ΠΟΛ.1006/17.1.2011 Κοινοποίθςθ διατάξεων τθσ παρ. 7 του άρκρου 4 και τθσ παρ. 1 του άρκρου 8 του ν. 3899/2010 (ΦΕΚ 212 Α /17-12-2010) «Επείγοντα μζτρα εφαρμογισ του προγράμματοσ ςτιριξθσ τθσ ελλθνικισ οικονομίασ» που αφοροφν ςε κζματα φορολογίασ ειςοδιματοσ και κεφαλαίου Ακινα, 17/01/2011-14:30 ΑΝΑΡΣΗΣΕΑ ΣΟ ΔΙΑΔΙΚΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΑ ΤΠΟΤΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΣΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΣΕΛΩΝΕΙΑΚΩΝ ΘΕΜΑΣΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΤΘΤΝΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ 1.Δ/ΝΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΟΔΗΜΑΣΟ ΣΜΗΜΑ Αϋ 2.Δ/ΝΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΤ ΣΜΗΜΑΣΑ Αϋ, Bϋ, ΦΜΑΠ Σαχ. Δ/νςθ: Καρ. ερβίασ 8 Σαχ. Κϊδ.: 101 84 Ακινα Σθλζφωνο: 210 3375317 210 3375829, -876, -360 FAX: 210 3375001 210 3375834 ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ ΠΟΛ 1006 Θ Ε Μ Α : Κοινοποίθςθ διατάξεων τθσ παρ. 7 του άρκρου 4 και τθσ παρ. 1 του άρκρου 8 του ν. 3899/2010 (ΦΕΚ 212 Α /17-12-2010) «Επείγοντα μζτρα εφαρμογισ του προγράμματοσ ςτιριξθσ τθσ ελλθνικισ οικονομίασ» που αφοροφν ςε κζματα φορολογίασ ειςοδιματοσ και κεφαλαίου. ασ κοινοποιοφμε τισ διατάξεισ τθσ παρ. 7 του άρκρου 4 και τθσ παραγράφου 1 του άρκρου 8 του ν. 3899/2010 που δθμοςιεφτθκε ςτθν Εφθμερίδα τθσ Κυβερνιςεωσ (ΦΕΚ 212 Α ) «Επείγοντα μζτρα εφαρμογισ του προγράμματοσ ςτιριξθσ τθσ ελλθνικισ οικονομίασ» και ςασ γνωρίηουμε ειδικότερα τα ακόλουκα για τθν ορκι και ομοιόμορφθ εφαρμογι τουσ:
παράγραφοσ 7 του άρκρου 4 Παράταςθ παραγραφισ ςτθ φορολογία κεφαλαίου Με τθ διάταξθ του πρϊτου εδαφίου τθσ παρ. 7 του άρκρου 12 του ν. 3888/2010 (ΦΕΚ 175 Αϋ) παρατάκθκε μζχρι τθν 31.12.2011 θ προκεςμία παραγραφισ του δικαιϊματοσ του Δθμοςίου για κοινοποίθςθ φφλλων ελζγχου ι πράξεων επιβολισ φόρων, τελϊν και ειςφορϊν, θ οποία ζλθγε τθν 31.12.2010. Με τθ διάταξθ του δεφτερου εδαφίου τθσ ίδιασ πιο πάνω παρ. 7 του άρκρου 12 ορίςκθκε ότι θ παράταςθ τθσ παραγραφισ δεν ιςχφει για υποκζςεισ φορολογίασ κλθρονομιϊν, δωρεϊν, γονικϊν παροχϊν, προικϊν, κερδϊν από λαχεία, μεταβίβαςθσ ακινιτων και φόρου μεγάλθσ ακίνθτθσ περιουςίασ (Φ.Μ.Α.Π.). Με τθν κοινοποιοφμενθ διάταξθ τθσ παρ. 7 του άρκρου 4 του ν. 3899/2010 ορίηεται ότι το δεφτερο εδάφιο τθσ παρ. 7 του άρκρου 12 του ν. 3888/2010 καταργείται. υνεπϊσ, και θ προκεςμία παραγραφισ του δικαιϊματοσ του Δθμοςίου για κοινοποίθςθ φφλλων ελζγχου ι πράξεων επιβολισ φόρων για υποκζςεισ φορολογίασ κλθρονομιϊν, δωρεϊν γονικϊν παροχϊν, προικϊν, κερδϊν από λαχεία, μεταβίβαςθσ ακινιτων και φόρου μεγάλθσ ακίνθτθσ περιουςίασ (Φ.Μ.Α.Π.), θ οποία ζλθγε (ακόμθ και κατά παράταςθ) ςτισ 31.12.2010, λιγει τθν 31.12.2011. παράγραφοσ 1 του άρκρου 8 Εξαίρεςθ τθσ δαπάνθσ για τθν απόκτθςθ πρϊτθσ κατοικίασ από τισ δαπάνεσ απόκτθςθσ περιουςιακϊν ςτοιχείων. Α. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΟΔΗΜΑΣΟ 1. Με τθ διάταξθ τθσ παραγράφου 1 του άρκρου 8 του ν.3899/2010 εξαιρείται και δεν υπάγεται ςτισ ρυκμίςεισ τθσ περίπτωςθσ γϋ του άρκρου 17 του Κ.Φ.Ε., από τισ 17-12-2010 και μζχρι 31-12-2012, θ δαπάνθ για τθν αγορά από ενιλικο, με δικαίωμα πλιρουσ κυριότθτασ, κακϊσ και θ ανζγερςθ από αυτόν οικοδομισ, ωσ πρϊτθσ κατοικίασ, ςυνολικισ αξίασ διακοςίων χιλιάδων (200.000) ευρϊ και όριο εμβαδοφ τα εκατόν είκοςι (120) τ.μ.. Αν επομζνωσ αγοραςκεί ι ανεγερκεί πρϊτθ κατοικία μζχρι 120 τ.μ. τθσ οποίασ θ ςυνολικι αξία δεν υπερβαίνει το ποςό των διακοςίων χιλιάδων (200.000) ευρϊ δεν απαιτείται δικαιολόγθςθ του ποςοφ αγοράσ ι του κόςτουσ ανζγερςθσ. Αν θ επιφάνεια τθσ οικοδομισ είναι εμβαδοφ πάνω από 120 τ.μ. ι θ αξία τθσ υπερβαίνει το ποςό των διακοςίων χιλιάδων (200.000) ευρϊ, τότε λαμβάνεται υπόψθ ωσ δαπάνθ απόκτθςθσ περιουςιακϊν ςτοιχείων, θ επιπλζον του ποςοφ αυτοφ δαπάνθ ι το ποςό αγοράσ ι το κόςτοσ ανζγερςθσ που αναλογεί ςτθν επιφάνεια πάνω από τα εκατόν είκοςι (120) τ.μ.. ε περίπτωςθ που ςυντρζχουν και οι δφο ανωτζρω περιπτϊςεισ τότε λαμβάνεται υπόψθ το μεγαλφτερο ποςό μεταξφ τθσ δαπάνθσ των πάνω των διακοςίων χιλιάδων (200.000) ευρϊ και τθσ δαπάνθσ που αντιςτοιχεί ςτθν επιφάνεια πάνω από τα εκατόν είκοςι (120)τ.μ. Για τον υπολογιςμό τθσ επιφάνειασ τθσ πρϊτθσ κατοικίασ δεν κα λθφκεί υπόψθ το εμβαδόν εξωςτϊν ι μπαλκονιϊν ι το ποςοςτό που ανικει ςτθν ιδιοκτθςία αυτι ςε κοινόχρθςτουσ χϊρουσ. Αντίκετα για τον υπολογιςμό τθσ επιφάνειασ των εκατόν είκοςι (120) τ.μ. ςτθν ςυνολικι επιφάνεια τθσ πρϊτθσ κατοικίασ περιλαμβάνεται ακζραιθ και θ επιφάνεια των βοθκθτικϊν χϊρων που βρίςκονται ςε λειτουργικι ενότθτα με αυτι (αποκικθ, χϊροσ ςτάκμευςθσ, λεβθτοςτάςιο, αποκικθ καυςίμων, κλιμακοςτάςιο κ.λ.π.), εφόςον οι χϊροι αυτοί δεν είναι κοινόχρθςτοι. Επίςθσ, διευκρινίηεται ότι ςτθν επιφάνεια τθσ πρϊτθσ κατοικίασ δεν περιλαμβάνεται ο χϊροσ ςτάκμευςθσ ςτθν πυλωτι ι ςτον ακάλυπτο χϊρο του οικοπζδου που είναι παρακολοφκθμα τθσ κατοικίασ αυτισ και δεν ζχει ξεχωριςτό ποςοςτό ιδιοκτθςίασ ςτο οικόπεδο. Σζλοσ, για τθν απαλλαγι από το τεκμιριο αγοράσ ι ανζγερςθσ πρϊτθσ κατοικίασ, εξετάηεται αν ο φορολογοφμενοσ, θ ςφηυγόσ του και τα τζκνα που τουσ βαρφνουν ζχουν δικαίωμα πλιρουσ κυριότθτασ ι ιςόβιασ επικαρπίασ ι
οίκθςθσ, εξ ολοκλιρου ι επί ιδανικοφ μεριδίου, ςε άλλθ οικία ι οικίεσ, εφόςον το άκροιςμα τθσ ςυνολικισ επιφάνειασ που τουσ αντιςτοιχεί υπερβαίνει τα εβδομιντα (70) τ.μ.. Η επιφάνεια αυτι προςαυξάνεται κατά είκοςι (20) τ.μ. για κακζνα από τα δφο πρϊτα τζκνα και κατά είκοςι πζντε (25) τ.μ. για το τρίτο και κακζνα από τα επόμενα τζκνα που βαρφνουν τον υπόχρεο ι τον άλλο ςφηυγο. Β. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟΤ Ι. ΤΝΣΟΜΗ ΙΣΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ 1. Με τισ διατάξεισ του άρκρου 34 του ν.δ.118/1973 οι οποίεσ κωδικοποιικθκαν με το ν.2961/2001, κάκε δωρεά περιουςίασ που ςυνιςτάται κατά τισ διατάξεισ του Αςτικοφ Κϊδικα αλλά και κάκε μεταβίβαςθ/παροχι περιουςίασ που γίνεται χωρίσ αντάλλαγμα και χωρίσ νόμιμθ υποχρζωςθ και θ οποία ζχει ωσ αποτζλεςμα τθν αφξθςθ τθσ περιουςίασ του λιπτθ αυτισ και αντίςτοιχθ μείωςθ τθσ περιουςίασ του δωρθτι, υπόκειται ςτον οικείο φόρο. 2. Με τισ παραγράφουσ 3 και 4 του άρκρου 13 του ν.2753/1999 (ΦΕΚ 249 Αϋ) προςτζκθκαν παράγραφοι 4 και 5 ςτο άρκρο 34 του ν.δ.118/1973. Οι παράγραφοι αυτοί εντάχκθκαν ςτθν κωδικοποίθςθ του ν.2961/2001, αφοροφν αφενόσ ςτον τρόπο υπολογιςμοφ του αντικειμζνου τθσ δωρεάσ που γίνεται για τθν κάλυψθ τθσ δαπάνθσ αγοράσ ι ανζγερςθσ κατοικίασ από πρόςωπα που δεν ζχουν τθν οικονομικι δυνατότθτα και αφετζρου ςτθ μθ επιβολι φόρου ς αυτζσ τισ δωρεζσ που γίνονται για τθν αγορά/ανζγερςθ πρϊτθσ κατοικίασ και ζχουν ωσ εξισ: «4. ε περίπτωςθ αγοράσ ακινιτου ι ανζγερςθσ οικοδομισ, από πρόςωπο που δεν αποδεικνφει τθν οικονομικι του δυνατότθτα, ωσ αξία για τθν επιβολι του φόρου τθσ άτυπθσ δωρεάσ λαμβάνεται θ μεγαλφτερθ μεταξφ αντικειμενικισ και τιμιματοσ για τθν περίπτωςθ αγοράσ ακινιτου, ενϊ για τθν ανζγερςθ οικοδομισ λαμβάνεται θ μεγαλφτερθ μεταξφ αντικειμενικισ και ςυνολικισ δαπάνθσ που πραγματοποιικθκε, όπωσ αυτι προκφπτει από τα νόμιμα παραςτατικά. 5. Δεν κεωρείται δωρεά για τθν επιβολι του φόρου το ποςό τθσ δωρεάσ που παρζχεται ςε φυςικό πρόςωπο, ζγγαμο ι ενιλικο άγαμο για τθν αγορά ακινιτου εξ ολοκλιρου και κατά πλιρθ κυριότθτα μζχρι του φψουσ του οποίου ζτυχε απαλλαγισ από το φόρο μεταβίβαςθσ ακινιτου ςφμφωνα με το άρκρο 1 του ν.1078/1980 (ΦΕΚ 238 Α'), κακϊσ και για τθν ανζγερςθ οικοδομισ ωσ πρϊτθσ κατοικίασ για εμβαδόν που καλφπτει τισ ςτεγαςτικζσ ανάγκεσ αυτοφ ςφμφωνα με τισ διατάξεισ του ίδιου άρκρου.» φμφωνα με τθν πιο πάνω παράγραφο 5 ςε κάκε περίπτωςθ αγοράσ από φυςικό πρόςωπο, ζγγαμο ι ενιλικο άγαμο, ακινιτου για το οποίο ζτυχε απαλλαγισ από το φόρο μεταβίβαςθσ ακινιτου ωσ πρϊτθ κατοικία, ςφμφωνα με τισ διατάξεισ του ν.1078/1980, για το ποςό μζχρι του οποίου ζτυχε τθσ απαλλαγισ, δεν επιβάλλεται φόροσ άτυπθσ δωρεάσ, αφοφ οι δωρεζσ που γίνονται προσ τον αγοραςτι δεν κεωροφνται δωρεζσ φορολογικά, και ςυνεπϊσ δεν απαιτείται και θ υποβολι των οικείων φορολογικϊν δθλϊςεων δωρεάσ. (Για τθν αξία του ακινιτου ι για το καταβλθκζν τίμθμα που υπερβαίνουν το ποςό τθσ απαλλαγισ, επιβάλλεται φόροσ άτυπθσ δωρεάσ.) Ακόμθ κι αν οι φορολογοφμενοι υποβάλουν δθλϊςεισ φόρου δωρεάσ για όλο το ποςό του καταβλθκζντοσ τιμιματοσ ι τθσ αξίασ του αγοραηόμενου ακινιτου, το κατά τα πιο πάνω απαλλαςςόμενο ποςό δεν κα κεωρθκεί δωρεά και δεν κα επιβλθκεί ο οικείοσ φόροσ οφτε κα ςυνυπολογιςκεί ςε τυχόν μεταγενζςτερεσ δωρεζσ του ίδιου δωρθτι προσ τον ίδιο δωρεοδόχο ι ςτθν κλθρονομιά αυτοφ. Η ρφκμιςθ αυτι αφορά τισ περιπτϊςεισ δωρεϊν που γίνονται (και επομζνωσ αγορϊν που πραγματοποιοφνται) μετά τθ 17-11-1999. φμφωνα με τθν ίδια πιο πάνω παράγραφο 5, ςε κάκε περίπτωςθ ανζγερςθσ οικοδομισ από φυςικό πρόςωπο, ζγγαμο ι ενιλικο άγαμο, θ οποία αποτελεί γι αυτό πρϊτθ κατοικία, ςφμφωνα με τισ διατάξεισ του ν.1078/1980, για τθν αξία τθσ οικοδομισ που αναλογεί ςτο εμβαδόν που κατά τισ διατάξεισ του ίδιου αυτοφ νόμου κεωρείται ότι καλφπτει τισ ςτεγαςτικζσ ανάγκεσ αυτοφ και τθσ οικογζνειάσ του, δεν επιβάλλεται φόροσ άτυπθσ δωρεάσ, αφοφ οι δωρεζσ που γίνονται προσ τον ανεγείροντα δεν κεωροφνται δωρεζσ φορολογικά, και ςυνεπϊσ δεν απαιτείται και θ υποβολι των οικείων φορολογικϊν δθλϊςεων δωρεάσ. (Για τθν αξία τθσ οικοδομισ ι για τθ δαπάνθ ανζγερςθσ αυτισ που αναλογοφν ςτο πάνω από το απαλλαςςόμενο εμβαδόν αυτισ, επιβάλλεται φόροσ άτυπθσ δωρεάσ.)
Ακόμθ κι αν οι φορολογοφμενοι υποβάλουν δθλϊςεισ φόρου δωρεάσ για το ςυνολικό ποςό τθσ αξίασ τθσ οικοδομισ ι τθσ πραγματοποιθκείςασ δαπάνθσ, το κατά τα πιο πάνω απαλλαςςόμενο ποςό δεν κα κεωρθκεί δωρεά και δεν κα επιβλθκεί ο οικείοσ φόροσ οφτε κα ςυνυπολογιςκεί ςε τυχόν μεταγενζςτερεσ δωρεζσ από τον ίδιο δωρθτι προσ τον ίδιο δωρεοδόχο ι ςτθν κλθρονομιά αυτοφ. Η ρφκμιςθ αυτι αφορά τισ περιπτϊςεισ δωρεϊν που γίνονται (και επομζνωσ ανζγερςθσ οικοδομϊν που πραγματοποιοφνται) μετά τθ 17-11-1999. υνοψίηοντασ, για τθν εφαρμογι των διατάξεων τθσ παραγράφου 5, αφενόσ λαμβάνονται υπόψθ οι διατάξεισ περί απόκτθςθσ πρϊτθσ κατοικίασ του ν.1078/1980 (χοριγθςθ/προχποκζςεισ απαλλαγισ) και αφετζρου δεν απαιτείται για τα ποςά τθσ δωρεάσ θ υποβολι των οικείων φορολογικϊν δθλϊςεων (ςχετ. ΠΟΛ.1256/21.12.1999). 3. Με τθν παράγραφο 21 του άρκρου 25 του ν.3842/2010 (ΦΕΚ 58Αϋ) καταργικθκε θ παράγραφοσ 5 από 23/4/2010. Η παράγραφοσ 4 εξακολουκεί να ιςχφει. υνεπϊσ, για τισ δωρεζσ/γονικζσ παροχζσ που γίνονται για τθν αγορά/ανζγερςθ πρϊτθσ κατοικίασ από 23/4/2010, υποβάλλονται οι οικείεσ φορολογικζσ δθλϊςεισ και επιβάλλεται αυτοτελϊσ ο αντίςτοιχοσ φόροσ (με ςυντελεςτζσ 10, 20 ι 40%) ανάλογα με τα βακμό ςυγγζνειασ δωρθτι και δωρεοδόχου. Ωσ αξία για τθν επιβολι του φόρου τθσ άτυπθσ δωρεάσ λαμβάνεται θ μεγαλφτερθ μεταξφ αντικειμενικισ και τιμιματοσ για τθν περίπτωςθ αγοράσ ακινιτου, ενϊ για τθν ανζγερςθ οικοδομισ λαμβάνεται θ μεγαλφτερθ μεταξφ αντικειμενικισ και ςυνολικισ δαπάνθσ που πραγματοποιικθκε, όπωσ αυτι προκφπτει από τα νόμιμα παραςτατικά. ΙΙ. Νζα ρφκμιςθ άρκρου 8 παρ.1 Ν.3899/2010 Με τισ διατάξεισ του τελευταίου εδαφίου τθσ παραγράφου 1 του άρκρου 8 του ν.3899/2010 κεςπίηεται απαλλαγι από το φόρο για τισ δωρεζσ ι γονικζσ παροχζσ χρθματικϊν ποςϊν, που ςυνιςτϊνται αποκλειςτικά για τθν αγορά θ ανζγερςθ πρϊτθσ κατοικίασ από ενιλικο, για τισ οποίεσ (αγορά/ανζγερςθ) θ δαπάνθ που πραγματοποιείται (από 17/12/2010 μζχρι και 31/12/2012) δεν λαμβάνεται για τον υπολογιςμό του φορολογθτζου ειςοδιματοσ (απαλλαγι από το «πόκεν ζςχεσ») ςφμφωνα με τισ διατάξεισ τθσ περίπτωςθσ γ του άρκρου 17 του Κϊδικα Φορολογίασ Ειςοδιματοσ. Η παράγραφοσ 4 τθσ ενότθτασ Α του άρκρου 34 (που αφορά ςτθν αξία επί τθσ οποίασ επιβάλλεται ο φόροσ δωρεάσ/γονικισ παροχισ ςτισ περιπτϊςεισ ςτισ οποίεσ δεν ιςχφει θ απαλλαγι) εξακολουκεί να ιςχφει. Από τθ διατφπωςθ τθσ διάταξθσ προκφπτει ότι για τθν εφαρμογι αυτισ: - Οι δωρεζσ/γονικζσ παροχζσ πρζπει να ζχουν ωσ αντικείμενο χρθματικά ποςά. - Δεν προβλζπεται απαλλαγι από τθν υποχρζωςθ υποβολισ τθσ οικείασ φορολογικισ διλωςθσ παρά μόνο απαλλαγι από το φόρο. υνεπϊσ, κα υποβάλλονται οι οικείεσ δθλϊςεισ και κα ηθτείται απαλλαγι από το φόρο. Εφόςον δεν παρζχεται πλιρθσ απαλλαγι από το φόρο δωρεάσ/γονικισ παροχισ (λόγω ποςοφ ι επιφάνειασ), το μθ απαλλαςςόμενο ποςό τθσ δωρεάσ/γονικισ παροχισ υπόκειται αυτοτελϊσ ςτον οικείο φόρο (με ςυντελεςτζσ 10, 20 ι 40%). Τπενκυμίηεται ότι για τα ποςά που φορολογοφνται αυτοτελϊσ δεν ιςχφει ο ςυνυπολογιςμόσ. Κατά το ςτάδιο τθσ υποβολισ τθσ διλωςθσ φόρου δωρεάσ/γονικισ παροχισ (θ οποία υποβάλλεται μόνο από τον υπόχρεο ςε φόρο ι από νόμιμα εξουςιοδοτθμζνο από αυτόν πρόςωπο), εφόςον ηθτείται απαλλαγι, προςκομίηονται ςτοιχεία από τα οποία προκφπτει ότι πλθροφνται οι προχποκζςεισ του νόμου (ςφμφωνα με τα πιο κάτω αναλυόμενα). Αν δεν προκφπτει θ ςυνδρομι των προχποκζςεων αυτϊν από τα προςκομιηόμενα ςτοιχεία, θ διλωςθ παραλαμβάνεται και καλείται επί αποδείξει ο υπόχρεοσ, ςφμφωνα με τισ διατάξεισ του άρκρου 69 του Κϊδικα, να προςκομίςει αυτά ςε εφλογθ προκεςμία. Παρελκοφςθσ άπρακτθσ τθσ προκεςμίασ, επιβάλλεται ο οικείοσ φόροσ χωρίσ απαλλαγι. θμειϊνεται ότι θ προςκόμιςθ ςτοιχείων από τα οποία προκφπτει θ δυνατότθτα του δωρθτι να προβεί ςε δωρεά δεν είναι απαραίτθτθ κατά το ςτάδιο τθσ παραλαβισ τθσ διλωςθσ φόρου δωρεάσ. Σοφτο μπορεί να διαπιςτωκεί ςε οποιοδιποτε - μεταγενζςτερο - ςτάδιο ελζγχου τθσ υπόκεςθσ.
- Οι δωρεζσ/γονικζσ παροχζσ πρζπει να ςυνιςτϊνται προκειμζνου να καλυφκεί θ δαπάνθ αγοράσ ι ανζγερςθσ πρϊτθσ κατοικίασ κατά τα αναφερόμενα πιο κάτω δθλαδι με τισ προχποκζςεισ που προβλζπονται ςτον ΚΦΕ. Δεν υπάγονται ςυνεπϊσ ςτθν απαλλακτικι διάταξθ οι δωρεζσ/γονικζσ παροχζσ που ςυνιςτϊνται για τθν εξόφλθςθ δανείου (ι δόςεων αυτοφ) που είχε λάβει ο φορολογοφμενοσ, προκειμζνου να προβεί ςτθν αγορά/ανζγερςθ, δεδομζνου ότι δεν προβλζπεται αντίςτοιχθ απαλλαγι αυτοφ από το «πόκεν ζςχεσ» μετά τθν ιςχφ του ν.3842/2010. - Τποβάλλεται διλωςθ φόρου δωρεάσ/γονικισ παροχισ (και ςυνεπϊσ επιβάλλεται φόροσ ι ιςχφει απαλλαγι από αυτόν ανάλογα) όταν ςυνιςτάται δωρεά/γονικι παροχι για τθν αγορά/ανζγερςθ ακινιτων. Αν ο αγοραςτισ/ανεγείρων καλφπτει τθ δαπάνθ αγοράσ/ανζγερςθσ (ι μζροσ αυτισ) από τα ειςοδιματά του και δεν ςυνιςτάται δωρεά προσ αυτόν, δεν υποβάλλεται και θ αντίςτοιχθ διλωςθ. - Η δαπάνθ για τθν αγορά/ανζγερςθ πρϊτθσ κατοικίασ κακϊσ και θ δωρεά/γονικι παροχι για τθν κάλυψθ αυτισ πρζπει να πραγματοποιείται ςτο χρονικό διάςτθμα από 17/12/2010 (θμερομθνία δθμοςίευςθσ του νόμου ςτθν εφθμερίδα τθσ Κυβερνιςεωσ) μζχρι και 31/12/2012. Εφόςον θ δαπάνθ ι θ δωρεά/γονικι παροχι ζγινε πριν τθν ιςχφ του παρόντοσ νόμου (π.χ. ςυμβόλαιο αγοράσ/ανζγερςθ) πριν τθ 17/12/2010, για τα ποςά τθσ δωρεάσ/γονικισ παροχισ επιβάλλεται ο οικείοσ φόροσ (10, 20 ι 40%) αντίςτοιχα που οφείλεται κατά τισ διατάξεισ τθσ παρ. 2 του άρκρου 44 του Κϊδικα Φορολογίασ Κλθρονομιϊν, Δωρεϊν, Γονικϊν Παροχϊν, ανεξάρτθτα από το χρόνο υποβολισ τθσ οικείασ διλωςθσ (πριν ι μετά τθ 17/12/2010). Αν θ δαπάνθ καταβάλλεται τμθματικά (π.χ. εξόφλθςθ τιμιματοσ ςε δόςεισ ι τιμολόγια ανζγερςθσ οικοδομισ ςε διάφορα χρονικά ςθμεία), απαλλάςςονται από το φόρο μόνο οι δωρεζσ/γονικζσ παροχζσ που ςυνιςτϊνται για τθν κάλυψθ δαπανϊν που γίνονται ςτο χρονικό διάςτθμα από 17/12/2010 μζχρι και 31/12/2012.
Παράδειγμα : υμβόλαιο αγοράσ διαμερίςματοσ 100 τ.μ. αξίασ 180.000 ευρϊ ςτισ 2/5/2010. Καταβολι του τιμιματοσ ςε 3 δόςεισ: αϋ δόςθ 60.000 ευρϊ ςτισ 2/5/2010, βϋ δόςθ 60.000 ευρϊ ςτισ 2/1/2011 και γϋ δόςθ 60.000 ευρϊ ςτισ 2/6/2011. Για τισ δωρεζσ που ζγιναν για τθν αϋ δόςθ οφείλεται φόροσ δωρεάσ, ενϊ για τισ δωρεζσ που ζγιναν/κα γίνουν από 17/12/2010 για τθ βϋ και γϋ δόςθ ιςχφει απαλλαγι από το φόρο δωρεάσ. - Η απαλλαγι παρζχεται για τθ δαπάνθ που πραγματοποιείται για τθν αγορά ι ανζγερςθ πρϊτθσ κατοικίασ, εφόςον θ επιφάνεια αυτισ δεν υπερβαίνει τα 120 τ.μ. και θ ςυνολικι αξία τθσ δαπάνθσ το ποςό των 200.000 ευρϊ. Αν θ αξία τθσ οικοδομισ υπερβαίνει το ποςό των 200.000 ευρϊ, παρζχεται απαλλαγι για τθ μζχρι του ποςοφ των 200.000 ευρϊ δαπάνθ. Αν θ επιφάνεια τθσ οικοδομισ υπερβαίνει τα 120 τ.μ., παρζχεται απαλλαγι για τθ δαπάνθ που αντιςτοιχεί ςτθν επιφάνεια των 120 τ.μ.. Αν ςυντρζχουν και οι δφο ανωτζρω προχποκζςεισ (δαπάνθ άνω των 200.000 ευρϊ και οικοδομι άνω των 120 τ.μ.), παρζχεται απαλλαγι για το μικρότερο από τα δφο αυτά ποςά δαπάνθσ, δθλαδι απαλλάςςεται το μικρότερο, κατά περίπτωςθ ποςό μεταξφ τθσ δαπάνθσ μζχρι τα 200.000 ευρϊ και τθσ δαπάνθσ που αντιςτοιχεί ςτθν επιφάνεια μζχρι τα 120 τ.μ.. Σονίηεται ιδιαίτερα ότι το ςυνολικό ποςό τθσ δαπάνθσ δεν πρζπει να υπερβαίνει τα πιο πάνω όρια, ανεξάρτθτα αν θ δαπάνθ πραγματοποιείται μζςα ςτο ίδιο ι ςε διαφορετικό ζτοσ Παράδειγμα 1: Αγορά διαμερίςματοσ 120 τ.μ. αξίασ 250.000 ευρϊ. Ο αγοραςτισ απαλλάςςεται από το φόρο δωρεάσ για αξία 200.000 ευρϊ. Η διλωςθ φόρου δωρεάσ κα υποβλθκεί για το ςυνολικό ποςό των 250.000 ευρϊ (εφόςον για ολόκλθρο το τίμθμα ζγινε δωρεά προσ τον αγοραςτι) και κα υπαχκεί ςε φόρο για τισ 50.000 ευρϊ. Παράδειγμα 2: Αγορά διαμερίςματοσ 150 τ.μ. αξίασ 200.000 ευρϊ. Ο αγοραςτισ απαλλάςςεται από το φόρο δωρεάσ για το ποςό που αναλογεί ςτα120 τ.μ. ςτα 150 τ.μ. αναλογεί αξία 200.000 ςτα 120 τ.μ. αναλογεί αξία Χ; Χ=200.000χ120/150=160.000 Άρα ο αγοραςτισ απαλλάςςεται για αξία 160.000 ευρϊ. Παράδειγμα 3: Αγορά διαμερίςματοσ 150 τ.μ. αξίασ 350.000 ευρϊ. ςτα 150 τ.μ. αναλογεί αξία 350.000 ςτα 120 τ.μ. αναλογεί αξία Χ; Χ=350.000χ120/150=280.000 Άρα ο αγοραςτισ απαλλάςςεται από το φόρο δωρεάσ για αξία 200.000 ευρϊ, δεδομζνου ότι θ αξία που αναλογεί ςτα 120 τ.μ. (280.000) υπερβαίνει το ανϊτατο απαλλαςςόμενο των 200.000 ευρϊ. Παράδειγμα 4: Αγορά διαμερίςματοσ 150 τ.μ. αξίασ 205.000 ευρϊ. ςτα 150 τ.μ. αναλογεί αξία 205.000 ςτα 120 τ.μ. αναλογεί αξία Χ; Χ=205.000χ120/150=164.000 Ο αγοραςτισ απαλλάςςεται από το φόρο δωρεάσ για τθν αξία των 164.000 ευρϊ που αναλογεί ςτα 120 τ.μ..
Παράδειγμα 5: Αγορά διαμερίςματοσ 100 τ.μ. υνολικό τίμθμα 250.000 ευρϊ. Ο αγοραςτισ ζτυχε πλιρουσ απαλλαγισ από το φ.μ.α. για πρϊτθ κατοικία, για δε τθν κάλυψθ τθσ δαπάνθσ ζγιναν προσ αυτόν γονικζσ παροχζσ κατά τισ θμερομθνίεσ εξόφλθςθσ των δόςεων. Η εξόφλθςθ του τιμιματοσ γίνεται τμθματικά με καταβολι αϋ δόςθσ 50.000 ευρϊ το ζτοσ 2009, βϋ δόςθσ 50.000 ευρϊ από 1/1/2010 μζχρι και 22/4/2010, γϋ δόςθσ 50.000 ευρϊ από 23/4/2010 μζχρι και 16/12/2010, και δϋ δόςθσ 100.000 ευρϊ από 17/12/2010. Ο αγοραςτισ απαλλάςςεται από το φόρο γονικισ παροχισ για τισ αϋ και βϋ δόςεισ. Οφείλει φόρο γονικισ παροχισ για τθ γϋ δόςθ. Για τθ δϋ δόςθ, κα υποβάλει διλωςθ για το ςυνολικό ποςό των 100.000 ευρϊ, κα τφχει απαλλαγισ για τισ 50.000 ευρϊ και κα φορολογθκεί με ςυντελεςτι 10% για το πζραν των 200.000 ευρϊ ςυνολικό ποςό δαπάνθσ, δθλαδι για 50.000 ευρϊ (φόροσ 5.000 ευρϊ). - Η δαπάνθ πρζπει να πραγματοποιείται από ενιλικο που ζχει υποχρζωςθ υποβολισ διλωςθσ φορολογίασ ειςοδιματοσ ςτθν Ελλάδα. υνεπϊσ, δικαιοφχοι τθσ απαλλαγισ από το φόρο δωρεάσ/γονικισ παροχισ μπορεί να είναι και αλλοδαποί ι κάτοικοι εξωτερικοφ που αποκτοφν/ανεγείρουν πρϊτθ κατοικία (κατά τθν ζννοια που ορίηεται πιο κάτω) ςτθν Ελλάδα. - Σο αγοραηόμενο/ανεγειρόμενο ακίνθτο πρζπει να αποκτάται κατά πλιρθ κυριότθτα και όχι κατά ψιλι κυριότθτα ι επικαρπία. - Η δαπάνθ για τθν αγορά/ανζγερςθ κατοικίασ περιλαμβάνει και το ποςό που αναλογεί ςε λοιποφσ βοθκθτικοφσ χϊρουσ (αποκικεσ, κζςεισ ςτάκμευςθσ κ.λπ. όπωσ αναφζρονται πιο πάνω ςτθ παροφςα εγκφκλιο, ςτο τμιμα αυτισ που αναφζρεται ςτθ φορολογία ειςοδιματοσ) μζχρι τθν εξάντλθςθ των ορίων των 200.000 ευρϊ και των 120 τ.μ. αντίςτοιχα. - Για τθ χοριγθςθ τθσ απαλλαγισ από το φόρο δωρεάσ/γονικισ παροχισ δεν εξετάηεται αν χορθγικθκε απαλλαγι από το φόρο μεταβίβαςθσ κατά τθν αγορά τθσ κατοικίασ. υνεπϊσ, μπορεί να τφχει απαλλαγισ από το φόρο δωρεάσ/γονικισ παροχισ κάποιοσ που αγοράηει/ανεγείρει κατοικία με τισ προχποκζςεισ όμωσ που κζτει θ φορολογία ειςοδιματοσ για τθν πρϊτθ κατοικία και όχι θ φορολογία κεφαλαίου. - Οι προχποκζςεισ που κζτει θ νομοκεςία για τθ φορολογία ειςοδιματοσ για τθν απόκτθςθ πρϊτθσ κατοικίασ, προκειμζνου να ιςχφςει θ απαλλαγι από το «πόκεν ζςχεσ» είναι διαφορετικζσ από αυτζσ που ιςχφουν (όπωσ είπαμε) από αυτζσ τθσ φορολογίασ κεφαλαίου. Θεωρείται ότι αποκτάται πρϊτθ κατοικία κατά τισ διατάξεισ και για τθν εφαρμογι του κοινοποιοφμενου νόμου, εφόςον ο κφριοσ του ακινιτου, ο ςφηυγοσ αυτοφ και τα τζκνα τουσ που τουσ βαρφνουν κατά τισ διατάξεισ του άρκρου 7 του ΚΦΕ δεν ζχουν δικαίωμα πλιρουσ κυριότθτασ ι ιςόβιασ επικαρπίασ ι οίκθςθσ, εξ ολοκλιρου ι επί ιδανικοφ μεριδίου, ςε άλλθ κατοικία ι κατοικίεσ, εφόςον το άκροιςμα τθσ ςυνολικισ επιφάνειασ που τουσ αντιςτοιχεί υπερβαίνει τα εβδομιντα (70) τ.μ.. Η επιφάνεια αυτι προςαυξάνεται κατά είκοςι (20) τ.μ. για κακζνα από τα δφο πρϊτα τζκνα και κατά είκοςι πζντε (25) τ.μ. για το τρίτο και κακζνα από τα επόμενα τζκνα που βαρφνουν τον υπόχρεο ι τον άλλο ςφηυγο. Για τθ διαπίςτωςθ τθσ κάλυψθσ των ςτεγαςτικϊν αναγκϊν του φορολογοφμενου, κατά τα ανωτζρω, ελζγχεται θ περιουςιακι και οικογενειακι κατάςταςθ αυτοφ (ακίνθτα) και των προςτατευόμενων μελϊν τθσ οικογζνειάσ του, ςφμφωνα με τισ υποβαλλόμενεσ δθλϊςεισ φορολογίασ ειςοδιματοσ. Παράδειγμα : ο Χ άγαμοσ που δεν ζχει άλλο ακίνθτο ςτθν Ελλάδα, αλλοδαπόσ υπικοοσ και κάτοικοσ εξωτερικοφ, αγοράηει διαμζριςμα 50 τ.μ. αξίασ 150.000 ευρϊ και δεν τυγχάνει απαλλαγισ από το φ.μ.α.. Εν προκειμζνω, ο Χ απαλλάςςεται και από το «πόκεν ζςχεσ» και από το φόρο δωρεάσ για τθ δωρεά που του ζγινε για τθν κάλυψθ τθσ δαπάνθσ αγοράσ.
Σζκνα που βαρφνουν τον κφριο του ακινιτου κατά τισ διατάξεισ του ΚΦΕ είναι: - τα ανιλικα άγαμα τζκνα, - τα ενιλικα άγαμα τζκνα τα οποία δεν ζχουν υπερβεί το 25ο ζτοσ τθσ θλικίασ τουσ και ςπουδάηουν ςε αναγνωριςμζνεσ ςχολζσ ι ςχολεία του εςωτερικοφ ι εξωτερικοφ, κακϊσ και εκείνα τα οποία παρακολουκοφν δθμόςια ι ιδιωτικά ινςτιτοφτα επαγγελματικισ κατάρτιςθσ ςτο εςωτερικό. Ειδικά, για τα τζκνα αυτά κακϊσ και για τα τζκνα που δεν ςπουδάηουν, το χρονικό διάςτθμα κατά το οποίο κεωροφνται προςτατευόμενα μζλθ παρατείνεται μζχρι και δφο ζτθ, εφόςον κατά τα ζτθ αυτά είναι εγγεγραμμζνα ςτα μθτρϊα ανζργων του Ο.Α.Ε.Δ. - Σα άγαμα τζκνα τα οποία δεν υπάγονται ςτθν προθγοφμενθ περίπτωςθ, εφόςον υπθρετοφν τθ ςτρατιωτικι τουσ κθτεία. - Σα τζκνα που είναι άγαμα ι διαηευγμζνα ι τελοφν ςε κατάςταςθ χθρείασ, εφόςον παρουςιάηουν αναπθρία εξιντα επτά τοισ εκατό (67%) και πάνω από διανοθτικι κακυςτζρθςθ ι φυςικι αναπθρία. Παράδειγμα : ο Α, ο οποίοσ δεν ζχει κανζνα ακίνθτο ςτθν κυριότθτά του, αγοράηει διαμζριςμα 50 τ.μ. αξίασ 150.000 ευρϊ και τυγχάνει απαλλαγισ από το φ.μ.α. για τθν απόκτθςθ πρϊτθσ κατοικίασ. Όμωσ, ο γιοσ του Β 20 ετϊν, φοιτθτισ, ζχει ςτθν κυριότθτά του διαμζριςμα 100 τ.μ.. Εν προκειμζνω, ο Α δεν απαλλάςςεται οφτε από το «πόκεν ζςχεσ» οφτε από το φόρο δωρεάσ για τθ δωρεά που του ζγινε για τθν κάλυψθ τθσ δαπάνθσ αγοράσ. υνεπϊσ, ςυνοψίηοντασ τα ανωτζρω, προκειμζνου να χορθγθκεί απαλλαγι από το φόρο δωρεάσ/γονικισ παροχισ κατά τισ διατάξεισ του άρκρου 8 του ν.3899/2010 - για τισ δωρεζσ/γονικζσ παροχζσ που ςυνιςτϊνται για τθν αγορά/ανζγερςθ πρϊτθσ κατοικίασ, εξετάηεται θ ςυνδρομι των πιο πάνω προχποκζςεων. Ακριβζσ αντίγραφο Η προϊςταμζνθ τθσ Γραμματείασ Ο ΤΦΤΠΟΤΡΓΟ ΔΗΜ. ΚΟΤΕΛΑ