ΗΜΕΡΙ Α «Αντιπληµµυρική προστασία Αττικής»

Transcript

1 1 ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑ ΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΡΓΩΝ ΗΜΕΡΙ Α «Αντιπληµµυρική προστασία Αττικής» Ειδικά έργα αντιπληµµυρικής προστασίας Αττικής Οδού Εισηγητές : Γ.Μαχαίρας Χ. αµβέργης Αθήνα 2 Νοεµβρίου 2004

2 2 1. Εισαγωγή Σαν τεχνικό αντικείµενο, η Αττική Οδός, δηλαδή, η Ελεύθερη Λεωφόρος Ελευσίνας - Σταυρού - Αεροδροµίου Σπάτων, µαζί µε τη υτική Περιφερειακή Λεωφόρο Υµηττού (µε συνολικό µήκος περίπου 70 χλµ.) δεν είναι µόνο ένας µεγάλος δρόµος. Είναι ένας πολυσύνθετος συνδυασµός τεχνικών έργων, που αναπτύχθηκε στις διαµορφωµένες δοµές µιας µεγάλης πόλης σαν την Αθήνα και αναπόφευκτα ενεπλάκη µε τα αντιπληµµυρικά έργα του Λεκανοπεδίου. Η Αττική Οδός έχει χάραξη περίπου κάθετη προς τις βασικές µισγάγκειες του Λεκανοπεδίου και επειδή, στις αστικές περιοχές, είναι σηµαντικά ταπεινωµένη σε σχέση µε το φυσικό έδαφος, θα µετατρεπόταν η ίδια σε αντιπληµµυρική τάφρο εάν δεν κατασκευάζονταν έργα αποχέτευσης οµβρίων που να συλλέγουν τα όµβρια των ανάντη περιοχών και να τα οδηγούν προς αποδέκτη. Έτσι η Αττική Οδός αποτελεί στην ουσία τεχνητό υδροκρίτη των ανάντη λεκανών απορροής και τις αποκόπτει από τη φυσική συνέχεια που είχαν µέχρι σήµερα µε τα κατάντη τµήµατά τους. Για τον καθορισµό των έργων αντιπληµµυρικής προστασίας της οδού ο σχεδιασµός έγινε µε περίοδο επαναφοράς κρίσιµης βροχόπτωσης 50ετίας, που αποτελεί την καθιερωµένη πρακτική για παρόµοιας φύσης έργα. Στόχος της παρούσας εισήγησης είναι να συµβάλει στην ενηµέρωση για κάποια έργα, τα οποία τουλάχιστον για τα µέχρι τώρα δεδοµένα της χώρας µας, θα µπορούσαν να χαρακτηριστούν καινοτοµικά.

3 3 Με τα έργα αυτά σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν σε αστικό περιβάλλον : Σήραγγες για την αποχέτευση πληµµυρικών παροχών οµβρίων µε διττή υδραυλική λειτουργία (ροή µε ελεύθερη επιφάνεια ή/και ροή υπό πίεση). Μικροσήραγγες µε τη µέθοδο της εκσκαφής και ταυτόχρονης υδραυλικής προώθησης σωλήνων από προκατασκευασµένο σκυρόδεµα (Pipe Jacking), και Έργα σηµαντικού ύψους πτώσης (vortex drop shafts) πληµµυρικών παροχών. Ειδικότερα : 2. Σήραγγες εκτροπής απορροών ανάντη τµήµατος λεκάνης Ποδονίφτη Αφορά στα έργα που κατασκευάστηκαν για την εκτροπή των οµβρίων της ανάντη της Αττικής Οδού λεκάνης απορροής του Ποδονίφτη, προς το ρέµα Παναγίτσας της λεκάνης απορροής του ρέµατος Ραφήνας. Η Αττική Οδός στην περιοχή Χαλανδρίου Βριλησσίων - Αγ. Παρασκευής διασχίζουν το ανάντη τµήµα της λεκάνης απορροής του Ποδονίφτη. Ο Ποδονίφτης εκβάλλει στον Κηφισό ανάντη των Τριών Γεφυρών. Η φυσική µισγάγκεια του χειµάρρου ακολουθούσε διαδροµή δια µέσου της Ν. Ιωνίας, Φιλοθέης (όπου σε τµήµα διατηρείται ακόµα η φυσική κοίτη του ρέµατος) και Χαλανδρίου. Ανάντη της Λ. Κηφισιάς (Σίδερα Χαλανδρίου) και στην θέση περίπου της άλλοτε µισγάγκειας του ρέµατος, είχε πριν από πολλές δεκαετίες κατασκευαστεί κλειστός ορθογώνιος αγωγός µε ποικίλες διατοµές σε διάφορους δρόµους του Χαλανδρίου (Κόδρου, Σαρανταπόρου, Μπιζανίου, Σουλίου, Αγ. Παρασκευής - Χαλανδρίου, Σουλίου και ερβενακίων) µέχρι προς τα ανάντη την διασταύρωση των οδών ερβενακίων και Χρυσοστόµου Σµύρνης, περί τα 300 µ νότια της υτικής Περιφερειακής Λεωφόρου Υµηττού (.Π.Λ.Υ.) Ο αγωγός αυτός µελετήθηκε, ακόµα παλαιότερα, για συνθήκες αγροτικών εκτάσεων βόρεια του κέντρου του Χαλανδρίου και παρουσιάζει σήµερα εξαιρετικά µεγάλη ανεπάρκεια διατοµών. Το µήκος του από την λεωφόρο Κηφισιάς µέχρι την Αττική Οδό είναι περίπου 4,8 χλµ.

4 4 Εποµένως για την αποχέτευση των βορείως της Αττικής Οδού περιοχών (Βριλησσίων, Πατήµατος Χαλανδρίου και Αγ. Παρασκευής) µέχρι τουλάχιστον την Λ. Κηφισιάς θα έπρεπε ν ανακατασκευαστεί σ όλο του το µήκος ο αγωγός, πράγµα πρακτικά ανέφικτο λόγω στενότητας των δρόµων και των λοιπών δυσχερειών των συνθηκών αστικού κέντρου. Για την κατασκευή ανακουφιστικού αγωγού δεν υπάρχει πρόσφορη διαδροµή µε µικρότερα προβλήµατα. Έτσι προέκυψε πρακτικά ως µονόδροµος η εκτροπή των οµβρίων της παραπάνω περιοχής (επιφάνειας περίπου 850 εκτ) προς τη γειτονική λεκάνη απορροής του ρέµατος Παναγίτσα, που στην συνέχεια εκβάλλει στο ρέµα Ραφήνας. Η παροχή εκτροπής, περιόδου επαναφοράς 50ετίας, υπολογίστηκε σε περίπου 140 µ3/δλ. Τα όµβρια της υπόψη περιοχής καταλήγουν στην περιοχή του Κόµβου ουκίσσης Πλακεντίας, ο οποίος είναι ένα εξαιρετικά πολύπλοκο σύµπλεγµα έργων. Στην περιοχή του Κόµβου συνυπάρχουν η Ελεύθερη Λεωφόρος Ελευσίνας - Σταυρού - Αεροδροµίου Σπάτων, η υτική Περιφερειακή Λεωφόρος Υµηττού, ο Σταθµός ουκίσσης Πλακεντίας και το Αµαξοστάσιο του Μετρό, καθώς ο Προαστιακός Σιδηρόδροµος. Τα έργα αποχέτευσης των οµβρίων, λόγω της υποχρεωτικής διασταύρωσής τους µε την γραµµή του Μετρό, έπρεπε να προβλεφθούν κάτω από την στάθµη µ. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η ερυθρά της Αττικής οδού στην περιοχή αυτή είναι περίπου µ. και τα υψόµετρα του φυσικού εδάφους περίπου µ. Τα έργα, σύµφωνα µε τη συνηµµένη οριζοντιογραφία, διακρίνονται σε : Κυρίους αγωγούς µεταφοράς οµβρίων Αγωγοί Β, Β1, Γ,, Ε1 και Ε2, για την διοχέτευση των πληµµυρικών παροχών οµβρίων των περιοχών ανάντη της ΕΛΕΣΣ, προς την σήραγγα εκτροπής, και Σήραγγα εκτροπής Αγωγός Α, για τη διοχέτευση των πληµµυρικών παροχών των κυρίων αγωγών Β, Β1, Γ,, Ε1 και Ε2, προς το ρέµα Παναγίτσας της λεκάνης απορροής του ρέµατος Ραφήνας Βέβαια, τα προβλήµατα ήταν πολύ µεγάλα γιατί η χρήση σήραγγας σαν τελικού αποδέκτη αγωγών οµβρίων δηµιουργεί µεγάλες -δηλαδή ανεπιθύµητες- υψοµετρικές διαφορές µεταξύ αγωγών και αποδέκτη.

5 5 ΣΧΗΜΑΤΙΚΟ ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΟΡΙΖΟΝΤΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΡΓΩΝ ΕΚΤΡΟΠΗΣ ΣΗΡΑΓΓΑΣ ΠΟ ΟΝΙΦΤΗ