ΘΕΜΑ Α Α 1 = γ Α 2 = β Α 3 = β Α 4 = γ Α 5 α) Σελίδα 13 σχολικό βιβλίο β) Σελίδα 122 σχολικό βιβλίο ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Ημερομηνία 1/6/2012 ΘΕΜΑ Β Β1. α) N : 1s 2 2s 2 2p 3 ή K(2) L(5) O: 1s 2 2s 2 2p 4 ή K(2) L(6) Νa:1s 2 2s 2 2p 6 3s 1 K(2) L(8) M(1) Περισσότερα μονήρη ηλεκτρόνια έχει το Ν. β) Ο ηλεκτρονιακός τύπος της ένωσης είναι : Β2. α=σ β=σ γ= Λ δ=λ Αιτιολόγηση: α) 34 Se : 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 4s 2 3d 10 4p 4 β) Η ενέργεια πρώτου ιοντισμού αυξάνεται κατά μήκος μιας περιόδου. Άρα όσο πιο δεξιά βρίσκεται ένα στοιχείο στον Περιοδικό Πίνακα τόσο μεγαλύτερη είναι η Εi 1. Εφόσον τα στοιχεία είναι διαδοχικά και το τελευταίο που έχει το μεγαλύτερο ατομικό αριθμό έχει τη μικρότερη Εi 1 θα βρίσκεται πιο αριστερά από τα προηγούμενα και στην επόμενη περίοδο. Φροντιστήρια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 1
γ) 0,1Μ 0,1Μ 0,1Μ 0,1-x x x [H 3 O + ]=0.1+x 0.2 δ) Β + Η 2 Ο ΒΗ + + ΟΗ - ΝαΟΗ Να + + ΟΗ - Υπάρχει επίδραση κοινού ιόντος στα ΟΗ - επομένως η ιοντική ισορροπία μετατοπίζεται προς τα αριστερά, επομένως ο βαθμός ιοντισμού ελαττώνεται. Β3. Γίνονται οι παρακάτω δοκιμές και τα αποτελέσματα τους φαίνονται στον πίνακα. Na AgNO 3 /NH 3 Na 2 CO 3 CH 3 CH (OH)CH 3 + Η 2 CH 3 CH 2 CH 2 CH=O + κατοπτρο CH 3 CH 2 CH 2 COOH + Η 2 + CO 2 CH 3 COCH 2 CH 3 Αρχικά προσθέτουμε Νa οπότε σε δύο από τα τέσσερα δοχεία παρατηρείται έκλυση αερίου Η 2 άρα εκεί θα περιέχονται η αλκοόλη και το καρβοξυλικό οξύ. Στη συνέχεια βάζουμε το περιεχόμενο αυτών των δοχείων με Na 2 CO 3 και στο ένα από τα δύο παρατηρείται έκλυση αερίου CO 2 άρα εκεί θα βρίσκεται το βουτανικό οξύ και στο δοχείο που δεν παρατηρήθηκε τίποτα θα βρίσκεται η 2-βουτανόλη. Στα άλλα δύο δοχεία που δεν αντέδρασαν από την αρχή προσθέτουμε το αντιδραστήριο Tollens οπότε στο ένα θα παρατηρήσουμε κάτοπτρο, άρα εκεί περιέχεται η βουτανάλη και στο δοχείο που δεν έγινε καμιά μεταβολή θα περιέχεται η βουτανόνη. ΘΕΜΑ Γ Γ1. α) CH 3 CΟΟCHCH 3 + ΝaOH CH 3 CΟΟΝα + CH 3 CH(OH)CH 3 CH 3 Φροντιστήρια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 2
5CH 3 CHCH 3 + 2KMnO 4 + 3H 2 SO 4 5 CH 3 CCH 3 + 2MnSO 4 + K 2 SO 4 +8H 2 O OH O CH 3 COCH 3 +3Cl 2 + 4NaOH CH 3 COONa + CHCl 3 + 3NaCl + 3H 2 O β) (Α) CH 3 CΟΟCHCH 3 (Γ) CH 3 CHCH 3 (Β) CH 3 CΟΟΝα (Δ) CH 3 CΟCH 3 (Ε) CHCl 3 CH 3 OH Γ2. 3CH 3 CH 2 ΟΗ + 2K 2 Cr 2 O 4 + 8H 2 SO 4 (B) 3CH 3 COOH+ 2Cr 2 (SO 4 ) 3 + 2K 2 SO 4 +11H 2 O 3 mol 2 mol 3 mol x mol z 1 =? x mol 3CH 3 CH 2 ΟΗ + K 2 Cr 2 O 4 + 4H 2 SO 4 (A) 3CH 3 CHO+ Cr 2 (SO 4 ) 3 + 2K 2 SO 4 +7H 2 O 3 mol 2 mol 3 mol y mol z 2 =? y mol CH 3 CHO + 2CuSO 4 + 5 NaOH CH 3 COONa + Cu 2 O +2Na 2 SO 4 +3H 2 O y mol y mol Τα mol του Cu 2 O θα είναι : άρα y=0.2 mol CH 3 COOH +NaOH CH 3 COONa +H 2 O x mol x mol Φροντιστήρια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 3
x= n NaOH = C V=0.2 mol. Επομένως z 1 +z 2 =0.4/3+0.2/3=0.2 mol K 2 Cr 2 O 4 Άρα ο όγκος του διαλύματος θα είναι : ΘΕΜΑ Δ Δ1. Y 1 : HA 0.1 M Y 2 : NaOH 0.1 M Πριν την ανάμειξη HA: n=c V=0.1 0.02=0.002 mol NaOH: n=c V=0.1 0.01=0.001 mol V 3 =30 ml mol HA + NaOH NaA + H 2 O Αρχ. 0.002 0.001 - Αντ./παρ -0.001-0.001 0.001 τελικά 0.001-0.001 Έχουμε επίδραση κοινού ιόντος. Εφόσον ph=4 θα είναι χ=10-4 Μ ΝαA A - + Να + 1/30 Μ 1/30 Μ 1/30Μ HA + H 2 O A - + H 3 O + 1/30-x x x M Φροντιστήρια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 4
Δ2. Πριν την ανάμειξη HA: n=c V=0.1 0.018=0.0018 mol NaOH: n=c V=0.1 0.022=0.0022 mol V 3 =40 ml mol HA + NaOH NaA + H 2 O Αρχ. 0.0018 0.0022 - Αντ./παρ -0.0018-0.0018 0.0018 τελικά - 0,0004 0.0018 και Έχουμε επίδραση κοινού ιόντος. ΝαA A - + Να + 0,045 Μ 0,045 Μ 0,045Μ A - + H 2 O ΗA + OΗ - 0,045-y y y M NaOH Na + + OH - 0.01M 0.01M 0.01 M Τα συνολικά ΟΗ - προέρχονται και από το άλας και από την ισχυρή βάση. [OH - ]=0.01+y=0.01M Άρα ph=12 Φροντιστήρια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 5
Δ3. α)y 3 : HΒ,60 ml, n mol Y 2 : NaOH 0.1 M Πριν την ανάμειξη HB: n mol NaOH: n=c V=0.1 0.02=0.002 mol V 3 =80 ml mol HB + NaOH NaB + H 2 O Αρχ. n 0.002 - Αντ./παρ -0.002-0.002 0.002 τελικά n-0.002-0.002 και Εφόσον ph=4 θα είναι z=10-4 Μ ΝαB B - + Να + 0.025 Μ 0.025 Μ 0.025Μ HB + H 2 O B - + H 3 O + C οξ -z z z M (1) Πριν την ανάμειξη HB: n mol NaOH: n=c V=0.1 0.05=0.005 mol Φροντιστήρια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 6
V 3 =110 ml mol HB + NaOH NaB + H 2 O Αρχ. n 0.005 - Αντ./παρ -0.005-0.005 0.005 τελικά n-0.005-0.005 και M Εφόσον ph=5 θα είναι r=10-5 Μ ΝαB B - + Να + 5/110 Μ 5/110 Μ 5/110Μ HB + H 2 O B - + H 3 O + C οξ -r r r M (2) (1),(2) Άρα και με αντικατάσταση στη σχέση (1) προκύπτει : β) Στο ισοδύναμο σημείο θα έχουν προστεθεί στο διάλυμα ΗΒ 0,006 mol NaOH. Άρα ο όγκος του NaOH που καταναλώθηκε θα είναι : Φροντιστήρια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 7
V 3 =120 ml mol HB + NaOH NaB + H 2 O Αρχ. 0.006 0.006 - Αντ./παρ -0.0056-0.006 0.006 τελικά - - 0.006 M ΝαB B - + Να + 0.05 Μ 0.05 Μ 0.05Μ B - + H 2 O HB + OH - 0.05-ω ω ω M Άρα ph=8,5 ΤΙΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΘΗΚΑΝ ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: Στεφανίδου Αλέκα Σιάπκας Δημήτρης Φροντιστήρια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 8