ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑ ΗΥ-469 (Προαιρετικό) Σύγχρονα Θέματα στην Αλληλεπίδραση Ανθρώπου-Υπολογιστή (HCI) Διδάσκων: Κωνσταντίνος Στεφανίδης Slide 1
Γενική Περιγραφή Η Αλληλεπίδραση Ανθρώπου-Υπολογιστή είναι ένας διεπιστημονικός τομέας ο οποίος ασχολείται με την ανάλυση, το σχεδιασμό, την υλοποίηση και την αξιολόγηση διεπαφών διαδραστικών συστημάτων, με τα οποία ο χρήστης έχει τη δυνατότητα αλληλεπίδρασης, καθώς και με θέματα που αφορούν σε αυτή την αλληλεπίδραση Το μάθημα "Σύγχρονα Θέματα στην Αλληλεπίδραση Ανθρώπου-Υπολογιστή" μελετά την Αλληλεπίδραση μεταξύ Ανθρώπου και Υπολογιστικών Συστημάτων σε ένα ευρύ διεπιστημονικό πλαίσιο και απευθύνεται σε πτυχιούχους (και προπτυχιακούς) φοιτητές που έχουν ήδη αποκτήσει τις σχετικές βασικές γνώσεις και ενδιαφέρονται για αυτόν τον τομέα, συγκεκριμένα δε για τη σύγχρονη έρευνα και πρακτική στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη διαδραστικών εφαρμογών και ηλεκτρονικών υπηρεσιών Slide 2
Ανασκόπηση ΗΥ-364 Επισκόπηση ΗΥ-469 Περιεχόμενα Κύρια Θέματα Σχεδίαση για Όλους / Προσβασιμότητα Σύγχρονα Θέματα στην Αλληλεπίδραση Ανθρώπου-Υπολογιστή Νέα μέσα και τεχνικές διάδρασης Εισαγωγή στη Διάχυτη Νοημοσύνη (Ambient Intelligence AmI) Πληροφορίες μαθήματος Διαλέξεις Πάνελς Εργασίες Project Βαθμολόγηση Επικοινωνία και λίστα αλληλογραφίας Slide 3
Ανασκόπηση του ΗΥ-364 (1/3) Εισαγωγή στην Αλληλεπίδραση Ανθρώπου-Υπολογιστή Εργονομία και Ανθρώπινοι Παράγοντες, ο σχεδιασμός των καθημερινών αντικειμένων, επιφάνεια εργασίας / πρότυπο διεπαφής WIMP, ο Ιστός, η φορητότητα Ο Άνθρωπος, ο Υπολογιστής, η Αλληλεπίδραση Βασικά χαρακτηριστικά των δύο μερών Μοντελοποίηση αλληλεπίδρασης: από το γρανάζι στην Εμπειρία του Χρήστη (User Experience UX) Είδη διεπαφών Slide 4
Ανασκόπηση του ΗΥ-364 (2/3) Η διαδικασία σχεδίασης και η Ανθρωποκεντρική Σχεδίαση (User-Centered Design - UCD) Από το μοντέλο καταρράκτη στην επαναληπτική Ανθρωποκεντρική Σχεδίαση και την Εμπειρία του Χρήστη Σχεδιασμός απαιτήσεων Τι είναι η απαίτηση και το έγγραφο απαιτήσεων; Πώς καθορίζουμε και δημιουργούμε και τα δύο; μέθοδοι Δημιουργία Πρωτοτύπων Η μέθοδος, από τη σύλληψη μέχρι την ομοφωνία ως προς τον καθορισμό απαιτήσεων, έως τη δοκιμή και την αξιολόγηση (κρίσιμη σε όλα τα σκέλη της διαδικασίας λογισμικού) Σχεδιασμός ιστοσελίδων Slide 5
Ανασκόπηση του ΗΥ-364 (3/3) Οπτικός Σχεδιασμός και Σχεδιασμός Πληροφορίας Σχεδίαση για φορητότητα Αξιολόγηση και Δοκιμή από Χρήστες Πώς να βεβαιωθείτε ότι όλα είναι εντάξει (ή, αρκετά καλά) Slide 6
ΗΥ-469: Η ανάδυση ενός νέου (διαδραστικού) κόσμου (1/2) Για πάνω από δύο δεκαετίες το κυρίαρχο πρότυπο της πληροφορικής ήταν ο σταθερός επιτραπέζιος υπολογιστής με ποντίκι και πληκτρολόγιο Το πρώτο τεράστιο βήμα προς τη νέα τεχνολογική πραγματικότητα έγινε με τη διάθεση του διαδικτύου στο ευρύ κοινό Το δεύτερο βήμα ήταν η εισαγωγή φορητών συσκευών και αργότερα οι νέες τεχνικές αλληλεπίδρασης Κινητά τηλέφωνα (από τα μέσα έως τα τέλη της δεκαετίας του '90) Φορητοί υπολογιστές με Wi-Fi Έξυπνα κινητά (από το Blackberry έως το iphone) / Αφή και χειρονομίες Καινοτομίες στα βιντεοπαιχνίδια (Wii της Nintendo, KINECT της Microsoft κ.λπ.) Ταμπλέτες, ηλεκτρονικοί αναγνώστες Φορετές συσκευές Slide 7
ΗΥ-469: Η αυγή ενός νέου (διαδραστικού) κόσμου (2/2) Τι έπεται; "Φυσική" αλληλεπίδραση, πολυτροπικότητα, επαυξημένη πραγματικότητα, κινητή υπολογιστική, πρωτοφανής κοινωνική σύνδεση Διάχυτη Νοημοσύνη και το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (Internet of Things IoT): Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Περιβάλλοντος Συνύπαρξη και ταυτόχρονη ανάπτυξη νέων υποδειγμάτων υπολογιστών που μοιράζονται πολλά κοινά στοιχεία (συνδεσιμότητα, νέες τεχνικές αλληλεπίδρασης, υπηρεσίες πολλαπλών συσκευών κ.λπ.) Το πεδίο εφαρμογής της τεχνολογικής ανάπτυξης αλλάζει τον τρόπο που ζούμε Ο νέος διαδραστικός κόσμος είναι ένας κόσμος νέων ζητημάτων HCI Slide 8
ΗΥ-469: Περιεχόμενα μαθήματος (1/4) Διάσταση της ποικιλομορφίας στην αλληλεπίδραση: Χρήστης / Πλατφόρμα / Πλαίσιο Χρήστης: Σχεδιασμός για Όλους και προσβασιμότητα στον Ιστό Πλατφόρμα / Πλαίσιο: Περιπλέκοντας τα πράγματα εκθετικά! Σχεδιασμός διεπαφής για ηλεκτρονική μάθηση και προσβάσιμα παιχνίδια Τι είναι η ηλεκτρονική μάθηση, τι είναι τα σοβαρά παιχνίδια; Προσβασιμότητα παιχνιδιού: τα πώς, τα τι και τα γιατί Ευφυείς και Πολυτροπικές Διεπαφές Τι είναι η πολυτροπικότητα, η προσαρμογή και οι έξυπνες διεπαφές Στο πλαίσιο της νέας εποχής Slide 9
ΗΥ-469: Περιεχόμενα μαθήματος (2/4) Οπτικοποίηση Πληροφορίας Μεγάλων Δεδομένων Μεγάλα Δεδομένα και ο νέος κόσμος Πώς να απεικονίσετε τα Μεγάλα Δεδομένα και να βγάλετε νόημα Τεχνικές Προχωρημένης Αλληλεπίδρασης Νέες πλατφόρμες, νέες τεχνολογίες και τα αναδυόμενα ζητήματα αλληλεπίδρασης Ομιλία, αφή, χειρονομίες, παρακολούθηση σώματος, παρακολούθηση βλέμματος (eye gazing), διεπαφές εγκεφάλου-υπολογιστή Αλληλεπίδραση Ανθρώπου-Κτιρίου; Διάχυτη Νοημοσύνη, ΙοΤ Σχεδίαση διεπαφών για Φορητές και Φορετές συσκευές, αυτοκίνητα και νέα μέσα Από τις φορητές στις φορετές και τις αυτοκινητιστικές διεπαφές Slide 10
ΗΥ-469: Περιεχόμενα μαθήματος (3/4) Εικονική και Επαυξημένη πραγματικότητα Κατηγορίες και εφαρμογές Επίπεδο ωριμότητας Μελλοντικές κατευθύνσεις (αλλά το μέλλον είναι τώρα!) Προσιτός εξοπλισμός εικονικής πραγματικότητας που υποστηρίζεται από μεγάλες εταιρείες Διεπαφές που βασίζονται στο συναίσθημα και την πειθώ Συναισθήματα στο HCI Κατηγορίες, εφαρμογές, προκλήσεις Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Ρομπότ Τρέχουσα τεχνολογία αιχμής, τομείς Τεχνολογικές προκλήσεις Προκλήσεις ηθικής και αλληλεπίδρασης χρήστη Επιστημονική Φαντασία! Slide 11
ΗΥ-469: Περιεχόμενα μαθήματος (4/4) Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης Αλληλεπίδραση με την κοινωνία της πληροφορίας Διαμόρφωση νέου πεδίου και κατεύθυνσης της τεχνολογίας Θαρραλέος Καινούργιος Κόσμος και ζητήματα ιδιωτικότητας Υπολογιστικά Συστήματα Υποστήριξης Συνεργασίας (Computer-Supported Cooperative Work - CSCW) Τεχνολογία CSCW και αλληλεπίδραση Ομαδική υποστήριξη (οργάνωση, αποτελεσματικότητα, ψυχολογικά, κοινωνικά) Διάχυτη Νοημοσύνη Εισαγωγή στη Διάχυτη Νοημοσύνη και το ΗΥ-569 Slide 12
Αλληλένδετα και επαναλαμβανόμενα ζητήματα (1/2) Κλασικό HCI (ΗΥ-364) διακριτά ζητήματα και σχεδόν γραμμική ακολουθία θεμάτων Προχωρημένα θέματα HCI: εξαιρετικά αλληλένδετα, με κοινά θέματα και ζητήματα που εκτείνονται σε διάφορους τομείς Παραδείγματα: Νέες τεχνικές αλληλεπίδρασης όπως η αφή και οι χειρονομίες συσχετίζονται σε μεγάλο βαθμό με τα νέα μέσα Ένα πολυτροπικό σύστημα συνδυάζει διαφορετικές τεχνικές αλληλεπίδρασης Η προσαρμογή εξετάζει την εξάπλωση ενός συστήματος / υπηρεσίας σε διαφορετικές συσκευές ή την υποστήριξη της πολυτροπικότητας και την παροχή κατάλληλων τεχνικών αλληλεπίδρασης ανάλογα με τον τρέχοντα χρήστη ή το πλαίσιο χρήσης Τα συστήματα Επαυξημένης Πραγματικότητας άπτονται των νέων τεχνικών αλληλεπίδρασης, της παρακολούθησης, της ανίχνευσης, της κινητής υπολογιστικής, και χρησιμοποιούν διάφορα μέσα (φορητές συσκευές, φορετές συσκευές ή μεγάλες δημόσιες οθόνες) Η Διάχυτη Νοημοσύνη συνδυάζει όλα τα παραπάνω Slide 13
Αλληλένδετα και επαναλαμβανόμενα ζητήματα (2/2) Είναι αναπόφευκτο, όταν συζητάμε διάφορα θέματα, να υπάρξει κάποια επικάλυψη περιεχομένων και επαναλαμβανόμενων ζητημάτων Όπου ενδείκνυται, κάθε ζήτημα θα επανεξεταστεί από την οπτική γωνία του εκάστοτε θέματος Για κάθε θέμα θα υπάρχουν παραδείγματα της τεχνολογίας, των τομέων εφαρμογής και της σχετικής θεωρίας Ορισμένα παραδείγματα μπορούν να εκταθούν σε διάφορα θέματα Π.χ.: Το Sixth Sense είναι μια φορετή συσκευή που επαυξάνει την πραγματικότητα και λειτουργεί με χειρονομίες στον αέρα Slide 14
ΗΥ-469: Αξιολόγηση φοιτητών Η αξιολόγηση των φοιτητών θα βασίζεται στην απόδοσή τους στα παρακάτω: τις γραπτές εξετάσεις το project του μαθήματος τις ασκήσεις τα πάνελ (*μπόνους*) τα μίνι-κουίζ πολλαπλών επιλογών που θα δίνονται στους φοιτητές στο τέλος κάθε διάλεξης (*μπόνους*) Η γραπτή εξέταση θα πραγματοποιηθεί κατά την εξεταστική περίοδο Το μάθημα δεν απαιτεί γραπτές ή προφορικές προκαταρκτικές εξετάσεις Slide 15
ΗΥ-469: Δραστηριότητες (1/3) Οι διαλέξεις θα απαιτήσουν την ενεργό συμμετοχή των μαθητών Το θέμα της κάθε διάλεξης θα παρουσιάζεται από τον διδάσκων του μαθήματος Κάθε διάλεξη θα ανατεθεί σε ομάδα πάνελ Η ομάδα πάνελ θα θέτει ερωτήσεις στον διδάσκοντα για να: Υπογραμμίζονται σημαντικά / απαιτητικά ζητήματα σχετικά με το θέμα της διάλεξης Διευκολύνεται η κατανόηση από την υπόλοιπη τάξη Ενθαρρύνεται μια δομημένη συζήτηση μεταξύ του διδάσκοντα και των φοιτητών Slide 16
ΗΥ-469: Δραστηριότητες (2/3) Η ομάδα του πάνελ πρέπει να έχει μελετήσει πριν από τη διάλεξη όλο το σχετικό υλικό που θα της δοθεί (διαφάνειες διαλέξεων και πρόσθετη βιβλιογραφία) Οι ομάδες των πάνελ θα είναι οι ίδιες με τις ομάδες έργου: μικρές ομάδες 2-3 ατόμων Κάθε ομάδα θα συμμετάσχει σε ένα πάνελ έως και τρεις φορές κατά τη διάρκεια του εξαμήνου Κάθε μέλος της ομάδας πάνελ πρέπει να "συντονίσει" το πάνελ και τη δομημένη συζήτηση τουλάχιστον μία φορά Για λόγους αρχειοθέτησης, μετά από κάθε διάλεξη και εντός της ίδιας ημέρας, κάθε ομάδα πρέπει να υποβάλει μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ένα έγγραφο με τις ερωτήσεις στο λογαριασμό του μαθήματος (hy469@csd.uoc.gr) Slide 17
ΗΥ-469: Δραστηριότητες (3/3) Στο τέλος κάθε διάλεξης, θα ζητηθεί από του φοιτητές να συμπληρώσουν ένα μίνικουίζ που θα αποτελείται από μία ερώτηση πολλαπλών επιλογών (κουίζ κατανόησης διάλεξης) Η συμμετοχή στο μίνι-κουίζ είναι προαιρετική Τα κουίζ βαθμολογούνται Τα κουίζ αποτελούν βαθμολογία μπόνους στον τελικό βαθμό (5%) Τα κουίζ θα παραδοθούν τόσο στα αγγλικά όσο και στα ελληνικά Slide 18
Φροντιστήρια, Εργαστήρια και Εργασία για το σπίτι Ορισμένα θέματα θα συνοδεύονται από φροντιστήρια ή/και εργαστήρια όπου οι μαθητές θα εκτελούν πρακτικές ασκήσεις Προσβασιμότητα στο Διαδίκτυο Ασκήσεις ενσυναίσθησης (empathic modelling) HTML/CSS KINECT άλλα εργαστήρια νέων μέσων κτλ. Slide 19
ΗΥ-469: Project Τo Project του μαθήματος θα ανατεθεί σε μικρές ομάδες αποτελούμενες από 2-3 φοιτητές / ανά ομάδα Σκοπός του project είναι να σχεδιαστεί και θα αναπτυχθεί ένα σύστημα που θέτει σε πρακτική εφαρμογή τα διάφορα θέματα του μαθήματος, συμπεριλαμβανομένων: Ανάκτηση απαιτήσεων και Σχεδιασμός Πολυτροπική αλληλεπίδραση (ομιλία, χειρονομίες κλπ.) κτλ. Λεπτομέρειες σχετικά με το project θα δοθούν στις προσεχείς εβδομάδες Κάθε ομάδα θα έχει εβδομαδιαία πρόσβαση σε όποιο εξειδικευμένο υλικό απαιτείται για το project Slide 20
ΗΥ-469: Τελικός βαθμός Η τελική βαθμολογία θα υπολογιστεί σύμφωνα με τον ακόλουθο τύπο: Τελικός Βαθμός = 0,20 * Βαθμός ασκήσεων + 0,40 * Βαθμός project + 0,40 * Γραπτή εξέταση + 0,05 * Βαθμός μίνι-κουίζ (Μπόνους) + 0,05 * Βαθμός πάνελ (Μπόνους) Slide 21
Πληροφορίες Επικοινωνίας Λίστα μαθήματος hy469-list@csd.uoc.gr Εγγραφείτε στη λίστα μέσω email To: majordomo@csd.uoc.gr Subject: Body: subscribe hy469-list@csd.uoc.gr Email μαθήματος hy469@csd.uoc.gr Ιστότοπος μαθήματος www.csd.uoc.gr/~hy469 Slide 22
Ώρες Βοηθών Οι συναντήσεις με τους/τις βοηθούς θα πρέπει να κανονίζονται εκ των προτέρων μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Slide 23
Άμεσες Ενέργειες 1. Εγγραφείτε στη λίστα αλληλογραφίας 2. Σχηματίστε ομάδων 2-3 ατόμων 3. Κάθε ομάδα πρέπει να επιλέξει 3 συγκεκριμένες διαλέξεις για την προετοιμασία των πάνελ Οι τίτλοι διαλέξεων διατίθενται στον ιστότοπο του μαθήματος 4. Αποστείλτε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη λίστα αλληλογραφίας του μαθήματος (hy469-list@csd.uoc.gr) δηλώνοντας τα μέλη της ομάδας σας και τους τίτλους διαλέξεων που έχετε επιλέξει (βήμα 3) Η ανάθεση των ομάδων θα ακολουθήσει την αρχή FIFO (σειρά προτεραιότητας) Η όλη διαδικασία πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως την Παρασκευή, 06/10/17 Slide 24
ΤΕΛΟΣ Slide 25