ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ /ΝΣΗ ΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ & ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ /ΝΣΗ ΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙ ΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ Ταχ. /νση: Αριστοτέλους 19 Ταχ. Κώδικας: 10187 Πληροφορίες: Γραφείο ιευθυντού Τηλέφωνο: 2132161324 2132161325 FAX: 2105237384 E-mail : ddy@yyka.gov.gr ΠΡΟΣ: ΑΝΑΡΤΗΤΕΟ ΣΤΟ ΙΑ ΙΚΤΥΟ Αθήνα 23 / 10 / 2014 Αρ.Πρωτ.Υ1/Γ.Π.οικ 92962 1. Όλες τις Υ.ΠΕ. της χώρας Υ όψη ιοικητών (Με την υ οχρέωση να ενηµερωθούν τα Νοσοκοµεία και όλοι οι φορείς ευθύνης τους και ιδιαιτέρως τα Τ.Ε.Π. και τα Π.Ε..Υ.) 2. Προς /νση Υγειονοµικού ΓΕΕΘΑ Στρατό εδο Πα άγου- Χολαργός (µε την αράκληση να ενηµερωθούν όλες οι Υγειονοµικές Υ ηρεσίες ) 3. Όλες τις Περιφέρειακες Ενότητες Υ όψη /ντων ηµόσιας Υγείας & Κοινωνικής Μέριµνας ( έδρες τους) (µε την υ οχρέωση να ενηµερώσουν όλες τις ιδιωτικές κλινικές και λοι ές µονάδες υγείας ευθύνης τους ) 4. Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσηµάτων 5. Εθνικό Κέντρο Ε ιχειρήσεων Υγείας 6. Εθνικό Κέντρο Άµεσης Βοήθειας ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΘΕΜΑ: ΣXET.: Γενικές κατευθύνσεις - οδηγίες για τον αιµορραγικό υρετό Έµ ολα ρος τις Μονάδες Υγείας (δηµόσιες και ιδιωτικές) της χώρας 1. Η υ αριθµό 69893/ 8/8/2014 εγκύκλιος µε θέµα «Αιµορραγικός υρετός α ό ιό Έµ ολα-οδηγίες» (Α Α: 7Κ2ΗΘ-ΤΣΗ) 2. Το α ό 21/10/2014 ηλεκτρονικό µήνυµα του ΚΕΕΛΠΝΟ µε θέµα «Εφαρµογή οδηγιών σε κέντρα Υγείας» 3. Το α ό 21/10/2014 ηλεκτρονικό µήνυµα του ΚΕΕΛΠΝΟ µε θέµα «Εφαρµογή οδηγιών του ΚΕΕΛΠΝΟ ρος τα Νοσοκοµεία» Στα λαίσια της ροετοιµασίας της χώρας για την αντιµετώ ιση ιθανής εισαγωγής κρούσµατος αιµορραγικού υρετού Έµ ολα και την α οφυγή µετάδοσης της νόσου εκδίδεται η αρούσα εγκύκλιος ρος εφαρµογή α ό τα κέντρα υγείας του Π.Ε..Υ., τα νοσοκοµεία, συµ εριλαµβανοµένων και των στρατιωτικών νοσοκοµείων και των Ν.Π.Ι.. και τις ιδιωτικές κλινικές. Οι µονάδες υγείας έχουν καίριο ρόλο στον έλεγχο της ε ιδηµίας, 1
µέσω της έγκαιρης αναγνώρισης και συστηµατικής α οµόνωσης των εριστατικών καθώς και της κατάλληλης ατοµικής ροστασίας των εργαζοµένων τους. Προκειµένου να ενισχυθεί η συλλογική ροσ άθεια για την ετοιµότητα και την άµεση αντα όκριση της χώρας στην εν λόγω υγειονοµική α ειλή, καθίσταται υ οχρεωτική η τήρηση των κάτωθι οδηγιών α ό τους ροαναφερόµενους υγειονοµικούς σχηµατισµούς και το ροσω ικό ου εργάζεται σε αυτούς. ΧΩΡΟΙ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ 1 ον / Όλα τα ύ ο τα ή ιθανά εριστατικά Έµ ολα ου µ ορεί να ανιχνευθούν σε ύλες εισόδου της χώρας (αεροδρόµια, λιµάνια, ύλες εισόδου αρανόµων µεταναστών κλ.) µεταφέρονται µέσω ειδικά διαµορφωµένου οχήµατος του ΕΚΑΒ στην Νοσοκοµειακή Μονάδα Αµαλία Φλέµιγκ του Γενικού Νοσοκοµείου Αττικής «Σισµανόγλειο Αµαλία Φλέµιγκ» σύµφωνα µε το στρατηγικό σχεδιασµό αντιµετώ ισης του Έµ ολα (τη Σχετ. 1 εγκύκλιό µας). 2 ον / Τα Γενικά, Ειδικά και Νοµαρχιακά Νοσοκοµεία, τα Κέντρα Υγείας και οι λοι ές µονάδες Υγείας, δεν νοσηλεύουν ύ ο τα ή ε ιβεβαιωµένα κρούσµατα Έµ ολα, εφ όσον για τη νοσηλεία τους α αιτούνται ειδικές και ροκαθορισµένες συνθήκες, αλλά κυρίως για την α οφυγή διασ οράς και µετάδοσης του µολυσµατικού αράγοντα. 3 ον / Με βάση τον κεντρικό σχεδιασµό του Υ ουργείου Υγείας, ύ ο τα ή ιθανά εριστατικά νοσηλεύονται µόνο ( ρος το αρόν) στους ειδικά διαµορφωµένους χώρους της Νοσοκοµειακής Μονάδας Αµαλία Φλέµιγκ και σε ερί τωση ανάγκης καρδιοανα νευστικής υ οστήριξης, ή διασωλήνωσης, ή τεχνητού νεφρού, νοσηλεύονται: ή στη ΜΕΘ του Γενικού Νοσοκοµείου Νοσηµάτων Θώρακος Αθηνών «Η Σωτηρία» (η ο οία θα εκκενωθεί άµεσα για να αξιο οιηθεί σε ερι τώσεις άµεσης ανάγκης) ή στους ειδικά διαµορφωµένους θαλάµους α οµονωµένης τέρυγας του Γενικού Νοσοκοµείου Νοσηµάτων Θώρακος Αθηνών «Η Σωτηρία». ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΥΠΟΠΤΩΝ ΚΡΟΥΣΜΑΤΩΝ 4 ον / Η νοσηλεία των εριστατικών Έµ ολα, (ύ ο των, ιθανών, ε ιβεβαιωµένων) αρέχεται µόνο α ό ιατρονοσηλευτική οµάδα ειδικά εκ αιδευµένη, σε θεωρητικό και ρακτικό ε ί εδο, στα δύο Νοσοκοµεία ου ροαναφέρθηκαν (Αµαλία Φλέµιγκ και Σωτηρία). 2
5 ον / Όλες οι άλλες Μονάδες Υγείας του ηµόσιου και Ιδιωτικού τοµέα, υ οχρεούνται, εντούτοις να διαµορφώσουν σχέδιο για τη διαχείριση ύ ο του κρούσµατος Έµ ολα, το ο οίο µ ορεί να ροσέλθει σε ΤΕΠ ή/και εξωτερικά ιατρεία, ως ε είγον ή τακτικό εριστατικό. Η διαχείριση των αρα άνω εριστατικών µετά τον εντο ισµό τους, θα διεξάγεται α οκλειστικά α ό ολιγοµελή οµάδα ιατρονοσηλευτικού ροσω ικού, κατάλληλα εκ αιδευµένη, η ο οία θα ρέ ει να οριστεί α ό τις ιοικήσεις και τις Ε ιτρο ές Ενδονοσοκοµειακών Λοιµώξεων κάθε Νοσοκοµείου (3-7 άτοµα, ανάλογα µε τις ιδιαιτερότητες κάθε Νοσοκοµείου). Η ενδυµασία ροστασίας (ειδικές στολές ή φόρµες) ροορίζονται α οκλειστικά για τις αρα άνω οµάδες. 6 ον / Οι λε τοµερείς οδηγίες και οι κανόνες ασφάλειας κατά τη διαλογή εριστατικών στα ΤΕΠ (triage), ε ισυνά τονται υ ό µορφή αναλυτικών οδηγιών και έχουν συνταχθεί α ό το ΚΕΕΛΠΝΟ στη βάση των γενικότερων Ευρω αϊκών οδηγιών. Κάθε Νοσοκοµειακή ή άλλη Μονάδα ανάλογα µε τις ιδιαιτερότητες λειτουργίας της, τη χωροταξική διαµόρφωση των ΤΕΠ, τη διαθεσιµότητα ιατρονοσηλευτικού ροσω ικού κλ. θα ρέ ει να λάβει υ όψη της τις οδηγίες του ΚΕΕΛΠΝΟ κατά τη σύνταξη του σχεδίου διαχείρισης ύ ο του εριστατικού ( εριλη τική α οτύ ωση της κατάστασης) 7 ον / Οι ιοικήσεις των Υγειονοµικών Περιφερειών, θα ρέ ει εντός µιας εβδοµάδας να συγκεντρώσουν τα αρα άνω σχέδια, ό ως και τους καταλόγους του ιατρονοσηλευτικού ροσω ικού ου θα συµµετέχει στις οµάδες αντιµετώ ισης του Έµ ολα στα ΤΕΠ, εξωτερικά ιατρεία και λοι ές Μονάδες Υγείας. Σε µικρής δυναµικότητας Μονάδες, ό ου δεν λειτουργούν Ε ιτρο ές Ενδονοσοκοµειακών Λοιµώξεων ή δεν υ άρχουν λοιµωξιωλόγοι, θα ρέ ει να οριστεί ως υ εύθυνος ένας Γιατρός Παθολόγος ή Γενικός Γιατρός ή Γιατρός άλλης αθολογικής ειδικότητας. ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ 8 ον / Στις Νοσοκοµειακές και λοι ές Μονάδες Υγείας οι Ε ιτρο ές Ενδονοσοκοµειακών Λοιµώξεων αναλαµβάνουν την ενηµέρωση και εκ αίδευση του ιατρονοσηλευτικού ροσω ικού, σχετικά µε τα γενικά ε ιδηµιολογικά και κλινικά χαρακτηριστικά της νόσου Ebola, τα µέτρα ατοµικής και συλλογικής ροφύλαξης κλ., σύµφωνα µε τις υ οδείξεις του ΚΕΕΛΠΝΟ και των Ευρω αϊκών και ιεθνών Οργανισµών. Η ρακτική και θεωρητική εκ αίδευση των οµάδων ιατρονοσηλευτικού ροσω ικού των ΤΕΠ και των άλλων υ ευθύνων θα συµ ληρωθεί και α ό ειδικούς εκ αιδευτές των ΚΕΕΛΠΝΟ και ΕΚΕΠΥ. 3
9 ον / Σε ερί τωση εντο ισµού ύ ο του ρος διερεύνηση ή ιθανού κρούσµατος (βάσει των ορισµών του ECDC), σε ΤΕΠ ή εξωτερικά ιατρεία, υ οχρεωτικά ακολουθούνται οι αρακάτω διαδικασίες: α) ειδο οιείται η οµάδα ιατρονοσηλευτικού ροσω ικού των ΤΕΠ, ή ο υ εύθυνος β) το ύ ο το εριστατικό µεταφέρεται σε α οµονωµένο θάλαµο, κατά ροτίµηση λησίον των ΤΕΠ ή των εξωτερικών ιατρείων γ) ειδο οιείται άµεσα το ΕΚΑΒ, για τη µεταφορά του εριστατικού δ) ειδο οιούνται ΚΕΕΛΠΝΟ και ΕΚΕΠΥ ε) εντο ίζονται άτοµα α ό το ροσω ικό ή και άλλοι ασθενείς ου κατά την αναµονή ή την εξέταση ήρθαν ενδεχοµένως σε ε αφή µε εκκρίσεις του ύ ο του εριστατικού και α ολυµαίνονται. στ) σε ερί τωση ανάγκης αροχής ιατρικής ή νοσηλευτικής φροντίδας στο ύ ο το εριστατικό (εντός του α οµονωµένου θαλάµου) έως την άφιξη του ΕΚΑΒ, η φροντίδα αρέχεται α οκλειστικά α ό µέλος ή µέλη της ειδικής οµάδας ιατρονοσηλευτικού ροσω ικού των ΤΕΠ. ζ) σε ερί τωση ου το ύ ο το εριστατικό συνοδεύεται α ό άτοµα του οικογενειακού ή φιλικού του εριβάλλοντος, τα άτοµα αυτά υ οβάλλονται ε ίσης σε λήψη ιστορικού έως την άφιξη του ΕΚΑΒ και της Ειδικής Μονάδας του ΚΕΕΛΠΝΟ σε ιδιαίτερο χώρο. ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΑΠΟ ΥΠΟΠΤΑ Ή ΠΙΘΑΝΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΕΜΠΟΛΑ 10 ον / Τα στερεά α όβλητα ου ροκύ τουν α ό ύ ο τα ή ιθανά εριστατικά Έµ ολα χαρακτηρίζονται ως Ε ικίνδυνα Α όβλητα Αµιγώς Μολυσµατικά (ΕΑΑΜ) και η διαχείρισή τους γίνεται σύµφωνα µε τις α αιτήσεις της ΚΥΑ146163/2012 (ΦΕΚ 1537 Β/ 8-5- 2012) «Μέτρα και Όροι για τη ιαχείριση Α οβλήτων Υγειονοµικών Μονάδων», ό ως αναλυτικά ροσδιορίζονται για την ως άνω κατηγορία α οβλήτων. Προτεινόµενη µέθοδος ε εξεργασίας τους είναι η α οτέφρωση µε τους όρους και τις ροδιαγραφές της ως άνω ΚΥΑ. Τα υγρά µολυσµατικά α όβλητα ροκειµένου να οδηγηθούν στο σύστηµα α οχέτευσης ρέ ει να α ολυµαίνονται υ οχρεωτικά µε διάλυµα υ οχλωριώδους νατρίου. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ 11 ον / Οι ιοικητές των Νοσοκοµείων, οι υ εύθυνοι των Ε ιτρο ών Ενδονοσοκοµειακών Λοιµώξεων ή µέλη της οµάδας των ΤΕΠ δεν ροβαίνουν σε ανακοινώσεις ρο τα ΜΜΕ, αρά µόνο µετά α ό συνεννόηση µε το Υ ουργείο Υγείας, ου κεντρικά αναλαµβάνει την ε ικοινωνία του κινδύνου. 4
Προϋ όθεση για την ορθή εφαρµογή των οδηγιών είναι η καλή γνώση του ορισµού κρούσµατος αιµορραγικού υρετού Έµ ολα (Παράρτηµα 1), ο ο οίος υφίσταται ε ικαιρο οίησεων, ο ότε και συστήνεται η αναζήτηση του στην ιστοσελίδα του ΚΕΕΛΠΝΟ (http://www.keelpno.gr ). Παρακαλείστε για την ιστή εφαρµογή των ανωτέρω, καθώς και των Οδηγιών του ΚΕΕΛΠΝΟ ου ε ισυνά τονται. Η ε ικαιρο οίηση των ληροφοριών και ειδικότερα των α οτελεσµάτων των τηλεδιασκέψεων ου διεξάγονται σε εβδοµαδιαία βάση µεταξύ των Ευρω αϊκών Αρχών (Ευρω αϊκής Ε ιτρο ής, ECDC), των Κρατών-Μελών της ΕΕ και του ΠΟΥ, καθώς και γενικές ή ειδικές ληροφορίες σχετικά µε την ε ιδηµία Έµ ολα και τα µέτρα ου λαµβάνονται για την αντιµετώ ισή της, θα αναρτώνται στην ιστοσελίδα του Υ ουργείου Υγείας (www.moh.gov.gr), σε ειδική κατηγορία µε τη σήµανση «Έµ ολα». Είµαστε στη διάθεσή σας για εραιτέρω διευκρινήσεις και ληροφορίες στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις της Γενικής Γραµµατείας ηµόσιας Υγείας: secretary.gen.dy@yyka.gov.gr, της Γενικής ιεύθυνσης ηµόσιας Υγείας και Ποιότητας Ζωής: gddy@moh.gov.gr και της ιεύθυνσης ηµόσιας Υγιεινής: ddy@yyka.gov.gr. Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΙΑΝΟΜΗ: 1. Γραφείο Υ ουργού 2. Γραφείο Ανα ληρωτή Υ ουργού 3.Γραφείο Υφυ ουργού 4.Γραφείο Γενικού Γραµµατέα Υγείας 5. /νσηανά τυξης Μονάδων Υγείας 6. /νση Πρωτοβάθµιας Φροντίδας Υγείας 7. Γρ. κ. Γεν. /ντριας ηµόσιας Υγείας και Ποιότητας Ζωής 8. /νση ηµόσιας Υγιεινής 5
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: Ορισµός κρούσµατος αιµορραγικού υρετού Έµ ολα 6
7
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2: Οδηγίες για κέντρα υγείας Π.Ε..Υ. Προετοιµασία Χώρων Παροχής Πρωτοβάθµιας Φροντίδας Υγείας για την υ οδοχή ασθενών µε ιθανή λοίµωξη α ό αιµορραγικό υρετό Ebola Οκτώβριος 2014 Α. Προετοιµασία των Χώρων Παροχής Πρωτοβάθµιας Φροντίδας Υγείας Με ευθύνη του ιευθυντή του Κέντρου Υγείας/ΠΕ Υ, θα ρέ ει να γίνουν οι α αραίτητες ροετοιµασίες για την αντιµετώ ιση των εριστατικών µε συµ τώµατα συµβατά µε ιθανή λοίµωξη α ό αιµορραγικό ιό Ebola. Οι στόχοι είναι: η έγκαιρη ανίχνευση των ασθενών ου ληρούν τα κριτήρια του ορισµού κρούσµατος ου χρήζει διερεύνησης ή είναι ιθανό για λοίµωξη α ό αιµορραγικό υρετό Ebola, µέσω της διαλογής στην είσοδο του Κέντρου Υγείας/ΠΕ Υ η διασφάλιση συνθηκών εξέτασης ου α οτρέ ουν τη διασ ορά της νόσου στους ε αγγελµατίες υγείας και σε άλλους ασθενείς η άµεση δήλωση των υ ό διερεύνηση ή ιθανών κρουσµάτων στο ΚΕΕΛΠΝΟ Πρέ ει να έχει εξασφαλιστεί εκ των ροτέρων η οργάνωση και η εύρυθµη λειτουργία των α αραίτητων χώρων για τη διαλογή και την αρχική διαχείριση των εριστατικών. Λε τοµερέστερα, ρέ ει να έχει γίνει ρόβλεψη για τα αρακάτω: Αυτόνοµος χώρος (οικίσκος / ερί τερο) στην είσοδο του Κέντρου Υγείας/ΠΕ Υ και ριν την είσοδο στο ΤΕΠ (αν υ άρχει) α ό τον ο οίο θα ερνούν όλοι οι ασθενείς ου ροσέρχονται για την αρχική διαλογή. Ειδικά διαµορφωµένος χώρος α οµόνωσης και εξέτασης ασθενών ου ληρούν τα κριτήρια για υ ό διερεύνηση ή ιθανό κρούσµα αιµορραγικού υρετού Ebola. Σχεδιασµός για την κατανοµή του ανθρώ ινου δυναµικού ου στελεχώνει το Κέντρο Υγείας/ΠΕ Υ(ιατρονοσηλευτικό ροσω ικό, διοικητικό ροσω ικό, ροσω ικό ασφαλείας και καθαριότητας) ώστε το Κέντρο Υγείας/ΠΕ Υ να αντα οκριθεί στις ανάγκες ου µ ορεί να δηµιουργηθούν. Πρέ ει εκ των ροτέρων να έχει καθοριστεί το ροσω ικό ανά ειδικότητα και ανά βάρδια ου α αιτείται για τη διαχείριση ενός υ ό διερεύνηση ή ιθανού κρούσµατος αιµορραγικού υρετού α ό ιό Ebola. Θα ρέ ει να διασφαλιστεί η ε άρκεια των µέσων ατοµικής ροστασίας (ΜΑΠ). Ε ι λέον, να ραγµατο οιηθεί άµεση εκ αίδευση του ροσω ικού αυτού στη χρήση (εφαρµογή κα αφαίρεση) των ΜΑΠ. Η εκ αιδευτική διαδικασία θα ρέ ει να ε αναλαµβάνεται σε τακτά χρονικά διαστήµατα. 8
Β. ιαλογή ασθενών Πρέ ει να διασφαλίζεται η συστηµατική διαλογή των ασθενών, ριν την είσοδό τους στο ΤΕΠ και στα Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία. Όλοι οι ασθενείς ου ροσέρχονται στο ΤΕΠ χώρων αροχής υ ηρεσιών ρωτοβάθµιας φροντίδας υγείας (ΚΥ/ΠΕ Υ) ρέ ει ριν εξετασθούν να διερευνώνται για το αν ληρούν τα κριτήρια του κρούσµατος ου χρήζει διερεύνησης ή του ιθανού κρούσµατος για λοίµωξη α ό αιµορραγικό ιό Ebola. Η διαλογή ρέ ει να γίνεται α ό εντεταλµένο ροσω ικό του ΚΥ/ΠΕ Υ ου θα βρίσκεται στον ειδικά διαµορφωµένο χώρο διαλογής (κατά ροτίµηση αυτόνοµος χώρος, ερί τερο / οικίσκος, κοντά στην είσοδο), ριν α ό την είσοδο στα ΤΕΠ. Το ροσω ικό αυτό θα ρέ ει να έχει λάβει την κατάλληλη εκ αίδευση ώστε: Να θέτει τις ερωτήσεις σχετικά µε τα κλινικά και ε ιδηµιολογικά κριτήρια για υ ό διερεύνηση ή ιθανό κρούσµα. Το ροσω ικό θα ρέ ει να είναι άντα ενηµερωµένο για ιθανές ε ικαιρο οιήσεις του ορισµού κρούσµατος του ΚΕΕΛΠΝΟ. Να ενηµερώνει ΑΜΕΣΑ το ΚΕΕΛΠΝΟ (τηλ. 210 5212 054) Το ερωτηµατολόγιο εριλαµβάνει τα ακόλουθα: Έχει ιστορικό ταξιδιού τις τελευταίες 21 ηµέρες ριν α ό την έναρξη των συµ τωµάτων του σε Γουινέα, Σιέρα Λεόνε, Λιβερία*; Έχει υρετό ο ασθενής; Έχει ο ασθενής συµ τώµατα ό ως: ονοκέφαλο, εµέτους, διάρροια, κοιλιακό άλγος, αιµορραγίες; Σε ερί τωση ου ο ροσερχόµενος ασθενής ληροί τα κριτήρια του ορισµού του ΚΕΕΛΠΝΟ για το υ ό διερεύνηση ή ιθανό κρούσµα θα ρέ ει να οδηγείται άµεσα στον ροκαθορισµένο χώρο α οµόνωσης και εξέτασης και να λαµβάνονται εκτός των βασικών ροφυλάξεων, οι ροφυλάξεις ε αφής και σταγονιδίων α ό όλο το ροσω ικό ου θα εµ λακεί στην κλινική αξιολόγηση και διαχείριση του. Σηµειώνεται ότι το ροσω ικό αυτό θα ρέ ει να εριορίζεται στο ελάχιστο α αραίτητο. Εφόσον ε ιβεβαιωθεί ότι ράγµατι ρόκειται για υ ό διερεύνηση ή ιθανό κρούσµα θα ρέ ει ΑΜΕΣΑ να ενηµερώνεται το ΚΕΕΛΠΝΟ (τηλ. 210 5212 054) και να ενεργο οιείται ο µηχανισµός για την εραιτέρω αντιµετώ ιση και ενδεχόµενη διακοµιδή του ασθενή στο καθορισµένο νοσοκοµείο αναφοράς. *Οι χώρες µ ορεί να αλλάζουν. Για ε ικαιρο οίηση ενηµερωθείτε α ό την ιστοσελίδα του ΚΕΕΛΠΝΟ (www.keelpno.gr) 9
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3: Οδηγίες για Νοσοκοµεία Προετοιµασία Χώρων Παροχής Υ ηρεσιών Υγείας για την υ οδοχή ασθενών µε ιθανή λοίµωξη α ό αιµορραγικό υρετό Ebola ου δεν ροσέρχονται µέσω ΕΚΑΒ Οκτώβριος 2014 Α. Προετοιµασία των νοσοκοµείων Με ευθύνη της ιοίκησης του Νοσοκοµείου και σε συνεργασία µε την Ε ιτρο ή Νοσοκοµειακών Λοιµώξεων, θα ρέ ει να γίνουν οι α αραίτητες ροετοιµασίες για την αντιµετώ ιση των εριστατικών µε συµ τώµατα συµβατά µε ιθανή λοίµωξη α ό αιµορραγικό ιό Ebola τόσο στο Τµήµα Ε ειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) όσο και στους χώρους νοσηλείας. Οι στόχοι είναι: η έγκαιρη ανίχνευση των ασθενών ου ληρούν τα κριτήρια του ορισµού κρούσµατος ου χρήζει διερεύνησης ή είναι ιθανό για λοίµωξη α ό αιµορραγικό υρετό Ebola, µέσω της διαλογής στην είσοδο του νοσοκοµείου η διασφάλιση συνθηκών εξέτασης ή/και νοσηλείας ου α οτρέ ουν την ενδονοσοκοµειακή διασ ορά της νόσου η άµεση δήλωση των υ ό διερεύνηση ή ιθανών κρουσµάτων στο ΚΕΕΛΠΝΟ Πρέ ει να έχει εξασφαλιστεί εκ των ροτέρων η οργάνωση και η εύρυθµη λειτουργία των α αραίτητων χώρων για τη διαλογή και την αρχική διαχείριση των εριστατικών. Συγκεκριµένα, ρέ ει να έχει γίνει ρόβλεψη για τα αρακάτω: Αυτόνοµος χώρος (οικίσκος / ερί τερο) στη κεντρική ύλη του νοσοκοµείου και ριν την είσοδο στα ΤΕΠ (αν είναι δυνατό) α ό την ο οία θα ερνούν όλοι οι ασθενείς ου ροσέρχονται για την αρχική διαλογή. Συνιστάται η ανάρτηση ενηµερωτικής αφίσας στο συγκεκριµένο χώρο. Ειδικά διαµορφωµένος χώρος α οµόνωσης και εξέτασης ασθενών ου ληρούν τα κριτήρια για υ ό διερεύνηση ή ιθανό κρούσµα αιµορραγικού υρετού Ebola. Σχεδιασµός για την κατανοµή του ανθρώ ινου δυναµικού ου στελεχώνει το κάθε νοσοκοµείο (ιατρονοσηλευτικό ροσω ικό, διοικητικό ροσω ικό, ροσω ικό ασφαλείας και καθαριότητας) ώστε το νοσοκοµείο να αντα οκριθεί στις ε ι ρόσθετες ανάγκες ου µ ορεί να δηµιουργηθούν. Πρέ ει εκ των ροτέρων να έχει καθοριστεί το ροσω ικό ανά ειδικότητα και ανά βάρδια ου α αιτείται για τη διαχείριση ενός υ ό διερεύνηση ή ιθανού κρούσµατος αιµορραγικού υρετού α ό ιό Ebola. Θα ρέ ει να διασφαλιστεί η ε άρκεια των µέσων ατοµικής ροστασίας (ΜΑΠ). Ε ι λέον, να ραγµατο οιηθεί άµεση εκ αίδευση του ροσω ικού αυτού στη χρήση (εφαρµογή κα αφαίρεση) των ΜΑΠ. Η εκ αιδευτική διαδικασία θα ρέ ει να ε αναλαµβάνεται σε τακτά χρονικά διαστήµατα. 10
Οργάνωση και ραγµατο οίηση α ό τις ΕΝΛ ασκήσεων ετοιµότητας των ε αγγελµατιών υγείας ου θα εµ λακούν στη διαχείριση ιθανού κρούσµατος α ό αιµορραγικό υρετό Ebola Β. ιαλογή ασθενών Πρέ ει να διασφαλίζεται η συστηµατική διαλογή των ασθενών, ριν την είσοδό τους στο ΤΕΠ και στα Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία. Όλοι οι ασθενείς ου ροσέρχονται στο ΤΕΠ νοσοκοµείων και άλλων χώρων αροχής υ ηρεσιών υγείας ρέ ει ριν εξετασθούν να διερευνώνται για το αν ληρούν τα κριτήρια του κρούσµατος ου χρήζει διερεύνησης ή του ιθανού κρούσµατος για λοίµωξη α ό αιµορραγικό ιό Ebola. Η διαλογή ρέ ει να γίνεται α ό εντεταλµένο ροσω ικό του νοσοκοµείου ου θα βρίσκεται στον ειδικά διαµορφωµένο χώρο διαλογής (κατά ροτίµηση αυτόνοµος χώρος, ερί τερο / οικίσκος, κοντά στην ύλη εισόδου του νοσοκοµείου), ριν α ό την είσοδο στα ΤΕΠ. Το ροσω ικό αυτό θα ρέ ει να έχει λάβει την κατάλληλη εκ αίδευση ώστε: Να θέτει τις ερωτήσεις σχετικά µε τα κλινικά και ε ιδηµιολογικά κριτήρια για υ ό διερεύνηση ή ιθανό κρούσµα. Το ροσω ικό θα ρέ ει να είναι άντα ενηµερωµένο για ιθανές ε ικαιρο οιήσεις του ορισµού κρούσµατος του ΚΕΕΛΠΝΟ. Να θέτει σε άµεση εφαρµογή την ροκαθορισµένη διαδικασία εσωτερικής ενηµέρωσης του νοσοκοµείου (Ε ιτρο ή Νοσοκοµειακών Λοιµώξεων, συντονιστής εφηµερίας, διοίκηση, κ.τ.λ) και διαχείρισης κρούσµατος. Το ερωτηµατολόγιο εριλαµβάνει τα ακόλουθα: Έχει ιστορικό ταξιδιού τις τελευταίες 21 ηµέρες ριν α ό την έναρξη των συµ τωµάτων του σε εριοχή ή χώρα µε ε ιδηµία α ό αιµορραγικό υρετό Ebola; Έχει υρετό ο ασθενής; Έχει ο ασθενής συµ τώµατα ό ως: ονοκέφαλο, εµέτους, διάρροια, κοιλιακό άλγος, αιµορραγίες; Σε ερί τωση ου ο ροσερχόµενος ασθενής ληροί τα κριτήρια του ορισµού του ΚΕΕΛΠΝΟ για το υ ό διερεύνηση ή ιθανό κρούσµα θα ρέ ει να οδηγείται άµεσα στον ροκαθορισµένο χώρο α οµόνωσης και εξέτασης και να λαµβάνονται εκτός των βασικών ροφυλάξεων, οι ροφυλάξεις ε αφής και σταγονιδίων α ό όλο το ροσω ικό ου θα εµ λακεί στην κλινική αξιολόγηση και διαχείριση του. Σηµειώνεται ότι το ροσω ικό αυτό θα ρέ ει να εριορίζεται στο ελάχιστο α αραίτητο. Εφόσον ε ιβεβαιωθεί ότι ράγµατι ρόκειται για υ ό διερεύνηση ή ιθανό κρούσµα θα ρέ ει ΑΜΕΣΑ να ενηµερώνεται το ΚΕΕΛΠΝΟ (τηλ. 210 5212054) και να ενεργο οιείται ο µηχανισµός για την εραιτέρω αντιµετώ ιση και ενδεχόµενη διακοµιδή του ασθενή στο καθορισµένο νοσοκοµείο αναφοράς. 11
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4 4A : ΠΡΟ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΟΥ ΑΤΟΜΙΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ EBOLA Οκτώβριος 2014 Α. Προστατευτική ενδυµασία Οι ροστατευτικές ενδυµασίες για µολυσµατικούς βιολογικούς αράγοντες ρέ ει να είναι κατασκευασµένες µε τέτοιο τρό ο ώστε να ληρούν τα ρότυ α ου έχει θέσει η Ευρω αϊκή Ένωση ό ως αυτά εριγράφονται στην Ευρω αϊκή Νόρµα ΕΝ 14126/2003 (Κατηγορία 3, τύ ος 4Β). Οι ροδιαγραφές για τις ροστατευτικές ενδυµασίες είναι οι εξής: Μη δια ερατή ρόµ α ή φόρµα Τα υλικά και ο σχεδιασµός δεν ρέ ει να ροκαλούν ερεθισµό του δέρµατος ούτε να έχουν ανε ιθύµητες ε ι τώσεις στην υγεία. Η στολή θα ρέ ει να είναι όσο το δυνατόν ιο ελαφριά και εύκαµ τη, ροκειµένου να διασφαλιστεί η άνεση του ατόµου ου τη φορά, να µην αρεµ οδίζει τις κινήσεις και ταυτόχρονα να αρέχει α οτελεσµατική ροστασία. Η ενδυµασία ρέ ει να έχει ικανο οιητικό µήκος και µακριά µανίκια τα ο οία στο τελείωµά τους να φέρουν µανσέτα α ό λάστιχο. Οι ραφές, οι αρµοί και τα συναρµολογήµατα ενδυµασιών ροστασίας α ό µολυσµατικούς αράγοντες ρέ ει να είναι κατασκευασµένες µε τέτοιο τρό ο ου να εξασφαλίζουν την ακεραιότητα της ροστατευτικής ενδυµασίας. Οι στολές θα ρέ ει να εξασφαλίζουν υγροα ωθητικότητα καθόλη τη διάρκεια εργασίας. Ανάλογα µε το υλικό κατασκευής των ροστατευτικών ενδυµασιών µ ορούν να α οτρέ ουν τη διείσδυση µολυσµατικών αραγόντων µέχρι και 75 λε τά (Πίνακας 1). Η ε ιλογή της ροστατευτικής ενδυµασίας ρέ ει να γίνεται ανάλογα µε τη διάρκεια έκθεσης του χρήστη στο βιολογικό αράγοντα και µε το είδος της ιατρονοσηλευτικής ή άλλης ράξης. Πίνακας 1: Ταξινόµηση της αντίστασης στη διείσδυση µολυσµατικών αραγόντων λόγω µηχανικής ε αφής µε ουσίες ου εριέχουν µολυσµένα υγρά Κλάση υλικού Χρόνος διείσδυσης, t (min) κατασκευής 6 t > 75 5 60 < t 75 4 45 < t 60 3 30 < t 45 2 15 < t 30 1 15 Η σήµανση των ενδυµάτων ροστασίας α ό µολυσµατικούς αράγοντες ρέ ει να εριλαµβάνει τα ακόλουθα ε ι ρόσθετα στοιχεία: 12
Τον αριθµό της Ευρω αϊκής Νόρµας ΕΝ 14126/2003 Τον τύ ο της ροστατευτικής ενδυµασίας Το εικονογράφηµα «ροστασία α ό βιολογικούς κινδύνους» (biohazard) Στη ερί τωση ου η ενδυµασία αρέχει ροστασία α ό βιολογικούς αράγοντες (.χ. ιός Ebola), ο αναγραφόµενος τύ ος ρέ ει να συνοδεύεται και α ό το ρόθεµα Β. Ο κατασκευαστής ρέ ει να έχει διαθέσιµες ρος το χρήστη όλες τις ληροφορίες ου εριγράφονται και ε ι ρόσθετα όταν ρόκειται για ενδυµασία ου αρέχει ροστασία α ό βιολογικούς αράγοντες τις αρακάτω ληροφορίες: Αριθµό Ευρω αϊκής Νόρµας Χαρακτηρισµός τύ ου Αναφορά στους βιολογικούς αράγοντες για τους ο οίους η ροστατευτική ενδυµασία έχει υ οβληθεί σε δοκιµή. Τα στοιχεία αυτά ρέ ει να διατυ ώνονται ως ε ί εδα α όδοσης. Κάθε άλλη σχετική ληροφορία αναφορικά µε τα ε ί εδα α όδοσης, κατά ροτίµηση σε µορφή ίνακα. Πληροφορίες σχετικά µε την εφαρµογή και τους εριορισµούς χρήσης (.χ. εύρος τιµών θερµοκρασίας). Οδηγίες για τυχόν ελέγχους ου ρέ ει να γίνονται α ό τη χρήστη ριν α ό τη χρήση του ροϊόντος. Οδηγίες για την ροσαρµογή και τις ρυθµίσεις ου α αιτούνται για την ε ίτευξη του ε ιθυµητού ε ι έδου ροστασίας καθώς και οδηγίες για τη σωστή χρήση. Οδηγίες για τη συντήρηση, τον καθαρισµό, την α ολύµανση και την α οθήκευση. Προειδο οίηση για τυχόν ροβλήµατα ου είναι δυνατόν να αντιµετω ίσει ο χρήστης Βοηθητικές εικόνες και σχήµατα για την ορθή χρήση Οδηγίες για την α όρριψη µετά τη χρήση της Β. Ποδονάρια Θα ρέ ει να είναι: Α ό ανθεκτικό υλικό αδιάβροχα µακριά µέχρι το γόνατο να φοριούνται άνω α ό τα υ οδήµατα να δένουν γύρω α ό το γόνατο µε κορδέλες, οι ο οίες να λύνονται εύκολα και τα οδονάρια να αφαιρούνται έτσι ώστε να µην χρειάζεται να ακουµ ά το χέρι στο κάτω µέρος του υ οδήµατος. 13
Γ. Ελαστικά υ οδήµατα (γαλότσες) Πρέ ει να είναι φτιαγµένα α ό ανθεκτικό υλικό (λάστιχο) Πρέ ει να είναι µακριά µέχρι κάτω α ό το γόνατο να είναι λαστιχένια ώστε να µ ορούν να α ολυµανθούν µετά α ό τη χρήση τους και τέλος να έχουν ικανο οιητική αντοχή.. Ιατρικά γάντια µίας χρήσης Πρέ ει να είναι µίας χρήσης κατασκευασµένα µε τέτοιο τρό ο ώστε να ληρούν τα ρότυ α του ΕΛΟΤ και ιο συγκεκριµένα τις Ευρω αϊκές Νόρµες ΕΝ 455-1, ΕΝ 455-2 και ΕΝ 455-3 (2001). Οι ροδιαγραφές των ιατρικών γαντιών µίας χρήσης ου αναλύονται σε αυτές τις οδηγίες είναι οι εξής: Σήµανση CE στην συσκευασία Α ουσία ο ών. Το α οδεκτό ε ί εδο οιότητας (AQL) ρέ ει να είναι 1,5 Παροχή ικανο οιητικής ροστασίας στο χρήστη α ό ε ιµόλυνση (µέγεθος και αντοχή). Τα ιατρικά γάντια µίας χρήσης ρέ ει να αρέχουν βιολογική ασφάλεια στο χρήστη (να µην ροκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις). Όλα τα υλικά κατασκευής των γαντιών είναι α οδεκτά αρκεί να ληρούν τις ΕΝ ου αναφέρονται. Η σχετική ευρω αϊκή νόρµα δεν υ οχρεώνει στην χρήση ούδρας ή στο αντίθετο. Η ούδρα µ ορεί όµως να δράσει ως αλλεργιογόνο και η ΕΝ 455-3, ροσδιορίζει ότι ο κατασκευαστής ρέ ει να αναγράφει στη συσκευασία των γαντιών την ύ αρξη ή όχι ούδρας/ταλκ. Ε. Οφθαλµική ροστασία (γυαλιά ή ασ ίδα ροσώ ου) Πρέ ει να ροσφέρει: λευρική ροστασία να είναι αντιθαµβωτικά να έχουν ευρύ ο τικό εδίο αυξηµένη ανθεκτικότητα για την ροστασία των οφθαλµικών βλεννογόνων. να έχουν κατασκευαστεί σύµφωνα µε την ευρω αϊκή νόρµα ΕΝ 166:1996 να φέρουν τη σήµανση CE στην συσκευασία Τα ροστατευτικά γυαλιά µ ορεί να είναι τύ ου διακριτών φακών (µε βραχίονες) ή τύ ου µάσκας (µε ιµάντα) αρκεί να ληρούν την ΕΝ 166:1996. ΣΤ. Α λές χειρουργικές µάσκες Πρέ ει να είναι κατασκευασµένες µε τέτοιο τρό ο ώστε να ληρούν τα ρότυ α ου θέτει η Ευρω αϊκή Νόρµα ΕΝ 14683/2005 και να έχουν τη σήµανση CE στη συσκευασία. Ζ. Μάσκα υψηλής ανα νευστικής ροστασίας Η µάσκα υψηλής ανα νευστικής ροστασίας ρέ ει: να έχει φίλτρο σωµατιδίων (τύ ου P3 ή ανάλογο), ου να µ ορεί να α ορροφά το 98% των σωµατιδίων µικρότερων των 0.3 µm να είναι συµβατή µε την Ευρω αϊκή Νόρµα EN 149:2001. να φέρει τη σήµανση CE στην συσκευασία. 14
4Β: Σειρά εφαρµογής Μέσων Ατοµικής Προστασιας (ΜΑΠ) 1. Προστατευτική ενδυµασία (ρόµπα ή φόρµα) Καλύψτε πλήρως τον κορµό του σώµατος από το λαιµό µέχρι τα γόνατα και από τους βραχίονες µέχρι τους καρπούς και τυλίξτε το πίσω µέρος έστε στο πίσω µέρος του λαιµού και στην πλάτη ή ασφαλίστε µε το φερµουάρ στην πρόσθια επιφάνεια 2. Αναπνευστική προστασία Απλή χειρουργική µάσκα ή µάσκα υψηλής αναπνευστικής προστασίας (FFP3), σε περίπτωση χειρισµών που προκαλούν αεροζόλ Ασφαλίστε µε τα κορδόνια ή τις ελαστικές ταινίες στη µεσότητα του πίσω µέρους της κεφαλής και στο λαιµό Ελέγξτε το σηµείο επαφής µε τη µύτη Ελέγξτε το σηµείο επαφής κάτω από το πηγούνι Κάντε έλεγχο σωστής εφαρµογής της µάσκας FFP3 3. Οφθαλµική προστασία (γυαλιά ή ασπίδα προσώπου) Τοποθετήστε και προσαρµόστε στο πρόσωπο και στους οφθαλµούς 4. Ιατρικά γάντια Καλύψτε το µανίκι της προστατευτικής ενδυµασίας στους καρπούς 5. Επιπρόσθετα ΜΑΠ (αν υπάρχει δυνητικός κίνδυνος επαφής µε µεγάλη ποσότητα αίµατος, έµετου ή διαρροϊκής κένωσης) Μπορούν να χρησιµοποιηθούν δύο ζευγάρια ιατρικών γαντιών, αδιάβροχα ποδονάρια ή/και πλαστικές γαλότσες Σε καµία περίπτωση µην αγγίζετε το πρόσωπό σας µε τα χέρια σας Περιορίστε τις επιφάνειες που αγγίζετε Εφαρµόστε υγιεινή των χεριών Το προσωπικό καθαριότητας πρέπει να φορά επιπλέον λαστιχένια γάντια και γαλότσες Φορέστε εσωτερικό σκούφο αν έχετε µακριά µαλλιά 15
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 5 Στοιχεία ελέγχου για ασθενείς που αξιολογούνται ως πιθανά κρούσµατα αιµορραγικού πυρετού Ebola σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας 16
17