Κοινωνική Οικονομία Συνεταιριστική Επιχειρηματικότητα

Transcript

1 Κοινωνική Οικονομία Συνεταιριστική Επιχειρηματικότητα Ενότητα 8: Σωματεία και ιδρύματα Δρ. Ανδρονίκη Καταραχιά Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2

3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Δυτικής Μακεδονίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3

4 Σκοποί ενότητας Να κατανοήσει ο φοιτητής τα βασικά στοιχεία των σωματείων και των ιδρυμάτων. 4

5 Περιεχόμενα ενότητας Ορισμός και χαρακτηριστικά σωματείων και ιδρυμάτων. Κατηγορίες σωματείων. Παραδείγματα ελληνικών φιλανθρωπικών ιδρυμάτων. Εργατικά Σωματεία -Συνδικαλιστικές Οργανώσεις. Ομοσπονδίες. Εργατικά κέντρα. 5

6 Τα χαρακτηριστικά των σωματείων - Ιδρυμάτων Αποτελούν ενώσεις προσώπων με νομική προσωπικότητα. Είναι μη κερδοσκοπικές οργανώσεις. Συστήνονται για την επίτευξη ή προαγωγή μη κερδοσκοπικού - ιδιοτελούς σκοπού. Δεν εξαρτώνται από το κράτος ή άλλους φορείς (δημόσιους ή ιδιωτικούς). 6

7 Ορισμός Σωματείου Σωματείο σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα (άρθρο 78) είναι η ένωση είκοσι (20) τουλάχιστον προσώπων που επιδιώκει μη κερδοσκοπικό σκοπό και η οποία αποκτά νομική προσωπικότητα με την εγγραφή της, σε ειδικό δημόσιο βιβλίο (το βιβλίο σωματείων) που τηρείται στο Μονομελές Πρωτοδικείο της έδρας του. Η εγγραφή στο βιβλίο σωματείων γίνεται κατόπιν αιτήσεως στο αρμόδιο δικαστήριο και περιλαμβάνει το όνομα και την έδρα του σωματείου, τη χρονολογία του καταστατικού, τα μέλη της διοίκησης του καθώς και τους όρους που την περιορίζουν. 7

8 Κατηγορίες Σωματείων Παροχής Υπηρεσιών (π.χ. εταιρεία προστασίας ζώων). Άσκησης πίεσης (Greenpeace). Αλληλοβοήθειας (π.χ. επιστημονικά σωματεία). Υποστήριξης και συντονισμού (Διεθνής Αμνηστία). 8

9 Τήρηση βιβλίων (1) Βιβλίο μητρώου μελών. Βιβλίο πρακτικών συνεδριάσεων Γενικών Συνελεύσεων. Βιβλίο πρακτικών συνεδριάσεων Δ.Σ. Βιβλίο πρακτικών συνεδριάσεων Ελεγκτικής Επιτροπής. Βιβλίο ταμείου. 9

10 Τήρηση βιβλίων (2) Βιβλίο περιουσίας. Βιβλίο πρωτοκόλλου. Κάθε άλλο βιβλίο που κρίνεται από το Δ.Σ. χρήσιμο και απαραίτητο σύμφωνα και με την κείμενη νομοθεσία. Τα βιβλία αριθμούνται και θεωρούνται από το αρμόδιο τμήμα της Περιφέρειας της έδρας του Σωματείου πριν χρησιμοποιηθούν. 10

11 Παραδείγματα Ελληνικών Φιλανθρωπικών Ιδρυμάτων 11

12 Το χαμόγελο του παιδιού Είναι αναγνωρισμένο μη κερδοσκοπικό Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού ικαίου, που προσφέρει κοινωφελές έργο από το Σκοπός του Συλλόγου είναι η παροχή φροντίδας και προστασίας σε όλα τα παιδιά της Ελλάδας, χωρίς άμεσες ή έμμεσες διακρίσεις κοινωνικού αποκλεισμού. Στο πλαίσιο αυτό έχει αναπτυχθεί ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων κοινωνικής αλληλεγγύης, προσφέροντας στα παιδιά υλική, ηθική και ψυχολογική υποστήριξη. 12

13 Μαζί για το παιδί Είναι ένας όμιλος 10 φιλανθρωπικών μη κερδοσκοπικών σωματείων και εταιρειών με αντικείμενο την υποστήριξη παιδιών που αντιμετωπίζουν σοβαρά ψυχικά, σωματικά και κοινωνικά προβλήματα. Ο σκοπός του συνιστάται στην οργανωμένη προβολή των δραστηριοτήτων τους μέσα από κοινές δράσεις. 13

14 Παραρτήματα ιεθνών Φιλανθρωπικών Ιδρυμάτων στην Action Aid Hellas Ελλάδα (1) Είναι ένας διεθνής μη κερδοσκοπικός αναπτυξιακός Οργανισμός παγκόσμιας αλληλεγγύης, που ιδρύθηκε το 1972 στη Μεγάλη Βρετανία, από τον φιλάνθρωπο επιχειρηματία Cecil Jackson-Cole και δραστηριοποιείται επίσης στην Ιρλανδία, στην Ιταλία, στη Γαλλία και στην Ισπανία, στην Ελλάδα από τo Όραμά της είναι δημιουργία καλύτερων συνθηκών ζωής για τους φτωχότερους λαούς του κόσμου, έτσι ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να ζουν με αξιοπρέπεια. 14

15 Παραρτήματα ιεθνών Φιλανθρωπικών Ιδρυμάτων στην MDA HELLAS Ελλάδα (2) Σωματείο για τη φροντίδα των ατόμων με νευρομυϊκές παθήσεις. Ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 2000 από μια ομάδα εθελοντών που συνεργάζονται με μέλη του ιατρικού και ακαδημαϊκού κόσμου, προκειμένου να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των πολλαπλών προβλημάτων που δημιουργούν οι Νευρομυϊκές Παθήσεις 15

16 Παραρτήματα ιεθνών Φιλανθρωπικών Ιδρυμάτων στην Ελλάδα (3) UNICEF H Ελληνική Επιτροπή Συνεργασίας με τη UNICEF είναι υπό την εποπτεία των υπουργείων Εξωτερικών και Υγείας Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Σκοπός της Επιτροπής είναι η πρόκληση ενδιαφέροντος, η ευαισθητοποίηση, και η διάδοση των σκοπών της UNICEF. 16

17 Εργατικά Σωματεία - Συνδικαλιστικές Οργανώσεις (1) Ομοιοεπαγγελματικά, είναι τα εργατικά σωματεία που είναι οργανωμένα με βάση το επάγγελμα που ασκεί ο μισθωτός π.χ σωματείο λογιστών, σωματείο οικοδόμων. Κλαδικά, είναι τα εργατικά σωματεία που είναι οργανωμένα με βάση τον κλάδο οικονομικής δραστηριότητας στον οποίο ανήκει η επιχείρηση, όπου εργάζεται ο μισθωτός, π.χ. σωματείο εργαζομένων στη βιομηχανία τσιμέντου, στη χημική βιομηχανία, σωματεία τραπεζοϋπαλλήλων. Επιχειρησιακά, είναι τα εργατικά σωματεία που είναι οργανωμένα με βάση την επιχείρηση ή εκμετάλλευση όπου εργάζεται ο μισθωτός π.χ. σωματείο εργαζομένων ΤΙΤΑΝ, σωματείο εργαζομένων Ναυπηγείων Ελευσίνας. 17

18 Εργατικά Σωματεία - Συνδικαλιστικές Οργανώσεις (2) Τοπικά, είναι τα εργατικά σωματεία που είναι οργανωμένα με βάση το επάγγελμα ή τον κλάδο σε μία πόλη ή ένα νομό π.χ. σωματείο εμποροϋπαλλήλων Θεσσαλονίκης. Πανελλαδικά, είναι τα εργατικά σωματεία που είναι οργανωμένα με βάση το επάγγελμα ή το κλάδο και έχουν πανελλαδική εμβέλεια π.χ Σύλλογος Τεχνικών Υπαλλήλων Ελλάδας. Τοπικά παραρτήματα είναι οργανικά τμήματα ενός σωματείου και όχι αυτόνομες οργανώσεις με τοπική ή περιφερειακή εμβέλεια πχ τοπικό παράρτημα Συλλόγου Τεχνικών Υπαλλήλων Ελλάδας. Πηγή: Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων και ανέργων (2013). 18

19 Δευτεροβάθμιες και Τριτοβάθμιες Συνδικαλιστικές Οργανώσεις Δευτεροβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις είναι οι Ομοσπονδίες και τα Εργατικά Κέντρα. Τριτοβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις (συνομοσπονδίες) είναι οι ενώσεις Ομοσπονδιών και Εργατικών Κέντρων. Στις τριτοβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις ανήκουν οι Συνομοσπονδίες. Οι Συνομοσπονδίες είναι κατά το νόμο ενώσεις ομοσπονδιών και εργατικών κέντρων. Ιδρύονται από δύο τουλάχιστον δευτεροβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις, δηλ. από δύο ή περισσότερες ομοσπονδίες, δύο ή περισσότερα εργατικά κέντρα, από μία ομοσπονδία και ένα εργατικό κέντρο κλπ. Ιδρύονται επίσης κατά τον ίδιο τρόπο όπως και οι ομοσπονδίες και έχουν νομική προσωπικότητα. 19

20 Ομοσπονδίες Οι Ομοσπονδίες είναι ενώσεις δύο τουλάχιστον σωματείων του ίδιου ή συναφών κλάδων οικονομικής δραστηριότητας ή του ίδιου ή συναφών επαγγελμάτων, δηλαδή, οι Ομοσπονδίες περιλαμβάνουν στις τάξεις τους α) Σωματεία εργαζομένων που είναι οργανωμένα με βάση την εκμετάλλευση ή επιχείρηση, όπου εργάζεται ο μισθωτός (σωματεία εργοστασιακά ή επιχειρησιακά) β) Σωματεία εργαζομένων οργανωμένα με τον κλάδο οικονομικής δραστηριότητας στον οποίο ανήκει ο μισθωτός (σωματεία κλαδικά,) Σωματεία εργαζομένων οργανωμένα με βάση το επάγγελμα που ασκεί ο μισθωτός ανεξάρτητα από την εκμετάλλευση ή επιχείρηση όπου εργάζεται. 20

21 Εργατικά Κέντρα Τα Εργατικά Κέντρα είναι δευτεροβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις τοπικού χαραχτήρα αλλά διεπαγγελματικές. Τα Εργατικά Κέντρα ιδρύονται για μια συγκεκριμένη πόλη, τοπική περιφέρεια ή περιοχή από δύο τουλάχιστον Σωματεία εργαζομένων και τοπικά παραρτήματα που έχουν την έδρα τους μέσα στην τοπική περιφέρεια του Εργατικού Κέντρου. Σημασία για την ένταξη του Εργατικού σωματείου σε ένα Εργατικό Κέντρο έχει ο τόπος που βρίσκεται η έδρα του σωματείου και όχι ο τόπος που εργάζονται τα μέλη του. 21

22 Ορισμός Ιδρύματος Ίδρυμα είναι σύνολο περιουσίας αφιερωμένο στην εξυπηρέτηση ορισμένου σκοπού, σύμφωνα με την ιδρυτική του πράξη, το οποίο (σύνολο περιουσίας) έχει αποκτήσει νομική προσωπικότητα. Το ίδρυμα επειδή δεν αποτελεί ένωση προσώπων δεν έχει μέλη, ρυθμίζεται δε από τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα. Τα κοινωφελή ιδρύματα διέπονται από ειδική νομοθεσία (ν. 2039/1939, άρθρα 95 επ. ), η οποία διατηρήθηκε σε ισχύ και μετά τον Αστικό Κώδικα και τελούν υπό την εποπτεία του Υπουργού Οικονομικών. 22

23 Ιδρύματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση Στην Ένωση υπάρχουν περί τα ιδρύματα, με περιουσιακά στοιχεία συνολικού ύψους 350 δισ. ευρώ και συνολικές δαπάνες περίπου 83 δισ. ευρώ, τα οποία προσφέρουν εργασία σε με ευρωπαίους. Τα ιδρύματα στην ΕΕ δραστηριοποιούνται σε ζητήματα και προγράμματα που ωφελούν άμεσα τους πολίτες και έχουν ζωτική σημασία για την ανάπτυξη μιας Ευρώπης των πολιτών, σε πεδία όπως η γνώση, η έρευνα και η καινοτομία, οι κοινωνικές υπηρεσίες και η υγειονομική περίθαλψη, η διατήρηση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, η προώθηση των τεχνών και του πολιτισμού, η διεθνής συνεργασία και η ανάπτυξη. Πηγή: Ευρωπαϊκό συμβούλιο (2012). 23

24 Βιβλιογραφία (1) Eurobank (2013), Φιλανθρωπικά ιδρύματα, Ανάκτηση Νοέμβριος 20, 2013, από %CE%B4%CF%81%CF%8D%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1.pdf. Ευρωπαϊκό συμβούλιο (2012), Σχετικά με την πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για το θεσμικό πλαίσιο του ευρωπαϊκού ιδρύματος Ανάκτηση Νοέμβριος 20, 2013, από erence=a &language=el. 24

25 Βιβλιογραφία (2) Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων και ανέργων (2013), Αλφαβητικό Ευρετήριο Εργασιακών Σχέσεων, Ανάκτηση Νοέμβριος 20, 2013, από Κλήμη-Καμινάρη, Ο. και Παπαγεωργίου, Κ. Λ. (2010), Κοινωνική οικονομία Μία πρώτη προσέγγιση, Εκδόσεις Ελληνοεκδοτική, Αθήνα. 25