ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ SET15: ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ

ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΔΕΙΚΤΗ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης εκτιμά στην αξία των εισαγωγών και εξαγωγών ανά Περιφέρεια από και προς τις χώρες της ΕΕ ή τρίτες χώρες, καθώς και τη σχέση των εξαγωγών ως προς τις εισαγωγές. Η βελτίωση των μεταφορικών υποδομών επιδρά στην κινητικότητα των προϊόντων και μπορεί να επηρεάσει τις εμπορικές ροές. Η ώθηση αυτή εκδηλώνεται με τη δημιουργία ή προσέλκυση πρόσθετων ροών εμπορίου. Η αποτίμηση αυτών των ροών μέσω του δείκτη είναι βεβαίως προσεγγιστική. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Το 2008 το σύνολο των εισαγωγών στη Ζώνη Επιρροής IV της Εγνατίας Οδού ανερχόταν σε 8.477,87 εκατ. ευρώ σε σταθερές τιμές του 2000 και αντιπροσώπευε το 16,85% των συνολικών εισαγωγών της Χώρας. Το ίδιο έτος, οι εξαγωγές έφτασαν τα 4.712,07 εκατ. ευρώ σε σταθερές τιμές του 2000, ποσό ίσο με το 33,44% των συνολικών εξαγωγών της Χώρας. Ο λόγος των εξαγωγών προς τις εισαγωγές στη Ζώνη IV ήταν ίσος με 0,56, ενώ στο σύνολο της Χώρας ήταν ίσος με 0,28. Τα παραπάνω καταδεικνύουν ότι το εμπόριο στη Ζώνη IV έχει πιο εξαγωγικό χαρακτήρα από ότι το εμπόριο στο σύνολο της χώρας. Για το 2011 το σύνολο των εισαγωγών στη Ζώνη IV μειώθηκε σε 5,453,82 ευρώ σε σταθερές τιμές του 2000 και αντιπροσώπευε το 17,26% των συνολικών εισαγωγών της Χώρας. Το ίδιο έτος, οι εξαγωγές έφτασαν τα 4.384,98 εκατ. ευρώ σε σταθερές τιμές του 2000, ποσό ίσο με το 27,16% των συνολικών εξαγωγών της Χώρας, μειωμένο σε σχέση με το 2008 κατά 6,29%. Ο λόγος των εξαγωγών προς τις εισαγωγές στη Ζώνη IV ήταν ίσος με 0,80 ενώ στο σύνολο της Χώρας ήταν ίσος με 0,51, αυξημένος και για την Ζώνη IV και για το σύνολο της χώρας σε σχέση με το 2008, κυρίως λόγω της μεγάλης συνολικής μείωσης των εισαγωγών. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι, το 2011, όπως και το 2008, το εμπόριο στη Ζώνη IV έχει πιο εξαγωγικό χαρακτήρα από ότι το εμπόριο στο σύνολο της χώρας. Την περίοδο 2000-2008 στη Ζώνη ΙV παρατηρήθηκε αύξηση των εισαγωγών και μείωση των εξαγωγών με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής 4,53% και 0,13% αντίστοιχα. Την ίδια περίοδο, σε επίπεδο χώρας είχαμε αύξηση των εισαγωγών και των εξαγωγών, με μέσους ετήσιους ρυθμούς μεταβολής 4,34% και 1,44% αντίστοιχα. 1

Για το 2011,σε σύγκριση με το 2000, στη Ζώνη ΙV παρατηρείται μικρή μείωση των εισαγωγών και των εξαγωγών με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής 0,79% και 0,75% αντίστοιχα. Την ίδια περίοδο, σε επίπεδο χώρας παρατηρείται μείωση των εισαγωγών και αύξηση των εξαγωγών, με μέσους ετήσιους ρυθμούς μεταβολής 1,14% και 2,30% αντίστοιχα. Για την περίοδο 2008-2011 και στη Ζώνη ΙV και στο σύνολο της χώρας παρατηρείται μεγάλη μείωση των εισαγωγών με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής 13,67% και 14,37% αντίστοιχα. Όσον αφορά τις εξαγωγές για την ίδια περίοδο στην Ζώνη IV μειώθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής 2,37%, ενώ για το σύνολο της χώρας αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής 4,65%. Αποτέλεσμα των παραπάνω διακυμάνσεων στο ρυθμό μεταβολής εισαγωγών και εξαγωγών ήταν να κυμανθεί ο λόγος των εξαγωγών προς τις εισαγωγές, για μεν τη Ζώνη IV από 0,80 το 2000 σε 0,56 το 2008 και ξανά σε 0,80 το 2011, για δε το σύνολο χώρας από 0,35 σε 0,28 το 2008 και τελικά σε 0,51 το 2011. Το 2008 το 75,7% των εισαγωγών και το 68,05% των εξαγωγών της Ζώνης IV είχαν προορισμό ή προέλευση την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Τέσσερις από τις πέντε Περιφέρειες (η Ήπειρος, η Θεσσαλία, Κεντρική Μακεδονία και η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη) καταγράφουν ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο, αφού ο λόγος εξαγωγών προς εισαγωγές είναι μικρότερος της μονάδας, ενώ η Δυτική Μακεδονία παρουσιάζει θετικό εμπορικό ισοζύγιο καθότι ο λόγος εξαγωγών προς εισαγωγές είναι 1,06 για το έτος 2008. Μάλιστα, μαζί με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου είναι οι μοναδικές περιφέρειες της χώρας που εμφάνισαν θετικό εμπορικό ισοζύγιο. Το 2011 το 78,46% των εισαγωγών και το 65,27% των εξαγωγών της Ζώνης IV είχαν προορισμό ή προέλευση την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Σε αντίθεση με το 2008, όπως προκύπτει από τους λόγους των εξαγωγών προς τις εισαγωγές για τις Περιφέρειες, τρεις από τις πέντε Περιφέρειες (Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, η Δυτική Μακεδονία και η Θεσσαλία) και συνολικά πέντε από τις δεκατρείς Περιφέρειες (επιπλέον η Δυτική Ελλάδα και το Βόρειο Αιγαίο) καταγράφουν θετικό εμπορικό ισοζύγιο, μία Περιφέρεια (η Πελοπόννησος) ισορροπημένο ισοζύγιο, δύο Περιφέρειες (το Νότιο Αιγαίο και η Κρήτη) σχεδόν ισορροπημένο εμπορικό ισοζύγιο με λόγο 0,99 και 0,97 αντίστοιχα και οι υπόλοιπες πέντε καταγράφουν ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο. Τον μεγαλύτερο λόγο εξαγωγών προς εισαγωγές καταγράφει η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, με 3,03 και τον μικρότερο η Περιφέρεια Αττικής, με 0,36. Συνολικά, την περίοδο 2000-2011, παρατηρήθηκε μείωση των εισαγωγών σε όλες τις Περιφέρειες εκτός της Ηπείρου όπου παρουσιάστηκε αύξηση των εισαγωγών. Η Δυτική Μακεδονία παρουσίασε τη μεγαλύτερη μείωση και ακολούθησε η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής 5,25% και 4,56%, αντίστοιχα. Η Ήπειρος παρουσίασε μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής στην αύξηση των εισαγωγών 3,63%. Όσον αφορά τις εξαγωγές, σημαντική μέση ετήσια αύξηση παρουσίασε η Ήπειρος (4,62%) και ακολουθούσαν η Θεσσαλία (2,83%) και η Δυτική Μακεδονία, που είναι σχεδόν μηδενική (0,12%). Μείωση των εξαγωγών εμφάνισε η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (-1,82%) και η Κεντρική Μακεδονία (-1,48%). 2

Ειδικότερα, το διάστημα 2000-2008, στις Περιφέρειες Ανατολική Μακεδονία και Θράκη και Κεντρική Μακεδονία, παρατηρήθηκε μείωση των εξαγωγών με την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη να είναι πρώτη στη μείωση των εξαγωγών με μέσο ετήσιο ρυθμό 2,83% και ακολουθούσε η Κεντρική Μακεδονία με 0,63%. Το ίδιο διάστημα στις Περιφέρειες Δυτική Μακεδονία, Θεσσαλία και Ήπειρος, παρουσιάστηκε αύξηση των εξαγωγών με τη Θεσσαλία να είναι πρώτη με μέσο ετήσιο ρυθμό 4,11% και να ακολουθούν η Ήπειρος (2,79%) και η Δυτική Μακεδονία (1,22%). Όσον αφορά τις εισαγωγές, σημαντική μέση ετήσια αύξηση παρουσίασε η Θεσσαλία (6,42%) και ακολουθούσαν η Ήπειρος (5,78%) και η Κεντρική Μακεδονία (5,09%). Μείωση των εισαγωγών εμφάνισε η Δυτική Μακεδονία (-1,6%), ενώ στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη η μεταβολή των εισαγωγών ήταν σχεδόν μηδενική (0,08%). Για την περίοδο 2008-2011, όλες οι Περιφέρειες παρουσίασαν μειώσεις των εισαγωγών και εκτός των Περιφερειών Ηπείρου και Πελοποννήσου, οι υπόλοιπες κατέγραψαν μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής που κυμαίνεται μεταξύ 10,24% και 35,62%. Όσον αφορά τις εξαγωγές παρατηρήθηκε αύξηση στις Περιφέρειες Ηπείρου και Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης με την Ήπειρο να είναι πρώτη στην αύξηση με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής 9,13% και ακολουθούσε η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη με 0,93%. Οι υπόλοιπες Περιφέρειες της Ζώνης IV παρουσίασαν μείωση των εξαγωγών με μεγαλύτερη μείωση στην Κεντρική Μακεδονία (-3,72%), στη Δυτική Μακεδονία (-2,77%) και μικρότερη στη Θεσσαλία (-0,50%) Το 2008, το 41,7% του εξωτερικού εμπορίου της Ζώνης IV κατευθυνόταν σε τρίτες χώρες (εκτός Ε.Ε.27), ενώ το αντίστοιχο ποσοστό σε επίπεδο Χώρας ήταν 34,1%. Το μεγαλύτερο ποσοστό εξαγωγών προς τρίτες χώρες εμφανίζει η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (77,7%) και ακολουθεί η Ήπειρος (48,2%). Το 2011, το 41,19% του εξωτερικού εμπορίου της Ζώνης IV και το 41,04% της χώρας κατευθυνόταν σε τρίτες χώρες (εκτός Ε.Ε.27). Το μεγαλύτερο ποσοστό εξαγωγών προς τρίτες χώρες εμφανίζει η Περιφέρεια Πελοποννήσου (89,43%) και ακολουθεί η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (80,87%), ενώ πρώτη Περιφέρεια στην Ζώνη IV και τρίτη στη χώρα είναι η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (70,26%). Για το έτος 2009, ο λόγος (ως ποσοστό) των εισαγωγών και των εξαγωγών προς το ΑΕΠ, στην Ζώνη IV ήταν 11,19% και 8,14%, ενώ για το σύνολο της χώρας ήταν 20,98% και 6,34% αντίστοιχα, ένας ακόμα δείκτης που καταδεικνύει ότι το εμπόριο στη Ζώνη IV έχει πιο εξαγωγικό χαρακτήρα από ότι το εμπόριο στο σύνολο της χώρας. Η περιφέρεια με το μεγαλύτερο ποσοστό των συνολικών εξαγωγών προς το ΑΕΠ για την Ζώνη IV αλλά και για το σύνολο της χώρας είναι η Κεντρική Μακεδονία με 10,80% και η Περιφέρεια με το μικρότερο στην Ζώνη IV είναι η Ήπειρος με 3,28% και για το σύνολο της χώρας των Ιονίων Νήσων με 0,65%. 3

ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ, ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ - ΕΞΑΓΩΓΕΣ σε εκ. ευρώ, 2000-2011 (σταθερές τιμές 2000) NUTS ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ 2000 2008 2011 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ 2000-2008 ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ 2008-2011 ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ 2000-2011 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ EL11 Ανατολική Μακεδονία και Θράκη 610,71 564,15 614,73 448,24 365,59 460,85 0,08% -2,83% -15,91% 0,93% -4,56% -1,82% EL12 Κεντρική Μακεδονία 4.315,64 3.372,39 6.420,26 3.206,71 4.279,12 2.862,24 5,09% -0,63% -12,65% -3,72% -0,08% -1,48% EL13 Δυτική Μακεδονία 298,70 253,49 262,54 279,30 165,02 256,76-1,60% 1,22% -14,34% -2,77% -5,25% 0,12% EL14 Θεσσαλία 597,14 474,24 982,29 654,50 456,97 644,83 6,42% 4,11% -22,52% -0,50% -2,40% 2,83% EL21 Ηπειρος 126,36 97,55 198,05 123,32 187,12 160,30 5,78% 2,97% -1,87% 9,13% 3,63% 4,62% zniv Ζώνη Επιρροής IV 5.948,53 4.761,82 8.477,87 4.712,07 5.453,82 4.384,98 4,53% -0,13% -13,67% -2,37% -0,79% -0,75% EL22 Ιονίοι Νήσοι 37,45 18,87 39,99 15,93 28,92 14,10 0,82% -2,09% -10,24% -3,98% -2,32% -2,61% EL23 Δυτική Ελλάδα 196,72 279,78 1.038,83 284,15 292,42 304,76 23,12% 0,19% -34,46% 2,36% 3,67% 0,78% EL24 Στερεά Ελλάδα 943,15 566,67 1.549,67 717,34 890,01 619,20 6,40% 2,99% -16,88% -4,79% -0,53% 0,81% EL25 Πελοπόννησος 1.355,52 805,02 2.796,03 637,41 2.486,02 2.477,30 9,47% -2,88% -3,84% 57,22% 5,67% 10,76% EL31 Αττική 26.988,74 5.846,92 35.752,17 7.235,78 22.085,10 7.921,39 3,58% 2,70% -14,83% 3,06% -1,81% 2,80% EL41 Βόρειο Αιγαίο 27,41 42,68 145,08 97,63 38,72 117,15 23,16% 10,90% -35,62% 6,26% 3,19% 9,61% EL42 Νότιο Αιγαίο 85,13 53,52 90,80 95,11 51,94 51,68 0,81% 7,45% -16,99% -18,40% -4,39% -0,32% EL43 Κρήτη 239,97 195,24 422,98 294,51 265,92 256,63 7,34% 5,27% -14,33% -4,49% 0,94% 2,52% EL Σύνολο Χώρας 35.822,61 12.570,53 50.313,43 14.089,94 31.592,87 16.147,19 4,34% 1,44% -14,37% 4,65% -1,14% 2,30% Πηγές Δεδομένων: για την αξία εισαγωγών - εξαγωγών: ΕΛΣΤΑΤ 10/2013 για τους αποπληθωριστές εξωτερικού εμπορίου: Eurostat 10/2011 4

ΜΕΤΑΔΕΔΟΜΕΝΑ Πηγές Για τον υπολογισμό του δείκτη χρησιμοποιήθηκαν τα διαθέσιμα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. (Οκτ. 2012) σχετικά με τις εισαγωγές και εξαγωγές ανά τελωνείο για την περίοδο 2000-2008 και τα στοιχεία για το ενδοκοινοτικό εμπόριο ανά Νομό για την ίδια περίοδο. Οι σταθερές τιμές υπολογίστηκαν με τη χρήση των αποπληθωριστών που παρέχει η Eurostat για κάθε Χώρα (Οκτ. 2012). Μεθοδολογία Το εμπόριο της κάθε Περιφέρειας με τρίτες χώρες προκύπτει ως άθροισμα των ροών των τελωνείων που βρίσκονται στην Περιφέρεια. Ως συνολικό εμπόριο κάθε Περιφέρειας ορίζεται το άθροισμα του ενδοκοινοτικού και εμπορίου με τρίτες χώρες. Το εμπόριο της Ζώνης IV προκύπτει ως άθροισμα των εμπορικών ροών των πέντε Περιφερειών. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής προκύπτει από την εφαρμογή του τύπου του αποπληθωρισμού στις σταθερές τιμές των εισαγωγών και των εξαγωγών. 5

Χάρτης 1: Λόγος εξαγωγών προς εισαγωγές, 2011 6

Χάρτης 2: Εξαγωγές ως ποσοστό του ΑΕΠ 2009 ανά Περιφέρεια 7

Χάρτης 3: Εισαγωγές ως ποσοστό του ΑΕΠ 2009 ανά Περιφέρεια 8

Χάρτης 4: Μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής εξαγωγών 2000-2011 9

Χάρτης 5: Μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής εξαγωγών εισαγωγών 2000-2008 10

Χάρτης 6: Μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής εξαγωγών 2008-2011 11

Χάρτης 7: Μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής εισαγωγών 2000-2011 12