1 ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΞΕΣΗΚΩΜΟΥ... χρόνια πέρασαν από την ημέρα του ξεσηκωμού του Πολυτεχνείου και όπως κάθε μεγαλειώδες γεγονός μένει πάντα ζωντανό και αξεθώριαστο στη μνήμη των ανθρώπων, έτσι και η μνήμη του Πολυτεχνείου δεν ξεθωριάζει αλλά απλώνεται, ξεσηκώνει και συμφιλιώνει. Τα γεγονότα όμως που σημαδεύουν καθοριστικά την κοινωνική ζωή όλων μας δεν πρέπει να μένουν γνωστά μόνο σ αυτούς που τα έζησαν. Υποχρέωση όλων εμάς που τα ζήσαμε είναι να τα μεταδώσουμε όσο πιο ουσιαστικά και αληθινά μπορούμε στους νεότερους, σε σας παιδιά, γιατί εσείς είστε το μέλλον και εσείς θα μπορέσετε να επαναλάβετε κάτι ανάλογο αν ποτέ χρειαστεί. Δεν είναι εύκολο πράγμα σήμερα να μιλήσεις για το Πολυτεχνείο. Το μελάνι μας και οι κουβέντες μας κινδυνεύουν να χαθούν, να διαλυθούν στα πρόσφατα δάκρυα απόντων της εποχής. Αλλά και με τη σιωπή η Ιστορία δεν γράφεται, μόνο παραχαράσσεται και παραγράφεται. Η Ιστορία γράφεται μόνο με την πραγματική εξιστόρηση των γεγονότων. Και επειδή υπάρχουν νέοι, υπάρχετε εσείς παιδιά, που δεν τα ξέρετε, που δεν τα γνωρίσατε, θα ήταν ασυγχώρητο λάθος εμείς να σιωπούμε. Είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε για κείνα τα 20χρονα παιδιά, που για μερικά από αυτά δεν ξημέρωσε ποτέ. Πώς όμως φτάσαμε στη θυσία του Πολυτεχνείου είναι ένα ερώτημα που απασχολεί πολλούς από τους νέους σήμερα. Ας πάρουμε λοιπόν τα πράγματα από την αρχή. ΑΠΡΙΛΗΣ του 1967 Στην Ελλάδα μια ομάδα στρατιωτικών (χούντα), με την απειλή των όπλων αρπάζουν την εξουσία της χώρας μας. Συλλαμβάνουν τον τότε πρωθυπουργό, τους υπουργούς και χιλιάδες πολίτες και τους φυλακίζουν. Με τα τανκ και τα απάνθρωπα βασανιστήρια καταργούν την ατομική ελευθερία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
2 Η χούντα πια κυβερνά στην Ελλάδα και αποφασίζει για οτιδήποτε χωρίς να ρωτά τον ελληνικό λαό. Όποιος μιλάει ή έστω σκέφτεται ελεύθερα, βασανίζεται, φυλακίζεται, εξευτελίζεται. Τη θέση της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ πήρε η δικτατορία, ο φασισμός. Στην πρώτη γραμμή του αγώνα η ελπίδα του ελληνικού λαού, τα νιάτα. Πρώτα οι φοιτητές μαζί με όλους τους προβληματιζόμενους και ελεύθερους ανθρώπους αρχίζουν συγκεντρώσεις, πορείες, διαμαρτυρίες κατά της χούντας. ΝΟΕΜΒΡΗΣ του 1973. Έχουν περάσει 6 ½ ακριβώς χρόνια από τον Απρίλη του 1967. Χρόνια σκλαβιάς και βασανιστηρίων που όπλισαν το λαό με θάρρος και μαχητικότητα. Τώρα τίποτε δεν μπορεί να τους συγκρατήσει. Ούτε δακρυγόνα, ούτε βασανισμοί, ούτε συλλήψεις. Ένα καινούριο ΟΧΙ ακούγεται για τους φασίστες και τους δολοφόνους και μια νέα ελπίδα γεννιέται για μια πολιτεία με ανθρώπινο πρόσωπο, με Δημοκρατία. Από την ημέρα που ανέβηκαν στην εξουσία με το έτσι θέλω, από την ημέρα εκείνη και για εφτά συνεχή χρόνια ο λαός αγωνίζεται να τους γκρεμίσει, να τους τσακίσει με κάθε μέσο και τώρα επιτέλους το πετυχαίνει. Τα καθίσματα των συνταγματαρχών τρίζουν. Έφτασε η αρχή του τέλους. Το καταλαβαίνουν αυτό και πετούν και το τελευταίο ίχνος ανθρωπιάς. Οι ημέρες που ακολουθούν είναι τραγικές, συγκλονιστικές, ορόσημο μιας καινούριας ζωής. 14 ΝΟΕΜΒΡΗ 1973 Οι φοιτητές συνεδριάζουν και αποφασίζουν αποχή από τα μαθήματα και παραμονή στο χώρο του Πολυτεχνείου. Η αυλή γεμίζει από παιδιά αποφασισμένα να μιλήσουν και να παλέψουν ανοιχτά για τη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ.
3 Τα συνθήματα «Κάτω η χούντα», «Δεν περνάει ο φασισμός», «Ελεύθερες εκλογές στα πανεπιστήμια» ακούγονται παντού. Όλη η νύχτα της 14 ης Νοέμβρη περνάει με τραγούδια και χορούς. Οι άνθρωποι που περνούν στο δρόμο τους χαιρετούν, τους δίνουν δύναμη και κουράγιο. ΞΗΜΕΡΩΝΕΙ η 15 η ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ Η οργάνωση των φοιτητών γίνεται τελειότερη. Ομάδες μοιράζουν προκηρύξεις, ενημερώνουν, ξεσηκώνουν τον ελληνικό λαό. Οι φωνές των φοιτητών έχουν απλωθεί σε όλη την Αθήνα. Αρχίζουν όλοι να φωνάζουν μαζί τους: «Λαέ, λαέ ή τώρα ή ποτέ» «Δεν περνάει ο φασισμός» Αυτά που μέχρι τώρα τα ψιθύριζαν, τώρα τα βροντοφωνάζουν. «Κάτω η Δικτατορία» «Ζήτω η Δημοκρατία» Στη γύρω περιοχή για πρώτη φορά σήμερα 15 Νοέμβρη ακούγεται ο ραδιοφωνικός σταθμός των φοιτητών. «Εδώ Πολυτεχνείο, σας μιλάει ο ραδιοφωνικός σταθμός των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων. Εδώ Πολυτεχνείο». Μανάδες, εργάτες, μαθητές, άνθρωποι απ όλα τα στρώματα έρχονται να ενωθούν και να αγωνιστούν μαζί τους. Όλο το βράδυ οι ετοιμασίες για τον αγώνα συνεχίζονται. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΝΟΕΜΒΡΗ Με μάτια άυπνα, γεμάτα αγωνία βρίσκονται και πάλι στις επάλξεις τους. Σκαρφαλωμένοι στα κάγκελα, στα παράθυρα του Πολυτεχνείου βροντοφωνάζουν τα συνθήματά τους. Εφτά η ώρα το βράδυ αρχίζουν οι συμπλοκές. Οι δρόμοι γεμίζουν κυνηγημένους, ματωμένους, πληγωμένους. Μια κραυγή νεανική πλανιέται στον αέρα «Συμπαράσταση».
4 Η συμπαράσταση που ζητούν υπάρχει από το λαό. Οι τραυματίες μεταφέρονται. Ο Σταθμός καλεί ασθενοφόρα και γιατρούς. Η βία έφτασε στην κορυφή. Οι φοιτητές από τις αίθουσες κατεβαίνουν στο προαύλιο. Ένας μακρινός θόρυβος ακούγεται. Τα τανκ καταφθάνουν. Παγωμάρα απλώθηκε. Ένας πυροβολισμός πέφτει απάνω στα κουρασμένα, αλλά αλύγιστα κορμιά των φοιτητών. «Είμαστε αδέρφια», φωνάζουν στους φαντάρους των τανκ. «Είμαστε άοπλοι, είμαστε άοπλοι». Οι φαντάροι μένουν ανέκφραστοι, σίγουρα δεν θέλουν να προχωρήσουν. Οι φοιτητές ψύχραιμοι ελπίζουν πως δε θα τους χτυπήσουν. Ξαφνικά όμως χωρίς προειδοποίηση ένα τανκ συντρίβει την πόρτα και όσους βρίσκονται πίσω από αυτήν. Κάποιος αρχίζει να ψέλνει τον Εθνικό ύμνο, μαζί μ αυτόν κι άλλοι. Η εκφωνήτρια του σταθμού συνεχίζει: «Θα ξανασυνδεθούμε... εδώ Πολυτεχνείο». Δεν ξαναμίλησαν όμως. Τα νεανικά στόματα γέμισαν αίματα από τις σφαίρες και τα γκλομπς. 17 ΝΟΕΜΒΡΗ σαν σήμερα ακριβώς Με το πρώτο φως της ημέρας γίνονται γνωστά τα ονόματα των πρώτων νεκρών: Διομήδης Κομνηνός, Μιχάλης Μυρογιάννης. Πολλά από τα ελεύθερα εκείνα στόματα των φοιτητών σίγησαν για πάντα. Δεν ξαναμίλησαν ποτέ. Μίλησε όμως η Ιστορία, μίλησαν οι ποιητές, οι συγγραφείς. Μίλησε η μάννα, ο πατέρας του φοιτητή, ο φίλος, η αρραβωνιαστικιά, ο συμφοιτητής, ο γείτονας που τον είδε να λειώνει κάτω από το σιδερόφρακτο τανκ. Μιλούμε όλοι σήμερα για το Πολυτεχνείο και είναι παρήγορο αυτό, το ότι εξακολουθούμε να τιμούμε εκείνους που έδωσαν τη ζωή τους για κάτι ανώτερο. Η τιμή τους πρέπει να είναι καθημερινή στο χώρο που ζούμε και εργαζόμαστε. Γιατί το Πολυτεχνείο πέρα απ ότι υπήρξε η αρχή της πτώσης της Δικτατορίας ήταν και η αφετηρία αγώνων για κοινωνικές αλλαγές.
5 Αν το Πολυτεχνείο ζει και θα ζει πάντα στη μνήμη μας- είναι γιατί υπήρξε μια κορυφαία στιγμή των αγώνων αυτού του λαού. Μια στιγμή που οι απλοί άνθρωποι και κυρίως οι φοιτητές της εποχής σε μια αυθόρμητη και ατόφια λαϊκή εκδήλωση, πήραν στα χέρια τους την υπόθεση της Ελευθερίας, της Δημοκρατίας και της Αξιοπρέπειας και προκάλεσαν έτσι ανοιχτά και με λεβεντιά τη χούντα, τον τύπο, τη διεθνή κοινή γνώμη και το θάνατο. Γιατί ακόμα κάθε 17 Νοέμβρη, ο Έλληνας παίρνει μια ένεση ανθρωπισμού και εθνικής περηφάνιας. Γιατί τα νιάτα ξέρουν να υπερασπίζονται «αυτό το χώμα που είναι δικό τους και δικό μας». Γιατί το νιώθουνε περισσότερο δικό τους και δικό μας, όταν η ζωή τραβάει την ανηφόρα. Ζήτω το Πολυτεχνείο! Ζήτω η Δημοκρατία!