Conseil UE Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης PUBLIC Βρυξέλλες, 10 Φεβρουαρίου 2016 5842/16 LIMITE SOC 52 GENDER 4 ANTIDISCRIM 5 FREMP 19 ΣΗΜΕΙΩΜΑ της: Προεδρίας προς: την Ομάδα «Κοινωνικές Υποθέσεις» ημερομηνία: 16 Φεβρουαρίου 2016 αριθ. προηγ. 5670/16 SOC 42 GENDER 3 ANTIDISCRIM 3 εγγρ.: Θέμα: Απάντηση στη Στρατηγική Δέσμευση της Επιτροπής για την ισότητα των φύλων και στον Κατάλογο Δράσεων για την προαγωγή της ισότητας των ΛΟΑΔΜ - Σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου Επισυνάπτεται για τις αντιπροσωπίες το αναθεωρημένο σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου που κατήρτισε η Προεδρία. Οι αλλαγές σε σχέση με το προηγούμενο κείμενο (5670/16) επισημαίνονται ως εξής: το νέο κείμενο με έντονη ή έντονη υπογραμμισμένη γραφή και οι διαγραφές με το σύμβολο «[...]». Το συνημμένο έγγραφο θα συζητηθεί από την Ομάδα «Κοινωνικές Υποθέσεις» στις 16 Φεβρουαρίου 2016. Όλες οι αντιπροσωπίες έχουν γενικές επιφυλάξεις εξέτασης επί του συνόλου του κειμένου μέχρι τη συνεδρίαση της 16ης Φεβρουαρίου 2016. 5842/16 ΜΑΚ+ΣΙΚ/γπ/ΣΙΚ 1
Απάντηση στη Στρατηγική Δέσμευση της Επιτροπής για την ισότητα των φύλων και στον Κατάλογο Δράσεων για την προαγωγή της ισότητας των ΛΟΑΔΜ 1 -Σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ΤΑ ΕΞΗΣ: 4β. Ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών είναι θεμελιώδης αξία της Ένωσης, όπως ορίζεται στη Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 24β. Είναι σημαντικό να προάγονται κοινές αξίες όπως ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών, καθώς και η κοινή αντίληψη ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι οικουμενικά και ισχύουν για όλους, ανεξαρτήτως, μεταξύ άλλων, φύλου, γενετήσιου προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου. 5. Η Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) προβλέπει ότι σε όλες τις δράσεις της, η Ένωση επιδιώκει να εξαλειφθούν οι ανισότητες και να προαχθεί η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, καταπολεμώντας παράλληλα τις διακρίσεις λόγω, μεταξύ άλλων, φύλου και γενετήσιου προσανατολισμού κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή [...] των πολιτικών και των δράσεών της, 2 και εξουσιοδοτεί το Συμβούλιο να λαμβάνει μέτρα για την καταπολέμηση των διακρίσεων για τους λόγους αυτούς. 3 0. Η Επιτροπή υπέβαλε πρόσφατα τη Στρατηγική της Δέσμευση για την ισότητα των φύλων για την περίοδο 2016-2019 και τον Κατάλογο Δράσεων για την προαγωγή της ισότητας των ΛΟΑΔΜ. Η ισότητα των φύλων [...] και η ισότητα των ΛΟΑΔΜ [...] είναι χωριστοί τομείς που θέτουν διαφορετικές προκλήσεις και, ως εκ τούτου, χρήζουν διαφορετικής προσέγγισης. Ωστόσο, υπάρχουν και κοινές προκλήσεις όπως [...] στερεότυπα και επιζήμια [...] πρότυπα που εμποδίζουν την πρόοδο προς την ισότητα των φύλων και την ισότητα των ΛΟΑΔΜ. Υπό το πρίσμα των διαφορών, τα παρόντα συμπεράσματα του Συμβουλίου χωρίζονται σε διαφορετικές ενότητες, οι οποίες ασχολούνται με τα δύο θέματα χωριστά. 1 2 3 Λεσβίες, ομοφυλόφιλοι, αμφιφυλόφιλοι, διεμφυλικοί και μεσοφυλικοί. Άρθρα 8 και 10 ΣΛΕΕ. Άρθρο 19 ΣΛΕΕ. 5842/16 ΜΑΚ+ΣΙΚ/γπ/ΣΙΚ 2
19. Τα παρόντα συμπεράσματα βασίζονται σε προηγούμενες εργασίες και πολιτικές δεσμεύσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου, της Επιτροπής και άλλων ενδιαφερομένων, μεταξύ άλλων στα έγγραφα που απαριθμούνται στο Παράρτημα Ι. 5842/16 ΜΑΚ+ΣΙΚ/γπ/ΣΙΚ 3
α) Προώθηση της ισότητας των φύλων: Απάντηση στη Στρατηγική Δέσμευση της Επιτροπής για την ισότητα των φύλων για την περίοδο 2016-19 ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ΤΑ ΕΞΗΣ: 4. Η ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών είναι θεμελιώδης αρχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κατοχυρωμένη στις Συνθήκες, ενώ επίσης συγκαταλέγεται μεταξύ των στόχων και των καθηκόντων της Ένωσης. Η ενσωμάτωση της αρχής της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών στο σύνολο των δραστηριοτήτων της αποτελεί ειδική αποστολή της Ένωσης. 4 6. Η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών κατοχυρώνεται στο άρθρο 23 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 16. (μεταφέρθηκε από επόμενο σημείο) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έχουν αμφότερα καλέσει την Επιτροπή να θεσπίσει Στρατηγική για την ισότητα των φύλων για την περίοδο μετά το 2015, η οποία θα έχει εξίσου επίσημο καθεστώς όπως οι προηγούμενες στρατηγικές. 1. Στο πρόγραμμα εργασιών της για το 2016, η Επιτροπή επιβεβαίωσε εκ νέου τη δέσμευσή της να συνεχίσει τις εργασίες της για την προώθηση της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών. 2. Η Επιτροπή πρόσφατα υπέβαλε τη Στρατηγική της Δέσμευση για την ισότητα των φύλων για την περίοδο 2016-2019, στην οποία προσδιορίζονται πέντε τομείς προτεραιότητας: αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας και ισότιμη οικονομική ανεξαρτησία γυναικών και ανδρών, μείωση των διαφορών στους μισθούς, τις αποδοχές και τις συντάξεις λόγω φύλου και, συνεπώς, καταπολέμηση της φτώχειας των γυναικών, προαγωγή της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών στη λήψη αποφάσεων, καταπολέμηση της έμφυλης βίας με παράλληλη προστασία και στήριξη των θυμάτων και προώθηση της ισότητας των φύλων και των δικαιωμάτων των γυναικών σε ολόκληρο τον κόσμο. 4 Άρθρο 2 και άρθρο 3 παράγραφος 3 ΣΕΕ και άρθρο 8 ΣΛΕΕ. 5842/16 ΜΑΚ+ΣΙΚ/γπ/ΣΙΚ 4
8. Η Ένωση διαθέτει πολυάριθμες νομοθετικές πράξεις που προάγουν τη συμμόρφωση προς την αρχή της ισότιμης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών στους τομείς της απασχόλησης και της πρόσβασης σε αγαθά και υπηρεσίες. 10. Η Ένωση έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προώθηση της ισότητας των φύλων παγκοσμίως και έχει δεσμευθεί, μεταξύ άλλων, για την πλήρη και αποτελεσματική υλοποίηση της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου των ΗΕ. Από το 1999, το Συμβούλιο έχει εκδώσει συμπεράσματα με σύνολα ποσοτικών και ποιοτικών δεικτών για τους κρίσιμους τομείς προβληματισμού. 11. Στη διάσκεψη κορυφής των Ηνωμένων Εθνών που διεξήχθη στις 25-27 Σεπτεμβρίου 2015 εγκρίθηκε το Θεματολόγιο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη 2030, περιλαμβανομένων του αυτόνομου στόχου «επίτευξης της ισότητας των φύλων και χειραφέτησης όλων των γυναικών και των κοριτσιών» και της δέσμευσης για ενσωμάτωση της ισότητας των φύλων σε άλλους στόχους. Στο πλαίσιο της οικουμενικότητας αυτού του θεματολογίου προβλέπονται νέες υποχρεώσεις και ευκαιρίες για την Ένωση προκειμένου να ενσωματώσει πλήρως τη διάσταση του φύλου σε όλες τις σχετικές ενωσιακές στρατηγικές και πολιτικές, καθώς και στα χρηματοδοτικά προγράμματα, και να προάγει και να εφαρμόζει συστηματικά εκτιμήσεις επιπτώσεων ως προς το φύλο και κατάρτιση προϋπολογισμού συνεκτιμώντας την ισότητα των φύλων, καθώς και να παρακολουθεί και να αξιολογεί πολιτικές, επίσης συλλέγοντας αξιόπιστα και συγκρίσιμα δεδομένα [ ] διαχωρισμένα κατά φύλο και ηλικία, χρησιμοποιώντας διαθέσιμα δεδομένα όπου είναι δυνατόν και αποβλέποντας στην επίτευξη ισότητας των φύλων, όχι μόνο στο πλαίσιο εξωτερικής δράσης, αλλά και εντός της Ένωσης. 12. Μολονότι τις τελευταίες δεκαετίες έχουν μειωθεί οι ανισότητες μεταξύ των φύλων, εξακολουθούν να υφίστανται ανισότητες και προκλήσεις σε αρκετούς κρίσιμους τομείς. Εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των φύλων στην απασχόληση, την αυτοαπασχόληση, τη μερική απασχόληση, την επιχειρηματικότητα και τη λήψη αποφάσεων, καθώς και διαφορές στους μισθούς και τις συντάξεις, και, ως εκ τούτου, ο κίνδυνος φτώχειας για τις γυναίκες είναι υψηλότερος σε σύγκριση με τους άνδρες. Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να έχουν ολοκληρώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση, αλλά υποεκπροσωπούνται αισθητά, για παράδειγμα, σε σπουδές και σταδιοδρομίες στον τομέα των ΘΕΤΜΜ 5, στην έρευνα και στις υψηλόβαθμες θέσεις σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Επιπλέον, οι άνδρες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται σε τομείς όπως η παιδική μέριμνα, η προσχολική εκπαίδευση, ο τομέας της υγείας και η άμισθη εργασία. Εν τω μεταξύ, η έμφυλη βία και τα στερεότυπα περί φύλων εξακολουθούν να υφίστανται. 5 Θετικές επιστήμες, τεχνολογία, μηχανική και μαθηματικά. 5842/16 ΜΑΚ+ΣΙΚ/γπ/ΣΙΚ 5
13. Οι άνδρες διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην επίτευξη προόδου όσον αφορά την ισότητα των φύλων, μεταξύ άλλων με τον ίσο καταμερισμό των ευθυνών για τη φροντίδα εξαρτώμενων προσώπων, που είναι μία από τις προϋποθέσεις για την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας. Η διαμόρφωση θεσμικών και, όπου ενδείκνυται, νομοθετικών πλαισίων που θα παρέχουν τόσο στις γυναίκες όσο και στους άνδρες πραγματική προσωπική ελευθερία επιλογής όσον αφορά τον συνδυασμό επαγγελματικής, οικογενειακής και ιδιωτικής ζωής έχει πλεονεκτήματα και για τα δύο φύλα και συμβάλλει στην προώθηση της ουσιαστικής υλοποίησης της ισότητας στην πράξη μεταξύ ανδρών και γυναικών. 14. Σύμφωνα με την Έκθεση της Επιτροπής για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών για το 2014, με βάση τον σημερινό ρυθμό αλλαγής θα χρειαστούν άλλα 70 έτη για την επίτευξη της ισότητας των φύλων. Ως εκ τούτου, απαιτούνται επίσημη πολιτική δέσμευση και έμπρακτες πολιτικές πρωτοβουλίες για την επίσπευση της προόδου και την εκπλήρωση των προσδοκιών των πολιτών. Η ισότητα των φύλων είναι επίσης προϋπόθεση για την οικονομική ανάπτυξη, την ευημερία και την ανταγωνιστικότητα και, συνεπώς, για τη βιωσιμότητα των κοινωνιών μας. 15. 17. Στη Δήλωση των τριών Προεδριών που υπεγράφη στις Βρυξέλλες στις 7 Δεκεμβρίου 2015, οι Προεδρίες των Κάτω Χωρών, της Σλοβακίας και της Μάλτας επανέλαβαν την έκκληση για νέα πρωτοβουλία της Επιτροπής στην οποία θα καθορίζεται η στρατηγική για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών για την περίοδο 2016-2020 [η οποία θα πρέπει να συνδέεται στενά με τη Στρατηγική «Ευρώπη 2020» και να συνεκτιμά το Θεματολόγιο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη 2030 των Ηνωμένων Εθνών ]. 18. ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ 26. ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ να ενισχύσει το καθεστώς της Στρατηγικής της Δέσμευσης για την ισότητα των φύλων για την περίοδο 2016-2019, εκδίδοντάς την ως ανακοίνωση, σύμφωνα και με τη Στρατηγική για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών 2010-2015, επιβεβαιώνοντας, με τον τρόπο αυτόν, τη δέσμευσή της για προώθηση της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών και ενισχύοντας την προβολή και την ευαισθητοποίηση σε θέματα ισότητας των φύλων σε όλους τους τομείς πολιτικής. Η Στρατηγική Δέσμευση της Επιτροπής πρέπει επίσης να συνδεθεί στενά με τη Στρατηγική «Ευρώπη 2020» και να συνεκτιμά το Θεματολόγιο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη 2030 των Ηνωμένων Εθνών. 5842/16 ΜΑΚ+ΣΙΚ/γπ/ΣΙΚ 6
ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΓΙΑ 20. 21. τη δέσμευση της Επιτροπής να διασφαλίσει συνοχή μεταξύ των πέντε βασικών τομέων δράσης που διευκρινίζονται στη Στρατηγική Δέσμευση για την ισότητα των φύλων για την περίοδο 2016-2019 και της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, 22. τους πέντε τομείς προτεραιότητας για δράση και τα οριζόντια θέματα που διευκρινίζονται στη Στρατηγική Δέσμευση της Επιτροπής για την ισότητα των φύλων για την περίοδο 2016-2019. 24. ΤΟΝΙΖΕΙ ΕΚ ΝΕΟΥ τη σημασία της διασφάλισης ισότιμης οικονομικής ανεξαρτησίας για γυναίκες και άνδρες, επίσης με μέτρα αύξησης στο 75% του ποσοστού απασχόλησης των γυναικών και των ανδρών ηλικίας 20-64 ετών, σύμφωνα με τον πρωταρχικό στόχο της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020», καθώς και τη σημασία της λήψης ειδικών μέτρων, εφόσον απαιτείται για την επίτευξη αυτού του στόχου. 25. ΤΟΝΙΖΕΙ ΟΤΙ τα θεσμικά όργανα της Ένωσης, το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE), τα κράτη μέλη, οι κοινωνικοί εταίροι, οι φορείς προώθησης της ισότητας των φύλων και η κοινωνία των πολιτών διαδραματίζουν όλοι καίριο ρόλο στην επίσπευση της προόδου προς την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών και στην επίτευξη των στόχων της Στρατηγικής Δέσμευσης της Επιτροπής για την ισότητα των φύλων για την περίοδο 2016-2019. 26α. ΤΟΝΙΖΕΙ ότι τα ίσα δικαιώματα, οι ίσες ευκαιρίες, η ισότιμη πρόσβαση σε πόρους και ο ίσος καταμερισμός των οικογενειακών ευθυνών και των ευθυνών φροντίδας μεταξύ ανδρών και γυναικών στηρίζουν τους πολλαπλούς ρόλους των γυναικών και των ανδρών και είναι ζωτικής σημασίας για την ευημερία αυτών και των οικογενειών τους. Η κοινωνική σημασία του ρόλου των γονέων στην ανατροφή των παιδιών και τη φροντίδα άλλων εξαρτώμενων ατόμων πρέπει επίσης να αναγνωριστεί. Επομένως, πρέπει να ενταθούν οι προσπάθειες για καλύτερη εξισορρόπηση της επαγγελματικής και της ιδιωτικής ζωής, προκειμένου να υποστηρίζονται διά βίου τόσο οι γυναίκες όσο και οι άνδρες, έχοντας υπόψη ότι η παροχή ποιοτικών υπηρεσιών πρόνοιας είναι ουσιαστική για την επίτευξη ισότητας των φύλων. 5842/16 ΜΑΚ+ΣΙΚ/γπ/ΣΙΚ 7
27. ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ να υλοποιήσει τις δράσεις που διευκρινίζονται στη Στρατηγική της Δέσμευση άμεσα και σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που περιέχεται σε αυτήν, να παρουσιάσει νέες πρωτοβουλίες αντιμετώπισης των προκλήσεων στην εξισορρόπηση επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι γονείς και οι πάροχοι φροντίδας προκειμένου να προάγει την ισότητα μεταξύ των φύλων, επίσης παροτρύνοντας τον ίσο καταμερισμό των ευθυνών σε θέματα φροντίδας, να λάβει μέτρα μείωσης των σοβαρών απειλών και κινδύνων που αντιμετωπίζουν κυρίως οι γυναίκες πρόσφυγες και να εντείνει τις προσπάθειες καταπολέμησης των στερεοτύπων περί φύλου, να μειώσει τις διαφορές λόγω φύλου στην απασχόληση, τους μισθούς, τις αποδοχές και τις συντάξεις, να προάγει την ισότητα των φύλων στη λήψη αποφάσεων και να ενισχύσει τις προσπάθειες καταπολέμησης της έμφυλης βίας. 27α. ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ, στο πλαίσιο των αντίστοιχων αρμοδιοτήτων τους, να αυξήσουν τις προσπάθειες και τη χρηματοδότηση, όπου απαιτείται, για τη στήριξη υφιστάμενων ή/και νέων μέτρων και στρατηγικών καταπολέμησης κάθε μορφής βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών, εφαρμόζοντας μια ολοκληρωμένη πολιτική που περιλαμβάνει μέτρα πρόληψης, προστασίας και τιμωρίας και αντιμετωπίζει αναδυόμενες μορφές βίας, καθώς και να συμπεριλάβουν τους άνδρες και τα αγόρια στην πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών. Σε αυτό το πλαίσιο, καλεί τα κράτη μέλη να υπογράψουν, να επικυρώσουν και να θέσουν σε εφαρμογή τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας. 27β. ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ, στο πλαίσιο των αντίστοιχων αρμοδιοτήτων τους, να εξετάσουν τη διάσταση της ισότητας των φύλων που εμπεριέχεται στις πολιτικές μετανάστευσης, ασύλου και ένταξης και στην πολιτική για τους πρόσφυγες, επίσης διασφαλίζοντας την πλήρη απόλαυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και λαμβάνοντας μέτρα για την κοινωνική και οικονομική ένταξη όλων των γυναικών. 28. ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ να εντείνει τη δράση της για την ισότητα των φύλων και να ενσωματώσει ένα συγκεκριμένο σχέδιο δράσης για την υλοποίηση μιας συστηματικής και απτής προοπτικής περί ισότητας των φύλων σε όλες τις ενωσιακές δραστηριότητες και πολιτικές, να εντάξει την ισότητα των φύλων στο θεματολόγιό της και να εγκρίνει νέα στρατηγική υψηλού επιπέδου για την ισότητα των φύλων υπό μορφή ανακοίνωσης πριν από τη λήξη της Στρατηγικής της Δέσμευσης για την ισότητα των φύλων για την περίοδο 2016-2019. 5842/16 ΜΑΚ+ΣΙΚ/γπ/ΣΙΚ 8
29. ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ να υλοποιήσουν και να παρακολουθούν τις δεσμεύσεις όσον αφορά την ισότητα των φύλων σε παγκόσμιο επίπεδο, μέσω της Ομάδας υψηλού επιπέδου για τη συνεκτίμηση της διάστασης του φύλου, προκειμένου να διερευνηθούν νέοι τρόποι για την παρακολούθηση των εν λόγω δεσμεύσεων, με την ανάπτυξη συνεργειών μεταξύ της επακολούθησης σε επίπεδο ΕΕ της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου και της μελλοντικής επακολούθησης σε επίπεδο ΕΕ της Ατζέντας του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη. 29δ. ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ να ενισχύσουν και να συνεχίσουν να στηρίζουν τη δράση των εθνικών θεσμικών μηχανισμών για την προώθηση των γυναικών και την ισότητα των φύλων, όπως φορείς ισότητας, που είναι ζωτικής σημασίας για την προώθηση της ισότητας των φύλων στην πράξη, καθώς και τη δράση του ευρωπαϊκού δικτύου φορέων ισότητας (Equinet). 29γ. ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ να προωθήσουν περαιτέρω, όταν ενδείκνυται, τη συλλογή, κατάρτιση, ανάλυση και διάδοση έγκαιρων, αξιόπιστων και συγκρίσιμων δεδομένων κατά φύλο και ηλικία, σε συνεργασία με ενωσιακές και εθνικές στατιστικές υπηρεσίες και αξιοποιώντας πλήρως τις δυνατότητες και την εμπειρογνωμοσύνη του EIGE, προκειμένου να διευκολυνθεί η επίτευξη της ισότητας των φύλων στην πράξη. 30. ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ να παρακολουθεί την πρόοδο που σημειώνεται στον τομέα της ισότητας των φύλων στις ετήσιες εκθέσεις της σχετικά με την «ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών», να εγκρίνει τις εκθέσεις αυτές σε επίσημη μορφή και να τις αξιοποιεί στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου για την ενίσχυση της συνεκτίμησης της διάστασης του φύλου. 30β. ΖΗΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις της δυνάμει της Συνθήκης, να ενσωματώσει, ανάλογα με την περίπτωση, τη διάσταση της ισότητας των φύλων κατά την προετοιμασία των χρηματοδοτικών προγραμμάτων της ΕΕ για την περίοδο μετά το 2020. 5842/16 ΜΑΚ+ΣΙΚ/γπ/ΣΙΚ 9
ΚΑΛΕΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ 31. Προκειμένου να επιταχυνθεί η πρόοδος προς την ισότητα ανδρών και γυναικών και να επιτευχθεί στην πράξη η ισότητα των φύλων, λαμβανομένων υπόψη των εθνικών τους περιστάσεων: α) να συνεργάζονται με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την προώθηση της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών, σύμφωνα με τη στρατηγική της Επιτροπής για την ισότητα των φύλων για την περίοδο 2016-2019, αα) να εξασφαλίζουν την αποτελεσματική εφαρμογή των εθνικών στρατηγικών για την ισότητα των φύλων, β) να εξασφαλίζουν ότι η ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών επιδιώκεται ουσιαστικά με τις εθνικές τους πολιτικές και, κατά περίπτωση, με τα εθνικά τους προγράμματα μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο της εφαρμογής της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», όπως εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου 2014, γ) να βελτιώσουν την παρακολούθηση του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για την ισότητα των φύλων με πλήρη αξιοποίηση των υφιστάμενων μηχανισμών, δομών και δεικτών, και δ) να λάβουν μέτρα προκειμένου να διευκολυνθεί ο συνδυασμός της επαγγελματικής, οικογενειακής και ιδιωτικής ζωής και η ισότιμη κατανομή των ευθυνών φροντίδας, και να προωθηθεί η πλήρης συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας, μεταξύ άλλων με την παροχή κατάλληλων, οικονομικά προσιτών και ποιοτικών υπηρεσιών φροντίδας των παιδιών, σύμφωνα με τους στόχους που έθεσε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Βαρκελώνης του Μαρτίου 2002. 31α. (μεταφέρθηκε και συγχωνεύθηκε σε νέα παράγραφο 27α) 33. Να διεξάγουν εκστρατείες ευαισθητοποίησης σχετικά με την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών. 5842/16 ΜΑΚ+ΣΙΚ/γπ/ΣΙΚ 10
β) Προαγωγή της ισότητας των ΛΟΑΔΜ: Απάντηση στον Κατάλογο Δράσεων της Επιτροπής για την προαγωγή της ισότητας των ΛΟΑΔΜ ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ΤΑ ΕΞΗΣ 7. Το άρθρο 21 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαγορεύει ρητά κάθε διάκριση λόγω φύλου και γενετήσιου προσανατολισμού. 7α. Οι διακρίσεις λόγω γενετήσιου προσανατολισμού απαγορεύονται επίσης δυνάμει του δικαίου της Ένωσης στον τομέα της απασχόλησης. 3. Η Επιτροπή παρουσίασε πρόσφατα κατάλογο δράσεων για την προαγωγή της ισότητας των ΛΟΑΔΜ, ο οποίος εστιάζει στη βελτίωση των δικαιωμάτων και στην εξασφάλιση της νομικής προστασίας των ΛΟΑΔΜ και των οικογενειών τους σε βασικούς τομείς που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Ένωσης εντατική παρακολούθηση και επιβολή των υφισταμένων δικαιωμάτων των ΛΟΑΔΜ και των οικογενειών τους δυνάμει του ενωσιακού δικαίου ευαισθητοποίηση των πολιτών και προώθηση της διαφορετικότητας και της αποφυγής των διακρίσεων στήριξη βασικών φορέων που είναι υπεύθυνοι για την προαγωγή και προώθηση ίσων δικαιωμάτων για τους ΛΟΑΔΜ στην Ένωση αριθμητικά στοιχεία και δεδομένα για τους αρμόδιους χάραξης πολιτικής σχετικά με τα προβλήματα ΛΟΑΔΜ στην Ένωση: συλλογή δεδομένων και ερευνητικές δραστηριότητες και εξωτερική δράση: Θέματα ΛΟΑΔΜ στις χώρες της διεύρυνσης και στις γειτονικές και τρίτες χώρες. 9. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA), οι ΛΟΑΔ 6 στην ΕΕ αντιμετωπίζουν εμπόδια στην άσκηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους και συχνά υφίστανται διακρίσεις, ιδιαίτερα σε τομείς όπως η απασχόληση, η εκπαίδευση, καθώς και η πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες. Η έρευνα δείχνει επίσης ότι πολλοί ΛΟΑΔ πέφτουν θύματα βίας και παρενόχλησης, συχνά σε δημόσιους χώρους. Ωστόσο, οι περιπτώσεις διακρίσεων, βίας και παρενόχλησης σπάνια καταγγέλλονται στην αστυνομία ή άλλες αρχές από τα θύματα. ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ: 6 Λεσβίες, ομοφυλόφιλοι, αμφιφυλόφιλοι και διεμφυλικοί. 5842/16 ΜΑΚ+ΣΙΚ/γπ/ΣΙΚ 11
23. ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ για τη δέσμευση της Επιτροπής να διασφαλίσει τη συνοχή ανάμεσα στον κατάλογο δράσεων για την προαγωγή της ισότητας των ΛΟΑΔΜ στα κράτη μέλη και τις κατευθυντήριες γραμμές του Συμβουλίου για την προαγωγή και την προστασία της άσκησης όλων των ανθρώπινων δικαιωμάτων από τους ΛΟΑΔΜ στο πλαίσιο της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ. 28α ΖΗΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ να θέσει σε εφαρμογή χωρίς καθυστέρηση τα μέτρα που αναφέρονται στον κατάλογο δράσεων για την προαγωγή της ισότητας των ΛΟΑΔΜ, να ενημερώνει τακτικά τα κράτη μέλη για την πρόοδο που σημειώνεται μέσω της ομάδας υψηλού επιπέδου για την καταπολέμηση των διακρίσεων, την ισότητα των φύλων και την διαφορετικότητα και να εξετάζει [...] με προσοχή τα θεμελιώδη δικαιώματα των ΛΟΑΔΜ κατά την διενέργεια του ελέγχου κάθε προτεινόμενου μέτρου πολιτικής ως προς τα θεμελιώδη δικαιώματα. 29β ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ να υποβάλει έκθεση σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά την εφαρμογή του καταλόγου δράσεων για την προαγωγή της ισότητας των ΛΟΑΔΜ ως το τέλος του 2016, και στη συνέχεια σε ετήσια βάση. 28β ΖΗΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ να εντείνει τις προσπάθειές της στον τομέα της συλλογής συγκριτικών στοιχείων σχετικά με τις διακρίσεις κατά των ΛΟΑΔΜ στην ΕΕ, στον τομέα των στοχευμένων δράσεων ευαισθητοποίησης σε βασικούς τομείς, όπως η απασχόληση, η εκπαίδευση, η υγεία και ο αθλητισμός, και στον τομέα της γνώσης των δικαιωμάτων και της καταπολέμησης του προβλήματος της καταγγελίας μικρού αριθμού περιστατικών διακριτικής μεταχείρισης. 29α. ΤΟΝΙΖΕΙ ότι, κατά την υλοποίηση των δράσεων για την προαγωγή της ισότητας των ΛΟΑΔΜ, η Επιτροπή θα πρέπει να συνεχίσει να συνεργάζεται με τα κράτη μέλη, καθώς και με τον FRA, το EIGE και άλλους σχετικούς οργανισμούς της ΕΕ, την κοινωνία των πολιτών και αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης, ο ΟΟΣΑ και ο ΟΗΕ. 28γ. ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ να ενισχύσουν και να συνεχίσουν να στηρίζουν τη δράση των εθνικών φορέων ισότητας που αποτελούν μέσα ζωτικής σημασίας για την προώθηση της ισότητας των ΛΟΑΔΜ, καθώς και τη δράση του ευρωπαϊκού δικτύου φορέων ισότητας (Equinet). 5842/16 ΜΑΚ+ΣΙΚ/γπ/ΣΙΚ 12
ΚΑΛΕΙ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ 32. Να συνεργαστούν με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την εφαρμογή του καταλόγου των δράσεων για την προαγωγή της ισότητας των ΛΟΑΔΜ, αξιοποιώντας πλήρως την ομάδα υψηλού επιπέδου για την καταπολέμηση των διακρίσεων, την ισότητα των φύλων και την διαφορετικότητα με στόχο τη συζήτηση σχετικών ζητημάτων και τη διερεύνηση τρόπων για την επιτάχυνση της προόδου. 32α. Να αναλάβουν περαιτέρω δράση για την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω γενετήσιου προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου και για τη διεξαγωγή δράσεων ευαισθητοποίησης για την προαγωγή της ισότητας των ΛΟΑΔΜ. 32β. 5842/16 ΜΑΚ+ΣΙΚ/γπ/ΣΙΚ 13
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Πηγές 1) Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 3ης Φεβρουαρίου 2016 σχετικά με τη νέα στρατηγική για τα δικαιώματα των γυναικών και την ισότητα των φύλων στην Ευρώπη μετά το 2015 2016/2526(RSP) Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 8ης Σεπτεμβρίου 2015 σχετικά με την κατάσταση των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (2013-2014) (2014/2254(INI)) Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 9ης Ιουνίου 2015 σχετικά με την στρατηγική της ΕΕ για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών μετά το 2015 (2014/2152(INI)) Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 4ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά με τον χάρτη πορείας της ΕΕ κατά της ομοφοβίας και των διακρίσεων λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου (2013/2183(INI)) 2) Συμβούλιο Όλα τα εκδοθέντα συμπεράσματα του Συμβουλίου με θέμα την αναθεώρηση της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου 7, ειδικότερα δε όσα αναφέρονται κατωτέρω. Συμπεράσματα του Συμβουλίου για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών στον τομέα της λήψης αποφάσεων (14327/15) Συμπεράσματα του Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου 2014 με θέμα «Ισότητα των φύλων στην ΕΕ: η μελλοντική πορεία μετά το 2015. Απολογισμός 20 ετών εφαρμογής του Προγράμματος Δράσης του Πεκίνου» (16891/14) Κατευθυντήριες γραμμές για την προαγωγή και προστασία της άσκησης όλων των ανθρώπινων δικαιωμάτων από λεσβίες, ομοφυλόφιλους και αμφιφυλόφιλα, διεμφυλικά και διαφυλικά πρόσωπα (ΛΟΑΔΔ) (11153/13) Συμπεράσματα του Συμβουλίου της 7ης Μαρτίου 2011 σχετικά με το «Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για την Ισότητα των Φύλων (2011-2020)» (ΕΕ C 155, 25.5.2011, σ. 10). Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την πρόληψη και καταπολέμηση κάθε μορφής βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών, συμπεριλαμβανομένου του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων (9543/14). 3) Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (26/27 Ιουνίου 2014)(EUCO 79/14) 7 http://ec.europa.eu/justice/gender-equality/tools/statistics-indicators/platformaction/index_en.htm 5842/16 ΜΑΚ+ΣΙΚ/γπ/ΣΙΚ 14 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
4) Επιτροπή - Ισότητα των φύλων: Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής σχετικά με μια Στρατηγική Δέσμευση για την ισότητα των φύλων 2016-2019 (14746/15) Κοινό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής και της ΕΥΕΔ σχετικά με την ισότητα των φύλων και τη χειραφέτηση των γυναικών: Μεταμορφώνοντας τις ζωές των κοριτσιών και των γυναικών μέσα από την πολιτική εξωτερικών σχέσεων της ΕΕ 2016-2020 (12249/15) Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής: Έκθεση 2014 για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών (6786/15) Στρατηγική της Επιτροπής για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών 2010-2015 (13767/10) Χάρτης πορείας της Επιτροπής για την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών (2006-2010) (COM(2006) 92 final) - Ισότητα των ΛΟΑΔΜ: Κατάλογος δράσεων της Επιτροπής για την προαγωγή της ισότητας των ΛΟΑΔΜ http://ec.europa.eu/justice/discrimination/files/lgbti_actionlist_en.pdf 5) Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης Προστασία ενάντια στις διακρίσεις λόγω γενετήσιου προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου και χαρακτηριστικών φύλου στην ΕΕ -- Συγκριτική νομική ανάλυση - Επικαιροποίηση 2015 http://fra.europa.eu/en/publication/2015/lgbti-comparative-legal-update-2015 Έρευνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις λεσβίες, τους ομοφυλόφιλους, τα αμφιφυλόφιλα και τα διεμφυλικά άτομα, 2014 http://fra.europa.eu/sites/default/files/fra-eu-lgbt-survey-main-results_tk3113640enc_1.pdf 6) Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων Δείκτης ισότητας των φύλων: http://eige.europa.eu/rdc/eige-publications/gender-equality-index-2015-measuring-genderequality-european-union-2005-2012-report 5842/16 ΜΑΚ+ΣΙΚ/γπ/ΣΙΚ 15 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ