12 Ιουνίου 2017 Αριθµ. Πρωτ.: 226259/25102/2017 Πληροφορίες: Γιάννης Κωστής 1 - Γιώργος Μουρίκης 2 2131306745 Ε.Φ.Κ.Α. Τοπικό Υποκατάστηµα Μισθωτών ΧΧΧΧΧΧΧ 1. Γραφείο ιευθυντή 2. Τµήµα Παροχών (υπόψη ΧΧΧΧΧ ΧΧΧΧΧΧΧΧ) 3.Γραµµατειας Τ..Ε. (µε την παράκληση να διανεµηθεί στα µέλη τη Επιτροπής) Θέµα: Ηµεροµηνία έναρξης συνταξιοδότησης Η µε αριθµ. πρωτ. 026 2016 6564/1.12.2016 αίτηση θεραπείας της κυρίας ΧΧΧΧΧΧ ΧΧΧΧΧΧΧ) Αξιότιµες / οι κυρίες / κύριοι Όπως ήδη γνωρίζετε, και από την τηλεφωνική επικοινωνία και συνεργασία που είχε, στις 7 6.2017, ο συνεργάτης µου κ. Κωστής µε την κυρία ΧΧΧΧΧ, ο Συνήγορος του Πολίτη, στο πλαίσιο των αρµοδιοτήτων του κατά το άρθρο. 103 9 του Συντάγµατος και το ν.3094/2003, εξετάζει αναφορά που υπέβαλε η κυρία ΧΧΧΧΧ ΧΧΧΧΧΧ η οποία ζητά την διαµεσολάβηση της Αρχής, διαµαρτυρόµενη για τις υπ αριθµ. 1364/1.9.2016 & 1365/1.9.2016 συνταξιοδοτικές αποφάσεις (για κύρια και επικουρική σύνταξη µειωµένη), καθώς επίσης και για τις µε αριθµ. πρωτ. 1483/19.10.2016 & 1484/19.10.2016 τροποποιητικές των ανωτέρω Αποφάσεις, εναντίον των οποίων έχει υποβάλλει, από 1.12.2016, ένσταση ζητώντας την τροποποίηση τους, σε σχέση κυρίως µε την αναφεροµένη σε αυτές ηµεροµηνία έναρξης συνταξιοδότησης και τις εξ αυτής συνέπειες, (σε εφαρµογή των διατάξεων του ν. 4336/2015, όπως ισχύει σήµερα), και κατά συνέπεια σε σχέση µε το ύψος του ποσού της σύνταξης που της καταβάλλεται. 1. Σύντοµο ιστορικό της υπόθεσης. Όπως υποστηρίζει στην αναφορά της η κυρία ΧΧΧΧΧ, στις 30.6.2015 προέβη στην υποβολή προς το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ σχετικών αιτήσεων για την απονοµή κύριας και επικουρικής σύνταξης (έχοντας θεµελιώσει, ήδη από τις 22.2.2015, δικαίωµα για λήψη µειωµένης σύνταξης). 1 Ειδικός Επιστήµονας στον Συνήγορο του Πολίτη 2 Τελειόφοιτος σπουδαστής ΕΣ Α Ασκούµενος στον Συνήγορο του Πολίτη Χαλκοκονδύλη 17, 104 32 Αθήνα Τηλ: 2131306600 Φαξ: 2107292129
Η 30η Ιουνίου 2015, ηµεροµηνία υποβολής της αίτησης και κατ επέκταση, έναρξης της συνταξιοδότησης (τηρουµένων και των λοιπών προϋποθέσεων του νόµου) συνέπιπτε µε την τελευταία µέρα της ως εργαζόµενης δυνάµει σχετικής σύµβασης της. Οι σχετικές αποφάσεις (1364/1.9.2015 και 1365/1.9.2016) που εκδόθηκαν από το Τοπικό Υποκατάστηµα ΙΚΑ - ΕΤΑΜ ΧΧΧΧΧΧ, όρισαν ως χρόνο έναρξης της συνταξιοδότησης την 1.7.2015 αντί της 30.6.2015, ηµεροµηνία, όπως προαναφέρθηκε, που υπεβλήθη η αίτηση συνταξιοδότησης. Εν συνεχεία, και µε βάση προφανώς τις διατάξεις του Ν.4334/2015, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει µε τον Ν.4336/2015, (στις οποίες υπάγονται όσοι η συνταξιοδότησή τους λόγω γήρατος αρχίζει από την 1.7.2015 και εφεξής) εξεδόθησαν τροποποιητικές Αποφάσεις οι οποίες ορίζουν ότι «η σύνταξη της άρχεται και θεωρείται πλάσµατι υποβληθείσα, την 1.7.2015 επόµενη ηµεροµηνία διακοπής εργασίας» και επιπλέον µε την πρώτη εξ αυτών των αποφάσεων τροποποιήθηκε το ποσό της κύριας σύνταξης, µειούµενο, από τα 559,17 στα 277,95 (οργανικό ποσό). Μάλιστα καταλογίστηκαν εις βάρος της οφειλόµενα ως αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά συντάξεων εντόκως προς 5% και προβλέφθηκαν οι σχετικές ενέργειες για συµψηφισµό και παρακράτηση τους. Για τον λόγο αυτό η κυρία ΧΧΧΧΧΧ υπέβαλε στην Υπηρεσία σας την µε αριθµ. πρωτ. 026 2016 6564/1.12.2016 ένσταση ζητώντας να ακυρωθούν ή να τροποποιηθούν οι σχετικές αρχικές αλλά και οι τροποποιητικές αυτών αποφάσεις ούτως ώστε να της χορηγηθεί το κατώτατο όριο σύνταξης των 559,17 και οργανικό ποσό επικουρικής σύνταξης 116,72 µε έναρξη της συνταξιοδότησης από 30.6.2015 και έναρξη καταβολής της σύνταξης από 1.7.2015. Ευνόητα ζήτησε επιπλέον να ακυρωθεί ο συµψηφισµός των δικαιούµενων συντάξεων και ο καταλογισµός των αχρεωστήτως καταβληθεισών συντάξεων και να αναγνωρισθεί ότι δε βαρύνεται µε τη σχετική υποχρέωση επιστροφής των ποσών. Περαιτέρω, αξίζει να σηµειωθεί ότι η ανωτέρω έχει υποβάλλει και την µε αριθµ. πρωτ. 026-2016-6800/12/12.2016 αίτηση επανεξέτασης µε την οποία, οµοίως, ζητά να ακυρωθεί ή να τροποποιηθεί η τροποποιητική απόφαση για τη κύρια σύνταξη, και να οριστεί ως έναρξη συνταξιοδότησης η 30.6.2015, και έναρξη καταβολής της σύνταξης, η 1.7.2015, οπότε έπαυσε και ο λόγος της αναστολής, στην οποία τελούσε ενώ ήδη είχε καταστεί συνταξιούχος. Και ως εκ τούτου να της καταβληθεί το κατώτατο όριο κύριας σύνταξης αντί του οργανικού ποσού. Στο σηµείο αυτό επιθυµώ να σηµειώσω ότι, όπως βεβαίως γνωρίζετε, σύµφωνα µε το άρθρ. 4, παρ. 4 του νόµου 3094/2003, «σε περίπτωση που ασκηθεί ενδικοφανής προσφυγή, ο Συνήγορος του Πολίτη δεν επιλαµβάνεται του θέµατος πριν αποφασίσει το αρµόδιο όργανο ή παρέλθει άπρακτη προθεσµία 3 µηνών από την άσκηση της προσφυγής». Με τα παραπάνω δεδοµένα και την αυστηρή τήρηση των δεσµευτικών για µας διατάξεων, εξαντλήσαµε το προβλεπόµενο τρίµηνο, αναγνωρίζοντας παράλληλα τον φόρτο εργασίας σας, καθώς και την ιδιοµορφία του θέµατος. Με το παρόν έγγραφο, επιθυµούµε να υπεισέλθουµε στην ουσία της ερευνώµενης υπόθεσης, θέτοντας υπόψη σας συγκεκριµένες σκέψεις και παρατηρήσεις του Συνηγόρου του Πολίτη, ευελπιστώντας ότι έτσι θα συµβάλλουµε στην δίκαιη κρίση των αρµόδιων υπηρεσιακών οργάνων, ούτως ώστε οι όποιες Αποφάσεις ληφθούν να µην αφήσουν περιθώρια βάσιµης αµφισβήτησής τους από τους ενδιαφερόµενους πολίτες, αποκαθισταµένης έτσι της εµπιστοσύνης τους προς τις Υπηρεσίες του Ε.Φ.Κ.Α. Συγκεκριµένα µετά από ενδελεχή διερεύνηση των νοµοθετικών και πραγµατικών δεδοµένων της υπόθεσης, τουλάχιστον όσων έχουν έως τώρα τεθεί υπ όψιν του Συνηγόρου του Πολίτη, θα θέλαµε να σηµειώσουµε τα εξής: 2
2. Το ισχύον στην συγκεκριµένη περίπτωση νοµοθετικό πλαίσιο. Ο Α.Ν. 1846/1951 και συγκεκριµένα η διάταξη του άρθρου 29 παρ.5 όπως ισχύει σήµερα, είναι σαφής και δεν αφήνει περιθώρια παρερµηνείας: «Η καταβολή της σύνταξης αρχίζει από την ηµέρα κατά την οποία υποβλήθηκε από τον ασφαλισµένο η αίτηση για απονοµή σύνταξης.» Προβλέπονται βεβαίως τρεις εξαιρέσεις από τον κανόνα αυτόν, αλλά αφορούν περιπτώσεις που η σύνταξη αρχίζει προγενέστερα της ηµεροµηνίας κατάθεσης της αίτησης, (σύνταξη λόγω αναπηρίας, θανάτου ή κήρυξης ασφαλισµένου σε αφάνεια). Περαιτέρω σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 63 του Ν.2676/1999 «Απασχόληση συνταξιούχων», όπως αντικαταστάθηκε µε το, οµότιτλο, άρθρο 16 του Ν.1863/2010, και ισχύει σήµερα, καθορίζεται η µεταχείριση και οι συνέπειες στη καταβολή της σύνταξης για όσους συνταξιούχους απασχολούνται. Συγκεκριµένα στην παράγραφο 1 του άρθρου 16 του ν. 3863/2010, προβλέπεται ότι «1. Το άρθρο 63 του ν. 2676/1999 (ΦΕΚ 1 Α`) αντικαθίσταται ως εξής: «1. Οι συνταξιούχοι λόγω γήρατος φορέων κύριας ασφάλισης που αναλαµβάνουν εργασία, υπόκεινται στους εξής περιορισµούς: α) Για όσους δεν έχουν συµπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας τους αναστέλλεται η καταβολή της σύνταξης ή των συντάξεων, κύριων και επικουρικών, β) [ ]». Τέλος, σύµφωνα µε την παράγραφο 27Α του άρθρου 1 του Ν. 4334/2015, «Επείγουσες ρυθµίσεις για τη διαπραγµάτευση και σύναψη συµφωνίας µε τον Ευρωπαϊκό Μηχανισµό Στήριξης (Ε.Μ.Σ.)». όπως ισχύει σήµερα µετά και την αντικατάστασή του µε τη παραγρ. 1 υποπαραγρ. Ε.2. του άρθρου 2 του ν. 4336/2015, προβλέπεται ότι «Για όσους η συνταξιοδότηση λόγω γήρατος από τους Οργανισµούς Κύριας ή Επικουρικής Ασφάλισης, αρχίζει από την 1.7.2015 και εφεξής, λαµβάνουν µόνον το ποσό της σύνταξης που προκύπτει βάσει των οικείων καταστατικών και γενικών διατάξεων (οργανικό ποσό). Εάν το ποσό που προκύπτει είναι κατώτερο του εκάστοτε προβλεπόµενου κατωτάτου ορίου χορηγείται το (οργανικό) ποσό αυτό. Μετά από τη συµπλήρωση του 67ου έτους, µε την επιφύλαξη των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 11 του ν. 3863/2010, καταβάλλεται το εκάστοτε προβλεπόµενο κατώτατο όριο. Σε περίπτωση που το προκύπτον (οργανικό) ποσό είναι µεγαλύτερο του κατώτατου ορίου καταβάλλεται το (οργανικό) ποσό αυτό.» Συνεπώς, εάν ένας ασφαλισµένος υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης µια συγκεκριµένη ηµεροµηνία, κατά την οποία έχει θεµελιωµένο συνταξιοδοτικό δικαίωµα, η έναρξη συνταξιοδότησης συµπίπτει µε την ηµεροµηνία υποβολής της αίτησης, (µε εξαίρεση τις εξαντλητικά αναφερόµενες περιπτώσεις της παραγράφου 5 του άρθρου 29, όπως ισχύει σήµερα, οι οποίες όµως προβλέπουν έναρξη συνταξιοδότησης σε χρόνο προγενέστερο της αίτησης). Σε ουδεµία περίπτωση προβλέπεται έναρξη συνταξιοδότησης σε χρόνο µεταγενέστερο αυτού της υποβολής της αίτησης, παρά µόνο (όπως αναπτύσσεται εκτενέστερα πιο κάτω) στην περίπτωση των «πλάσµατι» υποβληθεισών αιτήσεων, και τούτο, αποκλειστικά και µόνο για να διαφυλαχθούν δικαιώµατα των ασφαλισµένων και όχι βεβαίως για να θιγούν. Εφόσον δε κατά το διάστηµα που συνταξιοδοτείται κάποιος, είτε κατά την αρχή της συνταξιοδότησης είτε µεταγενέστερα αναλάβει εργασία, και δεν έχει συµπληρώσει ακόµη το 55ο έτος της ηλικίας του, τότε η σύνταξη σταµατά να χορηγείται για το διάστηµα κατά το οποίο εργάζεται, και επαναχορηγείται µετά το πέρας της εργασίας του, κοκ. Καθ όλο όµως το διάστηµα της αναστολής ο ανωτέρω σύµφωνα µε τις προαναφερθείσες διατάξεις, σαφώς θεωρείται συνταξιούχος εν αναστολή, η δε έναρξη 3
απασχόλησης, έστω και εάν αυτή συνέπεσε µε την έναρξη συνταξιοδότησης, ή και προηγήθηκε αυτής, σε καµία περίπτωση δεν µεταβάλλει την τελευταία. Γίνεται εµφανές εκ των ως άνω ότι η αναστολή της καταβολής της σύνταξης δε σχετίζεται µε την απονοµή έναρξη αυτής και ουδεµία συνέπεια έχει ως προς αυτή. Η έναρξη της σύνταξης λαµβάνει χώρα ανεξαρτήτως του εάν ο υπό συνταξιοδότηση ασφαλισµένος εργάζεται µε συνέπεια την αναστολή της σύνταξης, πράγµα που άλλωστε µπορεί να συµβεί και εν µέσω της συνταξιοδότησης. Τέλος µε τις, σχετικά πρόσφατες, διατάξεις του ν. 4336/2015, σε όσους η συνταξιοδότηση αρχίζει από 1.7.2015 και εφεξής χορηγείται το οργανικό ποσό, έστω και εάν αυτό είναι µικρότερο του προβλεπόµενου κατώτερου ορίου. 3. Οι επίµαχες συνταξιοδοτικές Αποφάσεις. Όπως λοιπόν προκύπτει από τα προαναφερθέντα κρίσιµο στοιχείο για το εάν θα υπαχθεί κάποιος συνταξιούχος στις διατάξεις του ν. 4336/2015, και κατά συνέπεια θα γίνει αναπροσαρµογή της σύνταξής του, είναι η ηµεροµηνία κατά την οποία αρχίζει η συνταξιοδότησή του. Άλλωστε και η υπ αριθµ. 1364/1.9.2016 αρχική απόφαση συνταξιοδότησης αναφέροντας ότι «η σύνταξη άρχεται την 1.7.2015, ηµεροµηνίας διακοπής εργασίας» δεν µπορεί παρά, παραπέµποντας στις διατάξεις του νόµου για την απασχόληση των συνταξιούχων, να εννοεί ότι η καταβολή της σύνταξης, (και όχι η έναρξη συνταξιοδότησης), αρχίζει από την επόµενη ηµεροµηνία διακοπής της εργασίας, αφού µέχρι την ηµεροµηνία αυτή και δεδοµένου ότι η κα ΧΧΧΧΧ δεν είχε συµπληρώσει το 55 ο έτος της ηλικίας της, η σύνταξη ανεστάλη, έστω και για µία ηµέρα. Κάθε άλλη ερµηνεία της Απόφασης, ή κάθε άλλη εκδοχή της, ως προς την έναρξη συνταξιοδότησης στερείται νοµικού ερείσµατος. Εν πάση περιπτώσει, λαµβανοµένης πλασµατικά, ως ηµεροµηνία υποβολής της αίτησης η 1 η Ιουλίου 2015, η συγκεκριµένη συνταξιοδοτική περίπτωση υπήχθη στις διατάξεις του Ν.4334/2015 (Ν.4336/2015), και κατ αυτό τον τρόπο η χορηγούµενη σύνταξη µειώθηκε στο οργανικό ποσό των 277,95. Είναι όµως ανεξήγητος και µη κατανοητός ο λόγος για τον οποίο η ηµεροµηνία έναρξης καταβολής της ανασταλείσας σύνταξης, θεωρείται, από την υπ αριθµ. 1483/19.10.2016 τροποποιητική Απόφαση, ως πλασµατική ηµεροµηνία υποβολής της αίτησης. Και εκτός αυτού αντιστρατεύεται ευθέως την ουσία και τον ρητώς διατυπωµένο σκοπό των «πλάσµατι» υποβληθεισών αιτήσεων, όπως αναλυτικά αναφέρεται παρακάτω. 4. Σχετικά µε τις «πλάσµατι» υποβληθείσες αιτήσεις συνταξιοδότησης. «Πλάσµατι» υποβληθείσες αιτήσεις συνταξιοδότησης, θεωρούνται, από µακρού, από το ΙΚΑ, οι αιτήσεις οι οποίες ασκούνται ενώ δεν έχει θεµελιωθεί ακόµη το συνταξιοδοτικό δικαίωµα, το οποίο όµως, θεµελιώνεται, οψιγενώς, κατά το µεσοδιάστηµα που µεσολαβεί µέχρι να κριθεί η αίτηση. Η πρακτική αυτή ακολουθείται από το Ίδρυµα στην βάση της αρχής της εύνοιας προς τον ασφαλισµένο, ως εκδήλωση της αρχής της χρηστής διοίκησης, δεδοµένου ότι ο κοινωνικός χαρακτήρας του θεσµού της κοινωνικής ασφάλισης επιβάλλει την αντιµετώπιση του τελευταίου µε τη µέγιστη δυνατή επιείκεια. Έτσι, µε την αποδοχή της πλάσµατι υποβληθείσας αίτησης, δηλ. µε την θεώρηση ότι η αίτηση αυτή υποβλήθηκε µεταγενέστερα από την πραγµατική ηµεροµηνία, κατά την ηµεροµηνία θεµελίωσης του συνταξιοδοτικού 4
δικαιώµατος, λαµβάνεται µέριµνα, από τον ασφαλιστικό φορέα ώστε να µην υποχρεωθεί ο ασφαλισµένος να υποβάλλει νέα αίτηση µε όλες τις τυχόν δυσµενείς γι αυτόν συνέπειες. Αξίζει στο σηµείο αυτό να παρατεθεί χαρακτηριστικό / ενδεικτικό για τα προαναφερθέντα απόσπασµα του µε αριθµ. πρωτ. 51493/25.6.1962 Γενικού Εγγράφου της ιοίκησης του ΙΚΑ µε θέµα : «απονοµή συντάξεων επί τη βάσει υποβληθείσης αιτήσεως έστω και αν δεν επληρούντο αι προϋποθέσεις κατά τον χρόνο υποβολής της Αρκεί ότι πληρούνται κατά τον χρόνον της κρίσεως», στο οποίο µεταξύ άλλων προβλέπεται ότι, «Ο ησφαλισµένος, υποβάλλων αίτησιν προς συνταξιοδότησιν, αποβλέπει αναµφιβόλως εις την αναγνώρισιν συνταξιοδοτικού δικαιώµατος αφ ου χρόνου πληροί τας νοµίµους προϋποθέσεις, κατά την περί τούτου κρίσιν του αρµοδίου οργάνου της ασφαλίσεως. Συνήθως δια της αιτήσεως ενασκείται θεµελιωµένον ήδη δικαίωµα του ησφαλισµένου. Εµφανίζονται όµως και περιπτώσεις καθ ας δεν υφίσταται γεγενηµένον δικαίωµα κατά τον χρόνον υποβολής της αιτήσεως, αλλά τούτο το πρώτον κτάται κατά το µεσολαβούν µέχρι της κρίσεως της αιτήσεως χρονικόν διάστηµα. Εις τας περιπτώσεις ταύτας, δια να µη υποχρεωθή ο ησφαλισµένος εις την υποβολήν ετέρας αιτήσεως, µε όλας τας εντεύθεν συνεπείαςς, λ.χ περιορισµός του χρόνου ενάρξεως επί µειωµένης συντάξεως λόγω γήρατος, εύλογον είναι να θεωρηθή, ότι η αρχική αίτησις καλύπτει και το οψιγενές δικαίωµα, δοθέντος ότι το εν εκκρεµότητι αίτηµα, εφ όσον δεν παρητήθη τούτου ρητώς ο ησφαλισµένος, ανανεούται καθ έκαστην, αναπτύσσει δε τα έννοµα αποτελέσµατά του αφ ου χρόνου θεµελιούται τούτο βάσει των πληρωθεισών εν τω µεταξύ προϋποθέσεων του νόµου». Όπως λοιπόν, µε χαρακτηριστική ενάργεια, προκύπτει από τα προαναφερθέντα, σκοπός του να θεωρηθεί κάποια αίτηση συνταξιοδότησης ως πλάσµατι υποβληθείσα σε χρόνο µεταγενέστερο της πραγµατικής ηµεροµηνίας υποβολής της, είναι να ευνοηθεί ο ασφαλισµένος, και βεβαίως σε καµία περίπτωση να θιγούν νόµιµα δικαιώµατά του. Στην συγκεκριµένη όµως περίπτωση, σύµφωνα πάντα µε τις προαναφερθείσες συνταξιοδοτικές αποφάσεις, λαµβάνεται ως ηµεροµηνία υποβολής της αίτησης µία ηµέρα αργότερα από την πραγµατική µε δυσµενέστατες όµως συνέπειες για τον ασφαλισµένο. 5. Η αρµοδιότητα της ιοίκησης να ανακαλεί παράνοµες διοικητικές πράξεις. Η διαπίστωση όµως παρανοµίας ή πλάνης περί τα πράγµατα µπορούν να οδηγήσουν στην ανάκληση της διοικητικής πράξης 3. Στο θεµέλιο της ανακλητικής εξουσίας της διοίκησης για τέτοιου είδους πράξεις βρίσκεται η αρχή της νοµιµότητας και της δικαιολογηµένης εµπιστοσύνης του διοικουµένου. Η διοίκηση υποχρεούται να τηρεί το δίκαιο κατά την έκδοση των πράξεων. Εφόσον διαπιστωθεί ότι πράξη που εξέδωσε, και µάλιστα όταν αυτή είναι δυσµενής, δεν ανταποκρίνεται πλήρως στις επιταγές του νόµου, έχει την δυνατότητα να την ανακαλέσει, αποκαθιστώντας έτσι την έννοµη τάξη. Ας σηµειωθεί δε ότι η ανακλητική αυτή εξουσία της ιοίκησης δεν επηρεάζεται από την άσκηση προσφυγής εναντίον της ή, από την άλλη πλευρά, από την οριστικοποίηση της πράξης λόγω εκπνοής της προθεσµίας άσκησης των ενδίκων µέσων. 4 3 Βλ. Χαρ. Χρυσανθάκη Πέτρου Πανταζόπουλου, «Εισηγήσεις ιοικητικού ικαίου Όργανα και περιεχόµενο της διοικητικής δράσης», Εκδ. Νοµική Βιβλιοθήκη, 2000, σελ. 137. 4 Βλ. Π. αγτόγλου, «Γενικό ιοικητικό ίκαιο», Εκδ. Α. Σάκκουλα, Αθήνα Κοµοτηνή, 1997, σ. 321. Σύµφωνα µε τον συγγραφέα, «Η βασική αυτή υποχρέωση της διοικήσεως προς αποκατάσταση της νοµιµότητας υπάρχει ανεξαρτήτως προσφυγής του θιγοµένου ιδιώτη και παραµένει 5
Επιπρόσθετα, στο σηµείο αυτό επιθυµούµε, επικουρικά, να σηµειώσουµε ότι, όπως άλλωστε αναφέρεται και στο µε αριθµ. πρωτ. Φ.80000/31899/2322/28.9.2011 έγγραφο της Γ.Γ.Κ.Α, µε θέµα «Παροχή οδηγιών σχετικά µε την ανάκληση αποφάσεων αναγνώρισης χρόνου στρατιωτικής υπηρεσίας» 5 σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 1 παρ.5 του ν. 861/79, οι οποίες είναι ειδικές και έχουν εφαρµογή για τις αποφάσεις που εκδίδονται από τους Ασφαλιστικούς Οργανισµούς, οι αποφάσεις αναγνώρισης χρόνου προϋπηρεσίας και απονοµής πάσης φύσεως παροχών των Οργανισµών Κοινωνικής Ασφάλισης, δύνανται να αναθεωρούνται «α) Οποτεδήποτε εάν η εκδοθείσα απόφασις στηρίζεται επί ψευδών καταθέσεων µαρτύρων ή επί ψευδούς εκθέσεως ή καταθέσεως πραγµατογνώµονος ή επί πλαστών ή νοθευµένων εγγράφων, εφ όσον τα περιστατικά ταύτα προκύπτουν εξ αµετακλήτου δικαστικής αποφάσεως. β) Εντός ευλόγου χρόνου, εάν προσαχθούν νέα κρίσιµα έγγραφα ή ενεφιλοχώρησε πλάνη περί τα πράγµατα ή διεπιστώθησαν λογιστικά λάθη». Είναι µάλλον σαφές, εξ όσων τουλάχιστον έως αυτή τη στιγµή γνωρίζουµε, ότι στην προκειµένη περίπτωση, µε τον ένα ή τον άλλο τρόπο, εµφιλοχώρησε πλάνη περί τα πράγµατα και ως εκ τούτου επιβάλλεται να ενεργοποιηθεί η δυνατότητα, που παρέχει ο νόµος για αναθεώρηση της Απόφασης. 6.Τελικές παρατηρήσεις / συµπεράσµατα του Συνηγόρου του Πολίτη. Στην συγκεκριµένη λοιπόν περίπτωση, Η κα ΧΧΧΧΧ υπέβαλε αίτηση συνταξιοδότησης στις 30.6.2015, έχοντας θεµελιωµένο δικαίωµα Επειδή στις 30.6.2015 εργαζόταν και παράλληλα η ηλικία της ήταν µικρότερη των 55 ετών, η σύνταξη, ανεστάλη Ούτως ή άλλως όµως η έναρξη συνταξιοδότησης, σύµφωνα µε το άρθρο 29 του Α.Ν. 1846/1951. είναι αυτή της ηµεροµηνίας αιτήσεως Τούτου δοθέντος η µετέπειτα υπαγωγή της ανωτέρω στις διατάξεις του των Ν.4334/2015 & 4336/2015 είναι χωρίς οιοδήποτε νοµικό έρεισµα Τέλος, όπως ανωτέρω αναλύθηκε, κινείται εντελώς εκτός του πλαισίου που ορίζουν, τόσο οι θεσπισµένοι κανόνες δικαίου, όσο και οι βασικές αρχές δικαίου της κοινωνικής ασφάλισης, η απόφαση να θεωρηθεί ότι η αίτηση συνταξιοδότησης υπεβλήθη «πλάσµατι» την 1.7.2015. Έχοντας υπόψη τα ανωτέρω ο Συνήγορος του Πολίτη θεωρεί ότι θα πρέπει να τροποποιηθούν οι προσβαλλόµενες συνταξιοδοτικές αποφάσεις και κυρίως η υπ αριθµ.1483/19.10.2016, και να γίνει στην ουσία δεκτή η εκκρεµούσα αίτηση θεραπείας της κυρίας ΧΧΧΧΧ. Τούτο θα µπορούσε να πραγµατοποιηθεί, ασφαλώς, µε Απόφαση της Τ Ε η οποία θα εκδικάσει την ένσταση, εκδίδοντας έτσι σύµφωνα και µε το άρθρο 17 του Ν. 2690/99, σαφώς, ειδικώς και επαρκώς αιτιολογηµένη Απόφαση η οποία µη αφήνοντας µε τον τρόπο αυτό περιθώρια σοβαρής αµφισβήτησης, θα συµβάλει στην υφιστάµενη και µετά την πάροδο προθεσµίας της αιτήσεως ακυρώσεως ενώπιον του Συµβουλίου της Επικρατείας». 5 Υπενθυµίζεται ότι το έγγραφο αυτό της ΓΓΚΑ έχει διαβιβαστεί σε όλα τα Υποκαταστήµατα του Ιδρύµατος µε το µε αριθµ. πρωτ Α31/1107/19/21.10.20211 Γενικό Έγγραφο της ιοίκησης, είναι δε αναρτηµένο στην ιστοσελίδα του ΙΚΑ ΕΤΑΜ. 6
εµπέδωση σχέσεων εµπιστοσύνης του Ιδρύµατος µε τους συναλλασσόµενους πολίτες. Πάντως, δεδοµένης και της εκκρεµούσας, υποβληθείσας µε αριθµ. πρωτ. 026-2016-6800/12/12.2016, αίτησης επανεξέτασης και επειδή από το σύνολο των προεκτεθέντων καθίσταται µάλλον σαφές, (µε την επιφύλαξη ότι συντρέχουν δεδοµένα τα οποία δεν έχουν τεθεί υπόψη µας), ότι εν προκειµένω, οι προσβαλλόµενες συνταξιοδοτικές Αποφάσεις δεν είναι σύννοµες, ο Συνήγορος του Πολίτη θεωρεί ότι το Τοπικό Υποκατάστηµα Μισθωτών ΧΧΧΧΧ του ΕΦΚΑ πρέπει να ενεργοποιήσει την ανακλητική του ευχέρεια και να ανακαλέσει / τροποποιήσει την συγκεκριµένη διοικητική πράξη, άµεσα και χωρίς να αναµένεται η Απόφαση της Τ Ε, καθισταµένης έτσι της εκκρεµούσας αίτησης θεραπείας άνευ αντικειµένου. Τελειώνοντας θα ήθελα να σας αναφέρω, αν και εκ περισσού, ότι στη συγκεκριµένη υπόθεση, ο Συνήγορος του Πολίτη δεν θέλησε, ούτε άλλωστε ανήκει στις αρµοδιότητές του, να πάρει το µέρος της µιας ή της άλλης πλευράς. Αντίθετα ζητά την σύννοµη, µετά από τον απαιτούµενο ενδελεχή έλεγχο όλων των διαθέσιµων στοιχείων, έκβαση της υπόθεσης. Και τούτο αφού από τη διερεύνηση όλων των τεθέντων υπόψη του,παραµέτρων του προβλήµατος προέκυψε ότι παραµένουν εύλογα ερωτήµατα για την νοµιµότητα, και κατ επέκταση της ορθότητα, της κρινόµενης διοικητικής πράξης. Έτσι, µε την υιοθέτηση της παραπάνω πρότασης της Αρχής, θεωρούµε ότι θα δοθεί οριστική λύση στο πρόβληµα στην βάση των αρχών της χρηστής διοίκησης, της νοµιµότητας και της δικαιολογηµένης εµπιστοσύνης του διοικουµένου. Αναµένοντας τις απόψεις σας επί των ανωτέρω, καθώς επίσης και τις ενδεχόµενες ενέργειές σας, σας ευχαριστώ ιδιαίτερα για την έως τώρα συνεργασία και παραµένουµε πάντοτε στη διάθεσή σας, για κάθε περαιτέρω πληροφορία ή διευκρίνιση θελήσετε. Με εκτίµηση Κοινοποίηση: Κυρία ΧΧΧΧΧ ΧΧΧΧΧ Χρήστος Α. Ιωάννου Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη 7