στις παλιές γραμμές του τρένου 4 η γέφυρα στο Σύθα ποταμό ο πρώην Σ.Σ. Παλλήνης φωτογραφίες, επιμέλεια: γιώργος πρίμπας
Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1950 το τρένο ήταν το βασικό χερσαίο συγκοινωνιακό μέσο που συνέδεε την Αθήνα με την υπόλοιπη ηπειρωτική χώρα. Από την πρωτεύουσα ξεκινούσανε τρεις σιδηροδρομικές γραμμές: -αυτή που μέσω Βοιωτίας μετέφερε αγαθά και ανθρώπους από την Αθήνα προς και αντιστρόφως τη Στερεά Ελλάδα, τη Θεσσαλία, τη Βόρεια Ελλάδα, τις ευρωπαϊκές χώρες και την Τουρκία και οι κλάδοι της οποίας, με αρκετές όμως στο πέρασμα του χρόνου περικοπές δρομολογίων, σήμερα λειτουργούν. -αυτή που μέσω Ισθμού μετέφερε αντίστοιχα αγαθά και ανθρώπους στην Πελοπόννησο. Στον Ισθμό και λίγο μετά διακλαδιζότανε σε τρεις βασικές γραμμές: 1. προς Λουτράκι, 2. προς Πάτρα και Καλαμάτα και 3. προς Ναύπλιο και Τρίπολη. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 σταδιακά τα δρομολόγια της πάψανε να λειτουργούν. Σήμερα από την παλιά γραμμή λειτουργεί μόνον το κομμάτι Διακοπτό - Καλάβρυτα, ο περίφημος Οδοντωτός, το οποίο διασχίζει το υπέροχο φαράγγι του Βουραϊκού ποταμού, ενώ σιδηροδρομικά η περιοχή μέχρι το Κιάτο καλύπτεται από τον προαστιακό σιδηρόδρομο. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η σιδηροδρομική γραμμή από τους Αγίους Αναργύρους μέχρι τα Μέγαρα βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση, όπως και οι σιδηροδρομικοί σταθμοί (βλέπε το Παράρτημα 1 του παρόντος). Πρόσφατα μάλιστα είχε υπάρξει η ιδέα το εν λόγω σιδηροδρομικό δίκτυο να συντηρηθεί και λειτουργήσει. Σε αντίθεση με τον προαστιακό οι σταθμοί του οποίου βρίσκονται σε θέσεις εκτός των πόλεων και η μετάβαση σε αυτούς απαιτεί χρήση οχημάτων, στο παλαιό δίκτυο οι σταθμοί βρίσκονται μέσα στις πόλεις κάτι που θα διευκόλυνε οικονομικά ιδίως τους τακτικούς χρήστες. -τέλος αυτή που μετέφερε αγαθά και ανθρώπους από την Αθήνα προς και αντιστρόφως τα Μεσόγεια Αττικής μέχρι το Λαύριο. Η εν λόγω γραμμή έπαψε σταδιακά να λειτουργεί από το 1957, με το ξεκίνημα δηλαδή των έργων κατασκευής της νέας Εθνικής Οδού Αθηνών Θεσσαλονίκης, η οποία την έκοψε χωρίς πρόβλεψη διασταύρωσης, και μετά το 1962 εγκαταλείφθηκε οριστικά.
Στα προηγούμενα τρία άλμπουμ με φωτογραφίες από εγκαταλελειμμένες γραμμές του τρένου είχαμε παρουσιάσει εικόνες από τις ανωτέρω σιδηροδρομικές γραμμές στους νομούς Αττικής και Κορινθίας. Στο παρόν, τέταρτο φωτογραφικό αφιέρωμα, παρουσιάζουμε φωτογραφικά δύο σημεία του υπόψη δικτύου τα οποία θα άξιζαν περισσότερο την προσοχή μας: Την όμορφη και αρμονικά ενταγμένη στο περιβάλλον γέφυρα του ποταμού Σύθα στο Ξυλόκαστρο Κορινθίας και τον πρώην Σ.Σ. Παλλήνης στην περιοχή Λεοντάρι (Κάντζα). Ο εν λόγω σιδηροδρομικός σταθμός βρίσκεται μες στο κτήμα Καμπά και όπως μπορεί να φανεί περιμένει αγνοημένος στωικά την κατακρήμνισή του. Η εγκατάλειψη, όπως ήδη αναφέραμε, στα τέλη του 1950 της σιδηροδρομικής γραμμής προς Λαύριο συνέπεσε με τη βίαιη και άναρχη οικιστική ανάπτυξη της πρωτεύουσας προς κάθε κατεύθυνση (της κατακόρυφης προς τα πάνω περιλαμβανομένης) με αποτέλεσμα το υπόψη σιδηροδρομικό δίκτυο να θαφτεί, μάλλον και κυριολεκτικά. Οι θέσεις των πρώην σιδηροδρομικών σταθμών Φιλοθέης, Χαλανδρίου, Γέρακα και Παλλήνης μπορούμε σήμερα να θεωρήσουμε ότι ανήκουν στο βορειοανατολικό μέρος του ενιαίου πολεοδομικού ιστού του λεκανοπεδίου αττικής. Δεδομένης της εξαφάνισης των ραγών της εν λόγω σιδηροδρομικής γραμμής, αν κάποιος δεν γνωρίζει την ιστορία τους θα αδυνατεί να συνειδητοποιήσει ότι πρόκειται για πρώην σιδηροδρομικούς σταθμούς. Για αυτούς της Φιλοθέης, του Χαλανδρίου και του Γέρακα δείτε το Παράρτημα 2 του παρόντος. Οι φωτογραφίες του παρόντος τραβηχτήκαν την 22.08.2015 στο Σύθα ποταμό, στις 08 και 09.10.2015 στην Κάντζα Παλλήνης και την 11.10.2015 των παραρτημάτων. Γιώργος Πρίμπας
η γέφυρα στο Σύθα ποταμό
ο πρώην Σ.Σ. Παλλήνης
Παράρτημα 1
πρώην Σ.Σ. Ασπροπύργου
πρώην Σ.Σ. Ελευσίνας
πρώην Σ.Σ. Λουτρόπυργου
μικρά γεφύρια στην περιοχή Βλυχάδας Νέας Περάμου
πρώην Σ.Σ. Νέας Περάμου
γέφυρα τρένου δίπλα στο νεκροταφείο Μεγάρων
πρώην Σ.Σ. Μεγάρων
Παράρτημα 2
η θέση που κάποτε βρισκόταν ο Σ.Σ. Φιλοθέης είναι επί της νησίδας μεταξύ των οδών Αγίου Γεωργίου και Λαυρίου, στη Φιλοθέη, στο ύψος της οδού Λεονταρίου. Στην εν λόγω νησίδα διακρίνονται τμήματα της σιδηροδρομικής γραμμής και το γεφυράκι της φωτογραφίας
ο πρώην Σ.Σ. Χαλανδρίου βρίσκεται επί των οδών Παλαιολόγου, Αβέρωφ και Σόλωνος και ανακαινισμένος χρησιμοποιείται ως παιδική βιβλιοθήκη με την επωνυμία «Μίμης Βασιλόπουλος»
ο πρώην Σ.Σ. Γέρακα βρίσκεται στην πλατεία Γέρακα και χρησιμοποιείται ως χώρος αποδυτηρίων του παρακείμενου αθλητικού χώρου
Οκτώβρης 2015