ΜΕΡΟΣ Αʹ Αφήγηση: ολλά χρόνια πριν, στον Ορχομενό της Βοιωτίας, ζούσε ο βασιλιάς Αθάμας με τη Π Νεφέλη, νύμφη του ουρανού, και τα δυο παιδιά τους, τον Φρίξο και την Έλλη. Ζούσαν χαρούμενοι και αγαπημένοι, ώσπου μια άλλη γυναίκα, η Ινώ, κέρδισε την καρδιά του βασιλιά. Τυφλωμένος από έρωτα, ο Αθάμας διώχνει τη Νεφέλη, που ξαναγυρίζει στον ουρανό. Παντρεύεται την Ινώ και κάνει άλλα δύο παιδιά μαζί της. Η Ινώ, θέλοντας να πάρουν το θρόνο τα δικά της τα παιδιά, αρχίζει να καταστρώνει σχέδια πώς να βγάλει από τη μέση τον Φρίξο και την Έλλη. Τι κάνει; Φωνάζει τις γυναίκες του Ορχομενού... 13 ArgonautikiEkstrateia001s108.indd 13 2/8/13 10:31:29 AM
Βοιωτία Γυναίκα Α: Τι μας θέλεις; Ινώ: Έχω να σας πω κάτι που πρέπει να το κρατήσετε μυστικό. Γυναίκα Β: Σσσσς! Κάποιος έρχεται. Γυναίκα Γ: Λέγε γρήγορα. Ινώ: Πάρτε κρυφά τους σπόρους που έχουν φυλαγμένους οι άντρες σας στην αποθήκη και ψήστε τους. Όλες: Γιατί; Ινώ: Γιατί όταν τους σπείρουν, θα χετε καλύτερη σοδειά. ArgonautikiEkstrateia001s108.indd 14 2/8/13 10:31:30 AM
Αφήγηση: Οι γυναίκες την πίστεψαν και έκαναν ό,τι τους είπε. Όπως ήταν φυσικό, το σιτάρι δε φύτρωσε και οι κάτοικοι του Ορχομενού εκείνη τη χρονιά δεν είχαν να φάνε. Ανήσυχος ο βασιλιάς έστειλε απεσταλμένο στο μαντείο των Δελφών. Αθάμας: Να πας να ρωτήσεις γιατί δε φύτρωσε το σιτάρι. Απεσταλμένος: Μάλιστα, βασιλιά. Αφήγηση: Όμως η Ινώ... ArgonautikiEkstrateia001s108.indd 15 2/8/13 10:31:32 AM
Ινώ: Αν σε πληρώσω καλά, δέχεσαι να πεις ψέματα στο βασιλιά ότι πήγες στο μαντείο; Απεσταλμένος: Δέχομαι, όμως τι απάντηση θα του δώσω; Ινώ: Θα σου πω. Αφήγηση: Δύο μέρες μετά... Απεσταλμένος: Βασιλιά μου, βασιλιά μου, αν θες να ξαναβγάλει η γη καρπούς, είπε το μαντείο, θα πρέπει να θυσιάσεις το γιο σου τον Φρίξο. Αθάμας: Δεν μπορώ... Δε γίνεται... Καλύτερα να πεθάνω εγώ! Αφήγηση: Όμως οι αγρότες ξεσηκώθηκαν. Μπροστά στην οργή του λαού, ο Αθάμας υποχωρεί και ο Φρίξος οδηγείται στο βωμό. (Μουσική θυσίας του Φρίξου. Σε πομπή, οι κάτοικοι, ο Αθάμας, ο Φρίξος και η Έλλη μπαίνουν στη σκηνή.) ArgonautikiEkstrateia001s108.indd 16 2/8/13 10:31:33 AM
Αφήγηση: Ξαφνικά, ο ουρανός συννεφιάζει και μέσα από τα σύννεφα πα- ρουσιάζεται η Νεφέλη, η οποία και στέλνει ένα χρυσόμαλλο κριάρι που της χάρισε ο Ερμής για να σώσει τα παιδιά της. Τότε ο Φρίξος και η Έλλη καβαλικεύουν το κριάρι κι εκείνο πετάει και τους παίρνει μακριά. Όμως, πάνω από τη στενή θάλασσα, ανάμεσα στη Θράκη και τη Μικρά Ασία, η Έλλη ζαλίζεται, πέφτει και πνίγεται. Από τότε η θάλασσα αυτή ονομάζεται Ελλήσποντος. Ο Φρίξος, μόνος πια, συνεχίζει το ταξίδι και φτάνει στην Κολχίδα. Εκεί θυσιάζει το κριάρι στον Φύξιο Δία, που προστατεύει όλους όσους κινδυνεύουν, και αμέσως μετά πάει κατευθείαν στον Αιήτη, το βασιλιά της χώρας. Μαζί του έχει το χρυσόμαλλο δέρμα του κριαριού. 17 ArgonautikiEkstrateia001s108.indd 17 2/8/13 10:31:35 AM
Φρίξος: Σου φέρνω, Αιήτη, δώρο αυτό το χρυσόμαλλο δέρας. Όσο το έχεις στα χέρια σου, δε θα κινδυνεύει ο θρόνος σου, ούτε η ζωή σου. Σου ζητώ προστασία και φιλοξενία. Αιήτης: Σ ευχαριστώ, φίλε μου, για το πολύτιμο δώρο σου. Θα το κρεμάσω σε μια βελανιδιά στο ιερό δάσος του θεού Άρη. Και θα βάλω ακόμα έναν ακοίμητο δράκο να το φυλάει. Αφήγηση: Σε λίγο καιρό, ο Αιήτης πάντρεψε την κόρη του με τον Φρίξο. Έκαναν τέσσερα αγόρια και έζησαν ευτυχισμένοι στην Κολχίδα ως τα βαθιά τους γεράματα. Α λλά τώρα θα πρέπει να πάμε λίγο πίσω... Την ίδια ώρα που τα δύο αδέρφια πετούσαν με το κριάρι πάνω από θάλασσες κι από βουνά, στην Ιωλκό της Μαγνησίας βασιλεύει ο Αίσονας. Ένας καλόκαρδος και πολύ αγαπητός στο λαό του βασιλιάς. Γυναίκα του είναι η Πολυμήδη. Ζουν πολύ ευτυχισμένοι. Όταν, μάλιστα, γεννιέται το πρώτο τους παιδί... (Κλάμα μωρού.) ArgonautikiEkstrateia001s108.indd 18 2/8/13 10:31:37 AM
Ιωλκός Αίσονας: Η ευτυχία μου δεν περιγράφεται! Πολυμήδη: Όμορφος που είναι! Αίσονας: Καλός να είναι. Πολυμήδη: Γιος σου είναι, καλός θα είναι. Αίσονας: Να τον ονομάσουμε Ιάσονα. Πολυμήδη: Ωραίο όνομα. Μ αρέσει. Ιάσονας! Αφήγηση: Όμως η ευτυχία τους δεν κρατάει πο- λύ, γιατί ο Πελίας γιος του Ποσειδώνα και αδερφός του βασιλιά, φιλόδοξος και αδίστακτος καταφέρνει με τη βία να αρπάξει το στέμμα. Αμέσως, στέφεται ο ίδιος βασιλιάς και στέλνει να ρωτήσουν το μαντείο των Δελφών ποιο θα είναι το μέλλον του. Όταν γυρίζει ο απεσταλμένος από το μαντείο... Απεσταλμένος: Βασιλιά μου, ο χρησμός λέει πως θα βρεις το θά- νατο από κάποιον απόγονο του Αιό λου και ακόμα λέει ότι θα πρέπει να φυλάγεσαι από τον Μονοσάνδαλο. Πελίας: Μονοσάνδαλο; Απεσταλμένος: Ναι, Μονοσάνδαλο. Πελίας: Θα βρω το θάνατο από κάποιον απόγονο του Αιόλου... Ο μικρός Ιάσονας είναι απόγονος του Αιόλου. Θα βρω τον τρόπο να τον βγάλω απ τη μέση! 19 ArgonautikiEkstrateia001s108.indd 19 2/8/13 10:31:38 AM
Αφήγηση: Η είδηση έφτασε στ αφτιά του Αίσονα και της Πολυμήδης. Έτσι, την άλλη κιό- λας μέρα το πρωί, η Πολυμήδη, τυλίγοντας ένα κούτσουρο μέσα σε φασκιές, προσποιείται ότι ο μικρός Ιάσονας είναι νεκρός και... (Κλάμα μωρού.) Πολυμήδη: Ο γιος μου! Ο γιόκας μου! Γυναίκα Α: Τι έγινε, κυρά; Πολυμήδη: Το καμάρι μου δε ζει πια... Γυναίκα Α: Πώς έγινε; Πολυμήδη: Γιατί, θεοί μου, γιατί; Γυναίκα Β: Πώς έγινε; Πολυμήδη: Πού να ξέρω; Γυναίκα Γ: Τι έγινε; Γυναίκα Α: Πέθανε ο Ιάσονας! Γυναίκα Γ: Ο Ιάσονας, το μωρό; Γυναίκα Β: Ναι! Όλες: Την καημένη... Πολυμήδη: Έτσι, ξαφνικά, το βρήκα στην κούνια του άψυχο... το μωρό μου... το μωράκι μου... Όλες: Τι να κάνουμε; Πολυμήδη: Ελάτε, γυναίκες, ελάτε, φίλες μου, να πούμε μοιρολόι για το αγόρι μου μην πάει άκλαφτο το μωράκι μου. Όλες: Αχού! Την κακομοίρα! 20 ArgonautikiEkstrateia001s108.indd 20 2/8/13 10:31:40 AM
Τραγούδι (μοιρολόι) Πολυμήδη: Άχι βάχι πάει το μωράκι Όλες: Άχι βάχι πάει τ αγοράκι Πολυμήδη: Πάει στου Άδη τα σκοτάδια Θα ν η αγκαλιά μου άδεια Όλες: Πάει στου Άδη τα σκοτάδια Θα ν η αγκαλιά σου άδεια Πολυμήδη: Όλες: Πολυμήδη: Όλες: ArgonautikiEkstrateia001s108.indd 21 Άχι βάχι σπαράζει η δόλια μου καρδιά Άχι βάχι σπαράζει η δόλια σου καρδιά Αχ πια τον ήλιο δε θα βλέπει Μες στο σκοτάδι πια θα μένει Αχ πια τον ήλιο δε θα βλέπει Μες στο σκοτάδι πια θα μένει 2/8/13 10:31:41 AM
Αφήγηση: Και ενώ οι γυναίκες και οι φίλοι της οικογένειας ασχολούνται με την ψεύτικη τελε- τή, ο Αίσονας καταφέρνει να φυγαδεύσει το μικρό Ιάσονα πάνω στα βουνά του Πηλίου, στη σπηλιά του κένταυρου Χείρωνα. Πήλιο Αίσονας: Χείρωνα, σου εμπιστεύομαι το γιο μου. Είναι ό,τι πιο πολύτιμο έχω. Θέλω να τον μορφώσεις και να τον κάνεις σωστό άνθρωπο. Χείρωνας: Μείνε ήσυχος, Αίσονα. Η γυναίκα μου η Χαρικλώ και η μητέρα μου η Φιλύρα θα τον μεγαλώσουν σαν δικό τους παιδί. Χαρικλώ: Χαριτωμένος είναι. Είναι σε καλά χέρια, μη νοιάζεσαι. Αίσονας: Θα ρχομαι να τον βλέπω όσο μπορώ. Χαρικλώ: Εδώ θα μαστε πάντα. Όποτε θέλεις, μπορείς να ρχεσαι να τον βλέπεις. Αίσονας: Σας ευχαριστώ. Δάσκαλε, σ ευχαριστώ. Αφήγηση: Ο κένταυρος Χείρωνας ήταν σπουδαίος παιδαγωγός. Κοντά του μαθήτευσαν πολλοί ήρωες, όπως ο Αχιλλέας, ο Πάτροκλος, ο Ασκληπιός... Ακόμα και ο θεός Απόλλωνας λέγεται ότι ήταν μαθητής του. Και τα χρόνια άρχισαν να περνούν... Στη ζωή περνούν αργά, στα παραμύθια γρήγορα. Τώρα ο Ιάσονας είναι οκτώ χρονών. Φωνή Χείρωνα: Λοιπόν, για ξαναπές το. Φωνή Ιάσονα: Ο όμορφος είναι όμορφος όσο κρατάει η ομορφιά του. Ο καλός είναι όμορφος για πάντα. Χαρικλώ: Χα χα! Φωνή Χείρωνα: Ωραία. Τι άλλο είπαμε σήμερα, Ιάσονα; Φωνή Ιάσονα: Κάνε καλό να δεις καλό. Κάνε κακό να δεις κακό. Χαρικλώ: Εύγε, Ιάσονα! Φωνή Χείρωνα: Πολύ ωραία. Πάμε τώρα για τοξοβολία; Φωνή Ιάσονα: Μ αρέσει πολύ, δάσκαλε, να μαθαίνω. Φωνή Χείρωνα: Έτσι... κάθε φορά που μαθαίνεις κάτι, γίνεσαι ένας καινούριος άνθρωπος. Είναι υπέροχο πράγμα η μάθηση, παιδί μου. Πάμε για τοξοβολία. Χαρικλώ: Να προσέχετε! Φωνή Ιάσονα: Ναι, Χαρικλώ, θα προσέχουμε! 22 ArgonautikiEkstrateia001s108.indd 22 2/8/13 10:31:43 AM