ΕΚΘΕΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΚΦΕ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2011-2012

ΕΚΘΕΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΕΚΦΕ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2011-2012 ΕΚΦΕ : ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ : ΚΑΡΤΕΡΑΚΗΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΒΙΟΛΟΓΟΣ ΠΕ04.04 Ονοματεπώνυμο Ειδικότητα Είδος απόσπασης (μερική /ώρες την εβδομάδα, εξ ολοκλήρου) 1. Στελέχωση: 2. 3. 4. Διεύθυνση λειτουργίας: Ξηρόκαµπος (1 ο ΕΠΑΛ Αγίου Νικολάου) 72100 Κρήτη Τηλέφωνο: 6947048176 ΦΑΞ: Ηλεκτρονική διεύθυνση (e-mail): ekfe@dide.las.sch.gr Ιστοσελίδα (website): http://ekfe.las.sch.gr/

Το ΕΚΦΕ Λασιθίου στεγάζεται στο ισόγειο του 1 ο ΕΠΑΛ Αγίου Νικολάου στην αίθουσα 14. Αποτελείται από δύο χώρους, έναν κύριο εμβαδού περίπου 80 τ.μ., με τους πάγκους και το μεγαλύτερο τμήμα του εξοπλισμού και ένα αμέσως μικρότερο, εμβαδού περίπου 18 τ.μ. επίσης με ντουλάπια και εξοπλισμό. Στο ίδιο σχολείο υπάρχει υπόγεια αποθήκη όπου και εκεί φυλάσσεται εργαστηριακός εξοπλισμός. Α. ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ 1. ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ Το ΕΚΦΕ Λασιθίου ήταν κλειστό για περίπου τέσσερα χρόνια. Τη φετινή σχολική χρονιά προκηρύχτηκε η θέση Υπευθύνου στην οποία αποσπάσθηκα με απόφαση του ΠΥΣΔΕ Λασιθίου στις 7 Δεκεμβρίου 2011. Κανένας άλλος εκπαιδευτικός δεν αποσπάσθηκε. Η κατάσταση που αντιμετώπισα λόγω του ότι παρέμεινε κλειστό για τέσσερα συνεχόμενα έτη ήταν δύσκολη. Συγκεκριμένα, ο χώρος ήταν γεμάτος σκόνη, (πάτωμα, πάγκοι εργασίας, όργανα, υπολογιστές και ντουλάπες). Επίσης είχαν πέσει σκουριές από την σωλήνα εξαερισμού με αποτέλεσμα ο πάγκος εργασίας, ο τοίχος σ αυτό το σημείο και το μάρμαρο στο πάτωμα σ αυτήν την περιοχή να έχουν εμποτιστεί. Οι μεντεσέδες στις ντουλάπες όπου φυλάσσονταν τα χημικά είχαν αλλοιωθεί και είχαν πιάσει σκουριά. Στους τοίχους υπήρχαν ιστοί από αράχνες, και σε κουτιά εργαστηριακών οργάνων κατσαρίδες. Ο χώρος μύριζε δυσάρεστα, μάλλον λόγω των χημικών που είχαν αποθηκευθεί σ αυτό. Η εικόνα που αποκόμιζε κάποιος ήταν ενός εγκαταλελειμμένου κτιρίου. Αρχικά καθαρίστηκε ο χώρος, και στη συνέχεια ο εξοπλισμός. Επισκευάσθηκαν οι μεντεσέδες των ντουλαπών και περάστηκαν με αντισκωρικό. Άλλαξε η διαρρύθμιση του χώρου, μετακινήθηκαν οι ντουλάπες με τα χημικά στο δεύτερο μικρότερο χώρο, λόγω επικινδυνότητας αυτών των υλικών. Όλα τα όργανα βγήκαν από τη θέση που ήταν τοποθετημένα, καθαρίστηκαν, καταγράφηκαν, κωδικοποιήθηκαν, και τοποθετήθηκαν σε ντουλάπια κατά ενότητες. Συνολικά καταγράφηκαν 10407 αντικείμενα τα οποία ανήκουν σε 900 διαφορετικούς κωδικούς. Ο πίνακας καταγραφής κατατέθηκε στην Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Λασιθίου με αριθ. πρωτ.632/09-02-2012. Για την καταγραφή απαιτήθηκαν περίπου δύο μήνες.

Εξοπλισμός δόθηκε και από τον Διευθυντή της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Λασιθίου κ. Τζώρτζη Νίκο, όπως ένας projector, ένα φωτοτυπικό μηχάνημα μεταχειρισμένο, και δύο υπολογιστές. Από το ΕΠΑΛ Αγίου Νικολάου δόθηκε ένας διακλαδωτής VGA CABLE-560. Στην καταγραφή δεν βρέθηκε ένα μικροσκόπιο SERICO XSP121A (υπάρχει μόνο η ξύλινη συσκευασία φύλαξής του) από τα συνολικά δέκα (10) που πρέπει να υπάρχουν σύμφωνα με το έγγραφο του Λυκείου Τζερμιάδων με αρ. πρωτ. 445/ 05-06-2002 καθώς και το ένα (1) ψηφιακό πεχάμετρο που αναφέρεται σε έγγραφο του ίδιου σχολείου με αρ. πρωτ. 446/05-06-2002. Το ΕΚΦΕ δεν διαθέτει τηλεφωνική γραμμή. 2. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ Το ΕΚΦΕ δεν διέθετε κανένα χρηματικό ποσό, και για το λόγο αυτό τα υλικά τα οποία χρειαζόμουν τα αγόραζα με δικά μου έξοδα, όπως αλκοόλη, απιονισμένο νερό, ακετόνη καθαρή, αλάτι, υγρό απορρυπαντικό πιάτων, σφουγγάρι, γκαζάκια, κρύσταλλοι NaOH, μαγειρική σόδα, ασφάλειες, μπαταρίες. Από κατάστημα οπτικών ειδών της περιοχής Αγίου Νικολάου προσφέρθηκε υγρό φακών επαφής, απαραίτητο για εργαστηριακή άσκηση, καθώς επίσης και πεψίνη από έναν κτηνίατρο της ίδιας περιοχής. Μετά από έγγραφο προς την Σ.Ε.Δ.Ε.Δ.Α.Ν. για χρηματοδότηση του ΕΚΦΕ με αριθ. πρωτ. 534/06-02-2012, εγκρίθηκε χρηματοδότηση 520 ευρώ χωρίς ΦΠΑ (περίπου 720 ευρώ με ΦΠΑ 23%) μέσω της Σχολικής Κοινότητας του 1 ου ΕΠΑΛ Αγίου Νικολάου σύμφωνα με το αριθ.2/28-02-2012 πρακτικό συνεδρίασης της Σ.Ε.Δ.Ε.Δ.Α.Ν. αριθμός απόφασης 10. Τα χρήματα που εγκρίθηκαν για τη χρηματοδότηση του ΕΚΦΕ δεν ξοδεύτηκαν τελικά, και κάποια υλικά που απαιτήθηκαν αγοράστηκαν με δικά μου έξοδα. Αυτά τα χρήματα θα χρησιμοποιηθούν με την έναρξη του επόμενου σχολικού έτους. Β. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΚΦΕ (2011-12) 1. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ Προσπάθησα να καταστρώσω διάφορες εργαστηριακές ασκήσεις και να έλθω σε επαφή με τους συναδέλφους των σχολικών μονάδων της αρμοδιότητας του ΕΚΦΕ. Λόγω της έλλειψης χρόνου, και του ότι δεν είχε αποσπασθεί κανένας εκπαιδευτικός, προσπάθησα να πραγματοποιήσω εργαστηριακές ασκήσεις Βιολογίας λόγω της ειδικότητάς μου. Πραγματοποιήθηκαν έξι συναντήσεις με καθηγητές των ΓΕΛ, ΕΠΑΛ και Γυμνασίων Λασιθίου. Συγκεκριμένα:

Στις 29/2/2012 στο χώρο του ΕΚΦΕ για τους καθηγητές Γυμνασίων της Α Λασιθίου. Στις 01/03/2012 στο Γυμνάσιο Ιεράπετρας για τους καθηγητές Γυμνασίων της Β Λασιθίου. Στις 06/03/2012 στο Γυμνάσιο Σητείας για τους καθηγητές Γυμνασίων της Γ Λασιθίου. Στις 07/03/2012 στο χώρο του ΕΚΦΕ για τους καθηγητές των ΓΕΛ και ΕΠΑΛ της Α Λασιθίου. Στις 08/03/2012 στο 2 ο ΓΕΛ Ιεράπετρας για τους καθηγητές των ΓΕΛ και ΕΠΑΛ της Β Λασιθίου. Στις 20/03/2012 στο Γενικό Λύκειο Σητείας για τους καθηγητές των ΓΕΛ και ΕΠΑΛ της Γ Λασιθίου Στις συναντήσεις αυτές πραγματοποιήθηκαν εργαστηριακές ασκήσεις Βιολογίας σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών. Όλες οι εργαστηριακές ασκήσεις που πραγματοποιήθηκαν, γράφτηκαν αναλυτικά ως προς όλα τα βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν για την πραγματοποίησή τους και αναρτήθηκαν στον ιστότοπο του ΕΚΦΕ Λασιθίου. Σ αυτό το μικρό χρονικό διάστημα το ΕΚΦΕ το επισκέπτονταν διάφοροι εκπαιδευτικοί για να καταστρώσουν εργαστηριακές ασκήσεις για τα αντίστοιχα μαθήματα που δίδασκαν είτε μόνοι τους όπως η κ. Μπλαζογιαννάκη, ο κ. Τσιρώνης, η κ. Περδικάκη είτε με τους μαθητές των τμημάτων στα οποία δίδασκαν. Συγκεκριμένα: Στις 17/02/2012 η εργαστηριακή άσκηση «σύνδεση αντιστάσεων σε σειρά και παράλληλα και νόμος του Ohm» με την κ. Μπλαζογιαννάκη με τμήματα της Β τάξη του 1 ου ΕΠΑΛ Αγίου Νικολάου. Στις 20/02/2012 η ίδια εργαστηριακή άσκηση πραγματοποιήθηκε από τον κ. Τσιρώνη Παναγιώτη με άλλο τμήμα μαθητών της Β τάξη του 1 ου ΕΠΑΛ Αγίου Νικολάου. Στις 28/03/2012 οι εργαστηριακές ασκήσεις «απομόνωση DNA» και «καλλιέργειες μικροβίων» με τους μαθητές της Γ τάξης ΓΕΛ Αγίου Νικολάου με τον καθηγητή τους κ. Αλέξη Γεώργιο. Στις 29/03/2012 οι εργαστηριακές ασκήσεις «Μικροσκοπική παρατήρηση πυρήνων μετά από ειδική χρώση» και «Μικροσκοπική παρατήρηση στομάτων φύλλων, καταφρακτικών κυττάρων και χλωροπλαστών» με την Β τάξη ΓΕΛ Αγίου Νικολάου με τον καθηγητή τους κ. Αλέξη Γεώργιο.

Το ΕΚΦΕ το επισκέφτηκε δύο φορές ο συνταξιούχος καθηγητής Φυσικής κ. Συσκάκης Δημήτριος με τον οποίο καταστρώσαμε εργαστηριακές ασκήσεις Φυσικής. Επίσης μου έδωσε υλικό (DVD) στο οποίο παρουσιάζονται πειράματα που είχε πραγματοποιήσει στο ΕΚΦΕ όταν ήταν εν ενεργεία εκπαιδευτικός μαζί με τον κ. Περακάκη Χαράλαμπο τον τέως Υπεύθυνο ΕΚΦΕ Λασιθίου και τα είχε βιντεοσκοπήσει, για να αναρτηθούν στον ιστότοπο του ΕΚΦΕ. Στις 09/05/2012 το ΕΚΦΕ επισκέφτηκε το 4 ο Νηπιαγωγείο Αγίου Νικολάου, με την νηπιαγωγό τους κ. Καλύβα Γεωργία. Τα παιδιά πραγματοποίησαν ηλεκτρικά κυκλώματα, έφτιαξαν διαλύματα, έγινε μικροσκοπική παρατήρηση φυτικών κυττάρων, πάντα σύμφωνα με το επίπεδο αυτής της ηλικιακής τάξης. Στις 14/3/2012 πραγματοποιήθηκε στο χώρο του ΕΚΦΕ συνάντηση του συμβούλου των ΠΕ04 κ. Επιτροπάκη Γρηγόρη με καθηγητές της Α Λασιθίου. 2. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ MASTERCLASS 2012 Κάθε χρόνο περίπου 6000 μαθητές Λυκείου από περισσότερες από 28 χώρες επισκέπτονται για μία ημέρα ένα από το Πανεπιστήμια ή Ερευνητικά Κέντρα της περιοχής τους με σκοπό να λύσουν τα αινίγματα της φυσικής των σωματιδίων. Ομιλίες από ενεργούς ερευνητές-επιστήμονες επεξηγούν και αναλύουν τομείς και μεθόδους της βασικής έρευνας στην περιοχή των στοιχειωδών σωματιδίων και των δυνάμεών τους, δίνοντας την δυνατότητα στους ίδιους τους μαθητές να επεξεργαστούν πραγματικά πειραματικά δεδομένα από πειράματα φυσικής σωματιδίων. Στο τέλος της ημέρας, όπως γίνεται σε κάθε διεθνή συνεργασία, οι συμμετέχοντες μαθητές συνδέονται, μέσω διαδικτύου, και συζητούν τα αποτελέσματά τους και την εμπειρία τους. Η Ελληνική Ομάδα Εκλαΐκευσης σε συνεργασία με τα κατά τόπους Εργαστηριακά Κέντρα Φυσικών Επιστημών (ΕΚΦΕ), συντόνισε για το 2012 το Ελληνικό τμήμα αυτής της διοργάνωσης. Σ αυτήν συμμετείχαν τα Πανεπιστήμια Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Κρήτης, το ΕΜΠ και το Ερευνητικό Κέντρο Φυσικών Επιστημών "Δημόκριτος". Το ΕΚΦΕ ενημέρωσε έγκαιρα τα Λύκεια της περιοχής ευθύνης του, με αποτέλεσμα να μετέχουν φέτος τρία Λύκεια τα οποία επισκέφτηκαν μαζί με τον Υπεύθυνο ΕΚΦΕ το τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης στις 24/03/2012. Μετείχε το 1 ο ΓΕΛ Αγίου Νικολάου με συνοδό την κ. Μαυροφόρου Μαρία, το ΓΕΛ Νεαπόλεως με συνοδούς τον κ. Γουλιδάκη Ιωάννη και τον κ. Τσιχλή Γεώργιο και το ΓΕΛ Σητείας με συνοδό την κ. Νεοφώτιστου Ελευθερία.

3. ΑΛΛΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 3.1. ΔΑΝΕΙΣΜΟΣ ΟΡΓΑΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ Το ΕΚΦΕ δάνεισε εργαστηριακό εξοπλισμό σε σχολικές μονάδες για να μπορέσουν να πραγματοποιηθούν εργαστηριακές ασκήσεις, που θα ήταν αδύνατο να πραγματοποιηθούν λόγω έλλειψης εξοπλισμού.(1 ο ΕΠΑΛ Αγίου Νικολάου, Γυμνάσιο Κριτσάς, 2 ο Γυμνάσιο Αγίου Νικολάου, 1 ο ΓΕΛ Αγίου Νικολάου και 3 ο Δημοτικό Σχολείο Αγίου Νικολάου). Δανείστηκαν δύο μικροσκόπια, σειρές αντιστατών, ψηφιακό πολύμετρο, λυχνιολαβή, βολτόμετρο, θερμικός αναδευτήρας, ζυγός ρεύματος, πηνίο 9 σπειρών, μαγνητική πυξίδα, τροφοδοτικό, αιωρούμενο πηνίο, πεταλοειδής μαγνήτης, βάση παραλληλόγραμμη, ρευματολήπτες, ράβδοι μεταλλικοί, σύνδεσμοι περιστρεφόμενοι, αντικειμενοφόρες πλάκες, καλυπτρίδες, θερμόμετρα και μία συλλογή ορυκτών και πετρωμάτων. Σε Λύκεια δόθηκαν καλλιέργειες μικροβίων και αντιβιογράμματα για την υποστήριξη εργαστηριακής άσκησης Βιολογίας Γ Λυκείου. 3.2. ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ Επισκευάστηκαν εργαστηριακά όργανα σχολικών μονάδων, κυρίως μικροσκόπια του 1 ου Γυμνασίου Ιεράπετρας και όργανα του ΕΚΦΕ όπως τροφοδοτικά, πολύμετρα, ζυγοί, παλμογράφος, καλώδια σύνδεσης, ηλεκτροστατική μηχανή Wimshurst. Για την επισκευή κάποιων οργάνων αυτών σημαντική ήταν η βοήθεια των καθηγητών του τμήματος ηλεκτρονικών του ΕΠΑΛ Αγίου Νικολάου, κ. Λάππα Ιωάννη και Μιχελάκη Ευθύμιου. Συνδέθηκε μικροσκόπιο με υπολογιστή μέσω λογισμικού και projector, για τη λήψη φωτογραφιών και βίντεο κατά τη διάρκεια μικροσκοπικών παρατηρήσεων. 3.3. HYDROBOTS Το Ίδρυμα Ευγενίδου, σε συνεργασία με το εργαστήριο Sea Grant του Τεχνολογικού Ινστιτούτου Μασαχουσέτης (MIT), έφερε στην Ελλάδα το Hydrobot, ένα πρόγραμμα θαλάσσιας ρομποτικής βασισμένο στο SeaPerch. Το SeaPerch είναι ένα πρωτότυπο πρόγραμμα ρομποτικής, μέσω του οποίου εκπαιδεύονται οι καθηγητές και με τη σειρά τους εκπαιδεύουν τους μαθητές τους στην κατασκευή ενός υποβρύχιου ROV (remotely operated vehicle τηλεκατευθυνόμενου οχήματος). Το πρόγραμμα, το οποίο ξεκίνησε στο MIT Sea Grant (MITSG) το 2003, έχει ως στόχο να κινήσει το ενδιαφέρον των μαθητών για τις επιστήμες, την τεχνολογία και τις εφαρμογές τους.

Το πρόγραμμα αναπτύχθηκε πάνω στο υλικό που παρουσιάζεται στο βιβλίο με τίτλο Build Your Own Under Water Robot and Other Wet Projects των Harry Bohm και Vickie Jensen. Χρησιμοποιώντας ως βάση αυτό το απλό σχέδιο, ο Dr. Tom Consi (ένας πρώην μεταδιδακτορικός φοιτητής του MITSG) εισήγαγε το SeaPerch ROV στο τμήμα Ναυπηγών του MIT παρουσιάζοντάς το σε ένα σεμινάριο, το οποίο στη συνέχεια εξελίχθηκε σε αυτό που σήμερα είναι γνωστό ως Discover Ocean Engineering Program για τους νέους φοιτητές του MIT. To 2003, ο Διευθυντής του MITSG, καθηγητής Χρυσόστομος Χρυσοστομίδης και ο εκπαιδευτικός συντονιστής Brandy M. Wilbur, ανέπτυξαν περαιτέρω την ιδέα αυτή σε ένα πακέτο που δίνει την ευκαιρία σε καθηγητές και σε μαθητές όλων των ηλικιών να κατασκευάσουν το δικό τους ROV, χρησιμοποιώντας σωλήνες PVC και άλλα σχετικά οικονομικά και εύκολα προσβάσιμα υλικά. Το πρόγραμμα SeaPerch διαδόθηκε πέρα από το MIT σε πάνω από 200 σχολεία στις ΗΠΑ, καταφέρνοντας μέχρι σήμερα, με την βοήθεια 2000 καθηγητών και δασκάλων, να εκπαιδεύσει πάνω από 26.000 μαθητές. Το SeaPerch διαδόθηκε διεθνώς σε άλλες χώρες, όπως η Κύπρος και η Γαλλία και μέσα από τη συνεργασία του Ιδρύματος Ευγενίδου με το MITSG, ήλθε και στην Ελλάδα με τη μορφή του Hydrobot. Το ΕΚΦΕ αξιοποίησε αυτή την ευκαιρία και παρότρυνε τα σχολεία της αρμοδιότητάς του για την προμήθεια αυτών των υλικών. Έτσι προμηθεύτηκαν τα υλικά για την κατασκευή του υποβρυχίου οχήματος hydrobots τόσο το ίδιο το ΕΚΦΕ όσο και το 1 ο ΕΠΑΛ Αγίου Νικολάου και το ΓΕΛ Μακρύ Γιαλού. Το ΕΚΦΕ σε συνεργασία με τον καθηγητή πληροφορικής του 1 ου ΕΠΑΛ Αγίου Νικολάου κ. Ορφανάκη Βασίλη και με ομάδα εφτά μαθητών, κατασκεύασαν το hydrobots, και μάλιστα εκτός σχολικού ωραρίου κυρίως στις διακοπές του Πάσχα, και χωρίς να έχει ενταχθεί σε κάποιο μάθημα. Οι μαθητές έδειξαν ιδιαίτερο ζήλο σε όλη τη διάρκεια της κατασκευής, προτείνοντας λύσεις σε προβλήματα που δημιουργήθηκαν στην όλη διαδικασία, αποδεικνύοντας τις ικανότητές τους στην ομαδική συνεργασία στη λήψη αποφάσεων, και στην υλοποίηση καινοτόμων δράσεων. Το hydrobots δοκιμάστηκε δύο φορές για την πλεύση του στο Δημοτικό Κολυμβητήριο του Αγίου Νικολάου. Το μελλοντικό σχέδιο γι αυτό το όχημα είναι να προσαρμοστούν αισθητήρες πίεσης, θερμοκρασίας και έντασης φωτός για μετρήσεις αυτών των παραμέτρων σε διάφορα θαλάσσια οικοσυστήματα της περιοχής του Αγίου Νικολάου, και η ένταξη των μετρήσεων σε μια παγκόσμια βάση δεδομένων που θα διαχειρίζεται το MIT. Ανάλογη δράση έγινε και στο Λύκειο Μακρύ Γιαλού με καθηγητή τον κ. Ορφανάκη Μιχάλη.

3.4. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ Το ΕΚΦΕ Λασιθίου λόγω του ότι παρέμενε κλειστό για τόσα χρόνια δεν διέθετε ιστότοπο στο διαδίκτυο. Για το λόγο αυτό σε συνεργασία με τον καθηγητή πληροφορικής του 1 ου ΕΠΑΛ Αγίου Νικολάου, κ. Ορφανάκη Βασίλη, δημιουργήθηκε ιστότοπος στην διεύθυνση http://ekfe.las.sch.gr/ και άρχισε η ανάρτηση θεμάτων, για ενημέρωση των εκπαιδευτικών και των μαθητών. 3.5. ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ Παρακολούθησα την Ημερίδα Διδακτικής Φυσικών Επιστημών που διοργάνωσε ο σύμβουλος των ΠΕ04 κ. Επιτροπάκης Γρηγόρης στο Πειραματικό Λύκειο Ηρακλείου στις 19-01-2012. Παρακολούθησα το σεμινάριο που διοργάνωσαν τα ΕΚΦΕ Ηρακλείου «επιμένουμε δημιουργικά και σχεδιάζουμε για το μέλλον» στις 03-03-2012, που πραγματοποιήθηκε στο Επιμελητήριο Ηρακλείου. Το ΕΚΦΕ σε συνεργασία με τον σύμβουλο των ΠΕ04 κ. Επιτροπάκη Γρηγόρη διοργάνωσε σεμινάριο για τους εκπαιδευτικούς ανεξαρτήτου ειδικότητας της Α Λασιθίου με θέμα «εκπαίδευση στους διαδραστικούς πίνακες» που διεξάγεται τον μήνα Ιούνιο και την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου στο Εργαστήριο Πληροφορικής του 1 ου ΕΠΑΛ Αγίου Νικολάου. Συνολικά αυτή την περίοδο επιμορφώνονται 81 εκπαιδευτικοί. Εγκαταστάθηκαν τα απαραίτητα προγράμματα στους υπολογιστές αυτής της Σχολικής μονάδας από τον Υπεύθυνο του εργαστηρίου πληροφορικής κ. Ορφανάκη Βασίλη, για την υποστήριξη αυτού του σεμιναρίου. Τέλος συγκεντρώσαμε και επεξεργαστήκαμε τους πίνακες με τα απολογιστικά στοιχεία λειτουργίας των Σχολικών Εργαστηρίων Φυσικών Επιστημών Γυμνασίων, Λυκείων και ΕΠΑΛ της περιοχής ευθύνης του ΕΚΦΕ. Συνολικά από τα 29 Γυμνάσια, Λύκεια και ΕΠΑΛ, σχεδόν όλα ανταποκρίθηκαν θετικά στην υποχρεωτική συμπλήρωση του πίνακα και του ερωτηματολογίου. Σε 6 από τα 29 σχολεία της αρμοδιότητας ΕΚΦΕ Λασιθίου δεν είχε ορισθεί Υπεύθυνος ΣΕΦΕ. Ένας λόγος ήταν ότι το ΕΚΦΕ παρέμεινε κλειστό για 4 χρόνια με αποτέλεσμα να ατονήσει ο θεσμός του ΥΣΕΦΕ. Στα 6 αυτά σχολεία ζήτησα απολογιστικές εκθέσεις από τους καθηγητές ΠΕ04 για να υπάρχει μια σαφής εικόνα των εργαστηριακών δραστηριοτήτων και αυτών των σχολείων, οι οποίες συμπεριλαμβάνονται στους

συγκεντρωτικούς πίνακες. Από τα 6 σχολεία χωρίς ΥΣΕΦΕ, 4 έστειλαν απολογιστικές εκθέσεις. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ I) Υλοποίηση εργαστηριακών ασκήσεων. Περίπου το 60% των υποχρεωτικών εργαστηριακών ασκήσεων πραγματοποιήθηκαν και από τους τρεις τύπους σχολείων. Τα Γυμνάσια εμφανίζονται να πραγματοποιούν το μεγαλύτερο ποσοστό των υποχρεωτικών εργαστηριακών ασκήσεων. Η Χημεία έχει το μεγαλύτερο ποσοστό υλοποίησης στα Γυμνάσια, η Βιολογία στα Γενικά Λύκεια και η Φυσική στα ΕΠΑΛ, αν εξαιρέσουμε τη Βιολογία Γενικής Παιδείας της Γ τάξης του ΕΠΑΛ, (μάθημα επιλογής) που ήταν μόνο ένα τμήμα και πραγματοποιήθηκε η μοναδική υποχρεωτική άσκηση. Στα Γενικά Λύκεια ένα ποσοστό των εργαστηριακών ασκήσεων δεν πραγματοποιείται, και αυτό οφείλεται μάλλον στο γεγονός ότι οι καθηγητές δίνουν περισσότερο βαρύτητα στην ολοκλήρωση της ύλης των Πανελλαδικά εξεταζόμενων μαθημάτων.

Και στους τρεις τύπους σχολείων το μεγαλύτερο ποσοστό εργαστηριακών ασκήσεων πραγματοποιείται με επίδειξη. Στο ΕΠΑΛ το 76% των ασκήσεων πραγματοποιούντα με επίδειξη ενώ στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο το ποσοστό είναι το ίδιο, περίπου 55%. Για τις τρεις τάξεις του Γυμνασίου το μεγαλύτερο ποσοστό μετωπικής υλοποίησης εργαστηριακών ασκήσεων παρατηρείται στην Α τάξη. Για τις τρεις τάξεις του Λυκείου το μεγαλύτερο ποσοστό μετωπικής υλοποίησης εργαστηριακών ασκήσεων παρατηρείται στην Γ τάξη.

Για τις τρεις τάξεις του ΕΠΑΛ το μεγαλύτερο ποσοστό μετωπικής υλοποίησης εργαστηριακών ασκήσεων παρατηρείται στην Β τάξη. Στη Γ τάξη όλα τα εργαστήρια έγιναν με επίδειξη. Εκτός από τις υποχρεωτικές, πραγματοποιήθηκαν 70 συνολικά επιπλέον εργαστηριακές ασκήσεις για τις οποίες απαιτήθηκαν 174 διδακτικές ώρες. II) Στη συνέχεια παραθέτουμε τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου και τις εκτιμήσεις απ αυτά. a) Λειτουργία του εργαστηρίου. Στα μισά σχολεία (15 Γυμνάσια, 8 Λύκεια και 4 ΕΠΑΛ, που έστειλαν απολογιστική έκθεση), το εργαστήριο λειτούργησε με προβλήματα και στο 44% ικανοποιητικά. Σε ένα Γυμνάσιο το εργαστήριο λειτούργησε άριστα. Το 75% των ΕΠΑΛ δηλώνει ότι λειτούργησε με προβλήματα. Ικανοποιητική λειτουργία δηλώνει το 62% των Λυκείων και το 40% των Γυμνασίων.

b) Προβλήματα στη λειτουργία του εργαστηρίου. Ο μεγάλος αριθμός των μαθητών ανά τμήμα αποτελεί το κυριότερο πρόβλημα στη λειτουργία του εργαστηρίου και στους τρεις τύπους σχολείων (σε ποσοστό 32% στο σύνολο των προβλημάτων), και ακολουθεί ο χρόνος που διατίθεται για την εργαστηριακή άσκηση (σε ποσοστό29%) και οι ελλείψεις του εργαστηρίου σε ποσοστό 22%. Ένα ποσοστό περίπου στο 27% των προβλημάτων για τα Γυμνάσια και 25% για τα ΕΠΑΛ εντοπίζεται στις ελλείψεις του εργαστηρίου, ενώ για τα Λύκεια το 10% των προβλημάτων εστιάζεται σ αυτήν την παράμετρο, λόγω του καλύτερου εξοπλισμού που διαθέτουν. Επίσης πρόβλημα παρουσιάζεται στη χρήση του εργαστηρίου σε συστεγαζόμενα σχολεία.

c) Χρήση εργαστηριακής αίθουσας. Στο σύνολο των σχολείων το εργαστήριο λειτούργησε και ως αίθουσα διδασκαλίας σε ποσοστό 70% αυτών. Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι πολλές φορές το εργαστήριο χρησιμοποιείται και για τη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών με τη χρήση νέων τεχνολογιών αφού υπάρχουν εργαστήρια που διαθέτουν σχετικό εξοπλισμό (Η/Υ, projector).

d) Ενδιαφέρον μαθητών. Το ενδιαφέρον των μαθητών κινείται σε ικανοποιητικά επίπεδα. Για τα Γυμνάσια και τα Λύκεια περίπου το 50% αυτών δηλώνει ενδιαφέρον πολύ μεγάλο, ενώ για τα ΕΠΑΛ το 25% πολύ μεγάλο και το 75% «αρκετό».

e) Εξοπλισμός εργαστηρίου. Το 48% των σχολείων θεωρεί ότι ο εργαστηριακός εξοπλισμός τους είναι ικανοποιητικός. Όμως περίπου τα μισά Γυμνάσια και ΕΠΑΛ θεωρούν ότι ο εργαστηριακός εξοπλισμός τους είναι υποτυπώδης.

f) Προτάσεις βελτίωσης της εργαστηριακής παιδείας. Για τη βελτίωση της εργαστηριακής παιδείας, οι προτάσεις που τίθενται από τους εκπαιδευτικούς είναι η τακτική επιμόρφωση των ΠΕ04, να καθιερωθούν οι συνεχόμενες εργαστηριακές ώρες και η προμήθεια σύγχρονων εργαστηριακών οργάνων. Επιπλέον στις προτάσεις των ίδιων των εκπαιδευτικών γίνεται λόγος για την ανάγκη παρουσίας και δεύτερου εκπαιδευτικού στη διάρκεια των εργαστηριακών ασκήσεων. ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΓΥΜΝΑΣΙΑ Η λειτουργία των εργαστηρίων παραμένει σε ικανοποιητικά επίπεδα παρόλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν κυρίως λόγω έλλειψης εξοπλισμού σε πολλά απ αυτά. Ο εργαστηριακός χρόνος για την επίτευξη των εργαστηριακών ασκήσεων δεν επαρκεί, καθώς επίσης και ο μεγάλος αριθμός των μαθητών παραμένει κύριο πρόβλημα. Οι κύριες προτάσεις τους είναι η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, οι συνεχόμενες εργαστηριακές ώρες και η προμήθεια σύγχρονου εξοπλισμού.

ΛΥΚΕΙΑ Ο μεγάλος αριθμός των μαθητών ανά τμήμα και ο χρόνος που διατίθεται για την εργαστηριακή άσκηση είναι τα δύο πρώτα από τα προβλήματα που εντοπίζονται στο Λύκειο. Οι σημαντικότερες προτάσεις αφορούν την καθιέρωση συνεχόμενων εργαστηριακών ωρών, την επιμόρφωση την ΠΕ04,, τις συνεχόμενες εργαστηριακές ώρες και την προμήθεια σύγχρονου εξοπλισμού καθώς επίσης προτάθηκαν οι εργαστηριακές ασκήσεις να εξετάζονται σε πανελλήνιο επίπεδο όπως και τα σχετικά μαθήματα. ΕΠΑΛ Και στο ΕΠΑΛ ο μεγάλος αριθμός των μαθητών ανά τμήμα και ο χρόνος που διατίθεται για την εργαστηριακή άσκηση είναι τα δύο πρώτα από τα προβλήματα που εντοπίζονται. Επίσης ένα σημαντικό πρόβλημα αποτελεί η έλλειψη εργαστηριακού εξοπλισμού. Οι προτάσεις τους αφορούν την προμήθεια σύγχρονων εργαστηριακών οργάνων, την τακτική επιμόρφωση των ΠΕ04, και η καθιέρωση συνεχόμενων εργαστηριακών ωρών. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΚΦΕ a) Να αναβαθμιστεί ο εργαστηριακός εξοπλισμός στα Γυμνάσια και ΕΠΑΛ, διότι είναι ανεπαρκής. Υπάρχει μεγάλη έλλειψη σε εξοπλισμό για την πραγματοποίηση έστω και ελαχίστων υποχρεωτικών εργαστηριακών ασκήσεων. b) Να συνεχιστεί η λειτουργία του ΕΚΦΕ Λασιθίου. Για τη σωστή λειτουργία του, προϋπόθεση είναι η στελέχωσή του από καθηγητές διαφόρων ειδικοτήτων λόγω της ποικιλομορφίας του κλάδου ΠΕ04 (Φυσικοί, Χημικοί, Βιολόγοι) η οποία σε συνάρτηση με την πληθώρα των εργαστηριακών ασκήσεων, καθιστά δύσκολο το έργο της λειτουργίας του ΕΚΦΕ η στελέχωσή του μόνο από έναν Υπεύθυνο. Συγκεκριμένα κρίνεται αναγκαία η απόσπαση ενός Φυσικού και ενός Χημικού. Επιπροσθέτως η απόσπαση ενός εκπαιδευτικού της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης θεωρείται κι αυτή απαραίτητη από τη στιγμή που και οι μαθητές της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης καλούνται να εκπαιδευτούν σε εργαστηριακές δραστηριότητες κυρίως της Ε και ΣΤ τάξης του Δημοτικού. c) Τη σχολική χρονιά 2010-11 παρόλο που το ΕΚΦΕ δεν λειτουργούσε υλοποιήθηκε πρόγραμμα επιμόρφωσης Β Επιπέδου στις ΤΠΕ, 12 εκπαιδευτικών ΠΕ04 των Σχολείων

Λασιθίου. Όμως το σχολικό έτος 2011-12 δεν πραγματοποιήθηκε επιμόρφωση Β Επιπέδου. Καλό θα είναι από την νέα σχολική χρονιά να υλοποιηθούν τέτοια προγράμματα επιμόρφωσης σε συνεργασία με το ΕΚΦΕ. d) Επίσης η τακτική χρηματοδότηση είναι απαραίτητη για την εξασφάλιση κάποιων αναλώσιμων, απαραίτητων για την σωστή λειτουργία του ΕΚΦΕ.