 Τιµή αγοράς πρώτης ύλης από παραγωγό (βιοµάζα) / t 25 8,9 20,7 25 Απόδοση καλλιέργειας t /στρέµµα * 5 7 7 7 Έσοδα παραγωγού / στρέµµα 125 62,3 144,9 175 Προσθετά έσοδα παραγωγού για ενεργειακές καλλιέργειες (επιδότηση) / στρέµµα 4,5 4,5 4,5 4,5 Σύνολο 129,5 66,8 149,4 179,5 *µέσος όρος / στρέµµα **Πρόταση προσαρµογής τιµολόγησης Εάν συνυπολογιστεί η ελάχιστη επιδότηση 40% µέσω του αναπτυξιακού νοµού και οι προβλεπόµενες µελλοντικές προσαρµογές στην τιµή της βιοενέργειας είναι εφικτό η τιµή για τον παραγωγό να διακυµανθεί στα γερµανικά επίπεδα των 25 /t. Page 13

Εξασφάλιση ανάπτυξης επενδύσεων Το επόµενο βήµα, εφόσον υπάρξει θετική ανταπόκριση στην πρώτη προϋπόθεση, είναι η εξασφάλιση των όρων για την ανάπτυξη των επενδύσεων. Σε συνεργασία µε το υπουργείο Ανάπτυξης θα πρέπει να καθοριστεί τόσο το µέγιστο µέγεθος σε MW της εκάστοτε µονάδας ανά περιοχή, όσο και οι µελλοντικές επεκτάσεις των µονάδων π.χ. πιθανότητες τροφοδοσίας του δικτύου φυσικού αερίου µε αναβαθµισµένο βιοαέριο, είτε τηλεθέρµανσης (εφόσον αναπτυχθούν οι υποδοµές). Η NAWARO BioEnergie AG έχει ως στόχο την ανάπτυξη 10 µονάδων µε ελάχιστη ισχύ τα 20 MW για κάθε µονάδα. Σε πολλές περιοχές όµως, βάσει στοιχείων δεδοµένων, είναι εφικτό να δηµιουργηθούνε µονάδες µε διπλάσια έως και πενταπλάσια ισχύ. Λόγω ότι το θέµα του καθορισµού κατέχεται τόσο από στρατηγικό αλλά και πολιτικό χαρακτήρα του υπουργείου Ανάπτυξης, η NAWARO BioEnergie AG είναι πρόθυµη να εξετάσει τον βαθµό υλοποίησης και να συµµετάσχει σε κάθε στρατηγικό στόχο που θα καθορίσει το υπουργείο ή που επιθυµούνε περιφερειακοί και τοπική παράγοντες. Μία άλλη προϋπόθεση, που κατέχει ουσιαστικό χαρακτήρα, είναι η γρήγορη διεκπεραίωση και λήψη αδειών παραγωγής ενέργειας, λειτουργίας και εγκατάστασης. Εφόσον η NAWARO BioEnergie AG προβεί στις προβλεπόµενες επενδύσεις το χρονοδιάγραµµα της εκάστοτε επένδυσης προβλέπει 6 µήνες για τον σχεδιασµό και 2 χρόνια για την κατασκευή έως την πλήρη λειτουργία µίας µονάδας, όπου η κατασκευή µίας µονάδας συνοδεύεται και µε την ταυτόχρονη τµηµατική ανάπτυξη των καλλιεργειών. Μία αδικαιολόγητη γραφειοκρατική καθυστέρηση δεν θα επέφερε µονό ένα αυξηµένο κόστος στην επένδυση (αγορά πρώτης ύλης από παραγωγούς) αλλά και µία ενδεχόµενη περιβαλλοντική µόλυνση. εσµεύσεις της NAWARO BioEnergie AG Ως έναντι για την εκπλήρωση των προϋποθέσεων από το υπουργείο, η NAWARO BioEnergie AG δεσµεύεται αντιστοίχως, το οποίο εφαρµόζει ήδη σε υπογεγραµµένες προθέσεις συνεργασίας µε τοπικούς παράγοντες και παραγωγούς, και εξασφαλίζει ότι µετά από τη νοµική δηµιουργία των ανωτέρων απαραίτητων προϋποθέσεων τα εξής: Απορρόφηση και χρήση αποκλειστικά πρώτων υλών (καλλιέργειες) που παράγονται στα εκάστοτε νοµαρχιακά διαµερίσµατα όπου θα εγκατασταθούνε οι µονάδες παραγωγής ενέργειας. Την διασφάλιση των παραγωγών στην απορρόφηση της παραγωγής τους µε µακροχρόνια συµβόλαια (10ετιας/20ετιας) απευθείας χωρίς µεσάζοντες µε 5ετες προσαρµογές. Καθορισµό και προσαρµογή των τιµών αγοράς των πρώτων υλών (ενσιρώµατα) της Εταιρείας από τους παραγωγούς στα ευρωπαϊκά επίπεδα των βιοενεργειακών πάρκων της Εταιρείας. Τιµαριθµικές προσαρµογές στη τιµή αγοράς της πρώτης ύλης ανά έτος µε βάσει την τιµή πώλησης της παραγόµενης ενέργειας Οργάνωση, τροφοδοσία και προχρηµατοδότηση του Παραγωγού για µία αρµονική παραγωγική διαδικασία ιαρκή εγκατάσταση των µονάδων παραγωγής ενέργειας και θυγατρικών εταιρειών (µονάδας παραγωγής λιπασµάτων και διαχειριστικής Εταιρείας) στα εκάστοτε νοµαρχιακά διαµερίσµατα. Προτεραιότητα στην επιλογή και χρήση ήδη υπαρκτών τοπικών πόρων και τοπικών παραγόντων (εταιρειών) για την κατασκευή της εκάστοτε µονάδας και στη µετέπειτα λειτουργία της. Των καθορισµό του πιθανού µεγέθους της µονάδας σε συνεργασία µε το υπουργείο σας, τους τοπικούς παράγοντες και τις περιφερειακές ιδιοµορφίες, µε ελάχιστο όµως µέγεθος τα 20 MWel συνολική απόδοση ισχύς της µονάδας. Την ανάπτυξη, ίδρυση και λειτουργία των 5 πρώτων βιοενεργειακών πάρκων µέσα στη χρονική περίοδο 2008 ως 2010, εφόσον δίνατε εφικτό και επιτρεπτό, βάσει τοπικών, περιφερειακών και άλλων δεδοµένων για τη διαφύλαξη και τήρηση του χρονοδιαγράµµατος υλοποίησης, Την προσαρµογή των βιοενεργειακών πάρκων στο περιβαλλοντικό τοπίο και την διαφύλαξη της περιβαλλοντικής ιδιοµορφίας των εκάστοτε διοικητικών διαµερισµάτων.. Την ανάπτυξη κοινού σχεδίου για συνέχιση λειτουργίας και τη µετατροπή των βιοενεργειακών πάρκων µετά από 20 έτη αναλόγως των τοπικών αναγκών. Page 14

Επισυναπτόµενες Πληροφορίες Όµιλος NAWARO NAWARO BioEnergie AG Ο επιχειρησιακός σκοπός της NAWARO BioEnergie AG, που εδρεύει στην Λειψία της Γερµανίας, είναι η εγκατάσταση και λειτουργία βιοµηχανικών µονάδων (πάρκων) αξιοποίησης βιοµάζας, προερχόµενη από αγροτικές καλλιέργειες, σε βιοαέριο, µε ελάχιστη ισχύ ανά µονάδα τα 20 MWel που µε µία καινοτόµο διαδικασία ενός κλειστού κύκλου αξιοποίησης της ύλης και ενέργειας, παράγει ηλεκτρική ενέργεια, θερµότητα και βιολογικό λίπασµα και µελλοντικά θα είναι εφικτή και η αναβάθµιση του βιοαερίου σε φυσικό αέριο. NAWARO Engineering GmbH Η NAWARO Engineering GmbH είναι θυγατρική της NAWARO BioEnergie AG µε επιχειρησιακό σκοπό τον σχεδιασµό και την τεχνική ανάπτυξη βιοµηχανικών µονάδων. NAWARO BioEnergie Park»Klarsee«GmbH Η NAWARO BioEnergie Park»Klarsee«GmbH είναι θυγατρική της NAWARO BioEnergie AG µε επιχειρησιακό σκοπό την λειτουργία και διαχείριση του Βιοενεργειακού Πάρκου»Klarsee«στο Penkun (Mecklenburg-Vorpommern) της Γερµανίας. NAWARO BioDünger Werk»Klarsee«GmbH Η NAWARO BioDünger Werk»Klarsee«GmbH είναι θυγατρική της NAWARO BioEnergie AG µε επιχειρησιακό σκοπό την λειτουργία και διαχείριση της µονάδας παραγωγής Λιπασµάτων»Klarsee«στο Penkun (Mecklenburg-Vorpommern) της Γερµανίας. NAWARO BioEnergie Park»Güstrow«GmbH Η NAWARO BioEnergie Park»Güstrow«GmbH είναι θυγατρική της NAWARO BioEnergie AG µε επιχειρησιακό σκοπό την λειτουργία και διαχείριση του Βιοενεργειακού Πάρκου»Güstrow«στο Güstrow (Mecklenburg-Vorpommern) της Γερµανίας. NAWARO BioEnergie Park»Jocksdorf«GmbH i.gr. Η NAWARO BioEnergie Park»Jocksdorf«GmbH (υπό Ίδρυση) είναι θυγατρική της NAWARO BioEnergie AG µε επιχειρησιακό σκοπό την λειτουργία και διαχείριση του Βιοενεργειακού Πάρκου»Jocksdorf«στο Jocksdorf (Brandenburg) της Γερµανίας. Page 15