ΠΑΝΑΓΙΑ ΠΡΟΥΣΙΩΤΙΣΣΑ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ Ὑπό Ἐπισκόπου Ἰερεμίου, Μητροπολίτου Ἱ. Μ. Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως «Εἰς πόλιν ἤ εἰς Ρούμελην, ὅπου περιπατήσεις, παντοῦ ἀκούεις ὄνομα τό τῆς Προυσιωτίσσης» (Ἆσμα τοῦ εὐσεβοῦς λαοῦ) Kυριακή 24 Ἰουλίου 2011 ΣΤ Ματθαίου, Χριστίνης μεγαλομ., Ἀθηναγόρου μάρτ. Ἀπολυτίκιον Παναγίας Προυσιωτίσσης Ἦχος α Τῆς Ἑλλάδος ἁπάσης Σύ προΐστασαι πρόμαχος καί τερατουργός ἐξαισίων τῇ ἐκ Προύσσης εἰκόνι Σου. Πανάχραντε Παρθένε Μαριάμ καί γάρ φωτίζεις ἐν τάχει τούς τυφλούς δεινούς τε ἀπελαύνεις δαίμονας καί παραλύτους δέ συσφίγγεις, Ἀγαθή, κρημνῶν τε σῴζεις καί πάσης βλάβης τούς Σοί προσφεύγοντας. Δόξα τῷ Σῷ ἀσπόρῳ τοκετῷ, δόξα τῷ Σέ θαυμαστώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διά Σοῦ τοιαῦτα θαύματα. Ἀγαπητοί ἀναγνῶστες, 1. Σᾶς ζητῶ συγγνώμη διότι, λόγω τῶν πολλῶν διακονιῶν μου, δέν μπορῶ νά ἀνταποκριθῶ στό ἑβδομαδιαῖο αὐτό περιοδικό μου καί δέν σᾶς προσφέρω λόγο ὠφελείας καί πνευματικῆς οἰκοδομῆς. Θά τό προσπαθήσω ὅμως, μέ τήν εὐχή τῆς Παναγίας Προυσιωτίσσης, νά τό πετύχω στίς προσεχεῖς ἑβδομάδες. Σάν χαιρετισμό στό τεῦχος αὐτό σᾶς εὔχομαι νά ζεῖτε τήν ὄμορφη ζωή πού ἔχει αὐτός πού ἀγαπάει τόν Ἰησοῦ Χριστό. Συχνά στά κηρύγματά μου ἐπαναλαμβάνω ὅτι ἡ ζωή εἶναι ὡραία μέ τόν Θεό, ἐνῶ μακρυά ἀπό τόν Θεό εἶναι βαρετή ἡ ζωή. Τό νά ζοῦμε μέ τόν Θεό, ἀγαπητοί μου, εἶναι πολύ ὡραῖο, ἀλλά εἶναι καί πολύ ἁπλό, δηλαδή πολύ εὔκολο, ὅπως εὔκολο εἶναι γιά τό ψάρι νά κολυμπάει στό νερό μέρα-
νύχτα. Ὅπως γιά τό ψάρι τό φυσικό στοιχεῖο εἶναι τό νερό, ἔτσι καί γιά μᾶς τό φυσικό καί τό «νορμάλ» στήν ζωή μας εἶναι τό νά ζοῦμε μέ τόν Θεό. Πολύ ἁπλά, χριστιανοί μου: Νά κάνετε τήν προσευχούλα σας στόν Χριστό καί στήν Παναγία, προσευχή βγαλμένη ἀπό τήν καρδιά, ἔτσι ὅπως μᾶς ἔμαθαν οἱ μανάδες μας ἀπό μικρά παιδιά. Νά ἀνάβετε τό καντηλάκι σας καί νά τά ἔχετε καλά μέ ὅλους. Ἄν τό πετύχετε αὐτό, τό νά μή κατηγορᾶτε κανέναν, ἤ καί νά προσπαθεῖτε νά δικαιολογεῖτε καί τό λάθος τοῦ ἄλλου, πάει, αὐτό, χριστιανοί μου, εἶναι τό τέλειο! Σᾶς τό ὑπογράφω ὅτι θά σωθεῖ ἡ ψυχή σας! 2. Προσοχή ἀπό μερικούς πού σᾶς μπερδεύουν τήν πνευματική ζωή λέγοντάς σας νά κάνετε ἐκεῖνο καί ἐκεῖνο, παριστάνοντας μιά σκληρή καθηκοντολογία τήν σχέση σας μέ τόν Θεό. Ὄχι, χριστιανοί μου! Ἡ πνευματική ζωή ξεκινάει ἀπό τήν ἀγάπη στόν Χριστό. Στήν προσευχή σας νά λέτε, συχνά νά λέτε, καί στόν δρόμο ἀκόμη περπατώντας νά λέτε, «Χριστέ μου, κάνε με νά σ ἀγαπῶ»! «Χριστέ μου, ὅ,τι καί νά μοῦ συμβεῖ στή ζωή μου, μή φύγω ποτέ ἀπό Σένα»! «Χριστέ μου, κάνε με νά σ ἀγαπῶ πολύ. Κι ἄν ἔρθουν χρόνια μαρτυρίου, Χριστέ μου, δός μου τήν Χάρη Σου νά μήν ἀρνηθῶ τήν ἀγάπη Σου»! Κι ἄν ἀγαπᾶμε τόν Χριστό, ἀδελφοί μου, ἡ ἀγάπη αὐτή θά μᾶς πεῖ πῶς πρέπει νά φερόμαστε σάν χριστιανοί, παιδιά τοῦ Χριστοῦ εὐλογημένα. 3. Παρατηρῶ μέ λύπη, μέ μεγάλη μου λύπη παρατηρῶ, ὅτι πολλοί χριστιανοί τοῦ αἰῶνος μας ζοῦν ἕνα «βαρλααμισμό». «Βαρλααμισμός» σημαίνει ἕνας δυτικός, δηλαδή ἕνας αἱρετικός τρόπος πνευματικῆς ζωῆς. Μιά ζωή πού τονίζει τήν ἐγωιστική ἀξιοπρέπεια καί τήν δράση σέ κοινωνικά ἔργα. Ἐπειδή τό πνεῦμα αὐτό τῆς τάχα πνευματικῆς ζωῆς ἔχει ἐπηρεάσει τόν χῶρο μας καί μάλιστα αὐτό τό «βαρλααμιστικό» πνεῦμα τό καλλιεργοῦμε καί ἐμεῖς οἱ κληρικοί, γιά νά μήν πάθετε κι ἐσεῖς, ἀγαπητοί μου, τήν ζημιά αὐτή, σᾶς συνιστῶ νά διαβάζετε τούς βίους τῶν ἁγίων μας. Σ αὐτό τόν τρόπο τῆς ζωῆς πού ἔζησαν οἱ ἅγιοι εὐαρεστεῖται ὁ Θεός μας. Σᾶς συνιστῶ μέ ὅλη μου τήν καρδιά νά ψάξετε καί νά βρεῖτε καί νά διαβάσετε αὐτά τά δύο βιβλία: Τό βιβλίο τοῦ Σώτου Χονδροπούλου γιά τόν ἅγιο Νεκτάριο «Ὁ ἅγιος τοῦ αἰῶνος μας» καί τό βιβλίο τοῦ Κωστῆ Μπαστιᾶ «Ὁ Παπουλᾶκος». Ἄλλη φορά θά σᾶς συστήσω ἄλλα πνευματικά βιβλία. 4. Πρέπει νά σκεπτόμαστε τά ἁμαρτήματα πού κάνουμε καί νά λέμε γι αὐτά τήν προσευχή «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησέ με». Ἀκόμη νά βρεῖτε ἕναν πνευματικό πατέρα, σωστό πνευματικό πατέρα, καί νά ἐξομολογεῖστε τίς ἁμαρτίες σας. Εἶπα «σωστό πνευματικό πατέρα», γιατί δέν εἶναι ὅλοι οἱ λεγόμενοι «πνευματικοί» σωστοί. Ἄλλοι παριστάνουν τόν αὐστηρό καί κάνουν ἐξεταστήριο καί δικαστήριο τήν ἐξομολόγηση καί ἄλλοι δέν θεωροῦν ἁμαρτία τήν ἁμαρτία καί 2
ἔτσι δέν βοηθοῦν τόν ἁμαρτωλό νά ζήσει τήν μετάνοια, πού εἶναι ἀπαραίτητη γιά νά μᾶς δώσει ὁ Θεός τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν μας. 5. Κοντά σ αὐτά νά διαβάζετε, χριστιανοί μου, κάθε ἡμέρα ἕνα μικρό κομματάκι ἀπό τήν Ἁγία Γραφή. Καλό εἶναι νά πάρετε μέ σειρά τήν Ἁγία Γραφή, τήν Παλαιά καί τήν Καινή Διαθήκη, καί νά τήν διαβάσετε, μιά φορά τοὐλάχιστον ὁλόκληρη. Γιά τήν μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς σᾶς παρακαλῶ κάνετε προσευχή καί γιά μένα νά προχωρῶ καλά καί σταθερά ἕνα ἔργο πού ἄρχισα, ἔργο ἑρμηνευτικό σέ κάθε ἕνα ἀπό τά ἱερά βιβλία τῆς Βίβλου. Μέ τήν προσευχή σας ἐλπίζω μέ τήν ἀρχή τοῦ ἔτους 2012 νά ἐμφανίσω τό πρῶτο ἑρμηνευόμενο βιβλίο καί ἀνά τρίμηνο νά ἐμφανίζω καί νέο βιβλίο. Εὔχεσθε, παρακαλῶ, γιά μένα, ἀδελφοί χριστιανοί, νά μοῦ συγχωρεῖ ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός τά ἁμαρτήματά μου καί νά μοῦ δίνει τόν ζῆλο, τήν φώτισή Του καί ἔτη πολλά μέ ὑγεία, γιά νά ἐργάζομαι στόν ἅγιό Του λόγο γιά τήν σωτηρία μου καί γιά τήν ὠφέλεια τῶν ἀδελφῶν μου χριστιανῶν. Σᾶς εὔχομαι πλούσια τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ σέ σᾶς καί τίς οἰκογένειές σας. Ὁ Θεός νά εὐλογήσει νά ἐκπληρωθοῦν οἱ πόθοι σας καί νά εἶναι αὐτό γιά τήν σωτηρία σας. Μέ πολλές εὐχές Ἐπίσκοπος Ἰερεμίας ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ 42. Η ΔΙΑΤΑΡΑΞΗ ΤΗΣ ΙΣΟΤΙΜΙΑΣ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ ΣΤΗΝ ΠΤΩΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ 1. Στήν δογματική σειρά τῶν κηρυγμάτων μας, ἀδελφοί μου χριστιανοί, εἴμαστε στήν δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου, τοῦ ἄνδρα καί τῆς γυναίκας. Στό προηγούμενο κήρυγμά μας λέγαμε ὅτι τά δύο φύλα, ὁ ἄνδρας καί ἡ γυναίκα, εἶναι ἴσα. Ὅλοι μιλᾶνε γιά ἰσότητα τῶν δύο φύλων. Καλύτερα ὅμως, χριστιανοί μου, εἶναι νά μήν τό λέμε «ἰσότητα», γιατί στήν πραγματικότητα ἄλλη εἶναι ἡ διάπλαση τοῦ ἄνδρα καί ἄλλη εἶναι ἡ διάπλαση τῆς γυναίκας. Δέν εἶναι ἴσα λοιπόν τά δύο 3
φύλα, γιατί διαφέρουν μεταξύ τους. Γι αὐτό καλύτερα εἶναι νά χρησιμοποιοῦμε τήν πατερική ὁρολογία. Οἱ ἅγιοι Πατέρες δέν μιλᾶνε γιά ἰσότητα τοῦ ἄνδρα καί τῆς γυναίκας, ἀλλά γιά «ἰσοτιμία», γιά «ὁμοτιμία». 2. Στό προηγούμενο κήρυγμά μας λέγαμε γιά τήν προπτωτική κατάσταση τοῦ ἀνθρώπου, πῶς ἦταν δηλαδή ὁ ἄνδρας καί ἡ γυναίκα στόν παράδεισο, πρίν ἀπό τήν πτώση τους. Καί λέγαμε ὅτι στόν παράδεισο δέν φαίνεται πουθενά ἡ ἀνωτερότητα τοῦ ἑνός φύλου ἔναντι τοῦ ἄλλου δέν φαίνεται πουθενά ἡ ὑποταγή τοῦ ἑνός στόν ἄλλο, γιατί ὁ Θεός ἔκανε καί τόν ἄνδρα καί τήν γυναίκα ἰσοτίμους. Ἀλλά ἔγινε, χριστιανοί μου, ἡ θλιβερή πτώση, ἡ παράβαση δηλαδή ἀπό τούς πρωτοπλάστους τῆς ἐντολῆς τοῦ Θεοῦ. Ἡ πτώση αὐτή μεταξύ τῶν ἄλλων κακῶν πού ἔφερε στήν ἀνθρωπότητα, ἔφερε καί τήν διατάραξη τῆς ἰσοτιμίας τῶν δύο φύλων. Ἀκοῦστε, ὅπως μᾶς τά λέει ἡ Ἁγία Γραφή: Ἡ Εὔα, ἡ ὁποία εἶχε ἤδη ἁμαρτήσει, ἐπέβαλε καί στόν ἄνδρα της νά φάει τόν ἀπηγορευμένο καρπό. «Φάγε» τοῦ εἶπε. Ἀπό ἐκεῖνο δέ πού μᾶς λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ὅτι ὁ ἄνδρας «δέν ἀπατήθηκε» (Α Τιμ. 2,14), θά πρέπει νά ὑποθέσουμε ὅτι ὁ Ἀδάμ δέν πείστηκε ἀμέσως στήν πρώτη προτροπή τῆς Εὔας νά φάει τόν ἀπηγορευμένο καρπό. Ἀλλά ἡ Εὔα ἐπανέλαβε στόν Ἀδάμ τήν κακή της συμβουλή καί τελικά ὑπέταξε τόν ἄνδρα της. Πραγματικά ὁ ἄνδρας Ἀδάμ κατά τήν πτώση ὑποτάχτηκε στήν γυναίκα, πείστηκε σ αὐτήν καί ἁμάρτησε καί αὐτός (βλ. Γεν 3,1 ἑξ.). 3. Ἡ ἰσοτιμία λοιπόν τῶν δύο φύλων, ἀδελφοί μου χριστιανοί, χάλασε στήν πτώση τῶν πρωτοπλάστων. Τότε, ὅπως τό λέει ὁ ἅγιος Χρυσόστομος, ἡ γυναίκα πῆγε νά «διδάξει» τόν ἄνδρα καί «αὐθέντησε» σ αὐτόν. 1 Γι αὐτό, καί σάν παιδαγωγική τιμωρία στήν γυναίκα γιά τήν ἁμαρτία της αὐτή, λέει σ αὐτήν ὁ Θεός: «Πρός τόν ἄνδρα σου ἡ ἀποστροφή σου καί αὐτός σου κυριεύσει» (Γεν. 3, 16). Ἡ γυναίκα δηλαδή τώρα θά αἰσθάνεται ἐξαρτημένη ἀπό τόν ἄνδρα. Πρίν ἀπό τήν πτώση δέν συνέβαινε αὐτό. Κατά τήν πτώση ὅμως ὁ Ἀδάμ ὑποχώρησε στήν γυναίκα καί τότε αὐτή τόν ὑπέταξε. Γι αὐτό καί τώρα, γιά παιδαγωγικό λόγο, ξαναλέω, ὑποτάσσεται ἡ γυναίκα στόν ἄνδρα. Σάν νά τῆς λέει ὁ Θεός, ὅπως ὡραῖα τό παριστάνει ὁ ἅγιος Χρυσόστομος: «Ἐποίησά σε ὁμότιμον οὐκ ἐχρήσω καλῶς τῇ ἀρχῇ μετάβηθι πρός τήν ὑποταγήν. Οὐκ ἤνεγκας τήν ἐλευθερίαν κατάδεξαι τήν δουλείαν». 2 Γιά νά διορθωθεῖ λοιπόν ἐκείνη ἡ αὐθεντία πού ἐξάσκησε ἡ γυναίκα στόν ἄνδρα μετά τήν πτώση καί τόν παρέσυρε στήν ἁμαρτία, ὑποτάσσει τώρα ὁ Θεός τήν γυναίκα στόν ἄνδρα λέγοντάς της «πρός τόν ἄνδρα σου ἡ ἀποστροφή σου καί αὐτός σου κυριεύσει». Αὐτό μοιάζει σάν νά κάνουν μιά σοβαρή 1. Βλ. Χρυσοστόμου, Εἰς τήν Γένεσιν Λόγος Δ, εἰς ΑΑΠ 52,660 Α σ. 132. 2. Bλ. Χρυσοστόμου, Εἰς τήν Γένεσιν Λόγος Δ, εἰς ΑΑΠ 52,659 Α ἑξ. σελ. 130-131. 4
παράβαση δύο λοχίες, ἀπό τούς ὁποίους ὁ ἕνας παρέσυρε τόν ἄλλον καί οἱ δυό τιμωροῦνται μέ ἕνα μήνα φυλακή, ἐκεῖνον ὅμως πού παρέσυρε τόν ἄλλο τοῦ ξηλώνουν καί τά γαλόνια καί τόν ἀναγκάζουν νά ὑποτάσσεται στόν πρώην ἴσο του! 3 4. Ἐνῶ ὅμως ὁ Θεός καθόρισε μετά τήν πτώση ἡ γυναίκα νά ὑποτάσσεται στόν ἄνδρα, ὅμως ἡ μακρυά ἀπό τόν Θεό γυναίκα ἐπαναλαμβάνει τό παλαιό της ἁμάρτημα καί διαφεντεύει τόν ἄνδρα. Ἔτσι ἔχουμε τήν λεγομένη «γυναικοκρατία», πού ἐμφανίζεται ἰδιαίτερα στήν εἰδωλολατρία. Πραγματικά, στίς περισσότερες εἰδωλολατρικές θρησκεῖες ἡ γυναίκα ἦταν ἀρχηγός τῆς λατρείας. Ἐπειδή δέ ἦταν ἀσθενέστερη κατά τήν φύση, γιά νά ἐπιβάλλεται χρησιμοποιοῦσε τήν μεγάλη της κόμη. Ὅταν τελοῦσε τά μυστήρια σάν ἱέρεια εἶχε ἀσκεπές τό κεφάλι της καί λυμένη τήν κόμη της, τήν ὁποία τίναζε καί ἐπιβαλλόταν ἔτσι ὡς ταμπού. Τώρα καταλαβαίνουμε τό γιατί οἱ εὐσεβέστατες ἐκεῖνες παλαιές γυναῖκες, μεταξύ τῶν ὁποίων ἦταν καί ἡ μακαριστή μητέρα μου, ἔδεναν «κότσο» τά μαλλιά τους, πράγμα πού τό κοροϊδεύουν πολλοί σημερινοί νεοπατερικοί καί μεταπατερικοί. Τά ἔδεναν «κότσο» τά μαλλιά ἀπό παράδοση ὡς ἀντίθεση πρός τίς ἱέρειες τῆς εἰδωλολατρίας, σάν τήν Κασσάνδρα, πού ὅταν χρησμοδοτοῦσε τίναζε μέ μεγαλοπρέπεια τήν κόμη της, γιά νά προκαλέσει δέος καί σάν τήν Πυθία, πού ὅταν ἐπρόκειτο νά μαντεύσει ἀσχολεῖτο ἰδιαίτερα μέ τήν ἐλεύθερη κόμη της. Τώρα πάλι ἐννοοῦμε γιατί ὁ ἀπόστολος Παῦλος δέν ἐπιτρέπει στήν γυναίκα νά διδάσκει στίς ἱερές συνάξεις γιά λατρεία (Α Τιμ. 2,12). Ὁ ἀπόστολος Παῦλος χτυπάει δυνατά τήν γυναικοκρατία, πού ἤθελε νά μπεῖ καί στήν Ἐκκλησία. Στήν Ἐκκλησία τῆς Κορίνθου, γιά παράδειγμα, παρουσιάστηκαν γυναῖκες, πού ἤθελαν νά διδάσκουν καί νά κατευθύνουν τούς ἄνδρες στήν λατρεία, ὅπως οἱ μάγισσες καί οἱ ἱέρειες τῶν εἰδωλολατρῶν. Αὐτό ἦταν μιά σοβαρή ἀταξία πού ἀνάγκασε τόν ἀπόστολο νά ἐπέμβει καί νά μιλήσει αὐστηρά. Ἀλλά καί ἡ γυναίκα λαμβάνει χάρισμα ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα καί μπορεῖ καί αὐτή νά προσεύχεται καί νά προφητεύει στίς συνάξεις τῶν πιστῶν. Ὅμως γιά νά μήν ξεχνάει τήν θέση της, ὁ ἀπόστολος Παῦλος διατάσσει ὅτι, ὅταν ἡ γυναίκα προσεύχεται ἤ προφητεύει στήν Σύναξη τῶν πιστῶν νά ἔχει κάλυμμα στήν κεφαλή (βλ. Α Κορ. 11,3 ἑξ.), πού θά τῆς ὑπενθυμίζει ὅτι εἶναι κάτω ἀπό ἐξουσία. Μέ πολλές εὐχές Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας 3. Βλ. Καθηγητοῦ Σ. Σάκκου, εἰς περιοδικό Σάλπιγξ Ὀρθοδοξίας 1979 σελ. 101. Ὁμοίως βλ. καί τό δεύτερο ὑπόμνημά μας στή Γένεση, τομ. Α, σελ. 151. 5
Η ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ (Κείμενο, μετάφραση, προλογικά σημειώματα καί ὀλιγοστά σχόλια) Πληροφοροῦμε τούς ἀγαπητούς ἀναγνῶστες μας ὅτι τό ἑρμηνευόμενο ἐδῶ βιβλίο τῆς Καινῆς Διαθήκης παρατίθεται ἄστητο διά πρακτικούς λόγους μετά ὅμως τήν ὁλοκλήρωσή του, ὅταν αὐτό θά ἐκδοθεῖ εἰς βιβλίον, θά εἶναι στημένο μέ τά σχόλια στήν ἴδια σελίδα τῆς ἑρμηνευομένης περικοπῆς. ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ Ι. Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ (1,12-5,42) Ἡ ὁμάδα τῶν Ἀποστόλων (1,12-14) 1. Πιστοί οἱ Ἀπόστολοι στήν ἐντολή τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ πού τούς εἶπε νά μήν ἀπομακρυνθοῦν ἀπό τά Ἰεροσόλυμα (στίχ. 4), ὑπέστρεψαν στήν πόλη αὐτή ἀπό τό ὄρος Ἐλαιῶν, ὅπου ἔγινε ἡ Ἀνάληψη (στίχ. 12). 2. Στήν Ἰερουσαλήμ οἱ Ἀπόστολοι πῆγαν στό «ὑπερῷον», τόπο γνωστό ὅπου συγκεντρώνονταν ὅλοι οἱ πιστοί γιά προσευχή (στίχ. 13). Ἀπό τήν ἱερή αὐτή σύναξη γιά προσευχή στό ὑπερῶο δέν ἀπουσίαζε ἡ Παναγία, ἡ Μητέρα τοῦ Ἰησοῦ καί οἱ ἀδελφοί του (στίχ. 14). Ἀπό τήν προσευχή μας δέν πρέπει νά ἀπουσιάζει ἡ Παναγία. 1, 12 Τότε ὑπέστρεψαν εἰς Ἱερουσαλὴμ ἀπὸ ὄρους τοῦ καλουμένου ἐλαιῶνος, ὅ ἔστιν ἐγγὺς Ἱερουσαλήμ, σαββάτου ἔχον ὁδόν. 13 Καὶ ὅτε εἰσῆλθον, ἀνέβησαν εἰς τὸ ὑπερῷον οὗ ἦσαν καταμένοντες, ὅ τε Πέτρος καὶ Ἰάκωβος καὶ Ἰωάννης καὶ Ἀνδρέας, Φίλιππος καὶ Θωμᾶς, Βαρθολομαῖος καὶ Ματθαῖος, Ἰάκωβος Ἀλφαίου καὶ Σίμων ὁ Ζηλωτὴς καὶ Ἰούδας Ἰακώβου. 14 Οὗτοι πάντες ἦσαν προσκαρτεροῦντες ὁμοθυμαδὸν τῇ προσευχῇ καὶ τῇ δεήσει σὺν γυναιξὶ καὶ Μαρίᾳ τῇ μητρὶ τοῦ Ἰησοῦ καὶ σὺν τοῖς ἀδελφοῖς αὐτοῦ. 1, 12 Τότε ὑπέστρεψαν στήν Ἰερουσαλήμ ἀπό τό ὄρος πού λέγεται Ἐλαιών, τό ὁποῖο εἶναι κοντά στήν Ἰερουσαλήμ, σέ τόση ἀπόσταση ὅση ἐπιτρέπεται νά βαδίζουν οἱ Ἰουδαῖοι κατά τό Σάββατο. 13 Καί ὅταν μπῆκαν στήν πόλη, ἀνέβηκαν στό ὑπερῶο, ὅπου ἔμεναν ὁ Πέτρος καί ὁ Ἰάκωβος καί ὁ Ἰωάννης καί ὁ Ἀνδρέας, ὁ Φίλιππος καί ὁ Θωμᾶς, ὁ Βαρθολομαῖος καί ὁ Ματθαῖος, ὁ Ἰάκωβος τοῦ Ἀλφαίου καί ὁ Σίμων ὁ Ζηλωτής καί ὁ Ἰούδας τοῦ Ἰακώβου. 14 Ὅλοι αὐτοί μέ μιά ψυχή ἐπέμειναν στήν προσευχή καί στήν δέηση μαζί μέ γυναῖκες καί μάλιστα μέ τήν Μαρία, τήν μητέρα τοῦ 6
Ἰησοῦ καί μαζί μέ τούς ἀδελφούς του. 1,12. Σαββάτου ἔχον ὁδόν. Δηλαδή ἡ ἀπόσταση πού ἐπιτρεπόταν νά βαδίσει ὁ Ἰουδαῖος τήν ἡμέρα τοῦ Σαββάτου. Περίπου ἕνα χιλιόμετρο. 1,13. Ὁ ἀπόστολος Ἰούδας διακρίνεται ἀπό τόν Ἰούδα τόν ἀδελφό τοῦ Κυρίου (βλ. Ματθ. 13,55. Μάρκ. 6,3) καί ἀδελφό τοῦ Ἰακώβου (Ἰούδ. 1). Ὁμοίως πρέπει νά διακρίνουμε τόν ἀπόστολο Ἰάκωβο, τόν υἱό τοῦ Ἀλφαίου, ἀπό τόν Ἰάκωβο, τόν ἀδελφό τοῦ Κυρίου (Πράξ. 12,17. 15,13, κ.ἄ.). 1,14. Ἀδελφοί αὐτοῦ. Πρόκειται περί τῶν ἀδελφῶν τοῦ Ἰησοῦ, βλ. Α Κορ. 9,5. Μάρκ. 6,3. Ματθ. 12,46 σχόλ. 7