«Μη ρωτάς τι έκανε η πατρίδα για σένα, αλλά να ρωτάς τι έκανες εσύ για την πατρίδα» KENNEDY

ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ «Μη ρωτάς τι έκανε η πατρίδα για σένα, αλλά να ρωτάς τι έκανες εσύ για την πατρίδα» KENNEDY J.F. OΡΙΣΜΟΣ «Υπό την ευρεία έννοια καθορίζεται ως η συνεισφορά ατόμων στο πλαίσιο μίας μη κερδοσκοπικής, μη αμειβόμενης δράσης που δεν προβλέπει επαγγελματική εξέλιξη. Σκοπό έχει την ευημερία τον συνανθρώπου, της κοινότητας ή της κοινωνίας γενικότερα.» ΟΗΕ Εθελοντισμός σημαίνει προσφορά έργου απαλλαγμένη από την ελάχιστη έστω ιδιοτέλεια (η οποία δεν είναι υποχρεωτικά οικονομική, όπως συνήθως ερμηνεύεται). Εθελοντισμός είναι η μη αμειβόμενη και χωρίς κατ ανάγκη επαγγελματική εξέλιξη δραστηριοποίηση των πολιτών που αποβλέπει στην ευημερία του συνανθρώπου, της κοινότητας και της κοινωνίας γενικότερα. Δεν περιορίζεται μόνο στην παροχή ανιδιοτελούς κοινωνικού έργου, αλλά περισσότερο αφορά μια στάση ζωής με ιδιαίτερες αξίες, όπως η φιλανθρωπία, η αλληλεγγύη, η κοινωνική δικαιοσύνη και η κοινωνική συμμετοχή. Εθελοντισμός είναι κάτι που αναβλύζει από μια ψυχική αναγκαιότητα και ανόθευτη πίστη σε αυτό που υπηρετεί η προσφορά. Ζήτημα, πρωτίστως, συνειδησιακό ΟΙ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ προσδιορίζονται από την ύπαρξη οργανωτικής δομής, την προσφορά βοήθειας (ιατρικής, κοινωνικής ή άλλης) και αυτοβοήθειας χωρίς κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Έχουν δημόσιο χαρακτήρα, αλλά δεν ταυτίζονται με κρατικούς φορείς ή ΝΠΔΔ και διαφοροποιούνται από την ιδιωτική φιλανθρωπία ή τα ιδρύματα φιλανθρωπίας. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του εθελοντή; Διακατέχεται από διάθεση προσφοράς προς το συνάνθρωπο. Παρέχει βοήθεια χωρίς να περιμένει υλική ανταμοιβή (ανιδιοτέλεια), χαρακτηρίζεται από υψηλή αίσθηση κοινωνικής ευθύνης, δείχνει έμπρακτα το ενδιαφέρον του στον πλησίον, είναι πρόθυμος να στρατευθεί μαζί μ' άλλους, προκειμένου να επιτευχθούν κοινοί στόχοι και να εκπληρωθούν κοινωνικές ανάγκες, συχνά υπερβαίνει τις εγωιστικές τάσεις που έχει ως άνθρωπος και καθώς συνεργάζεται, μεταβαίνει απ' το «εγώ» στο «εμείς». Εξάλλου, εθελοντής γίνεται αυτός που έχει συγκροτημένη πολιτικοκοινωνική συνείδηση κι αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως αναπόσπαστο κομμάτι μιας οργανωμένης κοινωνίας, που έχει ανάγκη από ενεργούς και συνειδητοποιημένους πολίτες, προκειμένου να διατηρήσει τη συνοχή της. Είναι αναγκαία η ύπαρξη εθελοντισμού; Η χώρα μας έχει μόνιμα την ανάγκη εθελοντικής εργασίας. Για παράδειγμα, έντονα είναι τα περιβαλλοντικά προβλήματα που θα μπορούσαν να περιοριστούν ή ν' αντιμετωπιστούν αποτελεσματικότερα με την κοινή βοήθεια των πολιτών. Εξάλλου, διάφορες μη κυβερνητικές οργανώσεις καταβάλουν γενναία προσπάθεια για τη μη διατάραξη της οικολογικής ισορροπίας και σίγουρα χρειάζονται βοηθούς, οι Γιατροί του Κόσμου προσμένουν την εθελοντική εργασία επιστημόνων, προκειμένου να παρέχουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σ' ανθρώπους της Ελλάδας ή του εξωτερικού που την έχουν ανάγκη και δε μπορούν να την απολαύσουν, η Διεθνής Αμνηστία έχει ανάγκη εθελοντών, για να προστατεύσει ανθρώπους που διώκονται σ' όλον τον κόσμο για τα πολιτικά τους φρονήματα. Επίσης, μάχεται, προκειμένου να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη για την κατάργηση παγκοσμίως της θανατικής ποινής, οι γενικότερες πολεμικές επιχειρήσεις των ημερών μας έχουν κατά καιρούς κλονίσει την παγκόσμια ειρήνη, η σταθερή οικοδόμηση της οποίας αποτελεί αίτημα όλου του πλανήτη,

οι υπηρεσίες Κοινωνικής Πρόνοιας (ορφανοτροφεία, γηροκομεία κ.α.) αναζητούν αγωνιωδώς τη συνδρομή εθελοντών που θα προσφέρουν χείρα βοηθείας στους αναξιοπαθούντες, οι εθελοντές αιμοδότες και δωρητές οργάνων καλύπτουν θεμελιώδεις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας. ΜΟΡΦΕΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ / ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ / ΠΕΔΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Κυμαίνονται από τις παραδοσιακές συνήθειες της αμοιβαίας εξυπηρέτησης σε χειρισμούς της κοινότητας σε ώρα κρίσης έως την πρωτοποριακή εθελοντική προσπάθεια ανακούφισης, επίλυσης συγκρούσεων και εξάλειψης της φτώχειας Ειδικότερα: Συμμετοχή εθελοντών σε μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις (Ολυμπιακοί αγώνες, μεγάλα παγκόσμια πρωταθλήματα) Ο διεθνής εθελοντισμός: ως προσφορά αλληλεγγύης και γνώσης στις χώρες του Νότου ή ανθρωπιστικών υπηρεσιών στις ζώνες πολεμικών συγκρούσεων. Εθελοντές διασώστες που παρεμβαίνουν σε περιοχές που επλήγησαν από θεομηνίες (καταστροφικοί σεισμοί πλημμύρες πυρκαγιές κοκ), οργανώσεις εθελοντών ιατρών (ΓΧΣ) για παροχή ιατροφαρμακευτικής συνδρομής και την αντιμετώπισης ανθρωπιστικών προβλημάτων στις αναπτυσσόμενες χώρες που δοκιμάζονται από φτώχεια, εμφύλιες αναταραχές Συσσίτια /δωρεάν διανομή φαγητού σε οργανώσεις τοπικών ενοριών Δασοπυρόσβεση δασοπροστασία Περιβαλλοντικός εθελοντισμός: εθελοντική συμμετοχή σε οργανώσεις/ πρωτοβουλίες με οικολογική περιβαλλοντική δράση (πχ. Αναδασώσεις, δενδροφυτεύσεις, εκστρατείες απορρύπανσης ακτών/δασών κοκ) Πολιτιστικός εθελοντισμός: η οργάνωση από νεανικές ιδίως εθελοντικές οργανώσεις πολιτιστικών θεατρικών, μουσικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων που εκφράζουν τη νεανική φαντασία και δημιουργικότητα, πέρα από τη λογική της αγοράς και του κέρδους. Προσφορά εθελοντικής εργασίας στο πλαίσιο των εναλλακτικών μορφών τουρισμού (αγροτουρισμός /οικοτουρισμός). Αιμοδοσία. Δωρεά οργάνων: Η ιδέα της Δωρεάς Οργάνων μετά το τέλος της ζωής, αποτελεί την ύψιστη μορφή εθελοντικής προσφοράς και αλτρουισμού, αποτελεί υπέρτατο δώρο ζωής, μήνυμα ελπίδας, ανθρωπιάς και αλληλεγγύης, καθώς και τη βασική προϋπόθεση για την πραγματοποίηση του ιατρικού θαύματος της μεταμόσχευσης. Μορφές εθελοντικής υπηρεσίας στη δράση και λειτουργία όλων των ΜΚΟ ανεξαιρέτως (Χαμόγελο του Παιδιού, Γιατροί χωρίς σύνορα, Greenpeace κ.ο.κ.) συνοδεία, βοήθεια στο σπίτι, εμψύχωση, πρόληψη, μεταφορά ασθενών, επανένταξη, τηλεφωνική ακρόαση, εξειδικευμένες και επαγγελματικές παροχές, υγειονομικές φροντίδες, ψυχαγωγία, κοινωνική γραμματεία, νομική βοήθεια κ.λπ. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΚΑΘΙΣΤΟΥΝ ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Ηθικοί ανθρωπιστικοί λόγοι : ο άνθρωπος ολοκληρώνεται μέσα από την εθελοντική προσφορά και την αλληλεγγύη προς το συνάνθρωπο. κατακτά την ηθική και ψυχική αρτίωση, νοηματοδοτεί την ύπαρξή του. Σε κάθε εποχή ανακύπτουν προβλήματα, έκτατες καταστάσεις και ανάγκες που αδυνατεί το Κράτος να καλύψει και που δοκιμάζουν τα όρια αντοχής και συνοχής μιας κοινωνίας. Από το βαθμό ανταπόκρισής της σε αυτές τις δοκιμασίες, αποδεικνύεται και η ανθεκτικότητά της στο πέρασμα του χρόνου, η σφυρηλάτηση κοινωνικής και εθνικής συνοχής και συνείδησης. (πχ. θεομηνίες, πόλεμοι, εθνικές συμφορές ή προκλήσεις,

περίοδοι φτώχειας, μετανάστευση κοκ) Η διάθεση των μεγάλων ευεργετών μιας χώρας να ανταποδώσουν στην κοινωνία και την πατρίδα μέρος από τα οφέλη που αποκόμισαν οι ίδιοι με την επιχειρηματική δράση τους και να συνεισφέρουν στην ευημερία της χώρας τους με έργα ανάπτυξης και κοινής ωφέλειας. ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Καταρρέει σε ολόκληρη την Ευρώπη το Κοινωνική κράτος, εκλείπει η κρατική πρόνοια, στερεύουν οι δαπάνες για νευραλγικούς τομείς της πρόνοιας ( κονδύλια και επιδόματα για την υγεία, περίθαλψη, στήριξη των ανέργων, των πολύτεκνων οικογενειών, των απόρων, των ΑΜΕΑ κοκ) στο πλαίσιο της δημοσιονομικής προσαρμογής σε ένα άτεγκτο πρόγραμμα λιτότητας. Το έλλειμμα αυτό έρχεται να αναπληρώσει η δράση των εθελοντικών οργανώσεων και της Κοινωνίας των Πολιτών. Κι όλα αυτά τη στιγμή που η παρατεταμένη οικονομική ύφεση δυσχεραίνει την κατάσταση για τις μη προνομιούχες ομάδες οξύνοντας προβλήματα φτώχειας, εξαθλίωσης μεγάλου μέρους του πληθυσμού της χώρας :πληθαίνουν οι τάξεις των απόρων, αστέγων συμπολιτών που στερούνται βασικά αγαθά πρώτης ανάγκης Συνάμα πληθαίνουν και οι τάξεις των εξαθλιωμένων μεταναστών που συρρέουν όχι μόνο στη χειμαζόμενη από την κρίση Ελλάδα αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη, με συνέπειες: α) την περαιτέρω εξαθλίωσή τους, β) την όξυνση αισθημάτων ξενοφοβίας και ρατσισμού ΟΦΕΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ Ο εθελοντισμός δίνει νόημα και περιεχόμενο σε πανανθρώπινες αξίες, όπως είναι η κοινωνική αλληλεγγύη, η κοινωνική προσφορά, η αγάπη προς τον συνάνθρωπό. Με το ζωντάνεμα του εθελοντικού κινήματος και την ανάπτυξη των μη κυβερνητικών οργανώσεων καλύπτεται το σοβαρό κοινωνικό έλλειμμα της ελληνικής δημοκρατίας. Αναπτύσσονται ο κοινωνικός διάλογος, η συμμετοχή του πολίτη στα κοινά, το αίσθημα της ατομικής και κοινωνικής ευθύνης. Με τη λειτουργία της οργανωμένης κοινωνίας των πολιτών η κοινωνία γίνεται πιο ισχυρή και η δημοκρατία πιο άμεση και αποτελεσματική. Ο κοινωνικός έλεγχος από τον ενεργό πολίτη συμβάλλει στη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα της πολιτικής και κοινωνικής δράσης. Μέσα από το εκτεταμένο δίκτυο των εθελοντικών οργανώσεων μπορούν να αναδειχθούν και να αξιοποιηθούν τεράστια αποθέματα δυναμικής και ανάπτυξης στον τομέα της «κοινωνικής οικονομίας», της «οικονομίας της αλληλεγγύης». Μέσα από την ανάπτυξη των οργανώσεων αλληλεγγύης αξιοποιούνται οι πρωτοβουλίες, η φαντασία των νέων, των πολιτών και οικοδομείται ένας πολιτικός πολιτισμός συνεργασίας, που καταπολεμά τη νοσηρότητα παλαιοκομματικών αντιλήψεων ανταγωνισμού και στείρας αντιπαράθεσης. Ο εθελοντισμός φέρνει στην επιφάνεια πρωτοφανείς δυνάμεις δημιουργικότητας και προόδου, που παραγκωνίζουν τις αγκυλώσεις ενός γραφειοκρατικού κράτους, δυνάμεις, και εξασφαλίζουν την κοινωνική συνοχή και ενότητα, συνέχουν τον κοινωνικό ιστό, διατηρούν ζωντανή την ελπίδα και την αισιοδοξία των ανθρώπων. H εθελοντική δράση αποτελεί μαθησιακή μορφωτική λειτουργία. Eνισχύει την απόκτηση κοινωνικών, επικοινωνιακών και επαγγελματικών δεξιοτήτων και αναπτύσσει νέες ικανότητες που βοηθούν μετέπειτα στην επαγγελματική αποκατάσταση. Αποτελεί κοινωνική δραστηριότητα με την οποία μπορεί κανείς να περάσει δημιουργικά τον ελεύθερό του χρόνο. Σήμερα είναι αδήριτη ανάγκη το εθελοντικό κίνημα να αποτελέσει την υγιή αντίδραση και απάντηση της οργανωμένης κοινωνίας σε φαινόμενα αδράνειας και αναλγησίας. Ο εθελοντισμός αναδεικνύεται ως ένας τρίτος πόλος στον κοινωνικό βίο, ο οποίος πέρα από τους δύο παραδοσιακούς παραδοσιακούς χώρους, του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, περιλαμβάνει όλες τις ενεργές δυνάμεις και δράσεις που διοχετεύονται στην

ανάληψη του πολύπλευρου κοινωνικού έργου που καλείται να επιτελέσει. Με αυτή την έννοια, μπορεί ακόμα να χαρακτηρισθεί ως μια νέα μορφή πολιτικής, που εκφράζει το ευγενέστερο νόημα της και δίνει τη δυνατότητα της άμεσης συμμετοχής όλων των πολιτών ΤΟΝ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟ ΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΓΕΝΙΚΑ Η ανάπτυξη του εθελοντισμού και η ενδυνάμωση της κουλτούρας του απαιτούν, πάνω απ' όλα, σωστή ενημέρωση και εκπαίδευση, ιδίως σε θέματα πολιτισμού και δημοκρατίας, σεβασμού των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των αρχών της κοινωνικής δικαιοσύνης και συνοχής, της κοινωνικής αλληλεγγύης και πρόνοιας, της επικουρικότητας και της ενεργού συμμετοχής των πολιτών. Η ισχυρή συλλογική συνείδηση, άνθρωποι με αναπτυγμένο αίσθημα κοινωνικότητας. Η ανθρωπιστική παιδεία, που προβάλλει ως μέγιστη αξία τον άνθρωπο και την ανάγκη για ποιότητα ζωής. Η σοβαρή και αξιόπιστη πολιτεία, που λειτουργεί με δημοκρατικές αρχές, στηρίζεται στους πολίτες και δε διστάζει καθημερινά να τους τονίζει ότι απαιτείται και η δική τους Η δραστηριοποίηση όλων των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, εκτός των θεσμών, ανεξάρτητα από τις τυπικές διαδικασίες, ώστε να επιλυθούν αποτελεσματικά ορισμένα σύνθετα κοινωνικά προβλήματα. Αυτά αφορούν σε μια πολιτεία που πείθει για την ποιότητα των στόχων της και παράλληλα αντιπαλεύεται την αδράνεια, τον εφησυχασμό, την κοινωνική αδιαφορία, τον ατομισμό. Η προβολή της αξίας του εθελοντισμού από τους φορείς παιδείας, και κυρίως η υπενθύμιση της από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης με τη βοήθεια διαφημιστικών μηνυμάτων. Βέβαια, στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι οι εθελοντές δεν προσφέρουν μόνο στη χώρα τους, αλλά νοιάζονταν για τον άνθρωπο οπουδήποτε κι αν βρίσκεται. Για παράδειγμα, ασχολούνται με την αντιμετώπιση του υποσιτισμού στον Τρίτο κόσμο, ή στρατεύουν τις δυνάμεις τους για την επιτυχία ενός υψηλού σκοπού, την πραγμάτωση ενός ανώτερου ιδανικού, π.χ. για την υλοποίηση της Ολυμπιακής ιδέας. ΕΧΘΡΟΙ ΤΟΥ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ Ο ατομισμός, εγωισμός, φιλαυτία, το προσωπικό όφελος Ο άκρατος υλισμός, ο οποίος εξελίσσεται σε διαρκή και ανεξέλεγκτο καταναλωτισμό. Ο ανταγωνισμός, που παίρνει τη μορφή της διαρκούς προβολής και της κυριαρχίας του ανθρώπου πάνω στους άλλους, της αναλγησίας και αδιαφορίας για το συνάνθρωπο. Η δυσαρέσκεια των πολιτών προς την επίσημη πολιτεία, επειδή τη θεωρούν αδιάφορη και αναποτελεσματική για τα προβλήματα τους. Η αρνητική αυτή διάθεση τους και η απαξίωση των πολιτικών εκπροσώπων δημιουργεί εχθρικούς και αδιάφορους για την πολιτεία πολίτες. Στρεβλή κοινωνικοποίηση: έλλειψη κοινωνικής ευαισθησίας, αδιαφορία για τα κοινά, απολιτικοποίηση, παθογενή φαινόμενα, ρατσισμός, ξενοφοβία, καχυποψία, επιφυλακτικότητα Ο μονόπλευρος τεχνοκρατικός προσανατολισμός της κοινωνίας που δίνει έμφαση στην ευημερία των οικονομικών δεικτών και αδιαφορεί για την αξία της ανθρώπινης ζωής, που επιτρέπει στις "αγορές" και σε λογής χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς να διαχειρίζονται ανάλγητα τις τύχες εκατομμυρίων ανθρώπων Ο αμοραλισμός, η αναλγησία, η καταρράκωση των ανθρωπιστικών αξιών και η επικράτηση απαξιών που καθόρισαν τα κυρίαρχα πρότυπα ζωής κατά τις μεταπολεμικές δεκαετίες: χρήμα, οικονομική επιφάνεια, πάση θυσία πλουτισμός, το πνεύμα της ήσσονος προσπάθειας, το κυνήγι της εφήμερης δόξας και δημοσιότητας Τεχνοκρατικός προσανατολισμός της εκπαίδευσης: παραγκωνισμός ανθρωποπλαστικής αποστολής σχολείου, βαθμοθηρία, ανταγωνισμός, χρησιμοθηρική προσέγγιση της γνώσης, έμφαση στην παραγωγή καταρτισμένων τεχνοκρατών και αποδοτικών στελεχών του παραγωγικού συστήματος όχι όμως ανθρώπων με ήθος, ευαισθησίες Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΣΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ

ΠΟΙΚΙΛΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ που βοηθούν το μαθητή να κοινωνικοποιηθεί, να αναπτύξει κοινωνική συνείδηση, κοινωνική ευαισθησία, ενδιαφέρον για τα προβλήματα της κοινωνίας α) ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ: συνεργασία της σχολικής κοινότητας με ΜΚΟ, δράσεις φιλανθρωπίας, συνεισφοράς, εξοικείωση με τη δράση ανθρωπιστικών οργανώσεων β) περιβαλλοντικά προγράμματα: εκδρομές, εξορμήσεις στη φύση, οικολογική δράση (πχ. Συμμετοχή σχολείων σε περιβαλλοντικές δράσεις, όπως εκστρατείες δενδροφύτευσης, αναδάσωσης, περιβαλλοντικά προγράμματα του Υπουργείου) =ευαισθητοποίηση μαθητών για τα οικολογικά προβλήματα γ) επιμορφωτικές /πολιτιστικές εκδρομές, επισκέψεις σε πολιτιστικούς χώρους, όπως θέατρα, μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους, διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων από τα ίδια τα σχολεία και τους δήμους /κοινότητες με συμμετοχή των μαθητών δ) Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΩΝ και της ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ :διαδικασία του «εκλέγειν εκλέγεσθαι» στην οποία μυούνται οι μαθητές, εξοικειώνονται με τις συλλογικές / δημοκρατικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων, συμμετοχής στα κοινά, ανάληψης ευθυνών ή Οι μαθητές διαμορφώνουν πολιτική /δημοκρατική συνείδηση, ωριμάζουν, γίνονται περισσότερο υπεύθυνοι, συναποφασίζουν για κοινά προβλήματα, βγαίνουν απ τα στενά όρια της ατομικότητας, αναπτύσσουν συλλογικό πνεύμα ε) δημοσιογραφική δράση έκδοση έντυπης /ηλεκτρονικής σχολικής εφημερίδας, καταγραφή σχολικής επικαιρότητας και παρακολούθηση των εξελίξεων σε επίπεδο τοπικής κοινωνίας (Δήμου Κοινότητας), οι μαθητευόμενοι δημοσιογράφοι που ασκούνται στην ερμηνευτική δημοσιογραφία, ασκούν κριτική, εμβαθύνουν στα γεγονότα, διαμορφώνουν άποψη για τα γεγονότα, πολιτική σκέψη και συνείδηση. Θέμα: Σε έναν κόσμο που δονείται από τον τηλεοπτικό απόηχο φρικτών πράξεων ανθρώπινης βίας και φυσικών θεομηνιών, οι εθελοντές, άτομα αλλά και οργανώσεις, αναλαμβάνουν να απαλύνουν τον ανθρώπινο πόνο, να περιθάλψουν, να στείλουν ένα μήνυμα ανθρωπιάς και συμπάθειας... α) Τι ωθεί τους ανθρώπους σε πράξεις εθελοντικής βοήθειας σήμερα; β) Μπορεί ο εθελοντισμός να λύσει το πρόβλημα της ανθρώπινης δυστυχίας; ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΕΝΝΟΙΑΣ Ο όρος εθελοντής είναι γνωστός, αναφέρεται σε εκείνο το άτομο που θεληματικά προσφέρεται να πράξει. Στην εποχή μας ο όρος έχει αποκτήσει και μια συναφή απόχρωση, αυτή του ακτιβιστή. Οι εθελοντές είναι δηλαδή άτομα αντικομφορμιστικά, τα οποία εφαρμόζουν μια ηθική της δράσης, οργανωμένα σε "μη κυβερνητικά" σχήματα. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ 1ο Η εθελοντική βοήθεια δεν είναι μια επινόηση της εποχής μας. Οι ρίζες της πρέπει να αναζητηθούν στο αίσθημα της κοινοτικής αλληλεγγύης των πρώτων ανθρώπινων κοινωνιών. Η ηθική της ανταπόδοσης που κυριαρχεί σε αυτές, με στόχο την επιβίωση της κοινότητας, μετουσιώνεται σε ηθική της προσφοράς κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες. Από τότε η χριστιανική ηθική φαίνεται να λειτουργεί ως εκκολαπτήριο εθελοντών (ιεραποστολές, έρανοι αγάπης κλπ). Η εκκοσμίκευση του εθελοντικού κινήματος, που παρατηρείται ήδη από τα μέσα του προηγούμενου αιώνα (πχ. Σώμα Φιλελλήνων Εθελοντών...) έχει αυξητικό χαρακτήρα, με αποτέλεσμα στον αιώνα μας οι εθελοντές να υπηρετούν όχι μόνο κοινωνικούς αλλά και πολιτικούς, με τη στενή αλλά και ευρεία έννοια, σκοπούς. Σήμερα οι λόγοι που οδηγούν τους ανθρώπους σε πράξεις εθελοντικής βοήθειας σχετίζονται με: * το αυξημένο τους βιοτικό επίπεδο * το αίσθημα κοινωνικής αλληλεγγύης * τη προβολή της ανθρώπινης δυστυχίας από τις τηλεοπτικές οθόνες * την αναζήτηση ενός ανώτερου νοήματος στη ζωή * τη διάθεση για εμπειρίες έξω από την καθημερινότητα

* την προσπάθεια πλήρωσης του εσωτερικού κενού του ανθρώπου της κατανάλωσης και του κέρδους * την πίστη στη χαρά της προσφοράς * τον κορεσμό στο χώρο των επαγγελμάτων * τη διάθεση αντίδρασης στην επιβαλλόμενη παθητικότητα του πολίτη * την ψυχική αντίδραση για δημιουργία, προσφορά και συμπόνια έναντι ενός κόσμου βίας, οικονομικού υπολογισμού και ανθρώπινης εκμετάλλευσης * την πίστη στον άνθρωπο και τη Ζωή * τη διάθεση για ψυχική επαφή ως αντίδοτο στη μοναξιά της ιδιώτευσης * την αναζήτηση της κοινωνικής αναγνώρισης * την οικονομική, γνωστική και τεχνική ικανότητα του μέσου πολίτη να οργανώνεται συγκροτώντας και "μη κυβερνητικούς" πόλους εξουσίας * τα αισθήματα ενοχής των ηθικά ευαίσθητων συνειδήσεων για τα προβλήματα που προκαλούν οι ανισότητες και οι αδικίες του κυρίαρχου πολιτικοοικονομικού συστήματος ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ 2ο Οι εθελοντές αποτελούν σήμερα "σημείο αντιλεγόμενο" τόσο για τις προθέσεις τους όσο και για το πραγματικό αποτέλεσμα των πράξεών τους. Οι επικρίσεις: * τυχοδιωκτισμός * μηχανισμός κατευνασμού της πολιτικής και κοινωνικής δυσαρέσκειας * ιδιοτέλεια (οικονομικές και πολιτικές βλέψεις) * δονκιχωτισμός * σύγχρονες σταυροφορίες / νεοαποικιακή νοοτροπία Οι επιδοκιμασίες: * το ηθικό μεγαλείο του ανθρώπου * η επιβεβαίωση της χριστιανικής ηθικής * λίγο καλό ισοσταθμίζει το γενικό κακό * γνώμονας η κρίση του ευεργετημένου: και ζωές σώθηκαν και χαμόγελα έλαμψαν... Το βασικό όμως ερώτημα παραμένει: Ο εθελοντισμός είναι το αντίδοτο στην ανθρώπινη δυστυχία; Η εθελοντική προσφορά βοήθειας μπορεί να προσφέρει τα μέγιστα στην προσπάθεια άμεσης ανακούφισης των ανθρώπων από τον πόνο και τη δυστυχία. Αλλά δε μπορεί παρά να είναι η αρχή. Τα μεγάλα προβλήματα της εποχής μας (πείνα, εξαθλίωση, πόλεμος ανεργία,...) πρέπει να αντιμετωπιστούν στη ρίζα τους. Αυτό απαιτεί όμως και έναν άλλο εθελοντισμό: τη διάθεση όλων μας να αρθούν οι αντιφάσεις και οι αδικίες των σύγχρονων κοινωνιών, διάθεση που θα καταξιώσει την ανθρωπιστική θέρμη των ακτιβιστών εθελοντών... Ο ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥΣ. ΕΙΝΑΙ ΠΟΙΚΙΛΟΜΟΡΦΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΣ Είναι κοινός τόπος πλέον ότι στη σημερινή τεχνοκρατούμενη κοινωνία, με τους ξέφρενους και αγχωτικούς ρυθμούς ζωής, με τους ανάλγητους νόμους της αγοράς και της στυγνής οικονομικής συνδιαλλαγής και με την άμβλυνση των ηθικών φραγμών, η έννοια του ανθρωπισμού έχει δυστυχώς παραμεριστεί στην καρδιά και στο νου των σύγχρονων ανθρώπων. Ο εθελοντισμός ως μια έκφραση του ανθρωπισμού έχει και αυτός υποστεί σταδιακή αλλοίωση τόσο ως προς την ένταση του στις διάφορες εκδηλώσεις του, όσο και ως προς το περιεχόμενό του. Ο εθελοντισμός είναι ένα θέμα που μας αγγίζει όλους, ανεξαρτήτως κοινωνικής τάξης και επαγγελματικής ιδιότητας. Συνιστά μια εξαιρετικά επιμορφωτική λειτουργία που ενδυναμώνει την κοινωνική αλληλεγγύη, ενισχύει την ενεργό συμμετοχή και τη συνύπαρξη, προσδίδοντας νέο περιεχόμενο στη ζωή μας. Η αξία του εθελοντισμού είναι δεδομένη. Χρειάζεται όμως να ενισχυθεί και να προστατευθεί από υστερόβουλες ενέργειες εκμετάλλευσης. Το επίκεντρο του εθελοντισμού είναι η προστασία της αξιοπρέπειας του ανθρώπου, καθώς μέσα από τον εθελοντισμό καθρεπτίζεται η εικόνα του εαυτού μας. Κινητήριος δύναμη του εθελοντισμού πρέπει να είναι η αγάπη και η συμπαράσταση στον συνάνθρωπό μας που υποφέρει και ζητά

βοήθεια. Ο εθελοντισμός είναι κάτι παραπάνω από ένα κίνημα όπως προβάλλεται στις μέρες μας. Δεν έχει ούτε χρονικά όρια, ούτε πεπερασμένους τόπους και τρόπους εφαρμογής, ούτε στοχαστικούς και φιλοσοφικούς ορισμούς. Ο εθελοντισμός ξεκινά από την καρδιά του καθενός και διαχέεται στο περιβάλλον του χωρίς φραγμούς και περιορισμούς. Το πρώτο βήμα που χρειάζεται να γίνει είναι να δει κανείς τον εαυτό του στον συνάνθρωπό του. Ο εθελοντής βάζει τον εαυτό του στη θέση του συνανθρώπου του και «παίρνει» «προσφέροντας». Προσφέροντας οικονομική βοήθεια, προσφέροντας ένα καλό λόγο, προσφέροντας λίγη βοήθεια, προσφέροντας κάθε είδους συμπαράσταση, προσφέροντας λίγο χρόνο, προσφέροντας λίγη αγάπη. Όλοι μας μπορούμε να προσφέρουμε λίγο απ αυτό που μας περισσεύει. Απ' αυτό που χωρίς ιδιαίτερο κόπο μπορούμε να δώσουμε. Όλοι μας μπορούμε να γίνουμε εθελοντές, γιατί όλοι μας μπορούμε να αγαπήσουμε. Όλοι μας μπορούμε έτσι να ενισχύσουμε τον εθελοντισμό. Τι είναι ο Εθελοντισμός; Ο εθελοντισμός είναι μια πράξη μέσα από την οποία οι άνθρωποι αποκτούν νέες δεξιότητες και βοηθούνται να είναι ενεργοί πολίτες στην κοινότητα τους. Ο εθελοντισμός δεν έχει πλαίσια και όρια, είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο που μπορεί να πάρει διάφορες μορφές και διαστάσεις με βάσει τις αξίες, αρχές και την κοινωνικό οικονομική και πολιτισμική πραγματικότητα της κοινωνίας. Οι εθελοντές προέρχονται από οποιοδήποτε κοινωνικό οικονομικό στρώμα της κοινωνίας. Αν λάβουμε υπόψη ότι ένας εθελοντής μπορεί να είναι οποιασδήποτε ηλικίας, οικονομικής κατάστασης, ακαδημαϊκού υπόβαθρου, τότε μπορούμε εύκολα να ισχυριστούμε ότι σχεδόν όλοι οι πολίτες μπορούν να είναι υποψήφιοι εθελοντές. Εθελοντής είναι ο πολίτης εκείνος που προσφέρει ανιδιοτελώς τον ελεύθερο του χρόνο ή τη γνώση του για χρήσιμες δράσεις προς όφελος άλλων, χωρίς να περιμένει αντάλλαγμα. Με αυτή την έννοια ο εθελοντισμός ταυτίζεται με τη φιλανθρωπία, όπως χρησιμοποιήθηκε κατά την κλασική εποχή κυρίως για να αποδώσει μια καινούργια αρετή, την αγάπη για το συνάνθρωπο. Η διαφορά ανάμεσα στον εκπαιδευμένο εθελοντή και στην παλιά έννοια της φιλανθρωπίας είναι ότι ο εθελοντής αντιμετωπίζει τα άτομα στα οποία προσφέρει εθελοντική εργασία, όχι με οίκτο αλλά σαν άτομα ισότιμα τα οποία περνούν δυσκολίες και στα οποία μπορεί να προσφέρει. Εθελοντισμός είναι η μη αμειβόμενη και δίχως επαγγελματική εξέλιξη δραστηριοποίηση των πολιτών που αποβλέπει στην ευημερία του συνανθρώπου, της κοινότητας και της κοινωνίας γενικότερα. Δεν περιορίζεται μόνο στην παροχή ανιδιοτελούς κοινωνικού έργου, αλλά περισσότερο αφορά μια στάση ζωής με ιδιαίτερες αξίες, όπως η φιλανθρωπία, η αλληλεγγύη, η κοινωνική δικαιοσύνη και η κοινωνική συμμετοχή. Oι εθελοντές προσεγγίζονται και θεωρούνται περισσότερο συνεργάτες παρά φιλάνθρωποι. Εντάσσονται στη λειτουργία των υπηρεσιών και των προγραμμάτων κάποιου οργανισμού, αναλαμβάνουν εξειδικευμένους ρόλους, συναλλάσσονται με τα μέλη του προσωπικού και τα άτομα. Η προσφορά εθελοντικής υπηρεσίας, έχει πολλές μορφές δράσης: συνοδεία, βοήθεια στο σπίτι, εμψύχωση, πρόληψη, δωρεά αίματος, μεταφορά ασθενών, επανένταξη, τηλεφωνική ακρόαση, εξειδικευμένες και επαγγελματικές παροχές, υγειονομικές φροντίδες, ψυχαγωγία, κοινωνική γραμματεία, νομική βοήθεια κ.λπ. Υπάρχει, επίσης, ο διεθνής εθελοντισμός: ως προσφορά αλληλεγγύης και γνώσης στις χώρες του Τρίτου κόσμου ή ανθρωπιστικών υπηρεσιών στις ζώνες πολεμικών συγκρούσεων. Σε ανάπτυξη βρίσκεται επίσης, ο περιβαλλοντικός εθελοντισμός, μέσω της ανάπτυξης πρωτοβουλιών για την καθαριότητα των δασών και των παραθαλάσσιων περιοχών, της οργάνωσης προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης των παιδιών και των νέων κ.λπ. Τέλος, υπάρχει ο πολιτιστικός εθελοντισμός, η οργάνωση από νεανικές ιδίως εθελοντικές οργανώσεις πολιτιστικών θεατρικών, μουσικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων που εκφράζουν τη νεανική φαντασία και δημιουργικότητα, πέρα από τη λογική της αγοράς και του κέρδους. H εθελοντική δράση αποτελεί μαθησιακή μορφωτική λειτουργία. Eνισχύει την απόκτηση κοινωνικών, επικοινωνιακών και επαγγελματικών δεξιοτήτων και αναπτύσσει νέες ικανότητες. Eνδυναμώνει και δίνει νέο περιεχόμενο στη ζωή των ατόμων. Aυξάνει τη δυνατότητα ενεργού συμμετοχής των νέων στη ζωή και την εργασία. Aποτελεί εν δυνάμει χώρο ανάπτυξης νέων κοινωνικών υπηρεσιών αυξάνοντας την απασχόληση. Η εθελοντική δράση μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη μάχη της ανεργίας και αποτελεί πηγή θέσεων εργασίας.

Πόσο σημαντική είναι η εθελοντική εργασία και ο εθελοντισμός; Εκατομμύρια πολίτες σε ολόκληρη την Ευρώπη ασχολούνται ενεργά με διάφορες μορφές εθελοντισμού. Οι πιο πρόσφατοι αριθμοί παρουσιάζουν, τα ακόλουθα: Στο Ηνωμένο Βασίλειο 23 εκατομμύρια άνθρωποι προσφέρουν εθελοντική εργασία κάθε χρόνο, αποτελώντας ένα εργατικό δυναμικό ισοδύναμο με 180.000 εργαζομένους πλήρους απασχόλησης για κάθε ΕΥΡΩ της δημόσιας χρηματοδότησης που δαπανάται για να υποστηριχθεί ο εθελοντισμός, οι εθελοντές προσφέρουν εργασία αξίας 30 ΕΥΡΩ η οικονομική αξία του επίσημου εθελοντισμού στο ΗΒ έχει υπολογισθεί σε περισσότερα από 65 δις ΕΥΡΩ ετησίως, ή 7,9% του ΑΕΠ. Οι Βέλγοι αφιερώνουν 5 ώρες την εβδομάδα σε εθελοντικές δραστηριότητες χωρίς αμοιβή, το οποίο είναι ισοδύναμο με περίπου 200.000 θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης. Το 2002 ο χρόνος που αφιερώθηκε σε εθελοντικές εργασίες, σε διάφορους συνδέσμους/οργανώσεις στην Γαλλία, ήταν ισοδύναμος με περισσότερα από 716.000 θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης.23 εκατομμύρια πολίτες (36%) συμμετέχουν σε διάφορα είδη εθελοντικών εργασιών στη Γερμανία ενώ το 33% του ενήλικου πληθυσμού στην Ιρλανδία (δηλ. περίπου 1. 287.000 άτομα) ασχολείται με τον εθελοντισμό. Το 2004 στην Πολωνία, περίπου 5,4 εκατομμύρια πολίτες ασχολήθηκαν με τον εθελοντισμό, το οποίο αντιπροσωπεύει το 18,3% του συνολικού πληθυσμού. Η κατ' εκτίμηση οικονομική αξία του εθελοντισμού, που υπολογίστηκε από τον πολλαπλασιασμό του αριθμού των κατ αντιστοιχία εργαζομένων σε θέσεις πλήρους απασχόλησης (εθελοντές) με τον μέσο όρο μισθού στον συγκεκριμένο τομέα, ανήλθε στα 124 εκατομμύρια ΕΥΡΩ. Εθελοντισμός Κριτήριο αξιολόγησης Η κοινωνία των πολιτών σε δράση Τα τελευταία χρόνια το φαινόµενο του οργανωµένου εθελοντισµού απέκτησε στον ελληνικό χώρο νέες και πρωτότυπες ποιοτικές και ποσοτικές διαστάσεις που υπερβαίνουν τις παλαιές εµπειρίες της παραδοσιακής φιλανθρωπίας. Η οργανωµένη εθελοντική δράση τείνει να καταστεί µια σηµαντική συνιστώσα της "κοινωνίας των πολιτών" ή πιο σωστά αποτελεί το πιο ορατό ίσως δείγµα ότι µια "κοινωνία των πολιτών" άξια του ονόµατός της, αρχίζει να οικοδοµείται και στη χώρα µας. Μιλώντας εδώ για "κοινωνία των πολιτών" αναφερόµαστε σε όλη εκείνη τη σφαίρα των κοινωνικών σχέσεων που γεννώνται αυθόρµητα "από τα κάτω" ως προϊόν της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι (στην ευρύτερή της εκδοχή, που περιλαµβάνει όχι µόνο την ίδρυση σωµατείων ή ενώσεων προσώπων που δεν έχουν νοµική προσωπικότητα, αλλά και τη σύσταση ιδρυµάτων), και σχηµατίζουν ένα κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο κυριαρχεί η ιδέα τού "καλώς εννοούµενου συµφέροντος", δηλαδή η αξιολόγηση του προσωπικού συµφέροντος στο πλαίσιο ενός ευρύτερου κοινωνικού συµφέροντος. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του οργανωµένου εθελοντισµού, που τον καθιστά ένα εξειδικευµένο υποσύστηµα της "κοινωνίας των πολιτών", είναι ο αλτρουιστικός προορισµός των αποτελεσµάτων της δραστηριότητάς του και ιδίως ο τρόπος πραγµάτωσής τους, ο οποίος βασίζεται στην εκτέλεση προγραµµάτων εθελοντικής εργασίας. Τα πεδία παρέµβασης των εθελοντικών οργανώσεων είναι πολλαπλά και διαφορετικά µεταξύ τους, αρκετές δε από τις οργανώσεις αυτές δραστηριοποιούνται ταυτόχρονα σε περισσότερα πεδία. Υπάρχουν, ίσως, "πολλοί" εθελοντισµοί, ο καθένας µε τη δική του φυσιογνωµία, ταυτότητα και µέθοδο δράσης, κοινό χαρακτηριστικό όλων όµως είναι η συνδροµή τους στην πραγµατοποίηση θεµελιωδών δικαιωµάτων των πολιτών (Ελλήνων και αλλοδαπών), τα οποία για διαφόρους λόγους, νοµικούς ή πραγµατικούς, δε βρίσκουν επαρκή ή αποτελεσµατική ικανοποίηση ή απαιτούν για την προστασία και την προαγωγή τους την κινητοποίηση των εθελοντικών ενεργειών της κοινωνίας (χαρακτηριστικό παράδειγµα, το δικαίωµα στο περιβάλλον). Ένα σηµαντικό µέρος του εθελοντισµού στον ελληνικό χώρο αν και αναλογικά µικρότερο εν συγκρίσει προς άλλες ευρωπαϊκές χώρες δραστηριοποιείται στον τοµέα των υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής πρόνοιας, µε αντικείµενο κυρίως την παροχή κοινωνικών υπηρεσιών σε δοκιµαζόµενα πρόσωπα: ασθενείς και άτοµα τρίτης

ηλικίας, άτοµα µε ειδικές ανάγκες, εγκαταλελειµµένα παιδιά, ανήλικοι και οικογένειες σε δυσκολίες, ανύπαντρες µητέρες, τοξικοεξαρτηµένοι, ψυχικά πάσχοντες, χρόνιοι ασθενείς, φυλακισµένοι και πρώην φυλακισµένοι, οροθετικοί και ασθενείς µε AIDS, ξένοι µετανάστες, Τσιγγάνοι, αλκοολικοί, άστεγοι, κ.λπ. Αυτή τη µορφή εθελοντισµού, που είναι περισσότερο προσανατολισµένη στην παροχή κοινωνικής φροντίδας σε πρόσωπα που βρίσκονται σε κατάσταση ανάγκης, θα µπορούσαµε να τη προσδιορίσουµε µε τον όρο "κοινωνικός εθελοντισµός". Σηµαντική ανάπτυξη παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια ο "περιβαλλοντικός εθελοντισµός", ο οποίος δραστηριοποιείται στον τοµέα της προστασίας του περιβάλλοντος, και ο "εθελοντισµός πολιτικής προστασίας" µε αιχµή την πρόληψη και κατάσβεση δασικών πυρκαγιών. Αρκετά διαδεδοµένη εµφανίζεται επίσης η παρουσία του "πολιτιστικού εθελοντισµού", µε επίκεντρο την παροχή πολιτιστικών υπηρεσιών και τη διάσωση της πολιτιστικής κληρονοµιάς, ενώ πιο πρόσφατα, σηµαντικό ενδιαφέρον παρατηρείται και για προγράµµατα "διεθνούς εθελοντισµού", που προωθούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο των πολιτικών για τους νέους, όπως η ''Ευρωπαϊκή Εθελοντική Υπηρεσία", ή από µη κυβερνητικές οργανώσεις διεθνούς συνεργασίας και αλληλεγγύης µε αντικείµενο την παροχή ανθρωπιστικής, επισιτιστικής και αναπτυξιακής βοήθειας προς τις αναπτυσσόµενες χώρες ή τον άµαχο πληθυσµό εµπόλεµων χωρών. Σε όλες τις προαναφερόµενες µορφές του ή και άλλες που δεν εντάσσονται στην ενδεικτική αυτή κατηγοριοποίηση ο εθελοντισµός έχει ως αντικείµενο την πραγµατοποίηση θεµελιωδών ανθρωπίνων δικαιωµάτων που κατοχυρώνονται άµεσα ή έµµεσα στο ισχύον Σύνταγµα ή απολαµβάνουν διεθνούς προστασίας στον έναν ή τον άλλον βαθµό. Υπό την έννοια αυτή ο εθελοντισµός θα µπορούσε να χαρακτηρισθεί ως µια µορφή "κοινωνικής εγγύησης" των θεµελιωδών δικαιωμάτων, δηλαδή µιας εξωτερικής εγγύησης της νοµικής απoτελεσματικότητάς τους, επαφιέµενης στην αυτόνοµη πρωτοβουλία των πολιτών. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της εθελοντικής δράσης, νοούµενης ως "κοινωνικής εγγύησης" των θεµελιωδών δικαιωµάτων, είναι ότι αυτή προσανατολίζεται στα δικαιώµατα "τρίτων", ακόµη και αγνώστων (όπως συµβαίνει χαρακτηριστικά µε την εθελοντική αιµοδοσία) και δεν περιορίζεται απλώς στη διεκδίκηση αυτών των δικαιωµάτων, αλλά συµβάλλει στην πρακτική συγκεκριµενοποίησή τους, µε την παροχή υλικών ή ηθικών υπηρεσιών. Η Πολιτεία αναγνώρισε πρόσφατα το "θεσµικό" ρόλο ορισµένων κατηγοριών εθελοντικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στον τοµέα της Υγείας και Πρόνοιας και της Αναπτυξιακής Βοήθειας και Συνεργασίας. Παρόλ αυτά, αποµένουν πολλά ακόµη να γίνουν, για να εξασφαλιστεί στον εθελοντικό τοµέα το καλύτερο δυνατό νοµικό και φορολογικό πλαίσιο, προκειµένου αυτός να συµβάλει αποτελεσµατικά στην προώθηση κοινωφελών σκοπών. Διασκευή, από τον ημερήσιο Τύπο Θέματα: Α. Να συντάξετε την περίληψη (100 120 λέξεις) του κειμένου. Β1. Να αναπτύξετε σε μία παράγραφο 80 100 λέξεων το περιεχόμενο του αποσπάσματος: «ο εθελοντισµός θα µπορούσε να χαρακτηρισθεί ως µια µορφή "κοινωνικής εγγύησης" των θεµελιωδών δικαιωμάτων, δηλαδή µιας εξωτερικής εγγύησης της νοµικής απoτελεσμα τικότητάς τους, επαφιέµενης στην αυτόνοµη πρωτοβουλία των πολιτών». Β2. Να επισημάνετε τη δομή και τον τρόπο ανάπτυξης της τέταρτης παραγράφου: «Τα πεδία παρέμβασης περιβάλλον». Β3. Να γράψετε από έναν πλαγιότιτλο για τις παραγράφους 2 και 5. Β4. Να γράψετε από ένα συνώνυμο για τις παρακάτω λέξεις: δείγμα, αλτρουιστικός, πεδία, φυσιογνωμία, συνδρομή. Γ. Ο εθελοντισμός θεωρείται η νέα ριζοσπαστική θεώρηση για συμμετοχή στα κοινά, η ατομική συμβολή στον κοινωνικό περίγυρο και στο πλανητικό χωριό. Με βάση αυτή τη διαπίστωση, αφενός, να επισημάνετε τους λόγους που καθιστούν αναγκαία την εθελοντική δράση και, αφετέρου, να επιχειρηματολογήσετε για τη

σπουδαιότητα και την προσφορά του εθελοντισμού σε προσωπικό και σε συλλογικό επίπεδο. Το κείμενό σας να έχει τη μορφή ομιλίας σε εκδήλωση που διοργανώνεται στο Δήμο της περιοχής σας.