ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΕΝΩΣΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ- ΤΡΙΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ε.Ν.Ε.)- Ν.Π.Δ.Δ. Ταχ. Δ/ση :Β. Σοφίας 47 Τ.Κ. :106 76 Αθήνα Τηλ. :210-3648044 FAX :210-3617859 www.enne.gr info@enne.gr Αθήνα, 17/06/2011 Αρ. Πρωτ.: 660 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΚΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΓΡΑΦΕΙΑ ΓΕΝΙΚΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΕΩΝ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΕΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ Θέµα : «Απαράδεκτη και προσβλητική για τους νοσηλευτές η τροπολογία του Υπουργού Υγείας» Προσφάτως ψηφίστηκε από την Βουλή των Ελλήνων σχέδιο Νόµου του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης µε κύριο θέµα την δωρεά και µεταµόσχευση οργάνων. Στις διατάξεις του ως άνω νοµοσχεδίου συµπεριελήφθη και τροπολογία, αφορώσα την υπηρεσιακή κατάσταση του προσωπικού του κλάδου ΤΕ Νοσηλευτικής Μαιευτικής του ΙΚΑ ΕΤΑΜ. Ειδικότερα, δια της επίµαχης τροπολογίας προβλέπεται, ότι το προσωπικό του κλάδου ΤΕ Νοσηλευτικής Μαιευτικής που µεταφέρεται κατ εφαρµογή του Νόµου 3918/2011 στους φορείς υποδοχής δύναται να καταταγεί µετά την µεταφορά του στον κλάδο ΤΕ Νοσηλευτικής κατόπιν υποβολής αιτήσεως προτίµησης, εφόσον εργαζόταν µε οποιαδήποτε σχέση εργασίας στο ΙΚΑ ΕΤΑΜ και παρείχε νοσηλευτικές υπηρεσίες για οκτώ τουλάχιστον έτη προ της µεταφοράς του. Ενόψει της ανωτέρω τροπολογίας χωρούν οι ακόλουθες σκέψεις. Δια των σχολιαζόµενων διατάξεων καθιερώνεται, επί της ουσίας, η δυνατότητα υπέρ µαιευτών και µαιών να µετατάσσονται στον κλάδο των νοσηλευτών χωρίς, ωστόσο, να διαθέτουν το απαιτούµενο τυπικό προσόν, ήτοι πτυχίο νοσηλευτικής. Η παρατήρηση αυτή χωρεί, διότι είναι προφανές ότι η χρησιµοποιούµενη φράση «δύναται να καταταγεί» υποκρύπτει, κρίνοντας εκ του 1
αποτελέσµατος της κατάταξης, την δίχως άλλο µετάταξη µαιών στον κλάδο των νοσηλευτών. Η ρύθµιση αυτή είναι αναµφίβολα πρωτοφανής και φανερώνει την προχειρότητα και τον απερίσκεπτο τρόπο αντιµετώπισης των εργαζοµένων του χώρου της υγείας, που ισοπεδώνει κάθε έννοια αξιοκρατίας και ισότητας, επιβάλλοντας µε την πιο άκοµψη µέθοδο την εξοµοίωση υπαλλήλων διαφορετικών κλάδων, που φέρουν διαφορετικό επαγγελµατικό τίτλο και έχουν διαφορετικά επαγγελµατικά δικαιώµατα. Όπως είναι ήδη γνωστό, σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 5 2 Α του Νόµου 1579/1985, «από τη δηµοσίευση του παρόντος νόµου καθιερώνεται ο επαγγελµατικός τίτλος του νοσηλευτή και νοσηλεύτριας στους πτυχιούχους ή διπλωµατούχους των: α) Τµηµάτων νοσηλευτικής Α.Ε.Ι. β) Νοσηλευτικών τµηµάτων Τ.Ε.Ι. γ) Τέως ανώτερων σχολών αδελφών νοσοκόµων επισκεπτριών αδελφών νοσοκόµων, αρµοδιότητας Υπουργείου Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Κ.Α.Τ.Ε.Ε. δ) Ισότιµων σχολών αλλοδαπής των αντίστοιχων σχολών α, β, γ.». Εκ των ανωτέρω διατάξεων προκύπτει, ότι ο επαγγελµατικός τίτλος του νοσηλευτή απονέµεται σε συγκεκριµένους εργαζόµενους, που είναι απόφοιτοι συγκεκριµένων και περιοριστικώς αναφεροµένων σχολών. Κατά παράκαµψη των ως άνω διατάξεων αλλά και της κοινής λογικής, επιχειρείται δια της επίµαχης τροπολογίας η ένταξη στον κλάδο των νοσηλευτών υπαλλήλων, που δεν φέρουν καν τον αντίστοιχο επαγγελµατικό τίτλο. Περαιτέρω, µε την ψήφιση του Νόµου 3252/2004 συστήθηκε Νοµικό Πρόσωπο Δηµοσίου Δικαίου µε την επωνυµία «Ένωση Νοσηλευτών Νοσηλευτριών Ελλάδος» (ΕΝΕ), που λειτουργεί ως επαγγελµατικός σύλλογος των νοσηλευτών, προβλεποµένης της υποχρεωτικής εγγραφής αυτών στα µητρώα της. Ειδικότερα, σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 3 2 του ως άνω Νόµου, «Τακτικά µέλη της Ε.Ν.Ε. είναι υποχρεωτικά όλοι οι νοσηλευτές που είναι απόφοιτοι: α) Τµηµάτων Νοσηλευτικών A.E.I., β) Νοσηλευτικών Τµηµάτων T.E.I., γ) Πρώην Ανώτερων Σχολών Αδελφών Νοσοκόµων, Επισκεπτριών Αδελφών Νοσοκόµων, αρµοδιότητας Υπουργείου Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, δ) Πρώην Νοσηλευτικών Σχολών ΚΑΤΕΕ, ε) Νοσηλευτικών Σχολών ή Τµηµάτων της αλλοδαπής, των οποίων τα διπλώµατα έχουν αναγνωριστεί ως ισότιµα µε τα πτυχία των νοσηλευτικών σχολών της ηµεδαπής από τις αρµόδιες υπηρεσίες. στ) Σχολής Αξιωµατικών Νοσηλευτικής, ζ) Πρώην Σχολής Αξιωµατικών Αδελφών Νοσοκόµων». 2
Όπως προκύπτει εκ των ανωτέρω, µέλη της ΕΝΕ είναι αποκλειστικά και µόνον όσοι φέρουν τον επαγγελµατικό τίτλο του νοσηλευτή. Δια της κατάταξης ή άλλως της εν τοις πράγµασι µετάταξης των µαιών στον κλάδο των Νοσηλευτών ΤΕ, µέσω της εφαρµογής των διατάξεων της επίµαχης τροπολογίας, οι µαίες ασφαλώς και δεν αποκτούν τον επαγγελµατικό τίτλο του νοσηλευτή, εφόσον δεν διαθέτουν το εκ του Νόµου απαιτούµενο τυπικό προσόν, ήτοι το αντίστοιχο πτυχίο µιας εκ των περιοριστικώς αναφεροµένων σχολών. Εντεύθεν παρατηρείται το εξής παράδοξο: Θα ενταχθούν στον κλάδο των Νοσηλευτών µαίες και µαιευτές, οι οποίοι θα ασκούν µεν τη νοσηλευτική, πλην όµως δεν θα φέρουν τον αντίστοιχο επαγγελµατικό τίτλο, δεν θα είναι µέλη του αντίστοιχου επαγγελµατικού συλλόγου, δηλαδή της ΕΝΕ και δεν θα διαθέτουν την αντίστοιχη άδεια ασκήσεως επαγγέλµατος. Με άλλα λόγια βαίνουµε προς την δηµιουργία ενός ιδιόµορφου ιδιότυπου σώµατος υπαλλήλων, που θα ασκούν υπηρεσιακά καθήκοντα άλλου κλάδου, χωρίς να ελέγχονται από τον οικείο επαγγελµατικό σύλλογο και χωρίς να διαθέτουν την κατά νόµο απαιτούµενη άδεια ασκήσεως επαγγέλµατος. Εύλογα, δε, γεννάται εν προκειµένω το ερώτηµα περί της εφαρµογής των διατάξεων του άρθρου 31 2-3, σύµφωνα µε τις οποίες «όποιος ασκεί τη νοσηλευτική χωρίς να έχει άδεια άσκησης επαγγέλµατος διώκεται ποινικά σύµφωνα µε το άρθρο 458 του Ποινικού Κώδικα. Καταγγελία για παράνοµη άσκηση του νοσηλευτικού επαγγέλµατος µπορεί να κάνει οποιοσδήποτε ιδιώτης στα Περιφερειακά Συµβούλια ή στο Δ.Σ. της Ε.Ν.Ε., το οποίο στη συνέχεια υποχρεούται να γνωστοποιήσει το γεγονός στις αρµόδιες δικαστικές αρχές». Με άλλα λόγια, εφόσον αποδεδειγµένα µαίες και µαιευτές θα ασκούν το νοσηλευτικό επάγγελµα χωρίς την απαιτούµενη άδεια, η ΕΝΕ θα είναι υποχρεωµένη να τους καταγγείλει για το ποινικό αδίκηµα της αντιποίησης επαγγέλµατος. Επιπλέον, µείζον ζήτηµα γεννάται ως προς την υπηρεσιακή εξέλιξη των µαιευτών και µαιών, που πρόκειται να ενταχθούν στον κλάδο των Νοσηλευτών ΤΕ, εξ απόψεως, κυρίως, της συµµετοχής τους στις κρίσεις για την κατάληψη θέσεων προϊσταµένων. Η ΕΝΕ έχει ήδη επισηµάνει, ότι στα νοσοκοµεία του ΕΣΥ δεν ακολουθείται η διάρθρωση των υπηρεσιών του ΙΚΑ ΕΤΑΜ, όπου υπάρχει ενιαίος κλάδος νοσηλευτικής µαιευτικής. Στο ΕΣΥ υπάρχει διακριτός κλάδος νοσηλευτών και διακριτός κλάδος µαιευτών. 3
Η σηµαντικότερη πρακτική συνέπεια της ως άνω διάκρισης αφορά το καθεστώς των κρίσεων για την κατάληψη θέσεων προϊσταµένων από τους ανωτέρω κλάδους υπαλλήλων. Εν προκειµένω εφαρµόζονται οι ειδικές διατάξεις του άρθρου 103 1 του Νόµου 2071/1992, σύµφωνα µε τις οποίες «θέσεις διευθυντών, τοµεαρχών, προϊσταµένων και υπευθύνων της νοσηλευτικής υπηρεσίας, νοσηλευτικών ιδρυµάτων και κέντρων υγείας, καταλαµβάνονται από νοσηλευτές ΠΕ και ΤΕ, µε εξαίρεση τα µαιευτικά τµήµατα και τα κοινωνικής ιατρικής στα οποία προΐσταται µαίες και επισκέπτες αντιστοίχως». Όπως προκύπτει εκ των ανωτέρω διατάξεων, οι θέσεις ευθύνης στις νοσηλευτικές υπηρεσίες των νοσοκοµείων του ΕΣΥ καταλαµβάνονται αποκλειστικά και µόνον από υπαλλήλους που φέρουν τον επαγγελµατικό τίτλο του νοσηλευτή, όπως αυτός καθιερώθηκε από τις προαναφερθείσες διατάξεις του άρθρου 5 2 Α του Νόµου 1579/1985, ήτοι µόνον από νοσηλευτές ΤΕ και ΠΕ. Οι µαιευτές και οι µαίες έχουν δικαίωµα κατάληψης θέσεων ευθύνης µόνον στα µαιευτικά τµήµατα, µη δυναµένων να κριθούν ως προϊστάµενοι της διεύθυνσης ή των λοιπών τµηµάτων των νοσηλευτικών υπηρεσιών. Η ΕΝΕ θεωρεί αυτονόητη την διατήρηση σε ισχύ και τον απόλυτο σεβασµό των ανωτέρω ειδικών διατάξεων του άρθρου 103 1 του Νόµου 2071/1992 και µετά την ένταξη των νοσοκοµείων του ΙΚΑ ΕΤΑΜ στο ΕΣΥ. Με άλλα λόγια οι µαίες και οι µαιευτές του ΙΚΑ ΕΤΑΜ, που θα ενταχθούν στο ΕΣΥ, θα δύνανται να προΐστανται µόνον σε µαιευτικά τµήµατα. Οποιαδήποτε διαφορετική ρύθµιση ή πρόβλεψη θα αποτελεί αναγκαστικά ευθεία παραβίαση των προαναφερθεισών διατάξεων του Νόµου 2071/1992. Περαιτέρω αξίζει να επισηµανθεί, ότι το κριτήριο της προγενέστερης παροχής νοσηλευτικών υπηρεσιών επί οκτώ έτη είναι εντελώς ασαφές και αόριστο, δοθέντος ότι δεν διευκρινίζεται ο τρόπος απόδειξης της ως άνω υπηρεσίας, ενώ εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και η ερµηνεία του όρου «νοσηλευτικές υπηρεσίες» εξ απόψεως περιεχοµένου, ήτοι περιγραφής συγκεκριµένων πράξεων, οι οποίες κατά τα διδάγµατα της επιστήµης, συνιστούν άσκηση της νοσηλευτικής επιστήµης και τέχνης. Όλα τα ανωτέρω δηµιουργούν ένα εξαιρετικά ασαφές πλαίσιο, που εγκυµονεί τον κίνδυνο µαζικής εισόδου στον κλάδο των νοσηλευτών υπαλλήλων, που ουδεµία σχέση έχουν µε την νοσηλευτική. 4
Με άλλα λόγια διαρρηγνύεται η ενότητα και η απαιτούµενη οµοιοµορφία ενός κλάδου εργαζοµένων, επερχοµένης ούτως της αναπόφευκτης σύγχυσης των επαγγελµατικών δικαιωµάτων και υπηρεσιακών καθηκόντων των µελών του. Πρόκειται, αναµφίβολα, για µια θλιβερή και συνάµα εξοργιστική εξέλιξη για την πολύπαθη νοσηλευτική, που δέχεται αλλεπάλληλα πλήγµατα που την υποβαθµίζουν, αλλοιώνοντας τον χαρακτήρα των συστατικών στοιχείων ενός ολόκληρου κλάδου. Η ΕΝΕ, διαβλέποντας την ως άνω εξέλιξη µετά την ψήφιση του Νόµου 3918/2011, είχε ήδη αποστείλει προς την ηγεσία του Υπουργείου Υγείας σχετικό υπόµνηµα, στο οποίο, προφανώς, δεν εδόθη η δέουσα βαρύτητα από το αρµόδιο Υπουργείο. Η µοναδική οδός δικαίωσης για τον κλάδο και τις χιλιάδες των νοσηλευτών είναι η δικαστική οδός, στην οποία θα αναγκαστεί να προσφύγει η ΕΝΕ για την προάσπιση του αυτονόητου, ήτοι την διατήρηση του αµιγώς νοσηλευτικού χαρακτήρα του κλάδου. Για το Διοικητικό Συμβούλιο της Ε.Ν.Ε. Ο Πρόεδρος Ο Γεν. Γραμματέας Δημήτρης Σκουτέλης Αριστείδης Δάγλας 5