ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΑΓΙΟΙ, ΑΓΡΟΤΕΣ ΚΑΙ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΟΙ 2 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΡΤΥΡΟΣ ΜΑΜΑ Ἐπιμέλεια Ἰωάννου Δρούγκα Ὁ ἅγιος Μάμας γεννήθηκε μέσα στὴ φυλακὴ ἀπὸ γονεῖς ἐπιφανεῖς καὶ εὐσεβεῖς. Καὶ οἱ δύο ἔφυγαν ἀπὸ τὴ ζωὴ ἀμέσως μετὰ τὴ γέννησή του ὡς μάρτυρες. Μὲ ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ ἡ Ἀμμία Ματρώνα, μία πλούσια καὶ εὐσεβὴς χριστιανή, φρόντισε γιὰ τὴν ταφὴ τῶν μαρτύρων γονέων καὶ παρέλαβε τὸ μωρό. Τὸ ἀνέθρεψε μὲ ἀγάπη καὶ τοῦ δίδαξε τὴ χριστιανικὴ πίστη. Στὰ 15 του χρόνια ἔχασε τὴ θετή του μητέρα. Συνελήφθη ὡς χριστιανὸς δύο φορές. Τὴν πρώτη, ἀφοῦ βασανίστηκε τὸν παρέλαβαν οἱ στρατιῶτες καὶ τὸν ὁδήγησαν στὴ θάλασσα μὲ μολυβένια σφαίρα στὸ λαιμὸ γιὰ νὰ τὸν πνίξουν. Ὁ Θεὸς ὅμως, μὲ θαυμαστὸ τρόπο τὸν ἔσωσε καὶ τὸν ὁδήγησε στὸ βουνὸ τῆς Καισαρείας. Ἐκεῖ ἄρχισε νὰ ζεῖ ἀνάμεσα σὲ ἄγρια ζῶα, ποὺ ἡμέρευαν μόλις τὸν πλησίαζαν. Ἐκεῖνος ἄρμεγε τὶς ἐλαφίνες, ποὺ συναγωνίζονταν θαρρεῖς, ποιὰ θὰ τοῦ προσφέρει τὸ γάλα της. Ὁ ἅγιος τὶς ἄρμεγε, τρεφόταν ὁ ἴδιος καὶ τὸ ὑπόλοιπο γάλα τὸ ἔπηζε τυρὶ καὶ κατέβαινε στὴν πόλη γιὰ νὰ θρέψει καὶ τοὺς φτωχούς. Σὲ μία τέτοια κάθοδο συνελήφθη καὶ ὁδηγήθηκε μπροστὰ στὸν εἰδωλολάτρη ἄρχοντα. Τὰ ἄγρια ζῶα ὅπου τὸν ἔριξαν τὸν σεβάστηκαν. Ἡ φωτιὰ ποὺ πλησίαζαν στὸ σῶμα του γιὰ νὰ τὸν κάψουν ἀπομακρυνόταν. Τελικὰ τὸν κάρφωσαν στὴν κοιλιὰ μὲ μία τρίαινα καὶ τὸ πνεῦμα του παρέλαβαν οἱ ἄγγελοι. Στὸν λαμπρὸ ναὸ τῆς Καισαρείας, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ἐκήρυξε τιμώντας τὴ μνήμη τοῦ μάρτυρα, παρόντος καὶ τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, καὶ εἶπε: «Αὐτὸς ποὺ πρὶν λίγο ἄρμεγε τὶς ἐλαφίνες ποὺ ἔσπευδαν νὰ τὸν πλησιάσουν, ὥστε μὲ ξένο γάλα νὰ τραφεῖ ἕνας δίκαιος, τώρα ποιμαίνει τὸν λαὸ μητρόπολης». Ὁ ἅγιος εἰκονίζεται συνήθως μ ἕνα ἐλαφάκι στὴν ἀγκαλιά του καὶ οἱ βοσκοὶ τὸν θεωροῦν προστάτη τους.
22 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΦΩΚΑ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥΡΟΥ Ἕνα λουλούδι τοῦ κήπου του στὴ Σινώπη τῆς Μαύρης θάλασσας ἦταν ὁ ἅγιος Φωκᾶς. Ζοῦσε ἀπὸ τὰ λαχανικὰ ποὺ καλλιεργοῦσε, καὶ καθὼς τὸ σπίτι του ἦταν στὴν πύλη τοῦ κάστρου κοντὰ στὸ λιμάνι, δὲν τοῦ ἔλειπαν ποτὲ οἱ φιλοξενούμενοι. Ἔτσι φιλοξένησε καὶ τοὺς στρατιῶτες ποὺ πῆγαν νὰ τὸν συλλάβουν ὡς χριστιανό. Ἀφοῦ ἔφαγαν, ἤπιαν καὶ ξεκουράστηκαν, τοῦ εἶπαν καὶ τὸν λόγο τοῦ ταξιδιοῦ τους στὴ Σινώπη: «Μήπως γνωρίζεις ἕναν Φωκὰ κηπουρό; Μᾶς ἔστειλαν νὰ τὸν συλλάβουμε ὡς χριστιανό». «Ἦρθε λοιπὸν ἡ ὥρα μου Κύριε, νὰ σοῦ δείξω τὴν ἀγάπη μου» εἶπε μέσα του. Καὶ στοὺς στρατιῶτες: «Κοιμηθεῖτε τώρα νὰ ἀναπαυτεῖτε, καὶ αὔριο θὰ σᾶς ὁδηγήσω στὸν Φωκὰ» Τὴ νύχτα ὁ Φωκᾶς βγῆκε στὸν κῆπο του κι ἔσκαψε τὸν τάφο του. Τὸ πρωί, ὅταν οἱ στρατιῶτες τὸν ρώτησαν ποῦ εἶναι ὁ Φωκᾶς, τοὺς ἀπάντησε ἁπλᾶ: «Μπροστά σας καὶ σᾶς μιλᾶ. Μὴ διστάζετε νὰ ἐκτελέσετε τὴ διαταγὴ ποὺ πήρατε». Ντροπιασμένοι ἐκεῖνοι καὶ ἑκόντες-ἄκοντες τὸν ἀποκεφάλισαν. Κάποτε ποὺ ἡ Σινώπη πείνασε, βρέθηκε σιτάρι μὲ τὴ βοήθεια τοῦ ἁγίου μάρτυρα Φωκᾶ τοῦ κηπουροῦ καὶ οἱ ἄνθρωποι σώθηκαν ἀπὸ τὸν λιμό. 1 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΡΤΥΡΟΣ ΤΡΥΦΩΝΟΣ Ἁπλὸς χηνοβοσκός. Ἐποίμαινε τὶς χῆνες μὰ καὶ τοὺς λογισμούς του, ποὺ ὁδηγοῦσε στὰ λιβάδια τοῦ Εὐαγγελίου. Ἡ θεία χάρη τὸν ἔκανε τέλος, γιατρὸ θαυματουργὸ καὶ ποιμένα τῶν συγχωριανῶν του. Μαρτύρησε ἐπὶ Δεκίου. 7 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ ΤΟΥ ΣΤΕΙΡΙΩΤΗ
Ἐργαζόταν στὰ χτήματα τῶν γονιῶν του ἀπὸ μικρός. Συχνὰ ἐπέστρεφε τὸ βράδυ στὸ σπίτι του σχεδὸν γυμνός. Ἦταν πολὺ ἐλεήμων. Ἀσκητικὸς πολύ, νήστευε ἀπὸ μικρός. Στὴ διάρκεια ποὺ προσευχόταν, αἰωρεῖτο τὸ σῶμα του ἕνα πήχη πάνω ἀπὸ τὴ γῆ. Ἔγινε ὁ κτήτορας τῆς Μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ στὴν Λειβαδιά. 12 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΡΤΥΡΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥΡΟΥ Σαράντα χρόνων ἔφυγε ἀπὸ τὴ Βόρειο Ἤπειρο ὁ Χρῆστος καὶ πῆγε στὴν Κωνασταντινούπολη τὸ ἔτος 1747, λὲς καὶ πήγαινε στὴ Βασιλεύουσα γιὰ νὰ λάβει τὸ στεφάνι τοῦ μαρτυρίου. Ἔγινε κηπουρός. Μία μέρα, φιλονίκησε μ ἕνα Τοῦρκο γιὰ τὴν τιμὴ κάποιων μήλων. Αὐτὸς γιὰ νὰ τὸν ἐκδικηθεῖ τὸν πῆγε στὸν δικαστή, ἔβαλε καὶ μερικοὺς ψευδομάρτυρες, νὰ καταθέσουν, πὼς ὁ γκιαούρης αὐτὸς εἶπε πὼς θὰ γίνει Τοῦρκος καὶ τώρα τὸ ἀρνεῖται. Συνηθισμένη τούρκικη συκοφαντία. Ὅταν ὁ μάρτυρας εἶπε ὅτι ποτὲ δὲν σκέφτηκε νὰ ἀρνηθεῖ τὴν πίστη του, τὸν βασάνισαν, τὸν χτύπησαν ἄσχημα καὶ τὸν ἔριξαν στὴ φυλακή. Ὁ λόγιος Καισάριος Δαπόντες ποὺ ἔτυχε φυλακισμένος νὰ εἶναι κι αὐτός, τὸν περιποιήθηκε καὶ τοῦ πρόσφερε κάτι νὰ φάει. Ὁ μάρτυρας ἀρνήθηκε λέγοντας: «ἂς πεθάνω γιὰ τὸ Χριστό μου πεινασμένος καὶ διψασμένος.» Τὴν ἴδια μέρα ἔλαβε τὸ στεφάνι τοῦ μάρτυρα. 5 ΜΑΡΤΙΟΥ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΡΤΥΡΟΣ ΚΟΝΩΝΟΣ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥΡΟΥ Στὴ θέση Κάρμηλα τῆς Παμφυλίας φύτεψε καὶ καλλιέργησε κῆπο. Οἱ στρατιῶτες τοῦ Δεκίου πῆγαν νὰ τὸν συλλάβουν, καὶ τὸν ἀσπάστηκαν κοροϊδευτικά. Ἐκεῖνος ὅμως ἦταν τόσο ἀκέραιος καὶ ἁπλός, ποὺ τοὺς ἀνταπόδωσε τὸν ἀσπασμὸ ἀληθινὰ ἀπὸ τὴν καρδιά του. Δὲν ἄντεξε τὰ
βασανιστήρια. Γονάτισε, καὶ τὸ Χριστὸ ἱκέτεψε νὰ παραλάβει τὴν ψυχή του. Καὶ ὁ Κύριος τὴν παρέλαβε. 23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ Ο ΑΓΙΟΣ ΓΛΥΚΕΡΙΟΣ Ο ΓΕΩΡΓΟΣ Τοῦ Ἁγίου αὐτοῦ ἀνέστησε τὸ βόδι μὲ θαυματουργικὸ τρόπο ὁ Ἅγιος Γεώργιος ὁ Μεγαλομάρτυρας καό, ὅταν εἶδε στὴ συνέχεια καὶ τὸ μαρτύριο τοῦ Ἁγίου, πίστεψε στὸν Χριστὸ καὶ μαρτύρησε διὰ ξίφους. 9 ΙΟΥΛΙΟΥ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΜΙΧΑΗΛ (ΠΑΚΝΑΝΑ) ΤΟΥ ΚΗΠΟΥΡΟΥ Ποῦ νὰ φανταστεῖ κανείς, ὅτι ἡ στάση τοῦ τρὰμ Πακνανᾶς ἢ Μπακνανᾶς στὸν Νέο Κόσμο εἶναι τὸ ὄνομα ἑνὸς νεομάρτυρα. Ὁ Μιχαὴλ λοιπὸν Πακνανᾶς γεννήθηκε στὴν Ἀθήνα τὸ 1751 ἀπὸ πολὺ φτωχοὺς γονεῖς κι ἔγινε κηπουρὸς γιὰ νὰ βγάζει τὸ ψωμί του. Μία μέρα ποὺ γύριζε στὴν Ἀθήνα ἀπὸ ἕνα χωριό, τὸν συνέλαβαν Τοῦρκοι φρουροί, διότι τὸν συκοφάντησαν ὅτι μεταφέρει ὅπλα καὶ μπαρούτι. Διαμαρτυρήθηκε στὸν Κατή, ἀλλὰ τοῦ ἀπάντησαν πὼς ἕνας τρόπος ὑπάρχει νὰ σώσει τὴ ζωή του: Νὰ γίνει μωαμεθανός. Ἡ ἀπάντησή του στὶς ἀπειλές τους ἦταν στερεότυπη: «Δὲν τουρκεύω». Τὸν ὁδήγησαν στὸν τόπο τῆς ἐκτέλεσης. Δύο φορὲς τὸν τραυμάτισε μὲ τὸ σπαθὶ ὁ δήμιος γιὰ νὰ τὸν φοβίσει. Καὶ τὶς δύο ὁ ἅγιος τὸν παρότρυνε: «Χτύπα γιὰ τὴν πίστη!» Ἔτσι τὸν ἀποκεφάλισαν τὸ 1771. Στὸν ναὸ τῆς Ἀναλήψεως τοῦ Κυρίου στὸν Νέο Κόσμο ὑπάρχει ἕνα μικρὸ παρεκκλήσιο στὴ μνήμη τοῦ νεομάρτυρα. Αὐτὸ μόνο. Οἱ διαιτολόγοι καὶ διατροφολόγοι ἀπὸ τὸ 2003 τὸν σέβονται ὡς προστάτη τους. 1 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΦΙΛΑΡΕΤΟΥ ΤΟΥ ΕΛΕΗΜΟΝΟΣ
Εἶχε πολλὰ παιδιὰ καὶ μεγάλη κτηματικὴ περιουσία, ὅπου μοχθοῦσε ὁ ἴδιος. Ἦταν πολὺ ἐλεήμων, καὶ βοηθοῦσε ὅλους τοὺς ἀναγκεμένους. Ἔδινε ἀκόμα καὶ ἀπὸ τὴ γῆ του. Ἡ περιουσία του μίκραινε. Ἡ γυναίκα του ἄρχισε νὰ διαμαρτύρεται. Μὰ ἐκεῖνος ὁ εὐλογημένος δὲν μποροῦσε νὰ νιώθει πὼς αὐτὸς ἔχει, καὶ κάποιοι δὲν ἔχουν. Καὶ ἔδινε. Ὥσπου ἔφθασε αὐτὸς καὶ ἡ οἰκογένειά του σὲ πενία. Ἡ γυναίκα του τὸν ἔβγαλε ἀπὸ τὸ σπίτι καὶ ἐκεῖνος ἔφτειασε ἕνα καλυβάκι στὸν κῆπο. Ἐκεῖ ἔμενε προσευχόμενος. Ὁ Θεὸς ὅμως τὸν πλούτισε περισσότερο ἀπὸ πρίν, ὅπως τὸν Ἰώβ. Τὸ παλάτι, διάλεξε τὴν κόρη του Μαρία ὡς γυναίκα τοῦ διαδόχου. Ἔτσι ὅλη ἡ οἰκογένεια ἐκλήθη νὰ ζήσει πιὰ στὰ παλάτια. 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ Ἔβοσκε πρόβατα. Μετὰ τὸν θάνατο τῆς γυναίκας του ἀφοσιώθηκε στὴν προσευχὴ καὶ τὴ λατρεία τοῦ Κυρίου. Πλῆθος θαύματα τελοῦσε, καὶ τὸν ὀνόμασαν θαυματουργὸ οἱ συντοπίτες του. Τέλος ζήτησαν νὰ γίνει Ἐπίσκοπός τους. Στὴν Σύνοδο τῆς Νίκαιας δὲν εἶχε λόγο, ἀλλὰ θαυματουργία. Ἡ Χάρις καὶ οἱ Δεήσεις αὐτῶν νὰ συντροφεύουν ὅλους τους Ἕλληνες καὶ ἰδιαίτερα τούς Γεωργούς, Κτηνοτρόφους, Ἀμπελοργοὺς καὶ Μελισσοκόμους. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Π. Πάσχου. Ἔρως Ὀρθοδοξίας. Ἀθήνα 1987. 2. Συναξαριστὴς Νεομαρτύρων. Ἐκδόσεις ὀρθοδόξου κυψέλης. 3. Ὀρθόδοξος Συναξαριστής. 4. Συναξάρι. Ἔκδοσις Ἱ. Μ. Ξενοφῶντος Ἁγίου Ὄρους. ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ Ἐρῶ, Ι ΤΕΥΧΟΣ, ΑΠΡ.-ΙΟΥΝ. 2012