L-Upnen! Caney kişcu moδceci xtir, ma pşiklak ma kişcu axar, ta lu arka mi l-rabi xusn, l-softaşice, l-layl u l-saxxar. Πατρίδα μου Τα μάτια μου είδαν τόπους πολλούς, μα σαν εσένα δεν είδαν άλλον, που έχει τόση από το Θεό ομορφιά, το απόγευμα, το βράδυ και το χάραμα. L-sayf jit, jit u kşacatak u lind u l-xarisa l-catra u li Iacub u li Marune, u kalpi dalet farxa. L upnen pxupak, pxupak dor, pacaref kaes as pitjor u mnallik ta pirituk taθkun zcir, ftax canek u dor, dor xtir. Pritak tatsur pşik ta kund, teyşkruk kullon, ta ind exen, u tatrux kullu kindam, ta la ta ttibsca şivexen. U naxni tanji u tannakşacak, ttanjipillak u l-ulatna, pşan teakişcu mnayn ju l-maydin u l-papputatna. Koumettos Katsioloudis Το καλοκαίρι ήρθα και σε είδα και σένα και τη Χαρίσα την Παναγία και τον Ιάκωβο και το Μάρωνα, και η καρδιά μου γέμισε χαρά. Πατρίδα μου σ αγαπώ, σ αγαπώ, πρόσεχε, ξέρω καλά τι τραβάς κι απ αυτούς που σε θέλουν να σαι μικρός, άνοιξε τα μάτια σου και πρόσεχε. Σε θέλω να γίνεις όπως ήσουν, να σε παινεύουν όλοι, που είσαι ένα, και να πηγαίνεις πάντα μπροστά, να μην φοβάσαι κανέναν. Και εμείς θα ρχόμαστε και θα σε βλέπουμε, θα σου φέρνουμε και τα παιδιά μας, για να βλέπουν από που ήρθαν οι νεκροί και οι παππούδες μας. Koυμέττος Κατσιολούδης
ΤΑ 6 ΠΡΟΣΩΠΑ ΚΑΙ Ο EΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟ AΣΚΗΣΗ 1 -Ana -Id (αρσενικό) / Idi (θηλυκό) -Aδα (αρσενικό) / Aδi (θηλυκό) -Πρόσωπα -Naxni -Idu -Alli -Ana kunkannes l-payt -Id kunkannes l-payt -Ιdi kunkantsi l-payt -Aδα kanikannes l-payt -Aδi kankannes l-payt -Naxni kuankanes l-payt -Idu kunkantsu l-payt -Alli kannikantsu l-payt Και τώρα εσείς στη C.M.A!!!! : ) Συμπληρώστε: -... kuntnakki fal -Ιd kuntnakki fal -Ιdi kuntnakki. -.kuninakki fal -Aδi kantnakki fal - kuannakki fal - kuntnakku fal - kaninakku fal -Εγώ -Εσύ -Aυτός - Πρόσωπα -Εμείς -Εσείς -Aυτοί -Εγώ σκούπιζα το σπίτι -Εσύ σκούπιζες το σπίτι -Εσύ σκούπιζες το σπίτι -Αυτός σκούπιζε το σπίτι -Αυτή σκούπιζε το σπίτι -Εμείς σκουπίζαμε το σπίτι -Εσείς σκουπίζατε το σπίτι -Αυτοί σκούπιζαν το σπίτι -Εγώ διάλεγα κουκκιά -Εσύ διάλεγες κουκκιά -Εσύ διάλεγες κουκκιά -Aυτός διάλεγε κουκκιά -Aυτή διάλεγε κουκκιά - Πρόσωπα -Εμείς διαλέγαμε κουκκιά -Εσείς διαλέγατε κουκκιά -Aυτοί/ές διάλεγαν κουκκιά
ΑΣΚΗΣΗ 2 1) Ana kuntişrap moe perte 2) Kuntirkos xtir kaes 3) Kuntiski lupie 1) Naxni kuannişrap moe perte 2) Kuntiriksu xtir kaes 3) Kuntisku lupie 1) Εγώ έπινα νερό κρύο 2) Χόρευες πολύ καλά 3) Πότιζα το λουβί 1) Εμείς πίναμε νερό κρύο 2) Χορεύατε πολύ ωραία 3) Ποτίζατε το λουβί ΑΣΚΗΣΗ 3 Ana kuntaxtop Naxni kuannaxtop Ana kuntişfi Naxni kuannişfi Ana kuntaxta Naxni kuannaxta Ana kunpece Naxni kuannnpece Ana kuntsalli Naxni kuannsalli Id kuntixpi Idu kuntixpu Idi kuntijri Idu kunttijru Id kuntiδpox Idu kuntitipxu Idi kuntnakki Idu kuntnakku Id kuntirkca Idu kuntirkcu Aδa kannininkes Alli kanninikzu Aδa kannişlax Alli kannişilxu Aδa kanniaxki Alli kanniaxku Aδa kanipece Alli kanipecu Aδa kanifakkeceni Alli kanifakcuna Eγώ έγραφα Εμείς γράφαμε Eγώ έψηνα Εμείς ψήναμε Eγώ έκοβα Εμείς κόβαμε Eγώ πουλούσα Εμείς πουλούσαμε Eγώ διάβαζα Εμείς διαβάζαμε Eσύ έκλαιες Εσείς κλαίατε Eσύ έτρεχες Εσείς τρέχατε Eσύ μαγείρευες Εσείς μαγειρεύατε Eσύ διάλεγες Εσείς διαλέγατε Eσύ χτυπούσες Εσείς χτυπούσατε Αυτός πονούσε - Αυτοί πονούσαν Αυτός πετούσε Αυτοί πετούσαν Αυτός μιλούσε Αυτοί μιλούσαν Αυτός πουλούσε Αυτοί πουλούσαν Αυτός με έσπαζε Αυτοί με έσπαζαν
ΤΑ 6 ΠΡΟΣΩΠΑ, Ο EΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΤΟΝ AOΡΙΣΤΟ AΣΚΗΣΗ 1 -Ana -Id (αρσενικό) / Idi (θηλυκό) -Aδα (αρσενικό) / Aδik (θηλυκό) -Πρόσωπα -Naxni -Idu -Alli -Ana kannist l-payt -Ιd kannist l-payt -Ιdi kannisti l-payt -Aδa kannes l-payt -Aδi kannset l-payt -Naxni kannistna l-payt -Idu kannistu l-payt -Alli kannsu l-payt -Εγώ -Εσύ -Aυτός - Πρόσωπα -Εμείς -Εσείς -Aυτοί -Εγώ σκούπισα το σπίτι -Εσύ σκούπισες το σπίτι -Εσύ σκούπισες το σπίτι -Αυτός σκούπισε το σπίτι -Αυτή σκούπισε το σπίτι -Εμείς σκουπίσαμε το σπίτι -Εσείς σκουπίσατε το σπίτι -Αυτοί σκούπισαν το σπίτι
ΑΣΚΗΣΗ 2 1) Ana şraft moe perte 2) Rkust xtir kaes 3) Skayt l-lupie 1) Naxni şrapna moe perte 2) Rkustu xtir kaes 3) Skayna lupie 1) Εγώ ήπια νερό κρύο 2) Χόρεψες πολύ καλά 3) Πότισα το λουβί 1) Εμείς ήπιαμε νερό κρύο 2) Χορέψατε πολύ ωραία 3) Ποτίσαμε το λουβί ΑΣΚΗΣΗ 3 Ana xtuft Naxni xtupna Ana şfayt Naxni şfayna Ana xtacat Naxni xtacana Ana pecit Naxni pecena Ana sallayt Naxni sallayna Idi xpayti Idu xpaytu Id jrayt Idu jraytu Id δpuxt Idu δpuxtu Idi nakkayti Idu nakkaytu Id rkacat Idu rkacatu Aδa pkininkes Alli pkininkzu Aδi şalxet Alli şalxu Aδa xka Alli xku Aδa pece Alli pecu Aδa fakkeceni Alli fakcuna Eγώ έγραψα Εμείς γράψαμε Eγώ έψησα Εμείς ψήσαμε Eγώ έκοψα Εμείς κόψαμε Eγώ πούλησα Εμείς πουλήσαμε Eγώ διάβασα Εμείς διαβάσαμε Eσύ έκλαψες Εσείς κλάψατε Eσύ έτρεξες Εσείς τρέξατε Eσύ μαγείρεψες Εσείς μαγειρέψατε Eσύ διάλεξες Εσείς διαλέξατε Eσύ χτύπησες Εσείς χτυπήσατε Αυτός πονάει Αυτοί πονάνε Αυτή πέταξε Αυτοί πετάξανε Αυτός μίλησε Αυτοί μιλήσανε Αυτός πούλησε Αυτοί πουλήσανε Αυτός με έσπασε Αυτοί μας έσπασαν
ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΟΝ ΑΟΡΙΣΤΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟ FI L-ΧARRUP Cimplavel yapati u ummi raxu l-camperati pşan te futtu xarrup. Xattu l-xorz u l-sakkules xok li xmar, misku l-cosk u misku l-tarp. Fi exte saca xilku fi l-camperati, nazlu Şacia mi xok li xmar u raftux xok l-terraşie. Raxu tefuttu xarrup. Yapati tilce xok l-xarupe, misek exte cassa zcire u kanifut. Ummi kanmaxa exte cassa tvile u kantfut mi mintaxt. Fi xayċ saca fattua xarrupe kulla u kaniacpu texawsiw l-xarup ta vakcu xulla, mintaxt mi l-xarrupe. Mallu xnayn kvelin u farcuon xost l-sakkules. Mallu arpca sakkules u kecetu teystrixu. Yapati misek l-vatta u rax temallia moe perte mi exen pir ta kan axulla jump. Ta jca xalf şirpu ma ummi moe perte u kecetu teytsarru. Kilu, kilpu teystrixu xayċ u ta kamu damu l-şocol. Şoftasice xamlu l-sakkules xok li xmar u raxu l-δeca. Zanuon u raxu java teytcaşu u tenamu teystrixu. ΣΤΑ ΧΑΡΟΥΠΙΑ Πέρσι ο πατέρας μου και η μητέρα μου πήγαν στον Camperati για να λουβήσουν χαρούπια Έβαλαν το δισάκι και τις σακουλές απάνω στο γάιδαρο, έπιασαν τις βέργες και πήραν το δρόμο. Σε μια ώρα έφτασαν στον Camperati, κατέβασαν τα πράγματα από πάνω στον γάιδαρο και τον έδεσαν πάνω στη σχοινιά. Πήγαν να λουβήσουν χαρούπια. Ο πατέρας μου ανέβηκε πάνω στη χαρουπιά, έπιασε μια βέργα μικρή και λουβούσε. Η μητέρα μου κρατούσε μια βέργα μακριά και λουβούσε από κάτω. Σε λίγη ώρα λούβησαν την χαρουπιά όλη και προσπαθούσαν να μαζέψουν τα χαρούπια που έπεσαν χάμω, κάτω από την χαρουπιά. Γέμισαν δύο καλάθια και τα άδειασαν μέσα στις σακουλές. Γέμισαν τέσσερις σακουλές και κάθισαν να ξεκουραστούν. Ο πατέρας μου έπιασε την κανάτα και πήγε να την γεμίσει νερό κρύο από ένα λάκκο που ήταν εκεί κοντά. Όταν ήρθε πίσω ήπιαν με την μητέρα μου νερό κρύο και κάθισαν να γευματίσουν. Έφαγαν, ξάπλωσαν να ξεκουραστούν λίγο και όταν σηκώθηκαν τελείωσαν τη δουλειά. Το απόγευμα φόρτωσαν τις σακουλές πάνω στο γάιδαρο και πήγαν στο χωριό. Τις ζύγισαν και πήγαν σπίτι να δειπνήσουν και να κοιμηθούν να ξεκουραστούν.