/ΝΣΗ ΠΑΡΟΧΩΝ - ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΣΟ ΩΝ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ: 91/2005 ΘΕΜΑ: «Αναγνώριση χρόνου ασφάλισης για θεµελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώµατος ΙΚΑ-ΕΤΑΜ κ ΕΤΕΑΜ,(τ.ΙΚΑ-ΤΕΑΜ) µε τις διατάξεις του άρθρου 5 του Ν.3385/05.» Ακολουθούν οι διατάξεις του άρθρου 5 του Ν.3385/19-8-05 (τεύχος Α )µε τις οποίες παρέχεται η δυνατότητα αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης στους ασφαλισµένους µόνο φορέων µισθωτών κύριας και επικουρικής ασφάλισης για τη θεµελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώµατος λόγω γήρατος, αναπηρίας και θανάτου και σας παρέχουµε τις ακόλουθες οδηγίες για την εφαρµογή τους. Α.ΡΥΘΜΙΣΗ-ΚΑΛΥΠΤΟΜΕΝΑ ΠΡΟΣΩΠΑ Ως προϋπόθεση υπαγωγής τόσο των άµεσα ασφαλισµένων όσο και των δικαιοδόχων µελών οικογενείας τους στις διατάξεις του άρθρου 5 του Ν.3385/05 είναι να µην παίρνουν ή να µη δικαιούνται σύνταξη από το ηµόσιο, Ν.Π.., Ο.Τ.Α. ή από οποιοδήποτε άλλο οργανισµό ή κλάδο κύριας και επικουρικής ασφάλισης. Εκτός, από την ανωτέρω προϋπόθεση που αφορά όλες τις κατηγορίες συντάξεων (γήρατος -αναπηρίας-θανάτου),ειδικότερα ανά κατηγορία σύνταξης απαιτούνται οι πιο κάτω προϋποθέσεις : α.για τη συµπλήρωση των χρονικών προϋποθέσεων για σύνταξη λόγω γήρατος: 1.Να έχουν συµπληρώσει το 65 ο έτος της ηλικίας τους οι άνδρες και το 60 ο οι γυναίκες. 2.Να υπολείπονται µέχρι και 150 ηµέρες για τη συµπλήρωση των ελάχιστων χρονικών προϋποθέσεων των 4.500 ηµερών ασφάλισης. 3.Να έχει συνυπολογιστεί προηγούµενα στο χρόνο ασφάλισης οποιοσδήποτε άλλος χρόνος που εξοµοιώνεται µε πραγµατικό (χρόνος στρατιωτικής θητείας, προαιρετικής ασφάλισης, προαιρετικής ασφάλισης των µακροχρόνια ανέργων κ.λ.π)ή που είναι πλασµατικός (χρόνος επιδότησης λόγω ανεργίας, ασθενείας κ.λ.π)και θεωρείται συντάξιµος. β.για τη συµπλήρωση των χρονικών προϋποθέσεων για σύνταξη λόγω αναπηρίας από οποιαδήποτε αιτία : 1.Να κριθούν ανάπηροι µε ποσοστό 67% και άνω (ασφαλιστική αναπηρία). 2.Να υπολείπονται µέχρι και 50 ηµέρες εργασίας για τη συµπλήρωση των γενικών ελάχιστων προϋποθέσεων (όπως π.χ 4.500 Η.Ε.,1.500 Η.Ε., ανάλογα µε την ηλικία, 750 Η.Ε ατύχηµα εκτός εργασίας - κ.λ.π.),των ειδικών προϋποθέσεων των 600 ή 300 ηµερών ασφάλισης ή για την πλήρωση των προϋποθέσεων του ασφαλιστικού δεσµού.(σχετ. και η αρ.24/04 εγκύκλιος τµήµατος Συγχ/νων Ταµείων και Επικουρικής Σύνταξης). γ.για τη συµπλήρωση των χρονικών προϋποθέσεων για σύνταξη λόγω θανάτου : 1.Να υπολείπονται στον θανόντα ασφαλισµένο µέχρι και 50 ηµέρες εργασίας για τη συµπλήρωση των ελάχιστων γενικών προϋποθέσεων-όπως αυτές αναφέρονται για
2 την σύνταξη λόγω αναπηρίας- ή των ειδικών των 300 ηµερών ασφάλισης που απαιτούνται να είχε πραγµατοποιήσει ο θανών την τελευταία πριν την επέλευση του θανάτου πενταετία. Τα δικαιοδόχα όµως πρόσωπα εκτός από την ανωτέρω δυνατότητα αναγνώρισης των 50 ηµερών ασφάλισης έχουν και τη δυνατότητα αναγνώρισης των 150 ηµερών που προβλέπονται για τη συµπλήρωση των χρονικών προϋποθέσεων για σύνταξη γήρατος σύµφωνα µε το κτηθέν και µη ασκηθέν δικαίωµα, το οποίο ο θανών δεν πρόλαβε να ασκήσει, αλλά είχε τις σχετικές προϋποθέσεις (όριο ηλικίας από τη ψήφισης της διάταξης και µετά και 4350 ηµέρες εργασίας τουλάχιστον)είτε δεν είχε εξοφλήσει το ποσό της εξαγοράς µέχρι το θάνατο. Β.ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ 1.Όταν η ασφάλιση είναι σε ένα µόνο οργανισµό : Στην περίπτωση που ο ασφαλισµένος έχει ασφαλιστεί σε ένα µόνο οργανισµό ασφάλισης µισθωτών, αυτός ο οργανισµός είναι αρµόδιος για την αναγνώριση του χρόνου. 2.Όταν υπάρχει διαδοχική ασφάλιση : α.το δικαίωµα της αναγνώρισης ασκείται µε την προϋπόθεση ότι ο συνολικός χρόνος ασφάλισης σε όλους τους οργανισµούς κύριας και επικουρικής ασφάλισης µισθωτών αντίστοιχα-και µόνο στους οποίους ασφαλίστηκε διαδοχικά ο ασφαλισµένος δεν επαρκεί για τη θεµελίωση δικαιώµατος σύνταξης γήρατος. Επισηµαίνεται ότι χρόνος ασφάλισης σε φορέα ασφάλισης αυτοτελώς απασχολουµένων δεν συνυπολογίζεται. β.αρµόδιος οργανισµός για την αναγνώριση είναι εκείνος ο οργανισµός ασφάλισης µισθωτών, στον οποίο έχει πραγµατοποιήσει ο ασφ/νος τον περισσότερο χρόνο ασφάλισης, κατά την ηµεροµηνία υποβολής της αίτησης. γ.το δικαίωµα της αναγνώρισης του χρόνου ασφάλισης µπορεί να ασκηθεί από τον ασφαλισµένο ή το δικαιοδόχο του µόνο σε ένα οργανισµό κύριας ασφάλισης µισθωτών και σε ένα οργανισµό επικουρικής ασφάλισης µισθωτών. δ.παρότι δυνατότητα συνυπολογισµού του διαδοχικά διανυθέντος χρόνου ασφάλισης προβλέπεται ρητά µόνο για τη συµπλήρωση των προϋποθέσεων λόγω γήρατος,για λόγους όµοιας αντιµετώπισης όλων των ασφαλιστικών κινδύνων,γίνεται δεκτό-σύµφωνα και µε το αρ.φ80000/οικ22839/1682/9-12-05 έγγραφο της Γεν.Γραµ.Κοιν.Ασφαλισεων - ότι ο συνυπολογισµός χρόνου διαδοχικής ασφάλισης θα γίνεται και για τη συµπλήρωση των προϋποθέσεων για σύνταξη αναπηρίας ή θανάτου. 3.Όταν υπάρχει παράλληλη ασφάλιση. Στην περίπτωση παράλληλης ασφάλισης, δηλ. ασφάλισης κατά την ίδια χρονική περίοδο σε περισσότερους του ενός φορείς κυρίας και επικουρικής ασφάλισης, ο ασφαλισµένος µπορεί να ασκήσει το δικαίωµα της αναγνώρισης σε φορέα µισθωτών, εφόσον έχει διακόψει οριστικά την απασχόληση και την ασφάλισή του και δεν θεµελιώνει δικαίωµα σύνταξης σε κανένα οργανισµό ασφάλισης. Γ. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Οι Υπηρεσίες Συντάξεων θα πρέπει,αφού καταµετρηθούν οι ηµέρες ασφάλισης, να υπολογίζουν και τυχόν άλλους χρόνους που εξοµοιώνονται µε πραγµατικούς ή που είναι πλασµατικοί (όπως αυτοί αναφέρονται και ανωτέρω).στη συνέχεια, να
προσδιορίζουν επακριβώς, τον υπολειπόµενο προς αναγνώριση χρόνο, διαβιβάζοντας το αίτηµα στο αρµόδιο τµήµα εσόδων. 3.ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ Η αναγνώριση του εν λόγω χρόνου στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και ΕΤΕΑΜ (τ.ικα-τεαμ) γίνεται µε καταβολή του ποσοστού εισφοράς ασφαλισµένου και εργοδότη κλάδου σύνταξης και ως βάση για τον υπολογισµό λαµβάνεται το ηµεροµίσθιο ανειδίκευτου εργάτη,όπως αυτό ισχύει κατά την ηµεροµηνία υποβολής της αίτησης. Για κάθε µήνα αναγνωρίζονται 25 ηµέρες ασφάλισης. Το ποσό της οφειλής που προκύπτει από την αναγνώριση εξοφλείται εφ άπαξ, δεδοµένου ότι, ακόµη και στην περίπτωση αναγνώρισης 150 ηµερών ασφάλισης,η επερχόµενη επιβάρυνση του ασφαλισµένου δεν είναι υπέρµετρη. Ε. ΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ Απαιτούµενο δικαιολογητικό για την εξέταση του αιτήµατος της αναγνώρισης και τη χορήγηση σύνταξης είναι η υποβολή υπεύθυνης δήλωσης,µε την οποία θα δηλώνουν ρητά ότι δεν λαµβάνουν και δεν δικαιούνται σύνταξη από το ΙΚΑ ΕΤΑΜ κ ΕΤΕΑΜ ή άλλο φορέα κύριας και επικουρικής ασφάλισης ή από το ηµόσιο Ν.Π.. ή Ο.Τ.Α. ΣΤ.ΈΝΑΡΞΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Το συνταξιοδοτικό δικαίωµα γεννάται και η σύνταξη καταβάλλεται από την πρώτη του επόµενου της εξόφλησης της οφειλής µήνα. Εποµένως ευνόητο είναι ότι στις συντάξεις που απονέµονται σύµφωνα µε τις προαναφερόµενες διατάξεις δεν έχουν εφαρµογή τα προβλεπόµενα από το άρθρο 17 παρ.3 του Ν.1539/85 για την έναρξη καταβολής της σύνταξης ΕΤΕΑΜ(τ.ΙΚΑ-ΤΕΑΜ). Για το λόγο αυτό οι αρµόδιες υπηρεσίες εσόδων για την αναγνώριση θα πρέπει προκειµένου να µην αποβεί ο χρόνος αναµονής για την έκδοση της αναγνωριστικής απόφασης σε βάρος των ασφαλισµένων να εξετάζουν κατά άµεση προτεραιότητα την ικανοποίηση των αιτηµάτων αυτών. Ζ.ΈΝΑΡΞΗ ΙΣΧΥΟΣ ΤΩΝ ΙΑΤΑΞΕΩΝ Σύµφωνα µε την παρ.10 του άρθρου αυτού η εν λόγω διάταξη είναι µεταβατικής ισχύος και η εφαρµογή της αρχίζει από 19-8-2005 και λήγει την 19-8-2008 και εποµένως καταλαµβάνει όσους έχουν τις ανωτέρω απαιτούµενες προϋποθέσεις ή τις συµπληρώνουν µέσα στο διάστηµα αυτό και υποβάλλουν την αίτηση για εξαγορά χρόνου ασφάλισης για τη θεµελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώµατος µέσα στο ίδιο χρονικό διάστηµα. Τέλος σχετικά µε το χρονικό διάστηµα στο οποίο θα ανάγεται ο αναγνωρισθείς χρόνος καθώς και αν η προϋπόθεση για την αναγνώριση «να µην λαµβάνουν ή να µη δικαιούνται σύνταξη.» πρέπει να συντρέχει µόνο κατά την υποβολή της αίτησης για αναγνώριση ή και οποτεδήποτε στο µέλλον,µε άµεσο επακόλουθο τη διακοπή της σύνταξης.
4 Άρθρο 5 Ν.3385/19-8-05 Εξαγορά χρόνου ασφάλισης για θεµελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώµατος 1. Ασφαλισµένοι των οργανισµών κύριας και επικουρικής ασφάλισης µισθωτών, αρµοδιότητας του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, που έχουν συµπληρώσει σε έναν ή περισσότερους ασφαλιστικούς οργανισµούς µισθωτών αθροιστικά τέσσερις χιλιάδες τριακόσιες πενήντα (4.350) ηµέρες, είναι άνω των 65 ετών για τους άνδρες και 60 ετών για τις γυναίκες και δεν παίρνουν ή δεν δικαιούνται σύνταξη από το ηµόσιο, Ν.Π..., Ο.Τ.Α. ή άλλον οργανισµό ή κλάδο κύριας και επικουρικής ασφάλισης αντίστοιχα, µπορούν να ζητήσουν την αναγνώριση µε εξαγορά του χρόνου ασφάλισης που υπολείπεται για τη θεµελίωση δικαιώµατος συνταξιοδότησης λόγω γήρατος και µέχρι εκατόν πενήντα (150) ηµέρες ασφάλισης, σύµφωνα µε τις διατάξεις της νοµοθεσίας του αρµόδιου οργανισµού. Σε περίπτωση θανάτου του άµεσα ασφαλισµένου πριν την υποβολή της αίτησης για σύνταξη γήρατος ή πριν την εξόφληση του ποσού εξαγοράς, το δικαίωµα µπορεί να ασκηθεί από τα δικαιοδόχα πρόσωπα µε τις προϋποθέσεις που αναφέρονται ανωτέρω και αφορούν τον άµεσα ασφαλισµένο. ικαίωµα αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης και µέχρι πενήντα (50) ηµέρες κατ' ανώτατο όριο παρέχεται και για συµπλήρωση των κατ' ελάχιστο απαιτούµενων χρονικών προϋποθέσεων συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας µε ποσοστό 67% και άνω. Στην περίπτωση αυτή οι αναγνωριζόµενες ηµέρες συνυπολογίζονται και για τη συµπλήρωση των ειδικών χρονικών προϋποθέσεων (ενεργού ασφαλιστικού δεσµού), όπου αυτές απαιτούνται. Τα δικαιοδόχα πρόσωπα µπορούν επίσης, σε περίπτωση θανάτου ασφαλισµένου που δεν έχει πραγµατοποιήσει τις ελάχιστες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω θανάτου, να αναγνωρίσουν µέχρι και πενήντα (50) ηµέρες ασφάλισης για τη συµπλήρωση τους. Στην περίπτωση αυτή οι αναγνωριζόµενες ηµέρες συνυπολογίζονται και για τη συµπλήρωση των ειδικών χρονικών προϋποθέσεων, όπου αυτές απαιτούνται. 2. Αρµόδιος οργανισµός για την αναγνώριση του χρόνου είναι εκείνος στην ασφάλιση του οποίου έχει υπαχθεί ο εργαζόµενος, αν έχει ασφαλιστεί σε ένα µόνο οργανισµό, ή εκείνος στον οποίο έχει πραγµατοποιήσει τον περισσότερο χρόνο ασφάλισης κατά την ηµεροµηνία υποβολής της αίτησης, αν έχει ασφαλιστεί σε περισσότερους διαδοχικά οργανισµούς. 3. Το δικαίωµα που παρέχεται µε τις πιο πάνω διατάξεις ασκείται µόνο σε έναν οργανισµό κύριας ασφάλισης µισθωτών και έναν οργανισµό επικουρικής ασφάλισης. 4. Στην περίπτωση διαδοχικής ασφάλισης, το ανωτέρω δικαίωµα ασκείται µε την προϋπόθεση ότι ο συνολικός χρόνος ασφάλισης σε όλους τους οργανισµούς που ασφαλίστηκε διαδοχικά ο ασφαλισµένος δεν επαρκεί για τη θεµελίωση δικαιώµατος σύνταξης γήρατος, σύµφωνα µε τις διατάξεις της νοµοθεσίας οποιουδήποτε από τους ασφαλιστικούς αυτούς οργανισµούς. 5. Όπου υπάρχει παράλληλη ασφάλιση το δικαίωµα αυτό παρέχεται εφόσον ο ασφαλισµένος έχει διακόψει οριστικά την απασχόληση και την ασφάλιση του και δεν θεµελιώνει δικαίωµα για σύνταξη σε κανέναν από τους οργανισµούς αυτούς. 6. Χρόνος ασφάλισης για την εφαρµογή των διατάξεων του άρθρου αυτού είναι εκείνος που σύµφωνα µε τις διατάξεις της νοµοθεσίας του κάθε οργανισµού λαµβάνεται υπόψη για τη θεµελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώµατος. 7. Η εξαγορά του χρόνου αυτού που αναγνωρίζεται σύµφωνα µε τις προηγούµενες παραγράφους γίνεται ως εξής: Ασφαλισµένοι που ασκούν το δικαίωµα αναγνώρισης στους οργανισµούς κύριας και επικουρικής ασφάλισης µισθωτών καταβάλλουν το άθροισµα του ποσοστού εισφοράς ασφαλισµένου και εργοδότη κλάδου σύνταξης που ισχύει σε κάθε οργανισµό κατά την ηµεροµηνία υποβολής της αίτησης και που δεν µπορεί να είναι κατώτερο από το άθροισµα του ποσοστού εισφοράς ασφαλισµένου και εργοδότη για τον κλάδο συντάξεων του Ι.Κ.Α.- Ε.Τ.Α.Μ. και του Ε.Τ.Ε.Α.Μ.. Το ποσό της εισφοράς για κάθε ηµέρα ασφάλισης που εξαγοράζεται υπολογίζεται µε βάση το ηµεροµίσθιο ανειδίκευτου εργάτη, όπως αυτό ισχύει κατά την ηµεροµηνία υποβολής της σχετικής αίτησης. Όπου η ασφάλιση καθορίζεται σε µήνες ή έτη, ο ασφαλισµένος θεωρείται ότι πραγµατοποίησε εικοσιπέντε (25) ηµέρες κάθε µήνα. 8. Το ποσό της οφειλής που προκύπτει από τον εξαγοραζόµενο χρόνο, σύµφωνα µε τις παραπάνω διατάξεις, εξοφλείται εφάπαξ. 9. Το συνταξιοδοτικό δικαίωµα γεννάται και η σύνταξη καταβάλλεται από την πρώτη του επόµενου της εξόφλησης της οφειλής µήνα. 10. Οι διατάξεις του άρθρου αυτού εφαρµόζονται για τρία (3) έτη από την έναρξη ισχύος του νόµου αυτού.
5