Πανεπιστήμιο Πατρών - Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Εαρινό εξάμηνο 2014-5 ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ 2 Ηλεκτρομηχανολογικές Εγκαταστάσεις σε Κτίρια Κατοικίας 3. Ηλεκτρολογικές Εγκαταστάσεις Ενδεικτική Βιβλιογραφία: Γ. Κοντορούπη, Δίκτυα και Εγκαταστάσεις Κτιρίων και Πόλεων, ΕΜΠ, Αθήνα 2005 Γ. Ανεμογιάννη, Ηλεκτροτεχνία, Βιβλιοθήκη του Τεχνίτη, τ.4, Ευγενίδειο Ίδρυμα, Αθήνα 1981. Α. Παπαϊωάννου-Ν.Χαραλαμπάκη, Ηλεκτρολογικό Εργαστήριο Ι, Ευγενίδειο Ίδρυμα, Αθήνα 1997. Εικόνες από το διαδίκτυο 1
Η ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΚΤΗΡΙΩ Ν Η/Μ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ KEΛΥΦΟΣ ΦΕΡΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ 2
3
Η Λ Ε ΚΤΡΟΛΟΓΙΚΕΣ Ε Γ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΙΣΧΥΡΑ ΡΕΥΜΑΤΑ ΚΙΝΗΣΗ ΦΩΤΙΣΜΟΣ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΣΘΕΝΗ ΡΕΥΜΑΤΑ DATA ΤΗΛΕΦΩΝΑ-ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΣΥΣΤ ΗΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΕΙΔΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΗΛΙΑΚΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΝΤΙΚΕΡΑΥΝΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ 4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
Η γείωση του κτηρίου Τρίγωνο γείωσης με ράβδους χαλκού 15
Σύνδεση της γείωσης του κτηρίου με τον οπλισμό της θεμελίωσης 16
17
18
19
20
Το δίκτυο εντός της κατοικίας 21
22
Συνήθης εξοπλισμός: Ηλεκτρικοί Πίνακες Διανομής Electric switchboards Κατανεμητές Distribution boards Circuit breakers and disconnects Μετρητές Electricity meter Μετασχηματιστές (Transformers) Συσσωρευτές (Backup batteries, UPS) σε δωμάτιο συσσωρευτών Fire alarm control panels Distribution frames Σε μεγάλα κτίρια, άνω των 2.000τμ, μπορεί να απαιτηθεί η κατασκευή Υποσταθμού (substation) ΗΛΕΚΤΡΟΣΤΑΣΙΟ ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΑΝΟΜΗΣ Ένας πίνακας διανομής (ή ηλεκτρικός πίνακας ) είναι ένα στοιχείο ενός συστήματος παροχής ηλεκτρικής ενέργειας που χωρίζει μια ηλεκτρική τροφοδοσία ενέργειας σε θυγατρική κυκλώματα, παρέχοντας ταυτόχρονα μια προστατευτική ασφάλεια ή διακόπτη κυκλώματος για κάθε κύκλωμα, σε ένα κοινό περίβλημα. 23
ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΑΝΟΜΗΣ Electric Switchboard 24
Το έξυπνο σπίτι βασίζεται σε σύνθετο δίκτυο ασθενών ρευμάτων Ασθενή ρεύματα σε κατοικία: Συστήματα ενδοεπικοινωνίας Θυροτηλέφωνα, θυροτηλεοράσεις, εσωτερικά τηλέφωνα, κλπ. 25
Τηλέφωνα, τηλεφωνικά κέντρα, δεδομένα, κλπ. Ηχητικά συστήματα και προβολές σε κατοικία (home cinema) αποτελούν μέρος του δικτύου ασθενών ρευμάτων. Συχνά συνδέονται και στο δίκτυο data. 26
Συστήματα ασφαλείας (αντικλεπτικά) που περιλαμβάνουν διατάξεις με έλεγχο εισόδου, ανιχνευτές κίνησης, μαγνητικές επαφές στα ανοίγματα, συναγερμό, τηλεφωνική ειδοποίηση, καταγραφή εικόνας, κά. Συστήματα ασφαλείας Κλειστά κυκλώματα τηλεοράσεως (CCTV) που περιλαμβάνουν κάμερες, οθόνες παρακολούθησης και καταγραφικά, κλπ. 27
Πυρανίχνευση Πυρανίχνευση, συναγερμός και κατάσβεση 28
ΑΝΤΙΚΕΡΑΥΝΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Οι κίνδυνοι των κτιρίων συνίστανται κατά κύριο λόγο, στην πρόκληση πυρκαγιών αλλά και σε εκρηκτικά φαινόμενα που οφείλονται σε απότομη ατμοποίηση ποσοτήτων νερού. Τέτοιο κίνδυνο διατρέχουν οι στέγες, οι εξώστες και οι κεφαλές των καπνοδόχων. Πυρκαγιές από κεραυνούς σημειώνονται σε αγροτικά σπίτια με ελαφρές στέγες. Στον κίνδυνο της απότομης ατμοποιήσεως νερού είναι εκτεθειμένα τα αρχαιολογικά μνημεία. Το πρόβλημα της προστασίας των μνημείων αυτών, έγκειται στην σχεδίαση αντικεραυνικής εγκαταστάσεως, αόρατης από τους επισκέπτες, το οποίο παρουσιάζει σημαντική δυσκολία. Τα σημεία ενός κτιρίου που προσβάλλονται από κεραυνούς είναι συνήθως: Κορυφές αετωμάτων και πύργων. Στηθαία και κορυφές στεγών. Καπνοδόχοι και ειδικές εξάρσεις στέγης. Οι γωνίες των αετωμάτων από την κορυφή μέχρι την υδρορροή. Οι γωνίες των τοίχων και της στέγης στις οριζόντιες στέγες. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Κάθε σύστημα αντικεραυνικής προστασίας αποτελείται από το συλλεκτήριο σύστημα απαγωγής και το σύστημα γειώσεως. Το συλλεκτήριο σύστημα μπορεί να είναι τύπου ακίδων ή τύπου έλξης ατμοσφαιρικής τάσης (ιονισμού). Η πιο απλή μορφή είναι το αλεξικέραυνο Franklin το οποίο αποτελείται από μία κατακόρυφο ράβδο με ακίδα στο άνω σημείο και συνδέεται με τη γη. Χρησιμοποιείται σε κτίρια και εγκαταστάσεις μικρών διαστάσεων (καπνοδόχους εργοστασίων κλπ.) Όταν τα κτίρια έχουν μεγάλη επιφάνεια πιο αποτελεσματικό θεωρείται το αλεξικέραυνο κλωβού Faraday. Αυτό το σύστημα αποτελείται από πλέγμα αγωγών διατεταγμένων κατά μήκος και κατά πλάτος επί της οροφής της κατασκευής που θέλουμε να προστατέψουμε. Υπάρχουν τοποθετημένες ακίδες κατανεμημένες στα ψηλότερα σημεία του κτιρίου. Οι ακίδες συνδέονται μεταξύ τους και με τις καθόδους 29
Η ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΛΛΗΨΕΩΣ με ακίδα αλεξικέραυνου απλού ή ιονισμού Η ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΛΩΒΟΥ 30
Διάταξη αντικεραυνικής προστασίας τύπου «κλωβού» σε δώμα κτηρίου Ποσότητα Ποιότητα Ανάδειξη ΦΩΤΙΣΜΟΣ ΚΤΗΡΙΩΝ ΚΑΙ ΧΩΡΩΝ Συμπληρωματικά στα δίκτυα των ισχυρών ρευμάτων στη συνέχεια παρατίθενται ορισμένες εικόνες, ως εισαγωγή στον προβληματισμό για το σύνθετο ζήτημα του φωτισμού κτηρίων και χώρων από πλευράς τεχνικής και καλλιτεχνικής 31
Εξωτερικός νυχτερινός φωτισμός ανάδειξης κτηρίων και μνημείων Αποτελεί αντικείμενο σχεδιασμού εξειδικευμένου αρχιτέκτονα ή καλλιτέχνη σε συνεργασία με τον ηλεκτρολόγο μηχανικό 32
Ο σχεδιασμός του φωτισμού αποτελεί σημαντικό στοιχείο της αρχιτεκτονικής μελέτης Richard Meier, The Jubilee Church (La Chiesa del Dio Padre Misericordioso), Rome Φυσικός φωτισμός 33
τεχνητός φωτισμός ο φυσικός φωτισμός στον εσωτερικό χώρο δεν αρκεί πάντα 34
Τότε χρειάζεται ενίσχυση με τεχνητό φωτισμό, ο οποίος κατάλληλα σχεδιασμένος μπορεί να δημιουργήσει «ατμόσφαιρα» Μπορεί όμως απλώς να παρέχει γενικό πλούσιο φωτισμό για εργασία 35
Ο σχεδιασμός προβλέπει την ικανοποιητική ένταση του φωτισμού στην επιφάνεια εργασίας, με οικονομικό τρόπο, αποφεύγοντας τη θάμβωση και δημιουργώντας ψυχολογικά ευχάριστο περιβάλλον (θερμοκρασία χρώματος). Αυτό επιτυγχάνεται με την επιλογή από το εμπόριο κατάλληλων φωτιστικών και λαμπτήρων και μετά από υπολογισμό. Ο σχεδιασμός του φωτισμού λαμβάνει υπόψη του, μεταξύ και άλλων παραγόντων τα χαρακτηριστικά των φωτιστικών σωμάτων που θα επιλεγούν 36
37
Η στάθμη φωτισμού στον χώρο, πάνω στην επιφάνεια εργασίας ή το αντικείμενο μετριέται σε Lux και εξαρτάται από τις λειτουργικές απαιτήσεις που υπάρχουν. Απόδοση λαμπτήρων ανάλογα προς την κατανάλωση ενέργειας 38
Διαφορετικού τύπου λαμπτήρες παράγουν διαφορετικό αποτέλεσμα φωτισμού (θερμό, ψυχρό, χρώμα, κλπ) Ένα παράδειγμα: σε Φως ημέρας προέλευση εικόνων ERCO lighting 39
Τονίζοντας τον χώρο Τονίζοντας τα αντικείμενα 40
Εξισορροπώντας την προβολή χώρου και αντικειμένων Προσθέτοντας χρώμα στο φως 41
Προσθέτοντας εφέ 42